tioud.
m.
Unieke gegevens over Sovjet - maankarr et je
LOENOCHOD
NIEUWE
WERKDAG
OP MAAN
REFERENDUM TUSSEN PANTSERWAGENS
a
Dr. A. van den Heuvel
optimistisch over
hervormde kerk
15 Kopjes
scheuren/
lpak kofft
beuren.
de
vertrouwde
zeep voor
verstandige
hygiene
deel para
ÉMfHH
Franse kardinaal
solidair met
hongerstakers
Kruiser De Ruyter
aan Peru
verkocht voor
f 22,5 miljoen
Doden bij rellen
in
binnenland
brsbef: delta-vlissingeI
ord bij Jan Jager!|
Vmslel Pils 4!
leverkaas Af
k Kilo Jonge
Keurkaas
loeren ,00 i
networst gram -
Artland M
leisdiwurst O®}
>isi Sinas ft'
.v..-®* pp.'.
Ulster moet
kiezen tussen
Engeland
of Ierland
Openbare rede
prof. dr.
Van Veldhoven
papier
oor uw pen
Prikactie
BREDA
De N.V. Nederlandsche
Bandenindustrie Michelin
'rettige
;rn of
Grand
neuzen,
WERKSTER
gevraagd voor 2
week. Goed loon
Hulst°le0n"' Stati^'
DONDERDAG 8 MAART 1973
15
eg ken- S.A.7
O™"n°a" wen'êteVriiSrnstóa>a
Keant1-^ 0MSPi
i. Vraag KOEREN BEURS,
brochu-zaterdag. ook om 8 un/"
164. Be-Inl. P.B. 265 en tel onSf
en 3426. Tel. Ollno H8®
DPA 1
diversi
ZEE VISSEN
Noordzee dagelijks van-
levoetsluis en opstappen
Uendam met m.s. „Re-
Tel. 010-843022 b.g.g.
139
tot 31 mei a.s. kan meedoen a
rmee 'n jaar lang gratis
1001 winnaars in een compalitl
loor de kans, dat u een van 1
t, alleen maar vergroot wordt,
d iets extra's mee. Of eigenlijk I
ente service als erkend
owieso bij de prijs van een
tra's u kunt meenemen bij
tans op een van de 1001 prijzen]
umboKof f ie prima kwaM
■root pak 500 gram _*3t
lest
ier pijpjeJ50"
00 gram ^0*
rer stuk 300 gram
iterflesJ-TT
ze ruimtevaart-
medewerker Piet
Smolders heeft
uniek materiaal verza
meld over de Kussische
maanwagen. Hij baseer
de liet hserbij afgedruk-
te artikel en de tekening
van de tweede Loeno
chod op een zorgvuldige
analyse van alle Russi
sche literatuur op dit ge
bied. Smolders is de eer
ste journalist in het
westen, die een zo uitge
werkt portret van de
Loenochod vervaardigde.
Morgen (9 maart) wordt
het ochtend in de oude
maankrater Le Monnier aan
de voet van het machtige
Tams-gebergte. De eerste
stralen van de opkomende
zon zullen de parkeerplaats
die Loenochod - 2 veertien
dagen eerder had „uitgeko
zen", verlichten. En daarmee
begint dan een nieuwe pe
riode van koortsachtige acti
viteit, niet alleen voor de
eenzame onbemande maan-
ïerkenner, maar vooral ook
voor vijf in lichte trainings
pakken gestoken mannen in
het Centrum voor Verre
Kosmische Verbindingen op
de Krint.
Om maar meteen liun func
ties te noemen: commandant,
boordingenieur, operateur,
stuurman en bestuurder. Op
bijna vierhonderdduizend kilo
meter afstand besturen zij de
Loenochod, gezeten achter te
levisieschermen die laten zien
wat de stereoscopische televi-
sieogen van de maanwagen
waarnemen.
lVie mocht denken dat deze
■auteuil-maanreizigers het
Psychisch heel wat minder
moeilijk hebben dan echte
maanvaarders heeft het, mis.
Be hogere gemiddelde snel
heid van de tweede Loenochod
en het heuvelachtige, met ste
nen bezaaide terrein hebben
bet er voor de bemanning niet
semakkelijker op gemaakt. Er
wordt in hoog tempo gewerkt
de eerste Loenochod legde in
tien maanden 10.540 meter af,
nummer twee draaide in min
der dan twee maanden al
11.067 meter onder de wielen
door en dat brengt onver
mijdelijk grote spanningen
met zich mee. Want uiterste
behoedzamheid is en blijft
geboden: niemand kan de Loe
nochod te hulp snellen als hij
in botsing komt met een forse
maankei of anderszins in een
moeilijk parket raakt.
Arts-psycholoog Valeri Ne-
krasov, de dokter van de Loe-
nochod-mannen, weet dat zij
voortdurend onder hoogspan
ning staan. De commandant,
de boordingenieur en de be
stuurder zijn tijdens en zelfs
buiten hun werk (dan draad
loos) aangesloten op appara
tuur die hun ademhalingsfre-
tuur die hun demhalingsfre-
quentie en polsslag registreert.
Nekrasova zegt dat zijn men
sen minstens zo zwaar belast
zijn ais tijdens een werkelijke
ruimtevlucht.
Wanneer de Loenochod bij-
voorbeel een krater verkent
en daar in het patroon van een
vierpuntige ster omheen rijdt,
een manoeuvre waarvoor hij
al met al zo n zes keer volle
dig om zijn as draait, stijgen
de curven op de medische
recorders onrustbarend. Ne-
krasov heeft dan ook besloten
dat zijn bemanning om de
twee uur moet worden afge
lost. Er wordt dan volop ge
daan aan ontspannende activi
teiten waarhij een bad in een
Russische sauna hoog geno
teerd staat.
Intussen heeft de Loenochod
al een aardig stuk van het
zuidelijk deel van de 55 kilo
meter in doorsnee metende
krater Le Monnier verkend.
Hij heeft gedetailleerde pano
rama-foto's gemaakt en duizen
den tv-beelden naar de aarde
geseind. Via zijn röntgenspec-
trometer Rifma heeft hij op
verschiedene plaatsen de
scheikundige samenstelling
van de bodem bepaald en via
een vernuftige stamper de
sterkte van de bodem geme
ten.
Om nog maar te zwijgen
van metingen via slipverschil-
len tussen de acht aangedre
ven wielen en het negende
onaangedreven wiel, de metin
gen van het magnetisch veld
op de maan en de registratie
van allerlei stralingen die de
maan vanuit het heelal hestor-
men.
Als Loenochod 2 ook de bij
na afgelopen maannacht heeft
overleefd (de temperatuur van
zijn uitwendige daalt tijdens
de nacht tot minus 150 graden
Celcius) zal hij weer gaan
voorthobbelen, als een speu
rende hond te bodem besnuf
felend en betastend en de om
geving tot in detail verken
nend. Voor de Loenochod-be-
manningen op de Krim begint
een nieuwe maanwerkdag die
veertien dage" gaat duren.
Tekst en tekening:
PIET SMOLDERS
iïKi" e,
Sü&giis - i'W
Het maanoppervlak, gefoto
grafeerd door de eerste Loeno
chod. Links is een deel van de
maanwagen te zien.
(foto Novosti)
VERKLARING DER CIJ
FERS:
1. Magnetometer. Meet
plaatselijk magnetisch veld.
2. Omni-antenne gevoelig
in alle richtingen)
3. Richtantenne (wordt ge
richt op aarde voor overbren
gen tv-beelden).
4. Verkijkende televisieca
mera voor overzichtsbeel-
den.
5. Stralingsmeter (meet kos
mische straling uit heelal).
6. Riclitmachanisme anten
ne.
7. Bovenzijde container, uit
gevoerd als radiator voor koe-
lingapparatuur tijdens maan
dag.
8. „Deksel" met zonnecellen,
die opvallend zonlicht omzet
ten in elektriciteit voor appa
ratuur. Wordt gesloten tijdens
maannacht om afkoeling appa
ratuur (zie 1) tegen te gaan.
9. Telefotocamera voor pa
noramische opnamen. verti
caal, 360 graden). Ook een aan
stuurboord.
10. Uitschuifbare antenne.
11. Telefotocamera voor pa
noramische opnamen. (Hori
zontaal, 180 graden). Ook een
aan stuurboord.
12. Dubbele wand met gas-
circulatie voor temperatuur
regeling. Warmte wordt gele
verd door houder met radioac
tief materiaal.
13. Toestel voor bepalen
draagkracht bodem penetro
meter) en (niet zichtbaar) ne
gende wiel voor meten afge
legde weg en bepalen van
slipv er schillen met aangedre
ven wielen.
14. Inwendige apparatencon-
tainer met ondermeer radio
zenders, batterijen opgeladen
via dekselmet zonnecellen),
automatische besturvngsappa-
ratuur, computer, tempera-
tuurregelingsapparatuur.
15. Onderzijde apparaten-
container. Bevestiging schom-
melasconstructie aan chassis
container.
16. Een van de acht elek
trisch aangedreven wielen.
17. Versterkte onderzijde
app aratencontainer. Fungeert
als chassis.
18. „Rifma" röntgenspectro-
meter voor bepaling chemische
samenstelling maanbodem.
19. As van wiel met inge
bouwde elektromotor en rem
men.
20. Dichtklapbaar luikje tv-
camera.
21. Mechanisme voor dicht
klappen luikjes.
22. Een van de twee stereo-
tv-camera's met zonnekap.
23. Uitschuifbare antenne.
24. Franse laserreflector.
Weerkaatst vanaf de aarde ge
zonden laserstraal voor precie
ze bepaling van variërende af
stand aarde-maan.
25. Astrofotometer voor be
paling lichtsterkte van de melk.
weg e.d.
26. Zonnekap overzichts-tv-
camera.
sp00<?
Aanbiedingen geldig t/"1
zaterdag 10 maart 1^73.
Prijswijzigingen en uitver
voorbehouden.
(Van onze redactie
buitenland)
BELFAST Achter prik-
xeitlraad en pantserwagens kan
bevolking van Noord-Ier-
a™ zich vandaag uitspreken
over de vraag of zij verbonden
Jenst te blijven met het Ver-
Koninkrijk of de voor-
eur geeft aan aansluiting bij
ac «rse republiek.
Sterker dan al in het door
S4 geteisterde Ulster het
was, biedt het stads
beeld nog meer mitrailleurs
nesten, nog meer pantserwagens
en nog meer in gevechtstenue
gestoken militairen. Het zijn
de Britse strijdkrachten die er
zorg voor moeten dragen dat
de Noordieren zonder intimi
datie of geweld hun stem
kunnen uitbrengen op de vra
gen waarop het antwoord al
van tevoren vaststaat.
Elke kiezer zullen d,e vol
gende twee vragen worden
voorgelegd:
1. Wenst u dat Noord-Ierland
deel blijft uitmaken van het
Verenigd Koninkrijk?
2. Wenst u dat Noord-Ierland
zich buiten het Verenigd
Koninkrijk aansluit bij de
Ierse republiek?
Leiders van de protestantse
meerderheid, traditioneel voor
handhaving van de bestaande
banden met Londen, hebben
hun volgelingen opgeroepen
massaal op te komen en te
kiezen voor Engeland.
Woordvoerders van de
rooms-katholieke minderheid -
(ADVERTENTIE)
Unicura N.V. Amsterdam
naar schatting eenderde van
dc anderhalf miljoen mensen
tellende bevolking van Ulster
- hebben erop aangedrongen
thuis te blijven. Overal in de
rooms-katholieke wijken is op
de muren gekalkt: Blijf thuis
Het is een protest, tegen wat
de rooms-katholieken noemen
een zinloos referendum.
Ongeveer een miljoen
Noordieren allen boven de 18
jaar geregistreerden - mogen
stemmen. Speciale regelingen
zijn getroffen voor hen die uit
vrees niet naar de stembu
reaus willen. Dat zijn er onge
veer 150.000 en zij kunnen per
post hun stem uitbrengen. De
overigen kunnen naar de 380
zwaar bewaakte stembureaus.
Oorspronkelijk telt het land
900 stembureaus in de zes
graafschappen. Maar het aan
tal is ditmaal beperkt, omdat
het Britse leger niet in staat
was al deze bureaus te beveili
gen.
Het aantal bomaanslagen en
schietpartijen is de afgelopen
dagen bij de nadering van het
referendum weer sterk toege
nomen.
In maart 1972 zond premier
Heath van Engeland het
Nocrdierse parlement naar
huis en stelde hij Ulster onder
rechtstreeks bestuur van Lon
den. Hij beloofde toen een re
ferendum over de toekomst
van het land, naar waarnemers
aannamen, om de protestantse
meerderheid te verzekeren dat
de grens met het rooms-katho
lieke Ierland zal blijven be
staan zolang de meerderheid
dat wenst. De roomskatholie-
ken hebben dan ook besloten
tot boycot van het referen
dum.
De protestanten hopen door
grote opkomst mede invloed te
kunnen uitoefenen op de in
houd van het witboek over de
toekomst van Ulster dat later
deze maand door de Britse
regering zal worden gepubli
ceerd
De extreme protestantse Ul
ster Defence Association UDA
heeft herhaaldelijk laten we
ten zich, zo nodig met geweld,
te zullen verzetten tegen elke
poging om Noord-Ierland in de
richting van samengaan met
Ierland, te drijven. En hef
rooms-katholieke Ierse Re
publikeinse leger (IRA) heeft
gezegd de campagne van ge
weld te zullen verhevigen tot
de regering in Londen een in
tentieverklaring aflegt over de
mogelijkheid van een derge
lijke aansluiting. Het ant
woord van Londen bestond uit
het zenden van meer troepen
om nog meer geweld dan het
geteisterde land al kent het
hoofd te kunnen bieden. De
officiële uitslag van het refe
rendum zal morgen bekend
worden gemaakt.
TOULOUSE (Kipa) Kar
dinaal J. Guyot van Toulouse
heeft zich volledig solidair
verklaard met de 60 Noordaf-
rikaanse gastarbeiders die mo
menteel in Toulouse in hon
gerstaking zijn om een nor
maal arbeidscontract af te
dwingen.
In een verklaring zegt de
kardinaal dat de Noordafrika
nen met zijn toestemming de
krypte van de kerk van Sint-
Aubin t e Toulouse voor hun
hongerstaking gebruiken. „Het
is nodig aldus de kardinaal
dat de christenen geïnfor
meerd worden over de ernst,
de urgentie en de ingewik
keldheid van de problemen,
die in ons land zijn ontstaan
door de massale immigratie
van arbeiders. Hierdoor verke
ren deze arbeiders en hun ge
zinnen in een tragische situa
tie, zowel financieel als juri
disch".
DEN HAAG (ANP) Ne
derland en Peru hebben over-
eenstemming bereikt over de
verkoop aan Peru van de in
oktober 1972 buiten dienst ge
stelde Nederlandse kruiser
De Ruyter".
De akte van overdracht is
woensdagmiddag namens Peru
getekend door de Peruaanse
ambassadeur in Nederland,
Julio Ego Aquirre en door
schout-bij-nacht Arturo Calis-
to. Namens Nederland is gete
kend door de heer W. M.
Mast, hoofd van de inspectie
der domeinen in Zuid-Holland.
De verkoop geschiedt voor een
bedrag van f 22,5 miljoen.
Het ligt in de bedoeling, dat
personeel van de koninklijke
marine zal helpen bij het weer
v-aargereed maken van de
kruiser. Over ongeveer 3
maanden zal het schip naar
Peru vertrekken.
De eerste Peruaanse com
mandant, kapitein ter zee Ge-
ronimo Jorge Cafferata is
reeds in Nederland gearri
veerd, terwijl de benodigde
bemanningsleden binnenkort
worden verwacht.
(Van onze
onderwijsredacteur)
TILBURG Vandaag houdt
professor doctor G- M. van
Veldhoven zijn openbare rede
aan de katholieke hogeschool
te Tilburg. Prof. dr. Van Veld
hoven (39) is benoemd tot ge
woon hoogleraar in de econo
mische psychologie aan de
subfaculteit psychologie van
de hogeschool. Hij spreekt om
16.00 uur in de aula over per
soonlijkheid in individueel
economisch gedrag.
Brieven voor deze rubriek moeten
met volledige naam en adres worden
ondertekend. Bij publikatie zullen deze
vermeld worden. Slechts bij hoge uit
zondering zal van deze regel worden
afgeweken. Naam en adres zijn dan bij
de redactie bekend. Publikatie van brüe-
ven (verkort of onverkort) betekent niet
dat de redactie het in alle gevallen
eens is met inhoud, c.q. strekking.
Met verwondering heb ik
uw artikel Prikacties gelezen
in de Stem van zaterdag 3
maart. Het op deze manier
houden van bliksemenquêtes
is gehouden onder zegge en
schrijven pl.m. 23 personen,
waarbij kennelijk geen van de
werknemers die aangesloten is
bij de industriebonden
geënquêteerd is. U hebt het
enkel maar gedaan bij mensen
die bij deze zaak niet betrok
ken zijn. Dergelijke onderzoe
ken geven een verdraaiing van
de werkelijkheid en doen de
zaak van de werknemers die
het aangaat, schade. Uit het
feit dat de mensen die u on
dervraagd hebt, er zo weinig
van af weten blijkt dat De
Stem in zijn berichtgeving
schromelijk tekort schiet
(soms lijkt dit wel moedwil
lig). Deze werknemers prikken
of staken voor een principe,
voor een nieuwe maatschappij,
met meer gelijkheid voor ie
dereen en dit houdt in centen
in plaats van procenten. Dit
komt hier in ieder geval dui
delijk naar voren Het is nog
altijd interessanter om 8
salarisverhoging te krijgen
van f 40.00 dan van f 15.000.
BREDA
H.J. RIJNBOUT
Bedoelde prikactie is gehou
den onder meer dan honderd
mensen. Ook de bewering dat
onze krant onvoldoende infor
matie zou hebben verschaft, is
voltrekt onjuist (redactie).
(Van onze
redactie binnenland)
DEN HAAG „Ik ben zeer
vertroost door wat ik in de
hervormde kerk heb aange
troffen". Aldus woensdag dr.
A. H. van den Heuvel, de
nieuwe secretaris-generaal van
de Nederlandse hervormde
kerk tijdens zijn eerste offi
ciële ontmoeting met de
pers.
Dr. Van den Heuvel (40
jaar), die 21 februari ds. F.
Landsman is opgevolgd, bena
drukte dat zijn functie geen
machtspositie betekent, omdat
de hervormde kerk haar be
leid maakt in vergaderingen.
De grote invloed die zijn voor
ganger had, noemde hij een
verdiende invloed. Tot zijn
ambt horen volgens Van den
Heuvel vooral vier taken: be-
leids-adviseur voor de verga
deringen, coördinator van het
apparaat, uitvoerder van syno
dale besluiten en vertegen
woordiger van de kerk naar
buiten. Met de groep „Om de
kerk", welke het apparaat
verregaande bureaucratie ver
weet, is vruchtbaar contact ge
weest. Op verzoek van de sy
node gaat het secretariaat-ge
neraal voortaan meer in team
verband werken. Na een jaar
zal dit team de synode melden
hoe dit experiment is verlo
pen.
Als belangrijkste prioritei
ten noemde Van den Heuvel
het belijden, de gemeente-op
bouw en de kerk in de maat
schappij.
Hoe het belijden weer toe
gankelijk en actueel valt te
(ADVERTENTIE)
maken, acht de nieuwe secre
taris-generaal een voorname
taak. ook van de kerk en niet
alleen van de verschillende
richtinggroepen. Hij prees de
stukken die de hervormde
kerk heeft uitgebracht ovu»
gedeelten van het belijden, Zö»
als oecumene, verzoeningen en
uitverkiezing, alsook de bo
mende liedbundel en het stuk
over de kerk, maar mist een
momentopname over het hele
belijden, zoals deze in 1949
voor het laatst is gemaakt.
Ondanks de grote spanningen
binnen de hervormde kerk
acht Van den Heuvel het
ogenblik hiervoor aangebro
ken.
GENERAL ROCA (Argenti
nië) (EFE) In de nacht van
dinsdag op woensdag zijn in de
Argentijnse stad General Roca
twee jongelieden om het leven
gekomen bij een hotsing tus
sen Peronisten en anti-Pero
nisten. De twee jongemannen
waren Peronisten. Zij werden
doodgeschoten.
De botsing ontstond toen
jeugdige aanhangers van Pe-
ron een bijeenkomst verstoor
den van de „Provinciale Par
tij", die haar kandidaat zou
uitroepen voor het gouverneur
schap van de provincie Rio
Negro met het oog op de ver
kiezingen van aanstaande zon
dag.
te 's-Hertogenbosch, producent van autobanden
(denk b.v. aan de beroemde X-band) vervoert het
personeel uit Breda met een eigen busdienst.
Michelin is in volle expansie en kan daarom steeds
arbeidskrachten plaatsen en een vaste toekomst bie
den.
Degenen die vrijblijvend wat meer over het bedrijf
willen weten, worden uitgenodigd in
RESTAURANT „MARIANNE"
Tilburgseweg 16 - Breda
te komen op donderdag 8 maart 's avonds tussen 7 en
8 uur.
Een vertegenwoordiger van het bedrijf zal aanwezig
zijn voor het verstrekken van nadere inlichtingen.
1 Hl; f
