Hartinfarct is niet
de enige hartziekte
TE WEINIG
HART
OPERATIES
goudmijn in de maak
in westduitse kassel
Stuyt: geen
extra geld
voor kruis
verenigingen
TURKS FRUIT
goed geserveerd
Moskou: grote
schoonmaak
binnen partij
Het hart
van slag
Volksfront
verliest
stemmen
binnenland
buitenland
Achterstand
door:
Jaap Willems
Open
Controle
GRATIS PIL
MAAKT
VERBRUIK
NIET HOGER
Opiniepeiling
in Frankrijk
Uitgesloten
VARKENSFILET
van de lende
500 gram 4^9
GEKOOKTE
GELDERSE
WORST
100 gram ffff
BANANEN
1 kilo
IMPORT
ANDIJVIE
5°° yflll
gram *-JbtF
Alarm
STERK
Moordpoging
met sdf
per post
in België
Donderdag 22 februari 1973
A
i
-
Hoewel de hartaanval en
het daarop volgende hartin
farct op het ogenblik in het
middelpunt van de belang
stelling staan, zfjn er nog
andere hart- en vaatziekten,
die zorgen baren. Vaak be
treft het hartafwijkingen,
die operatief gecorrigeerd
moeten worden.
De publiciteit die de (open)
hartoperaties de laatste tijd
hebben gekregen, hebben vol
doende duidelijk gemaakt, dat
er op dit terrein nogal wat
moeilijkheden zijn. Ons land
heeft onvoldoende mogelijkhe
den voor dit soort operatics en
dat zal voorlopig wel zo blij
ven. In een rapport, dat liet
ministerie van Volksgezond
heid in 1971 heeft uitgebracht,
staat te lezen, dat „het aantal
belangrijke verbeteringen, dat
voor de eerstvolgende vijf jaar
aan de cardio-chirurgische cen
tra in Nederland is toegezegd,
leer weinig imposant is".
Om welke hart- en vaatziek
ten gaat het?
Naast liet hartinfarct omvatten
de hart- en vaatziekten een
zevental groepen aandoenin
gen. De grootste groep (na het
hartinfarct) zijn de vaatziek
ten in de hersenen <o.a. de
hersenbloeding). Per jaar ster
ven meer dan 12.000 mensen
aan deze aandoeningen, dat is
ongeveer een kwart van de to
tale sterfte door hart- en vaat
ziekten.
Een andere- groep wordt ge
vormd door de stoornissen in
het functioneren van het hart
(„De pomp werkt niet meer
zoals het hoort"). Dat is een
van de groepen, die dikwijls
door een operatie kan worden
geholpen. Het is bijvoorbeeld
mogelijk, dat het hart minder
goed functioneert, omdat een
of meer Iiart-kleppen zijn aan
getast. Deze kleppen zorgen
ervoor, dat het bloed in één
richting blijft stromen. Wan
neer zo'n klep niet goed meer
afsluit kan dit langs operatieve
weg worden verholpen. De
aangetaste klep kan bijvoor
beeld worden vervangen door
een kunst-klep.
Samen met de aangeboren
hartafwijkingen omvat deze
groep zo'n 1300 érnstige pa
tiënten per jaar, d.w.z. patiën
ten die een operatie moeten
ondergaan- In het eerder aan
gehaalde rapport van het mi
nisterie van Volksgezondheid
staat, dat er in ons land tliero-
retisch 1330 hartoperaties per
jaar verricht kunnen worden,
maar dat er in de praktijk
maar zo'n 650 worden vtr-
rieht. Dat geeft ""n enorme
ichterstand.
9 Een hartoperatie, er zouden er veel meer gedaan moeten worden.
gaat met kloppen. Deze in
greep kan bijvoorbeeld bestaan
uit het „oprekken" van een
vernauwde doorgang. Maar
volgens dr. H. Koster (in zijn
boek „Uw hart ter harte")
blijven dit soort operaties on
bevredigend, omdat de ingreep
op het gevoel moet worden
gedaan.
Het zou overigens een vergis
sing zijn om te denken, dat al
le operaties, die iets met het
hart te maken hebben ook aan
dat hart worden uitgevoerd-
Veel hartoperaties hebben be
trekking op de bloedvaten, die
verantwoordelijk zijn voor de
aan- en afvoer van het bioed.
Wanneer bijvoorbeeld een hart-
Die achterstand heeft vooral
betrekking op de zgn. open
hartoperatie. De toevoeging
«°peiF duidt erop, dat bij deze
"Peraties het hart moet wor-
geopend en dus.buiten
werking moet worden gesteld.
Maar iemand wiens hart stil
staat is dood en dit soort ope
raties kon daardoor pas wor-
fa verricht nadat de hart-
™ng-machine was ontwik-
wM. Deze machine neemt tij-
rans de operatie het werk van
1 aart over en maakt zo de
"Peep mogelijk. Die kan bij-
Wotbeeld bestaan uit het
"catmaken van een (aangebo-
lek tussen de verschïllen-
J delen van het hart of uit
ra «reparatie" van een klep
d°°r een ontsteking niet
«d meer functioneert,
'""dat men open-hartopera-
afvoerde, werden er al
"Se tijd gesloten-hartopera-
8 gedaan (en die worden
steeds uitgevoerd)Tijdens
11 gesloten-hartoperatie „re-
Sctt" de chirurg iets in het
terwijl dit gewoon door
infarct dreigt, omdat de
kransslagaders verstopt raken
kan de chirurg besluiten tot
een operatie om die bloedvaten
„schoon te maken".
Het plaatsen van een pace-ma
ker, die het hart regelmatig
via elektrische prikkels aanzet
tot werken, vindt helemaal niet
in de directe omgeving van het
hart plaats. Zo'n apparaatje
wordt vlak onder de huid aan
gebracht; een draadje leidt de
stroom naar het hart.
9 Een kunsthart, zoals dat in Houston, (V.S.) wordt gebruikt.
De drie bovenste plastic slangen voeren het bloed aan, de onder
ste sturen het terug in het lichaam. Daartussen zit de pomp.
ban onze correspondent)
bonn
"en
in Duitsland zal
{»ud veimoedclijk weer naar
lij.. saan Braven. Ondcrzoe-
'aatsiü ,Van seologen hebben de
bieiiA aanïctoond, dat een
toucim" exPlo>latie van een
uit», nabij de stad Kassei
- M °nend kan zijn.
4ei£n,ares3e' Cfisela Rau-
f'e of>f alle rech-
""'tscha .r ..e mijnbouw-
al enige tijd met
.kaanse mijnbouw-
w aappij. Volgens haar
een r 6?n grote kansi dat
ij er een g
Wswkk c.°ntract zal afsluiten
'Jj1! voor een half mil
de n en een aandeel in
staan. rechten zal af-
^d'gen schatten
dat het
goud in de ruim 500 meter ho
ge berg een waarde van min
stens 70 miljoen gulden heeft,
maar zij achten het oo-k moge
lijk, dat er voor 1 miljard ge
dolven kan worden.
Gisela Rauschenbusch's vader
had de mijn in 1918 gekocht,
maar er slechts weinig profijt
van getrokken, omdat hij op
de verkeerde plaatsen had ge
boord, zoals geologen de laat
ste tijd vaststelden. Zij zijn
van mening, dat de leisteen
een zeeir hoog goudgehalte be
vat en baseren zich ook op be
richten uit de middeleeuwen,
waarin de kwaliteit van deze
mijn zeer geprezen werd.
Om de nieuw ontdekte schat
aan te boren zal er een kapi
taal van 10 miljoen gulden
geïnvesteerd moeten worden.
(ADVERTENTIE)
De groep hart- en vaatziekten
die niet bij de groep van het
hartinfarct hoort, trekt over
het algemeen minder de aan
dacht dan dat infarct. (De
complicaties rond hartopera
ties en -transplantaties laten
wc buiten beschouwing). Dat
komt waarschijnlijk, omdat er
minder mensen zijn, die met
dit soort ziekten worden ge
confronteerd. Bovendien tre
den deze hart- en vaatziekten
meestal niet spontaan maar
buiten, zoals bij een hartaan
val vaak het geval is. Het me
rendeel wordt ontdekt tijdens
keuringen en controles.
Het opsporen van dit soort
ziekten is geen sinecure, want
volgens dr. E. Dekkeer, me
disch directeur van de Neder
landse Hartstichting, zijn er
honderden verschillende aan
doeningen van het hart. Zon
der iets af te willen doen aan
de ernst van het grote aantal
mensen dat sterft aan een hart
aanval gelooft hij dat het op
gegeven percentage dat daar
door overleden zou zijn iets te
hoog is.
Hij zegt: „Bij twijfel over de
doodsoorzaak wordt nogal
eens een acuut hartinfarct in
gevuld. terwijl de werkelijke
doodsoorzaak best een andere
hartziekte kan zijn of een aan
doening, die weinig of niets
met het hart heeft te maken.
Maar dat doet weinig af aan
de enorme stijging van het
.sterftecijfer ten gevolge van
hart- en vaatziekten. Die blijft
bedroevend".
(De twee vorige afleveringen
van deze serie stonden in de
kranten van 17 en 20 februari).
WOENSDAGMORGEN is de
16-jarige broer Martien van de
dertienjarige Willy Klokgie
ters uit Schijndel, die dinsda
gavond om het leven kwam
toen een auto inreed op vier
trimmende jongelui, eveneens
overleden. Martien Klokgieters
was bij d-i-t ongeval levensge
vaarlijk gewond geraakt.
DEN HAAG (ANP)
Sinds de pil in liet zieken
fondspakket wordt verstrekt,
is het verbruik nauwelijks ge
stegen, Dit heeft minister
Stuyt van Volksgezondheid h)
de Tweede Kamer meege
deeld.
Uit een lichte omzetstijging
bij de farmaceutische groot
handel kan evenwel worden
opgemaakt dat de gratis ver
strekking, die vanaf vorig jaar
juni een feit is, in de toekomst
enige invloed op het verbruik
zal hebben.
PARIJS (AFP) Volgens
het jongste opinie-onderzoek
een kleine 2 weken voor de
parlementsverkiezingen in
Frankrijk, verliest het volks
front van communisten en so
cialisten stemmen. De winst
gaat naar de centrum-partijen
en voor een klein deel naar de
regeringspartijen die achter
president Pompidou staan.
Volgens e-en onderzoek van
het bureau „Sofres" voor het
dagblad Le Figaro is op het
ogenblik 43 procent van de
Fransen van plan op het link
se blok te stemmen. Een week
geleden was dat nog 46 pro
cent. en nog eerder haalde
links in de opinie-onderzoeken
47 procent.
38 Procent zal op de huidige
regeringspartijen (gaullisten,
onafhankelijke republikeinen
en centrum) stemmen, dat is
een procent meer dan vorige
week. Drie procent winst gaat
naar de ..hervormingsgezonde
cent-rfompartijen" van Lecanur
et en Servan Schreiber, die nu
16 procent van de stemmen
halen.
Binnen het volksfront blij
ven de communisten stabiel op
20 procent. De socialisten zak
ken van 22 naar 20 procent en
de kleine links-socialistische
partij, verliest ook een pro
cent.
DEN HAAG (ANP) Mi
nister Stuyt van Volksgezond
heid heeft in de Tweede Ka
mer meegedeeld geen extra
geld te kunnen uittrekken ten
behoeve van de kruisvereni
gingen.
Tijdens het debat over zijn
begroting verzette hij zich te
gen een amendement van
PvdA, PPR en D'66 waarin 3,7
min. extra voor de kruisvere
nigingen wordt gevraagd. „Er
is geen ruimte op de begro
ting', maar bovendien vind ik
het bedrag niet nodig", zei de
minister, volgens wie de per
soneelsbezetting van de kruis
verenigingen beslist wel vol
doende is.
Anders stelde hij zich op
ten aanzien van een amende
ment van liberalen, confessio
nelen en DS'70, dat beoogt 6%
ton, bestemd voor de kraam
zorg over te hevelen naar de
landelijke en provinciale kruis
organisaties als subsidies in
de apparaatskosten. Hij sprak
daarbij de overtuiging uit dat
de kraamzorg als gevolg van
de aanvaarding van dit amen
dement kwalitatief niet in
het geding zal komen.
Herstructurering van de
kruisverenigingen noemde mi
nister een dringende zaak. Er
zijn op het ogenblik 1400 pro
vinciale en plaatselijke kruis
verenigingen. „Voor een klein
land geen toestand om lang te
handhaven", zo meende hij.
Op zo kort mogelijke ter
mijn zal minister Stuyt een
bij een plan voor herstructure
ring van het kruiswerk beho
rende financieringsregeling
aan de Kamer zenden.
(Van onze kunstredactie)
AMSTERDAM Jan Wol
kers kan tevreden zijn. Paul
Verhoeven is er behoorlijk
goed in geslaagd om de sfeer
van het boek Turks Fruit in
filmbeelden om te zetten. Je
behoeft er nauwelijks aan te
twijfelen dat een groot pu
bliek ook tevreden zal zijn
met deze nieuwe Nederlandse
filmproduktie, die ongetwij
feld tot de meest handige en
goed gemaakte Nederlandse
films van de laatste jaren be
hoort. Een Nederlandse „love
story" met een lach en een
traan; onverbloemd vitalisme.
Bovendien wordt er doorgaans
goed geacteerd. In 23 Neder
landse bioscopen is Turks
Fruit vanaf vandaag te zien.
De film is geen kopie van
het boek- Toch is het allemaal
zo goed herkenbaar, dat je
nauwelijks het bezwaar van
Wolkers tegen een filmeditie
van het boek kunt delen. De
grootste verdienste van de
film is echter, dat het de be
schreven leefsfeer raak ty
peert: één brok levensdrift
toegespitst op de sex. Het
ruimschoots bloot en de daar
bij niets ontziende scènes is
voor mijn part commercieel,
maar het staat niet exclusief,
hoort in het totaalbeeld thuis
De humor en de bruutheid is
Wolkers eigen dikwijls
MOSKOU (AFP) Op 1
maart begint de grootste
schoonmaakoperatie binnen de
Russische communistische par
tij sinds de periode Cliroesljev
Ze wordt uitgevoerd onder het
officiële voorwendsel, dat de
lidmaatschapskaarten van de
ongeveer 14,5 miljoen partijle
den moeten worden vernieuwd
en zal bijna twee jaar in beslag
nemen, van maart '73 tot eind
'74.
Het besluit om orde op za
ken te stellen werd in april
1971 reeds genomen door het
24e partijcongres en werd op
het praktische vlak georgani
seerd door de plenaire verga
dering van mei 1972 om, „de
interne discipline te verster
ken en het ideologische niveau
van de communisten te verho
gen".
Men heeft twee jaar nodig
gehad om de vorm van de
kaarteniwijiZiging vast te stel
len, een wijziging die volgens
de Pravda van maandag, alle
niveaus van de partij betreft
van de eenvoudige strijder aan
de basis tot de noogstgeplaat-
sten.
De inventarisatie stelt de
leiders in staat een nieuwe
lase te openen mzake de prak
tische en politieke activiteit
en met name de interne disci
pline te verhogen. Anderzijds
Kan men via het vernieuwen
van de kaarten op „democrati
sche wijze" (Pravda) alle
personen elimineren die ge
taald hebben in hun taak als
„goede communisten".
Hoewel de vernieuwingspro
cedure officieel pas op 1 maart
van start gaat, heeft ze in
feite al een aantal communis
ten getroffen, die betrokken
waren bij economische schap
dalen en inbreuk maakten op
de discipline, met name in Ge
orgië en Azerbeidsjan, waar
verscheidene duizenden, partij
leden in enkele maanden tijds
werden uitgesloten.
Het probleem is te weten te
komen of de grote administra
tieve operatie niet moet die
nen als voorbeeld voor analoge
operaties in de verschillende
EFüü
rnf|
geldig t/m zaterdag
Uvindt alle andere VIVO-aanbiedingen oppagina2en3vanUwdamesblad
sectoren van de Russische sa
menleving. De directe bedoe
ling schijnt te zijn de partijle
den duurzame plastic kaarten
ter beschikking te stellen die
in computers zijn vastge
legd.
In Moskou is de verwach
ting dat dergelijke operaties
in gelijke mate de „niet com
munisten" van de vakbonden,
hst leger en andere massa
organisaties zullen treffen. In
diverse sectoren van de Russi
sche economie en de intelli
gentsia heeft men reeds ge
constateerd dat „de schroeven
worden aangedraaid". De
strijd tegen het alcoholisme en
de verwaarlozing van de ar
beidsdiscipline is sinds het 24e
partijcongres opgevoerd. De
invloed van de krachtiger
greep van de partij op de
sleutelsectoren van het regime
ideologie cultuur en voor
lichting is voelbaar, maar
in de ogen v.an, de leiders nog
steeds onvoldoende.
Dt vernieuwing van de
kaarten is een goede gelegen
heid de internepropaganda op
te voeren en de controle op de
aan de partij verbonden orga
nen te versterken. Alle -wijzi
gingen die de laatste tijd bin
nen het leidende apparaat zijn
aangebracht zijn gemotiveerd,
zo meent men, door de nood
zaak van een algemene
machtsvergroting.
De moeilijkheden op het ge
bied van de landbouw en de
vertraging van de economische
ontwikkeling, die sinds het
begin van het nieuwe vijfja
renplan zijn opgetreden, heb
ben de leiders in het Kremlin
In een soort staat van alarm
gebracht, hoewel de Pravda
niet de directe rol van de
partij in het economisch leven
opwerpt maar zich-beperkt tot
het aanduiden van de discipli
ne en de ideologie. Naar alle
waarschijnlijkheid zullen de
communisten die een nieuwe
kaart in hun bezit krijgen, een
toegenomen verantwoordelijk
heid hebben.
De noodzaak om de ideologi
sehe en politieke kwesties in
de gehele Sovjet-Unie te cen
traliseren is nauw verbonden
met de „open politiek" die Le
onid Breznjev sinds april 1971
heeft gevolgd. De verantwoor
delijke mensen zijn tot de ont
dekking gekomen dat de eco
nomische, wetenschappelijke
en culturele samenwerking
met het westen nieuwe „geva
ren" met zich meebrengt voor
de gemiddelde Russische bur
ger.
De communist, de ware
steunpilaar van de Russische
samenleving, zal dus met in
gang van maart, dankzij het
nieuwe mandaat dat hij krijgt,
de taak hebben de ideologi
sche besmetting zowel in bin
nen- als buitenland in te dam
men en te bestrijden.
van een taboe-doorbrekende
soort. Ook de man verliest
eindelijk zijn broek-voorrecht
in de film en dat is dan weer
een discriminatie minder.
Rutger Hauer als Eric is een
wilde jongen, die op zijn
beeldhouwers-atelier de ene
vrouw na dè andere pakt,
wordt tenslotte zelf helemaal
„gepakt" door Olga (Monique
v.d. Ven). Ze trouwen, bele
ven dolle dagen, maar drijven
weer uiteen. Ze vinden elkaar
terug aan Olga's sterfbed.
Nauwelijks een verhaal. Maar
daar gaat het ook niet om. De
film is,- als het boek een mi-
lieusketeh. Door opeenvolgen
de anecdotes zet het vitalisme
zich af tegen een burgerlijk
leefpatroon, waarvoor bijvoor
beeld de ouders van Olga
(Wim v.d. Brink en Tonny
Huurdeman) raak model
staan.
Verrukkelijk is ook de ont
hulling van Jan's - sorry
Eric's - monument door de ko
ningin, geweldig opgelost met
een hoed. De trouwpartij in
het stadhuis in aanwezigheid
van een aantal hoogst zwange
re bruiden krijgt een brute
ontknoping, waarbij de bruut
heid (hond likt vruchtwater
van een beginnende bevalling)
weer zo „maf" is, dat het rela
tiverend werkt- Ete.etc.
De film speelt in op, wat Je
noemt een breed publiek van
de gniffclaars tot de fijnproe
vers, omdat de maker erin ge
slaagd is commercialiteit en
artisticiteit bijeen te houden.
Af en toe heeft Verhoeven
zich laten verleiden tot het
maken van te mooie fondant
plaatjes, maar over het alge
meen filmt hij met een zeer
mooie instelling. De montage
(Digna Sikke), is bovendien
goed gedaan.
De spanning, die de film
ongetwijfeld heeft, wordt niet
helemaal volgehouden. Tegen
het eind zakt de film wat in
elkaar; juist op de momenten,
dat Monique v.d. Ven zich
steeds beter waar begint te
maken. Rutger Hauer speelt
doorlopend een sterke rol.
De dramatiek van het slot in
Wolkers boek is wat afge
zwakt. Olga sterft weliswaar,
maar de sterke laatste pagina's
van het boek, waarin de
hoofdfiguur nog duidelijker
karaktertrekken meekrijgt,
werden weggelaten. Het ver
malen van Olga's pruik in de
vuilniswagen als laatste beeld,
is een traan, die al dik genoeg
is, zal de scenarioschrijver Ge
rard Soetman gedacht hebben.
Het door elkaar lopen van he
den en verleden in Wolkers
boek is handig opgevangen.
De film begint met wraaKroe-
pende fantasiebeelden bij Eric
en een masturbatiescène, die
door flash-backs en een herha
ling van de eerste scène dui
delijke vorm krijgen. Zonder
le willen zeggen, dat hier nu
net meesterwerk aller eeuwen
gemaakt is, kun je van Turks
Fruit wel beweren, dat het
een film is, die in vele opzich
ten ver boven de middelmaat
ligt en daarom aanbevolen kan
worden.
HENK EGBERS
LEUVEN (AFP) De 24-
jarige Leuvense student in de
farmacologie Pierre Brouard
heeft zich van zijn kennis be
diend om de man te vergifti
gen, die zijn vriendin van hem
afgenomen had.
Brouard stuurde zijn rivaal
een als fabrieksmonster ver
pakt mengsel van vitaminen-
poeder en vergif. Het slachtof
fer „probeerde" het nieuwe
middel en kwam in een coma
terecht in een ziekenhuis. Het
stervensgevaar is intussen ge
weken.
Brouard is wegens poging
tot moord met voorbedachte
rade, opgesloten.
