Heinrich Böll (54) krijgt Nobelprijs POLITIE MAAKT BOM ONSCHADELIJK IN LEIDEN MINISTER VAN AGT: Fors optreden tegen terreur Vandaag Korter dienen nog geen haalbare zaak Geertsema riskeert conflict met kamer NIEUWE FABRIEKSHAL M KLOOSTERZANDE IN ACHT DAGEN MAAR Haardracht soldaten straks niet meer vrij DAGBLAD VOOR ZUIDWEST-NEDERLAND Politieke congressen hebben geen invloed op stemgedrag Man (24) uit Lewedorp overleden na ongeluk met bietenlader MARTINAIR NEEMT VLUCHTEN OVER VAN FAILLIETE DUITSE MAATSCHAPPIJ Russen voor de kust DE KOSTER: WDM ONDOENLIJK UITBREIDING Opiniepeiling: Bezuinigingen ten koste van ambtenaren Honderd miljoen Andere opzet van katholieke jeugdraad Veel belangstelling voor bouwsysteem DRIEDUIZEND JAAR VOOR MOORDENAAR Woningkraken wordt een overtreding Salt-overleg wordt hervat 112e jaargang no. 17158 EDITIE VOOR ZEELAND Directeur: Dr. W. A. J. M. Harkx Hoofdredacteur: L. Leijendekker Hoofdkantoor: Breda, Reigerstr. 16 Telefoon 22341, Postgiro 1114111 STEM Vrijdag 20 oktober 1972 WEERBERICHT Buien Aanvankelijk licht bewolkt met plaatselijk enkele buien. Later op klaringen. In kracht toenemende wind. KANTORENGOES, KLOKSTRAAT 1 HULST, STEENSTRAAT 14 TERNEUZEN, NIEUWSTRAAT 9 BERGEN OP ZOOM, ZUIVELSTRAAT 26 OOSTERHOUT, ARENDSTRAAT 14 ROOSENDAAL, MOLENSTRAAT 45 ,<Van onze redactie buitenland) STOCKHOLM De Zweed se academie heeft gisteren de Duitse schrijver en voorzitter van het internationale PEN- centrum, Heinrich Böll (54), de Nobelprijs 1912 voor literatuur toegekend. De aan de onderscheiding verbonden geldprijs bedraagt ruim 300.000 gulden. Böll kreeg de onderscheiding voor zijn werk, „door zijn combinatie van een breedheid van ge zichtspunten, overeenkomstig de eisen van zijn tijd, en de ge voeligheid van zijn creatief vermogen, heeft bijgedragen tot vernieuwing van de Duitse literatuur". De prijs zal op 10 december, de sterfdag van de stichter, Al fred Nobel, plechtig in Stock holm worden uitgereikt. De op 21 december 1917 als zoon van een beeldhouwer ge boren Böll wilde oorspronke lijk boekhandelaar worden, maar hij werd voor de beëindi ging van zijn studie opgeroepen voor arbeidsdienst en militaire dienst. Na de oorlog, waarin hij drie keer gewond werd, studeerde hij Germanistiek en begon hij spoedig met het publiceren van verhalen. De grote doorbraak in zijn werk kwam met zijn tweede roman „Und sagte kein einziges Wort" over het be dreigde huwelijk van een uit de oorlog terugkerende soldaat. Het volgende boek „Haus ohne Hüter" werd in 1955 in Frank rijk als beste buitenlandse ro man bekroond. Daarop volgen „Das Brot der frühen Jahre", „Billard um lialb zehn", „Ansichten eincs Clowns" en in 1971 „Gruppen- bild mit Dame". Voor zijn om vangrijke literaire werk kreeg Böll talrijke onderscheidingen, o.a. de Georg-Biicher-Preis. In 1971 werd hij gekozen tot voor- Ziter van het internationale PEN-centruin. Bondskanselier Willy Brandt heeft de Nobelprijswinnaar, die een reis naar Israël maakt, te legrafisch gelukgewenst. Brandt zegt zicli erover te verheugen dat de onderschei ding een man ten deel valt wiens werk buiten zijn eigen volk ook bij velen in West en Oost zo'n grote weerklank heeft gevonden. BÖLL STAD EN STREEK Cadzarid loost straks schoon water op zee Pagina 3 NSM kampt nog steeds met personeelsoverschot Pagina 5 FINANCIëN EN ECONOMIE Europese scheeps bouwers leggen het af tegen de Japanse Pagina 11 BINNEN- EN BUITENLAND Valse-bommelder wilde rijk leventje leiden Pagina 13 KUNST EN CULTUUR De ontseksualiseerde Triënnale der Zuidelijke Nederlanden Pagina 15 SPORT NAC's midvoor Stanley Bish voor twee wedstrijden geschorst Pagina 17 (Van onze correspondent) KAMPERLAND Op het landbouwmechanisatiebedrijf van W. C. Leenboel aan de Veerweg 14 te Lewedorp te n-amperland is gistermorgen Mj een bedrijfsongeval de 24- jarige uit Leuwedorp afkom stige ongehuwde heer J. J. de ^ooning om het leven geko- o enV heer De Kooning was «an het assisteren bij het los- v j yan een bietenlader op dit eon lader moest vanaf aut0 worden getakeld. Op moment dat de lader in de donr nm|. sch00t de kettin§ rio kleteninachine raakte de l-flr Kooning die onder flnrn. stond. Hy werd hier- WZWaar Sew?nd. Per ambu- naarY overSebracht Bei'gzichtziekenhuis te tmes waar hij een halfuur na dineo3" mst aan zÜn verwon mngen ls overleden. afwezigheid van twee al* ct i laar onder meer van ziekte - zal de 4 nrive u Godwin zaterdag ce,tnnTber weer °P het con- ooitpodium terugkeren. (Van onze redactie binnenland) DEN HAAG/LEIDEN Minister Van Agt (Jus titie) heeft in de Tweede Kamer meegedeeld dat z.i. een fors en gecoördineerd optreden noodzakelijk is tegen de toenemende criminaliteit en het terrorisme. De regering is met grote zorg vervuld over de recente bom-aanslagen, zo zei hij. Bij de terreurbestrijding zal sprake zijn van een gecentraliseerd optreden onder leiding van een over het gehele land opererende officier van justi tie. Deze is gisterenmorgen naar Leiden gegaan, waar om tien voor zeven in de trapgevel van het belastingkantoor een bom werd gevonden, die vrijwel identiek was aan de bommen die eerder deze week in andere plaatsen van ons land werden ontdekt. De politie vuurde zes tien schoten op het projectiel af, waardoor het tijdmechanis- me van de bom losraakte. De bom, een ongeveer 40 centime ter lange buis, werd naar het Leidse politiebureau gebracht voor verder onderzoek. In Rotterdam zijn gisteren vier (valse) bommeldingen bin nengekomen. Een melding kwam binnen bij C A, dat geheel ontruimd werd. .(Van onze parlementaire redacteur) DEN HAAG De verkor ting van de dienstplicht tot twaalf maanden, die volgens de linkse oppositie in de Tweede Kamer al het volgend jaar geëffectueerd moet wor den, is geen haalbare zaak. Dat heeft minister De Koster van defensie de Tweede Ka mer gisteren laten weten tij dens de behandeling van zijn begroting. De koster raadde een motie waarin de kamer om een uit spraak over deze zaak wordt gevraagd, dan ook met grote nadruk af. Wel zei hij, dat hij geen bezwaar had met een dootr de KVP-woordvoerder Van Eisen ingediende motie, waarin slechts om een spoedig onderzoek naar de mogelijkhe den van diensttijd-verkorting wordt gevraagd. Nu al een beslissing nemen over diensttijdverkorting zou betekenen dat vooruit wordt gelopen op in de toekomst te verwezenlijken structuurwijzi gingen binnen het defensie-ap paraat. De minister zei er voorstan der van te zijn, dat het over leg met de WDM hersteld wordt. „Ik stel dat zelfs zeer op prijs", zei hij maar dan moet de WDM van haar kant ook garanties geven dat ze geen acties onderneemt die dat overleg doorkruisen. „Ik heb wat dat betreft nog geen toezegging van de WDM bin nen", aldus de minister. Hij ontkende dat zijn besluit tot opschorting van het overleg het volgen van de harde lijn zou zijn. Een goed overleg met de WDM noemde de be windsman in het belang van de goede verhoudingen binnen de krijgsmacht. De door de PvdA-woord- voerder Stemerdink ingedien de amendementen die bezui nigingen in de defensieuitga ven beogen, vond minister De Koster van te ingrijpende aard. Ze hebben te grote con sequenties voor de volgende regering, zo zei hij. 0 Scherpschutter Van Elk schoot gistermorgen het iijnmechanisme van een bom in Leiden. De bom kon daardoor onschadelijk worden gemaakt. Minister Van Agt wees er in de Tweede Kamer op, dat het in de open maatschappij on doenlijk is „een voor alle even tualiteiten sluitende afweer te organiseren". Hij maakte gewag van de uitwisseling van gege vens binnen de (uitgebreide) EEG over internationale ter reurdaden. De nu in te stellen anti-ter- reurbestrijding zal z.i. heel snel van de grond moeten komen. Er zal daarbij sprake zijn van een centrale besluitvorming en coördinatie, niet echter van een centrale bevelvoering. Volgens de minister van ju stitie hebben de genomen vei ligheidsmaatregelen bij banken en andere geldinstituten al enig effect gesorteerd. De groei van het aantal bankovervallen in 1971 heeft zich dit jaar tot nu toe niet voortgezet. Vorig jaar liep het aantal op van 46 tot 116 en gedurende de eerste drie kwartalen van dit jaar werd het „overigens zorgwekkend" aantal van 82 overvallen be reikt. De overvallen richten zich nu meer op andere objecten, zo bleek uit de mededelingen van de minister. Hij noemde win kels, benzinestations en parti culiere bedrijven. Daaraan zal de grootste aandacht moeten worden geschonken, zo merkte hij op. Een uitbreiding van het recherche-apparaat noemde hij vereist. De minister zei respect te hebben voor de politie en de wijze, waarop de politie-orga- nisatie zich „met hart en ziel" inzet om de haar opgedragen taak zo goed mogelijk te ver vullen. IN DAMASCUS is officieel vernomen dat „Syrië en Roe menië besloten hebben tot her stel op ambassadeursniveau van de in 1967 verbroken diploma tieke betrekkingen". DEN HAAG De politieke congressen hebben geen in vloed op de politieke voorkeur van het Nederlandse volk. Dat blijkt uit een vergelijking tus sen de uitslagen van onderzoe ken naar het stemgedrag voor en na de politieke congressen. Het jongste onderzoek ver richt door het bureau Intro- mart in opdracht van VARA's Achter het Nieuws toont verder aan dat de zittende re gering (inclusief Ds '70) maar kan rekenen op 49 procent van de stemmen. De progressieve drie (PvdA, D '66 en PPR) kunnen rekenen op 43 procent van de stemmen. Van de ondervraagden heeft 77 procent laten weten zeker te zullen gaan stemmen; tien procent zal zeker niet stem men. Gevraagd naar de voor keur voor een regering liet 41 procent weten een uitge sproken voorkeur te hebben voor een regering van de pro gressieve drie. Een regering van alleen KVP, AR en CHU kreeg 28 procent „voorkeur stemmen". De meningen over het mis lukken van de rooms-rode coa litie zijn verdeeld: 35 procent vindt het jammer, 28 procent vindt het juist, dat het niet doorgaat en 27 procent kan het niets schelen. Tot slot is gevraagd naar de mening over een minderheids regering. Het Nederlandse kie zersvolk houdt daarvoor het hart vast, zo blijkt uit de steek proef. Slechts 10 procent van de ondervraagden stelt zich achter een minderheidsrege ring van alleen de progressie ve drie; 27 procent ziet een gat in een minderheidsregering, wanneer samenwerking met anderen wordt gezocht. Ten aanzien van de confessionelen zijn de cijfers nog ongunstiger; 4 procent ziet een minderheids regering van alleen KVP, AR en CHU wel zitten; 20 procent gelooft in een minderheidsrege ring als de confessionelen sa menwerking met anderen zoeken (Van onze parlementaire redactie) DEN HAAG Het conflict, dat het kabinet geriskeerd beeft met de ambtenarenorganisaties, door in de miljoenennota maat regelen aan te kondigen, die de positie van het overheidsperso neel direct raken, kan uitgroeien tot een conflict tussen het kabinet en de Tweede Kamer. Leden van de KVP-fractie verwachten niet, dat de fractie als geheel zal besluiten de mo tie van de fractieleider in gediend bij de algemene be schouwingen van verleden week in te trekken. Zij stellen zich op achter het oor deel van de vijf centrales van overheidspersoneel, dat minis ter Geertsema namens het ka binet „geen enkel perspectief voor open overleg" geboden heeft. De ambtenarenorganisaties blijven op het standpunt staan, dat de regering heeft besloten ruim 100 miljoen ten koste van de ambtenaren te bezuini gen. „De regering stelt wel dat het onjuist is te menen, dat het kabinet reeds beslis singen heeftgenomen, maar zij maakt deze stelling niet waar. Minister Geertsema houdt in zijn brief vast aan de verklaring van de minister president, dat tijdens het eventueel te voeren overleg de budgetaire invalshoek niet verlaten kan worden". Minister Geertsema zegt in zijn brief aan de Tweede Ka mer, dat de regering „van haar kant bereid blijft tot het voeren van het door de heer Andriessen in zijn motie ge vraagde overleg". Hij voegt daaraan toe, „dat daarbij de budgettaire en andere aspec ten wel in het oog moeten worden gehouden". Naar het oordeel van de centrales van overheidspersoneel zegt de mi nister daarmee in wat andere bewoordingen precies hetzelf de als de premier verleden week in de kamer verklaar de. Die verklaring van mr. Biesheuvel was voor KVP- fractieleider mr. Andriessen toen onvoldoende om te be sluiten zijn motie in te trek ken. In die motie had hij de regering gevraagd alsnog een open overleg met de ambtena renorganisaties aan 1» gaan. De centrales handhaven hun stelling, dat het niet aangaat om van het overheids- en on derwijzend personeel, de mili tairen en het spoorwegperso neel, extraoffers te vragen boven hetgeen in het kader van een matiging gevraagd wordt van alle Nederlandse werknemers. UTRECHT (ANP) De Ka tholieke Jeugdraad voor Neder land heeft in functie en samen stelling een gewijzigde opzet gekregen. De raad wil meer dan voorheen vanuit de katho lieke gemeenschap gaan funge ren als een centrum met een kruispuntfunctie tussen kerk en samenleving. Er zijn nieu we leden tot de KJR toegetre den en er is een nieuw bestuur samengesteld. EEN UITSLAANDE brand heeft gewoed in een cash- en carrybedrijf in Ermelo. Het hele bedrijf met de bovenwo ning brandde uit. (Van een onzer verslaggevers) KLOOSTERZANDE Vanuit de gehele wereld bestaat er belangstelling voor een nieuw systeem van bouwen, dat in Zeeuwsch-Vlaanderen is ontwikkeld en op dit moment voor het eerst wordt toegepast bij een uitbreiding van mouterij Menu in Kloosterzande. Dank zij het nieuwe sys teem verschijnt er in acht achtereenvolgende werkdagen op het terrein van dit bedrijf een nieuw gebouw van 10 meter boog, S breed en 60 meter lang. Afgelopen maandag is voor de bouw het startsein gegeven en verwacht wordt, dat het aanstaande woensdag kant en klaar zal zijn. Het dak ligt er dan op en met de afwerking kan een begin gemaakt wor den. Het is een nieuwe kiem- kast, waarmee de jaarproduk tie van de mouterij van 27.000 ton tot 33.000 opgevoerd moet worden. Verwacht wordt, dat het nieuwe gedeelte in december in bedrijf gesteld kan worden. Tezamen met de bouw, heeft het bedrijfsklaarmaken van de kiemkast dan een periode van ongeveer 2,5 maanden ge vergd. Een aanzienlijke bespa ring, als men nagaat, dat met de bouw volgens de traditio nele methode, ongeveer een jaar gemoeid zou zijn. De snelle werkwijze is te danken aan het feit, dat de 6 ton wegende spanten ter plaatse worden vervaardigd. Ze wor den op hun plaats gebracht met een enorme kraan, die alweer dank zij een speciale vinding alléén hetzelfde werk doet, waarvoor er tot voor kort twee nodig waren. De muren en het dak bestaan vut geprefabriceerde platen, die door een plaatselijke be tonfaibriek worden geleverd. Dit speciale prefab-systeem is uitgedokterd door architect Rademakers van het architec tenbureau Ch. Schoonis uit Sas van Gent in overleg met eige naar Jan Menu van de Moute rij en het aannemingsbedrijf Goossen uit Kloosterzande. Eerder is het systeem in zijn eerste vorm beproefd bij de bouw van twee nieuwe kiem- kasten, die ongeveer een jaar geleden in gebruik genomen konden worden. In die tijd is het aanzienlijk geperfectio neerd en is men tot een nog snellere bouwwijze kunnen komen. Vervolg op pag. 2) SCHIPHOL (ANP) Martin- air heeft donderdagavond mee gedeeld, dat zij voorlopig een negental vluchten zal uitvoe ren, die door Duitse reisbureaus waren geboekt op vliegtuigen van de geliquideerde Duitse chartermaatschappij Atlantis. De eerste vlucht wordt reeds vandaag uitgevoerd met een groep toeristen, die voor het reisbureau van München naar Istanboel moeten worden ge bracht. Met de overige acht vluchten die in de komende da gen zullen worden uitgevoerd, worden Duitse toeristen naar het Middellandse-Zeegebied ge bracht. Atlantis was de tweede char termaatschappij van W.-Duits land. Eerder is donderdag me degedeeld, dat deze onderne ming is geliquideerd, nadat een poging om de financiële basis te verstevigen, was mislukt. Veertigduizend passagiers wer den de dupe van de liquidatie van Atlantis. DALLAS (AFP) Een ju ry in Dallas, Texas, heeft als haar mening te kennen gege ven dat Terry Eugene Culley wegens moord op een verzeke ringsagent tot 3.000 jaar ge vangenisstraf moet worden ver oordeeld. De verdachte heeft bekend. Het is de langste straf die tot dusver door een jury in Texas is gevraagd. In de rechtspraak in Texas is het mogelijk dergelijk lange straffen op te leggen om te voorkomen dat de veroordeelde na een aantal jaren voorwaar delijk in vrijheid kan worden gesteld. Zo komt iemand die tot levenslang is veroordeeld na 20 jaar op vrije voeten. Van onze parlementaire redactie) DEN HAAG Volgens de liberale minister van Defensie, De Koster, komt het vaak voor dat Russische schepen, uitge rust met peilapparatuur, vlak in de buurt van onze ter ritoriale wateren komen. On langs is een dergelijk schip bij Den Helder voor anker gegaan. Volgens minister De Koster ging het hier niet om een we tenschappelijk onderzoek. Ook is er op die plek weinig vis aanwezig, zei hij er schertsend bij- DEN HAAG Minister Van Agt van Justitie zal zeer bin nenkort bij de Tweede Kamer een wetsvoorstel indienen, waarin het kraken van wonin gen strafbaar wordt gesteld. Het kraken zal echter niet als een misdrijf worden beschouwd maar als een eenvoudige over treding. Ook zullen maatrege len worden getroffen om het nodeloos lang leegstaan van woningen tegen te gaan. In het afgelopen jaar is van vele zij den op een dergelijke regeling aangedrongen. WASHINGTON (Rtr.) De V.S. en de Sovjet-Unie zullen op 21 november in Genève hun overleg over beperking van de offensieve kernbewapening (SALT) hervatten. De datum werd vastgesteld toen president Nixon op 2 ok tober een bespreking had met de Russische minister van bui tenlandse zaken, Andrei Gro- miko. (Van onze parlementaire redactie) DEN HAAG Het ziet er naar uit dat de haardracht van de dienstplichtige militairen weer aan regels wordt gebon den. Dat viel gisteren althans af te leiden uit wat minister De Koster in de Tweede Ka mer hierover opmerkte, ai bleef hij vaag over de vraag of de beslissing spoedig wordt ge nomen. Lang haar, aldus de be windsman, heeft, zo is geble ken, zijn bezwaren uit oogpunt van veiligheid en hygiëne. Met het dragen van een haarnetje is weliswaar het veiiigheidsbe- zwaar opgeheven, maar het probleem van de hygiëne erg belangrijk waar veel men sen bij elkaar zijn wordt er eerder groter dan kleiner door. De Nederlandse kazernes zijn nu eenmaal niet uitgerust met droogkappen, een minimum eis voor de goede verzorging van lang haar. Op velddienst wordt het probleem alleen maar moeilijker. Deze belangen moeten tegen elkaar worden afgewogen, al dus de minister, die er bij zei niet terug te willen naar de tijd van voor de vrije haardracht toen „erg kort" het parool was. Deze belangenafweging is nu in haar eindfase gekomen, al dus de bewindsman, die ove rigens toezegde de zaak eerst nog in georganiseerd overleg te zullen bespreken.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1972 | | pagina 1