VERSTANDIG
EN LEKKER
TRAKTEREN
Toch veel perspectief na Westduitse synode
peilingen
WAT BRENGT
DIT JAAR MEE
Familie Haas
Portugal laat aantal
politieke gevangenen
in de koloniën vrij
Veel hulpverleners in
de geestelijke
gezondheidszorg zien
het niet meer zitten
Proces in Turkije tegen
leden van illegale partij
GESLOTEN FRONT VAN BISSCHOPPEN EN TEKEN
Nootie^vracEijë^Sjëi
OP OUDEJAARSAVOND
DE ZIEKE EEKHOORN
HET VOGELRESTAURANT
POES WAAR ZIT JE?
Tandartsen
„snoepen"
te veel
kleine
stem
gezond en lekker baasje!
Schuld
Vrij
LEVENSLANG
Meeste katholieke
vrouwen in V.S.
ongehoorzaam aan
„Hmnanae Vitae"
Woensdag 10 januari 1973
Snoepen is ongezond. Dat
weet iedereen nu wei. Maar
wat moet je dan op school
trakteren als je jarig bent?
En als je een feestje geeft
kun je toch niet alleen maar
appels geven- Het Neder
lands Zuivelbureau dacht
over dit probleem na en
kwam tot de ontdekking, dat
je heel veel dingen kunt ma
ken, die erg lekker en niet
ongezond zijn. Het is wel
wat meer werk dan wanneer
je zoetigheid kant en klaar
koopt, maar het is een leuke
bezigheid. Met behulp van
vruchtjes, nootjes, kaas en
andere dingen heeft het zui
velbureau bijvoorbeeld een
muisje, een locomotief, een
hondje, een stoplicht en een
bloempot gemaakt. Op een
poster legt het bureau uit,
hoe je dit alles kunt maken.
Er staan foto's op van de te
maken dingen, zodat het erg
eenvoudig wordt om de lek
kernijen na te maken. Je
kunt natuurlijk ook je eigen
fantasie laten werken en
aan de hand van de dingen
op de poster andere lekkere
dingen maken. Aan de ach
terkant van de poster staat
een foto van een jongetje dat
helemaal is gemaakt van ge
zond snoepgoed. Op de foto
hierbij zie je hem. Als je de
poster, die 60 bij 24 cm.
groot is, wilt hebben moet je
een kwartje overmaken op
gironummer 349731 van het
Nederlands Zuivelbureau in
Rijswijk. Zet erbij, dat het
voor de poster Nootje
vruchtje, kaasje is.
Wat brengt dit jaar voor ons mee?
Het was tot nu toe geen pais en vree.
Nixon is geen leuke vent,
voor oorlog is hij altijd present.
Moet dat nu altijd zo zijn?
Heus, oorlog is niet erg fijn.
Meneer Strassmann en meneer Halin
dachten: „Wij kunnen er wat van."
Zij vonden splitsing van het uranium uit.
Dat vond Nixon wel leuk, die kleine guit.
Vrede is een hele grote vreugd
Nixon denkt dat vrede niet deugt.
Hij liet bommen vallen op Viet-nam
De hele nacht klonk het Bam, Bam, Bam!
Als er vrede is is het fijn
Hopelijk zal 1973 een vredesjaar zijn.
Frans van Oers,
Klundert,
11 jaar.
A-3, B-l, C-2, D-5, E-6, F-4. OPLOSSING PUZZEL
Er was eens een haas,
Die zo rond was als een kaas.
Hij had ook een vrouw, dat was een liefje,
Maar ook een bloemkool diefje.
Op een dag kregen ze twee kleintjes,
Dat vonden ze heel fijntjes.
Die groeiden al aardig op,
Ze kregen dan ook nooit op hun kop.
Ze woonden er heel tevree, maar ze aten nooit een ei.
En God weet wonen ze nog op de Galderse hei.
Marian Wiilems,
Breda,
10 jaar.
Het was oudejaarsavond, papa en mama en ik zaten gezellig
naar de t.v. te kijken. Ik mocht heel lang op blijven. We
hadden van alles te eten, toosjes, slaatjes, bitterballen en ik
kreeg een glaasje limonade. Elke keer vroeg ik aan mama,
is het nog geen 12 uur? Nee John, het is pas 10 uur. Wat duurt
het toch lang, eer dat het 12 uur is. Wat begonnen mijn
ogen zwaar te worden. Opeens vielen mijn ogen dicht. In
tussen was het twaalf uur geworden. Ze waren al aan het
knallen buiten. Ik kleedde me vlug aan en ging naar buiten,
het was heel mooi, ik had rotjes en nog veel meer vuurwerk.
Toen het afgelopen was mocht ik nog naar de t.v. kijken en
lag pas om 2 uur op bed. De andere morgen heb ik tot halfeen
uitgeslapen.
John Veeken,
Breda,
8 jaar.
BR 53-72
De zes figuren missen allemaal een van de dingen,
die onder op de tekening staan. Zoek uit wat bij
wie hoort. De oplossing staat ergens anders op deze
pagina.
De kinderen Van Agtmaal uit Huij bergen hebben
een paar leuke verhaaltjes en tekeningen gemaakt.
Hieronder een tekening van een put gemaakt door
de 5-jarige Johan, een verhaaltje over een vogel
restaurant van de 9-jarige Sjaan en een verhaaltje
over een eekhoorntje van de 7-jarige Anita.
Toen ik door het bos wan
delde, ging het ineens hard
sneeuwen. Ik dacht wat jam
mer voor de dieren, en...dat
had ik net gezegd of..-ik zag
een eekhoorntje midden op
het pad liggen. Ik liep er
naar toe, en toen pakte ik
het op en nam het metten
naar huis.
Ik deed het met een kistje
met hooi, en gaf het meteen
nootjes. En even later kwam
m'n vader thuis. Ik liet het
aan mijn vader zien en m'n
vader zei dat het ziek was
en dat ik het goed moest
verzorgen, en dat deed ik
ook. Een paar dagen later
nam ik het kistje mee naar -
het bos en tjoep daar sprong
het
Uit.
gezond in de boom.
In de winter trekken alle
vogels naar een warm land
behalve de meesjes, rood
borstjes, merels en enkele
spreeuwen en nog een paar
andere soorten. Daarom heb
ik er een vogelrestaurant in
gericht. De maaltijd bestaat
uit: brood, nootjes, vogel
zaad. De meesjes hangen op
de kop aan het touwtje om
in de nootjes te pikken en
als het avond is, hebben ze
hun buikjes lekker vol en
kunnen ze gaan slapen. En
als het weer morgen is ko
men ze weer terug naar het
vogelrestaurant.
Poes waar zit je. Ja wij hebben voor het eerst de poes
losgelaten en nou is die kwijt. Wij zijn de hele dag al aan
het zoeken. Erg hè. In de tuin, op zolder en in huis natuurlijk,
en in onze laan. Maar nergens is zij. Misschien in de schuur,
daar hebben we nog niet gekeken. Maar nee, daar zit zij ook
al niet. Wat een pech. Maar ja, we gaan toch verder zoeken.
En toen kreeg ik opeens een goed idee. Wil je het weten?
In het poortje hebben wij nog niet gekeken. Ja daar zit zij,
met jonge poesjes. Moeder je mag ze alle vier houden. Ik wil
die lapjespoes. Nee zegt moeder, ze zijn allemaal van Anita.
Wat jammer zegt Kees en Tonnie en Walter. Maar Walter zegt,
als moeder dat zegt, is dat zo. Ik ben blij dat ze terecht
gekomen zijn.
Anita de Vogt,
Breda,
8 jaar.
eindredactie rieja van aart
Ook deze week hebben we weer zoveel tekeningen,
verhaaltjes en gedichten ontvangen, dat we ze niet
allemaal kunnen plaatsen. Sommige van de overge
bleven dingen kunnen we misschien volgende keer
plaatsen.
Van Wendy van Bavel en Jannie Damen uit Hank
kregen we hele leuke brieven. Jolanda Fassaert uit
Hulst maakte een leuke tekening van Suske en Wiske,
Anita Franken uit Breda tekende een meisje, Alexandra
la Heijne maakte een kabouter, Wim van Vugt stuurde
een voetbalveld, de tweeling Ongenae tekende over de
winter en de vierjarige Martijn Verhoeven stuurde een
optocht van clowns.
(Van onze correspondent in
Bonn)
BONN Bijna halverwege
op hun synodale marathonloop
hebben de Westduitse katho
lieken plotseling hun pas afge
stemd op een behartenswaar-
dig woord van de heilige Pau-
lus, die zijn gelovigen aan
spoorde zo te lopen dat zij ook
de overwinning konden beha
len. „De gemeenschappelijke
synode van de bisdommen in
de Bondsrepubliek Duitsland",
die zijn derde plenaire zitting
in de Kiliansdom van Würz-
burg beëindigde, heeft welis
waar de afstand van de mara
thon niet ingekrompen, maar
een aantal horden neergehaald.
In tijdsduur gemeten zal de
synode naar alle waarschijn
lijkheid zelfs nog langer gaan
duren dan tot eind 1975 zoals
oorspronkelijk beraamd was.
Zij zal dan echter geen synode
meer heten, maar een soort
pastorale raad gaan worden.
Hierin ligt ook het perspectief
besloten, dat de synode het
begin is geworden van een
katholieke kerk, die perma
nent door geestelijken en le
ken en weliswaar bijna pari
tair bestuurd gaat worden.
Beide partijen hebben goede
ervaringen met elkaar opge
daan. De bischoppen leerden
de geëngageerde leken kennen
als betrouwbare en deskundige
partners en het vertrouwen
van de leken in hun bisschop
pen steeg als een meteoor om
hoog, toen zij zich in een na
genoeg gesloten front achter
de leken plaatsten om de aan
val van het Vaticaan op de
predikende leek af te we-
Dat de synode desondanks
ijlings in een crisis verzeild
raakte, was niet de schuld van
de bisschoppen, maar van dp
commissies, die zoveel woor
den in de mond hadden geno
men, dat zij niet alleen niet
alle gesproken hadden kunnen
worden, maar voor kerkvolk
ook onverstaanbaar zouden
zijn geweest. Zo werd de im
passe, die tot een voortijdig
einde van de plenaire zitting
leidde, een heilzame crisis.
Weliswaar werd het document
over de vernieuwing van de
orden en andere religieuze ge
meenschappen hiervan in zo
verre de dupe als het pas op
de zitting van november zal
worden behandeld, maar van
afstel zal zeker geen uitstel
komen. Bovendien staan de
nuttige suggesties voor een
vernieuwing al commissariaal
zwart op wit, zoals bijvoor
beeld de stichting van ge
meenschappen van gehuwden
en van cellen buiten d.e kloos
ters. Deze cellen dienen het
voeren van gesprekken en het
houden van meditaties te be
vorderen en een onvruchtbare
isolatie te doorbreken. Hier
beschikt men dus over eer
ontwerp, dat al doordacht en
zelfs gepraktiseerd kan wor
den.
Het grote winstpunt van de
crisis is de beperking van de
thema's, d,ie het verloop in een
stortvloed van woorden en
reglementen dreigden te doen
verstikken, terwijl het juist de
opzet was het geloof een nieu
we inhoud en een nieuwe be
leving te verschaffen. Op dit
doel heeft men zich nog juist
bijtijds bezonnen en -dit is on
der meer te danken aan het
woord van een synodaal, die
zijn toehoorders waarschuwde,
dat „onze godgeordende.
streng van boven naar bene
den georganiseerde gemeenten
en kerken in de ogen van
Sint-Paulus nauwelijks een
gemeenschap zou zijn ge
weest, waarin de geest van
God in allen en door allen
werkzaam is".
Deze geest heeft men weer
tevoorschijn gehaald door ber
gen papier terzijde te schui
ven en zo werd het eigenlijke
doel van de synode weer dui
delijk zichtbaar: het geloof als
antwoord op de vragen van de
mensen in onze maatschappij.
Hierdoor werd ook een ander
gevaar bezworen, want door
de veelheid van de thema's,
die een nieuwe bureaucratie
en een nieuw formalisme
dreigden te baren, was ook
het interesse aan de basis da
nig geslonken.
Nu de materiële zondvloed
tot stand werd gebracht, is de
relatie van het geloof tot an
dere overgebleven onderwer
pen in alle eer hersteld
Zwaartepunten van de toe
komstige zittingen zullen
daarom gevormd worden door
de essentiële vraag of men
tegenwoordig christen kan zijn
en door thema's als godsdienst
onderwijs. de sacramenten,
de kerkdiensten, de kerk in
haar relatie tot de arbeiders,
de wereldvrede en het christe
lijke huwelijk met inbegrip
van de pastorale zorg voor ge-
scheidenen.
Deze zelfbeperking geeft de
synodalen de kans zich te her
stellen van een oververmoeid
heid en heeft hen ook behoed
voor een geestelijke indigestie,
waarin een voorbeeldig docu
ment als dat over de gastar
beiders nooit het elan, dat het
inderdaad verdient, had kun
nen wekken. Hier licht de
blik vrij voor een waarlijk
christelijk arbeidsveld, want
de oproep zich de zaak van de
gastarbeiders ter harte te ne
men, is van een missionaire
visie. De christenen, die zich
als zodanig verplicht voelen,
wordt door de veelheid van
suggesties en de motivering
hiervan een nieuwe, boeiende
taak gegeven. Dat deze geen
sinecure is, maakt het aantal
van bijna twee-en-eenhalf
miljoen gastarbeiders in de
bondsrepubliek wel duidelijk.
De waarde en de duurzaam
heid van dit appel zijn gega
randeerd, omdat het niet tot
stand kwam in een vroom en
wereldvreemd geprevel, maar
gelouterd werd door harde
discussies en botsingen van
menigen, waarin echter nooit
de liefde in het gedrang
kwam.
laurenco marques
(KNP) Ter gelegenheid
van het verlenen van bepaalde
vormen van zelfbestuur aan de
Portugese overzeese gebieds
delen Mozambisue en Gabon,
heeft de regering in Lissabon
voor een aantal politieke ge
vangenen amnestie afgekon
digd.
Volgens een mededeling van
de Gereformeerde Wereldbond
in Genève bevinden zich onder
de vrijgelatenen ook 37 geeste
lijken en leden van de presby
teriaanse kerk in Mozambique.
Over het lot van honderden an
dere politieke gevangenen is,
aldus de wereldbond, geen en
kele concrete aanwijzing te
verkrijgen.
In de hoofdstad van de cen
traal Afrikaanse republiek Ga
bon is amnestie verleend aan
de vroegere vicaris-generaal
van Libreville, mgr. Camillo
Ndzi Boe. De beslissing hier
toe werd in de gebruikelijke
nieuwjaarstoespraak van pre
sident Albert Bernard Bongo
tot de kerkelijke leiders van
Gabon bekend gemaakt. De
vicaris-generaal van Libreville
werd in 1970 op beschuldiging
van het beledigen van een lid
van de regering tot acht jaar
gevangenisstraf en vervolgens
vijf jaar huisarrest veroordeeld.
In tegenstelling tot mgr.
Ndzi Boe is er nog steeds
niets bekend over het lot van
de in december 1970 gevangen
genomen aartsbisschop van
Conakry in Portugees-Guinee,
mgr. Raymond-Maria Tschi-
dimbo. Samen met de Duitse
ontwikkelingshelper Adolf
Marx en talrijke medewerkers
werd hij destijds tot levens
lange gevangenisstraf en
dwangarbeid veroordeeld, om
dat hij schuldig bevonden zou
zijn aan hoogverraad.
DEN HAAG (ANP) Het
socialistische Kamerlid Dolman
meent dat er sprake is van
een discriminatie, bij de tand
heelkundige voorzieningen
voor particulieren en voor zie
kenfondsverzekerden.
Naar zijn mening willen
sommige tandartsen teveel
snoepen van particuliere pa
tiënten en bijten zij te weinig
door de zure appel van zie
kenfondstarieven heen. Het
kamerlid stelt dit in vragen
aan minister Stuyt (Volksge
zondheid) en vraagt of langza
merhand niet de tijd is geko
men „om de tanden te laten
zien", teneinde aan de onge
lijke behandeling van mensen
met respectievelijk hoge en
lagere inkomens een einde te
maken.
UTRECHT Veel hulpver
leners in de geestelijke gezond
heidszorg zien het niet meer
zitten. Moe van alle structuur
plannen keren ze terug in de
puur curatieve hoek: wie
klaagt, krijgt een pil. Om die
situatie te lijf te gaan, start het
Nationaal Centrum voor Gees
telijke Volksgezondheid nu een
hulpproject voor de hulpverle
ners.
In negen kwartaalafleveringen
zal een losbladig handboek
verschijnen met als titel:
„Hulpverlenen en veranderen".
Op die manier zal de klacht
bestreden worden dat je het
allemaal niet meer bij kunt
houden. Een speciaal daartoe
gevormde redactie selecteert
wat her en der aan lezens
waardig verschijnt en biedt
dat vertaald aan.
Het doel is om nieuwe inzich
ten en aanpakken bekend te
maken, zonder dat men daar
voor een twintigtal tijdschrif
ten hoeft door te worstelen. Het
handboek mag niet gezien
worden als een „kookboek
voor problemen", maar men
wil via de bijdragen in dat
boek „de kokers" aan het den
ben zetten en op die wijze
beetje bij beetje de noodzake
lijke veranderingen tot stand
brengen.
Tegelijk met de eerste afleve
ringen van 20 artikelen, wordt
een enquêteformulier verzon
den, om een beter beeld te
krijgen van de wensen in het
veld.
NEW YORK (KNP) 68
Procent van de katholieke
vrouwen van de Verenigde
Staten gebruikt voorbehoeds
middelen, welke door de paus
in 1968 in zijn encycliek „Hu-
manae Vitae" zijn verboden.
Dit blijkt uit een uitgebrei
de opiniepeiling. Het percenta
ge katholieke vrouwen, dat de
door de kerk verboden voor
behoedsmiddelen gebruikt,
steeg van 30 procent in 1955
tot 55 procent in 1965. Daarna
nam het percentage toe tot 68
procent.
Onder de kerkelijk meer
geëngageerde vrouwen groeide
het percentage, dat de door de
paus verboden voorbehoeds
middelen gebruikt, tussen 1965
en 1970 van 33 tot 53 pro
cent.
ANKARA (RTR) In een
kazerne in Ankara begint van
daag het massale proces tegen
267 vermeende leden van een
illegale linkse partij, de Turk
se revolutionaire partij van ar
beiders en boeren, die door de
Turkse overheid is gebrand
merkt als een pro-communisti
sche ondergrondse bewe
ging.
De beschuldigingen tegen de
beklaagden, onder wie zich 38
vrouwen bevinden, variëren
van pogingen tot omverwer
ping van de bestaande demo
cratische orde en vestiging
van een gelijkschakelende dic
tatuur, tot belediging van het
gezag en overtreding van de
vuurwapenwet.
Het semi-officiële Turkse
persagentschap berichtte
maandag, dat de openbare
aanklager niet zal optreden te
gen 82 beklaagden, wier vrij
lating wordt verwacht na da
voorlezing van de aanklacht.
Onder de resterende 185 be
klaagden bevindt zich Dogu
Perincek, oud-lector aan de
rechtskundige faculteit van de
universiteit van Ankara, dia
na achttien maanden voort
vluchtigheid door de politie
kon worden gegrepen. Andere
beklaagden zijn studenten, in
genieurs, ambtenaren, boeren
en een acteur van het staats
theater.