B s roloog Toneel als wapen in de klassen strijd mco lil n )KD WORDT HEI MAATSCHAPPIJTEGENSlïlLINCffl OM DE OREN GESLAGEN Tijdelijke pleegouders gezocht voor Algerijnse kinderen uit Parijse sloppen Centrale verkeersdienst voor beloodsing op Nieuwe Waterweg HIC van mens tot mens 15' binnenland buitenland UITNODIGING /UMHG I9A-Z Smal Revolutie Goed Versimpeling Kritisch Schakel Verwijf Geen discussie BOMMEN IN SYDNEY Kaas met ster-allures Y li 13 i aten, wanneer neemt. berechten - dat is het ook en braden, at, uitgekiend s er bijvoor- n handig nassi s maar maken le voordelige 'elpannen. vant ze worden n(08376-9103/3109) sdijDjpmos (óIZJO) npsiuojspx uisSutsjEEjd aubb op aip -V jo/ua -e JOOA 5JOO '3lZ3A\UEE sqajqaS fig L US§EIA Cl^ na najapnijj il -jijo -jojj A3XHVMZ uAvaivaa (Van onze kunstredactie) fJWeelwerkgroep Proloog krijgt weer voor één jaar subsidie. Maar daarmee is het conflict rond de maatschappij-opvatting van Proloog en vooral de wijze waarop de groep deze aan de man wil brengen, niet opgelost. „Wij doen geen stap terug" liet Proloog tijdens de discussies, bij monde van leider Rik Hancké, weten. Nieu we conflicten liggen voor de hand. Het afwijzen van een reeds opgenomen t.v.-uitzending dezer dagen door de Ne derlandse Onderwijs Televisie bevestigt dit vermoeden. Het actiecomité „Handen af van Proloog" heeft de mouwen opgestroopt om als „georganiseerd verband van anti-kapitalistische werkers" de strijd aan te binden tegen allen, die een kritische bena dering van de maatschappij, zoals Proloog die hanteert, in de weg staan. Proloog is na melijk maar een klein onder deeltje van een beweging, die zich manifesteert op hogescholen (tentoonstelling Utopie momenteel in Techni sche Hogeschool Eindhoven h.v,), volkshogescholen, vor mingswerk e.d. Het gaat daarbij om een botsing tussen twee maat schappij-opvattingen (ex treem kapitalistische tegeno ver extreem socialistische) en de wijze waarop reactio naire groepen hun alternatief willen doordrukken. Proloog zet zich af tegen de bestaan de kapitalistische maatschap pij, die aldus Proloog bestaat uit een kleine groep onderdrukkers en een grote groep onderdrukten. Omstre den is niet zozeer het recht van Proloog op een andere maatschappij-opvatting, maar wel de wijze waarop deze wordt overgebracht bij de Jeugd. Begrippen als „discus sie", „open informatie" en „vrijheid" zijn de stenen des aanstoots. Ook deze begrip pen worden geladen door de maatschappij-opvatting, die men aanhangt. Daarom is er veel begripsverwarring tij dens de discussies. Uit het volgende kan mogelijk Wij- hen, dat Proloog er meestal Wat anders dan gebruikelijk onder verstaat; gedwongen door zijn uitgangspunten. maak je de beste openingen voor een andere maatschap pij. Het stelselmatig ontkennen van deze opgave je merk te dat tijdens discussies behoort tot de taktiek. De jongens met hersens bij Pro loog weten dat echt wel. Bij de, meestal zwijgzame, rest krijg je de indruk van een stuk naïeviteit, het niet be wust zijn van de uiterste consequenties van hun op stelling. Ook de wijze waar op vaak vijandig gereageerd wordt op mensen, die het niet helemaal of helemaal niet met hen eens zijn of proberen in het publiek b.v. via een krant duide lijkheid te scheppen, past in dit beeld. Het is allemaal zo grimmig. Om misverstand te voorkomen: persoonlijk vind ik Proloog als bijstuurgroep een gezonde correctie op de bestaande maatschappelijke verhoudingen. Er komen dik wijls verhelderende analy ses uit van situaties, die in derdaad hemeltergend zijn- Het extreme alternatief, dat onderhuids aanwezig is, gaat me echter te ver. Mag het? Het is te rechtlijnig en mondt uit in een maatschap- pijvorm, die evenzeer slacht offers maakt. Welke maat- schappijvorm zal dat overi gens niet doen? Proloog heeft bij zijn werk voor de jeugd de klas senstrijd ingebouwd. De strijd voor een sociale revolutie. Daar gaat echter aan vooraf een strijd tussen de opvattin- Gen van de heersende klas sen en de nieuwe ideeën van oe revolutionairen. Dat is een strijd, die verder gaat ban b.v. een centen- en pro- eentenkwestie. Daarbij wordt immers alleen maar de be staande kapitalistische maat schappij gesocialiseerd. Met andere woorden: de buit van deze maatschappij een beetje redelijker verdeeld. Het gaat °m een wezenlijk andere maatschappij; een (totalitai re) socialistische maatschap- Pij. Een van de belangrijkste middelen om_zo redeneert "oloog déze socialistische maatschappij vorm vlees en Woed te laten worden is de Pedagogiek, het opvoedend omgaan met kinderen. Daar door ben je nl. het best in staat om de jongeren vooral emotioneel los te weken van de bestaande maatschappij trover debatteren is te vrij blijvend, je moet er van Gaan walgen met al de vezels Van je bestaan. Daarmee De kritiek van Proloog op de bestaande kapitalistische maatschappij en de daarin werkzame parlementaire de mocratie, wordt gevoed door een cultuur-pessimisme, een haat tegen de liberale indus triecultuur. Anderzijds door een geloof in vernieuwing via revolutie. Er is verwant schap met een mentaliteit, die nog niet zo lang geleden tot de kreet om een „conser vatieve revolutie" geleid heeft. Nietzsche heeft dat beschreven als het Nihilisme. De gepreekte nieuwe maat schappij wordt nogal vaag aangeduid. De basis ervoor is smal: die van de produktie- verhoudingen. Een nieuwe maatschappij, waarbinnen de heerschappij van de ene mens over de andere mens, waarin de uitbuiting van de ene mens door de andere mens is opgeheven Weten schappelijk onderzoek heeft evenwel aangetoond, dat in élke maatschappelijke groe pering de machten samen- klitten (samenzweren) en de minder machtigen op afstand worden gehouden. De minder machtigen spiegelen zich aan de machtigen tot ze er ge noeg van krijgen en in op stand komen. Dat beeld ver toont ook een socialistische maatschappij. Dat demon streert zich b.v. ook binnen het collectief Proloog, waar van enkele spelers het voor recht krijgen om openbaar hun mond te openen bij dis cussies; de rest moet de mond houden. Het geprezen collectief wordt gestuurd door een minderheid. Illustratief. Als Proloog hijvoorbeeld stelt, dat er in de maatschappij geprodu ceerd moet worden naar be hoeften en niet om winst te maken, dan vraag je je af: wie bepaalt die behoeften? Dat de reclame in deze maatschappij daarbij een fu neste rol speelt, daarvan zijn heel wat mensen overtuigd. Binnen een collectieve socia listische maatschappij wor den de behoeften tenslotte bepaald door de machtigsten, de elite met de grootste waf fel en de briljantste ideeën. Zij bepalen wat „valse" en wat „echte" behoeften zijn. V tetstaat wel, dat wat in de haÉiige maatschappip als be hoeften geziien wordt, 'groten-' deels „valse!' behoeften zijnbinnen deze opvat ting. De ideeën van Proloog zijn eigenlijk al terug te vinden bij de lyrische theoreticus van de revolutie Rousseau (1717-1778), waaraan Marx ook een deel van zijn roman tische instelling te danken heeft. Simpel gezegd komt het neer op dit uitgangspunt: de mens is van nature goed. En hij zal opgroeien als kool in een hem passende natuur lijke omgeving (maatschap pij). De vraag rijst dan: wie bepaalt de „hem passende natuurlijke omgeving? De praktijk: een uitverkoren groep of uitverkoren perso nen. Zo zag je hoe bij de openbare discussies, die Pro loog organiseerde, er vaak. een bepalende invloed uit ging van een ingehuurde en strategisch tussen het pu bliek opgestelde Loek Zon neveld (o.a. maker van het boek „De school in het kapi talisme). Zo merkte je dat Proloog voor een deel zijn eigen uitverkoren publiek organiseerde; voor de de monstratieve voorstelling in Breda kocht Proloog zelf 200 kaarten op. De fascistoïde en dictatori ale trekken, die een kapita listische maatschappij onge twijfeld ook heeft, zijn dui delijk in een (totalitaire) so cialistische maatschappij niet te vermijden. De ene dicta tuur wordt voor de andere ingeruild. Is dit een simplificeren van tegenstellingen? Dan be vind ik me in goed gezel schap. Proloog zeigt zelf, dat versimpeling nodig is om be paalde zaken van deze maat schappij duidelijk te maken. Het „wapen bij uitstek: de opvoedkunde, de pedagogiek. Deze is anti-autoritair. Dat wil zeggen: een collectief op voedingssysteem, waarin een aantal ouders gezamenlijk el kanders kinderen opvoeden. Maar dan in die zin, dat de kinderen zelf zoveel moge lijk de gelegenheid krijgen om los van het gezag hun eigen gedragspatroon te bepalen. Gezag in de geijkte zin van het woord is een besmet idee van de huidige maatschappij; een vorm van machtsmisbruik. Voor velen in deze maatschappij, die zelf met een aantal opvoe dingsfrustraties zitten, nog helemaal niet zo'n gek idee. Zo zijn er anti-autoritaire crèches, waarbinnen ouders en kinderen samen qp zoek zijn naar nieuwe relaties tus sen ouders en kinderen Vaak eilandjes, omdat je niet kunt opvoeden los van be staande maatschappijstruc turen. Strikt genomen maakt deze opvoedkundige methode dan ook deel uit van een anti- autoritaire beweging, die ge grondvest is op waarde- en begripsbepalingen uit o.a. so cialisme, communisme en anarchisme. Is dus maat schappijkritisch; dat wil zeggen: vijandig tegenover de bestaande maatschappij, die aldus het anti-autori tair manifest bepaald wordt door het kapitalisme met zijn fascistische, liberale en fundamentele ongelijk- heidstheorieën, uitmondend in hiërarchie, economische en dictatoriale machten. Voor naamste doel van de anti- hutoritaire-opvoeding is „het omverwerpen van de psychi sche structuren', waarmee de mens aan deze maat schappij gebonden is. Met andere woorden: het gaat er niet om, dat je leert kanke ren op deze maatschappij; je moet, aldus Proloog, er van leren walgen. Daarna is het pas mogelijk deze maat schappij zelf omver te kege len. In dit systeem wordt de school dan ook gezien als een broeikas voor kinderen, waarin zij leren zelfstandig en kritisch de strijd om het bestaan te voeren. Zo wil Proloog het onderwijs ook benaderen. De school gezien als los van de burgerlijke opvoedkunde; los van de le raar als norm; los van alle methodes die je in- en aan passen aan de bestaande maatschappij (argwaan tegen expressievakken als „versie ring van het leven'). De school is er niet om je klaar te stomen voor het bestaande produktieproces, waarin be grippen als deskundig en competent een ongezonde competitiestrijd (hogere functies, meer geld) in de band werken. Een belangrijk punt bin nen deze opvatting is: niet de individuele ontplooiing, groep, het collectief, staat daarbij op de voorgrond. Daarbij zit in het achter hoofd de opvatting van En gels, dat de geschiedenis be paald wordt door materialis tische tendensen en daarom een economische geschiede nis genoemd moet worden. Daarbij wordt dus het indi vidu opgeofferd aan de ge meenschap. Dat komt onge twijfeld in een kapitalisti sche maatschappij ook voor. Een keuze uit twee kwaden? Of het afwegen van gradatie- verschillen? De anti-autoritaire opvoe ding is in deze gedachten- gang dan ook maar als een tijdelijk middel te zien. Het zal in de geschiedenisboekjes staan, zodra het doel van een (totalitaire) socialistische maatschappij bereikt is. Wie dat ontkent heeft oogkleppen op of weet niet waarmee hij bezig is. Het laatste nummer van tijdschrift Strukkel met twee bijdragen van Pro loog-medewerkers illus treert dat duidelijk in het opschrift: „Van anti-autori taire opvoeding naar socialis tische opvoeding". Die anti- autoritaire opvoeding kan zelfs geen plaats meer krij gen in die socialistische maatschappij. De normen van een anti-autoritaire op voeding (zelfbestemmings- recht, mondigheid, kritische rationaliteit) passen niet meer in dit systeem. Anti- autoritaire opvoeding is dus niet vrijblijvend en daarom wel wat meer dan een mo dieuze stroming bij de, in derdaad, te verbeteren op voedingspraktijken. Het is maar een schakel, een mid del, geheiligd door het doel. Dat doel ligt bij Proloog vast, zoals omschreven is. Je kunt daar bezwaren tegen hebben (zoals dat het geval is) consequent is het wel vanuit de geschetste ontwik keling. Er zijn meer levens overtuigingen in het verleden door dik en dun verdedigd. Je kiunt hoogstens zeggen, dat binnen het kader van de huidige opvattingen rond het begrip „vrijheid" de metho dieken die Proloog toepast wat ouderwets aandoen. Al moet je daar voorzichtig mee zijn, als je ziet wie de ge vangenissen en kampen over de gehele wereld bevolken; en waarom? Maar het gaat hier om Nederland, waar be grippen als vrijheid en tole rantie tot de hoogst gewaar deerde behoren, ook al man keert er in de praktijk wel wat aan. Een van de moei lijkheden bij de discussies over „vrijheid" is echter, dat redenerend vanuit verschil lende maatschappij-opvattin gen Proloog onder „vrijheid" iets anders zal verstaan dan de opponenten. Proloog krijgt, met name uit onderwijskringen, vaak het verwijt te horen dat het de kinderen geen vrijblijven de informatie aanbiedt, waaruit de jeugd naar eigen inzicht kan kiezen. Maar waarschijnlijk is het duide lijk geworden, na het voor gaande, dat Proloog niet of nauwelijks anders meer kan. Het heeft tegenover „de hei denen van het kapitalisme" het missdonariskostuum aan getrokken. „We kunnen niet uit meerdere monden tege lijk praten", zegt Proloog. De niet vrijblijvende maar vast gepinde doelstellingen van Proloog, zullen door de groep juist gezien worden als het realiseren van de vrijheid. Als de maatschappij opge bouwd wordt zoals wij (Pro loog) haar zien, zul je pas echt vrij zijn. Het anti-auto ritaire standpunt wordt dus verlaten en ingeruild voor een autoritaire houding. Het begrip „vrijheid" wordt door Proloog dus nogal rationeel, verstandelijk bena derd en bepaald. Dat kan link zijn. Toen, nog niet zo lang geleden, prof. Goedewaa- gen,^ het begrip „zedelijk heid" op dezelfde rationele wijze wilde verklaren, kwam hij bij de NSB uit. Uiteinde lijk is de ander, de mede mens, de grens van onze vrijheid. Je kunt best, zoals Proloog, maatschappelijke si tuaties uiteenrafelen en bekri tiseren uitstekend maar je mag daarna nooit het begrip „vrijheid" voor de ander invullen, bepalen en vastbinden aan de door jou gewenste situatie. De parle mentaire democratie, zoals ons land die kent, tracht juist die openheid tot eigen keuze-vrijheid waar te ma ken. Uiteraard zijn op de achtergrond daarbij verbor gen krachten aanwezig die dit proberen te ondermijnen. Maar dan heb je de vrijheid en de mogelijkheid om deze door te prikken. De vrijheid 0 „Overal zijn groepen bezig, studenten en arbeiders. Daar om moeten ook jullie met ac tie op scholen beginnen. Het begint nu pas goed." Zo be sluit Neus de nieuwe produk- tie van Proloog „Neus en Ko op zoek naar verzwegen nieuws". De acteurs zijn: Mar lies Hamelynck en Dries Smits. binnen de gepreekte socialis tische maatschappij is veel benauwder afgegrensd. Proloog wil socialistisch kindertheater. Dat is 'éen vaag begrip, waartegen jé op het eerste gezicht nauwelijks 'bezwaren kunt inbrengen. In het genoemde tijdschrift Strukkel maakt Jan Srneets (Proloog) duidelijk wat daar o.a. mee bedoeld wordt en dan zullen er ongetwijfeld vraagtekens komen. Smeets: „Socialistisch kindertheater zal teruggaan op een socialis tische pedagogiek. Dat wil zeggen, dat wie door the ater kinderen wil informeren over maatschappelijke ver houdingen en middelen wil geven die te wijzigen, be drijft socialistische pedago giek door theater. Wat de inhoud betreft is het duide lijk dat hij de socialistische maatschappij-analyse zal moeten overdragen en ter discussie stellen". En dan schrijft hij over deze discussie heet hang ijzer tijdens de deiniing rond Proloog „Bij het kin dertheater betekent dat dis cussie (de grote truc) in het kader van de socialistische opvoeding géén uitwisselen van meningen is, maar een toetsing van wat begrepen is. het geven van aanvullend kennen en meemaken van de informatie, het helpen her analyses en het komen tot een gezamenlijke strategie" Met andere woorden: Proloog kan de doelstelling niet ter discussie stellen in de geijk te zin van het woord. Want, aldus Smeets: „Onder het motto: hoor beide standpun ten en kies dan de midden weg, worden feiten en me ningen gedegradeerd en fun damentele tegenstellingen verbloemd. In oorsprong is er tussen de onderdrukker en de onderdrukte geen dis cussie. De tactiek van de repressieve tolerantie heeft echter een discussie op gang gebracht, die slechts tot ver dere geraffineerde onder drukking leidt". De huidige maatschappij moet er dus wel een van kwade trouw zijnDoor dit wantrouwen lijkt ieder redelijk gesprek in de kiem gesmoord. Peter van Hoven (Proloog) schrijft in hetzelfde tijd schrift: „Kreativiteit bete kent sociale actie, geënt op een socialistisch bewustzijn. Het simulatiespel biedt gele genheid tot directe sociale organisatie van de leerlin gen". In een voorbeeld van zo'n spel is een fictieve brief van minister Van Veen aan kinderen en ouders opgeno men, met als laatste zin: „Vinden jullie het goed, als ik alle onderwijzers af schaf?" En dan is Proloog nog quasi-verbaasd dat er onderwijzers zijn, die Pro loog willen afschaffen HENK EGBERS Dat kinderen de dupe wor den van gebeurtenissen en situaties blijft een onver- dragelijke gedachte. We hoeven ons slechts de vele televisiebeelden uit Vietnam voor de geest te halen om te beseffen hoeveel kinderen feitelijk slachtoffer zijn ge worden van bijvoorbeeld een oorlog. Vietnam is duidelijk. Maar Frankrijk ook? „Frankrijk", zult u zeggen daar hebben ze toch niet met dit probleem te maken." Toch is dit het geval, hoe ongelooflijk het ook klinkt. Gedurende de Algerijnse vrijheidsoorlog zijn nogal wat Algerijnen naar Frank- voor de Algerijnse kinderen uit de Parijse sloppen. Kin deren boven de 6 jaar kan men gedurende de vakantie (Kerstmis, Pasen of grote vakantie) een tijd lang gast vrijheid verlenen. Gastvrij heid waardoor deze kinderen een keer krijgen wat ze echt nodig hebben. Voor kinderen beneden de 6 jaar zoekt De Vreugdezaaier tijdelijke pleegouders. Tijdelijk, want het is de bedoeling dat deze pleegouders een stuk taak op zich nemen die de eigen ou ders noodgedwongen moeten laten liggen. Kinderen bene den de 6 jaar kan men voor ten hoogste drie maanden achter elkaar adopteren, rijk gegaan. Maar ook daar voor waren een behoorlijk aantal Algerijnen in Frank rijk woonachtig. Toen al wa ren het in feite gastarbei ders. Deze mensen zijn lang zaam maar zeker terechtge komen in de zogenaamde Bi donvilles van Parijs. Dat zijn sloppenwijken. Armoede, slechte huisvesting en weinig hoop op een betere toekomst is het lot van deze mensen. En vooral van de kinderen. Dat zijn wel de grootste slachtoffers. Frankrijk be hoort toch tot de welvarende landen. Dat land moet deze situatie toch vlot uit de we reld kunnen helpen. De Bel gische pater René Delooz wilde daarop niet wachten. Hij heeft „De Vreugdezaai er" opgericht; een organisatie die daadwerkelijk voor deze kinderen iets wil doen. Het werk van deze organisatie begint ook in Nederland weerklank te vinden. Op Twëè manieren kan men via De Vreugdezaaier iets doen waarna ze tenminste twee maanden weer naar hun ei gen ouders teruggaan. De or ganisatie De Vreugdezaaier wil hulp bieden. Ook en vooral in deze zin dat de kinderen van de eigen ou ders blijven en bij hen steeds terugkeren en uitein delijk definitief bij hen te rugkeren. De vruchten van de hulpverlening zijn niet voor de hulpverlener. En dat is eigenlijk toch hulpverle ning in de ware zin van het woord. Degenen die schrifte lijk informatie willen krijgen over het werk en de moge lijkheden, die de Vreugde zaaier kan bieden, kunnen schrijven naar Casinoplein 26 in Gent (België), telefoon 09-329238738. Het contact adres in Nederland, waar men ook alle informatie kan ge ven, is de familie Adriaan- sen, Kolfbaanstraat 72. Bre da, telefoon W1600)-30709. REDACTIE VAN MENS TOT MENS ROTTERDAM (ANP) Het college van b. en w. van Rotterdam zou graag zien dat de beloodsing van zee schepen op de Nieuwe Wa terweg, die in handen is van het rijksloodswezen en de havenloodsdienst van Rot' terdam, wordt gecoördineerd door een centrale verkeers leiding. Daarin zouden zo wel rijk als gemeente zeg genschap moeten hebben. In een nota over de proble matiek rond het loodsen van zeeschepen zeggen B. en W. diat zo'n centrale verkeers dienst een veilige en efficiënte afwikkeling van het scheep vaartverkeer kan hevorde- ren. De niata is een antwoord van het Rotterdamse college op het voorstel van het tweede ka merlid ir H. van Rossum om de gemeentelijke havendienst van Rotterdam op te doeken en daarmee vijf miljoen gul den per jaar te besparen. Met dit doel voor ogen stel de ir. Van Rossum voriig jaar november een initiatief-wets ontwerp op, dat in Rotterdam uiterst slecht viel. „De heer Vain Rossum denkt met een eenvoudige wetswijziging de gehele problematiek op te los sen", stelt als repliek de Rot terdamse wethouder voor de haven en de economische ont wikkelingen H.J. Viersen. Eerder gaf het Rotterdamse gemeentebestuur te kennen, dat het voorstel Van Rossum een „grove inbreuk" zou bete kenen op de zelfstandigheid van Rotterdam als havenbe heerder". Men schoof het initi- NEGENTIG werknemers van de fabriek Mektrom in Gent zijn tijdelijk werkloos geraakt nadat een felle brand gister ochtend hun bedrijf in korte tijd volledig vernielde. VIER mannen, die 's nachts de Max Innbar aan de Nieuwe Binnenweg in Rotterdam bin nendrongen, hebben tijdens een vechtpartij enkele schoten gelost. Niemand werd gtwond. In verband hiermede zijn twee Portugezen aangehouden. atief-wetsontwerp als „onaan vaardbaar" terzijda. SYDNEY (RTR) De au toriteiten in Sydney hebben gisteren op het laatste nipper tje een andere route moeten uitstippelen voor de hertog van Edinburgh, omdat men langs de weg die hij van het vliegveld naar de stad zou rij den, een bom had gevonden. Men ontdekte ook nog een bom op het hoofdstation van de stad. Volgens de politie ging het hier om geligniet- en spijkerbommen, die zeer ge vaarlijk zijn. „Wij hebben met een gek te doen. Maar dan met een die weet hoe hij bom men moet maken, aldus de woordvoerder van de politie. De politie vond de bommen na een anoniem telefoontje met de mededeling dat er bommen zouden ontploffen als de her tog van Edinburgh in Sydney was. (ADVERTENTIE) niet vergeten. JFrico eten 4 m' Y M w

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1973 | | pagina 13