„Er zullen
altijd
mensen
doodgaan
die niet
tot
sterven
komen"
VREDE IN
VIETNAM
zonder de
minste illusies
Vooral SAMEN
bezig zijn met
rechtvaardigheid
Twee Antwerpse artsen in
conflict met de orde
begeleiding
DR. THIADENS:
Deeldoden
Voorbeeld
W TWEE
DOKTERS
Niets opgelost
Tarieven
Goed werk
Orde
/•./-.:*. ,- -- •-.,-.•••• .v. WPj
EILI.NGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN „PEILINGEN PEILINGEN
L|NG PER'NG N^ PE'L'NGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN
„PEILINGEN n P|E1'L,'NGlEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN 'PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN - PEILINGEN PEILINGE
PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN PEILINGEN
(Van een onzer
verslaggeefsters)
AMERSFOORT „Nooit
in de geschiedenis is de dood
zo dodelijk ernstig genomen
als in onze tjjd, en daarom
is hij nog nooit zo verdron
gen," is de ondertitel van
„Doodgaan is nog geen
sterven".
Dr. Thiadens: „De hele dis
cussie nu over euthanasie is
daarvoor symptomatisch. Daar
bij wordt slechts gedacht en
gepraat over een klein onder
deel van het doodgaan. Aan
de totale mensbegeleiding bin
nen het stervensproces wordt
hoegenaamd geen aandacht
geschonken.
Neem bijvoorbeeld het afzon
deren van de stervende zoals
dat in ziekenhuizen gebeurt,
dat is veel ernstiger, dat is so
ciaal doodmaken. Maar dat is
niet strafbaar.
Euthanasie is in het totale ka
der van de stervensbegeleiding
slechts een indirect hulpmid
del. Ik heb de indruk dat de
betrokkenen hierbij te gemak
kelijk vervallen in een soort
ethische acrobatiek, zo van ac
tieve of passieve euthanasie,
waardoor men het feitelijk
probleem ontvlucht. Het ge
vaar bestaat dat euthanasie ge
makkelijk kan leiden tot dood
gaan waardoor de kans op
sterven vermindert. Het is een
gave als de mens tot sterven
komt, wat niet wegneemt dat
daarbij euthanasie in bepaalde
gevallen noodzakelijk is".
Uit deze woorden van dr. Thi
adens is duidelijk op te maken
dat er voor hem een wezenlijk
verschil is tussen doodgaan en
sterven. Doodgaan is een bio
logisch gebeuren waardoor de
dode en zijn nabestaanden niet
verrijkt worden door deze
dood. Sterven is een levensop
dracht, de groei van individu
naar persoon.
In de filosofie van Thiadens Is
sterven niet iets wat uitslui
tend plaatsvindt in de laatste
ogenblikken van het leven. In
de loop van het leven vinden
een aantal deeldoden plaats
zoals bijvoorbeeld plotselinge
pensionering, de genetische
deeldood, het verlies van ie
mand die je dierbaar is.
Daarom, stelt dr. Thiadens,
moet stervensbegeleiding niet
beginnen ln de laatste ogen
blikken van het leven, maar
tijdens het leven. Het verwer
ken van de deeldood is de
(Van een onzer verslaggevers)
AMERSFOORT
Donderdag start Ia Amers
foort bij werkgroep 2538
oen voor Nederland vrij unie
ke «aak: een cursus stervens
begeleiding veer maatschappe
lijk werkers ln de gewénd*
held» zorg en gesensverswg-
sters. Op vertoeft van bot
maatschappelijk werk in de
provincie Utrecht heeft dr. A.
Thiadens, projectleider zieken
huis van Werkgroep 30(10, bot
geven van dere cursus op stelt
-genomen. Niet se onbegrijpe
lijk als we weten dat bij en
met hem de Werkgroep al eni
ge tijd experimenteert met
Aft v» ft (TYw
voorwaarde om mensen bij het
uiteindelijke sterven te kunnen
begeleiden en om zelf tot ster
ven te komen. De groep men
sen die nu hun cursus ster
vensbegeleiding bij Thiadens
krijgen, basis voor de cursus is
het boek, is een gelukkige keus
omdat zij door hun beroep zo
direct met die mensen gecon
fronteerd worden die deze be
geleiding bij het verwerken
van hun deeldoden en hun uit
eindelijk sterven vaak hard
nodig hebben.
Waar volgens dr. Thiadens het
overlijden tot een biologisch
doodgaan wordt gereduceerd is
in algemene ziekenhuizen.
Niet zo'n onbegrijpelijke zaak
als we nagaan dat zestig pro
cent van het verplegend perso
neel uit leerling-verplegenden
bestaat. Vaak jonge mensen
die onvoorbereid op de dood
nogal eens geconfronteerd
worden met de opdracht een
dode af te leggen waarvoor de
basis tot angst bij het omgaan
met een stervende is gelegd.
Is een patiënt opgegeven dan
is hij als medisch-technisch
object nog nauwelijks interes
sant voor de arts en wordt bij
meestal afgezonderd in het
„dodenkamertje" om zijn laat
ste ogenblikken af te wachten.
Van werkelijke stervensbege
leiding is dan geen sprake. De
stervende was al door zijn zie
kenhuisopname uit zijn „socio-
sfeer" gerukt en zelfs het
laatste contact met die mensen
waarmee hij moeilijke uren
heeft doorgemaakt wordt hem
ontnomen. De aanwezigheid
van familie, vrienden en ken
nissen wordt niet of slecht ge
tolereerd. De accommodatie
ontbreekt, het verplegend per
soneel weet er geen raad mee.
„Ondanks deze slechte voor
waarden", zegt Thiadens,
„moet en kan er Iets gedaan
worden aan betere stervensbe
geleiding in het ziekenhuis. De
ziekenhuizen zouden kunnen
beginnen met een voorbeeld te
nemen aan verschillende ver
pleeg- en bejaardentehuizen.
Ze moeten de voorwaarden
scheppen waardoor vrienden,
familie en kennissen en de
stervende patiënt samen in
staat zijn hun eigen leven te
verwerken. Dat kan eventueel
in samenwerking met het
maatschappelijk werk, de meer
getrainde verpleegkundige en
de pastor. Het is voor mij een
soort test-case. Is de stervens
begeleiding goed in een zie
kenhuis dan kan men ervan
uitgaan dat ook de behande
ling van de zieke levenswaar
dig is". Toch zullen er altijd
mensen blijven die geen kans
krijgen zich op de dood voor
te bereiden, zoals bijvoorbeeld
verkeersslachtoffers.
Thiadens: „Ik vind dat we al
tijd moeten trachten sterven
mogelijk te maken. Maar er
zullen altijd mensen doodgaan
die niet tot sterven komen. Dat
is de realiteit van ons be
staan".
Vrouwen zoeken dekking tegen het oorlogsgeweld. Wanneer
zal er werkelijk rust in het land komen.
(Van onze correspondent in
Parijs Jan Drummen)
Het was een jaar geleden. Om
precies te zijn woensdagavond
26 januari 1972, En het was in
Vientiane; een kolossale zon
ging onder achter de groene oe
vers van de Mekong en een jon
ge Vietnamese collega en wij
keken toe hoe een kleine jongen
een kudde waterbuffels langs
de dijk dreef. En toen begon in
de verte, in Nong Khay, achter
de andere oever in Thailand
een trein te fluiten.
Wij keerden ons om en zagen
dikke tranen over de wangen
van de Vietnamese journalist
biggelen.
Hij huilde zonder het zelf te
weten; het fluiten van een loco
motief, van een trein die ergens
heen rijdt, die ergens vandaan
komt, was voor hem het geluid
van de vrede.
Een vrede, die hij nimmer ge
kend had. want als men Viet
namees is moet men vóór 1940
geboren zijn om te weten dat
het woord vrede inhoud kan
hebben. Misschien beginnen
over enige tijd weer treinen in
Vietnam te rijden en de boeren
zuilen vanaf hun rijstvelden
niet meer angstig omhoog hoe
ven te kijken of de vurige
dood uit de hemel stort.
Het is moeilijk, zo niet onmo
gelijk, zich voor te stellen wat
de datum van 27 januari 1973
en net uur. 24.00 uur. voor
Vietnam betekenen. Plotseling
zal er stilte over Vietnam val
len. Het soort stilte waarvan
de artilleristen wakker schrik
ken als hun stukken ophouden
te vuren. Geen geluid van he
likopters meer boven de pal
men en geen alomdolen van de
uiteindelijk altijd zegevierende
dood.
En voor de wereld een andere
stilte misschien, geen krante
koppen meer die zeggen dat
Hue omsingeld is, dan An Loc
sedert 18 dagen weerstand
biedt, dat raketten op de
luchtbasis van Danang zijn ge
vallen, dat er in Quang Tri let
terlijk niets meer overeind
staat dat hoger is dan ander
halve meter. Misschien.
En voor de wereld was Viet
nam sedert jaren een perma
nente dimensie in onafwendba
re fataliteit. Want in de we
reld kon van alles gebeuren,
maar daarnaast, daarachter,
daarvoor was altijd Vietnam.
En laten wij ons geen illusies
maken. Ook morgen en over
morgen en nog lange tijd zul
len de kranten over Vietnam
moeten schrijven. Anders mis
schien, en misschien en, God
betere het, uit dezelfde tragi
sche optiek. De Amerikanen
trekken zich terug en ook hier
mag men zich geen illusies
maken. Ze hebben de oorlog
verloren zoals de Fransen in
1954 de oorlog verloren heb
ben. Overwonnen door een
klein volk van nauwelijks 20
miljoen inwoners, een groten
deels primitieve agrarische sa
menleving. Een overwinning
die het te danken heeft aan
zijn ongelooflijke volharding
en wilskracht maar ook aan
zijn zwakheid, want het is de
ze zwakheid die de Amerika
nen er uiteindelijk van weer
houden heeft om na alle ande
re schrikbarende wapenen ook
nog het kernwapen tegen Viet
nam te gebruiken. De wereld
zou het nimmer vergeven heb
ben.
De Amerikanen trekken zich
terug, maar wat Nixon achter
zich laat is een land in precies
dezelfde toestand waarin zijn
voorganger Johnson het in
1964 aangetroffen had, met dit
verschil dat er nu meer ver
driet, meer haat, meer solda
ten, meer wapens zijn. En het
navrante is te moeten vaststel
len dat tegen de beslissingen
van Johnson om de meest for
midabele militaire macht ter
wereld in Vietnam te ontkete
nen en die van Nixon ofn er
zich met een zogenaamde eer
volle vrede uit terug te trek
ken niets gebeurd is. Niets.
Met andere woorden: 1.200.000
doden, 2% milioen gewonden,
waarvan 300.000 Amerikanen,
540.000 weduwen en wezen
(althans de officieel geregi
streerde), 60.000 permanente
Vietnamese oorlogsinvaliden,
3.480.000 vluchtelingen, waar
van er 700.000 in kampen bij-*
eengedreven zijn, 7.800.000
tonnen bommen, vijf keer zo
veel als er in de tweede wereld
oorlog op Duitsland vielen,
8.000.000 ton verschoten muni
tie, 90.000 ton giftige stoffen
om de oerwouden op 30.000
vierkante kilometer te ontbla
deren, waardoor 80.000 Vietna-
mezen vergiftigd zijn, een
kwart miljoen gevangenen,
4000 neergeschoten vliegtui
gen.
Dit alles voor de billijke prijs
van 120 miljard dollar.
Het resultaat: een verwoest
land, een ontwrichte economie,
maar ook een vernielde gene
ratie, een vertrapt ideaal, een
oceaan van menselijke ellende,
alles om zaterdag officieel tot
het besluit te komen dat men
weer van voren af aan begin
nen moet.
En in Parijs waar men inzake
Indochina meer ervaring heeft
dan elders schrikken de zoge
naamde diplomatieke waarne
mers er. zonder cynisch te wil
len zijn, niet voor terug te ge
wagen van de komende derde
Indochinese oorlog. Want er is
niemandal opgelost. Het is al
leen erger geworden dan in
1963, dan in 1954. dan in 1946,
dan in 1940. En omdat een
volk tot in zijn merg aangetast
is door de notie van geweld en
oorlog zal er wellicht geen en
kele andere wijze dan geweld
en oorlog overblijven om het
onopgeloste en misschien onop
losbare op te lossen.
Natuurlijk, men behoort zich
te verheugen over het officiële
einde van de tweede Indochine
se ooriog.
Maar niet teveel. Of liever
zonder illusies, vooral zonder
de minste illusie. Ondanks de
waarschijnlijkheid dat men bin
nenkort ook in Vietnam weer
een trein kan horen fluiten.
BREDA Dit weekeinde vergadert in Noordwijkerhout het
Landelijk Pastoraal Overleg. Een gezelschap van nog geen
honderd katholieken uit het hele land, dat samen met de zeven
Nederlandse bisschoppen aanvankelijk de officiële Landelijke
Pastorale Raad had moeten vormen, waarvoor Rome vorig jaar
echter een stokje stak.
Maar het gezelschap is hetzelfde als in de aanvankelijke
raad, evenals het hoofdonderwerp van gesprek: „de rechtvaar
digheid in de wereld". Het tweede onderwerp luidt: „Drin
gende pastorale problemen". Op basis van een ontwerprapport
hebben de delegaties uit de zeven bisdommen, waarvan de le
den vorig jaar gekozen zijn door de verschillende diocesane
pastorale raden, hun ideeën over deze twee onderwerpen op
papier gezet. Daaruit zijn weer twee eindrapporten gemaakt,
die vorige week gereed zijn gekomen.
De heer M. Manders uit Oosterhout, die lid is van de dele
gatie uit het bisdom Breda en voor die delegatie ook als rap
porteur is opgetreden, vindt het wei jammer, maar niet zo
erg belangrijk dat er nu slechts sprake is van een adviescol
lege van de bisschoppen. Veel belangrijker vindt hij dat in
zijn delegatie en, naar hij verwacht, dit weekeinde in Noord
wijkerhout, ondanks soms grote tegenstellingen in visie, een
gemeenschappelijke ervaring leefde en zal gaan leven van
samen-christen-zijn. Een vorm van echte vriendschap. Met
een gemeenschappelijk geloof. Een gemeenschappelijke moti
vatie. Die wordt in het rapport van de Bredase delegatie zo
omschreven: „De verrezen Heer is de weg naar de voltooiing
van de schepping, de nieuwe aarde, die ons beloofd is en die
voor ons de opdracht inhoudt eraan te werken. Omdat wij ge
loven in de verrijzenis, ook van onszelf, werken aan de we
reld, aan de totale verlossing van ellende, angst, verdriet,
zonde".
De heer Manders: „We zijn in de delegatie echt gegroeid
naar de gemeenschappelijke overtuiging, dat we niet voor een
hopeloze zaak werken, We hebben overigens wel een paar
vergaderingen nodig gehad, voordat we elkaar in die motive
ring herkenden". De Bredase delegatie heeft zeer intensief ge
werkt en tot en met deze week tien maai vergaderd. Soms
tweemaal per week.
Al vond ieder lid van de delegatie zijn of haar „motivatie"
(d.i. het antwoord op de vraag waarom hij of zij aan een gro
tere rechtvaardigheid in de wereld wil werken) in hetzelfde
evangelie, toch doken daarbij verschillen en gradaties op. Wat
de heer Manders niet verbaast: „De jeugd, de welgestelde, hij
die in de maatschappij geslaagd is, heeft misschien minder be
hoefte aan die motivatie dan bijv. een zieke, een bejaarde en
hij die met veel pech en verdriet te kampen heeft. Maar in
onze groep, en voorzover ik het kan bekijken, hij allen die in
Noordwijkerhout bijeenkomen, proef je toch de wil om samen
één kerk te zijn".
De vraag zal rijzen in hoeverre dat in de Nederlandse kerk
provincie van vandaag nog wel lukt: één-kerk-zijn. En wie
denkt dan niet aan de situatie in het bisdom Roermond, aan
de OMO-catechesecursus, aan liet verbod van Rome van een
landelijke pastorale raad, om maar enkele „hangijzers" te
noemen. Rond die hangijzers concentreert zich, wat in de rap
porten heet, een toenemende „polarisatie". Een beetje een mo
dewoord, dat wijst op het bestaan van twee polen, twee uiter
sten. Progressief en conservatief, links en rechts (vergelijk de
politiek) zijn dan zoiets als de plus- en de minpool van een
stekker. Zo kennen we een Noord- en een Zuidpool: twee
uitersten van de ene aardbol, die echter geen van beide gemist
kunnen worden, ja, elkaar aanvullen. De heer Manders ziet
twee soorten polarisatie, als het over de kerk gaat. De ene
vorm van polarisatie wordt in de eindrapportage voor het
LPO aangeduid met enerzijds de „mystieke geloofslijn" en
anderzijds de „profetische geloofslijn". Iedere christen heeft
reden om hoopvol de toekomst in te zien, maar, zegt het eind
rapport het kan nogal wat verschil uitmaken of men tot dat
christelijke, hoopvolle zien komt NA VOORAL BEZINNING
EN GEBED, of VOORAL NAAR AANLEIDING VAN HARDE
ERVARINGEN MET ONRECHTVAARDIGHEID.
Hieruit volgt enerzijds een meer mystiek geloven („God
draagt zorg voor deze wereld en voor de mens, die zich klein
en afhankelijk geborgen weet in Gods zorg") en anderzijds
een meer profetisch geloven („God heeft de mens een rol toe
bedeeld in de wereldChristus is er al een persoonlijk
appel on pleidooi voor gerechtigheidde christenen moe
ten dat al handelend doorgeven").
Gebleken is dat ln veel LPO-delegaties de mening leeft dat
deze verschillen in geloofsvisie ook doorwerken als je gaat
praten over het rechtvaardiger maken van allerlei situaties in
de samenleving. En wie de dit weekeinde te bespreken onder
werpen bekijkt (De ongelijkwaardige positie van de vrouw in
de kerk; onze prestatiemaatschappij; de onmondigheid in kerk
en samenleving; de verhouding arm-rijk in wereldverband)
zal hierover niet verbaasd zijn.
Toch is er een ander soort polarisatie, die ernstiger is. Die
draait veel meer om de kerk en om het gezag binnen die kerk.
In het eindrapport over de „dringende pastorale problemen",
dat vanmiddag besproken wordt, wordt onderscheid gemaakt
tussen een groen kerkleden met een UNIFORME visie (gezag
van paus en concilie staat op alle terreinen bovenaan), en
kerkleden met een PLURIFORME visie op deze zaken. Die
laatste groep pleit voor „vele vormen" van verwoording en
beleving van hetzelfde geloof en niet zozeer strakke discipline
onder gezag van „Rome".
Iedereen weet dat vooral deze verschillen in visie spanning
oproepen in de kerk (provincie), een spanning die, aldus het
eindrapport, „thans heeft geleid tot een vrij ver gaande mate
van polarisatie, dat wil zeggen: van het innemen van ON
VERZOENLIJKE standpunten over en weer."
Het ligt bijna voor de hand dat beide vormen van polari
satie eigenlijk in eikaars verlengde liggen en in de praktijk,
en dus ook op het LPO, dwars door elkaar heen lopen en naar
buiten komen. Wie b.v. erg hecht aan een sterk gezag in de
kerk, zal ook moeite hebben met veel normen van vrijheid
en met de gezagscrisis in de maatschappij.
De heer Manders: „De polarisatie zal zich eerder (onver
zoenlijk) toespitsen, als hij zich al toespitst, wanneer men
praat over gezag en discipline, dan wanneer men praat over
de rechtvaardigheid in de wereld. Bij dat laatste moet juist de
pluriformiteit uit de verf komen."
In het verslag van de Bredase delegatie staat: „Aangekweekt
zouden moeten worden de gevoeligheid voor elkaar, vrijmoe
digheid met wederzijds respect. Men zou het stadium moeten
bereiken, waar de polen niet meer belangrijk zijn."
De heer Manders is blij dat in de verschillende delegaties
duidelijk gesteld is dat het praten als christenen over de recht
vaardigheid in de wereld zeer bescheiden moet gebeuren. „In
bescheidenheid is de kerk nooit zo heel sterk geweest, maar
we moeten als katholieken niet eventjes willen vertellen hoe
het nou precies moet met die rechtvaardigheid. We moeten
en dat kan de grote lijn worden van dit weekeinde In Noord
wijkerhout eerst gaan leren zien en Ieren signaleren wat er
allemaal aan rechtvaardigheidsopgaven ligt."
JAN LANDMAN.
Een van de affiches, die sympathie betuigen met het werk
van de artsen.
ANTWERPEN Twee jon
ge Antwerpse artsen, Kris
Merckx (27) en Michel Leyers
(28), zitten niet in de gevan
genis. Ze lopen nog vrij rond,
en samen met een derde col
lega, zijn ze nog steeds actief
in hun praktijk in de fa-
briekswijk Hoboken. Dat had
anders kunnen zijn, want de
Belgische artsenorganisaties,
de Orde der Geneesheren,
heeft het tweetal een schor
sing van een week opgelegd,
ingaande 15 januari. Maar ze
hebben die naast zich neerge
legd en zijn gewoon doorge
gaan. Dat betekende, dat ze
een week lang onwettig de
geneeskunde hebben uitgeoe
fend, hetgeen tot gevangenne
ming en gerechtelijke vervol
ging kan leiden.
Dat daar tot nu toe niets
van is gekomen schrijven de
twee artsen toe aan de sympa
thie die zij zich hebben ver
worven, niet alleen onder de
arbeiders in Hoboken, maar
gezien de vele adhesiebetui
gingen ook elders in het
land. bij collega's, bij studen
ten- en arbeidersorganisaties,
bij de christelijke vakbewe
ging en bij mensen die over
net werk van Kris Merckx en
Michel Leyers hebben gehoord
en die kennis hebben genomen
van ae veroordeling door de
Orde van Geneesheren. Twee
maal, voor het laatst op zater
dag 20 januari, zijn er in Ant
werpen betogingen gehouden
ten gunste van de twee. Be
scheiden van omvang tel
kens zo'n 300 deelnemers
maar volgens Kris Merckx
voldoende om, althans voorlo
pig, de ovenheid te weerhou
den van een verdere ingrij
pen.
Wie zijn Kris Merckx en Mi
chel Levers en waarom balan
ceren zi] op de rand van hun
vrijheid? De twee jonge artsen
lebben sinas Januari een
tweemans en sinds vorig
jaar een driemans-groepsprak-
tiifc in een flat aan de Ant-
werpsesteenweg in Hoboken.
Ze ziin daarbij actieve leden
van de marxistisch-leninisti-
sclte groep. „Alle macht aan
de arbeiders" en de beginselen
van die anti-kaoitalistische
partij zijn hun leidraad bij
nun werk als arts. Een gevolg
daarvan is. dat ze de vrije tijd
die ze binnen nun groepsprak-
tijk kunnen reserveren, benut
ten om propaganda te maken
voor Hun partij, om pamfletten
uit te delen aan de fabrieks-
poorten die ze in hun eigen
wijk vinden.
Dat heeft ook tot gevolg, dat
ze zich in hun medisch werk
niet beperken tot een onder-
zoel: van hun patiënten en
desgewenst het voorschrijven
van geneesmiddelen, maar dat
ze de mensen veelal fa
brieksarbeiders inzicht pro
beren te geven in de oorzaak
en de achtergronden van hun
klachten: het milieu in de fa
brieken en op de scheepswer-
-en waar mensen stoflongen
en asbetsoce en loodvergifti-
ging oplopen, de woonomstan
digheden en de sfeer in het
gezin, die wordt beïnvloedt
door overspanningen tengevol
ge van lawaai en een te hoog
arbeidstempo in het werk.
dische tarieven. Zij berekenen
hun patiënten enkel het be
drag dat zij van de mutuali
teit, zoals het ziekenfonds in
België heet, terugkrijgen. Zij
rekenen niet het eigen risico,
of, zoals de Belgen dat duide
lijk noemen, het remgeld. Kris
Meickx: „Wij weigeren ons
rijk te maken op de miserie
var arme mensen".
Toen zij aan dit alles rucht
baarheid gaven in een inter
view en bovendien een infor
matiebulletin gingen uitgeven,
waarin zij o.a. hun patiënten
vertelden wat griep is en hoe
geen patiënten. Integendeel,
wij beperken ons. Ieder per
dag maximaal 20 tot 30. Nieu
we wijzen wij af met vermel
ding van ons principe, dat wij
tijd moeten houden voor ons
politiek werk. dat de voe
dingsbodem moet blijven voor
on" werk als arts. En wat die
tarieven betreft, de eerste
maanden van onze praktijk
hebben we bewust de alge
meen geldende tarieven bere
kend.
Wanneer we nu toch een
nieuwe prtiënt aannemen, be
rekenen we de eerste twee of
treurt dat ik geen groot speci
alist geworden ben".
Hun radicalisme bestaat
vooral in de onverbrekelijke
verbintenis tussen hun politiek
werk en hun medische prak
tijk. Kris Merckx: „Wij probe
ren ons onderzoek serieus te
doen, ma-ar dat is op zich
jlechts een kleine, onbeteken
de verbetering. Wij kunnen
arbeiders met een stoflong of
een overspanning wel binnen
enkele weken opknappen.
Maar dan moeten ze weer te
rug, naar hun zelfde werk,
Daarnaast weigeren zij zich
ook weer vanuit hun ideo
logische achtergrond te
houden aan de bestaande me-
zij die, in eenvoudige geval
len, zelf kunnen bestrijden,
kwam de Orde der Geneeshe
ren in( het geweer. De twee
werden beschuldigd van het
ronselen van patiënten door
publiciteit, van oncodilegialiteit
doordat zij met name de be
drijfsgeneeskunde in een
kwaad daglicht stelden, van
het verstoren van de „voor
een evenwichtige en waardige
geneeskunde noodzakelijke ge
lijkheid tussen de collega's,
door de lagere tarieven en
tenslotte van onwaardige uit
latingen over de Orde van Ge
neesheren.
Kris Merckx: „Wij ronselen
drie keren volledige tarieven,
juist om te voorkomen dat
men ons ronselen 1-an-gs die
weg kan aanwrijven".
Kris Merckx. afkomstig van
Stekene, en zijn collega Ley
ers, afkomstig van Lomderzeel.
zijn zonen uit een traditioneel
rooms milieu „Uit een klein
burgerlijk milieu", zegt Kris.
„Wij hebben geen ruizle met
thuis. Mijn moeder neemt van
mij aan dat ik goed werk doe,
maar ze betreurt het, dat ik
niet gelovig meer ben. Ik
denk, dat zij het meer be-
met hetzelfde vuil, hetzelfde
ritme, hetzelfde lawaai. Aan
de oorzaak hebben we dan
niets veranderd. Daarom is de
uiteindelijke oplossing alleen
te vinden in de omverwerping
van het kapitalisme. En da-a-r
moeten We onze patiënten dan
ook bewust van maken. Als
onze eerste taak zien we het
mobiliseren van de avantgarde
van de arbeiders in een nieu
we communistische partij".
„Nergens", stelt Kris
Merckx vast, „bestaat nog het
echte communisme, de klas
senloze maatschappij". Hun
modél is niet Rusland en de
Oostblokland-en „met zijn
nieuwe burgerij", maar het
China van Mao, waar Merckx
zes weken geweest is. „Da-ar
gaan jonge mensen pas na-ar
de universiteit als ze twee of
drie jaar in de fabriek ge
werkt hebben. En als ze door
nun kameraden ernstig en
trouw bevonden zijn. Zo ie
mand gaat niet voor dokter
studeren om snel rijk te wor
den, ma-ar om zijn mede-arbei
ders te helpen".
In elk_ ander systeem zijn
volgens hen artsen handlan
gers van het kapitalisme.
Vooral de bedrijfsartsen. „Zij
zorgen er wel voor, dat men
sen met een loodvergiftiging
in hun handen blijven. Want
als dat buiten de bedrijven
bekend wordt, moeten er vei
ligheids-maatregelen genomen
worden en dat gaat ten koste
van de winst".
Om die opvattingen en om
die uitlatingen is de Orde van
Geneesheren met haar be
schuldigingen en haar schor
sing gekomen. Maar hun op
vatting liet niet toe, dat zij
zich daarnaar richtten. Daarom
wacht men in Hoboken en ver
daarbuiten nog altijd gespan
nen af, welk vervolg de zaak
Merckx-Leyens nog zal krijgen.
Dat vervolg zou overigens
van gerechtelijke zijde moeten
romen, want voor de Orde
van Geneesheren ia het een
ifgesloten zaak. Zo gesloten
zel"s, dat v-an die zijde geen
conunenta-ar te verwachten is.
„De debatten gebeuren achter
gesloten deuren", zei men ons,
„en d-e stukken zijn geheim.
Daar wordt niets van in de
openbaarheid gegeven".
A. KLOET