Wij doen
niet mee
aan
boycot-actie
tegen VS
ZET ZICH AF TEGEN MILIEU-ACTIEGROEPEN
Vandaag
PLANTEN
Bar-eigenaar lag met
ingeslagen schedel
verstopt in eigen zaak
Enorme platvis
vangst in
Grevelingen
Het water
sloeg toe
DAGBLAD VOOR ZUIDWEST-NEDERLAND
Nederland weigert nieuwe export van aardgas
Massale vissterfte
dreigt op
Canisvlietkreek
Foute rente voor 100.000 spaarders
VAKBEWEGING:
M-r
De vreemde dood van Tjally
mm
Hoop
Te duur
Verbaasd
Brand in Brussels
warenhuis: 3 doden
deze
week
bij
2 kuipjes
a 250 gram
m-
VEEL
AANDACHT
GEEN PROTEST
rmm
TUSSEN AXEL EN WESTDORPE
Luclit happen
Afsluiten
Machteloos
■■Hf
113e jaargang no. 17220
EDITIE VOOR
ZEELAND
Directeur: Dr. W. A. J. M- Harkx
Hoofdredacteur: L. Leijendekker
Hoofdkantoor: Breda, Reigerstr. 16
Telefoon 22341, Postgiro 1114111
STEM
Donderdag 4 januari 1973
WEERBERICHT
Veel bewolking
Veel bewolking. Hier en daar lich
te regen of motregen. Weinig
wind. Temperatuur omstreeks vier
graden.
KANTOREN GOES, KLOKSTRAAT 1
HULST, STEENSTRAAT 14
TERNEUZEN, NIEUWSTRAAT 9
BERGEN OP ZOOM, ZUIVELSTRAAT 26
OOSTERHOUT, ARENDSTRAAT 14
ROOSENDAAL, MOLENSTRAAT 45
(Van onze redactie
binnenland)
UTRECHT Het
overlegorgaan van de
drie vakcentrales heeft
gisteren besloten, niet in
te gaan op verzoeken en
suggesties om naar aan
leiding van het Ameri
kaanse optreden in Viet
nam massale boycotac
ties te organiseren tegen
Amerikaanse bedrijven,
schepen, vliegtuigen en
handelsprodukten-
,Hoe ook de Neder
landse vakbeweging ver
vuld is van afschuw
over de bombardemen
ten met name op bevol
kingscentra in Noord-
Vietnam, en hoe zij ook
veroordeelt dat de Ame
rikaanse regering naar
dergelijke middelen
grijpt om druk uit te
oefenen op de tegenpar
tij. zij kan - nog afge
zien van de praktische
bezwaren en van een
oordeel over de effecti
viteit - niemand van bo
venaf voorschrijven aan
dergelijke boycotacties
mee te doen", aldus de
verklaring die het over-
le—'aan na afloop van
zijn vergadering heeft
uitgegeven.
Het overlegorgaan
meent, dat de laatste
ontwikkelingen die ge
leid hebben tot het weer
op gang komen van de
onderhandelingen, hoop
kunnen geven op een
spoedig staken van alle
vijandelijkheden in
Vietnam. De Nederland
se vakcentrales zuilen
op hun internationale or
ganisaties een dringend
beroep doen, druk uit te
oefenen op de betrokken
partijen om alles in het
werk te stellen, de vre
de te herstellen.
De vakcentrales heb-,
ben hun instemming be
tuigd met de landelijke
zaterdag 6 januari in
Vietnam-manifestatie .op
zaterdag 6 januari in
Utrecht. Een woordvoer
der van het overlegor
gaan zei, dat de vakbe
weging voor een boycot
actie ook terugschrikt
vanwege de financiële
consequenties, die voor
de vakbeweging niet te
dragen zouden zijn- Dè
zegsman van de vak
centrales schatte het
aantal werknemers bij
volledig of grotendeels
met Amerikaans kapi
taal gefinancierde be
drijven in Nederland op
een half tot een miljoen.
Een dag staken kost de
vakbonden per werkne-
1 mer al ongeveer f 35.-.
Het dagelijks bestuur
van de bond van lei
dinggevend pcr^pneel
van het CNV wil een
spoedvergadering van de
verbondsraad van het
CNV over de beslissing
van de vakcentrales in
zake boycotacties. Het
bestuur is zeer vérbaasd
over de beslissing. ,.Wij
begrijpen niet hoe der
gelijke beslissingen zon
der overleg met de bon
den genomen kunnen
worden", zegt de CNV-
bond in een telegram.
BRUSSEL (AFP) Bij een
brand in een warenhuis in de
Brusselse voorstad Vilvoorde
zijn woensdagmorgen drie ar
beiders om het leven gekomen.
Be brand die grote schade heett
aangericht, brak uit toen er
nog geen klanten in het ge
bouw waren. Wel waren er vijf
arbeiders, die herstelwerkzaam
beden verrichten.
«V
(Van een onzer
verslaggevers)
DEN HAAG „Meermalen
wordt op griezelige eenzijdige,
demagogische manier dat de
waterstaatswerken volkomen
overbodig zijn en bovendien
schadelijk voor de leefbaarheid
van het land, terwijl men de
consequenties van het niet ma
ken van die werken niet onder
ogen ziet".
Aldus nam de directeur-ge
neraal van Rijkswaterstaat, ir.
■T. van de Kerk, de talrijke mi
lieu-actiegroepen, waaronder
die tegen de afsluiting van de
Oosterschelde, op de korrel in
zijn tot zijn medewerkers ge
houden nieuwjaarstoespraak.
Het was overigens niet zijn
enige pessimistische uitspraak.
Het werkenpakket voor dit
jaar is enige tientallen percen
ten kleiner dan Rijkswater
staat zich enige jaren geleden
had voorgesteld. Met,game het
investeringsniveau vóór het
rijkswegenplan is, de zeven
honderd miljoen gulden die
beschikbaar zijn ten spijt, te
laag om het rijkswegennet te
laten voldoen aan de normen
voor een vlotte en veilige ver-
keersdoorstroming. Wat aan
wegcapaciteit tekort is, zal in
de komende jaren door signa
lering en filebeveiliging moe
ten worden gecompenseerd Ir.
Van de Kerk, die volhield Ne
derland niet tot een asfaltvlak-
te te willen maken, constateer
de met voldoening dat in het
afgelopen jaar 206 kilometer
autoweg is opgeleverd, waar
mee het programma van acht
honderd kilometer sinds 1965
praktisch is verwezenlijkt.
De directeur-generaal van
Rijkswaterstaat deelde voorts
mee dat zijn dienst samen met
de Rijksplanologische dienst en
de spoorwegen een vervolgstu
die gaat maken op het ver-
voïsrs- en verkeersonderzoek
van het Nederlands Econo
misch Instituut. Dat rapport,
dat enige miljoenen, heeft ge
kost, heeft geen bruikbare uit
komsten opgeleverd.
(Zie ook commentaar pagina 9)
DUITSERS WOEDEND
DEN HAAG (ANP) Tot grote woede van de
Duitsers heeft minister Langman van Economische
Zaken de uitvoering van een nieuw contract voor
de export van aardgas naar de Bondsrepubliek ver
boden.
Het gaat hier om de levering van 6,5 miljard kubieke meter
per jaar uit een veld van de Placid International Oil Ltd,
een Amerikaanse maatschappij, op het Nederlands deel
van het Continentaal Plat.
De levering van dit gas zou
In 1975 beginnen volgens een
contract, dat de Amerikaanse
maatschappij heeft gesloten
met een Duits consortium, dat
bestaat uit de Ruhrgas A.G.,
de Vereinigte Elektrizitatswer-
ke Westfalen en de Energle-
versorgung Weser-Ems. De
Duitse regering heeft gisteren
bij de Nederlandse regering
tegen deze wat zij noemt
aardgasblokkade geprotes
teerd.
De Duitse regering vindt dat
de blokkade in strijd is met
artikel 34 van het EEG-ver-
drag, dat onrechtmatige uit-
voerbeperiringeh tussen de lid
staten van de EEG verbiedt.
Nederland wil het gas voor
eigen gebruik houden en vol-
STAD EN STREEK
Weer appels naar
Oost-Duitsland. Pagina 3.
Jac. van Voorenberghe
kreeg brillen van de
koningin. Pagina 5.
FINANCIëN EN
ECONOMIE
Voorzitter Landbouw
schap neemt het op
voor de boeren.
Pagina 7.
BINNEN- EN
BUITENLAND
Blind echtpaar uit
woning gezet. Pagina 9.
Pop in het slop (3).
Pagina 11.
SPORT
NAC-doelman Jan de
Jong niet geïmponeerd.
Pagina 13.
RADIO EN TELEVISIE
VPRO zoekt naar andere
vormgeving op 4.v.
Pagina 15.
(ADVERTENTIE)
89
gens een woordvoerder van
het ministerie van Economi
sche Zaken geeft de Mijnwet
Continentaal Plat de minister
de bevoegdheid aan te wijzen,
dat gas uit de Noordzee ge
bruikt moet worden om de
binnenlandse behoefte te dek
ken. Op de protestbrief, die de
Duitse minister van economi
sche zaken aan Den Haag
heeft geschreven, heeft minis
ter Langman geantwoord, dat
de weigering van de Neder
landse regering om de uitvoer
van het aardgas toe te staan,
is gebaseerd op de dringends
eigen behoeften van Neder
land.
De Duitse kranten besteden
veel aandacht aan de Neder
landse gasblokkade en volgens
DPA verwacht Bonn, dat de
Europese commissie uit eigeD
beweging stappen zal nemen
tegen deze inbreuk op het
EEG-verdrag.
De woorvoerder van het mi
nisterie van Economische Za
ken in Den Haag heeft meege
deeld, dat zolang er geen zeer
grote nieuwe aardgasreserves
zijn gevonden, die de Neder
landse aardgaspositie wezen
lijk veranderen, geen nieuwe
export van aardgas zal worden
toegestaan. De lopende con
tracten zullen uiteraard wor
den nageleefd. De woordvoer
der heeft er in dit verband de
aandacht op gevestigd, dat Ne
derland na al ongeveer de helft
van zijn aardgaswinning ex
porteert. Over enkele jaren zal
dit meer dan de helft zijn: in
1975 zal onder de lopende con
tracten 47,5 miljard kubieke
meter aardgas per jaar worden
uitgevoerd, terwijl in dat jaar
de levering aan de binnen
landse afnemers 42,5 miljard
kubieke meter groot zal zijn.
De Nederlandse regering, al
dus de woordvoerder, is het er
niet mee eens, dat de aanwen
ding van de gasvondst van de
Placid International Oil ltd in
strijd zou zijn met de bepalin
gen van het EEG-verdrag. In
de Duitse pers is beweerd, dat
er verschil van mening zou
bestaan tussen de ministers
Van Agt (Justitie) en minister
Langman. Minister van Agt
zou zich op het standpunt heb
ben gesteld, dat Nederland op
juridische gronden niet kan
weigeren het aardgas uit de
Noordzee te exporteren. De
woordvoerder van het Ministe
rie van Economische Zaken
heeft dit tegengesproken.
Het ministerie van Economi
sche Zaken heeft geen protest
ontvangen van de Placid In
ternational Oil ltd. op zijn me
dedeling aan deze maatschap
pij dat zij gehouden is 140
miljard kubieke meter aardgas
uit haar Noordzeeveld, of zo
veel minder als er gewonnen
kan worden, te leveren aan de
Nederlandse Gasunie voor dis
tributie in Nederland. De ge
schatte omvang van de winba
re reserve van de Placid Oil is
140 miljard kubieke meter.
Een woordvoerder van de
Ruhrgas A.G., een van de le
den van het Duitse consorti
um, dat verstoken zal blijven
van het Nederlandse Noord-
zeegas, heeft gezegd niet te
begrijpen, waarom de Neder
landers zich zorgen maken.
Volgens zijn maatschappij
heeft Nederland gas in over
vloed, omdat er nog aanzien
lijke reserves op het Neder
landse deel van het Continen
taal Plat zijn, die nog niet zijn
geëxploiteerd.
(Van een onzer verslaggevers)
DEVENTER Dinsdag vond de Deventer politie het lijk
van de 29-jarige bar-eigenaar Tjalling „Tjally" Tjalkens
die al geruime tijd vermist werd, in een put.
0 In een put in zijn eigen bar
in Deventer is gisteren het lijk
gevonden van T. Tjalkens. Vol
gens de politie is de man op
gewelddadige wijze om het le
ven gekomen.
De schedel van de man was
verbrijzeld en de put, die zich
in de „Gildekelder" bevindt,
met een deksel en een klein
hangslot afgesloten. Tjally
werd al sinds 12 december ver
mist, maar tot Nieuwjaar heeft
eigenlijk niemand erg veel
moeite gedaan om hem te vin
den.
Zijn vrouw deed pas op 19 de
cember aangifte van vermis
sing, hetgeen bij de politie de
gedachte wekte dat de man
misschien een slippertje maak
te. Een anonieme tip of, zoals
de politie het noemt, „een on
verklaarbare ingeving", bracht
de zoekenden tenslotte bij de
put in Tj ally's eigen bar.
Hoe lang hij daar in heeft ge
legen kan men slechts gissen.
De patholoog-anatoom dr. J.
Zeldenrust, die sectie verrich
te, concludeerde dat Tjally lan
ger dan één dag dood was,
maar uit opmerkingen van de
politie blijkt dat hij misschien
drie of vier dagen in de put
gelegen beeft, maar waar
schijnlijk niet gedurende de
volle drie weken van zijn ver
missing.
De feiten op een rijtje gezet
tonen een vreemd beeld. De
Deventer horeca-wereld. waar
in velen een boterham ver
dienden dank zij Tjally Tjal
kens. is nauwelijks onder de
indruk. Telkens weer halen
barkeepers hun schouders op
en mompelen dat de politie
maar eens in het Arnhemse
Spijkerkwartier naar de moor
denaar moet zoeken. Sommi
gen menen zelfs dat de dader
in homofiele kringen verblijft.,
want Tjally was ook eigenaar
van de Incognito-bar aan de
Grote Overstraat, een besloten
zaak die hoofdzakelijk door
homofielen bezocht wordt.
In de kelders onder de Incog
nito-bar, zocht de politie ook
voor het eerst naar „een put
met een afgesloten deksel er
op", hetgeen erop duidt dat ie
mand die van de moord op de
hoogte was, de politie getipt
heeft. De pachter van de In
cognito-bar, die zijn naam niet
genoemd wil hebben, zag eni
ge tijd aan hoe rechercheurs
de keldervloer onder zijn eta
blissement met pikhouwelen
bewerkten, voor hem te binnen
schoot dat midden in de Gilde-
kelder een verhoogde en met
een deksel afgesloten put als
bartafeltje dienst deed. Daar
in werd Tjally gevonden, vier
meter diep, in vijfenzeventig
centimeter water-
Een kikvorsman van de poli
tie daalde vergeefs af in de
put, die een doorsnede heeft
van 65 cm. Hij was niet in
staat het lijk te bergen. Daar
voor gebruikte men een takel.
(Van onze correspondent)
TERNEUZEN/NIEUW VOS-
SEMEER De laatste dagen
vangen de sportvissers op som
mige plaatsen in de Grevelingen
enorme hoeveelheden bot en
schol.
De heer A. A. van Overveld,
tweede voorzitter van de Delta-
federatie, hoofd van de sport-
visbotenhavens en eveneens
hoofd van de afdeling loop
rechten ziet voor deze bijna
onvoorstelbare visvangsten (20
tot 30 kilogram per dag is geen
uitzondering) twee redenen.
„Op de eerste plaats", zo zegt
hij, „zijn het voor- en najaar
de geschikste perioden om plat
vis te vangen. Nu, in deze tijd
van het jaar moet, normaal
gesproken, de vangst groter
zijn dan in de zomermaanden"
Verder wijst hij erop dat
slechts in een bepaalde sector
van de Grevelingen zoveel plat
vis wordt gevangen: bij Eruin-
isse en bij de afsluiting nabij
Scharredijke en Brouwers
haven.
Over enkele weken is het twintig jaar geleden dat
Zeeland, West-Brabant en Zuid-Holland werden ge
troffen door de Sint Ignatiusvloed. Veertienhonderd
mensen verloren het leven en de schade was onvoor
stelbaar.
Dit nooit meer, zeiden de Nederlanders. En ze ont
wierpen een gigantisch plan, dat nu grotendeels is
uitgevoerd en het zuidwesten van ons land de delta
van de grote rivieren een geheel ander aanzien
heeft gegeven.
Aan de verschrikkelijke nacht van 1 februari 1953 en
de dramatische dagen daarna gaan we een serie repor
tages wijden. De eerste daarvan verschijnt volgende
v/eek zaterdag.
We prijzen ons gelukkig dat al veel lezers hebben
gereageerd op ons verzoek ook hun herinneringen op
papier te zetten. Want de beschrijving van wat men
persoonlijk heeft meegemaakt brengt het beeld van
die onwezenlijk dramatische dagen nu eenmaal het
sterkst voor de geest. Het verzoek zij daarom nog eens
herhaald.
Brieven, met vermelding „Waterramp 1953", kunt u
richten aan: Redactie De Stem, Reigerstraat 16, Breda.
(Van een onzer verslaggevers)
AXEL/WESTDORPE Er dreigt een massale vissterfte
op de Canisvlietkreek tussen Axel en Westdorpe.
Volgens beroepsvisser Ru-
dolf Janssens uit Westdorpe, is
dit een direct gevolg van de
toenemende vervuiling vanuit
het nabijgelegen Belgische
Zelzate, en de vorst van de
afgelopen dagen. Er is slechts
een mogelijkheid het dreigen
de gevaar op korte termijn af
te wenden, en dat is het af
sluiten van de riooluitgang
van het Belgische dorp.
Zoals bekend loost dat alle
afvoerwater op de Canisvliet
kreek op Nederlands grondge
bied. Volgens visser Janssens
is het afsluiten van het riool
te verwezenlijken door voor
de uitgang een balk te leggen,
en die te verzwaren met zand
zakken. Als onder de huidige
omstandigheden opnieuw vorst
intreedt, zal de visstand op de
Canisvlietkreek binnen twee
dagen tot nul zijn terugge
bracht, zo vreest deze visser.
Hoe precair de situatie op dit
moment is, blijkt uit het feit
dat de meeste vissen in de
kreek aan de oppervlakte van
het water naar lucht happen
„Als je goed kijkt, en je
steekt je hand in het water,
dan zie je de vissen bij hon
derden snakken", aldus Jans
sens. Als gevolg van de toenp-
mende vervuiling is het zuur
(Van een onzer verslaggevers)
ARNHEM De rente van
een groot aantal spaarbank
boekjes van de Rijkspostspaar
bank blijkt niet goed berekend
te zijn. Als gevolg hiervan is op
bepaalde boekjes een te groot,
bij andere daarentegen een te
klein bedrag bijgeschreven
De fout is ontstaan als gevolg
van een menselijke vergissing
bij de bediening van de com
puter in het girokantoor te
Arnhem. De vergissingen wor
den automatisch hersteld- Dat
kan binnen enkele dagen het
geval zijn.
Op het hoofdkantoor van de
rijkspostspaarbank in Amster
dam heeft men verklaard, dat
de fout vermoedelijk bij een
vrij groot aantal rentebereke
ningen gemaakt is. Een getal
boven de 100.000 is genoemd,
ma. er is meteen bij gezegd,
dat daarover helemaal geen
zekerheid bestaat. De RPS
heeft liever verwezen naar het
Arnhemse girokantoor. Daar
durft men echter geen enkel
getal te noemen, omdat de fout
weliswaar opgespoord is, maar
het onderzoek naar de gevol
gen ervan nog met is afgeslo
ten- De vergissing is snel ont
dekt en het herstel zal zo vlug
mogelijk plaats hebban, wordt
verklaard.
Voorzover op het ogenblik
valt na te gaan, is de fout
uitsluitend maakt bij de bo
rekening van de rente van vier
procent
Vissterfte.
stofgehalte in het water zover
afgenomen, dat de nodige re
serve bij ijsvorming volledig
ontbreekt. Mocht de kreek de
ze week nog opnieuw dicht
vriezen dan zal het zuurstof
gehalte in het water te gering
zijn om de vissen in het leven
te houden. Blijft het goed
weer, dan zal de situatie zicb
volgens de heer Janssens ge
leidelijk herstellen. maar
daarmee is dan wel de nodige
tijd gemoeid. „Eigenlijk zou
nog vanmiddag de riolering
van Zelzate goed afgesloten
moeten worden", vertelde de
beroepsvisser gistermorgen.
„Maar wie neemt het initia
tief? Ik durf het niet aan- De
actie vanuit Sas van Gent van
enkele weken geleden, was
zomaar een stuntje, Dat heeft
niet geholpen". Hij verwacht
er ook weinig heil van als
door middel van compressoren
lucht in de kreek wordt ge
pompt. „Ik maak me sterk dat
dit helpt. Maar het gevaar be
staat dat de modder dan op de
bodem gaat opborrelen, en dat
het vuil juist gaat drijven.
Dan zou die maatregel juist
een averechtse uitwerking
hebben".
Rudolf Jattssens zelf staat
machteloos. Hij heeft gister
morgen Staatsbosbeheer ei
genaar van de kreek op de
hoogte gebracht en medewer
kers van deze instantie zijn
noolshoogte gaan nemen, maar
kunnen op korte termijn even
min ingrijpen. Voor Rudolf
Janssens betekent een moge
lijke vissterfte een recht
streekse bedreiging van zijn
broodwinning. Hij is voor een
belangrijk deel afhankelijk
van de visvangst op deze en
andere kreken.