„Door haar angst was mijn
moeder juist extra sterk"
JK GING RUSTIG NAAR EEN FEESTAVOND IN HET DORP"
Wasgeld voor beja arden
van
mens
tot
mens
Meeste besturen
universiteiten
aarzelen nog
President Zuid-
Afrika waarschuwt
buurlanden
Van Riel: mikken
op steun van
katholieken
binnenland
buitenland
MOEDER
KINDERHULP
AUTO
ONGELUK
papier
/oor uw pen
Flop II
ONDERZOEK
NAAR AANLEG
VOOR IDIOTIE
BIJ BABY'S
Zaterdag 3 februari 1973
13
0 „Plotseling stortte het grootste gedeelte van de zijgevel in en bovendien een klein gedeelte van de voorgevel.
RAAMSDONKSVEER
Zaterdag 31 januari 1953.
Ik was een jongen van
twaalf jaar en ik weet nog
dat het verschrikkelijk
hard woei. Ik had een bij
haantje als krantenbezor
ger en ik moest met de
fiets naar Raamsdonks-
dorp. Met heel veel moeite
hen ik terug komen lopen
van de grens van Waspik
tot aan het Sandoel, waar
ik woonde. Ik was volko
men op. Daarom ben ik
die avond op tijd naar bed
gegaan.
Rond twaalf uur schrok ik
wakker, doordat er op de
deur werd gebonsd. Het was
de heer Kerst, die mijn va
der kwam waarschuwen dat
er op het Klooster (een pol
der achter het Sartdoel) een
dijk was doorgebroken en
dat het water de straat in
stroomde, iets wat overigens
wel eens meer was
beurd.
Mijn vader besloot
mijn oudste broer een dam-
Metje te maken van enkele
Planken en wat zandzakken.
,voor het geval het water
nog hoger zou stijgen. Voor
ons, dat wil zeggen mij twee
broers, twee zusters en ik,
was het alleen maar sensati
oneel. We keken boven uit
net raam hoe al die mannen
Mt de straat met schoppen,
zandzakken en zand aan het
sjouwen waren om deuren,
Keldergaten en stegen af te
dichten.
Plotseling echter begon het
water sterk te stijgen. Wat
was er namelijk gebeurd?
Ken goede honderd meter
van ons vandaan, in het
zuidergat, had een dijk het
,,f?even' ^"dat er een golf
ater op ons huis af kwam.
'f, kruiste een andere
S°h, dre van het Klooster
j zodat er een soort
J. ontstond, vlak voor
huis, waartegen het dam-
S? natuurliik niet be
stand was.
Juf ,wat,6r begon nu met
kracht naar de achter
De heer Bert Broeders, Kas
teellaan 56 te Raamsdonks-
veer, is een van degenen die
het geweld van het water in
de rampzalige nacht van 1
februari 1953 aan den lijve
hebben ondervonden. Hij
zond ons bijgaand relaas van
de angstige uren die hij met
zijn vader, moeder, broers en
zusjes moest doormaken
voordat het gezin uit een in
stortend huis zou worden ge
red.
ge-
met
gelegen polder te stromen,
waardoor er grote gaten in
de grond ontstonden. Dit
bleek funest voor de funde
ring van ons huis.
Plotseling stortte het
grootste gedeelte van de zij
gevel in en bovendien een
klein gedeelte van de voor
gevel. De vloer van de J»-
venverdieping zakte aan eSn
zijide zeker een meter naar
beneden, maar bleef geluk
kig hangen, wat voor mijn
oudste broer en mijn jongste
zusje de redding bleek. Deze
laatste, die toen zes jaar was.
lag in haar bedje tegen de
zijgevel te slapen. Mijn oud
ste zusje echter kon haar nog
net grijpen en uit haar bedje
halen. Mijn oudste broer
hing uit het raam in de voor
gevel, toen plotseling de
vloer onder zijn voeten weg
zakte. Hij kon nog slechts
met grote moeite in de ach
terste zolderkamer komen,
die nog enigszins intact
was.
We namen ons voor naar de
overkant te waden, maar dat
lukte niet door de sterke
stroming. Vader dreigde al
meegesleurd te worden. Mijn
oudste broer greep zijn hand
en op zijn beurt werd hij
weer teruggehouden door
moeder, die zich vastklampte
aan de deurknop van de
trapdeur, waarachter de rest
van ons gezin stond. Door
haar angst was zij waar
schijnlijk extra sterk, want
zij slaagde erin de anderen
weer op het droge te trek
ken.
Onze overbuurman
schreeuwde ons toe dat we
moesten blijven waar we
waren. Met een andere buur
man gooide hij ons even la
ter een lijn toe.
De achterdeur in het nog
gave stukje gevel zat finaal
klem, zodat we er door het
keukenraam uit moesten.
Eerst mijn oudste broer, toen
mijn jongste broer, daarna
ikzelf, mijn oudste zus, mijn
jongste zusje, mijn moeder
en tenslotte ,als laatste, mijn
vader.
Het ging als volgt: Mijn
vader bond ons een touw on
der de armen, zó dat we
goed vastzaten. Daarna moes
ten we in het kolkende wa
ter springen. Dat was enorm
angstig, want meteen werden
we een meter of tien meege
sleurd, totdat het touw strak
stond. Daarna dreven we
naar een minder diep gedeel
te, zodat men ons kqn grij
pen. We zaten helemaal on
der de blauwe plekken en
schrammen.
Buurman Van Schijndel, de
man die met het touw was
gekomen, nam ons onmiddel
lijk in zijn huis op en gaf
ons droge kleren. Er zaten al
een twintig mensen in zijn
kamer.
We hebben er gezeten tot
het licht werd. Niet zonder
angst, waht de voordeur
dreigde ingedrukt te worden.
Toen het water zakte ging
mijn vader, met familieleden
en bekenden, naar ons huis
terug om te kijken wat er
nog te redden viel van de
inboedel. Ook de voorgevel
en een groot gedeelte van de
bovenverdieping en het dak
bleken inmiddels nog te zijn
Ingestort.
Met rij-vaartuigen van de
genie bracht men ons in de
voormiddag naar de jongens
school. Daarna boden ken
nissen de familie Steenha
gen in Raamsdonksveer
ons aan bij hen in huis te
komen. We hebben dat met
dankbaarheid aangenomen.
Mijn jongste broer en ik zijn
daarna nog zes weken bij de
ouders van mijn toen aan
staande zwager geweest, in
Stuyvesand.
Voor mij zat er toch nog
een mooie kant aan deze
bange gebeurtenis. Van het
Italiaanse Rode Kruis kreeg
ik namelijk een vakantiereis
van vier weken aangeboden.
Ik ben daar buitengewoon
blij mee geweest.
De vorige artikelen in de
ze serie stonden in de kranten
van 13, 16, 18, 20, 23, 25 en
30 januari en 1 februari.
1951 in Lage
teï W? ^Plaatst als bur
enthenstambtenaren bij de
Belastingen. Een jaar eerder
aan !i" S?.trouwd. Ik woonde
m" m Nleu«'riamlsediik. Ju
kina m°chten we ons eerste
'"na verwachten.
zou het water
npn"^f »en ons huis kun-
kerd I? fen> was ons verze-
bln„' z°u in geen gevai
de avL)iiUllnen stl'omen. In
ri l'ica !Uren van '11 januv
on,B ,St."nd het water al in
laagst Jkeukcn, die het
h<2 Was -eIegen. Her
WeUeJïf4' dacht ik' is nu
Sr een '"t ginS rusti*
Phat n'i feestavond van de
Rn!, harmonie.
thuis Tot ""a W3S ik weer
Was hot eders verbazing
Maar ,,water niet gezakt,
Sesttgen. Het begon nu
zelfs de keuken binnen te
dringen. Snel trachtte ik nog
de deurkieren met gips te
dichten. En dat lukte me
ook. Iedereen in onze omge
ving begon onrustig te wor
den door het stijgende water,
want men had er geen ver
klaring voor. Van een
springvloed was men niet op
de hoogte. Iedereen hielp de
mensen die als eersten door
wateroverlast werden ge
plaagd.
Zelf konden we nog meu
belen naar de overkant bren
gen. Rond 12 uur stroomde
het water plotseling langs de
voorkant ons huis binnen.
Dat was op het hoogste punt
van de dijk.
Mijn vrouw die binnen zes
weken haar baby verwachtte
kon niet veel doen. eZ was
op de eerste verdieping in
bed gaan liggen. Zelf deed ik
De heer J. H. van Gils, Turn
houtstraat 26, Breda, zond
ons bijgaande impressie toe
van zijn herinneringen aan de
rampnacht.
allerlei pogingen om het een
en ander te redden en zo
mogelijk naar boven te sjou
wen.
Tot mijn middel stond ik in
het water en ik werd door
de kou bevangen. Daarom
klom ik om 1 uur naar de
eerste verdieping om op ver
haal te komen. De storm
wakkerde nog steeds aan en
het lawaai van kolkend wa
ter tussen de huizen was
ontzettend. We zagen vanuit
het slaapkamerraam de dijk
(tevens de straatweg) lang
zaam doorbreken. Een huis
tegenover ons stortte donde
rend in elkaar. Zelf zaten wc
op een eiland, met achter ons
minstens twee schepen van
50 ton, die als door een won
der niet tegen het huis wer
den gesmakt. Enkele lange
meerpalen behoedden ons
voor dit onheil.
De nacht was een ver
schrikking. Toen het licht
werd begon het water te
zakken en was ons huis snel
droog, hoewel alles bedekt
was door een laag modder.
Op dat moment zagen we
pas goed de ravage die in
het dorp was aangericht. De
Nieuwlandsedijk zat vol ga
ten, sommige wel drie tol
vijf meter diep.
Al snel kwam er hulp op
dagen. Vooral de manier
waarop de militairen zich
weerden vervulde ons met
bewondering.
Het is voor mij nu nog
onbegrijpelijk dat de om
vang van de ramp en onze
nachtelijke moeilijkheden
zelfs aan de andere kant van
het dorp eerst de andere dag
bekend werden. Toen de gro
te dijken braken was ons
huis al drooggevallen. De
ramp nam eerst toen zijn
fatale omvang aan.
Mijn vrouw is onmiddel
lijk geëvacueerd. Ons doch
tertje werd op 9 maart in
Dongen geboren.
Diepe indruk heeft op mij
gemaakt het bezoek van de
koningin aan Lage Zwaluwe,
die erg meeleefde met de
slachtoffers van de ramp.
Onze belevenissen zijn wel
niet erg spectaculair geweest,
maar in de herinnering blij
ven ze toch onuitwisbaar.
Een inwoner vwn het be
jaardenhuis in Geertrui-
denberg vroeg ons, of we
konden nagaan, waarom het
bedrag, dat de bejaarden als
wasgeld ontvangen, zo enorm
kan verschillen. Hij is zelf
afkomstig uit Oosterhout en
ontvangt per maand f 7,50
wasgeld. Iemand anders uit
het tehuis, die afkomstig is
uit Geertruidenberg zelf
krijgt f 15,00 en iemand uit
Made ontvangt zelfs f
20,00.
De sociale dienst van Oos
terhout vertelde ons desge
vraagd dat ook de man uit
Oosterhout recht heeft op f
15,00. „Het bedrag van f 7,50
is nooit verhoogd, omdat de
man er nooit om heeft ge
vraagd. Wij geven tegen
woordig normaal gesproken f
15,00 aan alleenstaanden en f
25,00 aan echtparen. Deze
bedragen kunnen zelfs nog
worden verhoo-gd, als de per
sonen in kwestie kunnen be
wijzen, dat ze extra veel
wasgoed hebben door bij
voorbeeld een ziekte. De
meeste bejaarden uit Ooster
hout wonen in hetzelfde te
huis. De directie hiervan
vraagt altijd voor alle be
jaarden tegelijk een verho
ging van het wasgeld. Als de
man uit Oosterhout bij ons
een verzoek om verhoging
indient krijgt hij deze", al
dus de sociale dienst. Het
bejaardenhuis in Geertrui
denberg heeft inmiddels een
dergelijk verzoek gedaan.
vakantieweken voor kinde
ren uit sociaal zwakke groe
pen. Het gaat om kinderen
tussen de zes en twaalf jaar
uit Noord-Frankrijk, Neder
land en Duitsland. De kinde
ren worden geselecteerd door
de medewerkers van de
stichting. Wie er voor voelt
om tussen 2 juli en 24 augus
tus een of meer kinderen
voor vier weken op te nemen
zou zich in verbinding moe
ten stellen met de heer en
Nu deed zich de verwikke
ling voor, dat het zieken
fonds waarbij de vrouw ver
zekerd is, wel de kosten van
specialistenhulp en zieken
huisopname betaalde, maar
niet het bedrag van f 5.000,-
dat gemoeid was met de ver
pleging in het rusthuis.
De vakorganisatie waarbij
de vrouw was aangesloten,
kon ondanks uitvoerige cor
respondentie met de specia
list geen medische verkla-
mevrouw H. de Legé, Octave
van Rijsselberghestraat 10 in
Breda, tel. 01600-72873 of
mevrouw H. J. SluisKort-
mulder, Kochlaan 1 in Eind-
hc-wn, tel. 040-112922.
Overigens heeft de stich
ting in Zeeland nog geen
medewerkers. Zou daar nu
aan te doen zijn?
De stichting Europa-Kin
derhulp heeft De Stem laten
weten, dat vorig jaar 130 be
hoeftige kinderen vier we
ken lang in Noordbrabantse
gezinnen zijn ondergebracht.
„Deze vorm van vakantie is
in de meeste gevallen voor de
kinderen een grote vreugde
en voor de pleegouders een
grote voldoening geweest",
aldus de brief, waaraan
wordt toegevoegd, dat dit
goede resultaat mede te dan
ken is aan de publikaties
hierover in deze krant.
De Stichting Europa Kin
derhulp organiseert ook voor
deze zomer weer een aantal
Het team van Mens tot
Mens" heeft zich verdiept in
een veelvuldig voorkomend
probleem: communicatie
stoornis tussen een medisch
specialist, een patiënt en een
ziekenfonds. De patiënt,
waarmee ons team te maken
kreeg, was bij een auto-on
geluk in Zeeland ernstig ge
wond. Zij (het gaat om een
vrouw) werd in een zieken
huis opgenomen, daar behan
deld en vervolgens naar huis
gestuurd.
De patiënte had weliswaar
geen specialistische hulp
meer nodig, maar omdat zij
een alleenstaande, werkende
vrouw is, was zij wel aange
wezen op verpleging. Zij was
ril. nog praktisch invalide.
Zij liet zich dan ook opne
men in een verpleegtehuis,
om verzekerd te zijn van de
nodige hulp.
ring krijgen, op vertoon
waarvan het ziekenfonds de
kosten van verpleging in het
verpleeghuis zou hebben be
taald.
Het Zeeuwse lid in het
„Mens tot Mens" - team is
daarop door de vakorganisa
tie ingeschakeld om bemid
deling te verlenen. Er bleken
nogal wat misverstanden vn
het spel geweest te zijn, met
name wat betreft de medi
sche verklaring inzake de in
validiteit van de patiëntg. In
zeer korte tijd konden die
misverstanden worden opge
helderd. D verklaring is af
gegeven en het ziekenfonds
zal tot uitkering van de f
5JI00,- overgaan. De patiënte
1 ad dit bedrag reeds uit ei
gen beurs betaald, maar ont
vangt het nu terug.
Dit geval leerde ons, dat
het vaker gebeurt dat patiën
ten, maar ook artsen en zelfs
vakorganisaties, door de bo
men van wetten en regle
menten, het bos van de men
selijke waardigheid niet
meer kunnen zien. Wij stel
den eveneens vast, dat in
een billijke zaak, ook een
billijke oplossing bereikbaar
is. „Het ziekenfonds is er
voor de patiënt, en de pa
tiënt is er niet voor het zie
kenfonds", zo hebben wij
met genoegen kunnen vast
stellen.
REDACTIE VAN MENS
TOT MENS
Brief Van Veen
(Van onze onderwij sredacteur
UTRECHT/GRONINGEN
De meeste colleges van be
stuur van de universiteiten en
hogescholen aarzelen in hun
reacties op de jongste brief
van minister Van Veen. Ze
hebben gisteravond in Utrecht
de koppen bij elkaar gestoken,
maar beslissingen zullen in ei
gen gelederen moeten worden
genomen.
Het is wel duidelijk dat er van
een snelle schriftelijke instruc
tie aan de docenten bijna ner
gens iets terechtkomt. Alleen
in Wageningen wordt er aan
het oDstellen van zo'n brief
gewerkt.
In de meeste gevallen willen
de colleges van bestuur de
nieuwe verlangens van de mi
nister eerst bespreken met de
universiteits- of hogeschool-
raad. Vanuit Groningen is on
dertussen voor 3200 bursalen
een brief onderweg, waarin ze
tot een spoedige inschrijving
worden aangemaand. Als deze
studenten zich niet laten in
schrijven, zullen ze het reeds
ontvangen deel van hun toela
ge moeten terugbetalen en ver
der niets meer ontvangen.
Daarmee is een bedrag van in
totaal 17 miljoen gulden ge
moeid.
KAAPSTAD (RTR) De
Zuidafrikaanse president Jim
Fouche heeft in het parlement
in Kaapstad aangedrongen op
afkoeling van de huidige con
frontatie van blank en zwart
in Zuidelijk Afrka.
De weer opgelaaide span
ning is volgens hem te wijten
aan de recente verheviging
van de „terroristische activi
teit vanuit Zambia", Volgens
de regering van ZuM-Afrika
en Rhodesië gebruiken gueril-
laeenheden, die aanvallen uit
voeren in Rhodesië en Nami
bië, bases in Zambia voor hun
acties. Hij liet doorschemeren,
dat Zuid-Afrika maatregelen
zal nemen „ter bescherming
van het leven en de eigendom
men van ons volk van onze
te—itoriale integriteit", ate
vreedzame coëxistentie niet
mogelijk blijkt Zuid-Afrika is
bezig zijn militaire macht te
versterken, aldus Fouche.
mi
(Vervolg van pag. 1).
Ook de fractievoorzitter van
de VVD in de Eerste Kamer,
mr. Harm van Riel, hield een
strijdlustig betoog waarin l ij
tot de conclusie kwam, dat de
WD over een aantal jaren 35
tot 40% der kiezers achter
ach kan hebben. „Alles wat
niet socialistisch is behoort
zich te verenigen, het liefst
onder onze vanen, maar des
noods in federatief verband".
Mr. Van Riel schonk met na
me aandacht aan de kansen
van het liberalisme in het
Zuiden. „Dertig tot vijfender
tig procent van onze kiezers
komt uit de vroegere poiitiek-
confessionede sfeer. Ik ben vol
vertrouwen dat onze katholie
ke liberalen, wier filosofieën
en dienktechnische scholing
van huis uit dikwijls wat die
per gaan den de onze, ons hier
uitnemend behulpzaam kun
nen zijn". Mr. Van Riel ver
wees naar de dissertatie van
dr. F.C.G. Govers over de Van
Lanschots otn aan te tonen dat
„bet niets nieuws is dat katho
lieken voor de liberale zaak
vechten".
De liberale senator meende
ook dat op grond van de uit
gebrachte stemmen (in de
kieskringen Den Bosch en Til
burg stemden veel meer men
sen op de WD dan in de
grote steden van de Randstad)
„er in de invloedsverhoudin-
gen binnen de partij het een
en ander behoort te verande
ren", maar dan moet het zui
den „in liberale denkkracht en
in ledenaantal evenveel pres
teren als het westen".
De voorzitter van de WD,
mevrouw H- van Someren-
Downer, ging voornamelijk op
de filosofische toer, bestem
pelde de tegenwoordige non-
conformistische stromingen
onder de jeugd als „magie" en
„mystiek", die in wezen con
servatief zijn, terwijl juist de
liberalen als verstandige, voor
uitstrevende idealisten beho
ren te worden beschouwd. Ze
ging er ook van uit dat socia-
lististen van het type Willy
Brandt in de Partij van de
Arbeid in de meerderheid zijn
en dat die partij dan ook uit
een zal vallen in een soort
SPD en in een kleine extreem
linkse partij. Een liberaal-soci
alistische samenwerking is
dan ook niet onmogelijk getui
ge haar uitspraak: „Wij wijzen
niet hij voorbaat een Duitse
situatie van de band, maar
wel zolang deze PvdA het Ne
derlandse socialisme vertegen
woordigt".
Brieven voor dezte rubriek moeten
met volledige naam en adres worden
ondertekend. Bij publikatie zullen deze
vermeld worden. Slechts bij hoge uit
zondering zal van deze regel worden
afgeweken. Naam en adres zijn dan bij
de rtedactie bekend. Publikatie van brie
ven (verkort of onverkort) betekent niet
dat de redactie het in alle gevallen
eens is met inhoud c.q. strekking.
Als Ik de redenering van de
heer v.d. Dungen, het ging
over de actie in Vietnam, goed
begrepen heb, geeft de zwij
gende meerderhedd van het
Nederlandse volk dus geen
geld voor Vietnam, uit protest
tegen scheldende oproerkraai
ers en om daarmee te bewij
zen dat president Nixon géén
moordenaar is.
OOSTERHOUT
C.A- M.GO-
RISSE
DEN HAAG (ANP) Het
ministerie van Volksgezond
heid wil in 1974 beginnen met
een landelijk onderzoek bij
baby's, dat een afwijking kan
opsporen, die op latere leeftijd
leidt tot „idiotie in een zeer
ernstige vorm". De financie
ring van dit onderzoek vier
gulden per baby is nog niet
geregeld.
De afwijking komt bij één
op de tienduizend baby's voor.
In Groningen en Friesland zijn
tot dusver bij een proef zes
gevallen opgespoord. Een dieet
tot het achtste jaar kan de
afwijking een stofwisse
lingsstoornis corrigeren, al
dus het ministerie.
Minister Stuyt (Volksge
zondheid) heeft de kruisvere
nigingen in Groningen en
Friesland telegrafisch laten
weten, dat hij geld voor het
voortzetten van het babyon-
derzoek beschikbaar stelt. De
proef was per 1 januari afge
lopen. De kruisverenigingen,
die sedertdien op eigen kosten
het werk voortzetten, bericht
ten de minister eerder deze
week dat zij zouden stoppen,
als hij niet de benodigde f
160.000 ter beschikking zou
stellen.
Het zgn. PKU-onderzoek ba-
staat uit een orik in de hiel en
een urine-onderzoek.
si
i c-h
r fti
eb
«I
a
lA
at
