NG
MR. VAN DE MORTEL WIL TERUG
Sterk Amerika moet
geloofwaardig zijn
Spelen met rookgordijnen
NIXON IN TROONREDE:
Onderhandelingen
in Saigon hoopvol
srheid
Prins Bernhard in Australië
die vertrouwde hap gezondheid
chauffeur
HETAAL
niste
commentaar
Gijzeling-affaire
Christelijke agenten
niet tegen
ambtenarenmars
NOTA OVER DE
HARTCHIRÜRGIE
OPENBAAR
Sanostol
if
jf Boon
binnenland
ERKERS
Heel Vietnam" boekt miljoen
Onfortuinlijke
zeezeiler
verliest schip
UNIEBOEK-
TOP-TIEN
MANSHOLT
ERE-DOCTOR
IN LEUVEN
Meisje gestikt
.3
Zaterdag 3 februari 1973
gsauto's
80-2308.
- DORDRECHT
>97/42308/46421
aantal ervaren I
te dienst nemen,
richten op de bij
sloten scheeps-
ijven en mach.
ervoer naar het
goeding voor het
st met eenvoudig»
Ituur, Recreatie en
idelijk Contact,
d.
WO of hiermee
ploma typen.
sftijd, opleiding en
maand, met een
ond van diensttijd.
et Hoofd van boven-
191 te Middelburg.
kening.
it 7 °/o vakantieuitkering.
(Van een onzer verslaggevers)
TILBURG De Tilburgse
mr. G. van de Mortel, onder
gedoken ergens in België, is
waarschijnlijk maandag jongst
leden weer een vrij man ge
worden. Hij kan, onder ande
re zijn plaats in de Tilburgse
gemeenteraad weer innemen
Hij heeft in Antwerpen een
brief gepost, gericht aan die
gemeenteraad. Daarin vraagt
hij of de Tilburgse raadsleden
hem kunnen garanderen of de
justitie hem niet opnieuw ar
resteert, als hij terugkomt.
Een ingekomen stuk dus B.
en w. vragen de raadsleden die
brief voor kennisgeving aan te
nemen. Het gemeentebestuur
kan immers die garantie niet
geven. In het gemeenterecht is
geen letter te vinden die mr.
Van de Mortel, telg uit een ge
zin van een vooraanstaand Tii-
burgs geslacht, belet als raads
lid weer actief te worden. De
juridische aspecten van de
zaak- van de Mortel liggen
echter in een vlak dat zich ge
heel onttrekt aan de beoorde
ling van de bestuurders van de
stad.
Mr. C. van de Mortel, zijn
vader was burgemeester van
Tilburg, werd destijds gegij
zeld omdat hij gelden zou heb
ben onttrokken aan zijn ei
gendommen, terwijl hjj failliet
was verklaard. Eerder was hij
geschrapt als advocaat van de
balie. Hij mocht toen niet meer
als advocaat optreden. Hij deed
dat toch. Mr. C. van de Mortel
is bij beschikking van de Bre
dase rechtbank van 26 januari
1972 terbeschikking gesteld van
rjjkspsychiatrische inrichting
in Eindhoven. Daaruit vluchtte
hij 28, juli vorig jaar. Sinds
dien is hij in België onderge
doken.
De terbeschikkingstelling is
zondag jongstleden geëindigd.
Er is geen nieuwe beschikking
afgekondigd. Een rechterlijke
beslissing hem opnieuw op te
laten nemen in de rij-kspsy-
chiatrische inrichting is niet
mogelijk, want dat kan alleen
op grond van een nieuwe medi
sche verklaring. Die verkla
ring kan echter niet worden
afgegeven, omdat de heer Van
de Mortel elders verblijft en
dus niet kan worden onder
zocht.
De heer Van de Mortel, die
bij de laatste verkiezingen als
lijst van Koekoeks Boeren
Partij, heeft het kamerlid
Nuyens verzocht de minister
kandidaat voorkwam op de
van justitie te vragen om een
duidelijk standpunt in zijn
zaak.
Als het gezegde waar is, dat „in Nederland alles vijftig jaar
later gebeurt", is dat zeker niet van toepassing op de ont
wikkeling van de criminaliteit. Het fenomeen van de gijzeling/
kaping is maar een kleine tien jaar de nieuwe ontwikkeling in
de misdaadgeschiedenis en uit de gebeurtenissen in Deil zou
men dus mogen afleiden dat wat Nederland betreft delinquen
ten voortreffelijke kinderen van hun tijd zijn.
Het is na de affaire-Deil gelukkig te kunnen constateren dat
door het begripvoile beleid van de justitie en politie geen
schietpartijen nodig zijn geweest om de twee overvallers ervan
te overtuigen, dat hun spel uit was. Wel kan men kanttekenin
gen maken bij de afwikkeling van de zaak in Den Haag.
Uit talrijke verklaringen is komen vast te staan dat de politie
zich niet aan haar afspraak heeft gehouden waar het de over
gave betrof.
Er valt veel te zeggen voor de redenering, dat je misdadigers
niet één seconde langer hun vrijheid moet gunnen dan nodig
is en dat het schenden van afspraken met zulke lieden tot een
aanvaardbare overrompelings- en inrekeningstechniek gerekend
mag worden. Het voortijdig afbreken van het „bestand" gebeur
de bovendien in een uiterst moeilijke situatie die door de massa
le toeloop van het publiek en mogelijke hulpacties van uit de
penose-wereld heel gemakkelijk totaal uit de hand had kunnen
lopen.
Men kan zich anderzijds afvragen of de politie/justitie
„vertrouw nooit een juut", luidt het eerste gebod van een de
linquent hiermee niet een stuk geloofwaardigheid en ver
trouwen bij een eventuele volgende gelegenheid bij voorbaat
heeft ondermijnd, wat voor onschuldige mensen dan fatale ge
volgen kan hebben. Merfmag overigens ook zeer duidelijk
stellen, dat als er juridische mazen zijn in een misdadig afge
dwongen akkoord. Vrouwe Justitie het volste recht heeft om
van die mazen in het web der wetten gebruik te maken. Met
name geldt dit de bezetting voor aankomst van de overval
lers door rechercheurs in het huis in Den Haag. Daaromtrent
was generlei afspraak gemaakt.
Nog een kanttekening. De Rotterdamse criminoloog prof. Huls
man heeft zich met betrekking tot de affaire-Deil afgevraagd,
of de enorme aandacht, die de zaak vooral op radio en tv (flit
sende reportages zoals bij een voetbalwedstrijd en TT-races
heeft gekregen, wel zo verstandig was. We zijn geneigd die be
denkingen te onderstrepen.
In verscheidene radioprogramma's werd de gijzeling terugge
bracht tot een soort seizoenkoorts die als bij een griep wel weg
zou gaan met het verstrijken van de tijd.
Daarmee werd het fenomeen onderschat dat in het geval
Deil - alleen met een combinatie van ontoegeeflijkheid en
redelijkheid tot een goed einde kon worden gebracht.
(Van onze redactie
SAIGON De onderhande-
'Wffen om de internationale
controle op het bestand in
Vietnam op gang te krijgen
2Ijn gisteren in volle ernst be-
ïoiuien, terwijl de gevechtsac-
tiviteit lager was dan tevoren
sedert de wapenstilstand van
kracht werd.
Volgens diplomatieke krin
gen zuflen mogelijk dinsdag
e -leden van de controlecom-
Tiir,»16 vo"edig met de uitoefe-
X van„tai fïak kunnen be-
ni„ Gieren hebben drie
erti?en van zeven aan
Wfi? van de aangewezen
EeVWarulWen een inspectie-
Ie* gebracht. Zaterdag zul-
SaitrrvXteSenwoorcligers van
inPa^ 6n de Vietcong elkaar
W Parijs ontmoeten.
deV°Mr eerst heeft nu ook
krachtrt tnamese regering
schenH, geprotesteerd tegen
In XTn van het bestend.
de Al™ Tass gepubliceer
de rio klaring wordt gezegd,
h-t bestand"^ Saig°n na
met mTfudoor 1S gegaan
doel Xt?lre °Peraties met als
dw eontr r?j?e Skieden on
ver controle te krijgen.
Kissinger heelt giste
ren verklaard, dat president
Nixon vorig jaar Kerstmi® op
dracht gaf Hanoi te bombarde
ren om enerzijds het onbuig
zame standpunt van Zuid-
Vietnam los te weken en an
derzijds Noord-Vietnaim tot se
rieuze onderhandelingen te
dwingen.
Het Nederlandse Rode Kruis
heeft gisteren meegedeeld, dat
de giften op gironummer 777
voor de actie „Heel Vietnam''
de één miljoen gulden ruim
hebben overschreden.
De heer Mac Daniel, een
van de artsen, die deze week
in Medisch Contact afwijzend
op de oproep, die prof. „De
Haas eerder in dit blad deed
om het Medisch Comité Viet
nam te steunen, heeft gerea
geerd, is van mening dat een
politiek standpunt geen indi
catie mag zij voor medisch
handelen.
Van de zijde van het Me
disch Comité verklaarde men,
om commentaar gevraagd, dat
het Nederlands publiek er
kennelijk anders over denkt.
Bij het comité is van 1 januari
tot en met 1 februari f 1,7
miljoen aan giften binnenge
komen. Bovendien vestigde
men er de aandacht op, dat
510 artsen zitting hebben in
het comité van aanbeveling-
(Van onze redactie
buitenland)
WASHINGTON Presi
dent Nixon, al onder vuur
van critici in het Congres
over de bezuinigingsmaat
regelen der nieuwe be
groting, heeft zich giste
ren rechtstreeks tot het
Congres gewend en dit
opgeroepen met hem sa
men te werken ter berei
king van wat by noemde:
„Een nieuwe benadering
tot het regeren,"
In de eerste van een serie
rapporten over „The State
of the Union" (in een ko
ninkrijk zou men kunnen
spreken over een troonrede)
heeft Nixon gezegd „het zij
ne te zullen doen om te ko
men tot een opbouwende sa
menwerking met het Con
gres", waar de Democraten
de overhand hebben
„Het is mijn oprechte wens,
dat de uitvoerende en de wet
gevende machten hiernaar zul
len gaan streven in een posi
tieve geest van wederzijdse
respect en samenwerking".
Het eerste rapport van Nixon
bevatte veel algemeenheden
maar weinig specifieks. In het
kort kwam het erop neer dat
hij de aandacht vestigde op
twehprincipiële standpunten:
„Bij het buitenlandse beleid
moeten wij eraan denken dat
een sterk Amerika, een Ame
rika welk woord wordt ge
loofd en welks kracht wordt
gerespecteerd, essentieel is
voor het voortduren van de
vrede en het begrip in de
weiid". Het Vietnamese vre
desakkoord had de „Ameri
kaanse fundamentele geloof
waardigheid", versterkt, zei
hij. „Wij moeten ons dusdanig
gedragen dat deze geloofwaar
digheid in de komende jaren
ongeschonden blijft".
Nixon verwierp beweringen
van zijn critici dat hij de oor
log te lang heeft laten duren
UTRECHT (ANP) De
Bond van Christelijke Politie-
Ambtenaren staat niet afwij
zend tegenover de betoging,
die de ambtenaren op 6 febru
ari gaan houden uit protest
tegen de verhoging van hun
pensioenpremie en de gang
van zaken bij het overleg.
Zoals gemeld is de christe
lijke centrale van overlheids-
en onderwijzend personeel de
enige ambtenarencentrale, die
niet aan deze demonstratie
deelneemt.
Overigens heeft de politie
bond besloten niet los van de
christelijke centrale van over
heidspersoneel toch aan de
manifestatie deel te nemen.
Het gemeentebestuur van
Groningen zal al het perso
neel, dat aan de mars wenst
deel te nemen een dag buiten
gewoon verlof verlenen, met
behoud van bezoldiging, mits
de dienst dat toelaat.
en dat hij de gijzelaar van
president Nguyen van Thieu
van Zuid-Vietnam was gewor
den.
Indirect, maar scherp, kriti
seerde Nixon de programma's
van zijn voorganger Johnson,
zeggend dat zijn politiek in de
plaats zal komen van de com
binatie van goede bedoelingen
en doezelig voortgaan. „Als
wij de federale regering zou
den blijven uitbreiden op de
schaal van de afgelopen tien-
tal\ jaren, zou zij ons s]Sedig
geheel opslokken".
iu
MEPPEL (ANP) Fred
Houweling, die met een zeil
jacht op weg was van Austra
lië naar zijn ouders in Meppel,
is onder de kust van Zuid-
Afrika gestrand. Het schip, de
elf meter lange Madame, is
nabij Kaap Agulhas in een
dichte mist op de rotsen gelo
pen en in de golven verdwe
nen. De opvarenden, Fred
Houweling, zijn vrouw Chris
tine, hiun driejarig zoontje
Boyd en twee kennissen, zijn
er behouden afgekomen.
(Va* onze parlementaire
redactie
DEN HAAG Hoewel het
gewoon te vroeg is om nu al
een uitspraak te doen over
Burgers kansen van slagen als
kabinetsformateur (er wordt
in Den Haag verdeeld over
gedacht) lijkt het vooralsnog
niet onredelijk enige waarde
toe te kennen aan de mening,
die de informateur, dr. M.
Ruppert, in zijn eindrapport
aan het staatshoofd naar voren
bracht: „Ik heb de overtuiging
dat een socialistische forma
teur niet bij voorbaat kansloos
is".
Rappert heeft met die uit
spraak de schijn tegen zich,
want onmiddellijk na Burgers
eerste openbare optreden
haastten de leiders van KVP,
ARP en CHU (zonder wier
steun een kabinet-Den Uyl
geen levenskansen heeftzich
om een „harde" verklaring uit
te geven. Die valt in drie
stukken uiteen. Allereerst con
cluderen de confessionelen dat
Burger, gezien zijn opdracht
(het vormen van een kabinet
dat mag rekenen op voldoende
parlementaire steun), zijn aan
dacht nu moet richten op wat
heet: een extra-parlementair
kabinet. Inderdaad: „Wat
heet?" Want het lijkt niet
meer dan een woordenspel. De
historie bewees dat extra-par
lementair gestarte kabinetten
gewoon kunnen werken als
parlementaire.
Tweede element en dat is
veel belangrijker is het
feit, dat de confessionele voor
mannen opiiieuw de nadruk
leggen op gelijkwaardig part
nerschap, met andere woor
den: we doen alleen mee als
we medeverantwoordelijkheid
mogen dragen. Dat betekent in
gewoon Nederlands: als we
mannetjes mogen leveren in
een kabinet-Den Uyl en een
inbreng mogen hebben in het
regeringsprogram. Alleen als
Burger vanuit die opstelling
zou willen werken (aldus het
derde punt) zullen wij, con
fessionelen, ons constructief
opstellen.
Dat lijkt allemaal erg hard
en afwijzend, maar in feite is
het niet meer dan een marke
ring uan de onderhandelings
positie. Per slot van rekening
is een kabinetsformatie ge
woon een kwestie van loven
en bieden. Wie dertig mille
wil verdienen, gaat er veertig
vragen in de veronderstelling
er misschien wel 35 uit te
slepen. Zo is het ook met de
KVP. ARP en CHU, die zich
terecht niet zonder daarvoor
iets terug te vragen in de
armen van Den Uyl werpen.
Uit de verklaring van de
confessionelen moet dan ook
nie. meer worden afgeleid dan
wat ze werkelijk betekent:
een positiebepaling, die nodig
is om er aan het eind van de
rit niet al te bekaaid af te
komen, tenzij de confessione
len alsnog staan te trappelen
van ongeduld om weer met
Wiegel naar de juwelier te
hollen voor het kopen van een
nieuwe verlovingsring. Maar
dat toch lean men zich na alles
wat er van confessionele zijde
is ezegd niet wel voorstel
len.
Uit alles wat er tot nu toe is
gebeurd blijkt trouwens over
duidelijk dat de onderhande
lingen al veel eerder zijn be
gonnen, al voordat Burger de
ze week naar Soestdijk ging
om van de koningin een for
matieopdracht in ontvangst te
nemen. De confessionelen heb
ben al tijdens de rit van Rup-
pert geroepen: alleen als gelijk
waardige partners, Den Uyl,
anders kan je het wel verge
ten. Tegelijkertijd riepen ze er
dan bij welke punten uit het
progressieve regeerakkoord
j onaanvaardbaar waren. Dat is
j niet zoals het wel eens werd
uitgelegd, het dichtgooien van
de deur, maar integendeel:
haar openen, zij het voorzich
tig op een kier. Dat is regel
recht plaats nemen aan de on
der, lande lingstafe l.
Aan de andere kant is ook
al veel gebeurd. De congres
uitspraak van de progressieve
drie, niet met de confessione
len te onderhandelen, is al
vervangen door het mildere
standpunt dat confessionelen
die het linkse program onder
schrijven een plaats kunnen
krijgen in Den Uyls kabinet.
En van dat program is al ge
zegd, dat het toch niet onoer-
kort uitvoerbaar is, dat het
dus toch gewijzigd moet wor
de en dat daarom de confes
sionelen er hun bijdrage aan
mogen leveren, zolang die bij
drage niet in strijd is met de
geest van het progressieve ak
koord. Zei trouwens Ruppert
niet, dat programmatische on
derhandelingen geen onoplos
bare problemen zouden ople
veren? En heeft Den Uyl niet
steeds beweerd dat kandidaat
bewindslieden uit zijn deelka-
binet zich om persoonlijke re
denen kunnen terugtrekken?
Er wordt, kortom, ondanks
de uiterlijke schijn, druk on
derhandeld, zij het zonder dat
de onderhandelaars elkaar ont
moeten. „Harde" verklaringen
van weerskanten zijn eigen
lijk alleen bedoeld als rook
gordijn om die onderhandelin
gen te maskeren. Burger is er
de man niet naar om zich door
zulke manoeuvres te laten
beïnvloeden. Hij kan een heel
eind in de goede richting ko
men, misschien wel tot een
goed einde. Het gaat er alleen
nog om dat er wat tijd gewon
nen wordt, want tijd is op het
ogenblik de belangrijkste fac
tor. Tijd is nodig om via
een heel nauw trechtertje wel
licht nog wat water bij de
wederzijdse allengs rozer wor
dende wijn te kunnen gieten.
Als dat lukt is het verder
niet zo belangrijk meer hoe
het kabinet gaat heten: extra
parlementair dan wel parle
mentair. Wel zullen de confes
sionelen er aan moeten wen
nen, dat het niet officieel kan
worden getooid met een
rooms-rode vlag (die zou trou
wens toch rood-rooms moeten
zijn), maar met een progres
sief vaandel als uiterlijk ken
merk van een beleid dat ook
de KVP in de verkiezingsstrijd
zo beleden heeft. Het zou te
gek zijn als men Burger de
nek. laat breken over ,jde
naam van het beestje".
Egbert Zijlema,
0 Prins Bernhard bezoekt mo
menteel Australië. Hier bekijkt
hij in Canberra belangstellend
een jonge kangoeroe tijdens
een bezoek aan het researchin
stituut van het Wildlife Fund
in Canberra.
(ADVERTENTIE)
De tien meest gekochte boeken
in januari 1973
1. Leonard de Vries
„Knotsgekke uitvindingen
van de 19e eeuw" 9,90
(De Haan)
2. Caro van Eyck
,.'t Is maar geleend...."
(Teleboek) 9,90
3. Dr. Sophie Ramondt
„Mythen en Sagen van de
Griekse Wereld" 9,90
(Fibula-Van Dishoeck)
4. drs H. van Praag
„Reïncarnatie" 9,90
(Teleboek)
5. Dick Laan
„Pinkeltje en de IJsheks'
(Van Holkema Waren-
dorf) 5,95
6. Anthony van Kampen
Geschonden Eldorado"
(De Boer) 19.90
7. Heieen A. M. Halverhout
Van Spit en Grill" 4,90
(Van Dishoeck)
8. Theo Thijssen
„Kees de jongen" 12,50
(De Boer)
9. Seef Konijn en Jan Dekkers
„Bouwstenen" 9,90
(Gooi en Sticht)
10. „Onder volle tuigage"
(De Boer) 29,50
Verkrijgbaar in elke boekwin
kel.
DE politie van de Indonesische
hoofdstad heeft voor de perio
de van 11 tot 31 maart het
dragen van vuuxwiapeins ver
boden. In dat tijdvak ia het
Volkscongres bijeen, dat presi
dent Soehairfo voor een tweede
ambtstermijn zal herkiezen.
Het verbod geldt ook militai
ren.
DEN HAAG (ANP) Mi
nister Stuyt van Volksgezond
heid heeft besloten de nota
over de hartchirorgie, die hij
de komende week aan de
Tweede Kamer zendt, niet
vertrowwelijk te houden-
Het wordt een informatieve
nota en er worden geen per
soonlijke gegevens in opgeno
men. Enige tijd geleden had
de minister de vaste Tweede-
Kamercommissie voor volks
gezondheid laten weten, dat
hij voornemens was een ver
trouwelijke nota aan de kamer
te doen toekomen.
BRUSSEL (ANP) Dr.
Sicco L. Mansholt, de man die
op 1 januari van dit jaar af
trad ais voorzitter van de Eu
ropese Commissie, is gisteren
aan de katholieke universiteit
van Leuven doctor honoris
causa geworden. De rector van
de Universiteit, P. de Somer,
overhandigde hem in de pro
motiezaal van de universiteits
hal de versierselen en oorkon
de die bij zijn nieuwe waar
digheid horen. Het was Mans-
holt's tweede grote onder
scheiding na zijn aftreden als
voorzitter van de Europese
Commissie op 4 januari eerde
zijn geboorteland hem al. Ko
ningin Juliana overhandigde
hem toen de versierselen be
horende bij het grootkruis in
de orde van de Nederlandse
Leeuw.
Vandaag een korte menge
ling van wetenswaardige ge
beurtenissen, van her en der,
van hot naar haar. We begin
nen onze rondreis in het En
gelse plaatsje Crieff.
Gemeentebestuurders van
dat Engelse dorpje rukken
zich momenteel de haren uit
het hoofd, omdat zij de enige
kapper in het dorp een aan
vraag voor een andere woning
hebben geweigerd.
De kapper, in het besef van
zijn monopolistische positie,
weigert nu consequent de
schaar op ambtelijke hoofden
te hanteren. Hij staat sterk in
zijn wraak, wamt hij is de
enige haarsnijder in een straal
van 27 kilometer.
■ir
Moskou: een jonggehuwd
paar in Kirisji (Rusland)
kocht een meubelbouwpakket,
hees het met veel moeite naar
zijn appartement op de vierde
etage om tenslotte tot de ont
dekking te komen dat geen
van de onderdelen bij elkaar
paste.
De gedupeerden gingen naar
de zaak terug om hum beklag
in te dienen. De eigenaar gaf
hen daarop de adressen van de
adressen van dertig andere
echtparen die dezelfde dag
bouwpakketten hadden ge
kocht, plus het advies daar
naar de passende delen te zoe
ken.
Doe-het-zelf.
De ontsteltenis aan de wasl
was groot toen gistermorgen
een schip van 1.990 ton van de
werf van Yamamoto (Japan)
te water werd gelaten, vrijwel
onmiddellijk kapseisde, maar
oleef drijven.
De oorzaak is onbekend.
Toen de Franse stripteaseu-
se Sonia Martin na haar optre
den in een Italiaanse nacht
club terugkeerde naar haar
kleedkamer, ontdekte ze dat al
haar kleren waren gestolen.
M inderhaast geleende spul
len is ze dat aan de politie
gaan melden. Hebben ze daar
geen telefoons?
De formateur wil Burger-
rood. En gegroet.
MERIJN
DEN HAAG De 17-jarige
Marion Pijpers is tijdens het
wassen in een niet-geventi-
leerde keuken in haair ouder
lijke woning in Den Haag
door verstikking om het leven
gekomen. Een 15-jiairóg zusje
trof haar dood in de keuken
aan. Het bleek dat de geiser
aanstond en dat ook voor da
verwarming de gasoven
brandde.
(ADVERTENTIE)
'tGoede
Gelukkig maar. Daar zijn wij metz'n allen
verstandig genoeg voor. We begrijpen dat.
Steeds meer.
Zoals onze ouders begrepen, wat goed voor
ons was. Toen we opgroeiden. Toen het om onze
gezondheid ging. Toen de winters kouder
waren. (Denken we nu).
Daarom is er nu, nog steeds, SANOSTOL.
Onze kinderen hebben het nodig. SANOSTOL
Een volwaardig vitamine-produkt. Met de
belangrijke vitamines C, Bi, Bï. Met sinaas
appelsap en moutextract en natuurlijk
vitamine A en Ü3.
SANOSTOL is bovendien probleemloos
in te nemen door kinderen. Haai die
bekende driehoekige fles SANOSTOL
bij uw drogist of apotheker.
•i
I
