Sanatogen
Wetenschaps
man zingend
over de maan
DEN HAAG: MISSCHIEN GESPREK DEN IIYL-ANDRIESSEN
Ruppert laat PvdA
en KVP niet los
Hartpatiënten willen buitenparlementaire actie doorzetten
KANAAL GENT-
TERNEUZEN
ONLEEFBAAR
VOOR VISSEN
Vandaag
DAGBLAD VOOR ZUIDWEST-NEDERLAND
Olieprijzen
omhoog
ze allemaal:
„Wat zie jij
ergoeduit!
Bisschoppen
bespraken
kwestie-
Roermond
DANK VOOR MOEDIG OPTREDEN
Olieraffinaderijen
in Antwerpen
gaan uitbreiden
BESTE ZEEUWSE
SCHAKERS
TEGEN PACHMAN
De rockgroep
LONG TALL ERNIE
feestzaal te Axel
Breukbanden
v.d. Walle-
Blommaert
editie voor
zeeland
Hart
Te laat
Spatbord
DORA VAN DE VEN
Meevallertje
voor 3.000
Zeeuwen
door kapotte
watermeters
Stoffelijk overschot
Belgische weduwe
gevonden
bij Sas van Gent
Plannen voor
diepere
Westerschelde
Mogelijkheden
DORA VAN DE VEN
Vuilste plaatje
Simultaan in
Vlissingen
Ja, dat is een heel ver
schil met een paar weken
geleden na die gemene
griepaanval.Toen waren
de mooiste japon en het
aardigste kapsel aan
,mij verspild. En de beste
secretaresse van
.Nederland was ik in
*die tijd - ondanks mijn
lange ervaring - beslist
;ook al niet!
Ik had wel over
fSdnatogen horen praten
het zo goed was
"en zo),maar zulke dingen
-Vergeet je weer. Todat
>ik iets las over Sanatogeri
_-,Met natuurlijke eiwitten
en vitaminen" stond er.
Ik ben het gaan proberen
en laat het nu precies
zijn wat ik nodig had!
Ik voel me weer uitste
kenden zie er prima
uit. Bovendien gaat het
werk ook weer van een
leien dakje.
Maar Sanatogen is er
heus'niet alleen voor
vrouwen die buitenshuis
werken. Ik denk dat ook
heel wat huisvrouwen nu
en dan zo'n energie-kuur
ondergaan.
En gelijk hebben ze!
natuurlijke eiwitten
en vitaminen voor
I nieuwe levenskracht.
DROGISTERIJ
HULST
Stationsweg 10
Tel. 3093
112e jaargang no. 17204
Directeur: Dr. W. A. J. M- Harkx
Hoofdredacteur: L. Leijendekker
Hoofdkantoor: Breda, Reigerstr. 16
Telefoon 22341, Postgiro 1114111
STEM
Woensdag 13 dec. 1972
WEERBERICHT
Vee! bewolking
Veel bewolking, maar geen regen
van betekenis. Matige tot krachtige
aan de kust tijdelijk harde wind uit
zuid tot zuidwest.
KANTOREN GOES, KLOKSTRAAT 1
HULST, STEENSTRAAT 14
TERNEUZEN, NIEUWSTRAAT 9
BERGEN OP ZOOM, ZUIVELSTRAAT 26
OOSTERHOUT, ARENDSTRAAT 14
ROOSENDAAL, MOLENSTRAA' 45
(Van onze redactie
buitenland)
HOUSTON Zingend,
grappend en soms naar adem
snakkend hebben Eugene
Cernan en Jack Schmitt, de
.gelukkigste' astronauten, gis
teren hun eerste maanonder-
zoek voltooid.
De tweede maanwandeling
begon rond middernacht. Tij
dens hun eerste excursie op
de maan kwamen de astro
nauten tijd en zuurstof te
kort bij hun onderzoekingen
in het gebied van het barre
Taurus-Littrow-gebergte.
Moeilijkheden bij het uit
voeren van een serie proeven
bij de maanlander, Challen
ger, maakten dat de ruimte
vaarders bijna veertig minu
ten op hun schema achter
raakten. Zij verloren even de
weg toen zij in de maanwagen
vertrokken op zoek naar een
krater.
Maar zij bleven opgewekt.
De geoloog Schmitt verwierf
spoedig de reputatie van de
zingende wetenschapsman.
Zijn repertoire omvatte o.m.
Home on the range, We're off
to see the wizard en een ei
gen parodie. Maar hij kreeg
meer dan dat. De deskundigen
in Houston roemden hem om
zijn technische, snelle waar
nemingen in wat hij noemde
„het paradijs van de geoloog".
Maar zelfs Schmitt viel stil
toen hij met Cernan met de
wetenschappelijke proeven
begon. De belangrijkste was
het meten van de warmtege-
leiding van de aardkorst. Cer
nan boorde gaten van 2,5 me
ter en liet thermometers zak
ken. Maar hij kreeg moeilijk
heden toen hij poogde een
lange buis voor het nemen
van bodemmonsters omhoog
te trekken. Schmitt moest
hem daarbij helpen en tui
melde in het maanstof. Op
zeker ogenblik klaagde Cer
nan (38): „Ik geloof dat ik
oud word". De vluchtleiding
deelde hem mee dat zijn hart
erg snel klopte en adviseer
de hem wat rust te nemen.
Beide kosmonauten namen
veelvuldig slokjes water en
regelden de koeling in hun
ruimtepakken toen deze te
heet werden.
Op weg naar de krater lie
ten zij op verscheidene pun
ten explosieve ladingen zak
ken. Deze zullen lang na hun
vertrek van de maan tot ont
ploffing worden gebracht. De
schokgolven zullen door geo-
foons die de bemanning in
het gebied hebben geplaatst,
worden geregistreerd.
Intussen cirkelde hun colle
ga met het moederschip, de
America, Ronald Evans, om
de maan, waarbij hij zijn ei
gen waarnemingen en proe
ven verrichtte.
Tenslotte was het tijd voor
Cernan en Schmitt om naar
de maanlander terug te ke
ren. Door stofwolken reden
zij terug met de maanwagen
waarvan een spatbord verlo
ren was gegaan tijdens hun
tocht door het heuvelachtige
gebied. Cernan had nog ge
probeerd het euvel met plak
band te verhelpen maar
slaagde daar niet in. In Hous
ton deelde men gisteravond
mee, dat men een plan voor
een nieuw spatbord had uit
gewerkt.
Na het wegbergen van de
instrumenten, en zich wat op
geknapt te hebben, waarbij
zij zich zoveel mogelijk van
het maanstof ontdeden, gin
gen zij de ladder van de
maanlander op en verdwenen
zij in de Challenger voor een
welverdiende rust.
DEN BOSCH (KNP) De
Nederlandse bisschoppen, in
Den Bosch voor hun maande
lijkse vergadering bijeen, heb
ben gisterenmorgen en giste
renmiddag langdurig vergaderd
over de repercussies, welke de
beslissingen, die onlangs in het
bisdom Roermond zijn geno
men, kunnen hebben voor de
rest van de Nederlandse kerk
provincie.
Belangrijk punt tijdens de
besprekingen van gisteren was
oe kwestie wat en hoe de bis
schoppen moeten antwoorden
op de vragen, die hen naar aan
leiding van de gebeurtenissen
m het Roermondse diocees van
diverse zijden' hebben bereikt.
in de loop van de middag
beeft men deze kwestie echter
laten rusten om andere punten,
die reeds lang op de agenda
stonden, eerst te kunnen af
werken. Later in de middag
beeft men de besprekingen over
de kwestie-Gijsen wederom
bervat. Nadere bijzonderheden
over deze besprekingen ont
braken bij het afsluiten van
deze editie nog.
(ADVERTENTIE)
voor Uw
Suède- en Nappakledlng
Einditraat 14 Breda
(Van een onzer
verslaggevers)
GOES Drieduizend
mensen in Zeeuwsch-
Vlaanderen en Zuid-Be
veland, die dit jaar een
nieuwe watermeter heb
ben gekregen, hebben
een onverwacht meeval
lertje gehad. Die driedui
zend meters hebben na
melijk een constructie
fout: de teller blijft op
negen kubieke meter
staan en registreert niets
meer.
De WMZ, die inmiddels
bezig is met het vervan
gen van deze meters,
heeft besloten dat de wa
tergebruikers met zo'n
meter niet meer dan die
negen kuub hoeven te
betalen. Dat beschouwt
men dan een beetje als
een compensatie voor het
ongemak dat de gebrui
kers wordt aangedaan
omdat er nu weer een
nieuwe meter moet wor
den geïnstalleerd.
HAARLEM GAAT massaal af-
valglas inzamelen. Een actie
niervoor start vrijdag a.s. De
gemeente wil met dit project
bijdragen aan een onderzoek
naar de mogelijkheden om on
gebruikt glas, zoals flessen, op
nieuw te gebruiken.
0 Half knielend maak Jack Schmitt een foto van Gene Cernan naast de Amerikaanse vlag.
O President en mevrouw Mar
cos van de Philippijnen hebben
een bezoek gebracht aan me
vrouw Amor Robles in het zie
kenhuis. Zij bedankten haar
voor het moedig optreden tij
dens de aanslag op mevrouw
Marcos. Mevrouw Robles wierp
zich tussen de aanvaller en de
vrouw van de president. Zij
liep hierbij een diepe steek
wond op.
(Van een onzer verslaggevers)
ROTTERDAM Met ingang
van vandaag worden de maxi
mum verkoopprijzen van gas-
olie, dimne stookolie, de huis
brandoliën 1 en 2 en de auto-
gasolie verhoogd met 60 cent
per honderd liter.
De oliemaatschappijen heb
ben deze prijs in gezamenlijk
overleg met het ministerie van
economische zaken vastgelegd.
EEN VAN de roemrijke Ro
meinse heerbanen in Italië is
weer 70 meter korter. De Ita
liaanse politie deelde mee dat
dieven honderden grijze bazalt-
blokken van de Via Cassia heb
ben gestolen.
(Van onze correspondent)
SAS VAN GENT In het
kanaal Gent-Terneuzen, ter
hoogte van Sas van Gent, is
het stoffelijk overschot van de
71-jarige weduwe M. van H.
uit Zelzate door de rijkspolitie
opgevist. Zij werd sinds 3 de
cember van dit jaar vermist.
BREDA - DEN HAAG
"et bestuur van de Neder
landse Hartpatiëntenvereniging
m Nljft van plan mor-
,;>een buitenparlementaire
a«ie te houden om aandacht
vragen voor de situatie rond
Z bathhirurgie in Endhoven
ln7„ Jlos}}ie van de nu werk-
j kindhovense hartchirurg
h-.'T van der Schaar. De
actpat,entenvereniging is. al-
ln l,eer H. S. Fievet, van
u»g dat noch minister
Stuyt van Volksgezondheid
noch het bestuur van het Eind-
hovense Binnenziekenhuis vol
doende dadendrang tentoon
spreiden om het conflict rond
de hartchirurgie in Eindhoven
op te lossen en dr. Van dei-
Schaar weer aan het werk te
zetten.
Vorige week donderdag heeft
de vereniging van de minister
meer duidelijkheid gevraagd.
Volgens de heer Fievet is die
er nog niet gekomen, ondanks
een bericht aan de vereniging
van het ministerie waarin
werd verwezen naar het com
muniqué van minister Stuyt
nadat deze vorige week met
deskundigen op het gebied van
harchirurgie had gesproken
over uitbreiding van het aan
tal open hartoperaties.
Minister Stuyt wil die uit
breiding bereiken door in
overleg met de minister van
Onderwijs en Wetenschappen
de hartchirurgische centra
in de academische ziekenhui
zen uit te breiden.
Na afloop van het gesprek
dat minister Stuyt vandaag,
dinsdag, met het bestuur in het
Binnenziekenhuis heeft gehad,
is alleen gezegd dat de minis
ter zijn standpunt heeft
toegelicht en dat de situatie in
Eindhoven „is bezien tegen de
achtergrond van de landelijke
situatie".
(Van onze redactie buitenland)
ANTWERPEN De loco-
burgemeester van Antwerpen,
de heer L. Delwaide, heeft gro
te nieuwe plannen bekendge
maakt voor de uitbreiding van
de olieraffinaderijen in Ant
werpen en het uitdiepen van
de Westerschelde.
De heer Delwaide zei dit op
het jaarlijkse banket van de
redersvereniging. Esso België
zal de capaciteit van zijn raffi
naderij uitbreiden met VA mil
joen ton tot 12J4 miljoen ton
per jaar. Bovendien zal Shell
op de linker Scheldeoever een
raffinaderij bouwen met een
capaciteit van negen miljoen
ton per jaar.
Over de Schelde zei de heer
Delwaide, dat deze nu bevaar
baar is voor schepen met een
maximum diepgang tot 12y2
meter en een maximum ge
wicht van ongeveer 75.000 ton.
De rivier zal op Belgisch ge
bied anderhalve meter worden
uitgediept, om hem bevaarbaar
te maken voor schepen tot
125.000 ton. Hij zei dat het
Scheurkanaal een meter dieper
gemaakt zou worden, zodat be
laden schepen in een getijde de
zee zouden kunnen bereiken.
(Van onze parlementaire
redactie)
DEN HAAG Het feit,
dat de PvdA-fractieleider
drs. Joop den Uyl en diens
collega van de KVP, mr.
Frans Andriessen, vandaag
opnieuw moeten opdraven
bjj kabinetsformateur dr. M,
Ruppert, wordt in Den Haag
gezien als een poging de bei
de opponenten rond de ge
sprekstafel te krijgen.
Het wordt niet uitgesloten
geacht, dat de afzonderlijk te
voeren gesprekken van van
daag zullen worden gevolgd
door een gesprek tussen An
driessen en Den Uyl onder
Rupperts leiding.
Het zou er daarbij om gaan
af te tasten in hoeverre de
KVP en de beide andere con
fessionele partijen bereid zijn
een eventueel links minder
heidskabinet zakelijk tegemoet
te treden. De confessionelen
zouden niet bij voorbaat steun
aan een kabinet-Den Uyl hoe
ven toezeggen. Wel zouden zij
bereid moeten zijn te zeggen,
dat ze er niet a priori op uit
zijn een dergelijk kabinet „de
nek te breken".
De gesprekken, die Ruppert
vandaag met de beide politici
voert worden officieel een
voortzetting genoemd van de
door tijdnood niet afgeronde
gesprekken van afgelopen
vrijdag. Er lijkt evenwel toch
een diepere politieke beteke
nis achter te zitten. Immers
dr. Ruppert heeft deze week
zelf al gezegd, dat hij het
essentieel vindt om uit té vis
sen hoe een gesprek tussen
Den Uyl en Andriessen tot
stand kan komen, nu de PvdA
duidelijk op het standpunt
staat dat er met de KVP niet
„onderhandeld" kan worden.
Andere aanwijzing voor het
belang van de gesprekken met
de politieke leiders van PvdA
en KVP is het feit, dat dr.
Ruppert gisteren het totstand-
brengen van een links-confes
sioneel meerderheidskabinet
als zesde mogelijkheid aan
.sitjn lijstje van alternatieven
heeft toegevoegd. Tot nu toe be
vatte dat lijstje vijf mogelijke
kabinetten: de oude vijf partij-
encoaldtie, een vierpamtij enka-
binet van confessionelen en
VVD, een links minderheids
kabinet, een confessioneel
.ninderheidskabinet en een ex
tra-parlementair kabinet (niet
aan kamerfracties gebon
den).
De gesprekken van vandaag
zouden dus ook kunnen bete
kenen, dat Ruppert erop uit is
de linkse drie en de confessio
nelen aan het onderhandelen
te krijgen over de vorming
van een zespartijenkabinet.
Er staan overigens nog dikke
vraagtekens achter de kans van
slagen, omdat de lifikse drie
zich tegenover de kiezers heb
ben gebonden niet te zullen
onderhandelen met partijen,
waarmee voor de verkiezingen
niet onderhandeld kon worden
over een regeerakkoord.
(Vervolg op pagina 13)
(ADVERTENTIE)
voor al Uw bontwerk
Elndstraat 14 Brada
(Van een onzer verslaggevers)
ZELZATE/TERNEUZEN. Het water in het kanaal Gent-
Terneuzen kan nog bezwaarlijk water worden genoomd. Bij een
proef in een laboratorium waarbij een aquarium gevuld werd
met water uit het kanaal is gebleken- dat een vis in dit water
vrijwel onmiddellijk sterft.
Zelfs wanneer men zuurstof
in het water brengt houdt de
vis het er niet lang levend uit
en sterft hij door vergiftiging.
Sterker nog, in een mengsel
van 95 procent zuiver water en
amper 5 procent kanaalwater
gaat de vis na twee dagen toch
dood.
Met dit opmerkelijke staaltje
illustreerde professor Persoone
van het laboratorium voor eco
logie, natuurbehoud en zoögeo-
grafie van de universiteit te
Gent een een dezer dagen ge
houden inleiding voor het ge
westelijk comité voor leefmi
lieu te Zelzate. Volgens de
hooglefaar is de huidige toe
stand van de Gentse kanaalzone
van dien aard dat er niet veel
meer industrie zou mogen bij
komen. Professor Persoone leg
de de nadruk op de weten
schappelijke basis waarop het
gewestelijk comité voor leef
milieu actie zal moeten voeren
tegen de milieuverontreiniging
in de Gentse kanaalstreek. Di
verse diensten van de Gentse
universiteit zijn bereid het no
dige documentatiemateriaal te
verstrekken. Het idee van ëen
centraal zuiveringsstation voor
de gehele kanaalzone noemde
professor Persoone een utopie,
gezien de zoveel verschillende
en sterk uiteenlopende chemi
sche afvalprodukten die het ka-
STAD EN STREEK
Terhole in verbinding
met Apollo 17.
Pagina 3
Afvalwaterleiding wi!
zuiverende taak niet
afstaan. Pagina 5
BINNEN- EN
BUITENLAND
Zeerobben wijken voor
Drents jongetje.
Pagina 13
van mens lot
melis
Pagina 15
SPORT
F.C. Amsterdam woest
op Helmonder Prins.
Pagina 16
DE KLEINE STEM
De Prins die zijn zusje
kwijt was. Pagina 17
RADIO EN TELEVISIE
Water op de buis.
Pagina 18
naai vervuilen. Hij wees op de
mentaliteitsverandering die
noodzakelijk is bij de gemeen
tebesturen. „Men moet afstand
nemen van de verkeerde rede
nering: mijn buurgemeente
doet het niet, waarom zouden
wij het dan wel."
In België zal er in het parle
ment een kleine omwenteling
op gebied van de milieuwetge
ving moeten gebeuren. Profes
sor Persoone waarschuwde dat
de taak van het comité voor
leefmilieu geen eenvoudige zal
zijn. „Maar," zei hij, „acties van
regionale comités, gerugge-
steund door de bevolking, heb
ben al meer dan eens een poli
tieke weerklank gekregen."
Het gewestelijk comité voor
leefmilieu gaat verschillende
activiteiten ontplooien om haar
doelstelling, de bevordering
van een beter leefmilieu voor
mens, dier en plant in de ka
naalzone, te verwezenlijken.
Een daarvan is een grote dia-
en fotowedstrijd om het „vuil
ste plaatje" van de kanaal
zone
(Van onze correspondente)
VLISSINGEN - De Tsjechische
schaakgrootmeester Ludek
Pachman zal vrijdag 22 de
cember een simultaan-schaak-
wedsfcrijd spelen in Vlissingen.
De Vlissingse schaakclub heeft
enkele sponsors bereid gevon
den een flink bedrag op tafel
te leggen voor dit unieke
schaakevenement. De heer
Pachman, die enkele dagen
geleden zijn geboorteland na
veel moeilijkheden mocht ver
laten, verklaarde destijds in
een t.v.-interview dat hij bij
zijn streven naar Nederland te
komen, geen enkele medewer
king had ontvangen van de
Nederlandse schaakbond of
van de voorzitter van de FI
DE, de heer Max Euwe, on
danks herhaalde verzoeken om
hulp.
De 45 Zeeuwse schaaktegen
standers van d-e heer Pachman
zijn geselecteerd uit de beste
schakers van Zeeland. De heer
Pachman speelt nu op verzoek
van zijn vele Nederlandse
schaakvrienden en schaakclubs
diverse wedstrijden, waaron
der simultaan-schaakwedstrij-
den in Amsterdam en Vlissin
gen. In Vlissingen worden de
wedstrijden gehouden in het
Scheldekwartier, de schaak
club Vlissingen verwacht voor
dit evenement een enorme pu
blieke belangstelling.
(ADVERTENTIES)
M/15/ÏB/17/1B december
Geopend van 10-17 en 19-22 uur
Zondag van 10-17 uur
Toegang 3.50 RA! Amsterdam
TT biljetten aan NS stations
komt vanavond in de
Aanvang 8.00 uur
Kaarten a 3,50 verkrijgbaar aan de zaal.