Auto
bedrijf
TOP
CARS
Auto
bedrijf
TOP
CARS
Auto
bedrijf
TOP
CARS
Naturalist binnen de Hollandse Orde
Strijdvaardig schrijver
vond zijn biograaf
Doelen-
festival
met 33
dichters
een krent?
Open brief NEV aan
Anti-Revolutionairen
TONEELPORTRET VAN VINCENT
Dansorgel
in museum
DERK DE VRIES
kunst
cultuur
55
„Amsterdams"
Fototoestel
Zola
Geschiedenis
POOLS SUCCES
WIR CINEAST
Is een Derk de Vries roker
Mocht korporaal
niet naar
Ajax - Juventus
Hongerstaking
Israëlische
geleerden
Staking na
drie jaar
beëindigd
Vrijdag 15 juni 1973
AUTORIJDEN
met minimum
aan betaling
dat kan alleer
bij ons!
Op elke wagen 10.000 kml
of 3 maanden schriftelijke]
garantie.
Grote proefrit stellen wij]
zeer op prijs I
Elke keuring toegestaan.
Financiering en inruil
mogelijk I
VAUXHALL 2000 VICTOR
1969 2650,-
V.W. 1600 T.L.
1969 2450,-
FIAT 124 SPORT T
1970 4950,-
FIAT 128 1972 5250,-
PEUGEOT 204
1969 3650,-
NSU PRINZ
1970 1950,-
SIMCA 1000
1971 3350,-
FIAT 128 FAMILIALE
1971 3950,-
FIAT 128 COMBI
1971 3650,-
FIAT 850
1967 450,-
FORD MUSTANG
1966 2750,-
RENAULT 16
1968 2350,-
VW 411 E
1969 2450,-
S1MCA 1000
1966 400,-|
TAUNUS 12M
1965 f
VW 1300
1965 250,-
SIMCA 1301 SPECIAL
1972 f 495°"
SUNBEAM SPORT
1968 145H
SIMCA 1000
1970 1450r
DYANE 6
197 1f 325°'
OPEL KADETT
1972 5250
RENAULT 4 L
1971 2950'*
DAF 55
1969 f 2450r
B.M.W. 2002 T.l.
1969 f 395°'
MERCEDES 250 SE
1968 f ó8Sa'
OPEL 1900
1967 175°-
FORD MUSTANG
1969 f 695
V.W. PONTON
1965 f 25°'
DOORNBOSLAAN
104-106 in BREDA-NOOR»
Bij benzine-po^P
Geopend
van 10.00—18.00 uur
zaterdags
van 10.00-18.00
BREITNER
TWEEMAAL
HERDACHT
ZEIST Op twee plaatsen wordt momenteel het feit herdacht dat de schilder
George Hendrik Breitner vijftig jaar geleden overleden is.
Op de gedenkwaardige dag
zelve (5 juni) werd in het
Rotterdams museum Boymans
van Beuningen een overzicht
tentoongesteld van Breitners
werk uit de eigen museum
collectie, terwijl in het Zeister
Slot te Zeist een grotere mani
festatie voor geopend werd
verklaard.
In Zeist hangen doeken, te
keningen en foto's, afkomstig
uit diverse Nederlandse musea
en, particuliere collecties, zo'n
zestig nummens in totaal om
vattend.
Het museum Boymans van
Beuningen heeft zich kenne
lijk door het feit dat deze bij
uitstek „Amsterdamse" schil
der in Rotterdam géboren
werd aangesproken gevoeld en
een eigen herdenkingstentoon
stelling ingericht. Tien schil
derijen, twintig tekeningen en
zes etsen geven daar een in
druk van de verschillende the
ma's en periodes van Breitners
oeuvre: de periode dat hij in
Den Haag een opleiding ont
ving, de eerste jaren na de
academie opgenomen in de
kring van de schilders van de
Haagse School en de jaren
(van 1886 tot 1923). die hij in
Amsterdam doorbracht.
De thema's: het zelfportret,
de cavalerie, de naakten, de
Japanse meisjes en het stads
en straatbeeld van Amsterdam
rond de eeuwwisseling.
In Zeist worden deze perio
des en thema's in uitgebreide
zin benadrukt. Daar staat ook
het gereedschap tentoonge
steld, waarvan de schilder zich
bediende. Het palet en. .het
fototoestel. George Hendrik
Breitner gold als een man van
zijn tijd en schuwde de tech
nische hulpmiddelen niet. Dat
hij zich een modern mian voel
de blijkt ook uit een van zijn
zelfportretten, op 25-jarige
leeftijd (in 1882) geschilderd.
De schilder beeldt zich daarop
af met een sigaret in zijn
mond.
George Hendrik Breitner is
een schilder van het zoals
dat nu anachronistisch te om
schrijven is „volle leven".
Het leven speelde zich naar
zijn gevoelen het wervel endst
af in Amsterdam. Breitner
trekt er op 29-jarige leeftijd
heen en blijft er de rest van
zijn leven werken.
Bouwputten (zowel in het
centrum in verband met door
braken als aan de rand van de
stad in verband met stadsuit
breidingen), het openbaar ver
voer (een novum, al was het
maar de paardentram), het
licht in de etalages en de be
wapening van het leger: het
boeide Breitner evenzeer.
Maar het werd allemaal be
keken in samenhang met de
mensen. Breitner was een na
turalist binnen de Hollandse
orde, evenwel als schilder op
dezelfde golflengte uitzendend
als zijn tijdgenoot Emile Zola,
de beschrijver in literaire zin
van het leven in Parijs rond
de eeuwwisseling.
De fotografie hielp Breitner
bij het vastleggen van de in
drukken. Hij gebruikte de fo
to's als schetsen. Maar waar in
zwar.t wit misschien aanzet tot
beweging was vastgelegd,
bracht hij al schilderend het
leven er helemaal in. De schil
derijen werden daardoor pas
echt goed bewogen foto's.
„Ik zal de schilder van het
volk trachten te worden",
heeft Breitner verkondigd. „Ik
zal al doende de geschiedenis
schilderen, maar de geschiede
nis in de uitgebreidste zin.
Een markt, een kaai, een ri
vier, een bende soldaten onder
de gloeiende zon of in de
sneeuw is net zo goed en meer
geschiedenis dan „De nichtjes
van Spinoza komen hem be-
George Hendrik Breitner. Gefotografeerd door zijn tijdgenoot Willem, Witsen, een Amsterdamse
fotograaf die zijn bezoekers vaak portretteerde.
zoeken, vergezeld door hun
mamma".
Het komt er in de presenta
tie in het Zeister Slot om een
of andere reden niet helemaal
uit. De entourage (een en al
statigheid) lijkt daar debet
aan te zijn. Bovendien is de
verlichting in enkele tentoon
stellingszalen abominaal
slecht.
Verdienstelijk en waardevol
is het evenwel dat het weer
een keer samengebracht is, om
Breitner te herontdekken als
een schilder die niet zomaar
Amsterdamse stadsgezichten
schilderde.
De tentoonstelling in het
Zeister Slot is i tot en met 26
augustus te bezichtigen. Ma.
t.m. vr. van 10-17 uur. Za. en
zo. 14-17 uur.
Boymans van Beunigen
toont Breitner tot en met 16
september.
KOOS TUITJER
(ADVERTENTIE)
BREDA
-NOOR*
TELEFOON 0160°"
DEN HAAG De docu
mentaire Het Slot van de Ne
derlandse cineast George Slui-
zer is op het filmfestival iin
Krakau bekroond met de prijs
van de voedsel- en landbouw
organisatie van de Verenigde
Naties (FAO).
Naast deze prijs won Sluizer
met zijn film ook de persprijs
en de derde prijs. Volgens de
reglementen kan een film ech
ter maar één prijs krijgen. De
maker koos toen voor de FAO-
prijs. De documentaire, die
een half uur duurt, handelt
over een gezin dat in uiterst
armoedige omstandigheden op
een afgelegen plaats in Brazi
lië leeft.
Eens per jaar zakt het gezin
over een afstand van 1200 ki
lometer met al zijn schamele
bezittingen op een vlot een ri
vier af tot een grote stad.
Daar wordt alles verhandeld
tot en met het vlot dat in
kleine stukken tot vogelkooitjes
wordt vermaakt. Als het
gezin daarmee wat verdiend
beeft, trekt het weer via een
maandenlange tocht over het
hnd naar hun oorspronkelijke
woonplaats.
De KRO-televisie zendt de
Sta uit op maandag 30 juli.
AMSTERDAM De aula
'en het Stedelijk museum in
Amsterdam zal verrijkt wor-
en met een zogenaamd dans-
!j zoa's voor de laatste
treldoorlog vaak te vinden
os in Belgische cafés. Het
Set is een schenking van de
geverij De Bezige Bij. Het
mandag door de heer G.
«tabel-huizen, directeur van
uitgeverij, worden overge-
TTn aan wethouder Han
hammers. Hij zal het orgel
S niet eigenhandig
een bespelen want het is
(hii ."^binisch instrument.
I ««atèur^te)reTdienStelijfc
Vad he VV- Drone> zoals het
Af in V een Van de Wei'
orgek ??a overgebleven
opkomst d,t Do°r de
de f,,,, van de bioscoop liep
'Nchtin3Stenin9 voor deze
«lCtinnge mstrvmenten (de
h'AiTV/m 6-30 meter
terna n„ meter hoog sterk
merdén meeste exemplaren
SSIeernstl9td °f mar de
Het avnoi i aten verkocht.
ktaidioen vol3ens des-
Naast J e'1 "mek repertoire.
'tauielc uit 's Et 'fm^ements-
ktamen twintiger jaren
sieice en TVSlÜes van klas'
ten Oehore mors™6 c°mponisten
e worden gebracht.
(Van onze kunstredactie)
„Menigeen heeft een mach
tig vuur in zijn ziel, maar
niemand komt om zich eraan
te warmen. De voorbijgangers
bespeuren slechts een weinig
rook boven de schoorsteen en
gaan verder
Deze en nog vele andere
woorden van Vincent van
Gogh, aan zijn broer Theo ge
schreven, houden talrijke
mensen en ook de acteur Jules
Jules Croiset als Vincent
van Gogh.
Croiset voortdurend bezig.
Wat voor een mens schuilt er
toch achter de schilder Vin
cent van Gogh Jules Croiset
vond een onderzoekingstocht
de moeite waard en hoe ver
der hij ging, des te meer hij
werd gestimuleerd om aan de
resultaten van die studie op
een zo eenvoudig mogelijke
manier en voor een zo breed
mogelijke groep uiting te ge
ven.
De periode die Jules Croiset
in het programma, Een
zekere Vincent behan
delt, begint in 1879 in de Bo-
rinage, gedurende zijn evange
lisatieperiode onder de mijn
werkers aldaar, om via zijn
tot mislukking gedoemde lief
desbelevenissen te Etten
(1881-Kee) en te Den Haag
(1881-1883-Sien) te eindigen
op de Drentse hei, waar hij
zijn teleurstellingen te boven
komt door het componeren
van taaisymfonieën van na
tuurbeschrijvingen.
Een zekere Vincent
gaat zondagavond ter gelegen
heid van het Holland-Festival
in première in Den Haag. In
Eindhoven komt het stuk,
waarvoor Harry Mooten de
muziek schreef en uitvoerde,
op vrijdag 22 juni in de grote
zaal van de Stadsschouwburg.
Op dezelfde plaats wordt er
op 23 en 24 juni een verfil
ming van gemaakt.
„Een onderofficier beduid
de me naar buiten te gaan; het
binnenplein was vol soldaten.
Ik kon een paar stappen doen.
Hij draaide me met het ge
zicht naar de muur, terwijl ik
met mijn handen steun zocht
op de stenen boven mijn
hoofd. Ik hoorde een bevel:
„Achtung" ik draaide me om:
ik stond tegenover een execu
tiepeloton".
Een passage uit de „Antimé-
moires" van de Franse schrij
ver en politicus André Mal-
raux, welke erop duidt dat we
hier niet met een mensenleven
te maken hebben zoals er der
tien in een dozijn gaan. Dat is
het dan ook niet. Op z'n acht
tiende stond Malraux zonder
relaties, zonder vaste inkom
sten op het plaveisel van Pa
rijs. De eerste wereldoorlog
■uias nauwelijks ten einde,
Frankrijk deed zijn uiterste
best de loopgraven zo gauw
mogelijk te vergeten. Geen
gunstig uitgangspunt voor een
twintigjarige, die groots en
meeslepend wil leven. Maar
wat Europa niet kan bieden,
ontdekt en ondergaat Malraux
met volle teugen in Azië.
Hij is van stonde af aan een
geëngageerd auteur. Dat het
hem aan persoonlijke moed
niet ontbreekt toont hij tijdens
expedities in Cambodja en tij
dens een verblijf in Kanton
waar een algemene staking
heerste.
In 1927 beleef t hij de onder
gang van de Chineese revolutie,
die Mao toen al tegen Tsjang
Kai Tsjek ondernam. Daarover
gaat zijn eerste grote boek, La
condition humaine, in het Ne
derlands verschenen als „Het
menselijk tekort". Zijn wer
ken uit die Aziatische jaren
worden gekenmerkt door een
paar felle, sombere grondthe
ma's, dood, oudergang en een
zaamheid, die mens en samen
leving in hun ban houden. Na
China is het Spanje, het Span
je van de burgeroorlog, dat
hem tempteert. Hij neemt
dienst bij de regeringslucht
macht en schenkt zijn lezers
daarover de documentaire ro
man L' espoir (De hoop) waar
in Malraux, zoals de titel ook
suggereert, door de strijd en
de wreedheid heen een uit
zicht op een betere ivereld
opent.
Ook in de Tweede Wereld-
dient hij hem als een minis-
kant staan. Men vindt hem
strijdende in het verzet en la
ter bij de Franse expeditie
troepen in Duitsland.
Uit dé Tweede Wereldoorlog
dateert ook zijn loyale bewon
dering voor generaal De Gaul
le, die hij nimmer zal ver
loochenen. De Gaulle eenmaal
voor tien jaar aan de macht,
dient hij hem als een minis
ter van Cultuur, die de uit
straling van de Franse geest
op onbekrompen wijze zal be
vorderen, zoals past in de po
litiek van grandeur, zoals de
meester die verstaat. Malraux
verdwijnt dan ook met De
Gaulle of nagenoeg. Pompidou
hoort in het rijtje van Mao,
Trotzki, Nehru en dergelijke
namen nu eenmaal niet
thuis.
Het is misschien de tragiek
van Malraux geweest dat hij
het nooit verder heeft gebracht
dan de trouwe schaduw der
groten te zijn. Nu die niet
meer leven of zichzelf overle
ven, geraakt hij in vergetel
heid. Ten onrechte, want hij
blijft een van die zeldzame
geestelijk begaafden die de
persoonlijke, lijfelijke risico's
van hun overtuiging niet heb
ben geschuwd. Aanleiding tot
dit artikel vormt dan ook de
verschijning in Frankrijk van
de zeer lezenswaardige biogra
fie van Jean Lacouture (ver-
scheenen bij Le Seuïl, 448 pagi
na's 39 frank) waarvan een
Nederlandse vertaling zeer ge
rechtvaardigd is.
JOOP BARTMAN
(Van onze correspondent)
ROTTERDAM —Poetry In
ternational, het internationale
dichtersfestival, wordt met het
jaar gevarieerder van opzet.
Dit keer speelt het poëziefeest
zich van 19 tot en met 23 juni
in De Doelen te Rotterdam af
en het zal worden bijgewoond
door 33 dichters.
Een aantal buitenlanders
wordit geïntroduceerd door Ne
derlandse vakgenoten. Verder
werkt men aan projecten om
dichtkunst uit beperkte taalge
bieden wat ruimer bekendheid
te geven. De morgens .en mid
dagen, die bij vorige festivals
(de dichters treden na het
avondeten op) vaak witte
vlekken waren, zijn nu gevuld
met films, lezingen en discus
sies.
Bekende namen dit jaar:
Günther Grass, Allen Gins-
burg, Brian Patton, Cees Bud-
dingh. Extra activiteiten: naar
het Friese initiatief „Opereas-
je Fers" zijn gedurende het
festival twee speciale telefoon
lijnen beschikbaar: 144505
voor festival-poëzie en 142615
speciaal voor Friese poëzie. Er
is een tentoonstelling met
werk en geschriften van
Liniksrichten (een tijdschrift
uit de crisis-tijd, waarin o.a.
Jef Last, Geert van Oorschot,
Nico Rost. Maurits Dekker el
kander als arbei/ders schrij
vers-collectief vonden). Tij
dens Poetry International zul
len regelmatig de musici, die
's avonds in De Doelen spelen,
overdag op straat optreden.
Naast het voorlezen van ge
dichten van aanwezige kunste
naars, zal men zich ook buigen
over Majakofsky (aan wie het
onafhankelijk toneel een pro-
duktie heeft gewijd) en over
de gedichten uit het Keltische
en laatste avond Friese
taalgebied.
Naar de top De 23-jarige
Nederlandse alt Sylvia
Sehliiter is zondag opgetreden
voor de Hongaarse televisie
nadat zij eerder in het slot
Esterhazy succes had geboekt
op het Interforum-concours.
Naar aanleiding van dit op
treden heeft Sylvia Schlüter
uitnodigingen ontvangen voor
gastoptredens onder meer in
Finland, Italië en Roemenië.
Samenstelling en
eindredactie:
JOOP BARTMAN
Integendeel. Hij is een man
die de goede dingen van het
leven waardeert. Een man met
gevoel voor kwaliteit. Hij weet de
fijne smaak en goede geur van.
Derk de Vries op prijs te stellen. En
dat hij voor Derk de Vries sigaren
minder betaalt, komt hem goed uit.
Bolknak o COURAGE 32 oent o GOUD 35 cent
Senoritas o FORTUIN 17 cent o APOLLO 21 cent
een warme vriendschap waard!
DEN HAAG (ANP)
„Het Nationaal Evangelisch
Verband (NEV) ziet de toe
komst van christelijk Neder
land somber in, als er niet
snel en doelbewust wordt
gehandeld. Wanneer een
man als mr. B. W. Biesheu
vel voormalig lijsttrekker
van de ARP, zich uit de po
litiek terugtrekt omdat zijn
partij diametraal tegen de
eigen verkiezingsbeloften in
koerst, moeten bij velen de
ogen toch wel open gaan".
Aldus het hoofdbestuur van
het NEV in een open brief,
bestemd voor alle Anti-Re
volutionairen.
Het NEV noemt zichzelf een
interkerkelijke politieke for
matie, die een nationaal-chris-
telijke politiek wil voeren.
Contacten, welke met het
GPV bestonden, zijn niet lang
geleden verbroken.
Naar de mening van het
hoofdbestuur van het NEV
mag christelijke politiek niet
opgedeeld worden in een soci
alistische en een liberalistische
richting. „Voor de gelovige
Christus-belijder is er altijd
een andere keus geweest. Niet
de keus tussen socialisme en
liberalisme, tussen links en
rechts, maar tussen hen die
God dienen en hen die God
verwerpen", aldus de open
brief, waarin gepleit wordt
voor de antithese-gedachte
ontwikkeld door dr. Abraham
Kuyper.
De christenen, zo stelt het
NEV-hoofdbestuur, mogen zich
niet teleurgesteld terugtrekken
en het slagveld prijsgeven aan
de onchristelijke revolutionai
re krachten. „Het NEV roept
allen die door de laatste ont
wikkelingen in gewetensnood
DEN HAAG (ANP) —Het
socialistische kamerlid Dan-
kert heeft de minister van De
fensie schriftelijk gevraagd of
het waar is dat aan de Luva-
korporaal Thoos Vugts verbo
den is de wedstrijd Ajax-Ju-
ventus in Belgrado bij te wo
nen.
Om welke redenen behoort
Joegoslavië tot de landen waar
aan bepaalde categorieën Ne
derlandse militairen geen pri-
vébezoek kunnen brengen, zo
wil Dankert weten. Hij ver
zoekt de minister Joegoslavië
van het lijstje verboden lan
den te schrappen of het aantal
militairen dat een privébezoek
aan bepaalde landen niet
wordt toegestaan binnen rede
lijke perken te houden.
DE commissie die een onder
zoek instelt naar de oorzaak
van het ongeluk met de Russi
sche Toepolev-144 op de lucht
vaarttentoonstelling in Parijs
heeft een beloning van 20.000
frank (f 12.700,-) uitgeloofd
voor degene die de vluchtre
corder, ook wel „zwarte doos"
benoemd, van het toestel te
voorschijn weet te brengen.
zijn geraakt op tot nieuwe ac
tiviteit. Door een snelle her
groepering van gelovig Neder
land zal veel werk ten goede
van land en volk kunnen wor
den", aldus de open brief.
„Het NEV wil graag aan de
vele schriftgetrouwe christe
nen een nieuw politiek tehuis
bieden".
JERUZALEM (AFP) On
geveer dertig Israëlische ge
leerden zijn gisteren in Jeruza
lem een hongerstaking begon
nen uit solidariteit met zeven
Sovjetrussische joden die in
staking gegaan zijn uit protest
tegen de weigering van de re
gering hen te laten emigre
ren.
De Israëlische geleerden
hebben joden en geleerden in
de V.S.-opgeroepen om tijdens
het komende bezoek van par
tijleider Breznjev aan de V.S.
voor de Russische joden die
willen emigreren te demon
streren.
„Deze bezoeker kan dan
vaststellen dat het wereldge
weten niet zal aanvaarden dat
de Russen dit mensenrecht,
het recht op emigratie, be
knotten", aldus de Israëlische
hongerstakers.
PLYMOUTH (AFP-
Reutcr) Een van de
langste stakingen in de
Britse industrie is geëin
digd: 31 arbeiders van
de Amerkikaanse onder
neming „Fine Tubes" in
Plymouth besloten na
een staking van drie
jaar weer aan het werk
te gaan.
Op 18 juni 1970 gin
gen rond 180 arbeiders
in staking over loonei
sen. De directie wilde
niet onderhandelen, on
danks aandrang van de
regering. Er waren re
gelmatig botsingen tus
sen stakingsposten en
politie. Langzamerhand
vonden de meeste sta
kers een nieuwe baan en
op de plaatsen van de
stakers in het Ameri
kaanse bedrijf kwamen
nieuwe werknemers.
De staking leidde tot
heel wat familiedrama's,
waaronder meer dan een
echtscheiding. De man
nen reisden het land
door om steun en fond
sen te krijgen van ande
re vakbonden. „Drie jaar
is lang genoeg", zei de
districtssecretaris van de
bouw. Maar de directeur
van het bedrijf liet we
ten dat hem niets be
kend was van een be
sluit om het werk te
hervatten.
(ADVERTENTIE)
