TUSSEN DE WIELEN met hen bollen
SCHAKEN met constant orbaan
PUZZELEN met jan-willem van besouw
ZO INSTUREN
WOONPLAATS
PRIJSWINNAARS
m
m
mm*
m m
m
m
m
m
e
m
m
m
DAMMEN.met jan edink
mm
i O O
P sw m
BRIDGEN met h.w. filarski
OPLOSSING VAN VORIGE WEEK
\m
m
V
'E
G
L
'h
F
P
a
ft
ft
L
D
ft
E
ft
L
L
K
L
ft
0
E
ft
E
1
ft
E
L
L
ft
°E
b
L
ft
L
E
k
E
i
E
N
ft
ft
O
DE STEM ZATERDAG 24 MIAART 1973
Toen Citroëndirekteur Pierre Boulanger in 1948 de eerste 2 CV
onthulde wisten de gasten niet wat ze zagen. Zo'n lelijke auto
had men nog nooit gezien en menigeen twijfelde aan de ver
standelijke vermogens van de direktie die het aandurfde een
dergelijke hoestbui op wielen uit te brengen. Stylisten schenen
er niet aan te pas te zyn gekomen en alles aan de wagen leek
even simpel te zijn.
Lelijke
eend is
kwart eeuw jong
Toch zou de eend onmiddel
lijk daarna Parijs en Frank
rijk veroveren. Het wagentje
werd le dernier cri. Manne
quins reden in hun dure toi
letten naar de renbanen van
Auteuil en Deuaville in een
2 CV. In de mondaine bad
plaatsen Cannes, Nice en Mon
te Carlo zag men op de bou
levards de rijken der aarde
in een eend rijden. Filmster
ren en fotomodellen schaften
zich een 2 CV aan en jaren
lang kon men in Frankrijk
alleen met een wachttijd de
hand leggen op een dergelijke
wagen.
De eend is nu een kwart
eeuw oud. Maar 12 jaar voor
dat hij ten doop werd gehou
den was er aan zijn ontwik
keling begonnen. In 1936 zocht
Citroën naar een gezinsvoer
tuig met maximale zuinigheid
en grote gebruiksmogelijkhe
den. Tenslotte werden ont
werpers, ingenieurs en direk
tie het eens over wat men
noemde „het minimum aan
Franse auto". Zestig kilometer
per uur moest de wagen min
stens halen, maar een vering
waarbij ook een mandje eieren
veilig was.
De eerste eenden werden
gemaakt van gegolfd plaat
staal om meer sterkte te krij
gen b\j een geringe dikte. Voor
elke „bocht" in het onder
werp moest eerst goedkeuring
van de direktie worden ver
kregen. De eerste driehonderd
eendjes die aan het eind van
de dertiger jaren het levens
licht zagen waren anders dan
die van tegenwoordig. De rui
ten waren kleiner en er was
maar één koplamp. De motor
was een tweecilinder 375 cc.
met een vermogen van 8 p.k.
De motor moest gestart wor
den met behulp van een
snoer, maar toen men aan de
dames dacht die toch ook met
een eend moesten rijden, be
sloot men er toch maar een
electrische starter in aan te
brengen.
Bij het uitbreken van de
oorlog werd de produktie ge
staakt en alle modellen wer
den uit veiligheidsoverweging
vernietigd, op één exemplaar
na dat zorgvuldig werd ver
stopt. Het researchwerk ging
echter door en tijdens de oor
log kreeg de 2 CV zijn vorm.
Er kwam een tweede kop
lamp bij, luchtkoeling werd
toegepast, de wielophanging
verbeterd. Direkteur Boulan-
ger 1.80 meter lang stel
de als eis dat hij op elke plaats
in- de auto zijn hoed kon op
houden.
Nu wordt de 2 CV niet al
leen in verschillende fabrie
ken in Frankrijk geprodu
ceerd, maar ook geassembleerd
in Engeland, België, Spanje,
in Cambodja, Afrika en Chili.
Alleen uit de fabriek in Le-
vallois komen per dag meer
dan 1000 eenden, waarnaar
25 jaar na zijn geboorte, nog
altijd een levendige vraag be
staat.
Alle 180 Citroënagenten in
Nederland vieren dit week
einde het zilveren jubileum
van de eend met een receptie
waar iedereen welkom is. Ci
troën Nederland stelt tien
2 CV's gratis ter beschikking
van liefdadige instellingen en
de bezoekers aan de recepties
kunnen d.m.v. een stembiljet
bepalen aan welke instellingen
een eend zal worden uitge
reikt. Onder de kiezers wor
den 50 weekeind-trips voor
2 personen naar Parijs verloot
en op zaterdag 5 mei is er een
2 CV-festival, waarover na
dere berichten nog volgen.
HORIZONTAAL
1. korfvormig visnet
4. vloerbedekking
9. strijkmes
14. deel
17. jongensnaam
19. wilddief
21. hoog bouwwerk
23. boom
25. gesteente
27. niet alleen
29. wiel
30. vogel
31. hete waterdamp
33. electriciteit
35. met betrekking tot
36. plaaggeest
38. vogel
40. wilde haver
41. richting
43. niet dezelfde
44. loterijbriefje
45. behoeftig
47. witte populier
51. internationale trein
53. decimeter
54. wilde haver
56. jongensnaam
57. paar
58. sleepnet
60. Frans lidwoord
61. geweldig
63. hoofddeksel
65. onwettig
68. orde
70. roemrijk
72. Nederl. Omroep Stichting
73. toiletgerei
75. prul
76. masker
77. kuil
78. pers. voornaamwoord
79. schil
81. heks
83. ongeletterd
84. bijbelse figuur
86. rijksgrens
87. kerkelijk hoogfeest
88. peulvrucht
89. bittere plant
90. soort verlichting
92. bevel
93. schel
94. zetel
96. onheilsgodin
97. als boven
98. reserve
100. huid
101. borstkasbeen
103. tijdperk
105. ik (L.)
106. gelijk komen
109. tijdelijk geven
110. werkman
113. kweken
116. vliegveld
117. getij
119. telwoord
120. gewricht
122. enthousiasme
125 bevel
126. Verenigde Naties
127. troefkaart
129 beroep
132. ontkenning
133. jongensnaam
135. studeren
136. vierkante platte steen
137. zwaar
138. gevlochten touw
140. delfstof
141. Eisenhower
143. voornaamwoord
144. appel
146. radon
147. familielid
149. niet smal
151. vreemde munt
152. regeringsreglement
153. Mohammedaanse bijbel
155. bioscooprang
157. patiënt
159 knap
160. dik papier
161. sarren
102. stenen berg
verticaal
1. van boven nauw toelo
pend vat
2. pers. voornaamwoord
3. hoofddeksel 61.
4. steen 62.
5. reeds 63.
6. ->"st seriptum 64.
7. gravure 66.
8. openbaar vervoermiddel 67.
9. vlek 69.
10. schrijfgerei 70.
11. slee 71.
12. ex tempore 74.
13. prul 16.
14. universiteitsbode
15. meisjesnaam 79.
16. woorden 80.
18. belemmering 82.
20 kaartspel 83.
22. mannelijk schaap 84.
24. hevige wind 85.
26. afbeelding 91.
28. zuidvrucht 93.
30. keukengerei 95.
32. familielid 97.
33. kledingstuk 99.
34. hijswerktuig 100.
36. plaats in Friesland 101.
37. opstandje 102
39. bedorven 104.
42. bevel 105.
43. kloosteroverste 107.
45. beheren 108.
46. kosmische stralen 111.
48. hemelgeest 112.
49. blcem 114.
50. koorbanken 115.
51. oudste 118.
54. Engels telwoord 120.
55. wagenspoor 121.
58. omroepvereniging 123.
59 koning (F.) 124.
boom
tam
luchtvaartmaatschappij
bedrog
pluk haar
vernis
wandtapijt
plakmiddel
deel van de dag
voorbeeld
bepaald voorstel uit een
vergadering
juist
bijbelse figuur
plezier
dat wil zeggen
groente
honingdrank
vreemde munt
vismand
wagenspoor
leeftijd (E.)
garnituur
bosmeertje
opstandeling
genezen
vlaktemaat
plaats in Gelderland
ontkenning
snelle loop
vrucht
berg op Kreta
in ontvangst nemen
vrouwen verblij f
bouwmateriaal
weinig
ignatus
dun stuk hout
telwoord
126. bezem
128. jongensnaam
129. het verzetten van 'n stuk
130. gewricht
131. vreemde munt
132. kloosterzuster
134. slaapvoorstelling
137. orgaan
138. steekwapen
139. droog
141. Perzië
142. verharde huid
REDACTIE
DE STEM,
REIGERSTRAAT 16
BREDA
NAAM
STRAAT
inzenden voor dinsdagmiddag
l«.0P uur
Zet op de enveloppe In de
linker-bovenhoek ..Weekend-
ouzzel"
144 rood (E.)
145. bloeiwijze
148. tam
149. bruto
150. rivier in Engeland
151. regel
153. kunstmatige inseminatie
154. achter
155. sint
156. senior
157. Frans lidwoord
158. recto
1e Prijs (f 25,-)
M. G. Mersch
Zusterstraat 1
SAS VAN GENT (Zld.)
2e Prijs (f 15,-)
R. Neelen
Drogedijk 81
ZWINGELSPAAN
(post Fynaard)
Met allerlei finepses van ope
ning en eindspel is de gemid
delde schaker vertrouwd, maar
in een „gewonnen" eindspel
komt hij soms voor een on
aangename verrassing te staan.
Met name gebeurt dat, als er
verdedigingsmogelijkheden
aan de orde zijn, die de ge
wonnen staande partij in
theorie wel kent maar in de
praktijk nog nooit heeft mee
gemaakt. Door schade (en
schande?) wordt men wijs
dat geldt ook voor de aller
sterkste spelers! Wat dit aan
gaat is het slot van onder
staande partij gespeeld in
de jongste Olympiade tussen
twee mindere goden in
structief. De partij zelf is niet
zo opmerkelijk, maar daar
gaat het nu niet om. En wat
de voorlopig nog niet aan te
duiden verdedigingsressources
betreft: probeert U eerst zelf
eens de diagrampositie te ana
lyseren alvorens de resteren
de zetten en het commentaar
te lezen!
Wit: Zwaig.
Zwart: Bostin.
Siciliaanse verdediging.
1. e2-e4, c7-c5; 2. Pbl-c3, Pb8-
c6; 3. g2-g3, g7-g6; 4. Lfl-g2,
Lf8-g7; 5. d2-d3, Ta8-b8; 6.
h2-h4, h7-h5; 7. Lcl-g5, b7-
b5; 8. Ddl-d2, b5-b4; 9. Pc3-
dl, d7-d6; 10. Pgl-e2, Lc8-d7;
11. 0-0, Dd8-c8; 12. Tfl-el,
Pc6-d4; 13. c2-c3, Pd4xe2+;
14. Telxe2, Pg8-h6; 15. Tal-cl,
b4xc3; 16. Pdlxc3, f7-f6; 17.
Lg5-f4, e7-e5; 18. Lf4-e3, Ph6-
g4; 19. Pc3-d5, Pg4xe3; 20. f2x
e3, Ld7-e6; 21. d3-d4, e5xd4;
22. e3xd4, Lg7-h6; 23. Pd5-f4,
0-0; 24. e4-e5, f6xe5; 25. d4xe5,
Lh6xf4; 26. g3xf4, d6xe5; 27.
Te2xe5, Le6xa2; 28. f4-f5, Tf8x
f5; 29. Lg2-h3, Dc8-c7; 30. Tel
xc5, Dc7xc5; 31. Te5xc5, Tf5x
c5; 32. b2-b4 (Deze stukwinst
had zwart bij zijn vooruit
berekening overzien. Ob-
pectief staat hij verloren).
32Tc5-c7; 33. Dd2x
a2+, Kg8-h7; 34. Dd2-a5, Tc7-
b7; 35. Lh3-g2, Tb7xb4; 36.
Da5xa7+, Kh7-h6; 37. Da7-
e7, Tb4-bl 38. Kgl-h2, Tb8-
g8; 39. Lg2-e4, Tbl-b2 40.
Kh2-gl, Tb2-b8; 41. De7-g5+,
Kh6-g7; 42. Dg5-e7+, Kg7-h6;
43. Kgl-h2, Tg8-e8; 44. De7-
g5+, Kh6-g745. Dg5xg6+,
Kg7-f8; 46. Dg6-f6+, Kf8-g8;
47. Le4-d5+, Kg8-h7; 48. Ld5-
f7? (Goed was Df5 Kg7,
Dg5 Kh7 - Kf8, Df6 mat
of Kh8, Dh6 mat - Dxh5+,
Kg7, Dg5+, Kh7, h5 met
winst, bijv. Tb6, Lf7, Teb8,
Lg6+ gevolgd door h6 enz.)
fH
SS*
ii
i
(Materieel gezien lijkt
zwart totaal verloren maar
afgezien van de twee
torens staat zijn koning
pat! Dat is de eerste ver
dedigingsressource, waar
wit niet op heeft gelet.
Zwart wél en hij gaat dus
zijn torens offeren).
4 8Te8-e2 49. Kh2-
h3 (Kg3 maakt geen verschil).
4 9Ïb8-b3+ü; 50. Lf7x
b3, Te2-h2+! (Als deze toren
wordt geslagen staat zwart
werkelijk pat. Er had ech
ter nog kunnen volgen:)
51. Kh3-g3, Th2-g2+!; 52. Kg3-
f4, Tg2-f2 53. Kf4-g5, Tf2x
f6; 54. Kg5xf6 (Nu wint wit
weliswaar pion h5 maar hij
blijft dan met de „verkeer
de" loper zitten, zodat hij
evenmin kan winnen. Dit is
de tweede verdedigingsres-
source, waar wit niet op
heeft gelet. De partij werd
daarom na zwarts 50e zet
remise gegeven. Hoogst
waarschijnlijk zal de wit-
speler nu nooit meer het
slachtoffer worden van een
dergelijke ontknoping!).
Zoals algemeen verwacht zijn
in groep II van de halve fina
les om het Ned. damkampioen
schap Cees Varkevisser en drs.
Evert Bronstring met 12 pun
ten uit 9 partijen eerste en
tweede geworden. Met Krijn
Toet en Jan Prinsen mogen ze
nu deelnemen aan de finale.
Was Bronstring in enkele par
tijen wat onzeker in de op
bouw en wat slordig in de af
werking, Varkevisser daaren
tegen speelde weer als in zijn
beste jaren, ondanks zijn ne
derlaag tegen de jeugdkam
pioen van 1972 Anne Goeree.
Vooral zijn partij tegen Cees
Pippel, die meende dat met
een korte-vleugel opsluiting
vanuit de opening resultaten
geboekt kunnen worden, was
van een bijzonder hoog ge
halte.
Wit: Varkevisser.
Zwart: Pippel.
1. 32-28, 17-21; 2. 31-26, 12-17;
De inleiding tot de korte-vleu-
gel opsluiting. 3. 37-32, 7-12;
4. 36-31, 19-23; Veel beter is
hier natuurlijk 18-22. 5. 28x19,
14x23; 6. 33-28, 9-14; Voortref
felijk spel geeft hier (21-27),
31x22 (18x27) 32x21 (16x27)
28x19 (13x24). 7. 28x19, 14x23;
8. 31-27! Wit heeft de opslui
ting voltooid, zwart kan niet
meer ontsnappen.8 10-14;
9. 41-36, 5-10; 10. 36-31, 4-9;
11. 47-41, 20-24; 12. 34-29, Wits
bedoeling is duidelijk, na
zwarts opsluiting aan de korte
vleugel, nu zo spoedig moge
lijk diens lange-vleugel uit
dunnen. 1224x33; 13.
39x19, 13x24; 14. 44-39, 18-23;
15. 42-37, 14-19; Op (14-20)
volgt 39-34 waarna zou kun
nen. volgen (23-28) 32x23 (21x
32) 38x27 (17-21) 26x17 (12x32)
37x28 (24-29!) 23-18! (8-13) 34x
23 (13x33) met' zeer waar
schijnlijk later schijfwinst
voor wit. 16. 41-36, 10-14; 17.
46-41, 12-18; 18. 49-44, 8-13;
19. 39-33, 14-20; 20. 44-39, 9-14;
21. 40-34, 24-29; Zwart moet
zetvrijheid op zijn lange vleu
gel houden en wil wit niet op
veld 25. 22. 33x24, 20x40; 23.
35x44, 15-20? Zeer zwak ge
speeld, met veld 15 verliest
zwart een belangrijk steun
punt. 24. 45-40, 20-24; 25. 40-
34, 3-9; 26. 39-33! Verhinderd
(14-20) door 34-30, 33-29 en
27-22 en hoewel zwart op dam
komt wordt zijn dam echter
door 43-39 en 37-32 gelijk af
genomen, waarna winst voor
wit een kwestie van nog en
kele zetten wordt. 2624-
29 of? 27. 33x24, 19x39; 28. 44x
33, 13-19; Beter is hier 14-20
om 43-39 te verhinderen. 29.
43-39, 2-8? 30. 39-34! 8-13 of?
31. 34-30!
HEffi00 a VMWf. n//////
O O
De winnende zet, want nu kan
zwart 14-20 niet spelen we
gens de damcombinatie door
33-29 (23x25) 27-22 enz.; ook
23-28 mag niet want dan volgt
32x12 (21x43) 12x21 (16x27) 48x
39 en wit wint een schijf. Er
volgde na 34-30 nog; 31
I-7; 32. 50-45, 23-29; Offert nu
noodgedwongen een schijf. 33.
33x24, 18-23; 34. 48-43, 23-28;
35. 32x23, 19x28; 36. 38-32, 28-
33; 37. 27-22! 17x28; 38. 32x23,
II-17; 39. 23-19! Zwart geeft
het op.
VERBINDINGEN
Noord gever. - OW kwetsbaar.
Spelleider
V 9 4
C V 7 5 2
O V 5 2
V B 5
H 8 6
B 7 5 2
V A B 6 4
C 10 9 3
B 6 3
10
H 9 8
A 7 6 3 2
Tafel
A 10 3
!V H 8
O A H 9 8 7 4
10 4
Noord speelt drie Sansatout en oost komt uit
met de klaver drie. Hoe behoort dit spel te
verlopen??
Het bovenstaande spel werd natuurlijk door
NZ overboden. Het werd gespeeld in een In
terpolis-halve finale en daar iedereen de fi
nale graag wil halen, ziet men vaak allerlei
„overbiedingen". Het ging; zuid één ruiten -
OW pasten - noord één SA. Normaal moet
zuid passen, of voorzichtig twee ruiten bie
den. Onze zuid bood drie Sansatout, kenne
lijk gokkende op een fout in het tegenspel of
een of ander gelukkig toeval.
Oost was een nog zeer jonge man, die de goe
de uitkomst koos met klaver drie, gewonnen
door west met de klaverheer. West speelde
klaver negen na, noord legde klavervrouw en
oost maakte klaveraas - een derde klaver
ronde volgde (zuid een schoppen weg) en
noord kwam aan slag.
Vanuit zuid werd in slag 4 de harten acht ge
speeld: wat moest west doen? Met hartenaas
nemen zou weinig helpen, want west had geen
klavertje meer. Zo werd het te hoge contract
zelfs nog met een overslag gemaakt en NZ
scoorden dus 630: de overslag kwam, doordat
west in het eindspel nog van schoppenheer
moest wegspelen.
De fout lag bij oost. Het tegenspel is feitelijk
zéér simpel, maar wordt vaak over het hoofd
gezien. Oost had de tweede klaverslag aan
noord moeten laten! West kan niet gehad
hebben klaver H B 9 8, want dan zou hij in
slag 2 niet de negen nagespeeld hebben. West
had dus oorspronkelijk klaver H 9 of H 9 8.
Oost moet maar aannemen dat west een der
de klaver bezit - zo niet, dan wordt het con
tract toch altijd gewonnen, daar noord dan
een dubbele klaverstop heeft.
Laat oost de spelleider de tweede klaverslag
maken, dan komen NZ niet verder dan: één
klaver, zes ruitens en schoppenaas. West
hoeft niet meer te doen dan één klavertje en
zijn stops in de hoge kleuren te bewaren:
oost kan alles opruimen, behalve zijn klave
ren. Zodra NZ harten spelen stijgt west er op
met hartenaas en brengt klaver na. Het in
tact houden van de verbindingen tussen te
genspelers is één van de moeilijke dingen
uit het tegenspel; hier was het niet al te
moeilijk, maar oost zal er een goede les mee
geleerd hebben.
□EoaGëaiiiiia
M
HBOHTMaBininig
0
R
A
b
0
b
'31
V
Y
"F
7
3N
lïD
7
0
<H)
E
A
E
O
A
A
E
0
P
A
E
E
E
0
1=
N
0
0
E
A
S
E
S
S
IJ
D
E
N
O
L
E
N
1
E
D
E
I
A
H
K
E
1
H
E
A
r>
A
A
E
N
A
R
D
8
E
l
E
S
T
E
E
A
M
E
H
F
(R)
M
S
E
0
A
1
N
1
R
E
N
2
0
r
e
M
0
E
S
f
A
M
E
K
E
l
D
E
E
E
A
0
I
K
E
0
k
R
E
L
0
W
F
E
b
N
S
I
E
O
L
T
R
E
E
N
T
