Veiligheid
en comfort
gooien
hoge ogen
uit
r
9
9
C
C
9
n
9
C
c
C
O
O
'O
D
O
O
O
O
O
O
O
O
O
Q
O
O
O
O
5
O
O
2
O
O
O
O
L
Q
.8.V,
aat
TUSSEN DE WIELEN door hen bollen
■■Eli
PUZZELEN met jan-willem van besouw
3
-|
O
O
L_
L
LL
2
ZO INSTUREN
w
fi WÊV WÊ
BRIDGEN met h.w. filarski
a
a
n
ES
a
E
ILë
It
IB
El
El
u
a
r:
n
LJ
E
C
LJ
LJ
ns
in
E
a
a
Q
ff
l<2> dF
E
te
LJ
u
LJ
ff
na
B
ff
ff
ES
ÉS
LJ
LJ
ff
LJ
LJ
ra
n
*5
B
a
El
B
É5
rfe
B
U
U
LJ
E
!j
HE
n
ff
a
B
ra
a
E
Q
LJ
E
LJ
LJ
5
ff
E
7
B
E
ff
E
3
ff
ff
U
S
ff
LJ
E
LJ
f
n
ra
B
É3
a
0
S
S
s
LJ
u
LJ
E
LJ
s
ff
ra
E
B
a
3
a
ra
u
3
a
LJ
/V
ra
E
9
E2
9
a
3
a
<25
i
PRIJSWINNAARS
DAF
a
0
bij, bij
iënten
hulp-
tnder-
jsatie.
deze
niscb
MTS
ïs als
deze
temde
ies te
zaken
Eind-
Viii
Ut, i tiVl Z_M I Cl lUnU 1/ IVlKMin I 1^/3
en
zij de kliënten;
en onderhouden
en wij tenminste
ikelijk. Het bezit
)rtgelijke funktie
■a maandsalaris
den (o.m. spaar-
da, tel.: (01600) -
Eigenhandig
geschreven
brieven dienen
te worden
gericht aan de
adjunkt-
direkteur
Personeels
beheer en
Organisatie
van de N.V.
P.Z.E.M.,
Postbus 48,
Middelburg.
Soms moet je op een eerder uitgesproken oordeel
terugkomen of dat afzwakken. Dat is vandaag het geval
ten aanzien van de Renault 12 TS waarvan we na een
korte kennismakingsrit betwijfelden of de meerprijs van
900 gulden die voor deze wagen in vergelijking met de
12 TL moet worden betaald veel mensen ertoe zou
kunnen verleiden voorkeur te geven aan de TS.
Mogelijk dat het bergpar-
cours waarop we bij de ken
nismaking de 12 TS beproef
den bij ons oordeel parten
heeft gespeeld. Toen kon de
wagen nl. nauwelijks zijn
fellere acceleratie bewijzen,
laat staan zijii hogere top
snelheid. Nu we de TS voor
een langere proefrit in handen
hebben gehad, moeten we zeg
gen dat hij zijn meerprijs
meer dan waard is.
Vergeleken met de 12 TL
biedt de TS het volgende:
een tot 68 pk. opgevoerde
motor die dezelfde specificatie
heeft als die van de Renault
15 TL; de vermogenswinst
werd bereikt door verhoging
van de compressieverhouding
van 8,5:1 naar 9,5:1; de top
snelheid bedraagt ruim 150
km/uur, ongeveer 10 km meer
dan bij de 12 TL.
aan het remsysteem (schijf
remmen voor, remkrachtver-
deler in het circuit van de
achterremmen) is een rembe-
krachtiger toegevoegd.
de 12 TS is uitgerust met
vliegtuigstoelen met hoog
doorgetrokken rugleuning
waarin hoofdsteunen zijn op
genomen. Renault loopt daar
mede vooruit op de Europese
veiligheidsreglementen; in
Frankrijk zullen in 1914
hoofdsteunen voor de voorzit
tingen in nieuwe auto's ver
plicht zijn.
het instrumentenpaneel
heeft een toerenteller gekre
gen.
bediening van de elek
trische ruitesproeier is nu ge
combineerd met die van de
ruitewissers (2 snelheden).
0 centraal onder het dash
board bevindt zich een console
voor inbouw van een radio,
met een klokje en extra berg
ruimte.
de TS heeft rallyewielen
en een chroomstrip op de
flanken.
op de voorbumper zijn
twee jodium verstralers ge
monteerd.
Hoe ziet dat alles er in de
praktijk uit? Om te beginnen
met de motor moet gezegd
worden dat de acceleratie
vooral in de derde en vierde
versnellingen beduidend fel
ler is geworden. We hadden
ook de indruk dat de motor
wat soepeler draait dan die
van de TL, zeker in de lagere
toerentallen. Wel is het motor
lawaai wat toegenomen, het
geen met name optreedt bij
snelheden boven de 120 km.,
wanneer de normale sterkte
van de autoradio wordt over
stemd door het motorgeluid.
Toevoeging aan het remsys
teem van een bekrachtiger on
dervonden we als een zeer
groot pluspunt waarbij kon
worden vastgesteld dat een
lichte druk op het rempedaal
al voldoende is om de be
krachtiger te doen aangrijpen.
De vliegtuigstoelen geven
een voortreffelijke zit en dra
gen in flinke mate bij tot com
fortabel rijden. De stoelen
zijn goed aan de lichaams
vorm aangepast, geven zijde
lingse steun en voorkomen ook
bij lange ritten vermoeidheid.
Alleen belemmeren de lange
leuningen het aehteruitzicht
bij parkeermanoeuvres en pas
sagiers op de achterbank heb
ben geen vrij uitzicht naar
voren meer, bezwaren die voor
alle stoelen van dit formaat
gelden. Maar de hoofdsteun
vergoedt toch veel.
Vooral voor mensen die
sportief (willen) rijden is de
toerenteller een belangrijk in
strument, dat de doorsnee-rij
der echter wel zou kunnen
missen.
De combinatie van ruite
sproeier met wisser, bediend
door een griezelig slap han
deltje aan het stuur, waarvan
we vreesden dat het elk mo
ment zou afbreken, is een
vooruitgang vergeleken met
de rubber bal die bij de TL
de sproeiers bedient.
De rallyewielen en de
chroomstrip geven de TS een
sportief uiterlijk al mogen ze
van ons achterwege blijven.
Ronduit enthousiast zijn we
echter over de jodiumverstra-
lers, die een zee aan licht pro
duceren, waarbij vergeleken
het dimlicht hoewel ruim
schoots voldoende volledig
in het niet lijkt te zinken. Tij
dens de testrit was het ver
bruik 1 ltr. op 10 km en dat is
zeer redelijk.
Voor het overige heeft de
12 TL alle voordelen van de
„gewone" 12 (uitstekende weg-
ligging ook in bochten, vrijwel
ongevoelig voor zijwind, goede
vering, comfortabele achter
bank enz.) plus uiteraard een
paar kleine minpunten zoals
minder goed achteruitzicht,
onhandige plaats voor de ver-
stelknop van de rugleuningen).
In een notedop: de 12 TS is
een fijne auto waarbij veilig
heid en comfort hoge ogen
gooien. De prijs is 10.492 te
gen f 9.571 voor de TL.
De bovenste figuur is een
kruiswoordraadsel. Daaronder
staat een doorloper. De let
ters die bij de doorloper in de
cirkeltjes terecht komen vor
men van links naar rechts, en
regel voor regel gelezen, een
spreekwoord.
Kruiswoordraadsel:
Horizontaal:
1. rondhout
2. kameraad
7. stelligheid
12. kolenwagen
18. vaartuig
19. vak
20. kabeljauwvisser
21. uitroep van afschuw
22. niet smal
24. geneesmiddelen
25. ambtsgewaad
26. muzieknoot
27. hetzelfde
28. openbare weg
31. bebouwde oppervlakte
33. einde
34. Europeaan
35. overblijven
37. Europese hoofdstad
39. deel van het alfabet
42. maal
44. inwoner van Turkije
46. gebogen
48. tijdelijk geven
51. berichten
54. fijn
57. nauwelijks
59. slingerplanten
61. teugel
63. delfstof
65. land in Zuid-Amerika
66. wilddief
67. dashond
68. deel van een breuk
69. troefkaart
Verticaal:
1. opstandeling
2. durf
3. niet dezelfde
4. knocked down
5. steen
6. lengtemaat
7. tijdperk
8. luister
9. lager onderwijs
10. ijzerhoudende grond
11. Militaire Politie
12. lang ambtskleed
13. gelijk
14. no good
15. water in Engeland
16. bijwoord
17. mestvocht
18. plaats in België
19. stad in Zwitserland
20. handelen
21. gereedschap
23. wijfjesree
24. kleine steur
25. rukken
26. brassen
28. veerkracht
29. handvat
30. voorzetsel
31. snedig
32. waterdoorlatend
33. por
36. bijbelse figuur
38. zero
40. wagenspoor
41. plaats in Italië
43. schrijftafel (E)
45. ongevulde
2
4
5
6
7
8
9
10
ii
12
13
14
15
16
17
18
19
20
21
22
j
23
i
25
26
27
28
1
29
J
30
31
1
32
33
1
1
ST"
35
36
37
38
39
40
41
42
43
44
45
46
47
48
49
50
51
52
53
54
55
56
57
58
59
60
61
62
63
64
65
66
67
68
69
I "I
1
2
4
5
6
7
8
9
11
12
13
14
15
16
18
19
20
21
22
23
25
2
3
4
5
7
8
9
-
47. lor
48. lunar logistics System
49. grappenmaker
50. bedrog
52. aanwijzend voornaam
woord
53. deel van de hals
55. omroepvereniging
56. belemmering
58. lof
60. neon
62. Frans lidwoord
64. liste électorale.
Doorloper.
Horizontaal:
1. rolvormige doos - glibbe
rig - vracht - keukengerei
- een zekere -in loco
2. lasten (L) - en omstreken
- tijdperk - oud IJslandse
literatuur - heelal - Ier
land.
3. Nederduits - persoonlijk
voornaamwoord - indien
rivier in België - errore
tcepto - tijdstippen - luid
ruchtig vrolijk zijn
elk - godsdienst - klerer
-eerbied - plaatsje aan di
Dedemsvaart
5. nummer - vrucht - land
bouwwerktuig - prikkel -
tijdperk - Europees volk.
6. Geografische Mijl - bloem
- roem - tenafscheid -
vertrouwd - gillen van het
lachen - dat wil zeggen
7. vereerd dier - Europeaan
- deel van een boom -
klein vertrek - iedere -
heer - plan
8. nobel - verslag - kleur -
storing in de dampkring
9. in parten snijden - boom -
jaargetijde - rhenium -
onderofficier - luitenant -
bestuurder
Verticaal:
1. vorst - jongensnaam
2. voorzetsel - tijdelijke
smaak
3. wig - hups
4. lof - en andere - gekheid
vreemd - lang verdicht pro
zaverhaal
6. rij - aanspreektitel var
een vorst
7. grondsoort - Hildebrand
8. vis - stelsel - invaliditeit
wet
9. water in Engeland - hoi
ding - sneeuwschaats
0. lage rivierstand - bevlek
ken
11. lokmiddel - kilogram -
mestvocht
12. gedeeltelijk - struisachtige
vogel
13. plan - zenuwtrek - kroon
14. Nederduits - plaats in Gel
derland - scheve zijde
15. opening - pers. voornaam
woord - lengtemaat - mu
zieknoot
16. uitteren - ik (L)
17. plechtige gelofte - gedaan
en laten - Gare de Lyon -
en omstreken
18. deel van een trap - boom
vrucht
19. telwoord - gram - ver
harde huid
20. laatstleden - 365 dagen -
-vliegengaas
21. en dergelijke - bevel -
neon
22. plaats in Gelderland - nik
kel - was getekend
'3. door water omgeven land
- rivier in Engeland
meisjesnaam - persoon
lijk voornaamwoord
voegwoord
tijdelijk geven - persoon
lijk voornaamwoord - ra-
diotelegrafie.
REDACTIE
DE STEM
REIGERSTRAAT 16
BREDA
NAAM
STRAAT
WOONPIAATS
uzenden voo» dinsdagmldd.
-.00 uur
iet op de enveloppe to d>
inker-bovenhoek „Weekend
ouzzel".
SCHAKEN mef.cöns+ant orbaan
Drie lichte stukken zijn „op
papier" even sterk als een
dame maar in de praktijk gaat
dit lang niet altijd op. Het
hangt er helemaal van af, wel
ke partij het initiatief heeft
en of de lopers en paarden on
kwetsbaar zijn voor aanvallen
van de vijandelijke dame.
Hieronder een wat dat aangaat
leerzame strijd die eind vorig
jaar voorkwam in een toer
nooi te Moskou.
Wit: Bitman.
Zwart: Monseëw
Siciliaanse verdediging.
1. e2e4, c7c5
2. Pgl—f3, e7—e6
3. d2d4, c5xd4
4. Pf3xd4, Pb8c6
5. Pd4b5, d7d6
6. Lel—f4, e6—e5
7. Lf4—g3, a7a6
8. Pb5—c3, Pg8—f6
9. Lg3—h4, Lf8e7
10. Lh4xf6, Le7xf6
11. Lflc4, 0—0
12. 0—0, b7—b5
13. Lc4b3, Pc6d4
14. Pc3—d5 (In aanmerking
kwam Pe2 om het sterkstaan-
de zwarte paard te „onder
vragen". Later kan dan Pbl
desgewenst via c3 naar d5).
14Lf6—g5
15. c2c4 (Hier had Pd4 door
Pblc3e2 tot een verkla
ring kunnen en moeten wor
den gedwongen. Inmiddels
trekt zwart ten aanval, waar
bij Pd4 een zeer belangrijke
rol speelt).
'15Kg8—h8
16. Pbl—c3, f7—f5
17. c4xb5, a6xb5
18. Lb3c2, Lg5hö
19. e4xf5, Dd8h4
20. Lc2e4, Lc8xf5
21. g2g3
SU w
m
11
4
a
0°
21Dh4xe4ü
22. Pc3xe4, Lf5xe4
23. Pd5c3 (Er dreigde niet
alleen Lxd5 maar ook Lf3,
Dd3, Pe2+).
23Le4f3
24. Ddld3, b5b4 (De pointe
van zwarts combinatie: Pc3
kan niet weg wegens Pe2+
en gaat verloren. Voor zijn
dame krijgt zwart dus drie
lichte stukken en deze zijn
onaantastbaar en ontplooien
een moordende activiteit).
25. Tflel (Anders weer
bxc3, bxc3, Pe2+).
25b4xc3
26. b2xc3, Ta8—a3 (Een be
langrijke finesse. Na bijv.
Dc4, Pc2 zou wit een kwali
teit achter komen te staan).
27. Talbl (Hoopt Tb2 te
kunnen spelen maar het „gat"
in zijn koningsstelling wordt
wit fataal).
27,Lf 3a8
28. Kglfl, Ta3xa2!
29. f2f4 (Er is geen verde
diging meer. Op cxd4 volgt
T8xf2 Kgl, Tg2+, Khl—Kfl
Taf2 mat Txh2++, Kgl,
Thl mat).
29La8g2+ (Om op
Kgl te vervolgen met Pf3+)
Wit geeft het op.
DAMMEN met Jan edink
De 19-jarige Fries Frank
Drost, aan wie het hoofdbe
stuur op grond van zijn pres
taties in de grootmeester-
groep van het vierde Suiker-
damtoernooi de nationale
meestertitel verleende, heeft
in groep I van de halve fi
nales om het nationale kam
pioenschap getoond dat hjj
die titel ten volle verdient.
Van de 9 gespeelde partijen
won hü er 5, speelde hjj er
drie remise en verloor er
slechts 1, waarmede hfl zijn
score op 13 punten bracht,
in deze groep een behoorlijke
prestatie.
Wat opviel in zijn partijen
was de directe, doelbewuste
opzet en uitvoering van zijn
plannen en de perfecte afwik
keling.
Zo wist hij in de derde ron
de de nationale grootmeester
en provinciaal kampioen van
Friesland 1972 Pieter Bergsma
een gevoelige nederlaag toe te
brengen. Deze fraaie partij
kunt u hieronder volgen.
Wit: Bergsma. Zwart: Drost.
1. 33—29, 19—23; 2. 32—28,
23x32; 3. 37x28, 20—24; 4.
29x20, 15x24; 5. 41—37, 17—21;
6. 37—32, 21—26; 7. 39—33,
26x37; 8. 32x41, Beter was
hier 42x31, Want door deze
achterwaartse ruil gaat zwart
nu bewust op terreinvoordeel
spelen. 81117; 9. 4439,
17—22; 10. 28x17, 12x21; 11.
41—37, 7—12; 12. 36—31, 1—7;
13. 31—26, 14—19; 14. 26x17,
12x21; 15. 38—32, Wit is zich
van het naderend gevaar nog
steeds niet ten volle bewust,
inplaats van expansie te zoe
ken voor zijn rechtervleugel
door bijvoorbeeld 3429
(15—20) 29x20 (15x24 50—44
gevolgd door 3329 enz., gaat
hij met open ogen in een cen
trum spelen dat dreigt te wor
den omsingeld. 15712;
16. 43—38, 10—14; 17. 50—44,
5—10; 18. 49—43, 10—15; 19.
46—41, 12—17; 20. 33—29,
24x33; 21. 39x28, Het heeft nu
geen enkele zin om 38x29 te
slaan, want dan volgt (1924)
29x20 (15x24) en de situatie
blijft ongewijzigd. 21
8—12; 22. 44—39, 19—24! 23.
38—33, 14—20; 24. 37—31?
I i I I C
liI M SH 4B
Wit die ziet dat zijn centrum
dreigt te worden omsingeld,
dat 3430 niet mag wegens
2127! en ook 3429 geen op
lossing biedt, begaat nu met
3731 op zijn linkervleugel
een kapitale blunder die hem
een schijf en later de partij
kost. 2418—22! 25.
41—36 of? 24—29! 26. 34x23,
13—18; 27. 42—38. Verplicht,
op 23—19 volgt (21—27) 32x21
(17x37) 28x8 (2x24) 42x31
(24—30) 35x24 (20x49). Uit 27.
18x29; 28. 33x24, 22x44;
29. 40x49, 20x29; 30. 32—28,
Beter is hier 3126. 30
21—26; 31. 47—42, 26x37; 32.
42x31, 15—20; 33. 43—39,
2024; Zwart stelt zijn voor
post nu veilig en breekt nu
zeer spoedig wits verzet. 34.
31—26, 3—8; 35. 45—40, 2—7;
36. 49—43, 7—11; 37. 28—22 of?
17x28; 38. 39—33, 28x39; 39.
43x23, 9—14; 40. 38—33, 8—13;
41. 48-43, 12—17; Op (13—18)
volgt 3631 gevolgd door
31—27 enz.; 42. 40—34, 13—19;
43. 33—28, 17—21; 44. 26x17,
11x33; 45. 23—18, 6—11! 46.
36—31, 4—9; 47. 31—27, 33—38!
48. 43x32, 24—29; 49. 34x23,
19x37; Wit geeft het op.
SYSTEEMKAART
TAFEL
B 7 3
O V 10 9
O 7 4
AH842
10 8 5 2
<?A73
H 8 5
B 7 3
N
W O
z
9 4
8 6 5
O A V 10 9 2
V 10 9
Spelleider
AHV6
<?HB42
O B 63
65
Zuid één ruiten OW pastennoord twee
klaver zuid twee Sansatout noord drie
Sansatout.
Tegen drie SA start west met schoppen
twee wat gebeurt er??
Ja, wat gebeurt er in deze opgeblazen drie
Sans? West startte, begrijpelijk, met schoppen
twee, de tafel de drie en oost de schoppen
negen (de vier was wellicht beter).
Zuid won slag 1 met de schoppenvrouw en
speelde twee rondjes harten de tweede har
ten nam west met het aas. Zegt u eens éérlijk
had u met dichte kaarten nu ruiten nage
speeld, de kleur die zuid had geboden?
Ik zag dit spel in één der voorronden van
het grote Interpolistoernooi (dit jaar waren er
liefst 4600 paren over héél Nederland!) en nadat
west wéér schoppen had gespeeld was het voor
zuid niet moeilijk meer 9 slagen en daarmee
zijn contract te maken.
West was boos: hij voelde zich „genomen"
door zuids ruitenbod en dat was west duidelijk
aan te zien. Hij vroeg dan ook enigszins bits
naar een verklaring, waarop zuid zijn tegen
stander de systeemkaart onder de neus schoof.
In vele toernooien is het gebruik hiervan al
verplicht en er dient precies op te staan, welke
conventies e.d. men gebruikt. Op de systeem-
kaart van NZ stond: één schoppen of één
harten is tenminste vijfkaart. Verder stond
er: 1 SA=15/17 punten.
Wat moet je nu openen als je maar 14 pun
ten hebt en géén vijfkaart in een hoge kleur?
Er blijft niet veel anders over dan één ruiten
of één klaver en daar in dit geval de ruiten
een driekaart was had zuid besloten met die
kleur te beginnen.
Waren OW meer geroutineerd geweest, dan
waren zij hier misschien niet ingetrapt, hoe
wel het natuurlijk altijd mogelijk blijft dat de
zuidspeler wérkelijk ruitens heeft.
Naar mijn mening was west ten onrechte
boos, ofschoon NZ er op hun systeemkaart wel
bij hadden kunnen schrijven: één ruiten of één
klaver kan een driekaart zijn.
Niettemin, een levensgroot tegenspelprobleem
behalve als oost zo goed is, door in slag 1
schoppen vier te leggen.
West weet dan flater) dat alle aanvallen in
schoppen, harten of klaver hopeloos zullen zijn,
dus blijft er noodgedwongen niet veel anders'
over dan het spelen van ruiten. De ruiten 5
is dan de goede kaart: aangevende een drie-
of vierkaart met een honneur. Als oost nu
ruitenaas wint en géén ruiten naspeelt, kan
hij beter gezellig met west gaan kegelen!
m
W 1
W
E
AA
r i
7
V
E
E
m
c
O
'je
E
O
16
10
r
N
N
E
<0
l
Ai
22
e
A/
5
'Ie
O
u
L
CA
m
AA
30
Ai
8
31
O
i9
P
34
A
36
AA
e
f
O
L
AA
T
e
N
A
4!
AA
42
r
L
43 I
e
m
Iff
e
O
L
AA
m
AA
53
54
c
n
c
k
Ai
'ff
J*
61
O
AA
62
dy i
63
AA
O
A/
3)
l
Q
m
A
67
A
m
2
AA
e
U
n
AA
V
ii
6_
N_
CA
AA
m
1 e Prijs (f 25,-)
Mevr. Clerx
Lage Ham 11
Dongen
2e Prijs Cf 15,-)
Th. Boeykens
St. Jozefstraat 14
Hengstdijk (Zld.)
