DEINING ROND PARIJSE WOLKENKRABBERS
Soe-
Tsjou,
het
paradijs
op
aarde
Franse mannen
sexueel niet
zó succesvol
„LICHTE" MEISJES
Groenland op
weg naar het
atoomtijdperk
Kieldrecht
heeft
100-jarige
te 11 n
buitenland
al enige
OP DE MAl
Lamswaarde
REVOLUTIE
VOORUITGANG
BEZWEKEN
CULTUUR
Donderdag 28 december
GROENLAND
$asfósó$'£.
j Uperrayik
Ma$lers-Vigfj
v 5C0rest)j
Wmanek
mV'ókobshavn
foCtiristipi
l/Yfx/eyikShabtf
fes/p». -
BJP xJuhana- I
haabJt
(Van een on
SINT JANSTEEN -1
Koor van Jo Ivens heef
St.-Caeciliakoor van Wi
aandacht op zich geves
op de markt te brenge
van de bekendste grego
De grammofoonplaat is g
titeld Minis Terra en geri
me tijd geleden al op
markt gebracht, maar tot r
toe eigenlijk nog niet duid
lijk voor het voetlicht getr
den.
Dat het St.-Caeciliakoor w
een grotere belangstelling ve
dient blijkt uit de lovende r
censies van de lp. Zo schre
onder meer Walther Cantri
in Informatie, het blad van h
bisdom Breda: „Is het niet g<
weldig, dat een aantal mense
uit een klein dorp in h
Zeeuwsch-Vlaamse land -
vele Nederlanders misschie
volkomen onbekend - ee
plaat volzingen met prachti;
Twee leden van een gezélschap Groenlandse dansers
Eeten zien hoe hun voorvaderen zich naar zelfhypnose en
extase dansten.
(Van onze correspondent)
KIELDRECHT Behalv*
het kerstfeest, heeft de bevol
king van Kieldrecht de afgelo
pen dagen ook de honderdst'
verjaardag gevierd van Theo-
phiel van Royen. Dat gebeurde
zaterdag.
Met dit alles is Theophie!
van Royen de allereerste man
nelijke inwoner van het Belgi
sche grensdorpje, die zijr
eeuwfeest heeft kunnen vie-'
re.n-, buren en het feestco
mité hebben er voor hem eer
onvergetelijke dag van ge
maakt. De Dorpsstraat, waarir
de feesteling met zijn twee
dochters woont, was gehee
versierd met kerstbomen en e:
werd door de meeste mensei
gevlagd. Bovendien hingen e.
°P verschillende huizen toe
Passelijke spreuken. Om 14.0C
uur werd de heer Van Royen
met zijn familie afgehaald]
«oor de muziekvereniging „Dé
Leopold en Albertisten" en
vergezeld naar de parochie-
erk, waar een eucharistievie
ring werd gehouden.
Vervolgens begaf het gezel
schap zich naar het gemeente-
's; waar de honderdjarige
IT™ toegesproken door bur-
gemeester Van Mieghem en
Ya" Achter. Namens de
en U1 kreeg hij een cadeau
«n ook namens koning Boude-
wijn kreeg de heer Van Royen
Da=nn pres,entie aangeboden,
Avon rk- en receptie, 's
zelsnba ^acbt het muziekge-
een L? St:Caecilia da jarige
Do w6nve aan zi3n woning-
in Clinge mn geb?ren
woonaJhf- maar sinds lang
Seek K-lg in Kieldrecht
druk er onder de in
stemt uft dlt ,eerbetoon. Hij
vijf kinsf ^ssersgezin van
deel i^nderen. Het grootste
45 jiDa leven, namelijk
Van een' J"3 als kapitein
ter donri!Sfgeu t op het wa-
hobby's zlhY"? Zi3n ërootste
k-en van pijpen.626" e" het ro"l
Jiaartingntgi~p rf" d° N?I"
ben 4fi Claessens heb-
Er waren !ÏÏen deelgenomen,
hen en v meer kalkoe-
uitslag- wfnY" te winnen- De
Buysse. i naarsronde: 1 Th.
tV- van mVan Waterschoot 2
E. Hulshnio00SV.Th- c°Het 3
vd. Poel - Th j Poel 4 J-
van Drieo= u e Keyzer 5 D.
Th. van S i F' Stallaert 6
liezersroiKlY i pJ'
A. de PnX,.ï „F- Roelands -
ache - a van Dries-
Th- van SET*, F' Stallaert 6
liezersroiKlY i pJ'
A. de PnnZ o Roelands -
Sche - a r van Dries-
Seghers VaTnhP°orte\3 L-
Tritsen: i p 5', Verschuren.
Van Paem 1 Schelfhout 2 E.
R. Verseln 3 Th- Collet, 4
I. vri hpei?' 5 C' de Kort, 6
^V-kaat-pY6 De volgende
°P 20 januar-Y wordt gehouden
PARIJS (AP) Groot en
dreigend rijst de wolkenkrab
ber op boven de kleine ban
ketbakkerij aan de oever van
de Seine. „Dat gebouw is af
schuwelijk en ik haat het",
zegt de eigenaresse van de
winkel, mevrouw Jeanne Du
bois. De wolkenkrabber maakt
deel uit van een reusachtig
complex van kantoren en
woonhuizen, dat verrijst in de
wijk La Defense in het weste
lijk gedeelte van Parijs. Om
er plaats voor te maken, zijn
duizenden mensen elders on
dergebracht en zijn hun hui
zen afgebroken. „Ik heb drie
kwart van mijn klanten verlo
gen", zegt mevrouw Dubois,
„en tenslotte zullen we ook de
winkel verliezen, omdat die te
zijner tijd tegen de vlakte
moet. Ik heb hem al 22
jaar".
Het geval vain mevrouw Du
bois en de wolkenkrabbers is
er een voorbeeld van hoe veel
Parijzenaars over dat nieuwe
verschijnsel in hun stad het
moderne, hoge gebouw den
ken. Het tot stand komen van
meer'dan 150 wolkenkrabbers,
dite uitsteken boven het fraaie
silhouet van Parijs, heeft in
de laatste maanden tot hevige
opwinding geleid, waar zelfs
president Georges Pompidou
bij betrokken raakte.
Net zoals de nieuwe golf
van wolkenkrabbers in de
Verenigde Staten daar ge
mengde gevoelens heeft opge
roepen, zo zijn ook de Parijze
naars verdeeld over de vraag
of les tours (de torens), zoals
zij ze noemen, wenselijk zijn
cf niet. Bij een recent opinie
onderzoek bifeek dat 44 pro
cent van de Parijzenaars wel
van de nieuwe gebouwen
hield, 44 procent was er tegen
en 12 procent had geen me
ning.
Grond in Parijs is schaars
en duur en de planologen zien
hoogbouw als het enige prak
tische antwoord op de toene
mende vraag naar kantoor
ruimte en andere moderne
voorzieningen. Sommige func
tionarissen vinden dan rok dat
de wolkenkrabbers er toe bij
dragen dat Parijs een werke
lijk 20e-eeuwse aanblik biedt,
biedt.
Merkwaardig genoeg zijn de
wolkenkrabbers vrij onopge
merkt Parijs binnengeslopen.
Weinig mensen maakten er
zich druk om toen zij werden
gebouwd en de stadsplanolo-
gen deden weinig om de be
volking voor te bereidtn en
vertrouwd te maken met deze
nieuwe bouwstijl. Maar plotse
ling merkten alle Parijzenaars
de glimmende silhouetten op
van aluminium en glas, die
uitrezen boven de leien da
ken en de schoorstenen van
rode baksteen. „Wij zijn op
weg naar een monsterlijke
kantoorstad en een bevol
kingsdichtheid die de tran
sportproblemen onoplosbaar
zal maken", zo' klaagde Edou-
ard Bormefous, een vooraan
staand lid van de Franse se
naat-
De man, die het kantoorge
bouw naast de banketbakkerij
van mevrouw Dubois bouwt
denkt daar anders over. Zijn
project, zo schreef bouwmag-
n-aat Jean Millier, „zal het
grootste stedelijke project zijn
van de 20e eeuw en het zal
slagen".
Het project is een van de
voornaamste onderwerpen van
onenigheid omdat de wolken
krabbers, als zij eenmaal vol
tooid zijn, zullen oprijzen ach
ter de Are de Triomphe voor
diegenen die daar vanaf de
Champs Elysées naar kijken en
aldus een van de mooiste en
bekendste uitzichten van Pa
rijs zullen verpesten.
Pompidou heeft de kant vai
da wolkenkrabbers gekozen
In een interview heeft hij
verklaard dat Parijs geen mu
seum is dat in stand moet
worden geihouden. Maar de
verdedigers van het oude Pa
rijs hebben de regering tot
een compromis gedwongen.
Wel zal worden toegestaan dat
de wolkenkrabbers achter de
Are de Triomphe zichbaar ril
len zijn, maar aindere gebou
wen in het complex zullen la
ger moeten worden. Elders >n
de stad echter zal de regering
toestemming géven tot «e
bouw van meer wolkenkrab-
oers om de stad aantrekkelij
ker te maken voor zakenlie
den en internationale onderne
mingen, zodat de stad een
angrijke rol kan spelen in de
ergrote Euromarkt.
„Zij zijn noodzakelijk ^voor
de welvaart van de stad", iel
een van hen, maar het aal
moeilijk zijn mevrouw Dub®»
daarvan te overtuigen.
SOE-TSJOU, CHINA (AP)
Ondanks de voortschrijden
de industrialisatie spant Soe-
Tsjou zich in het Chinese
spreekwoord in ere te houden:
„Het paradijs is in de hemel,
maar op aarde zijn er Soe-
Tsjou en Hang-Tsjou". Dit
Venetië van het oosten wordt
als de mooiste stad van China
beschouwd.
De kleine huizen, welke
vrijwel alle wit gepleisterd
zijn, hebben aan de achterkant
aanlegsteigers voor boten. Wil
gen spiegelen zich dromerig in
het zwarte water van de tallo
ze kanalen.
De straten zijn schoon en
groen: tijdens de grote sprong
vooruit tegen het eind van de
jaren '50 besloot het bestuur
van Soe-Tsjou overal bomen
te planten en tegenwoordig
lijken sommige straten op tun
nels van groen. Er liggen hon
derden bruggen over de kana
len. Sommige zijn zo steil, dat
een fietser moet afstappen.
In de kanalen ziet men wat
men 750 jaar geleden ook zag
toen de stad ongeveer even
groot was. Over een breed ka
naal brengen boten van een
commune een berg meloenen
naar de stadsmarkt. Door aeh-
tersloten varen boten om het
vuil op te halen.
Soe-Tsjou is beroemd ge
worden door zijn zijde, welke
traditie terug gaat tot de
Soeng-dynastie bijna duizend
jaar geleden.
De zijde-industrie was des
tijds zeer kapitalistisch en de
arbeiders, die ervoor nodig
waren, zijn de eersten in Chi
na geweest, die in 1626 in
staking gingen. Aangezien het
koninklijke hof zijde nodig
had voor steeds meer luxe in
het keizerlijke paleis te Pe
king, stelde het hof harde pro-
duktienormen vast. In de 18e
en 19e 'eeuw werden verschei
dene keizerlijke decreten uit
gevaardigd, waarbij het de ar
beiders verboden werd op
nieuw in staking te gaan. De
zijdenijverheid is één van de
voornaamste in Soe-Tsjou ge
bleven. Eén fabriek, welke
dag en nacht werkt, heeft
ploegen van elk 2.000 man.
Zijderupsen worden gekweekt
in communes in de voorsteden
van Soe-Tsjou. De gehele zij-
deproduktie en die van een
fabriek voor zijdeborduursel
zijn nu voor de export be
stemd.
De andere oude traditie van
deze prachtige stad zijn de
lusthoven die zijn aangelegd
door mandarijnen en andere
renteniers die zich hier vestig
den. Tijdens de Ming-dynastie,
500 jaar geleden, was het de
gewoonte onder rijke functio
narissen, die zich uit de poli
tiek in de hoofdstad terugtrok
ken een stuk land in Soe-
Tsjou te kopen en een grote
tuin aan te leggen. Dit zijn
dikwijls grillige creaties ge
worden van paviljoens, kunst
matige heuveltjes, lotusvij-
vers, dieren, bamboebosjes en
miniatuurbomen. Afgesloten
van de buitenwereld ontving
de rentenier geleerde vrienden
met rijstwijn om zich geza
menlijk te wijden aan de
dichtkunst en calligrafie.
Een Engelsman die in de
18e eeuw Sóe-Tsjou bezocht
merkte op: „Het is een heer
lijke plaats, een trefpunt van
rijke genotzoekers en de Chi
nese upper-ten".
De lusthoven veranderden
overigens even dikwijls van
eigenaar als de villa's aan de
Franse Rivièra. Er waren 15
grote lusthoven. Vijf zijn zo
veel mogelijk in de oorspron
kelijke staat hersteld en voor
het publiek opengesteld. Dui
zenden mensen komen er
zomers dagelijks en zij zijn
speciaal geliefd bij de arbei
ders in de zijde-industrie om
hun vrije dagen door te bren
gen. In de paviljoentheehui
zen zijn trefplaatsen voor de
ouden van dagen.
De industrialisatie heeft
echter het vredige beeld van
Soe-Tsjou wat verstoord. De
stad telt nu meer hoge fa
brieksschoorstenen dan de ze
ven pagodes. Er zijn fabrieken
verrezen langs het oude kei
zerlijke grote kanaal, dat ruim
duizend jaar geleden werd
aangelegd om Nanking en
Soe-Tsjou te verbinden. Man
nen en vrouwen zwoegen nog
steeds aan lange touwen om
jonken rivieropwaarts te ja
gen. Daarnaast ziet men steeds
meer sleepboten met dieselmo
toren welke grondstoffen of
industrieprodukten vervoeren
voor de nieuwe fabrieken.
PARIJS (AP) Een nieuw
rapport over het seksuele leven
der Fransen, dat direct de
naam heeft meegekregen van
„het Franse Kinsey report"
'.aat weinig heel van de repu
tatie van de Franse mannen
als grote minnaars en toont
aan dat er opmerkelijke over
eenkomsten bestaan tussen de
Fianse sex in de zeventiger
jaren en die in de Verenigde
Staten tussen I960 en 1940.
„Of de toeristenbusiness het
nu leuik vindt of niet, de repu
tatie van de Fransman als een
groot minnaar en leverancier
van orgasmen ad libitum komt
er bebaiaid af", zegt dr. Pierre
S'uion, die het onderzoek
waarop het rapport is geba
seerd heeft geleid. In 1970
heeft hij drie maanden lang
een groep van 2625 personen
gevolgd. De uitwerking van
het verkregen materiaal heeft
twee jaar gekost.
Slechts een kleine meerder
heid van de groep, 56 procent,
bleek tevreden met zijn seksu
ele ervaringen. De Franse
mannen bleken sexueel min
der succesvol, dan zij ande
ren wel hebben doen denken
en er waren aanwijzingen
nat zij zelf ook beseften dat er
iets niet helemaal goed zit.
Een voorbeeld hiervan was,
dat 77 procent van de onder
vraagde mannen verklaarde te
geloven dat hun vrouwen soms
gemeenschap piet hen hadden
„zonder het eigenlijk te willen".
58 Procent van de mannen
verklaarde dat zij ljun part
ners „altijd of vrijwel altijd"
rot een orgasme brachten,
maar slechts 44 procent van
de vrouwen was het daarmee
eens. Op de vraag of zij meest
al gelijktijdig met hun part
ners orgasmen bereikten ant
woordde 56 procent van de
mannen bevestigend, maar
slechts 40 procent van de
vrouwen.
Heel het rapport wijst er op
dat sex in Frankrijk tamelijk
conventioneel beleefd wordt:
i:et licht blijft uit, zaterdaga
vond is de avond, en het con
doom is het meest gebruikte
v oorbehoedsmiddel.
Het Simonrapport toont aan
Jat 55 procent van de Franse
vrouwen voor het huwelijk
geslachtsverkeer heeft gehad
(Kinsey noemt voor het Ame
rika van 1940 het. percentage
van 50 procent). 30 Procent
'■'Zn de Franse mannen in 1970
bleken hun echtgenoten wel
eens te bedriegen (het Ameri
kaanse cijfer voor de jaren
1930-40 lag tussen de 27 en 37
procent. Simon bevond dat 60
procent van de Franse vrou
wen in 1970 op de hoogte
waren van een aantal „stan
den". Kort voor de tweede
wereldoorlog was 52 procent
van de Amerikaanse al zo
ver.
Een van de conclusies die
men uit het rapport Simon
K?n trekken, is dat de essen
tiële veranderingen in het
seksuele gedrag hebben plaats
gevonden in de jaren na de
eerste wereldoorlog, en dat de
veel genoemde seksuele revolu
tie der zestiger jaren histo
risch gezien weinig belangrijk
is geweest. Simon heeft ver
klaard dat bepaalde uitkomsten
van zijn onderzoek hem hek
ben verbaasd, maar dat hij
vivan overtuigd is dat de wer
kelijkheid beantwoordt aan
wat het onderzoek heeft opge
leverd.
Wervelende salti en fraaie
zweefsprongen brachten het
publiek in vervoering tijdens
de dit jaar in West-Duitslcmd
gehouden wereldkampioen
schappen trampolinespringen
De jeugd gaf er de toon aan,
want de 16-jarige Alexandra
Nicholson uit Amerika won er
bij de dames en de 21-jarige
Nngelsmatn Paul Luxon, wiens
overwinning de superioriteit
van de Amerikanen doorbrak
veroverde de eerste plaats bij
de heren. De fotograaf van het
Westduitse persbureau DaD
hield er deze fraaie plaat aan
over van de 13-jarige Christi
ne Rother uit West-Berlijn, die
met een schitterende kuur van
de vijfde naar de tweede
plaats klom.
GODTHAAB, GROEN
LAND (AP) Het oude
mopje van de gladde ver
tegenwoordiger, die een
koelkast aan een Eskimo
verkocht, gaat niet meer op.
Want naast koelkasten heb
ben de Eskmo's nog meer
- wasmachines, vuilstort-
kokers en bijv. - een super
market om de hoek.
ga-an duizend jaar terug tot de
landing van de Noormannen
onder leiding van Erik de Ro
de op de zuidelijke punt. Het
was ook Erik, die Groenland
zijn misleidende naam gaf in
de hoop andere kolonisten te
trekken-
Groenland is met 2.175.000
km2 het grootste eiland ter
wereld. Op één zesde -na ligt
het voortdurend onder een 3
km dikke ijslaag. Denen heb
ben er een bandje wan bezoe
kers angst aan te jtagen met de
berekening dat, als het ijs zou
smelten het waterpeil in de
oceanen 8 meter zou stijgen.
Slechts de 39.000 km lange
kuststrook is bewoonbaar, ook
al daalt dan in het noorden
het kwik gedurende de zes
wintermaanden tot 70 graden
onder nul en wordt het zuiden
dan geteisterd door zeer zware
stormen. v
Groenland was tot 1953 vrij
wel van de buitenwereld afge
sloten om de eskimo-cultuur
te beschermen- Het werd toen
een deel van Denemarken en
sindsdien heeft de vooruitgang
ec om zich heen gegrepen. De
bevolking steeg wan 21.000 in
1921 tot 48.000, onder wie
7.000 Denen. Door gezinsplan
ning hoopt men de bevolkings
explosie terug te brengen tot
een jaariijkse groei van 4 pro
cent.
De explosie maakte een ge
weldig moderniseringspro
gramma noodzakelijk om de
mensen te voorzien v;an werk
en huisvesting. De visserij-
vloot werd uitgebreid, er
kwam wat industrie en mo
derne sppartementen verrezen
in d-e plaatsjes aan de weste
lijke kust, die over ijsvrije
havens beschikken.
De aanpassing van de vroe
gere jagers op zeehonden, wal
russen ijsberen en poolvogels
aan hun nieuwe leefomstan
digheden verloopt niet zonder
moeilijkheden. Veel- Groenlan-
ders zijn bezweken voor ver
leidingen van de beschavin
gen. Alcoholisme en veneri
sche ziekten vormen proble
men en de criminaliteit is ge
stegen- Absentisme op de fa
brieken is groot, omdat hier
nog imensen wonen, die niet
naar de fabriek komen als zij
genoeg geld hebben voor da
komende paar dagen.
Moses Olsen (34), die voor
Groenland zitting in het Deen
se parlement heeft, zegt, dat
veel materiële dromen verwe
zenlijkt werden, maar, zo ver
volgt hij, op het menselijke
vlak is veel misgegaan, omdat
een Deense levensstijl aan d®
mensen wordt opgedrongen.
Dit vindt men allemaal m
de goedkope huizenblokken,
die door de Deense regering
zijn gebouwd. Sinds 1970
brengen de Deense belasting
betalers 100 miljoen Ameri
kaanse dollars per jaar op om
de 41.000 afstammelingen van
de eskimo's uit het stenen
naar het atoomtijdperk te
brengen. En het kleine Dene
marken, dat slechts vijf mil
joen inwoners telt, zal dit be
drag per jaar aan Groenland
blijven uitkeren tot 198-5.
De Ska-ndinavische banden
Karl El-ias Olsen (32), vice-
voorzitter van een opleidings
centrum voor volwassenen in
Holsteinfoorg, rilt bij de ge
dachte, dat tegen 1985 6.000
Groenlanders naar Denemar-
ken zullen moeten emigreren
opa werk te vinden. Hij is een
hartstochtelijk verdediger van
de eskimo-cultuur en zijn in
stituut geeft cursussen om ou
de waardigheden als het bou
wen van kajaks, het maken
van speren en het snijden van
bizarre figuurtjes uit walvis
been of puimsteen niet teloor
te laten gaan. „Als er een
dergielijke emigratie komt, dan
zullen wij weten dat veel zie
len dood zijn", zegt Olsen. „Er
zijn te veel bomen in Dene
marken, waardoor wij niet
kunnen zien.-. Wij'zijn opge
groeid in een land met een
wijde kim". Hij vindt dat de
menselijke waarden verloren
gaan door de snelle transfor
matie. Voor culturele inspira
tie ziet hij uit maar de eskimo
gemeenschappen in' Canada en
Alaska en- mogelijk ook in Si
berië.
Het grootste probleem voor
de jonge Groenlanders is een
identiteitsprobleem. De trek
naar de nieuwe moderne ne
derzettingen en de heimwee
naar het oude harde, maar
mannelijke bestaan, dat zij
kennen uit hun jeugd.
