Jeugd herdacht
Sjef van Dongen
Vrije van Sluis
vraagt
zeeuws
A. van Doesselaar heeft veel
avonturen achter de rug
VARA wijdt
streek-
programma
aan Total
machtiging
voor
wegverbetering
INITIATIEFNEMER VAN JEUGDKAMPEN
Actie voor
hamerteen
CJV-actie
stad
streek
ranHSHHHM
Uitzondering
Reisverslag
Papieren
dokter
Waterklerk
Geen spijt
Aardenburg
Kinder dienst
voor ruim
400 kinderen
Breskens
Hoofdplaat
Uitslag van
oriëntatierit
Aardenburg
Woensdag 23 mei 1973
8
Of ie de heer A. van Doesselaar uit Terneuzen, 78 jaar
oud maar nog gezond en vitaal, als „oud-stuurman"
moet betitelen, is een moeilijk te beantwoorden vraag.
Voor de meeste anderen van die leeftijd zou het geen
probleem zijn, maar wat moet je er mee aan als je weet
dat hij vorig jaar december nog met de ruim 3000 ton
metende „Internos" naar de Zweedse Oostkust en naar
Finland voer
„Vrijdag 8 december met
goed weer uit Zeebrugge
vertrokken. Zaterdag 9 de
cember om 01.00 uur aan
komst in Mantuluoto, om een
lading hout in te nemen voor
Antwerpen. Woensdag 20 de
cember 1972 aankomst te
Antwerpen" staat in een dui
delijk handschrift met de
nauwkeurigheid van de NS-
dienstregeling in zijn zak
boekje.
Hij heeft wel een afwisse
lend teven achter de rug, die
meneer Van Doesselaar, die
nu met zijn vrouw vamuiit
het raam van zijn bovenwo
ning aan de Scheldekade (nr.
62) te Terneuzen een prach
tig, altijd boeiend uitzicht
heeft op de Westerschelde.
Als ik op die namiddag bij
hem zit, is het tussen de
buien door, glashelder. Een
bijna transparant licht hangt
boven het water, waarop
schepen van en naar zee va
ren. Het is zo helder dat de
overkant bijna binnen hand
bereik ligt. Een dunne lijn,
gemarkeerd met silhouetten
van kerktorens, gebouwen,
fabrieksschoorstenen en zelfs
de kranen van De Schelde in
Vlissingen zijn onnatuurlijk
dichtbij. Dit uitzicht zou de
heer Van Doesselaar voor
geen goud willen missen.
Hij werd te Hoek geboren
en hoewel de Hoekenaren
niet zo bekend staan als een
„vanouds zeevarend volk"
zoals de Terneuzenaren,
maakt de heer Van Doesse
laar toch een uitzondering.
Zijn hele leven heeft hij op
het water gesleten.
In 1918 ging hij naar de
zeevaartschool in Vlissingen
om voor stuurman op de
zeilvaart te leren. Het ver
schil tussen de opleiding
toen en nu is dat je vroeger
afwisselend moest studeren
en varen.
Zijn eerste reis was 54
jaar geleden. Op 14 februari
1919 kwam hij aan boord
van de driemast-schoener
„Libea" om voor de houthan
del Albers uit Middelburg
een reis naar West-Indië te
maken. Om precies te zijn,
naar Georgetown in Brits
Guyana. Het bout dat er ge
haald moest worden moest
dienen om er dukdalven van
te maken.
Er gingen acht dagen voor
bij eer het schip vertrek-
kens-gereed was. Zo moest
er, om het „zeilvast" te krij
gen, zand worden ingeladen.
Overigens was de „Libea"
voorzien van twee hulpmoto
ren. Op 22 februari 1919 ver
trok het schip uit Vlissin
gen.
In de woonkamer van de
heer Van Doesselaar hangt
een klein schilderij waarop
de „Libea" staat afgebeeld.
Ik kan me voorstellen dat de
beer Van Doesselaar met
enige weemoed aan die tijd
terugdenkt. „Kort na de laat
ste wereldoorlog heb ik op
een avond met weinig wind
en tegen het licht van een
ondergaande bloedrode zon
vanaf de wal te Walsoorden
de „Bamir" voorbij zien va
ren; de laatste zeilschoener
die de wereldzeeën bevoer.
Nu, na 25 jaar, herinner ik
mij dit statige schip met vol
le zeilen op, nog haar
scherp.
Die eerste reis met de „Li
bea" duurde maar even tot
11 september. In een keurig
handschrift staat die reis tot
in details in een schoolschrift
beschreven. De heer Van
Doesselaar bewaart het als
een relikwie.
Het laden van het schip
ging heel langzaam. De
zware balken moesten met
mankracht aan boord worden
gebracht. Soms waren het er
maar acht op één dag.
De reis terug verliep min
der vlot. Men had te kampen
met stormen en soms kwam
het schip in een stilte-gordel.
Dan moesten de motoren het
werk van de zeilen overne
men, maar als dian op een
goede dag de olie op is, dan
moet je wel met zeilen va
ren. Hard opschieten doe je
dan niet. De terugreis duur
de dan ook 93 dagen en je
kunt je voorstellen dat de
bemanning zich zo ongeveer
ging voelen als de matrozen
op ie „Vliegende Hollan
der".
„Wat gebeurde er als er
een bemanningslid ziek
werd?" vraag je dan.
„Dat kon je beter niet
worden", zegt de heer Van
Doesselaar, „want aan boord
had je alleen maar de „pa
pieren dokter", een boek.
waarin stond wat je moest
doen als een bemanningslid
iets mankeerde. Je kunt wel
begrijpen dat dat nogal pri
mitief was".
Veertien dagen na die reis
vertrok de heer Van Doesse
laar naar het voormalige Ne
derlands Iiidië om bij de
Ned, Ind. Tankmij. te gaan
varen. Na twee jaar werd hij
voor het werk in de tropen
afgekeurd. Hij kwam voor
een tijdje terug naar Neder
land en maakte op de wilde
vaart reizen naar China en
Japan.
In het begin van de derti
ger jaren kwam hij als wa
terklerk in dienst van Aug.
de Meyer en Zonen te Ter
neuzen. Hij bleef er tien jaar
en werd tijdens de oorlog
verplicht om voor de Duit
sers te varen. Met een ver
sterkte binnenlichter ver
voerde hij goederen naar de
Noorse fjorden.
Eén keer, hij was met een
man uit Tliolen, één uit Sta-
venisse en een machinist uit
Rotterdam, moest hij van Os
lo naar Frederikstad varen.
Zij namen een andere koers
en vluchtten naar Zweden
met aan boord 250 ton asfalt
voor het aanleggen van we
gen. Op kosten van de rege
ring bleef hij een paar
maanden in een rusthuis en
werd met een Amerikaanse
Liberator overgevlogen naar
Engeland.
Gedurende d<e rest van de
oorlog voer de heer Van
Doesselaar tussen Londen en
Schotland. Altijd onder kon
vooi, want de Duitsers vielen
de schepen voortdurend aan.
„Ter hoogte van Huil en
Newcastle hadden we altijd
veel last van die één-mans-
onderzeeërs", weet hij zich
nog duidelijk te herinne
ren.
Na de oorlog voer hij op
troepentransportschepen naar
New York en ging er Liber
ty's en Victory's halen. Hij
voer voor de Verenigde Ne
derlandse Scheepvaart Mij.
naar Bremen, Hamburg en
de Perzische Golf. Later op
kustvaarders naar Parijs, Go-
teburg en Kopenhagen.
Ondertussen was de heer
Van Doesselaar al lang 65
jaar geworden en uiteraard
werden zijn activiteiten op
het water wat minder. Hele
maal er mee stoppen bleek
echter onmogelijk. Vandaar
zijn reis van een half jaar
geleden naar Finland.
Hij heeft geen spijt van
zijn avontuurlijk leven. „Ik
zou het weer doen als ik nog
eens moest beginnen", zegt
hij. Van tijd tot tijd vaart hij
nog wel eens mee naar Gent
of Antwerpen. De kapitein
van de „Seabreeze" is een
goede vriend van hem en
daar vaart hij wel eens mee
naar Londen.
Op de vensterbank staat
een kijker. Hij heeft nu veel
tijd om naar de voorbij va
rende schepen te kijken. In
dit lange zeemansleven is er
wel veel veranderd; de sche
pen zijn moderner, veiliger,
comfortabeler. Misschien is
het leven aan boord van zo'n
schip niet meer zo avontuur
lijk. Het doet er ook niet
meer toe. Hij heeft in ieder
geval veel meegemaakt om
aan terug te dienken.
G.WIJNE
In het Zeeuws Dagboek
van vorige week vrijdag
heeft onze trouwe medewer
ker Scopus propaganda ge
maakt voor het voeren van
een actie ter bestrijding van
de hamertenen in Zeeland.
Ofschoon er geen hamerte
nen bestaan en het hele arti
kel slechts was bedoeld om
duidelijk te maken dat in
Zeeland voor 'zowel zinvolle
als onzinnige acties de deu
ren worden platgelopen, kre
gen we naar aanleiding van
dit artikel van de heer W. 1.
uit Hulst de volgende brief:
„ïtaijiie neren, Hamertenen
zitten Dij mij in de familie.
xk zeli nad er aan elae voet
een. Toen ik dertien was zijn
/.e geopereerd. Er is dus wel
wat aan ie noen. IK Den nu
ou. uus aai is allang geleden,
xk heD me er nqou voor ge-
scnaamu en ik vind dit een
onzinnige actie. Kunnen we
geid, lijd en energie niet be
ter geDruiken? Overigens
weet ik héél goed wat het is
om werkelijk gehandicaptte
zijn, zowel uit eigen als an
dere (zeer naaste) ervaring.
Maar er zijn altijd nog zo
veel erger dingen en als we
dat in het oog houden, dan
telt het eigen leed niet zo
zwaar. Hoogachtend, W.L."
De C.J.V.-afdeling in Ter
neuzen spant zich enorm in
om geld bijeen te krijgen om
twee oud-C.J.V.ers in Tanza
nia te helpen aan materiaal-
Ditszijn dan Jaap en Cristien
Hardeman, die in een P0'1'
kliniek en aan een R.M.A.-
school werken en het beslist
niet gemakkelijk hebben.
Mocht er een bedrijf of
particulier zijn, die desactie
wil steunen, dan kan er ge
beld worden naar 01153-166'
of 01150-5197. Briefjes, met
als het even kan wat geld
voor de actie erin, kunnen
gestuurd worden naar de
volgende adressen: Rozema
rijnstraat 14 in Zaamslag,
Mascagnistraat 50 in Terneu
zen, Magnoliaplein 12
Terneuzen en Julianastraat
21 in Terneuzen.
eindredactie
bas augustijn
(Van onze corespondent)
AARDENBURG Op het landgoed De Elderschans werd dooi
de Vlaamse Jeugd tijdens 'n informele bijeenkomst van stafleden
heemheren en kampleidingen de overleden oud-burgemeester
van Aardenburg, de heer Sjef van Dongen herdacht.
Burgemeester Van Dongen gaf destijds mede de stoot tot het in
richten van jeugdkampen in Aardenburg, die door een Belgische
jeugdvereniging in Mechelen sinds jaar en dag in De Elder
schans worden gehouden.
Erop gewezen werd dat aan
het eind van dit jaar ongeveer
nog 10 km grind- en keiweg
verbeterd dient te worden, ge
zien de ontwikkeling van het
verkeer. De mogelijkheid be
staat dat in het kader van de
D.A.C.W., die 70 procent aan
vullende subsidie kan verle
nen, deze wegen verbeterd
kunnen worden.
Het bestuur heeft in de di
verse districten reeds urgen
tieschema's opgesteld van te
verbeteren wegen. Dit betreft
in district Oostburg: de weg
Doddenhoek-Nummer Een en
de Klein Brabantweg, in dis
trict Groede: Elisabethdijk en
's-Gnavenweg district IJzen-
dijke: Achterweg en 2e Mo
lenweg, district Aardenburg:
Graaf Jansdijk en Kanaal-
weg.
Bij monde van de heer H. L.
Verwaetermeulen uit Meche
len werden woorden van grote
waardering gesproken over
het werk en de gastvrijheid
van deze - wat hij noemde
„grote Aardenburger".
Namens het gemeentebe
stuur van Aardenburg werden
de Belgischegasten begroet
door wethouder A. J. van de
Bliek, die onder meer jeugd
zaken in zijn portefeuille
heeft. De heer Van de Bliek
zei dat het gemeentebestuur
de komst van de Vlaamse
jeugd naar Aardenburg op
grote prijs stelt en zeker alle
mogelijke medewerking zal
blijven geven.
Na het officiële gedeelte van
de bijeenkomst werd met de
aanwezigen gesproken over
datgene wat Aardenburg de
toerist te bieden heeft aan
ontspanning, bezienswaardig
heden etc. Hierbij fungeerde
Aardenburgs V.V.V.-secretaris
als vraagbaak.
In het kasteel kunnen thans
80 jongeren gehuisvest worden
gedurende de zomermaanden.
Wanneer het gebouw te zijner
tijd gedurende de koudere pe
rioden van het jaar verwarmd
kan worden zal het nog inten
siever gebruikt worden, zo
werd meegedeeld.
Aan het oude gebouw is in
wendig al heel wat gebeurd
door vrijwilligers en onder
meer leden van de zogenaam
de Bouworde. Het zal echter
nog geruime tijd duren eer het
gehele gebouw is opgeknapt
en beantwoordt aan de eisen
van een moderne verblijfsac-
commodatie.
Schieting De uitslag van
de derde en vierde pun-ten-
schieting van Sint-Sebastiaan
is als volgt: wip 1: Hoogvogel:
niet af, zijvogels: M. van
Iwaarden, 2 niet af. kallen:
H. de Rijcke en Jan van
Iwaarden, meeste kleine vo
gels: H. van Iwaarden jr (6
stuks).
Wip 2: Hoogvogel: A.
Dhondt, zijvogels: H. van
Iwaarden sr. er Jan van
Iwaarden, kallen: O. Goethals
en 2'e niet af, meeste kleine
vogels: R. de Wispelaere (5
stuks).
Stand voor het kampioen
schap: 1. Rob de Rijcke, 21 p.,
2. O. Goethals, 19 p., 3. H. van
Iwaarden jr. 18 p., 4. Jac. van
Iwaarden, 16 p., 5. D. van
Hermon, 15 p.
CADZAND Zondagmor
gen begint om 10.30 uur in de
strandkerk te Cadzand een
kinderdienstmanifestatie voor
400 kinderen met 80 leiding
gevenden. De dienst is georga
niseerd door de sectie kinder
diensten van de Streek Jeugd
Centrale.
Het thema vam de bijeen
komst, die begiint met een
korte dienst verzorgd door de
zondagsschool uit Aardenburg,
is „Zending". Medewerking
aiain de manifestatie wordt ver
leend door het muziekkorps
Excelsior uit Cadzand, dat
aan het eind van de bijeen
komst ook de community-sin
gling zal begeleiden.
De dienst zal beëindigd
worden met het oplaten van
ballons. Tijdens de bijeen
komst, die bij slecht weer
doorgang zal vinden in de
Sint-Baafskerk in Aardenburg,
zal begonnen worden met een
zendingsactie. Die actie omvat
het verzamelen van postze
gels met het doel geld bijeen
te krijgen voor het sturen van
kinderbijbels naar Indonesië.
0 Het landgoed De
(Van een onzer verslaggevers)
MIDDELBURG De VA-
RA-televisie gaat aan regiona
le uitzendingen doen. Op za
terdag 9 juni wordt het eerste
van een reeks van 3 zg.
streekprogranima's uitgezon
den, di" alleen kunnen worden
opgevangen door mensen die
binnen het hereik van een re
gionale streekzender wonen.
Zeeland is de eerste regio
die in beeld wordt genomen,
waarbij gebruik wordt ge
maakt van de steunzendar
Goes. De samenstellers van
het eerste streekprogramma
hebben iets zeer concreets op
het oog. aldus een woordvoer
der van de VARA en wel de
bouw en de gevolgen daarvan,
van de olicaffinaderij van
'Total aan de Sloehaven. „Een
prachtig stuk natuurgebied
dreigt door de komst van de
raffinaderij ver'cren te gaan",
zo luidt een van de conclusies
waarop de ondei regie van
•lan Kee3 de Rooy en René
Coëlho samengestelde docu
mentaire uitloopt.
Een bijzonderheid bij dit
eerste streekpi ogramma is, dat
de VARA de bevolking in het
betrokken gebied wil mobili
seren en betrekken bij een
evaluatie van hetgeen men de
kijkers in de documentaire
heeft duidelijk gemaakt. In
een avondvullend programma
zullen de reacties van de
Zeeuwss kijkers naar de eer
ste streekuitzending worden
uitgezonden. Dit tweede pro
gramma gaat in de laatste
week van juni de lucht in.
Een deel van de presentatie
van het gehele programma
wordt verzorgd door Jan Wol
kers.
Trimdag De Commissie
voor beheer en onderhoud van
de gemeentelijke sportaccom
modaties in de kern Breskens
heeft voor zaterdag 26 mei (de
nationale trimdag) een uitge
breid sportprogramma op sta
pel gezet.
Vanaf 10.00 uur 's morgens
tot zaterdagavond is er op
sportgebied het een en ander
te doen. Er bestaan speciale
programma's voor scholieren,
van 10.00 tot 12.00 uur. In de
middag kan gewandeld wor
den door iedereen over de af
standen, 5, 10, 15 of 20 kilo
meter.
Voetballen ontbreekt ook
niet. 's Middags om 14.00 uur
begint een damesvoetbalwed
strijd tussen Breskens-Schoon-
dijke. Op dezelfde tijd begin
nen in de gymnastiekzaal di
verse demonstraties van bad
minton en judo. De korfbal
vereniging B.K.C. begint om
15.00 uur met een demonstra
tie. Hoogtepunt van de dag is
voor de voetballiefhebbers een
treffen tussen het in de beker
wedstrijden zo succesvolle
Breskens 1 en een Zeeuws
Elftal, 's Avonds staat als laat
ste onderdeel een volkskoers
voor jongens en meisjes van
12 tot 16 jaar op het program
ma.
Aan dit omvangrijke pro
gramma zullen voorts meewer
ken de muziekvereniging „Uit
het Volk - Voor het Volk" en
de plaatselijke E.H.B.O.-afde-
ling.
Loterij De acties voor de
door de brand bij familie Mar
tens gedupeerde Hoofdplaatse
verenigingen blijven doorlo
pen. Momenteel wordt met
man en macht gewerkt aan
het aan de man brengen van
10.000 loten. De opbrengst van
deze loterij is - uiteraard -
bestemd voor de getroffen
verenigingen. De trekking zal
plaatsvinden op 22 juli tijdens
de jaarlijkse Hoofdiplaatse
kermis in café Martens-de
Pauiw.
In de vergadering komen
voorts weer zeer veel grond-
transacties aan de orde, waar
bij het waterschap gronden
moet verwerven voor Delta
werken of aanpassingswerken.
Verschillende stukjes grond,
waarvoor belangstelling be
staat kunnen worden verkocht.
Voorts zal men salarismaatre
gelen voor het waterschaps-
personeei moeten vaststel
len.
Indien de vergadering bij
tijds is afgelopen wil men een
excursie houden naar de in
het waterschap in uitvoering
zijnde werken. Oe vergadering
begint 's morgens om 9.30 uur
in hotel „De Eenhoorn".
AARDENBURG Over het
grondgebied van de gemeente
Aardenburg werd onder de
naam „Trico Noblerit" een 55
km lange oriëntatierit gehou
den. De rit werd georgani
seerd ten late van de volley
balvereniging „De Kikkers.
Van de 79 deelnemers, die
verschenen op de startplaats
aan het Kaaiplein, wisten er
zich 5 te klasseren.
De finish van de rit was op
het Aardenburgse sportpark
aan de Herendreef, waar ook
de prijsuitreiking plaatsvond.
De uitslag was als volgt:
1. P. Poelman, Middelburg,
195 strafpunten, 2. J. Aers,
Oostburg, 253, Gernaerd,
Vlissingen, 253, 4. J. Colijn,
Oostburg, 254, 5. R. van
Hoorn, Hoek. 262. 6. F. van
Tiggelen, Biervliet, 262, 7. A.
Deegens, Middelburg, 309, 8.
Van Beerendonk, Vlissingen,
310, 9 .K. de Koeijer, Aarden
burg, 316, 10. J. Brugge, IJ-
zendijke, 319, 11. G. Hemelaar,
Terneuzen, 323, 12. C. Verlin
de, Zaamslag, 330, 13. C.
Boogaard, Souburg, 334 14. K.
van Hoeve, Zaamslag, 374, 15.
C. van Hermon. Aardenburg,
380, De eerste damesequipe
was mevrouw Aaers, uit Oost
burg.
0 Water en schepen zijn twee zaken, die in het hart van de 78-jarige heer A. van Doesselaar nog steeds een belangrijke plaats
innemen.
(Van een onzer verslaggevers)
OOSTBURG Het dagelijks bestuur van het waterschap Het
Vrije van Sluis vraagt de algemene vergadering, die vrijdag 25
mei in vergadering bijeenkomt, om machtiging voor het voorbe
reiden van wegverbeteringen die vermoedelijk uitgevoerd kun
nen worden in het kader van de werkgelegenheidsverruiming,
middels de dienst Aanvullende Civiele Werken (D.A.C.W.).
Het bestuur vraagt hierom
omidat gebleken is dat de Cul
tuurtechnische Dienst geen be
hoefte heeft uitbreiding van
het zogenaamde raamontslui-
tingsplan te aanvaarden. In dit
plan, waaraan men sinids 1959
bezig is, wordt gewerkt aan
de verbetering van polderwe
gen en de C.T.D. draagt in de
kosten hiervan 35 a 40 procent
bij.
