wel uit angst"
ioeken Boeken Boeken Boe
«sferst-*,
sommige
mensen
lezen
zo
weinig
dat ze
er niet
een
HEKEL
aan
hebben
OBSESSIE
HET GRAF
Mensen over de mens
.Ik schreef Het
Smaran misschien
TEMPTATIONS MUSIC
Hugo Rms over zijn nieuwe boek:
tónrr,een paar
ES wvwJLtrar
cultuur
kunst
WAT IS DE ZIN VAN HET MENSENLEVEN
r
Laat het een vriendenge-
,prek zijn", zegt hij, „en niet
L officiële van een vraag-
m-antwoordspel. In dit boek
heb ik mijn hart en mijn
jjel uitgestoten. Dit boek
brengt alles samen wat ik in
ll mijn vorige boeken ge-
jaan heb. Gelukkig weet ik
jat ik nog verder kan. Ik
jen niet totaal leeggeschre-
|ven, maar een nieuwe ro
man zal geheel iets nieuws
(moeten brengen".
Pat is Hugo Raes (43) en
j spreekt over „Het sma-
jan, het vikka, de ronko en
J je andere kleuren van de
tschiedenis", zijn nieuwste
,ek dat De Bezige Bij vrij-
lag j,l. op de markt bracht.
(et zijn vrouw Marie-Thérèse
hij van Hoboken bij Ant
ierpen naar Amsterdam gere-
en om zijn ziels- en harte-
i zelf ten doop te houden,
pet is al later in de middag
Lr hij neemt rustig de tiid
W dit gesprek, ofschoon de
iteptie bij de Bij op hem
■acht.
Tntspannen, zijn woorden met
;ebaren onderstrepend,
plotseling opspringend
hij zijn zienswijzen,
(jat systematisch folteren, dat
I geweldig verontrustend en
li wij, die dachten dat het
t kenmerk van het verleden
s. Maar sinds de tweede we-
pdcorlog is het veel erger ge-
hrden. Er zijn nu veel meer
den bij betrokken".
Het smaran, aansluitend bij
„De vadsige koningen" en
„Een faun met kille hoorntjes"
is bepaald geen opgewekt
boek. Het is een dubbelroman,
bestaande uit het leven van de
historicus Valentijn Snell (Hu-
go Raes) en zijn vrouw Jasmi
ne (Marie-Thérèse) en een ge
schiedenisboek. De hoofdstuk
ken van beide boeken lopen
door elkaar heen. Het bijzon
dere is dat Valentijn Snell
ooggetuige is hij de gruwelijke
feiten van bloedvergieten en
folteren in het verleden. Raes
zelf zegt erover: „Ik schreef
eigenlijk twee boeken: het ene
een kijken in het ik, het ande
re de geschiedenis, vertaald in
eigen bewoordingen. Wij heb
ben sinds de oorlog een benar
de tijd gehad tot de zestiger
jaren. Deze hebben een stem
pel op de wereld gedrukt.
Maar de zeventiger jaren gaan
weer een even harde tijd wor
den als de vijftiger jaren. 2)0
zie ik het".
Zijn visie is neergelegd ln
hoofdstukken als: Een alterna
tief einde van de wereld, een
verhaal waarin het aarddom
via een chemische vloeistof
verlost moet worden van een
tenondergaan door kauwgom
en in het verhaal „1 juni
1981", wanneer alles wat nog
werken kan de fabrieken aan
het stopen is. Alleen de voed
sel- en medioijnindustrie mag
nog blijven draaien. De wereld
dreigt aan overproductie ten
gronde te gaan. Daarnaast zijn
er de vele feiten uit de ge
schiedenis, feiten van bloed
vergieten en wreed martelen.
Raes: „Twee dingen liggen ten
grondslag aan het boek. De
verwondering en het probleem
van de fysieke pojn. Ik geloof
in een pijn-communicatie. Het
moet eigenlijk wel zo zijn, als
je ziet hoeveel pijn mensen el
kaar aandoen".
Hij schreef het boek tussen
september 1971 en december
1972. „Ik voelde me totaal uit
geknepen", zegt hij nu Twee
maal had hij een inzinking en
moest hij ermee ophouden. Dat
was in mei en in oktober van
het vorig jaar. Zijn wijze van
wenken is die van iemand, die
wanneer hij iets op het papier
heeft, het ook voor 98 procent
klaar is. „Het duurt weken
voor ik aan iets begin, maar
als ik eenmaal achter de
schrijfmachine ga zitten rolt
het er zo uit, in één keer en
dan moet het ook meteen goed
zijn. Daarom ben ik blij met
de telexrollen die ik nu krijg.
Het ergerde me altijd een
nieuw vel papier in de machi
ne te draaien. Nu kan ik door
gaan op die rol. Ik kon aan
vankelijk zo'n rol op de kop
tikken bij een krant. Ik wil nu
nooit meer anders. Zo ga ik
aan één stuk door. Soms zo'n
acht meter lang voordat ik
even stop. Ik weet nu hoe lang
mijn boek is giewonden: precies
84 meter lang (339 pagina's
tekst in bet boek)".
Raes zegt buiten het wereldje
van de schrijvers te staan. Hij
heeft weinig contacten met an
dere schrijvers. „De enigen die
bij ons over de vloer komen
zijn Remco (Campert), Paul
de Wispelaere en Paul Snoek.
In België zijn trouwens toch
veel minder contacten tussen
schrijvers dan in Nederland.
Vroeger kwam ik nog wel in
bepaalde cafés, maar tijdens het
schrijven van een boek wil ik
Van Hugo Raes verschenen tot
nu toe de volgende boeken (al
le bij De Bezige Bij): Links
van de helikopterlijn (1957,
verhalen); De vadsige konin
gen (1961, roman); Een tijde
lijk monument (1962, verha
len); Hemel en dier (1964, ro
man); Een faun met kille
hoorntjes (1966, roman); Ban
kroet van een charmeur (1967,
verhalen)De lotgevallen
(1968, roman); Reizigers in de
anti-tijd (1971, roman); Explo
sie (1972, verhalen) en Het
smaran en al de andere kleu
ren van de geschiedenis (1973,
roman).
het liefst alleen gelaten wor
den". Marie-Thérèse bevestigt
dat later. Zij zegt: „We hebben
gelukkig 'n wat groter huis. Hij
heeft daar een aparte kamer,
waar hij kan werken. Ik moet
hem daar niet storen, neen
dat laat ik wel uit mijn
hoofd".
Het smaran is een zeer enerve
rend boek, geschreven in een
stijl die blijft boeien. Over
gruwelijkheden die je recht in
je gezicht slaan, maar die ge
beurd zijn en nog gebeuren.
Hugo Roes, die het boek op
droeg aan zijn vrouw, geeft
het als motto een tekst van
Miark Twain mee: „Zo is het
menselijk ras. Vaak blijkt het
jammer dat Noach en zijn ge
zelschap de boot niet hebben
gemist".
Raes: „Misschien heb ik het
smaran wel geschreven uit
FRITS STOMMELS
I Hoe onderhoud ik mijn
ICasa-reeks, Kluwer Al-
e l'itgaven).
lts zo langzamerhand een
.Aiewoonde om bij leve-
fvan kleine en grote ge-
Jorwerpen een hand-
te verstrekken. Voor
b van de grootste gebruiks-
onrerpen, de woning is dat
'Jaas nog niet het geval; wo-
Jü is kennelijk zo normaal
,i liet onderhoud van wonin-
B a> vanzelfsprekend, dat
handleiding niet nodig
puit geacht. Zo begint de
"ig van Stef Leidekkers
„Hoe onderhoud ik
■tui huis". Een leerzaam en
Itaiatief boekje, niet alleen
por de doe-het-zelver, maar
ik voor de man, die geen
■te recht een plank in
i®i de laatste weet nu im
ps,waarvoor hij de vakman
31 laten komen. Zoals de an-
Jrc boekjes in de Casareeks
Itet uitsluitend bedoeld om
Ttetteve informatie te geven.
genoeg van vindt
J Doekje zelf, vindt achter-
I wee gratis toegangsbewij-
[VOor Bouwcentrum in
Mam, waar hij zich nog
tehten°*liSer kten
}fct Viking: Moorden op z'n
Jettas (Zwart Beertje -
^Viking schrijft alleraar-
detectives. Een Neder-
fl-LVan Sdl0tse afkomst,
i??r' .spoelt daarin de
'a L .is topagent van
L*se organisatie
l J ®th.eten. die voor
PW onfrisse karweitjes
Ss V(^wien en orga-
ir ti».k T^ls weliswaar,
dienens 4' al'Semeen
5^ éigens is
ïeniso Si- e organisatie
I te Lu met Weder
ge in ^6t ver*
i'enetiaan^-' 00rden °P
Ir Tej J?. ls wat mager,
sbaar zeer
Kugje J? ngt e<® heel klein
t (W en noS minder hu-
>'ive dtoJjl TOkaal. Een
it Ie»*? en paar maal
NI veL?" K 41 weer hele-
_sPlan5 ?,V6r een hart"
E Cj een orimi-
f 6(11 modem heslist
''eten doktersro-
.i- een is „Een
/en ai, oo
v® Crtliei
y*- tiet "rouwt het
!tmahPtde1man
K v;n et leven
ltiS°°r^t h? m°fst red'
dn
n» ldie de
Ier achtorkant
esproken
is af. ademloze
15 dat etgenljjk,
K"r'
meer dan ademloos? Vermoe
delijk minder dan onzin.
TOON KLOET.
Peter Spoor: „De hoer
kwam terug" (Uitg.: De Fon
tein f 14,90).
Er spelen zich iin de roman
„De boer kwam terug" van de
Brabantse auteur Peter Spoor
heel wat dramatische gebeurte
nissen af voordat tenslotte de
trotse en welvarende boeren-
bedoening Kroonhoeve onder
de hamer komt.
Het verhaal is overigens nogal
doorzichtig: een frisse boeren
meid trouwt een stugge, ratio
nele boerenzoon, maar lonkt
intussen naar diens levenslus
tige broer, die evenwel tijdelijk
naar Canada emigreert. Als hij
terugkomt zfjn de gevoelens
van de jonge boerin voor hem
niet veranderd. Integendeel.
Ze heeft eigenlijk meer dan
genoeg van het leven op de
Kroonhoeve, waar voor liefde
en een beetje geluk geen plaats
ts. Wat voor de hand ligt ge
beurt: de teruggekeerde broer
en de jonge boerin vinden me
kaar en er behoeft dan nog
maar een ongeluk plaats te
vinden om de weg voor het
tweetal vrij te maken. Dat
ongeluk komt prompt en je
verbaast je helemaal niet dat
daar een moeras aan te pas
moet komen. De dood van de
boer blijft het tweetal achter
volgen tot het de Kroonhoeve
ontvlucht. De streekroman van
Peter Spoor is beslist geen
uitschieter maar laat zich wel
vlot lezen.
Noud van den Eerenbeemt,
Het eenvoudig Huisorakel
(Uitg. Tango f 5,-).
Een Afrikaanse orakelme
thode, de Geomancie, wordt in
dit boekje gepresenteerd als
een vermakelijk gezelschaps
spelletje. Door middel van een
systeem van stippelfiguurtjes
kan men al of niet bevredi
gend antwoord krijgen op
vragen als: wordt dit mijn
grote liefde wordt het een
zoon of een dochter? moet ik
al dan niet op reis? enz. enz.
Benoit du Moustier. Zwer
ver Christi (Uitg. De Heraut-
Jonge Kerk, Nijmegen f 8,
Tussen 1856 en 1861 zwierf
een wonderlijke pelgrim door
het christelijk-feodale, „Heili
ge" Rusland van toen van
klooster naar kerk, tot in Si
berië toe. Het verhaal van de
ze zwerftocht schijnt opgete
kend te zijn in een van de
kloosters op de Athos, de
monnikenberg in Griekenland.
Een abt van een klooster in
Kazan heeft het manuscript
overgeschreven en uitgegeven
ln 1884. Vlak na de tweede
wereldoorlog verscheen een
Nederlandse vertaling en be
werking van de hand van de
kartuizer monnik Benoit du
Moustier. Er is nu een her
druk vam dilt pelgrimsverhaal
verschenen, in pocketvorm.
Een goed idee, want de gees
telijke zwerftocht van die
Russische pelgrim naar de uit
eindelijke mystieke vereni.
ging met Christus zal velen
vandaag interesseren. De be
langstelling voor mystiek en
geestelijk leven groeit nog
steeds. De unieke vorm van
dit verhaal maakt bovendien
de op zichzelf moeilijke mate
rie (een vreemd woord im dit
verband) leesbaar als in een
romam.
Maria Oomkens. „Bidden
ln de theedoek" (Uitg. Van
Holkema en Warendorf f
12,50).
In al zijn eenvoud is de
kleine roman „Bidden in de
theedoek" van Maria Oomkens
een bijzonder plezierig en
charmant boek, waarvan je met
de nodige binnenpret geniet.
Miairia Oomkens kreeg bekend
heid als Sheherazade in Libel-
Ie, waarin zij onder de titel:
„De halve waarheid" al eerder
een verkorte versie van dit
boek publiceerde. Het is het
doodgewone verhaal van een
gelukkig groot gezin, waarin
bij tijd en wijle wat wordt
geruzied, gehuild m-aar altijd
ook weer wordt gelachen. De
blijheid om het leven voert
steeds de boventoon. Het
boekje is een verademing te
midden van alle zware kost,
die op de boekenmarkt
komt.
Piet Beekman, Schijnge
stalten van de macht (Unctad
ln Chili) (Uitg. In den Toren f
10,-).
Toen de Unctad Hl in Chili
werd voorbereid hadden de
landen van de derde wereld
weUiicht nog flauwe hoop er
iets van te mogen verwachten.
We weten inmiddels dat de
resultaten minder waren dan
de grootste pessimist zich had
Voorgesteld.
Piet Reckman heeft de ver
slagen, verklaringen en ai het
cijfermateriaal van de Unctad
in een boek bij elkaar ge
bracht onder de titel „Schijn
gestalten van de macht". Hij
kwatn tot deze betiteling om
dat „er niets kon warden be
slist, aangezien de reders, ban
kiers en mijn-exploitanten
niet op de conferentie aanwe
zig waren".
Reckman geeft een haar
scherpe analyse van de mis
lukte Unctad-oanferentie. Het
duizelt van de cijfers over
bruto- nation ale inkomens, over
de enorme massa's arbeiders
ln de wereld die met hard
werken niet aan het allerge
ringste minimum-inkomen toe
komen enz. Het is een soort
„wereld-kasboek" met een
enorm tegoedsaldo voor de
ontwikkelingslanden.
Reckman neemt ais leidraad
veelvuldig de uitlatingen van
de Chileense - president Salva
dor Allende voor zijn beschou
wingen. Over waar de werke
lijke macht ligt zei Allende
op Unctad: „Die berust bij de
multionationals. De uitbreiden
de macht van de multinationa
le ondernemingen omvat en
doorkruist de internationale
economische betrekkingen en
ln de praktijk maken zij de
Internationale overeenkomsten
tot spotternijen, zij hebben hun
eigen wereld".
Dit gegeven wordt diep
gaand uitgewerkt en met vol
op cijfermateriaal onderstreept,
streept.
Jamës Hadley Chase: Sex-
bom onder het Casino (Uitg.
Luitingh).
De wederuitgave van detec
tive-romans uit de oude school
schijnt geen windeieren op te
leveren. Dat mag je tenminste
afleiden uit de grote serie van
bekende verhalen, die (onder
andere titels dikwijls) weer op
de markt komen. De kwaliteit
lijkt er weinig toe te doen.
Neem nu bijvoorbeeld dit
boek. Abominabel verhaaltje,
abominabel vertaald en een ti
tel, die slaat als een tang op
een varken. Tenminste, we
hebben niets van sex in het
boekje kunnen ontdekken
of er moet iets met onze chro
mosomen niet in orde zijn...
De sexbom is in veelbeloven
de kleurrijke kaft uitgege-
Libbie Block: „Deze stad
heeft een dokter nodig" (Uitg.
De Fontein),
Het is aanvankelijk ondui
delijk, waarom het stadje
Point King George het zo lan
ge tijd zonder arts heeft moe
ten stellen, maar naarmate
men nader kennis maakt met
de bewoners van het stadje,
begint men dat te begrijpen.
Dat doet ook een jonge dokter,
die op de verleidelijke aanbie
dingen ingaat en besluit zich
in het stadje te vestigen. Zijn
aanvankelijk enthousiasme
maakt al snel plaats voor on
zekerheid en onrust, wanneer
hij door zijn beroep betrokken
raakt in allerlei zaken en con
flicten, die met de genees
kunst weinig van doen heb
ben. Een lezenswaardige dok
tersroman.
(K. H. Ohlig en H. Schuster,
Katholiek dogmasplijtzwam
der kerken? Specturm A5,
108 blz. 8,90.)
In een tijd van oecumeni
sche welwillendheid groeit een
generatie op die zich afvraagt
wat het geloof van een ge
woon katholiek nu eigenlijk
onderscheidt van dat van een
gewoon protestant. Heeft dat,
waar ze werkelijk van over
tuigd zijn, nog iets te maken
met de oude strijdvragen?
Wanneer dan nog het theolo
gisch onderzoek de tijdgebon
denheid en dus betrekkelijk
heid van veel leerstellingen
aan het licht brengt, ligt de
conclusie voor de hand dat de
huidige verdeeldheid nog
slechts een overblijfsel is van
voorbij getwist. K. Ohlig en
H. Schuster, twee jonge katho
lieke theologen, beschreven de
geloofsopvattingen die leven
in katholieke kring om aan te
tonen dat deze evengoed bij
protestanten te vinden zijn.
Zij wekken wel wat gemakke
lijk de indruk dat veel van de
traditionele kerkleer zonder
meer heeft afgedaan.
Drs. B. v, d. HEUVEL. (OSB)
(Koos Versteeg)
Een wrange, maar overigens
goed geschreven roman is die
van GEORGE MAYIM: OB
SESSIE (uitg. De Arbeiders
pers - f 18,50). Het is de
geschiedenis van een homo
seksueel. Zijn relatie met
Edmiand, zoon van een Marok
kaanse regeringsambtenaar die
met een beetje geld op zak
naar Parijs kwam, is met een
indringend navrante realiteit
beschreven. De rol, die de jon
ge prostituée Lily daarbij
speelt is pijnlijk aangrijpend.
Ogenschijnlijk zijn hiermee
alle elementen aanwezig om er
een „sensatie-roman" van te
maken; een boek dat er eens
lekker tegenaan gaat staan.
Het tegendeel is waar. Het is
de verdienste van Hayim, dat
hij deze gegevens bijna koel
observerend heeft verwerkt.
De uitzichtloosheid van deze
geschiedenis zal daarom niet
alle lezers met evenveel ge
mak door de 250 pagina's heen
helpen.
Zondier letterlijk te mora
liseren tekent Hayim in dit
boek eigenlijk treffend de
maatschappelijke situatie van
mensen, die homoseksueel
zijn. De obsessie (bezeten
heid) titel van deze roman
tref je dikwijls in deze
wereld aan. Wat voor hetero
seksuelen tot het normale
leefpatroon behoort, wordt de
homoseksueel wel met de
mond veelal toegestaan,
maar emotioneel niet. In hun
strijd om diezelfde rechten ra
ken daarom een aantal gedra
gingen in de homoseksuele
wereld, voor het gevoel van
de heteroseksuelen, overtild;
het wordt een obsessie. Voor
beide „partijen". De obsessie
voor een „verboden vrucht".
Deze sfeer komt in dit boek
goed tot udtdrukiking. Hele
maal niet zo „lollig" om te
lezen.
Edlouard is daarbij een soort
biseksuele scharnier met de
nodige vraagtekens. Een uit
buiter naar links en een profi
teur naar rechts. Een figuur
die steeds meer tot de realiteit
gaat behoren. Daar waar de
„echte" geschiedenis tussen de
ik-figiuur en Edouard begint
houdt het boek op en lijkt het
daardoor een beetje op het
geijkte verhaal: en ze leefden
nog lang en...Het karakter van
Lily blijkt nog het meest ont
wapenend gezond. Maar wat is
„gezond"? Ook dit begrip is
wel oultuur-bepaald.
H.E.
FRANS VAN GELDORP:
GRAFMONUMENTEN IN NE
DERLAND „stenen tussen
licht en donker". (Uitg. N.V.
Gebr. Van Staden, Apeldoorn
f24)
Een aardiiig nogal duur boek
je van honderd pagina's met
veel tekeningen en foto's. Van
Geldorp schetst daarin sumier
de geschiedenis van onze Ne
derlandse graven, vanaf hunne-
bed tot nu toe. Hij licht deze
toe met een aantal anekdoti
sche hoofdstukjes, waarbij on
der andere aan de orde ko
men de oudste Nederlandse
grafzerken, grafopschriften,
merkwaardige grafstenen,
steenhouwers als geschied
schrijvers, typische geschied
kundige feiten te ontlenen aan
grafstenen e.d. Een verzamel
werk je van wel interessante
gegevens zonder nochtans tot
een echte geschiedenis van de
grafsteen te komen; daarvoor
zijn de gegevens te willekeu
rig bijeengebracht en opge
hangen aian een te beperkt
aantal voorbeelden.
Als me één ding opvalt in
het lezenswaardige boekje
MENSEN OVER DE MENS
(uitg. Ten Have - f 9,50) is
dat wel de Babylonische
spraakverwarring, waarin we
zo langzamerhand terechtge
komen zijn. Of anders gezegd:
de taal, die wij gebruiken is
een prachtige schuilhut gewor
den, waaronder we ons kun
nen verstoppen met alle moge
lijke problemen waarmee we
in de maag zitten. Onze taal is
voor een groot deel versleten,
omdat we er alles mee kunnen
zeggen, zonder wezenlijk iets
te zeggen. Ideologische slogans,
waarmee we ons onbewustzijn
kunnen afdekken. En dat alle
maal zonder kwade bedoelin
gen; integendeel. De bona-fide
instelling van 25 auteurs, die
deze bundel volschreven,
druipt eraf.
Het boekje is ontstaan naar
aanleiding van een cursus
„Mensenmozaïek" op vor
mingscentrum Den Alerdinck
te Laag-Zuthem bij Zwolle.
De directeur van dit centrum
dr. J.D. Pienter en de cursus
leider aldaar Eimert Pruim
verzochten een 25-tal uiteenlo
pende figuren hun visie op het
verschijnsel mens op schrift te
stellen. Wie is de mens? In
welk kader moet de mens
worden beschouwd? Wat is de
zin vain het mensenleven? Is
de mens slecht of goed? Wat
is de toekomst van de mens?
Deze en vele andere vragen
komen aan de orde in de door
gaans met inzet geschreven
beschouwingen vanuit ver
schillende levensinstellingen.
Een verwarrend en boeiend
mozaïek.
In alfabetische volgorde rijn
er de antwoorden te vinden
van b.v. prof. dr. N. Beets, dr.
A. Constands, dr. L. van Ege-
raat, prof. dr. B. Delfgaauw,
Erich Fromm, prof. dr. A. Lek-
kerkerker, dr. P. Offermans,
mr. L. van Ommen, Simon
Vinkenoog, drs. Jac. Vroemen,
e.a., terwijl de beide redacteu
ren van de bundel ook hun
visie gaven.
Jac Vroemen schrijft o.a.
„De vlucht in de ideologie is
even vervreemdend voor mij
als de vroegere vlucht in de
religie." Er zijn nogal wat au
teurs van christelijken huize bij
en het valt je dan op met
hoeveel gemak bijbelteksten
als vóóronderstelling wor
den gehanteerd, zonder dat er
sprake is van echt zichzelf als
mens ter discussie willen stel
len. Het is daarnaast wel een
wonderlijke ervaring om naast
elkaar b.v. een Van Egeraat te
vinden en een Fromm. Is de
eerste pas mens als hij zich
beneden de Moerdijk bevindt
en hoort: „Ons moeder zee..",
de tweede beleidt zijn geloof
in De Nieuwe Mens, los van
archaïsche banden van bloed
en bodem
Het is ondoenlijk om binnen
kort bestek één grote kristalli
serende gedachte uit deze
bundel te halen. Ik wil wat
titels van hoofdstukken noe
men, zodat er enige informatie
over de inhoud aanwezig is:
bv Pleidooi voor weerbarstig
heid (Hartkamp-Suurmond),
Geloofsbelijdenis van ik-en-
hen (Paul Kraemer), Kaïmiza-
ke-cultuur (Bart Edel), Macht
en onmacht van de mens (W.
Velema), Het doel van de
schepping van de mens, Aui
gust Comte en Karl Barth (J.
Pienter), De mens als kijk-
grijp (A. v. d. Meiden), Vrij
zijn of vrij voelen (K. Roes-
singh), Wat is de mens? (B.
Delfgaauw) etc.
De redatie nodigt bovendien
alle lezers van deze bundel uit
om ook hun gedachten op pa
pier te zetten en op te sturen-
Als dit lukt kan er ongetwij
feld een boeiende discussie op
gang komen. Deze bundel
geeft in ieder geval een inte
ressante aanzet.
HENK EGBERS
De nieuwe Temptations ligt
in de winkel; de single Mas
terpiece met een vocale en
instrumentale kant. Na 9 jaar
werd Papa was a Bolling Sto
ne de eerste grote hit van
deze vijfmans-formatie, troe
telkind van componist-produ
cer Norman Whitfield. De ge
schiedenis van de Temptations
gaat terug tot de vroeg-zesti-
ger jaren, toen de vijfmans-
vocalgroup The Primes lokale
successen oogstte en onder aan
dacht van Berry Gordy werd
gebracht. Gordy, die reeds
enkele jaren zijn Motown-
imperium aan 't opbouwen was.
In 1963 werden enkele sing
les opgenomen (I Wamt A Lo
ve I Can See, Dream Come
True en Paradise), de naam
weird gewijzigd van Primes in
Temptations en de toen al ac
tieve producer Norman Whit
field ontfermde zich over Da
vid Ruffin, Eddie Kendricks,
Paul Williams, Otis Williams
en Melvin Franklin.
Whitfield kreeg echter niet
als eerste de groep vain de
grond. De man, die in die jaren
zowel zijn eigen Miracles als
Mary Wells en de Marvelettes
hits bezorgde, scoorde eerst:
William „Smokey" Robinson,
en wel met The Way You Do
The Things You. Do, My Girl en
Since I Lost My Baby ij-
zersterke R en B-classics, die
zodoende de naam van eon
nieuwe act bij Motown vestig
den.
In 1966 begon Whitfield zien
Intensief met de Temptations
bezig te houden. De eerste
produktie was meteen raak
Ain't Too Proud Tc Beg werd
Top-10 Amerika, gevolgd door
een reeks hits, die, een enkele
uitzondering daargelaten door
David Ruffin als le solist wer
den gezongen: Beauty Is Only
Skim Deep, (I Known) I'm
Losing You, You're My Every
thing (solist Eddie Ken
dricks) I Wish It Would
Rain.
In '68 verliet Ruffin de
groep voor een solocarrière.
Dennis Edwards (vroeger lead
zanger van The Contours)
nam zijm plaaits in. De koers
werd muzikaal gewijzigd: De
Temps wisten onder leiding
van Normam Whitfield een ge
heel eigentijds geluid te creë
ren, dat werd ingeluid met de
No. 1 hit Cloud Nine. Wéér
een hele rij hits ma elkaar
Runaway Child, Running
Wild (een 9 minuten versie
hiervan dirigeerde de lp Cloud
Nine naar de eerste plaats op
de lp-lijsten). Don't Let The
Joneses Get You Down en op
nieuw No. 1 met L Can't Get
Next To You.
Terug naar hun vroege(re),
„soft sound" (vgl. My Girl)
deed niets af aan de populari
teit van de groep. Ball Of
Confusion en Just My Imagi
nation getuigden daarvan:
tweemaal een eerste plaats in
de USA! Ball Of Confusion
deed zelfs even de Top-40 aan
(in 1970). Uit die tijd dateert
één van hun fraaiste lp-
tracks: Smiling Faces Someti
mes van de lp Sky's The Li
mit. Maar de „soft sound"
duurde niet lang. Het was nu
bewezen, dat de Temps alle
genres aandurfden en er ook
hits mee konden maken. Te
rug in hun funky style met
Superstar, van de lp Solid
Rock. De Cloud Nine Cyclus
werd weer hervat.
De line-up van de Temptati
ons is nu als volgt: Damon
Harris - falsetto tenor. Otis
Williams - tenor, Richard
Streeft - tenor, Dennis Ed
wards - tenor-bariton, Melvin
Franklin - bas-bariton.
Hum Papa Was A Bolling
Stone bereikte eind1972 een
le plaats in de USA en klom
in ons land naar een 5e plaats
op de Top-40. Na negen jaar
een doorbraak voor de Temps!
Hun nieuwste single Master
piece is gelicht uit een gelijk
namige elpee, die binnenkort
verschijnt.
Na benjamin Michael Jack
son staat nu ook broer Jermai-
ne, de 18-jarige basgitarist bij
de in Amerika ontzettend po
pulaire Jackson 5, in het mid
delpunt van de belangstelling.
Met zijn singeltje Daddy's Ho
me is hij op de top veertig be
land. Jermaine wist tijdens het
optreden van Jackson 5 in Am
sterdam al open doekjes te be
halen bij bet publiek. Het heeft
er dus alle schijn van, dat er
na groepen als The Osmond
Brothers en The Partridge Fa
mily weer een nieuwe family-
groep is, waaromheen een ware
cultus aan het ontstaan is. De
Jacksons zijn er muzikaal ge
noeg voor. Behalve de vijf
broers, die in de Jackson 5 spe
len is er nog voldoende talent
aanwezig. Zus Latoya (16)
speelt klarinet, zus Maureen
zingt en speelt viool en ook
moeder, speelt net als Latoya
klarinet.
