wemmen
eigen
kan al
voor f 4.500,
Nieuwe naam kost Rabo-bank
half
miljoen
1| -iM,
rrk
CONS Ui
Consul
Granada
als tweed
vrij
durf
RABOBETEKENT „ROOF" IN HET ESPERANTO
ff* Tm l f
prijswinnaars
de stem zaterdag 21 apry
TUINOPPER VLAKTE
BUDGET
WATERZUIVERING
VASTE KOSTEN
„ROOF"
SUGGESTIES
SELECTIE
LHeaia:
KOSTEN
door
corn. verhoeyJ
etten-leur
j° insturen
stem,
REIGERSTRaat 16
naam_
t Mlt'
li
I-1 EREN RIJKAARDS! Het
spel is uit. Al eerder
tornde de werkende klas
se aan Uw privilege op 'n auto,
luxe badkamer en kleurentee-
vee, maar nu ook het eigen
zwembad binnen bereik van het
proletariaat is gekomen, is er
zeg nu zelf geen lol meer
aan om rqk te zijn. Waar moet
dat heen, hoe zal dat gaan nu
je niet langer in je geld hoeft
te zwemmen om een duik te
kunnen nemen in eigen tuin?
Dat ook dit laatste statussym
bool U ontnomen dreigt te wor
den is de schuld van het Rot
terdamse Bouwcentrum (mak
kelijk te vinden, recht tegenover
het Centraal Station), waar ze
de massa tot en met 5 mei lek
ker maken met een expositie
„Zwemmen in eigen tuin".
Het volk kan daar met eigen
ogen gaan zien, dat het mogelijk
is: een zwembad van acht bij
vier, compleet met waterzuive
ringsinstallatie, voor nog geen
vijf-en-veertig-honderd gulden.
Schandalig hè, dat dat mogelijk
is anno 1973. Maar ja, dat krijg
je ervan als je alsmaar toe
geeft aan de eisen van die dek
selse vakbondsjongens.
Van de andere kant is er voor
echte paniek natuurlijk nog
geen reden, want voor die 4500
gulden wordt in feite niet meer
geboden dan een danig uit zijn
krachten gegroeide tobbe mèt
zuiveringsinstallatie, maar zon
der verwarming. Wie méér wil,
dat wil zeggen een super.-de-
luxe-betegeld „inbouwzwem-
bad" met alles d'r op en d'r
aan (dus ook verwarming), dient
nog altijd zo'n 25 mille op tafel
te leggen.
Maar 't kan goedkoper. En dót
is waar het Bouwcentrum de
komende weken op wil wijzen.
Wie vage of meer vast omlijn
de plannen heeft voor de bouw
van een eigen zwembad, kan er
tot en met 5 mei terecht. Alle
aspecten, die er aan de aan
schaf van een eigen zwembad
kleven, doet het Bouwcentrum
uit de doeken in een brochure
(prijs 3 gulden, te bestellen bij
Bouwcentrum, Weena 700 te
Rotterdam).
Een zo'n aspect: de ruimte die
je er voor nodig hebt. De va
derlandse flatbewoners hoeven
er natuurlijk niet aan te denken,
dat het bezit van een eigen
zwembad ook voor hen is weg
gelegd, maar ook lang niet alle
achtertuintjes zijn geschikt. Wie
kiest voor een bad van acht bij
vier (en dat is toch wel het min
ste wanneer je in je eigen
zwembad ook nog wilt zwém-
men), moet de tuin toch zeker
zo'n 80 tot 100 m meten. Menig
huis in een rijtje komt nauwe
lijks aan de helft, maar dat
hoeft nog niet het einde van
alle wilde plannen te betekenen,
want wie weet willen de buren
wel meedoen. Dat vergroot de
beschikbare oppervlakte voor
zwembad en terras en boven
dien kunnen de kosten dan ge
deeld worden. Ook hier geldt
echter het: bezint eer gij be
gint, want je beste buur kan
morgen je grootste vijand wor
den of overmorgen naar elders
verhuizen.
Is de ruime eenmaal geregeld
(niet te dicht bij bomen, denk
aan vallende bladeren), dan
kan de aandacht gericht wor
den, op het beschikbare budget.
Het goedkoopste is een recht-
toe-recht-aan „opbouw"-bad.
Een formidabele tobbe dus.
Over het algemeen vooral in
kleinere tuinen geen gezicht,
maar als bruin niet meer kan
trekken houdt verder alles op.
Een voordeel van zo'n opbouw-
bad is wel, dat het demontabel
is. 's Winters kan het ingepakt
en opgeborgen worden en bij
verhuizing meegenomen.
Wie niet op een cent hoeft te
kijken heeft verder nog de keus
uit inbouwbaden én uit zoge
naamde half-om-half-bassins.
Zwembaden die voor de helft in
de grond zitten en voor de an
dere helft er bovenuit steken.
Waar kunnen die baden zoal
van gemaakt zijn? Ook wat dat
betreft zijn er vele mogelijkhe
den: er zijn baden van beton,
van beton met metselwerk, van
metaal én van stoffen die er de
laatste jaren ingekomen zijn zo
als polyester en folie.
Een veel belangrijker vraag:
wat kosten ze? Voor de „kale"
baden moet de toekomstige
eigen-tuin-zwemmer rekenen op
een uitgave die varieert van
1500 tot zo'n 15.000 gulden. Vbor
dat geld krijgt hij dan een
zwembad van 8 meter lang, 4
meter breed en 1,5 meter diep.
Een opbouw-foliebassin is het
Een overzicht van de expositie "Zwemmen in eigen tuin" zoals die tot en met 5 mei in het
Rotterdamse Bouw centrum te zien is.
Het goedkoopste "zwembad" van de expositie is deze spartel-annex zandbak van 35 gulden,
maar wie écht wil zwemmen zal toch minimaal zo'n 4500 gulden op tafel moeten leggen.
goedkoopste: pakweg tussen de
1500 en 3000 gulden. Bij inbouw
stijgen de prijzen fors. Een fo-
liebad komt dan tussen de 6.000
en 8.500 gulden. Voor polyester:
8 tot 12.000. Voor spuitbeton:
van 12 tot 15.000 gulden. Voor
een in bekisting gestort beton
nen en betegeld bad gelden na
genoeg dezelfde prijzen. Alle
maal kaal, zonder iets erop of
eraan.
Onmisbaar is een waterzuive
ringsinstallatie, die voor de ba
den van ongeveer 45 m3 2 a
3000 gulden kost. Zonder zo'n
installatie zou het zwembad
binnen de kortste keren het do
mein van ziektekiemen en algen
worden.
Rekening houdend met onze ma
tige zomers is een verwarmings
installatie ook de moeite van 't
overwegen waard. Prijs-indica-
tie: tussen de 100 en 3000 gul
den. Zijn we er daarmee? Ei
genlijk nog niet vinden de fa,
brikanten, die niets te dol is om
de prijzen, nog wat op te drij
ven. Een „bodemslibzuiger" is,
vinden zij, nooit weg. Verwijdert
in no-time bodem-modder. En
wat dacht U van onderwater
verlichting? Moet het nóg duur
der? Denk dan eens aan de
aanschaf van, een „jetstream"
een apparaat dat de golven in
Uw tuin-zwembad doet klotsen
Toch een dure grap dus, zo'n
eigen zwembad? Nee, dat
HOEFT niet. Voor die eerder ge
noemde 4500 gulden kom je
echt al een heel eind. Niet dat
het bij die eenmalige uitgave
blijft, want een zwembad in, be
drijf kost natuurlijk ook nog
het een en ander. Globaal kun
nen de pure „bedrijfskosten" op
rond de 30 gulden per maand
gesteld worden. Zuivering va
rieert afhankelijk van het ge
kozen systeem van 20 tot 50
gulden per maand. Verwarming
tenslotte (bij 275 bad-dagen)
gaat tegen de 1150 gulden per
jaar kosten.
Eén hoofdstuk bleef tot nu toe
onbesproken: het zelf bouwen
van een zwembad. Geen mak
kie, zo houdt het Bouwcentrum
in haar brochure de doe-het-
zelvers voor, maar het is te
doen. Zo goed als het ook mo
gelijk is om van de bouw van
een eigen zwembad een meer
jarenplan te maken.
De expositie „Zwemmen in
eigen tuin", die tot en met 5
mei in het Bouwcentrum gehou
den wordt, is dagelijks (behalve
's zondags) van 9 tot 17.00 uur
geopend.
Tekst:
BEN VAN PINKSTEREN
Foto's:
BOUWCENTRUM
OP zaterdag 24 december
vorig jaar werd een nieu-
naam gelanceerd in de
Nederlandse bankwereld. Het
was die van de Rabobank. Ie
mand met een klein beetje puz
zelervaring kon zonder nadere
toelichting wel raden, wie er
achter schuil gingen. Het is de
nieuwe roepnaam van de sinds
mei vorig jaar gefuseerde
Raiffeisenbank en Boerenleen
bank. Het recept lykt eenvou
dig: men neme de eerste twee
letters van de ene (Ra) en de
eerste twee van de andere fu
siepartner (bo) en de koek is
gebakken.
Maar zo simpel is het niet ge
gaan. Het zoeken naar de beste
nieuwe naam heeft bijna een
jaar in beslag genomen. Drie
prominente publiciteitsdeskun-
digen hebben er een studie van
gemaakt en er een rapport over
geschreven. Dat rapport ver
meldde welgeteld 170 mogelijke
namen. De naam Rabobank
werd door die deskundigen als
de beste aangeduid. Hetgeen
voor de hoogste instanties van
de Coöperatieve Centrale Raiff-
eisen-Boerenleenbank voldoen
de was om ermee in te stem-
Bijster fantasievol is de uit
komst van zo'n hoog gekwalifi
ceerde studie niet. Maar ze past
wel helemaal in de sfeer van
rimpelloze weldoordachte zake
lijkheid die het bankwezen in al
zijn uitingen kenmerkt. De be
doeling van de Rabobank is dan
ook bepaald niet geweest om 'n
stukje poëzie aan het leven toe
te voegen. Evenmin trouwens
om een grapje te maken. En
dat nu is, in blanke onwetend
heid overigens, wel gebeurd.
Nauwelijks was de nieuwe naam
bekend of esperantisten wezen
erop, dat „rabo" esperanto is
voor „roof". Nu is het aantal
esperantisten in Nederland be
trekkelijk gering, maar het zou
denkbaar zijn, dat buitenlanders
die wel esperanto kennen en
van de herkomst van zo'n
naam niets afweten, er een
vriendelijke uitnodiging in zien.
Toen de Rabobank zelf van die
betekenis kennis kreeg heeft ze
er niet zo zwaar aan getild, dat
ze de naam maar weer is gaan
veranderen.
Het hele proces van de naamge
ving had toch al genoeg voeten
in de aarde gehad. Dat was me
de een gevolg van de opbouw
van de Raiffeisen- en Boeren
leenbanken. Samen tellen ze
1.200 aangesloten banken, die
ieder een eigen, bestuur hebben.
Dit betekent, dat die besturen
er zelf over kunnen beslissen of
ze de nieuwe „roepnaam" wil
len gebruiken. Want meer dan
een roepnaam is het niet. De
ene centrale bank die na de fu-
sie is overgebleven blijft offi
cieel „Coöperatieve Centrale
Raiffeisen-Boerenleenbank" he
ten. Maar het is duidelijk, dat
zo'n naam in de publiciteit en
voor de snelle herkenbaarheid
veel te groot en daardoor on
bruikbaar is. Hangende de fu
siebesprekingen werd er dus al
aan een korte, kernachtige ver
zamelnaam gedacht.
In januari 1972 ging er een cir
culaire uit naar alle aangeslo
ten banken met het verzoek sug
gesties te doen voor een, nieu
we naam. Daarin werd een aan
tal voorwaarden gesteld. Zo
moest de nieuwe naam afgeleid
zijn van de naam van de ge
meenschappelijke Centrale
Bank, er moest verbondenheid
uit blijken, met het verleden en
xe naam zou een breed publiek
in stad en land moeten aanspre
ken.
Er kwamen 455 antwoorden bin
nen, met veel en zeer uiteenlo
pende suggesties. Daar hoorde
Rabo ook al bij, maar geen der
suggesties kreeg een duidelijke
voorkeur.
Met de uitslag van dit „onder-
zoek-in-eigen-huis" ging men te
rade bij de drie deskundigen
Dat waren. F. Paulen, oud
adjunct-directeur voor publici
teit bij de RAI, directeur L
Janssens van een reclame
adviesbureau en prof. W. Crou-
wel, hoogleraar in de grafische
vormgeving aan de T.H. Delft
en directeur van een ontwerp
bureau. De heren wierpen zich
op de puzzel en schreven alle
mogelijke lettercombinaties op,
die met de beginletters van de
woorden uit de officiële naam
te maken waren. Bovendien
voegden ze er nog wat fantasie
namen aan toe zoals Euro
bank, Interbank en, Centrum-
bank, die al uit de enquête naar
voren waren gekomen. Toen ze
tenslotte bij 170 variaties uit
geput waren zijn ze alles wat
onbruikbaar was, gaan wegstre
pen. Tot ze tenslotte (toch) uit
kwamen, bij Rabobank.
Voor hetzelfde geld had het na
tuurlijk Borabank kunnen zijn,
maar de deskundigen vonden
dat Rabobank beter klinkt. Wel
ke van de twee fusiepartners
voorop moest staan (Rabo of
Bora) heeft, naar men ons ver
zekert, geen punt van discussie
uitgemaakt. „Hoewel de Raiff
eisenbank in de fusie de groot
ste inbreng heeft gehad, heb
ben wij van meet af aan afge
sproken, dat beide partners ge
lijkwaardig zouden zijn. Van, 'n
interne machtsstrijd is geen
sprake geweest".
Toen „Rabobank" tenslotte in
hoogste instantie was goedge
keurd is het bureau van prof
Crouwel een eigen „housestyle
gaan ontwerpen. Dat beteker
een speciaal ontworpen lette
vast terugkerende kleuren
(blauw, bruin en een streep'
groen) en een basissysteem voo
alle drukwerken. Wat gehand
haafd bleef zijn het vignet me
de gestyleerde grafieklij n var
de Raiffeisenbank en de slagzir
„de bank voor iedereen" van de
Boerenleenbank.
3*11®
j 7'
JBpyue
Kort na de lancering van de
rieuwe naam werd dr proef op
le som genomen. De aangeslo-
,en banken konden nieuw re-
•lamemateriaal bestellen, waar-
Dij ze de keuze hadden uit drie
versies, namelijk materiaal met
ie nieuwe naam of met een var
de twee oude namen.. Er kozer
950 banken voor de nieüwe
naam en daarmee acht men die
in eigen kring aanvaard.
Natuurlijk had men het ook bij
de Rabobank leuk gevonden als
men op één dag alle 3.000 ves
tigingen van Raiffeisen- en
Boerenleenbank feitelijk had
kunnen omdopen. Maar dat was
niet mogelijk. Geen enkel be
drijf in Nederland zou bijvoor
beeld binnen de beschikbare tijd
voldoende lichtreclames hebben
kunnen leveren en aanbrengen.
Bovendien zou een dergelijke
aktie kapitalen gekost hebben.
Niet alleen de oude lichtrecla
mes, maar ook alle bestaande
drukwerken zouden met de
vuilnisman meegekund hebben
Daarom is gekozen voor een ge
leidelijke omwisseling, op mo
menten dat er toch nieuw mate
riaal nodig is.
De kosten blijven nu beperkt.
Een eindafrekening is er nog
niet, maar naar schatting zal
het ontwerpen van de nieuwe
housestyle zo'n f 100.000,- kos
ten en voor de introduktiecam-
pagne via kranten en t.v. moet
zo'n f 350.000,- worden neerge
teld.
Tekst: TOEN KLOET
/N de omganj „.i
sen MötodeJI
gunstige
van een b epaald
meestal als de meeji'l
zelfsprekende bescho^l
worden. Lagere motiJI
ken een hogere gmi f
waarschijnlijkheid tc J
dan de hogere, een J
aan nobelheid en belo
he id garandeert
aan verklaarbaarhcli h
een soort van wet,
mensen elkaar on'
Eigenbelang bijvu
zo'n minimum dat
mogelijk als tierMiri»
voor de daden ran
wordt aangehouden.
Hieruit volgt: dat i
iemand rijk wordt, i
wordt als vanzeIfsp'rcl,
bewezen aangenomen i
het doet om rijk left
Voor andere motieven ii
welijks een plaats, jw
is het met lafheid: J
ten van iets waarvoor]
tueel durf nodig is of J
een of andere manier]
durf in verband
worden, wordt
uitgelegd als lafheid.
interpretatie wordt wil
eigenmachtig aan heti
opgedrukt en buiten i
gehouden. De motie
wordt op één spoor j
eenvoudigste, gemak
hanteren en meest L.
de. Bovendien wordt i
terpretatie als vaststa,
gangspunt en basis tot,|
dere „logica" aangaojt
OM mij te bepertal
durf: de implied!
zo'n uitgangspiinl
tot voorwerp van
maakt, zou zijn: taal ji|
moet durf je niet; ®s|
durft doe je. JViet-dvr«|
de enige beperking in
doen. Als dit waar n,|
er sprake kunnen zijn r.|
logische redenering, oitfl
van een juiste conclusie,
de veronderstelling
aard onjuist, want ertijif
loze motieven om ielt
laten. En toch: dedtirfs
blijkbaar zo hoog an ld
dat hij met vrijwel i
een mens maar kan dm
verband gebracht roordl.
is overal goed voor, o
ven, om gelukkig te 2ji|
zelf te verliezen, te
etc. Het kan zo gek oj|
niet zijn of het
wordt tot durven en teil
ten tot lafheid herleid. (M
manier wordt de setje
sterkt alsof doen en li
inderdaad gelijk zouden cf
Lafheid zou dan het eii(i|
tief zijn om iets te Inlee f
voor de verklaring
doen zou dan toch i
overgeschakeld worden tl
eigenbelang als motief, f
de verklaring altijd o
uitvalt.
4 LS Jiemani nu zejJ
/J dit een puur
kwestie is, died
„heoretische" betekenis^
muggenzifterij en srfl
woorden, vergist hij ttól
lijk. Het gaat juist»'!
woorden. Het gebrek «I
gica waar het over Ji<t|
hult meer dan een temt
scholing of helderheiif
denken; het is een M®l
zinnig teken van Ie»*1]
gewelddadigheid. De
ontmaskerende
van een gedrag
vanzelfsprekend worde»!
cultuur waarin me»*!
uit zijn elkaar klein "T
en te vernietigen. Bjq
haalde voorbeelden
rechte pogingen om r
hoek te manoeuvreren'
de klappen vallen el 'j
dwingen een keiheid1
schakeling te aanroer»1!
Want het minim®1 "I
zijn vanzelf spreke nimj
waarschijnlijk hier»» I
iedereen het kan W'l
T-v AAR de logici
1 laat gaan, W.J
weid een
is op haar best e
gewelddadigheid uit «1
kelen, een cultuur
denken waarin het Fl
wordt van
instinct»'!
ken. De logica stuurt"'!
ken soms een ''M',-
op waarvan het ,(J
terugkomt met een
sprekende beslissinj- J
weid daarentegen t»',l
door gekenmerkt i» J
elke omweg afziet en
le muren heen vitl
TUSSEN DE WIEll
De Ford Consul en Granada-
uit vierdeurs sedans en tweedeur
zijn sinds kort uitgebreid met
sedan. Deze zal alleen verkrijgb:
sul, Consul L en Granada. Tec
j tweedeurs sedans gelijk aan de
Consul en Granada-modellen. De
zullen medio mei in Nederland
I men.
1e Prijs:
BASTIAANSSEN
Grauwe polder 27
2e Prijs:
C. A. de Vos
Ravelijn 17
sas van gent
STRAAT
WOONPu^
L-IM! uur VOOï ^'nstlagmlddaE
°P «e env„,
to de
Eet Uur -^uagmicidag
In I
den v
den ir
van e
beginl
woord
Bü
in de
voor
men
l. ni
halfblc
lend-t,
je-roo:
opera
Brabai
wezen
vee-ni
10. nif
groent
-deel
bloem;
woede-
ongaar
deel v
derbak
mens;
doorzie
gen vl,
worm;
in het
vrucht
steekw
genees
