„IK BEN WEGGEPEST" L.B.J een tragisch president Mafia laat dief gestolen juwelen van madonna terugbrengen Prof. Van Baal over ontslag: KAARTENHUIS ENERGIE binnenland buitenland Commissie tegen extra verhoging fondsvergoeding voor kraamzorg Rozenkrans per cassette Bedrijfsongeluk Oude automobilist vrijgesproken voor veroorzaken dodelijk ongeluk Gevaarlijk (4) Syrië beperkt vrijheid Palestijnse commando's Gevaarlijk (5) Twee Nederlanders in Straatsburg onderscheiden Installatie Kamerleden VREDESDUIF Woensdag 24 januari 1973 13 UTRECHT (ANP —Jan van Baal (63) Indoloog, voormalig bestuurder in Ne- derlands-Indië en gouverneur van Nederlands Nieuw Gui nea, tot 15 januari jongstle den hoogleraar in de culture le antropologie aan de rijks universiteit in Utrecht, wil «in de laatste werkzame ja ren nog een paar dingen al- maken, zonder gehinderd te worden door aantijgingen en pesterijen van studenten en al het nutteloos vergaderen dat daarbij hoort. Daarom heb ik mijn ontslag geno men", aldus prof. Van Baal. Baal. „Na 24 jaar besturen in Nederlands-Indië ben ik in 1958 naar Holland teruggeko men om wetenschap te be drijven, waar ik mijn hele leven tegenaan had gezeten. Ik had burgemeester kunnen worden, maar dat heb ik niet gedaan. Ik wilde volop tijd hebben om onderzoek te doen". Maar de ongunst der tijden die binnen luttele ja ren de universiteiten in Ne derland het karakter opdruk te van een hbs met orde problemen, zoals prof. Van Baal in zijn ontslagbrief aan het bestuur van de Utrechtse universiteit schreef, zat hem regen. „De huidige manier van wetenschap bedrijven houd ik niet langer vol. Wat uit de studentenkritiek voortkomt, is afbraak. Er is een groep studenten die de maatschappij kapot wil ma ken en zij beginnen alvast met de universiteiten Het heeft zijn weerslag op het vak. In de culturele antro pologie is armoe troef. Als je de geringe produktie van wetenschappelijke artikelen ziet, schrik je. Resultaten van veldwerk laten veel te lang op zich wachten. Ik geef toe dat ik een hobbyist ben, maar het is volgens mij de enige manier om met de toewijding wetenschap te be drijven. In de openbare staf vergadering die aan de insti- tuutsraad is vooraf gegaan, is met de studenten urenlang vergaderd over de duur van een werkweek. Daarbij kwam uiteindelijk naar vo ren dat studenten niet langer dan 40 uur per week kunnen werken en dat hoogstens 40 weken in een jaar. Ook an deren klagen over gebrek aan toewijding. Een collega van mij sprak eens op vrij dagmiddag met een student over de verdere uitwerking van een onderzoek, waarvan de cijfers rond waren. De maandag zag hij hem weer en hij vroeg hoe de resulta ten waren. De student ant woordde toen: dat ga ik nu eens rustig uitzoeken profes sor. En dat zijn dan je pro movendi", zegt prof. Van Baal. Een van de problemen waarmee het Antropologisch Instituut in Utrecht wordt geconfronteerd, is de grote aantrekkingskracht van het vak. Utrecht telt 240 jonge- rejaars en slechts 40 kandi daatsstudenten. Totaal zijn er in Nederland 1100 studenten. Jaarlijks komen er slechts een tiental plaatsen vrij ,in een museum of op een insti tuut, waar antropologen ge plaatst kunnen worden. Prof. Van Baal: „In een ontwikkelingsland kunnen zij vaak ook al niet terecht. De machthebbers hebben geen behoefte aan buiten landse ideologen. Het lijkt of de antropologenstudie dezelf de functie vervult als rech ten. Men gaat dat vak stude ren niet om de advocatuur in te gaan, maar als een voort gezette opleiding. Op zich is daar niets op tegen, maar de studenten wiilen ook dat niet. Er zijn wel 1100 stu denten, maar geen 1100 stu derenden. Zij willen alleen praten. En daarmee is de el lende begonnen". „Met veel moeite is de cul turele antropologie in Utrecht opgezet, er is een redelijk goed studieprogram ma. Ik heb tegen de studen ten gezegd, als je zo doorgaat loopt de zaak in het honderd. Er is nog steeds geen beslis sing genomen over de moge lijke ofheffing van het vak in Utrecht. En dat is uitge legd als een dreigement dat ik naar de minister zou lo pen, wat beslist gelogen is, aldus prof. Van Baal. „Ik ga niet voor mijn plezier weg. Ik zal het contact met de studenten heel erg missen, ofschoon ik betreur dat zij te weinig weerwerk hebben ge geven aan de groep extre men. Ik heb van veel studen ten brieven gekregen waar mee zij zich achter mij stel den. Van mij wordt leiding verwacht aan het weten schappelijk werk en het we tenschappelijk denken. Daar is een andere sfeer voor no dig dan die van vergaderen en onderhandelen. Op deze manier kan ik het niet meer. Als u vraagt of ik weggepest ben, zeg ik ja, want ik behoor niet gepest te worden". UTRECHT (ANP) De commissie verstrekkingen van de ziekenfondsraad meent, dat de ziekenfondsvergoeding voor de kraamzorg dit jaar niet ex tra moet worden verhoogd. Ze zal de minister morgen advise ren tot trendmatige verhoging over te gaan, in plaats van een structurele optrekking van de ziekenfondsbijdrage van 75 tot 100 procent van de personeels lasten. Om dit laatste was verzocht doior de kruisverenigingen en de ziekenfondsorganisaties. De verzekerden moeten namelijk zelf steeds meer bijpassen, doordat de tarieven van de kraamcentra veel sneller stij gen dan de vergoeding van de ziekenfondsen (in 1972 was dat f 66,- per dag voor interne kraamzorg en f 26,- per dag voor wijkkraamzorg geduren de maximaal tien dagen). De werkelijke tarieven liggen op het ogenblik tussen de f 80,- en f 125,. per dag. De belang rijkste oorzaak daarvan is het dalend aantal verzorgings- dagen tengevolge van de da ling van het geboortencijfer (sinds 1969 met ongeveer 10.000 per jaar) en het toene mend aantal ziekenhuisbeval lingen. Bovendien hebben veel gemeenten en provincies hun subsidies aan de kraamcentra verminderd of ingetrokken. Op 1 januari van het vorig jaar telde Nederland 116 kraamcentra met ruim 2300 gediplomeerde en ruim 900 leerling-kraamverzorgsters. BEILEN (ANP) Bij werkzaamheden aan een nieu we sporthal in Bellen is de 21- jarige electromonteur G. C. J. Boots uit Alkmaar van een acht meter hoge verrijdbare stelling gevallen. De man werd zodanig gewond, dat hij later in een ziekenhuis over leed. Het ongeluk gebeurde doordat de stijger in een gat in d. vloer reed en omsloeg. NEW YORK (Rtr.) Agen ten van de Amerikaanse fede rale recherche FBI hebben, kennelijk met medewerking van de Mafia, juwelen ter waarde van 1,1 miljoen terug gevonden. Deze waren gesto len uit een katholieke kerk in Brooklyn waarvan een aantal topfiguren uit de onderwereld tot de parochianen behoort. Na een telefonische tip van een man die tot de Mafia zou behoren, vond de FBI zondag de kostbaarheden terug in een bergplaats in het stationsge bouw van een luchtvaartmaat schappij in Manhatten. Onder de buit bevonden zich twee met juwelen bezette massief gouden kronen. Donderdag waren in verband met de dief stal twee jongemanhen en een 17-jarig meisje gearresteerd. Maar de juwelen wei-den niet gevonden, waarna de politie meende dat anderen bij de diefstal waren betrokken. Twintig jaar geleden werden dezelfde juwelen uit de kerk gestolen. Woedende Mafia-lei- ders namen toen het recht in eigen hand. De man, die werd verdacht, werd doodgeschoten aangetroffen in Brooklyn. De Mafia had reeds eerder de ju welen achterhaald en aangete kend naar dé kerk teruggezon den. Na een dergelijke diefstal vijf jaar geleden gaf Carlo Gambi- no, bekend hoofd van een van de vijf Mafia-families van New York en lid van de paro chie, te kennen dat hij graag had dat de kostbaarheden te rugkwamen. De dief zond ze vijf dagen later terug. De kostbaarheden, waartoe vijf gouden sterren, een diamanten oorbel, een diamanten ketting en een diamanten armband be horen, werden op elf januari gestolen. Om de gouden kro nen in handen te krijgen, bra ken de dieven een glazen kast open, waarna ze verwijderd werden van de hoofden van de beelden van de Madonna en het kind Jezus. De kronen wa ren gemaakt van gesmolten ringen van oorlogsweduwen. De jongste diefstal had veel consternatie en droefheid on der de parochianen veroor zaakt. hetgeen zou zijn door gedrongen tot de Mafia-paro- chianen. 9 In de hele wereld werdzoals hier in Utrechtdikwijls fel geprotesteerd tegen het Vietnam- 9 Het dramatische begin van de presidentiële loopbaan van L. B. J.: de beëdiging in het vlieg- beleid van president Johnson. tuig kort na de moord op president Kennedy. BARCELONA (KNP) Met veel succes is vu Spanje het rozenkrans gebed in cassettevorm op de markt gebracht. Volgens de „Vrienden van de rozenkrans" die het initiatief hiertoe na men, gaan de cassettes vlot van de hand. zowei bij particulieren, als bij ziekenhuizen en ver pleeginrichtingen. De cassette wordt ook veel gebruikt voor de band recorder van bussen en wuto's Elk van de geheimen van de rozenkrans wordt toegelicht door een be kend predikant, die zijn commentaar uitspreekt tegen een muzikale ach tergrond. ALKMAAR (ANP) De president van de Alkmaarse rechtbank, mr. J. A. Markus, heeft gisteren de 71-jarige S. L. uit Den Burg (Texel) vrij gesproken en ontslagen van rechtsvervolging. De heer L. reed zaterdag 12 juli 1971 de voor het verkeer afgesloten Dorpstraat in De Kooij (Texel) in met zijn auto. Bij dit ongeluk kiwam een Duitser om het leven en raak ten 12 personen gewond. Vol gens L. had hij op dat moment een black-out. De officier van justitie, mr. W. J. Westenberg, eiste veertien dagen geleden f 150 boete of 30 dagen hechte nis. Hij richtte echter ook een felle aanval op de medici van de heer L. en de overheid. De 71-jarige man stond al tien jaar onder medische controle en werd behandeld vuor epi lepsie en lage bloeddruk. Mr. Westenberg verweet de overheid, ondanks de vele pu bliciteit rond dit ongeluk, niets te doen aan strengere keuringseisen voor oudere au tomobilisten. Brieven voor deze rubriek moeien met volledige naam en adres worden ondertekend. Bij publikatie zullen deze vermeld worden. Slechts bij hoge uit zondering zal van deze regel worden afgeweken. Naam en adres zijn dan bij de redactie bekend. Publikatie van brie ven (verkort of onverkort) betekent niet dat de redactie het in alle gevallen eens is met inhoud, c.q. strekking. Graag wil ik even reageren op het stukje „gevaarlijk" in deze rubriek uit De Stem van 17-1-1973. Ik zou mijnheer Van Delden uit Breda graag laten weten dat lang niet iedereen, die in een Daf rijdt, een slechte rij der is. Maar omdat de Daf een van de weinige betaalbare wagens is met een automatische over brenging wordt hij veel ge kocht en gebruikt door oudere mensen. Deze mensen hebben ook op latere leeftijd leren autorijden, waardoor zij zich niet zo vrij voelen in het ver keer als wenselijk is. Daarom reageren zij vaak op een verkeerde manier, maar dat gebeurt heus niet alleen bij Daf-rijders. Ook chauffeurs in een Opel Kadett of een B.M.W. of wel ke wagen dan ook, maken wel „stomme" fouten. Dat wat de heer Van Delden schrijft over Daf-rijders is in het algemeen niet waar. Die stelling van hem is net zo onwaar als zijn regel: - zorg dat je nooit een Daf of een Belg voor je hebt Een Belg rijdt over het algemeen net zo goed als een Nederlan der. Maar als hij hier een verkeersfout maakt valt dat erg op, omdat zijn wagen een ander nummerbord heeft! Een andere stelling van de heer Van Delden kan ik wel onder schrijven; nl. dat oudere men sen echt wel een keer per jaar een rijproef zouden mogen af leggen. Misschien zouden er dan minder mensen mogen autorij den, maar m.i. zou de ver keersveiligheid daarmee ge baat zijn En hopelijk stijgt de image van Daf dan ook weer meer zodat de mensen zioh dan niet meer meteen beginnen te er geren als ze een Daf zien. BREDA PETERA. VERWEIJ BEIROET (UPI) Syrië heeft de Palestijnse comman do's in zijn gebied opgedragen zich terug te trekken uit de grensgebieden van Syrië met Israël. Bovendien heeft Syrië nieuwe beperkingen opgelegd aan Palestijnse operaties vanaf het Syrische grondgebied. Dit staat in het Franstalige blad L'Oriënt le Jour". Het blad meldt, dat Syrië tot de beper king is overgegaan wegens de recente Israëlische luchtaan vallen op Syrië. Het artikel van dhr. J. van Delden is voor het overgrote deel waanzinnig geschrijf. Het over een kam scheren van „Daf" en van de zgn. „Oude Rijders" is bovendien voor beide partijen beledigend omdat bijv. een Daf dikwijls bij een stoplicht veel sneller weg is als menig andere auto (dit komt de verkeersveilig heid ten goede) en met het feit dat de „Oude Rijders" ook slechts rijders zijn, ben ik het ook niet eens omdat deze oude van dagen op de weg vaak veel beter en voorzichtiger rij den dan de jongelui, die pas hun rijbewijs in de zak heb ben en doen alsof de hele weg van hun is. ULVENHOUT J. P. M. PAULUSSEN STRAATSBURG (ANP) Twee Nederlandse leden van de assemblee van de Raad van Europa, dl'. N. G. Geelkerken (ARP) ën dr. ir. A. Vondeling (PvdA) zijn gisteren onder scheiden met de „medaille van de Ra-ad van Europa". Het was de eerste maal dat de_ voorzitter van de assem- blée, Giuseppe Vedovoto, deze onderscheiding uitreikte: aan dr. Geelkerken die sinds 1964 lid is geweest, in verband met diens vertrek, aan dr. Vonde ling wegens zijn benoeming tot voorzitter van de Tweede Kamer. DEN HAAG (ANP) Aan het begin van de gistermiddag gehouden vergadering van de Tweede Kamer zijn vijf Ka merleden geïnstaleerd. Het wa ren de bewindslieden, minister Van Agt (KVP) van Justitie en de staatssecretarissen Riet kerk (WD) van Sociale Za ken en Vonhoff (WD) van CRM, en voorts drs. H. J. B. Aarts (KVP) en drs, J. P. Seherpeniuizen (WD) De bewindslieden waren on middellijk na de gehouden Tweede-Kamerverkiezingen tot lid van de Tweede Kamer gekozen verklaard, maar had- der voor het kerstreces hun geloofsbrieven nog niet inge zonden. (Van onze correspondent Bert van Velzen) WASHINGTON Door een tragische, smartelijke wending van het lot werd Lyndon Baines Johnson op 22 november 1963 pre sident van de Verenigde Staten. Die dag werd John F. Kennedy ver moord en het lijkt, achter af, alsof in Dallas een heleboel Amerikaanse illusies werd geknakt. Kennedy was, in een pe riode van duizend dagen, een legende geworden. Er waai de in de dagen voor zijn dood een stormwind van op timisme in Amerika. Vanaf het moment dat hij stierf werd John Kennedy een mythe. Het was bovendien alsof men het Lyndon John son kwalijk nam dat hij pre sident moest zijn. Het contrast was te groot: Kennedy, de stijlvolle, de gepo lijste, de welsprekende, de op timistische en Johnson, de man die eruit zag als een veeboer en die sprak met het lijzige accent van Texas, een man zonder uiterlijke finesse. Het contrast is niet verbazingwek kend. De Kennedy's werden tenslotte, zoals het Ameri kaanse spraakgebruik zegt, „met een gouden lepel in de mond geboren" en kregen een elegante opvoeding met supe rieur onderwijs. Johnson groeide op in armoede. Er was een enorm contrast in stijl en persoonlijkheid tussen de Ken nedy's en Johnson en daarin moeten de wortels worden ge zocht van de altijd wrevelige verstandhouding tussen de man van Texas en de drie ge broeders Kennedy. Johnson, die met Herbert Hoover en Woodrow Wilson Die ongebreidelde, adembene mende energie heeft Johnson vergezeld tot aan zijn dood, maandag, op 64-jarige leeftijd, kort voor het uur van de vre de in de oorlog die hij niet kon beëindigen. Zeventien jaar geleden ontsnapte hij op het nippertje aan de dood toen zijn hart het bijna begaf- Hij was toen de machtigste man in de senaat. Het enorme prestige dat Lyndon Johnson opbouwde als senator verloor hij binnen enkele jaren als president. Hij werd geboren in een ver veloze boederij op 27 augustus 1908 in een ruw heuvelgebied van Texas. De armoede was er zo gewoon dat men er geen naam voor had. Op 23-jarige leeftijd verscheen hij op het toneel in Washington, als se cretaris van een lid van het huis van afgevaardigden. En kele jaren later trouwde hij Claudia Taylor, die hij Lady Bird noemde en die hem twee dochters schonk. Toen L.B.J. 28 jaar was vero verde hij een zetel in het huis van afgevaardigden onder de vlag van Franklin Roosevelts „new deal". Toen Roosevelt stierf erfde Harry Trunian Johnsons toegewijde steun op elk gëbied, behalve dat van de burgerrechten voor negers. In die dagen sloot Johnson zicli aan bij de zuidelijke leden van het congres in hun verzet te gen de gelijkberechtiging van de zwarte Amerikanen. Later in zijn loopbaan evolueerde hij van regionaal tot nationaal po liticus en maakte hij zijn eer dere tekorten op het gebied van de burgerrechten meer dan goed. Men kan zeggen dat John Kennedy zijn verkiezing tot president van de Verenigde Staten voor een goed deel aan Lyndon Johnson te danken had. Johnson immers zorgde ervoor dat het zuiden goed deels in het democratische kamp bleef en zonder die steun zou Kennedy geen schijn van kans hebben gehad. Als vice-president werden hij en Lady Bird supertoeristen in dienst van de Verenigde Sta ten. De tsaar van de Ameri kaanse senaat werd een cere moniële figuur. Hij voelde zich niet bijzonder thuis in die functie en bovendien waren president Kennedy en hij, zo als hij later verklaarde „niet precies als twee broers". De moord op John Kennedy, 22 november 1963 in Dallas, maakte Johnson president. In 1964, toen Barry Goldwater, de conservatieve republikein, zich ontpopte als oorlogskandidaat, speelde Johnson de rol van vredesduif- Ironisch genoeg was het Johnson die de Ameri kaanse troepenmacht in Viet nam uitbreidde van 16.000 man tijdens de regering van Kenne dy tot meer dan een half mil joen man. Terwijl zijn sociale programma stagneerde, terwijl de grote steden in opstand kwamen tijdens een reeks „lange hete zomers" en de stu denten rebelleerden, bleef Johnson vasthouden aan de il lusie van een overwinning in Vietnam. Pas in het voorjaar van 1968 werd hem de omvang van het fiasco in Vietnam dui delijk. Johnson besloot uit de verkiezingsstrijd van 1968 te blijven en zich uit de politiek terug te trekken. Dat jaar, 1968, werd een van de meest dramatische jaren in de Ame rikaanse geschiedenis. Martin Luther King werd vermoord. Robert Kennedy werd ver moord. De democratische con ventie in Chicago werd een nachtmerrie van geweld. Ri chard Nixon werd president. Vietnam werd Johnsons per soonlijke oorlog. Hij begon zich te isoleren van goede ad viezen en de adviezen die hij waardeerde bleken achteraf onjuist. Alle grootse plannen die Lyndon Johnson koesterde verzandden. Het sociale monu ment dat hij wilde construeren viel als een kaartenhuis ineen. Het leek, in rassenconflicten, in stedelijke oproer, in revolu ties op universiteiten, alsof Amerika een zenuwinzinking nabij was. En alsof het ge weld in Vietnam op Amerika zelf terugviel. En voor veel Amerikanen zat de vijand niet in Vietnam, maar in het Witte Huis. tot de tragische presidenten van deze eeuw behoort, sitierf op een moment in de geschie denis waarop de „Kennedy-ver. ering" begint weg te ebben, waarop de Kennedy-mythe be gint te verdrogen en het steeds duidelijker wordt dat Lyndon Johnson een groot president had kunnen zijn, ware het niet dat hij zich liet verstrikken in Vietnam. Toen Amerika hem in 1964 koos, met de grootste stem- menmeerderheid die een Ame rikaans president ooit ver kreeg, bleek Lyndon Johnson onderweg te zijn naar de ex clusieve galerij van een half dozijn grote Amerikaanse pre sidenten. Hij kreeg met gemak gedaan waarvoor John Kenne dy, zonder veel resultaat, hevi ge strijd moest leveren. Hij kwam met een sociaal plan voor de dag, onder het etiket van „the great society", dat de oorlog verklaarde aan de structurele armoede in Ameri ka en waarin een hoorn van overvloed over het Ameri kaanse continent zou worden leeggestort. Johnson kreeg o a. van het congres een formida-, bele wet op de burgerrechten. Er waren grote plannen om de steden weer bewoonbaar te maken en de schoonheid van het land te conserveren, John son probeerde in vier jaar te doen waarvoor tot dan toe ge neraties nodig waren geweest. Hij wilde de grootste president worden die Amerika ooit had gezien. Maar „the great socie ty" verdronk in het moeras van Vietnam. Lyndon Johnson bracht een ongelooflijke energie in de slag. In een enkele week in 1964 reisde hij bijvoorbeeld 4700 kilometer door Amerika, deed hij drie persconferenties en verscheen hij daarenboven nog driemaal op de beeldbui zen tussen de Stille en Atlan tische Oceaan en van Canada tot Mexico. Hij ontmoette die week een kwart miljoen men sen en hij schudde zoveel han den, dat zijn rechterhand op gezwollen raakte en bloedde. Hij kreeg in die ene week een kus van een zevenjarig meisje in Chicago dat hem ergens dankbaar voor was en een waarschuwing van de oude Harry Truman dat hij voor zichtiger moest zijn in men senmenigten. Johnson bezocht die week de wereldtentoonstel ling te New York en hij aan schouwde een groot vuurwerk in Chicago. In South Bend in de staat Indiana werd hij bijna omver gelopen door een meute schoolkinderen. Hij kondigde de oplossing van een bijna vijf jaar oud dispuut tussen onder nemers en vakbonden in het spoorwegbedrijf aan en het be gin van een akkoord met de Sovjet-Unie omtrent een be perking van de produktie van splijtstof. Hij verklaarde die week, wandelend in de rozen tuin van het Witte Huis. aan verslaggevers dat het zeer goed was voor beagle-honden om bij tijd en wijle bij de oren van de grond te worden gelicht. Hij nodigde twaalf le den van het congres uit voor een ontbijt in het Witte Huis, hij adviseerde een straatarme inwoner van de staat Kentucky goed op zichzelf te passen en hij verzocht de republikeinse senator Jacob Javits van New York tijdens een vliegreis zo goed te willen zijn hem, L.B.J., in zijn gebeden te her denken.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1973 | | pagina 13