VERHUIZING VAN
TWEE TAPIRS
Naar de bioscoop
SIPRI: Bewapeningsrace duurt voort
Goedkope vluchten
nog
verwarrende zaak
OOK PREMIER MEIR ffl
MARTIN HITHER KING
AFGELUISTERD
Naar Tilburgs dierenpark
Mam, wat zullen
we nu eens doen
GEDENKBOEK ISRAËL: DE
WOLKEN VOOR DE ZON
CONSUMENTENBOND:
New York Times:
STEVEN IS LUI
BOEK VOL IDEETJES
Woensdag 23 mei 1973
kleine BS3I
L
- J
„Deze tapirs zijn vanuit Columbia in Zuid-Amerika naar hier gekomen", zegt de heer H. van
Dijk, direkteur van Tilburg's Dieren park over de nieuwe aanwinst van de tuin. Hij, en de an
dere mensen, die in de dierentuin werken, hebben het trouwens deze maand extra druk in vel
band met de dierentuinmaand, waar wij al eerder over in de Kleine Stem schreven.
0 Een Zuidamerikaanse tapir uit Dierenpark Wassenaar.
0 Guido Paul Harmeling, Made.
0 Kees Anemaal, Made, 7 jaar.
Door middel van deze actie
willen de dierentuinen er
voor zorgen, dat er meer
mensen naar de dierentuinen
gaan en dat ze meer te weten
komen over dieren. Want per
slot van rekening kent ieder
een wel een olifant, leeuw en
aap, maar hoeveel mensen
zouden er bijvoorbeeld niet
zijn, die niet weten wat een
tapir is. Om meer over dit
dier te weten te komen heb
ben we een bezoekje gebracht
aan het Tilburg's Dierenpark.
Daar zijn namelijk pas, even
als in Dierenpark Wassenaar,
tapirs aangekomen.
„Er zijn", zegt de heer Van
Dijk", "drie belangrijke soor
ten tapirs: de bergtapir die
uit Peru komt en lange ha
ren heeft, de schabraketapir
uit Indonesië, deze is zwart-
grijs-wit en dan nog de Zuid
amerikaanse tapir. Van deze
laatste hebben we er twee
binnen gekregen. Ze zijn in
Columbia gekocht. De inlan
ders daar vangen de tapirs,
brengen ze naar de markt en
ruilen ze meestal voor goede
ren. Je moet natuurlijk wel
een vergunning hebben om de
dieren te mogen uitvoeren. In
sommige landen is het erg
moeilijk om zo'n vergunning
te krijgen. Het hangt onder
andere af van de diersoort.
Op de soorten, die dreigen uit
te sterven is men erg zuinig.
De dieren kömen met een
boot of vliegtuig naar Neder
land. De tapirs zijn met de
boot gekomen. Een man, die
vaart, heeft ze voor ons mee
gebracht. Deze man heeft een
lijstje bij met namen van die
ren, die we graag hebben.
Als hij een van deze te koop
ziet, brengt hij ze voor ons
mee.
Toen de tapirs in Tilburg
aankwamen zijn ze in een
donker hok gezet. In zo'n hok
blijven ze twee weken om bij
voorbeeld te wennen aan de
nieuwe temperatuur en het
voedsel. Met het voedsel doen
zich meestal geen problemen
voor. De tapirs passen zich
gemakkelijk aan. Ze eten
voornamelijk fruit. Per dag
zijn we ongeveer tien gulden
aan voedsel voor een tapir
kwjjt. De twee dieren zitten
nu nog apart. We hebben ze
een keer bij elkaar gezet,
maar toen werden ze aggres-
sief. Toch zijn ze over het al
gemeen niet kwaadaardig. We
denken dat ze vanwege het
grote leeftijdsverschil (onge
veer een jaar) niet aardig te
gen elkaar waren".
Over tapirs en vele andere
bekende en onbekende dieren
kim je alles te weten komen
tijdens een bezoek aan een
dierentuin. Natuurlijk hoef je
ndet persé in de dierentuin
maand te gaan. In de vakan
tie kan het ook. Alleen moet
je er dan wel rekening mee
houden^ dat het erg druk kan
zijn.
Steven die staat nooit
vroeg op.
Hij ligt in zijn bed met
de slaapmuts op z'n kop.
Steven is lui.
En heeft nooit een goeie
bui.
Corine Buys,
Breda,
8 jaar.
■?■'-*&*£ tv
0 Johan Gabreël, Breda.
ÏSÜ
Jongens en meisjes,
die een tekening, ver
haal, iets uit een school
blad of iets over bijvoor
beeld een vereniging wil
len laten plaatsen kunnen
schrijven naar De Kleine
Stem, Reigerstraat 16,
Breda. Degenen, die hun
werkstuk terug willen
moeten dit even laten
weten.
OPLOSSING PUZZEL
jCOISOJd SIAia
eindredactie
rieja van aart
Als het iu de vakantie of
zo maar op een vrije dag
regent verveel je je al gauw.
Ook in de auto, trein of in
het vliegtuig weet je niet
altijd wat je moet doen. Als
je zelf helemaal niets meer
weet vraag je het aan je
ouders. Maar die weten na
tuurlijk ook niet altijd iets
nieuws te bedenken. Daar
om zijn er boekjes te koop,
die je ouders op ideeën
brengen. Een van die boek
jes is "Mam" wat zullen we
nu eens doen".
Er staan spelletjes in voor
thuis en voor op reis. Veel
van die spelletjes zul je wel
kennen, maar je denkt er
niet altijd aan. Een van de
dingen die erin staan is „Wed-
densohapje doen". Er wordt
tijdens de reis naar allerlei
mensen, die voorbij komen,
gezwaaid. Van te voren wordt
gevraagd of de man of vrouw
wel of niet terugzwaait. De
genen, di'e mee doen aan het
spelletje zeggen ja of nee.
Wanneer de mensen terug-
zwaaien krijgen degenen, die
ja hebben gezegd een punt.
Na bijvoorbeeld een half uur
wordt gekeken wie de mees
te punten heeft. Men mag
bij dit spelletje natuurlijk
alleen maar naar mensen
zwaaien, die niet een auto
besturen. De mensen die
chauffeuren moeten namelijk
al hun aandacht aan het rij
den beteden en mogen niet
worden afgeleid.
Een ander spelletje kam in
de auto worden gedaan met
een bloknoot op schoot.
Teken met de ogen dicht en
met losse hand bijvoorbeeld
een huis of gewoon een cir
kel. Je moet met een slappe
hand tekenen omdat alle
schokken, die de auto maakt,
worden meegemaakt. Als je
je ogen weer opent kun je
voor gekke venrassingen ko
men te staan.
„Mam waf zullen we nu
eens doen" is geschreven door
Vic Sjouwerman. De teke
ningen zijn van Hetty Paërl.
Je ouders kunnen het boekje
voor f 2,50 en vijf Royco-
zegels kopen.
In de bioscoop draait een film waarin een zanger, die de laatste tijd weer veel
succes heeft, de hoofdrol speelt. De letters van de naam van de zanger zijn
echter door elkaar geraakt. Als je ze in de goede volgorde zet, kun je de naam
van de beroemde man lezen. De oplossing staat ergens anders op deze pagina.
"^7~oor de vierde maal in
zijn bestaan heeft het
Internationale Instituut
voor Vredesonderzoek in
Stockholm („Stockholm In
ternational Peace Research
Institute" of SIPRI) zijn
jaarboek over bewapening
en ontwapening in de we
reld gepubliceerd. De bedoe
ling van ieder Jaarboek is
het zo feitelijk mogelijk be-
scliryven van de grote ver
anderingen, kwalitatief en
kwantitatief, die optreden in
de arsenalen van de wereld,
en het analyseren van de po
gingen, die worden onderno
men om deze arsenalen on
der controle en in de hand
te houden. Het Jaarboek
1973, dat wordt uitgegeven
hij Almqvist Wiksell te
Stockholm, bevat 502 tekst
pagina's.
Wat ook de politieke bete
kenis van de SALT-overeen-
komst van mei 1972 geweest
moge zijn, aan de wedloop op
het gebied van de strategische
kernwapens is in elk geval op
korte termijn geen eind geko
men. Beide partijen schijnen
zo snel mogeljk de overeen
gekomen limieten te willen
bereiken om vervolgens hun
aandacht te verleggen van de
aantallen wapens naar het
vergroten van de kwaliteit van
die wapens. Sinds de onderte
kening van de SALT-overeen
komsten is het aantal kernla
dingen in de Verenigde Staten
gestegen van omstreeks 5.890
tot meer dan 7.040, en in de
Sovjet Unie van 2.170 tot meer
dan 2.260.
De meest positieve elemen
ten van de eerste SALT-over-
eenkomst, uit een oogpunt van
het voorkomen van oorlog,
zijn de pogingen om aan
weerskanten de z.g. „second
strike capability" (het vermo
gen om na het ondergaan van
en verrassingsaanval de agres
sor alsnog aanvaardbare scha
de toe te brengen) beter te
garanderen, en het openlijk
sanctioneren van eikaars spio-
nagesatelieten. Van de 1.268
satelieten, die de Verenigde
Staten en de Sovjet-Uni sinds
1957 hebben gelanceerd, be
staat 47 procent uit spio-nage-
satelieten.
In de loop van 1972 hebben
Frankrijk vijf en de Chinese
Volksrepubliek twee boven
grondse kernproeven uitge
voerd. Men kan daartegen ge
fundeerde bezwaren inbren
gen. Maar in wezen dragen de
19 Russische en de 7 Ameri
kaanse ondergrondse proeven
meer bij tot de wapenwed
loop.
In Europa wordt gewerkt
aan de voorbereiding van een
tweetal conferenties, waarvan
het verklaarde doel is de vei
ligheid van en de samenwer
king binnen dit werelddeel te
vergroten: in ,de Finse hoofd
stad Helsinki heeft het voor
overleg plaats voor 'n overwe
gend politieke conferentie in
zake veiligheid en samenwer
king in Europa, terwijl men in
Wenen de grondslag tracht te
leggen voor een gesprek over
concrete maatregelen tot ver
groting van de militaire vei
ligheid in dit werelddeel. De
problemen, die daarbij aan de
orde komen, zullen wel' uiterst
ingewikkeld blijken te zijn.
Haalbaar is wellicht een be
vriezing van de huidige mili
taire krachtsverhoudingen in
Europa, zulks in afwachting
van de totstandkoming van
méér omvattende akkoorden.
Ook is een overeenkomst
denkbaar, waarbij het vestigen
van nieuwe buitenlandse mili
taire bases in Europa wordt
verboden. Verder kan moge
lijk iets van het wederzijdse
wantrouwen worden weggeno
men door maatregelen, die het
dreigende karakter aan mili
taire oefeningen ontnemen.
In 1971 en 1972 hebben de
militaire uitgaven voor onder
zoek en ontwikkeling een
nieuwe impuls gekregen. De
Verenigde Staten en de Sov
jet-Unie geven op dit terrein
de toon aan. Dat geldt niet
alleen voor de ontwikkeling
van nieuwe en betere kernwa
pens, maar ook voor het per
fectioneren van conventionele
wapens en het toepassen van
nieuwe wetenschappelijke en
technische vindingen voor mi
litaire doeleinden. In Europa
hebben de toenemende kosten
van wapenontwikkaïing ertoe
geleid, dat verschillende lan
den op dit gebied zijn gaan
samenwerken. Het SIPRI
heeft meer dan 35 gezamenlij
ke projecten geteld.
Meer en meer landen in de
Derde Wereld gaan zelf wa
pens fabriceren en er valt een
groeiende neiging te bespeu
ren om de produktie van zeer
geraffineerde wapensystemen
ter hand te nemen. Met name
China, India, Israël, Zuid-Afri-
ka en Brazilië hebben de afge
lopen tien jaar uiterst moder
ne ■wapenindustrieën opge
zet.
Sinds 1950 is de wapenin-
voer van de Derde Wereld
meer dan tweemaal zo snel
toegenomen als het gemiddel
de bruto nationaal produkt.
Vijfendertig van deze landen
bezitten reeds straaljagers. De
grootste wapenexporteurs zijn
de Verenigde Staten (voor wat
betreft alle wapens) en de
Sovjet-Unie (voor wat betreft
de zwaardere wapens).
Het verloop van de militaire
uitgaven in de-wereld heeft de
afgelopen vijfentwintig jaar,
aldus het SIPRI, een vast pa
troon gevolgd: in tijden van
crisis of oorlog namen ze snel
toe en daarna stabiliseerden
zij zich, zonder evenwel naar
de cijfers van vóór de crisis
terug te keren. Na de snelle
stijging van 1965 tot 1969
schijnt de wereld opnieuw in
een periode van min of meer
gestabiliseerde militaire uitga
ven te verkeren. In prijzen
van vandaag beliep in 1971
het totaal van alle militaire
uitgaven in de wereld 190 mil
jard dollar, d.w.z. 10 miljard
dollar meer dan het jaar daar
voor. Houdt men evenwel re
kening met de inflatie, dan
was er een lichte daling. Het
SIPRI meent voor 1972 een
lichte stijging te kunnen vast
stellen (in constante dollars:
van 142.- naar 145.0 miljard.
In het jaarboek wordt een
afzonderlijk hoofdstuk gewijd
aan z.g. „inhumane en indis-
eriminatoire wapens. De mo
derne techniek maakt de pro
duktie mogelijk van wapens,
die strikt genomen weliswaar
niet strijdig zijn met de regaïs
van het geldendie internationa
le recht, maar die niettemin
het onnodige leed toebrengen,
dat die regels pogen te voor
komen. In het bijzonder wor
den genoemd brandstichtende
wapens en de munitie van het
nieuwe M-16 geweer, dat won
den van het „dum-dum-type
zou veroorzaken. Gepleit
wordt voor een snelle aanpas
sing van het internationale
recht.
Het SIPRI acht de resultaten
van het internationale overleg,
dat gericht is op wapenbe
heersing en ontwapening, niet
overweldigend. Successen, zo
al's het ondertekenen van een
verbod van biologische wa
pens, zijn gewoonlijk slechts
daar te bereiken, waar econo
mische en militaire belangen
niet in het geding zijn. De
weigering van Frankrijk en
China om aan de onderhande
lingen deel te nemen belem
mert op een aantal punten de
vooruitgang. Overigens wor
den, zolang de Verenigde Sta
ten en de Sovjet-Unie voort
gaan hun nucleair potentieel
uit te breiden, alle andere ac
tiviteiten op dit terrein over
schaduwd.
(Van onze redactie
binnenland)
DEN HAAG —Hoewel in
de internationale luchtvaart
wereld de stofwolken rond de
Transatlantische tarievenaffai-
re langzaam optrekken, is het
voor de consument nog een
onoverzichtelijke toestand. De
ze conclusie heeft de Consu
mentenbond getrokken uit een
steekproef onder enkele reis
bureaus. De opgegeven prijzen
voor een retour Chicago, met
een tussenstop in New York,
liepen uiteen van f 1129 tot f
1558 en lang niet alle reisbu
reaus wezen op de mogelijk
heid dat de zogenaamde 90-
dagen chartervluchten mis
schien goedgekeurd zouden
worden of op de mogelijkheid
te vliegen met een van de
min of meer geheime emi
grantenverenigingen, aldus het
mei-nummer van de Consu
menten reisgids.
De Consumenten reisgids
heeft voorts vierentwintig mo-
.gelijkheden om naar Engeland
te varen vergeleken. Bij niet
minder dan veertien diensten,
alle verzorgd door de Belgi
sche, Franse en Engelse spoor
wegen en de Nederlandse
Maatschappij Zeeland onder
de merknaam „Sealink" wer
den kennelijke prijsafspraken
geconstateerd. Ook de rederij
Townsend Thoresen hanteert
dezelfde tarieven als de „Sea-
link"-combinatie.
Het vliegtuig ,vaak nog als
een luxe manier van reizen
gezien, verliest het in ruime
mate van de nieuwe treinen
van de Nederlandse Spoorwe
gen, voorzover het de zitruim
te voor de reizigers betreft.
Dit constateerde de Consu
mentenbond toen hij met de
meetlat gewapend vrijwel alle
vakantievliegtuigen van KLM,
Martinair en Transavia onder
zocht op dit punt. De verschil
len in been- en zitruimte ble
ken lang niet zo groot als
bepaalde advertenties wel
eens doen vermoeden. Transa-
via-passagiers moeten over het
algemeen met enkele centime
ters minder genoegen ne
men.
Ondanks het bestaan van
een Europese Spoorweg Unie
(ESU), een organisatie die
meer universiteit bij de aan
gesloten spoorwegmaatschap,
pijen voorstaat, is er volgens
de Consumentenbond sprake
van een chaos bij de Europese
treintarieven. Iedere maat
schappij houdt er zijn eigen
reductieregelingen op na. Niet
alleen voor de reiziger een
onoverzichtelijke zaak, maar
ook voor de vakmensen, waar
door de consument nogal eens
teveel betaalt voor zijn spoot:
kaartje.
Een gedenkboek bij het
vijfentwintigjarig bestaan van
de staat Israël heeft alle kans
een onbewolkte verheerlijking
van de prestaties van het
joodse volk te worden. Want
het is natuurlijk een menselij
ke topprestatie in een kwart
eeuw twee miljoen meestal
berooide emmigranten uit alle
delen van de wereld op te
vangen en een plaats te ver
schaffen in een nieuwe samen
leving. Het is eveneens een
superieure prestatie een der
gelijk proces te volvoeren te
midden van vijandige buren
en een onverschillige wereld.
Het is een bovenmenselijke
prestatie om, tot de tanden
gewapend en voordurend op
zijn hoede, toch nog tot uit
zonderlijke resultaten te ko
men op wetenschappelijk, cul
tureel en technisch gebied.
Natuurlijk kan men dat al
lemaal lezen en vooral ook
zien in het gedenkboek „Is
raël het nieuwe gezicht van
het oude land", van Roman
Frister. Maar de schrijver gaat
de vraag evenmin uit de weg
waarom de Israëli's niet wat
men noemt „aardi ge mensen
zijn, waarom ze niet zijn zoals
de openbare mening in de we
reld ze gaarne ziet. Voor de
Zesdaagse oorlog stonden hon
derdduizenden mensen achter
Israël. Maar diezelfde honderd
duizenden, che diep geschokt
zouden zijn ge<weè>t als de
Arabieren de joden inderdaad
„die zee in hadden gedreven",
zijn niet in staat een overwin
nend Israël te accepteren. Nu
wordt de Israëli's „onbuig
zaamheid" en „expansionisme"
verweten. De schrijver wijst
erop dat de Israëli's zelf zich
ook erg onwennig voelen in de
overwinnaarsrol. Maar hij con
cludeert dat het beter is te
leven onder een stortvloed van
beschuldigingen dan een le
venloos slachtofffer te zijn,
aan wie eer wordt bewezei
door monumenten en kransen
vod medelijden vanwege een
teergevoelige mensheid. En de
in de gevolgen van menselijke
trouweloosheid, lafhartigheid,
verraad en wreedhed ervaren
Israëli weet maar ad te goed
wat woorden waard zijn als
die niet worden gesteund door
een bank, een leger of een
heersende partij.
Zo wordt de zon in dit jubi
leumboek 'vaak genoeg over
schaduwd door de wolken der
onzekerheid, ook al publiceert
de minister van Defensie,
Mosja Dajan, zijn bijdrage on
der het bijbelwoord: „Vreest
niet"!. De oud-premier David
ben Goerion schreef een inlei
ding, maar de waardevolste
officiële bijdrage komt van de
hand van Yigal Allon, die de
opvoeding tot menselijkheid
ook in oorlogstijd cen
traal stelt. In de driehoek van
de joodse staat (sociale struc
tuur, technologisch niveau en
morele waarden) ziet hij een
betere garantie voor de uitein
delijke vrede dan in botte mi
litaire macht. Men zou wensen
dat sommige Europese allian
ties van de geest doordrongen
waren.
JOOP BARTMAN
(Roman Frister: Israël; LJ-
Veen, Wageningen; f 49,-)
(Van onze redactie
buitenland)
NEW YORK De New
York Times schrijft dat de
federale recherche telefoon
gesprekken heeft afgeluisterd
van de Israëlische ambassade
in Washington en van Martin
Luther King.
De correspondent van het
blad in Washington zegt dat
James McCord, een van de
zeven veroordeelden in het
Watergate-proces, kort voor
zijn berechting de Israëlische
ambassade had opgebeld daar
hij uit zijn dagen als CIA-man
wist dat de FBI de gesprek
ken afluisterde.
Het was zijn bedoeling dat
ook zijn gesprek zou worden
afgetapt waarna hij zou probe
ren de aanklacht tegen hen
ingetrokken té krijgen °P
grond van het feit dat de r,®"
gering illegaal had meegeluiS'
terd.
Volgens de Times had een
nieuw genoemde functionary
van de geheime dienst meege*
deeld dat hij een uitgetyP'
gesprek van mevrouw G°S_
Meir en de voormalige Braeu-
sche ambassadeur in WashinS'
ton, Rabin „tijdens de errs
inzake het Midden-Oosten va
1970" had gelezen.
Een voormalige agent van
de FBI, Arthur Murtagh, h£f'
in een exclusief vraaggesPre'
met de New York
verklaard dat de recnerc"
meer dain 5.000 telefoons®'
sprekken van Martin Butne
King gedurende een P®"®",
van drie jaar had afgelu®®
Dit gebeurde op verbek
J. Edgar Hoover die
haatte na diens kritiek op
FBI in de jaren 1962-1963.