pijplassers
inderhoud
vrq
uit
nadoen
iEND CHEF
TRATIE
SCHEPEN VOEREN VAAK
LANGS DE RAND VAN
EEN FAILLISSEMENT
7V„
e (Zeeland)
Kielzog
Dikbuik
Dieet
Snappen
Pest in
door
corn, verhoeven
A.
Kt
gen op Zoom
iv)
^rdige grondstoffen voor
ken (bijv. de
r konstruktieharsen.
i)wel binnen Europa als
lak-, drukinkt- en
ustrie.
il opvolgen.
als onderdeel van hel
ig van de volgende taken:
van de voorraden gereed
e;
;ggen van de produktie-
produktie-gegevens t.b.v.
bele verslaggeving en de
lallagebehoeften n.a.v. de
lient naast een voltooide
ige ervaring met bedrijfs-
ichten aan
k Synthese bv
zaken
69 60, toestel 140.
tlü
iroject
lagen van 8.00 tot 16.00 uur
reg te Borssele of telefonisch
en uitloop tot f 1101netto per
nd (voor gehuwden zonder
eren) is mogelijk.
lebt u belangstelling voor
e functie
it u dan spoedig eens praten,
kunnen wij u alles vertellen
wat NS u biedt. Want niet
;n de salarissen zijn goed, ook
ociale voorzieningen mogen er
(o.m. welvaartsvast pensioen;.
Is spoorwegman reist u (maar
uw gezin) bijna gratis per trein
innen- en buitenland. Vul de
in en stuur hem in een envelop
der postzegel aan
Nederlandse Spoorwegen,
ist van Personeelzaken,
fdeling, Antwoordnummer /°u'
cht. Of bel ons op - telefoon
D) - 35 46 43.
ing:
ver de functie van
bij NS.
553/10-3/1®
DE STEM ZATERDAG 10 MAART 1973
Lorrie, de
eerste
kunstjes-koe
ter wereld
WIE weet kan een
koe wél 'n haas
vangen en is 't
aanleren alleen maar
een kwestie van geduld.
Hoe dan ook: Jos Uy-
terlinde, een befaamd
dompteur, heeft een
koe tal van kunstjes ge
leerd. Corrie de Koe,
de eerste kunstjes-koe
ter wereld. Wim Wen-
nekes ging in het Bra
bantse Stiphout kijken
naar de repetities.
Drie-en-een-half jaar gele
den werd ze geboren. Corrie de
Koe. Ze graasde in de wei, gaf
melk, riep af en toe eens boe
en baarde kalveren. Een en an
der in afwachting van haar
onvermijdelijk einde als bief
stuk en tongeworst.
Kortom: Corrie leidde wat je
noemt een koeienleven.
Tótdat een man met een for
se snor ziel", bij haar baas ver
voegde, Corrie diep in de ogen
keek en zei: „Verkocht".
Vanaf dat moment is er veel
veranderd. Er kwam een man
in haar leven, die geen belang
stelde in het roomgehalte van
haar melk, maar die d'r wel o.a.
leerde onberispelijk een pirou-
etje te draaien. Madam werd al
doende artieste en begint bin
nenkort aan een wereldtour
nee.
Jos Uyterlinde: „Niet voor nor
male koeien, maar wel voor
koeien als Cor, die gallopperend
de piste door moeten rennen.
Ze staat op een zeer uitgekiend
dieet, omdat we geen enkel ri
sico met haar kunnen lopen.
Door die dressuur is ze zó
waardevol geworden, dat ik al
bij het minste of geringste de
vee-arts bel. Ja niet dan? God
allemachtig: d'r zit een half
jaar werk in dat beest."
maakt om met Corrie de kost
te gaan verdienen. Tegelijker
tijd gaat Otto Meiring de we
reld in met een eveneens door
Uyterlinde ingestudeerd num
mer voor 1 pony, 1 aap, 1
hangbuik, 2 gevlekte varkens
en 1 effen' dikbuik.
Corrie de Koe. Nieuw gees
teskind van dompteur Jos Uy
terlinde, die tijdelijk zijn cara
van heeft opgesteld naast een
stal in het Brabantse Stiphout.
Aldaar gaat juist een grote pot
op het vuur, inhoudende Cor-
rtes middagmaal. Gekookte ha
ver. Haver? Voor een koe?
Jos Uyterlinde. Oud 37 jaar.
Tè oud, vindt hij zelf om nog
reizend en trekkend van cir
cus naar circus te gaan. Re
gelmaat zal in de komende ja.
ren zijn leven weer gaan be
heersen. Jos Uyterlinde wil 'n
school beginnen. Een school-
TJE, zegt hij zelf. Een school
tje voor jongens, die wat zien
in het vak van dompteur.
Corrie de Koe moet z'n eerste
inswinger worden. Leerling
Henny Poelman (oud-kassier
bij Boltini) heeft hij in de af
gelopen maanden klaar ge-
Corrie de Koe. Wat kan ze al
lemaal? lm de stal volgt een
demonstratie waarvan dit dc
essentie is: Corrie verschijnt,
gezadeld en wel, in de piste met
in haar kielzog eerder genoem
de Her.ny Poelman. Henny wil
Corrie bestijgen, maar dat wil
Corrie niet. Volgt een dolle
achtervolging door de piste,
waarbij Corrie menig opmerke
lijk dansje maakt, onverwachte
uitvallen doet enzovoort. Uit
eindelijk eind goed, al goed
lukt het toch. Corrie gaat
door de knietjes, steekt haar
kop tussen de benen van haar
achtervolger en wipt hem in
het zadel. Zo op papier mis
schien niks bijzonders, maar
menige landbouwer uit Stip
hout krijgt nog de lachkram-
pen bij de herinnering aan de
vertoning alleen al. Jos Uyter
linde: „Die boeren hier snap
pen er niks van. Zeggen alle
maal: hoe kan dat nou? Koei
en zijn toch stomme beesten?
Die kun je toch niks leren?
Kijk, en op dat gevoel, op dat
idee speel ik net in. Stomme
beesten dresseren, die zoge
naamd niks kunnen. Dat zie ik
helemaal zitten. Dat vinden de
mensen veel mooier dan leeu
wen of tijgers, want dat gedoe
hoe knap ook hebben ze
onderhand wel gezien."
Een koe dresseren. Hoe doe
je dat? Jos Uyterlinde: „Het
principe is voor alle dieren het
zelfde. Je moet zo'n beest le
ren kennen, vertrouwen .wek
ken, vrienden worden. Dat is
een kwestie van dierenpsycholo-
gie. Het Belangrijkste is, dat je
een beest goed observeert. Je
moet ontdekken wat een dier,
een koe bijvoorbeeld uit zich
zelf allemaal doet. En daar
moet je op inspelen, gebruik
van maken. Bijschaven, d'r een
nummer van maken. Het gek
ke is trouwens, dat die boeren
er niks van snappen, terwijl ze
hun eigen koeien min of meer
ook gedresseerd hebben. Alleen
zij beseffen niet dat dat dres
suur is. Ik bedoel maar: een
koe zoekt in de stal z'n eigen
plaats op, komt aanlopen als de
boer verschijnt om te melken.
Dat is dressuur. Alleen niet
van het soort waarmee je in
een circus de kost kunt ver
dienen."
Toch zielig voor zo'n koe.
Jos Uyterlinde: „Niks hoor.
Dat is onzin. Al doende merk
je gewoon, dat zo'n beest er
lol in heeft om kunstjes uit
te halen. Corrie is zich hele
maal gaan hechten aan Hen
ny. Dat is niet voor niks. Van
de week moest Henny een paar
dagen naar Amsterdam, dus
bleef Corrie hier bij ons achter.
Ze is net zo goed verzorgd als
altijd, maar het gekke is dat
ze soms uren achter elkaar
stond te loeien omdat ze d'r
baasje miste. Zo'n dier krijgt
pas de pest in als je je geduld
verliest. Als je gaat slaan, echt
hard meppen, bedoel ik. Straf
fen dus. Daar knappen ze op af.
Weet U, als je Corrie in de
vrachtwagen moet hebben, dan
kun je twee dingen doen als
ze er geen haast mee maakt.
Je kunt d'r dan de wagen in
knuppelen maar je kunt ook
met veel goeie woorden probe
ren d'r op andere gedachten
te brengen. En lukt het dan nog
niet, dan moet je nog maar 'ns
diep zuchten. Dan had je maar
niet dompteur moeten wor
den."
Tekst:
Wim Wennekes
Foto:
Hendriksen-Valk
Honderd jaar
Holland- Amer ika-lij n
Omstreeks 1875. De Pieter Caland in de thuishaven bezig
roet het lossen van lading. Het schip kon vijftig kajuits- en
zeshonderd tussendekspassagiers vervoeren, alsmede drieduizend
ton lading.
■..Mf
C i jné ':V
IrllMlllillllllliL. liillitr^llllllillllll^UtiliilitllJlllll^É?
9 In de meidagen van 1940 ging het s.s. Statendam (links) aan de Rotterdamse Wilhelmina-
kade brandend ten onder. Rechts het s.s. Veendam en daarachter het s.s. Boschdijk.
Keurig poseren voor de fotograaf. Hel zijn de bedienden van
het HAL-passagekantoor in New York (1892).
Landverhuizers schepen zich in.
0 Aan boord van de Rotterdam omstreeks de jaren dertig. Allemaal een kopje koffie.
SOMBERE KREET: „Als
er geen begrip van re
gering en vakbonden
komt, dan kunnen wij hier
over twee jaar, bij het hon
derdjarig jubileum, ook de
liquidatie van de maat
schappij vieren". De woor
den werden uitgesproken in
mei 1971 door W. C. Post
humus Meyes, tijdens een
aandeelhoudersvergadering
van de Holland Amerika
Lijn. Maar de HAL bestaat
nu nog en er zijn hoopvolle
perspectieven. Als het be
drijf in april het honderd
jarig bestaan viert, ziet de
toekomst er niet ongunstig
uit.
Toch is de verontrustende
uitspraak van aandeelhouder
Posthumus Meyers niet de enige
geweest in de eeuw, dat de
Nederlandsch-Amerikaansche-
Stoomvaart-Maatschappij HAL
bestaat, en vooral bekend is
geworden door de passagiers
vaart vanuit de thuishaven
Rotterdam naar diverse Ame
rikaanse havensteden. Het is
opmerkelijk hoeveel downs er
tussen de ups hebben gezeten.
Er zijn nogal wat momenten
geweest, dat het bedrijf nauwe
lijks het hoofd boven water kon
houden en dreigde af te zinken
naar de duistere diepte van het
faillissement.
De schepen bleven varen.
De problemen werden steeds
weer opgelost. Dank zij, zou
men bijna zeggen, goede stuur
manskunst.
De laatste maatregel, die op
nieuw de passagiersvaart van
de HAL redde, was het over
schakelen op Indonesiërs, die
het veel duurdere Europese per
soneel (zo'n duizend mari) moes
ten vervangen. Op deze manier,
die overigens wel wat stof deed
opwaaien, wist men een kosten
besparing te bereiken, die nood
zakelijk was, omdat de cruise
vaart in 1971 aanzienlijke ver
liezen had geleden. De loonkos
ten stegen te snel.
De cruisevaart is trouwens
ook voortgekomen uit een van
de moeilijke perioden, die de
HAL heeft doorgemaakt. In de
zestiger jaren dienden zich
steeds minder passagiers aan
voor de lijndiensten. Ze waren
er wel, die passagiers.
Maar die gingen vliegen! De
concurrentie van de luchtvaart
werd geducht. Bovendien wa
ren er nog andere factoren die
een rol speelden in de nadelige
bedrijfsresultaten, zoals poli
tieke onrust, felle concurrentie
van andere scheepvaartmaat
schappijen en stijging van kos
ten. Al ruim een jaar onder
houdt de HAL geen lijndiensten
meer, en blijft de passagiers
vaart beperkt tot cruises.
Hoe stroef het ook in de twin
tiger jaren ging, blijkt uit een
opmerking van een directeur,
destijds gericht tot de dividend
beluste aandeelhouders: „Het
doel van de maatschappij is
niet om dividenden uit te keren,
maar om schepen te laten va
ren".
En zo zijn er in de loop der
jaren vele moeilijke ogenblik
ken geweest, waarop de direc
ties zich zuchtend over de boe
ken hebben gebogen.
Aan boord van de passagiers
schepen waren al die zorgen
niet te merken. Elk schip was
(en is) een luxueus, drijvend
hotel r.iet alle voorzieningen en
met een spijskaart, waarop een
woud van hemelse gerechten
staat aangekondigd.
De toekomst is gericht op de
cruisevaart en ook het vracht
verkeer heeft bij de HAL nieu
we wegen ingeslagen. Sinds de
oprichting van de HAL op 18
april 1873 heeft de maatschappij
4.396.000 passagiers en
76.000.000.000 kilo's vracht ver
voerd. Momenteel varen als
cruiseschepen de Nieuw Am
sterdam en de Rotterdam. Nieu
we aanwinsten zijn de Veen-
dam en de Voiendam. Het zijn
twee verbouwde Amerikaanse
passagiersschepen. En tijdens
het eeuwfeest komt in april het
in Nederland gebouwde cruise
schip Prinsendam in de vaart.
Het ziet er naar uit, dat de
HAL de golven voorlopig wel
weerstand blijft bieden.
Tekst:
Hein Sluijter
a L weken lang voor Car-
naval waren er op het
scherm voorpretjes te
genieten van het grote festijn.
Ik denk maar dat is na
kaarten dat iemand die dit
feest een goed hart toedraagt
- weinig plezier kan beleven
aan zulke ingeblikte lolbroe
kerij waar nauwelijks 'n ech
te carnavalvierder aan te
pas komt. Want wat carnaval
ook mag zijn, het is in elk
geval niet een televisiepro
gramma. Het is daarvoor niet
alleen te oud, maar ook tezeer
gebonden aan een bepaalde
sfeer. Van spontaneïteit
wil ik in dit verband liever
niet spreken, want iets wat zo
grondig voorbereid wordt en
op een zo nauwkeurig bepaald
tijdstip plaats vindt, kan
moeilijk spontaan genoemd
worden. Er is iets anders
waardoor carnaval ongeschikt
is voor de televisie en dat is
de duidelijke afwezigheid van
een regisseur, van een punt
waarop alles gericht is en
vanwaaruit alles geregeld
wordt. Er lopen eventueel wat
buitenstaanders en toeschou
wers in de menigte verloren,
het gebeuren speelt zich voor
hun ogen af, maar het be
slissende is dat het daardoor
niet veranderd wordt. Wat er
aan kijkspel is, is voor de
meedoeners. Het heeft geen
andere bedoeling dan ter
plaatse genoten te worden.
U geloof ïk dat een o-
vermaat aan toeschouwers en
vooral het alziend oog van de
televisie de sfeer van carna
val indringend veranderd en
voor een groot deel verpest
heeft. Wat aan carnavalesk
vertoon op de televisie ten
beste gegeven wordt, is hele
maal op de toeschouwende
buitenstaander gericht en
wordt straf geregisseerd met
het oog op zijn functie als
schouwspel. Het heeft niets
met carnaval te maken en 't
is er zelfs geen imitatie van.
Wat er gebeurt heeft niet
meer de bedoeling van het ge
beuren zelf ter plaatse, maar
in zijn geschiktheid om door
anderen gezien te worden. Er
blijft niets van over.
LS dit alleen zou slaan
op de gewild lollige en aan
stellerige uitzendingen via 't
magisch centrum, zou er ei
genlijk niet zo veel aan de
hand zijn. Een slechte televi
sie-uitzending is altyd nog
een mooie aanleiding om weer
eens een boek te lezen. En
de liefhebbers van carnaval
kunnen zich in het gewoel
storten zonder door een koud
oog geobserveerd en geregis
seerd te worden. Niemand
kan dat beletten.
De plaatsen waar daartoe ge
legenheid gegeven wordt, ne
men ieder jaar in aantal toe,
ook in het Zuiden van 't land.
De veel verspreide gedachte
namelijk, dat daar overal van
ouds carnaval gevierd wordt,
is een flinke vergissing. Er
waren vroeger maar een paar
steden waar burgers zich als
boeren verkleedden; echte
boeren zijn nooit zo carna-
vallerig geweest. Zij moesten
eerst burgers worden om van
vastenavond op carnaval o-
ver te stappen.
OOK die schaalver
groting lijkt een ef
fect van de televisie
vertoningen. Want nu weet
iedereen hoe het moet.
Steeds meer gaat het carna
val, vooral in plaatsen waar
het pas ingevoerd is, lijken
op de reconstructie van een
televisie-uitzending.
De meeste wagens zijn geïn
spireerd op televisieprogram
ma's. In allerlei opzichten
levert het scherm de model
len waarnaar men zich op
carnaval gedraagt. Het Zui
den doet pogingen om even
grappig U zijn als de nationa
le guiten in Bussum. Die imi
tatie heeft iets zieligs en grie
zeligs en verhoogt in niet ge
ringe mute het vervreemdend
effect dat van carnaval toch
al kan uitgaan op een niet
ai te enthousiaste toeschou
wer of passant. Al jaren wor
den er ook bij deze gelegen
heid geen andere liedjes ge
zongen dan die door een Hol
landse grapjas gemaakt en er
vanuit Bussum bij het volg
zame publiek ingepompt zijn.
De buitenstaanders maken
de dienst uit. Dat is eigenlijk
een heel merkwaardig ver
schijnsel; ik constateer 't dan
ook met verwondering en eni
ge wrevel, niet omdat mij aan
carnaval zoveel gelegen is,
maar omdat het zien van zo
veel gehoorzaamheid mij be
angstigt.
