„Er zullen altijd mensen doodgaan die niet tot sterven komen" VREDE IN VIETNAM zonder de minste illusies Vooral SAMEN bezig zijn met rechtvaardigheid Twee Antwerpse artsen in conflict met de orde begeleiding DR. THIADENS: Deeldoden Voorbeeld W TWEE DOKTERS Niets opgelost Tarieven Goed werk Orde /•./-.:*. ,- -- •-.,-.•••• .v. WPj EILI.NGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN „PEILINGEN PEILINGEN L|NG PER'NG N^ PE'L'NGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN „PEILINGEN n P|E1'L,'NGlEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN 'PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN - PEILINGEN PEILINGE PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN (Van een onzer verslaggeefsters) AMERSFOORT „Nooit in de geschiedenis is de dood zo dodelijk ernstig genomen als in onze tjjd, en daarom is hij nog nooit zo verdron gen," is de ondertitel van „Doodgaan is nog geen sterven". Dr. Thiadens: „De hele dis cussie nu over euthanasie is daarvoor symptomatisch. Daar bij wordt slechts gedacht en gepraat over een klein onder deel van het doodgaan. Aan de totale mensbegeleiding bin nen het stervensproces wordt hoegenaamd geen aandacht geschonken. Neem bijvoorbeeld het afzon deren van de stervende zoals dat in ziekenhuizen gebeurt, dat is veel ernstiger, dat is so ciaal doodmaken. Maar dat is niet strafbaar. Euthanasie is in het totale ka der van de stervensbegeleiding slechts een indirect hulpmid del. Ik heb de indruk dat de betrokkenen hierbij te gemak kelijk vervallen in een soort ethische acrobatiek, zo van ac tieve of passieve euthanasie, waardoor men het feitelijk probleem ontvlucht. Het ge vaar bestaat dat euthanasie ge makkelijk kan leiden tot dood gaan waardoor de kans op sterven vermindert. Het is een gave als de mens tot sterven komt, wat niet wegneemt dat daarbij euthanasie in bepaalde gevallen noodzakelijk is". Uit deze woorden van dr. Thi adens is duidelijk op te maken dat er voor hem een wezenlijk verschil is tussen doodgaan en sterven. Doodgaan is een bio logisch gebeuren waardoor de dode en zijn nabestaanden niet verrijkt worden door deze dood. Sterven is een levensop dracht, de groei van individu naar persoon. In de filosofie van Thiadens Is sterven niet iets wat uitslui tend plaatsvindt in de laatste ogenblikken van het leven. In de loop van het leven vinden een aantal deeldoden plaats zoals bijvoorbeeld plotselinge pensionering, de genetische deeldood, het verlies van ie mand die je dierbaar is. Daarom, stelt dr. Thiadens, moet stervensbegeleiding niet beginnen ln de laatste ogen blikken van het leven, maar tijdens het leven. Het verwer ken van de deeldood is de (Van een onzer verslaggevers) AMERSFOORT Donderdag start Ia Amers foort bij werkgroep 2538 oen voor Nederland vrij unie ke «aak: een cursus stervens begeleiding veer maatschappe lijk werkers ln de gewénd* held» zorg en gesensverswg- sters. Op vertoeft van bot maatschappelijk werk in de provincie Utrecht heeft dr. A. Thiadens, projectleider zieken huis van Werkgroep 30(10, bot geven van dere cursus op stelt -genomen. Niet se onbegrijpe lijk als we weten dat bij en met hem de Werkgroep al eni ge tijd experimenteert met Aft v» ft (TYw voorwaarde om mensen bij het uiteindelijke sterven te kunnen begeleiden en om zelf tot ster ven te komen. De groep men sen die nu hun cursus ster vensbegeleiding bij Thiadens krijgen, basis voor de cursus is het boek, is een gelukkige keus omdat zij door hun beroep zo direct met die mensen gecon fronteerd worden die deze be geleiding bij het verwerken van hun deeldoden en hun uit eindelijk sterven vaak hard nodig hebben. Waar volgens dr. Thiadens het overlijden tot een biologisch doodgaan wordt gereduceerd is in algemene ziekenhuizen. Niet zo'n onbegrijpelijke zaak als we nagaan dat zestig pro cent van het verplegend perso neel uit leerling-verplegenden bestaat. Vaak jonge mensen die onvoorbereid op de dood nogal eens geconfronteerd worden met de opdracht een dode af te leggen waarvoor de basis tot angst bij het omgaan met een stervende is gelegd. Is een patiënt opgegeven dan is hij als medisch-technisch object nog nauwelijks interes sant voor de arts en wordt bij meestal afgezonderd in het „dodenkamertje" om zijn laat ste ogenblikken af te wachten. Van werkelijke stervensbege leiding is dan geen sprake. De stervende was al door zijn zie kenhuisopname uit zijn „socio- sfeer" gerukt en zelfs het laatste contact met die mensen waarmee hij moeilijke uren heeft doorgemaakt wordt hem ontnomen. De aanwezigheid van familie, vrienden en ken nissen wordt niet of slecht ge tolereerd. De accommodatie ontbreekt, het verplegend per soneel weet er geen raad mee. „Ondanks deze slechte voor waarden", zegt Thiadens, „moet en kan er Iets gedaan worden aan betere stervensbe geleiding in het ziekenhuis. De ziekenhuizen zouden kunnen beginnen met een voorbeeld te nemen aan verschillende ver pleeg- en bejaardentehuizen. Ze moeten de voorwaarden scheppen waardoor vrienden, familie en kennissen en de stervende patiënt samen in staat zijn hun eigen leven te verwerken. Dat kan eventueel in samenwerking met het maatschappelijk werk, de meer getrainde verpleegkundige en de pastor. Het is voor mij een soort test-case. Is de stervens begeleiding goed in een zie kenhuis dan kan men ervan uitgaan dat ook de behande ling van de zieke levenswaar dig is". Toch zullen er altijd mensen blijven die geen kans krijgen zich op de dood voor te bereiden, zoals bijvoorbeeld verkeersslachtoffers. Thiadens: „Ik vind dat we al tijd moeten trachten sterven mogelijk te maken. Maar er zullen altijd mensen doodgaan die niet tot sterven komen. Dat is de realiteit van ons be staan". Vrouwen zoeken dekking tegen het oorlogsgeweld. Wanneer zal er werkelijk rust in het land komen. (Van onze correspondent in Parijs Jan Drummen) Het was een jaar geleden. Om precies te zijn woensdagavond 26 januari 1972, En het was in Vientiane; een kolossale zon ging onder achter de groene oe vers van de Mekong en een jon ge Vietnamese collega en wij keken toe hoe een kleine jongen een kudde waterbuffels langs de dijk dreef. En toen begon in de verte, in Nong Khay, achter de andere oever in Thailand een trein te fluiten. Wij keerden ons om en zagen dikke tranen over de wangen van de Vietnamese journalist biggelen. Hij huilde zonder het zelf te weten; het fluiten van een loco motief, van een trein die ergens heen rijdt, die ergens vandaan komt, was voor hem het geluid van de vrede. Een vrede, die hij nimmer ge kend had. want als men Viet namees is moet men vóór 1940 geboren zijn om te weten dat het woord vrede inhoud kan hebben. Misschien beginnen over enige tijd weer treinen in Vietnam te rijden en de boeren zuilen vanaf hun rijstvelden niet meer angstig omhoog hoe ven te kijken of de vurige dood uit de hemel stort. Het is moeilijk, zo niet onmo gelijk, zich voor te stellen wat de datum van 27 januari 1973 en net uur. 24.00 uur. voor Vietnam betekenen. Plotseling zal er stilte over Vietnam val len. Het soort stilte waarvan de artilleristen wakker schrik ken als hun stukken ophouden te vuren. Geen geluid van he likopters meer boven de pal men en geen alomdolen van de uiteindelijk altijd zegevierende dood. En voor de wereld een andere stilte misschien, geen krante koppen meer die zeggen dat Hue omsingeld is, dan An Loc sedert 18 dagen weerstand biedt, dat raketten op de luchtbasis van Danang zijn ge vallen, dat er in Quang Tri let terlijk niets meer overeind staat dat hoger is dan ander halve meter. Misschien. En voor de wereld was Viet nam sedert jaren een perma nente dimensie in onafwendba re fataliteit. Want in de we reld kon van alles gebeuren, maar daarnaast, daarachter, daarvoor was altijd Vietnam. En laten wij ons geen illusies maken. Ook morgen en over morgen en nog lange tijd zul len de kranten over Vietnam moeten schrijven. Anders mis schien, en misschien en, God betere het, uit dezelfde tragi sche optiek. De Amerikanen trekken zich terug en ook hier mag men zich geen illusies maken. Ze hebben de oorlog verloren zoals de Fransen in 1954 de oorlog verloren heb ben. Overwonnen door een klein volk van nauwelijks 20 miljoen inwoners, een groten deels primitieve agrarische sa menleving. Een overwinning die het te danken heeft aan zijn ongelooflijke volharding en wilskracht maar ook aan zijn zwakheid, want het is de ze zwakheid die de Amerika nen er uiteindelijk van weer houden heeft om na alle ande re schrikbarende wapenen ook nog het kernwapen tegen Viet nam te gebruiken. De wereld zou het nimmer vergeven heb ben. De Amerikanen trekken zich terug, maar wat Nixon achter zich laat is een land in precies dezelfde toestand waarin zijn voorganger Johnson het in 1964 aangetroffen had, met dit verschil dat er nu meer ver driet, meer haat, meer solda ten, meer wapens zijn. En het navrante is te moeten vaststel len dat tegen de beslissingen van Johnson om de meest for midabele militaire macht ter wereld in Vietnam te ontkete nen en die van Nixon ofn er zich met een zogenaamde eer volle vrede uit terug te trek ken niets gebeurd is. Niets. Met andere woorden: 1.200.000 doden, 2% milioen gewonden, waarvan 300.000 Amerikanen, 540.000 weduwen en wezen (althans de officieel geregi streerde), 60.000 permanente Vietnamese oorlogsinvaliden, 3.480.000 vluchtelingen, waar van er 700.000 in kampen bij-* eengedreven zijn, 7.800.000 tonnen bommen, vijf keer zo veel als er in de tweede wereld oorlog op Duitsland vielen, 8.000.000 ton verschoten muni tie, 90.000 ton giftige stoffen om de oerwouden op 30.000 vierkante kilometer te ontbla deren, waardoor 80.000 Vietna- mezen vergiftigd zijn, een kwart miljoen gevangenen, 4000 neergeschoten vliegtui gen. Dit alles voor de billijke prijs van 120 miljard dollar. Het resultaat: een verwoest land, een ontwrichte economie, maar ook een vernielde gene ratie, een vertrapt ideaal, een oceaan van menselijke ellende, alles om zaterdag officieel tot het besluit te komen dat men weer van voren af aan begin nen moet. En in Parijs waar men inzake Indochina meer ervaring heeft dan elders schrikken de zoge naamde diplomatieke waarne mers er. zonder cynisch te wil len zijn, niet voor terug te ge wagen van de komende derde Indochinese oorlog. Want er is niemandal opgelost. Het is al leen erger geworden dan in 1963, dan in 1954. dan in 1946, dan in 1940. En omdat een volk tot in zijn merg aangetast is door de notie van geweld en oorlog zal er wellicht geen en kele andere wijze dan geweld en oorlog overblijven om het onopgeloste en misschien onop losbare op te lossen. Natuurlijk, men behoort zich te verheugen over het officiële einde van de tweede Indochine se ooriog. Maar niet teveel. Of liever zonder illusies, vooral zonder de minste illusie. Ondanks de waarschijnlijkheid dat men bin nenkort ook in Vietnam weer een trein kan horen fluiten. BREDA Dit weekeinde vergadert in Noordwijkerhout het Landelijk Pastoraal Overleg. Een gezelschap van nog geen honderd katholieken uit het hele land, dat samen met de zeven Nederlandse bisschoppen aanvankelijk de officiële Landelijke Pastorale Raad had moeten vormen, waarvoor Rome vorig jaar echter een stokje stak. Maar het gezelschap is hetzelfde als in de aanvankelijke raad, evenals het hoofdonderwerp van gesprek: „de rechtvaar digheid in de wereld". Het tweede onderwerp luidt: „Drin gende pastorale problemen". Op basis van een ontwerprapport hebben de delegaties uit de zeven bisdommen, waarvan de le den vorig jaar gekozen zijn door de verschillende diocesane pastorale raden, hun ideeën over deze twee onderwerpen op papier gezet. Daaruit zijn weer twee eindrapporten gemaakt, die vorige week gereed zijn gekomen. De heer M. Manders uit Oosterhout, die lid is van de dele gatie uit het bisdom Breda en voor die delegatie ook als rap porteur is opgetreden, vindt het wei jammer, maar niet zo erg belangrijk dat er nu slechts sprake is van een adviescol lege van de bisschoppen. Veel belangrijker vindt hij dat in zijn delegatie en, naar hij verwacht, dit weekeinde in Noord wijkerhout, ondanks soms grote tegenstellingen in visie, een gemeenschappelijke ervaring leefde en zal gaan leven van samen-christen-zijn. Een vorm van echte vriendschap. Met een gemeenschappelijk geloof. Een gemeenschappelijke moti vatie. Die wordt in het rapport van de Bredase delegatie zo omschreven: „De verrezen Heer is de weg naar de voltooiing van de schepping, de nieuwe aarde, die ons beloofd is en die voor ons de opdracht inhoudt eraan te werken. Omdat wij ge loven in de verrijzenis, ook van onszelf, werken aan de we reld, aan de totale verlossing van ellende, angst, verdriet, zonde". De heer Manders: „We zijn in de delegatie echt gegroeid naar de gemeenschappelijke overtuiging, dat we niet voor een hopeloze zaak werken, We hebben overigens wel een paar vergaderingen nodig gehad, voordat we elkaar in die motive ring herkenden". De Bredase delegatie heeft zeer intensief ge werkt en tot en met deze week tien maai vergaderd. Soms tweemaal per week. Al vond ieder lid van de delegatie zijn of haar „motivatie" (d.i. het antwoord op de vraag waarom hij of zij aan een gro tere rechtvaardigheid in de wereld wil werken) in hetzelfde evangelie, toch doken daarbij verschillen en gradaties op. Wat de heer Manders niet verbaast: „De jeugd, de welgestelde, hij die in de maatschappij geslaagd is, heeft misschien minder be hoefte aan die motivatie dan bijv. een zieke, een bejaarde en hij die met veel pech en verdriet te kampen heeft. Maar in onze groep, en voorzover ik het kan bekijken, hij allen die in Noordwijkerhout bijeenkomen, proef je toch de wil om samen één kerk te zijn". De vraag zal rijzen in hoeverre dat in de Nederlandse kerk provincie van vandaag nog wel lukt: één-kerk-zijn. En wie denkt dan niet aan de situatie in het bisdom Roermond, aan de OMO-catechesecursus, aan liet verbod van Rome van een landelijke pastorale raad, om maar enkele „hangijzers" te noemen. Rond die hangijzers concentreert zich, wat in de rap porten heet, een toenemende „polarisatie". Een beetje een mo dewoord, dat wijst op het bestaan van twee polen, twee uiter sten. Progressief en conservatief, links en rechts (vergelijk de politiek) zijn dan zoiets als de plus- en de minpool van een stekker. Zo kennen we een Noord- en een Zuidpool: twee uitersten van de ene aardbol, die echter geen van beide gemist kunnen worden, ja, elkaar aanvullen. De heer Manders ziet twee soorten polarisatie, als het over de kerk gaat. De ene vorm van polarisatie wordt in de eindrapportage voor het LPO aangeduid met enerzijds de „mystieke geloofslijn" en anderzijds de „profetische geloofslijn". Iedere christen heeft reden om hoopvol de toekomst in te zien, maar, zegt het eind rapport het kan nogal wat verschil uitmaken of men tot dat christelijke, hoopvolle zien komt NA VOORAL BEZINNING EN GEBED, of VOORAL NAAR AANLEIDING VAN HARDE ERVARINGEN MET ONRECHTVAARDIGHEID. Hieruit volgt enerzijds een meer mystiek geloven („God draagt zorg voor deze wereld en voor de mens, die zich klein en afhankelijk geborgen weet in Gods zorg") en anderzijds een meer profetisch geloven („God heeft de mens een rol toe bedeeld in de wereldChristus is er al een persoonlijk appel on pleidooi voor gerechtigheidde christenen moe ten dat al handelend doorgeven"). Gebleken is dat ln veel LPO-delegaties de mening leeft dat deze verschillen in geloofsvisie ook doorwerken als je gaat praten over het rechtvaardiger maken van allerlei situaties in de samenleving. En wie de dit weekeinde te bespreken onder werpen bekijkt (De ongelijkwaardige positie van de vrouw in de kerk; onze prestatiemaatschappij; de onmondigheid in kerk en samenleving; de verhouding arm-rijk in wereldverband) zal hierover niet verbaasd zijn. Toch is er een ander soort polarisatie, die ernstiger is. Die draait veel meer om de kerk en om het gezag binnen die kerk. In het eindrapport over de „dringende pastorale problemen", dat vanmiddag besproken wordt, wordt onderscheid gemaakt tussen een groen kerkleden met een UNIFORME visie (gezag van paus en concilie staat op alle terreinen bovenaan), en kerkleden met een PLURIFORME visie op deze zaken. Die laatste groep pleit voor „vele vormen" van verwoording en beleving van hetzelfde geloof en niet zozeer strakke discipline onder gezag van „Rome". Iedereen weet dat vooral deze verschillen in visie spanning oproepen in de kerk (provincie), een spanning die, aldus het eindrapport, „thans heeft geleid tot een vrij ver gaande mate van polarisatie, dat wil zeggen: van het innemen van ON VERZOENLIJKE standpunten over en weer." Het ligt bijna voor de hand dat beide vormen van polari satie eigenlijk in eikaars verlengde liggen en in de praktijk, en dus ook op het LPO, dwars door elkaar heen lopen en naar buiten komen. Wie b.v. erg hecht aan een sterk gezag in de kerk, zal ook moeite hebben met veel normen van vrijheid en met de gezagscrisis in de maatschappij. De heer Manders: „De polarisatie zal zich eerder (onver zoenlijk) toespitsen, als hij zich al toespitst, wanneer men praat over gezag en discipline, dan wanneer men praat over de rechtvaardigheid in de wereld. Bij dat laatste moet juist de pluriformiteit uit de verf komen." In het verslag van de Bredase delegatie staat: „Aangekweekt zouden moeten worden de gevoeligheid voor elkaar, vrijmoe digheid met wederzijds respect. Men zou het stadium moeten bereiken, waar de polen niet meer belangrijk zijn." De heer Manders is blij dat in de verschillende delegaties duidelijk gesteld is dat het praten als christenen over de recht vaardigheid in de wereld zeer bescheiden moet gebeuren. „In bescheidenheid is de kerk nooit zo heel sterk geweest, maar we moeten als katholieken niet eventjes willen vertellen hoe het nou precies moet met die rechtvaardigheid. We moeten en dat kan de grote lijn worden van dit weekeinde In Noord wijkerhout eerst gaan leren zien en Ieren signaleren wat er allemaal aan rechtvaardigheidsopgaven ligt." JAN LANDMAN. Een van de affiches, die sympathie betuigen met het werk van de artsen. ANTWERPEN Twee jon ge Antwerpse artsen, Kris Merckx (27) en Michel Leyers (28), zitten niet in de gevan genis. Ze lopen nog vrij rond, en samen met een derde col lega, zijn ze nog steeds actief in hun praktijk in de fa- briekswijk Hoboken. Dat had anders kunnen zijn, want de Belgische artsenorganisaties, de Orde der Geneesheren, heeft het tweetal een schor sing van een week opgelegd, ingaande 15 januari. Maar ze hebben die naast zich neerge legd en zijn gewoon doorge gaan. Dat betekende, dat ze een week lang onwettig de geneeskunde hebben uitgeoe fend, hetgeen tot gevangenne ming en gerechtelijke vervol ging kan leiden. Dat daar tot nu toe niets van is gekomen schrijven de twee artsen toe aan de sympa thie die zij zich hebben ver worven, niet alleen onder de arbeiders in Hoboken, maar gezien de vele adhesiebetui gingen ook elders in het land. bij collega's, bij studen ten- en arbeidersorganisaties, bij de christelijke vakbewe ging en bij mensen die over net werk van Kris Merckx en Michel Leyers hebben gehoord en die kennis hebben genomen van ae veroordeling door de Orde van Geneesheren. Twee maal, voor het laatst op zater dag 20 januari, zijn er in Ant werpen betogingen gehouden ten gunste van de twee. Be scheiden van omvang tel kens zo'n 300 deelnemers maar volgens Kris Merckx voldoende om, althans voorlo pig, de ovenheid te weerhou den van een verdere ingrij pen. Wie zijn Kris Merckx en Mi chel Levers en waarom balan ceren zi] op de rand van hun vrijheid? De twee jonge artsen lebben sinas Januari een tweemans en sinds vorig jaar een driemans-groepsprak- tiifc in een flat aan de Ant- werpsesteenweg in Hoboken. Ze ziin daarbij actieve leden van de marxistisch-leninisti- sclte groep. „Alle macht aan de arbeiders" en de beginselen van die anti-kaoitalistische partij zijn hun leidraad bij nun werk als arts. Een gevolg daarvan is. dat ze de vrije tijd die ze binnen nun groepsprak- tijk kunnen reserveren, benut ten om propaganda te maken voor Hun partij, om pamfletten uit te delen aan de fabrieks- poorten die ze in hun eigen wijk vinden. Dat heeft ook tot gevolg, dat ze zich in hun medisch werk niet beperken tot een onder- zoel: van hun patiënten en desgewenst het voorschrijven van geneesmiddelen, maar dat ze de mensen veelal fa brieksarbeiders inzicht pro beren te geven in de oorzaak en de achtergronden van hun klachten: het milieu in de fa brieken en op de scheepswer- -en waar mensen stoflongen en asbetsoce en loodvergifti- ging oplopen, de woonomstan digheden en de sfeer in het gezin, die wordt beïnvloedt door overspanningen tengevol ge van lawaai en een te hoog arbeidstempo in het werk. dische tarieven. Zij berekenen hun patiënten enkel het be drag dat zij van de mutuali teit, zoals het ziekenfonds in België heet, terugkrijgen. Zij rekenen niet het eigen risico, of, zoals de Belgen dat duide lijk noemen, het remgeld. Kris Meickx: „Wij weigeren ons rijk te maken op de miserie var arme mensen". Toen zij aan dit alles rucht baarheid gaven in een inter view en bovendien een infor matiebulletin gingen uitgeven, waarin zij o.a. hun patiënten vertelden wat griep is en hoe geen patiënten. Integendeel, wij beperken ons. Ieder per dag maximaal 20 tot 30. Nieu we wijzen wij af met vermel ding van ons principe, dat wij tijd moeten houden voor ons politiek werk. dat de voe dingsbodem moet blijven voor on" werk als arts. En wat die tarieven betreft, de eerste maanden van onze praktijk hebben we bewust de alge meen geldende tarieven bere kend. Wanneer we nu toch een nieuwe prtiënt aannemen, be rekenen we de eerste twee of treurt dat ik geen groot speci alist geworden ben". Hun radicalisme bestaat vooral in de onverbrekelijke verbintenis tussen hun politiek werk en hun medische prak tijk. Kris Merckx: „Wij probe ren ons onderzoek serieus te doen, ma-ar dat is op zich jlechts een kleine, onbeteken de verbetering. Wij kunnen arbeiders met een stoflong of een overspanning wel binnen enkele weken opknappen. Maar dan moeten ze weer te rug, naar hun zelfde werk, Daarnaast weigeren zij zich ook weer vanuit hun ideo logische achtergrond te houden aan de bestaande me- zij die, in eenvoudige geval len, zelf kunnen bestrijden, kwam de Orde der Geneeshe ren in( het geweer. De twee werden beschuldigd van het ronselen van patiënten door publiciteit, van oncodilegialiteit doordat zij met name de be drijfsgeneeskunde in een kwaad daglicht stelden, van het verstoren van de „voor een evenwichtige en waardige geneeskunde noodzakelijke ge lijkheid tussen de collega's, door de lagere tarieven en tenslotte van onwaardige uit latingen over de Orde van Ge neesheren. Kris Merckx: „Wij ronselen drie keren volledige tarieven, juist om te voorkomen dat men ons ronselen 1-an-gs die weg kan aanwrijven". Kris Merckx. afkomstig van Stekene, en zijn collega Ley ers, afkomstig van Lomderzeel. zijn zonen uit een traditioneel rooms milieu „Uit een klein burgerlijk milieu", zegt Kris. „Wij hebben geen ruizle met thuis. Mijn moeder neemt van mij aan dat ik goed werk doe, maar ze betreurt het, dat ik niet gelovig meer ben. Ik denk, dat zij het meer be- met hetzelfde vuil, hetzelfde ritme, hetzelfde lawaai. Aan de oorzaak hebben we dan niets veranderd. Daarom is de uiteindelijke oplossing alleen te vinden in de omverwerping van het kapitalisme. En da-a-r moeten We onze patiënten dan ook bewust van maken. Als onze eerste taak zien we het mobiliseren van de avantgarde van de arbeiders in een nieu we communistische partij". „Nergens", stelt Kris Merckx vast, „bestaat nog het echte communisme, de klas senloze maatschappij". Hun modél is niet Rusland en de Oostblokland-en „met zijn nieuwe burgerij", maar het China van Mao, waar Merckx zes weken geweest is. „Da-ar gaan jonge mensen pas na-ar de universiteit als ze twee of drie jaar in de fabriek ge werkt hebben. En als ze door nun kameraden ernstig en trouw bevonden zijn. Zo ie mand gaat niet voor dokter studeren om snel rijk te wor den, ma-ar om zijn mede-arbei ders te helpen". In elk_ ander systeem zijn volgens hen artsen handlan gers van het kapitalisme. Vooral de bedrijfsartsen. „Zij zorgen er wel voor, dat men sen met een loodvergiftiging in hun handen blijven. Want als dat buiten de bedrijven bekend wordt, moeten er vei ligheids-maatregelen genomen worden en dat gaat ten koste van de winst". Om die opvattingen en om die uitlatingen is de Orde van Geneesheren met haar be schuldigingen en haar schor sing gekomen. Maar hun op vatting liet niet toe, dat zij zich daarnaar richtten. Daarom wacht men in Hoboken en ver daarbuiten nog altijd gespan nen af, welk vervolg de zaak Merckx-Leyens nog zal krijgen. Dat vervolg zou overigens van gerechtelijke zijde moeten romen, want voor de Orde van Geneesheren ia het een ifgesloten zaak. Zo gesloten zel"s, dat v-an die zijde geen conunenta-ar te verwachten is. „De debatten gebeuren achter gesloten deuren", zei men ons, „en d-e stukken zijn geheim. Daar wordt niets van in de openbaarheid gegeven". A. KLOET

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1973 | | pagina 19