sl
1
IER
Een boom
valt best
te verhuizen
Ouwe mopperpot werd
grenzeloos populair
8 8fl.
uit
Al wilt Unheel
bos kopen f
Violet
arson
„Ik vind
Ena nog
steeds
een
geweldig
mens"
beleid
iiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiij
liit
ijkheden o.a.
- muurcoating
garantie
COAT"
VOOR JEUGD
N ZEELAND
Schappelijk
i/sters
Voor de bijl
Met kluit
Voordeel
Per dozijn
Avontuur
IIIIIIIIIIIIIIIIIIIllllllilllllllllllllllllllllllBIfillBESSIIllSySBSBiBliailllIlIBBfilEEgliEIEBfillillIfilllSSII&llllllllllllBlIllllllllllllllllllllllllllilllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllliyilllllllll
Geweldig
BBC-girl
Pianiste
Populariteit
Enaaa
door:
Corn. Verhoeven
Ij
ijten, lusters,
lomodes en
i biblioteken.
i groenten in
dik 1 ste kwa- -
Roex n\\
vrij
DE STEM ZATERDAG 7 OKTOBER t972
m
?uur- en coupeenaag
ichting
richting
ren vrijblijvend
3,25
_,EFOON 01600 - 41950
■en (alle kleuren)
N:
eenbergen -
2 en 5 43.
pverlening aan jongeren en
Iers bij onbevredigende ge-
i- en/of andere relaties.
van de mogelijkheden t«t
igen wij voor onze afdelin-
gezinsvoogdij of voogdij.
cademie of H.S.A. vereist.
hebben een zelfstandig en
er en worden verricht in
rijkbegeleiding alsmede
sultatie is aanwezig.
rigerende subsidieregelingen
iurg.
an d. direktie, londense kaal 39,
Inlichtingen over deze functies
1180- 8555.
het moderne
jwen als
Verkooppunten
ondernemers,
=n, dat zij het
Hinte).
üiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiuiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiuiiuiiHUHiuiiiiiiiiiiiiiiiHiiiiiiiiiiuu»
De weg wordt breder. Een ongeveer 20 jaar oude kastanje met kluit verhuist naar de nieuwbouwwijk op de achter
grond van de foto.
Wilt u een heel bos ko
pen? Een kleine vijfdui
zend (5000) bomen van on
geveer 10 meter hoogte?
Bel dan maar even de Na
tionale Bomenbank in
Sliedrecht. Op het ogen
blik heeft deze loot aan de
stam van Mostert en De
Winter Groenvoorzienin
gen ongeveer 6000 bomen
aan te bieden. Allemaal
met kluit en van een aan
vaardbare grootte. Want
de Nationale Bomenbank
handelt alleen in bomen
die al jaren staan en om
een of andere reden weg
moeten.
Sinds we zo bewust zijn van
de waarde van een wat oudere
boom, valt ook daar geld te
verdienen. De Nationale Bo
menbank weet dat maar over
duidelijk na één jaar haar
diensten te hebben aangebo
den. De vraag naar langzaam-
groeiende bomen (eik en beuk)
is veel groter dan het aanbod.
De behoefte aan linden, plata
nen, essen, esdoorns en kas
tanjes is groot genoeg om een
handeltje in op te zetten. De
nationale boom bij uitstek
de populier gaat altijd wel
van oe hand. Had men vorig
jaar 300 bomen aan te bieden,
nu is het al het 20-voudige.
Uitgangspunt voor Mostert
en De Winter Groenvoorzie
ningen was dat men zag hoe
bomen die juist na jaren een
beetje omvang hadden gekre
gen zonder meer voor de bijl
gingen. Op andere plaatsen
werden dan diezelfde soort
bomen neergezet om in vele
tientallen jaren te bereiken
wat die omgezaagde al was.
Grondgedachte: er worden da
gelijks de mooiste bomen ge
kapt zonder dat dit nodig is.
Het is algemeen bekend dat
gezonde „oude" bomen kunnen
worden weggehaald en elders
opnieuw geplant. Er is vraag
naar die „oude" bomen omdat Aaivzipn
de zuurstofproduktie vele hon- 1
derden keren groter is dan die
van kleine bomen, of omdat
een grotere boom beter oogt.
Om die twee uitersten, hakken
en planten, tot elkaar te bren
gen werd de Nationale Bo
menbank opgericht.
brugd moet worden, komen r'e
kosten tussen de 500 en 100C
gulden per exemplaar.
Een administratiepunt waar
gemeld kan worden dat be
paalde bomen moeten ver
dwijnen; terwijl andere men
sen kunnen vragen of er ze
kere bomen aangeboden wor
den. Die laatste groep moet
dan de verhuizing voor zijn
rekening nemen. Wat wel eens
in de papieren kan lopen want
een boom-met-kluit weegt
tussen de 1 en 4 ton en meer
dan één tegelijk kan er niet
worden verplaatst. Afhanke
lijk van gewicht van de boom,
van de moeite bij het uitgra
ven, van de afstand die over-
Wie dat kan betalen? Ieder
een, als je zegsman H. H. van
der Hof van de Nationale
Bomenbank mag geloven. „We
krijgen veel gemeenten en
projectontwikkelingsmaat
schappijen. Die kopen dan een
aantal volwassen exemplaren
en zetten die in een verder
kale nieuwbouwwijk neer. Dat
geeft meteen een beetje aan
zien. En voor de kosten hoeft
men het niet te laten als je
het geld voor tien tot vijftig
bomen deelt op het bedrag
voor zo'n hele wijk; dan zit
je relatief gezien aan een mi
nimum".
Toen men begon met de
Bomenbank was het seizoen
van verplanten al bijna be
gonnen. Want ook daar heeft
men mee te maken. De win
termaanden zijn het allerbeste
om bomen te verkassen. Daar
bij werkt men inmiddels met
het voordeel dat men bomen
heeft aangeboden gekregen
die over enkele jaren weg
moeten met het gevolg dat ze
rondom van een ring met
zand worden voorzien en niet
verder in de breedte gaan
wortelen, maar als het ware
in hun eigen kluit, waardoor
ze gemakkelijker verplaats
baar worden.
Rijkswaterstaat en Provin
ciale Waterstaat weten welke
plannen weer het verdwijnen
van een stuk groen terwille
van autoweg, vaarroute, dijk
verhoging ten gevolge heb
ben. Van der Hof: „In de eerste
plaats doen we dan moeite
om die boom op zijn oorspron
kelijke plaats te laten. Als het
niet per se moet, komen we er
niet aan. Wanneer er geen
mogelijkheden zijn zoeken we
naar een oplossing om het
groen in die omgeving te hou
den. Als ook dat niet kan,
wordt het een grote verhui
zing." Voorbeelden: de eeuw
oude taxus die van het ter
rein van de gesloopte Konin-
ginnekerk- in Rotterdam, ver
huisde naar een nieuwe be
jaardenflat om daar de tuin
wat meer „body" te geven. De
kastanjes die van Zevenhui
zen in Zuid-Holland overgin
gen naar Tilburg. En dan alle
bomen (van populieren tot en
met eiken) die werden neer
gezet in nieuwbouwwijken in
Schiedam, Leusden en Maarn.
Negentig procent van de
bomen overleeft het avontuur.
Door een aantal redenen. Al
lereerst wordt de boom ge
keurd voordat hij wordt uit
gegraven. Alleen exemplaren
die kerngezond zijn, komen in
de registratie van de Nationale
Bomenbank. In de tweede
plaats wordt het nieuwe bedje
voor de boom met grote zorg
gespreid: mest en aarde uit de
oorspronkelijke omgeving
moeten maken dat hij zich
meteen op de nieuwe plek
„thuisvoelt". Een zorgvuldige
snoeiing maakt tenslotte dat
de operatie een minimale kans
op falen in zich bergt.
Na de projecontwikkelings-
maatschappijen en gemeenten
(die de bomen meestal per do
zijn inkopen), volgen nu
schoorvoetend de eerste parti
culieren die niet het geduld
willen opbrengen om een klei
ne boom groot te zien worden,
maar meteen iets van afme
ting verkiezen.
Van der Hof tenslotte over
de 5000 populieren: „Dat is een
tot verdwijnen gedoemd bos
op de grens van Brabant en
Zeeland. Door het aantal en
doordat populieren gemakke
lijk te verhuizen bomen zijn,
kunnen we ze aanbieden tegen
de lage prijs van ongeveer 160
gulden per stuk inclusief een
transport van ongeveer 50
kilometer. Mits er 100 tegelijk
worden afgenomen". Weet u
nog steeds zeker dat u geen
bos wilt kopen?
Tekst: Bert Bakker
Vanavond hervat de
VARA „Coronation
Street", een serie van
Granada Television, die de
Britse kijkers al twaalf
en de Nederlandse al vijf
jaar aan het toestel ge
kluisterd houdt. Een van
de belangrijkste, zo niet
de belangrijkste steun
pilaar van het nog steeds
niet aflatende succes
is de figuur van
Ena Sharpies, een creatie
van de actrice
Violet Carson.
Met haar hadden we in
de studio's van
Manchester een gesprek.
Laat ik de grootste gemeen
plaats die de showbusiness-
literatuur rijk is, nog maar
eens van stal halen: ze is on
danks haar enorme succes heel
eenvoudig gebleven. Het is na
melijk zo. Violet Carson is de
eenvond zelve; al kent ieder
een haar dankzij haar vertol
king van Ena Sharpies in de
langspeel-tv-serie „Corona
tion Street".
Het Italiaanse blad „II Gior-
no" heeft eens over Ena ge
schreven dat ze bekender is
dan de Britse eerste minister.
Desondanks is ze heel mak
kelijk bereikbaar, staat ze on
middellijk een interview toe
en beantwoordt ze elke vraag.
Ze is zelfs niet te beroerd om
een kop koffie voor me te ha
len onder het motto „dan kunt
u even uw aantekeningen bij
werken". Violet is een gewel
dige vrouw en heel charmant
voor haar ongetwijfeld hoge
leeftijd. „Ze moet in de zeven
tig zijn", verklapt de pers
dienst van Granada Televi
sion, „ik ben boven de 21",
zégt ze zelf als antwoord op
de vermoedelijk al vele malen
gestelde vraag.
symfonieën vertolken, maar
ook hele opwindende muziek
jes waarmee ik toen westerns
begeleidde".
Ze trouwde in september 1926.
Twee jaar later werd ze we
duwe, waardoor ze opnieuw
genoodzaakt was als pianiste
de kost te gaan verdienen. In
1935 maakte ze haar eerste
radio-optreden. Ze zong -er
toen ook bij, zowel populaire
deuntjes als Italiaanse opera
aria's. In de oorlogsjaren trad
ze overal in het land voor de
militairen op en werd ze een
idool van de jeugd dankzij
haar rol van „Auntie Vi" in
het kinderuurtje van de BBC.
De actrice Violet Carson.
Violet Carson werd in> Man
chester geboren in een een
voudige wijk, waar elk straatje
zo als lokatie voor Coronation
Street gebruikt had kunnen
worden. Toen ze drie was be
gon ze piano te spelen, toen ze
acht was kreeg ze haar eerste
pianoles. Zeven jaar later
waagde ze. haar kans toen, een
plaatselijke bioscoop dringend
om een pianist verlegen zat.
„Ik beleefde daar twee gewel
dige jaren", herinnert ze zich
nu, „Daarna speelde ik in an
dere bioscopen. Daardoor heb
ik alles leren spelen. Ik kan
Ook na de oorlog werkte ze
veel voor de BBC, eerst in een
populair quizprogramma en
pas veel later als actrice. Spre
kend over die tijd, zegt ze nu:
„Ik was een echte BBC-girl.
Ik vond het dan ook maar niks
toen ik een aanbod kreeg van
de onafhankelijke televisie
maatschappij om voor hen te
gaan werken. Ik liet het afwe
ten onder het motto dat ik
geen tijd had. Drie weken la
ter kreeg ik een SOS-telegram
uit Manchester of ik toch asje
blieft wilde komen. Enfin, ik
ben gegaan en heb een came
ratest gemaakt. Toen ik thuis
kwam heb ik gezegd: ik ben
bang dat ik deze rol krijg".
Violet heeft de rol van Ene
Sharpies inderdaad gekregen
hetgeen nu, zegge en schrijve
twaalf jaar later, in het geheel
niet door haar wordt betreurd.
Ze zegt: „Vaak vragen ze me
of ik het moeilijk vind deze1
rol te spelen. Ik zeg altijd 'nee.
want ik ken Ena al m'n hele
leven. Van het begin af aan
heb ik niet echt hoeven te ac
teren om Ena gestalte te ge
ven. Daarom kwam ik inder
tijd ook moeiteloos door de
selectie, want ik was in wezen
echt niet beter dan de andere
23 kandidaten".
Eind 1960 verscheen „Corona
tion Street" voor het eerst op
het scherm. Ena Sharpies was
spoedig een van de populairste
figuren en ze zou dat tot op
de dag van vandaag blijven. Al
zegt Violet als ik haar vraag
of dat inderdaad zo is, heel
bescheiden: „Dat weet ik echt
niet". Perschef Norman Frisby
zegt echter: „Als er een krant
komt voor een verhaal over
„Coronation Street" en ze wil
len er een exclusieve foto bij
hebben, dan nemen ze altijd
Ena. Zij is representatief voor
onze serie, dat valt niet te ont
kennen".
De populariteit van Ena werd
ook op andere fronten over
tuigend bewezen. In oktober
1965 mocht Violet Carson uit
handen van de koningin de or
de van het Britse rijk ontvan
gen. Ze kreeg de persoonlijke
complimenten van Harold Wil
son, toen die premier was en
er werd door de bekendste ro-
zenkweker van het land een
nieuw soort naar haar ge
noemd. Een ander voorbeeld:
toen Ena eens een kritische
opmerking plaatste over „het
buurtwinkeltje" diende de
vakbond officieel een klacht
in. En toen ze met enkele
medereizigers protesteerde te
gen het feit dat de trein van
Manchester naar hun woon
plaats Blackpool zo vaak ver
traging had, haastte de Britse
spoorwegen zich met de ver
zekering dat het niet meer zou
voorkomen.
Wellicht is dat alles mede oor
zaak van het feit dat Violet
Carson nog steeds enthousiast
is over haar rol. „Ik vind Ena
nog steeds 'n geweldig mens",
zegt ze. „Ik denk dat er wel
iets van mezelf in zit, al bezit
ik zelf niet de moed die Ena
heeft. Daarom is die ouwe
mopperpot ook zo populair,
denk ik. Ze mag dingen zeg
gen die veel vrouwen graag
zouden willen zeggen, maar
niet durven. Ena is een stuk
autoriteit. Ze vertegenwoordigt
ouderwetse waarden en een
discipline die vandaag de dag
is verdwenen. Het gekke is
dat ik ontzettend veel brieven
krijg van jonge mensen die mij
om advies vragen. Voor hen
heeft Ena blijkbaar iets dat ze
bij hun eigen ouders niet kun
nen vinden".
Violet Carson krijgt ontstel
lend veel brieven. Ook uit Ne
derland. „O ja", zegt ze, „ze
ker zes in de maand. En echt
niet alleen met verzoekjes om
foto's met handtekening.
Laatst kreeg ik een hele lange
brief in het Nederlands ge
schreven. Dat was nog nooit
eerder voorgekomen. Ik heb
hem laten vertalen. Een vrouw
met ernstige zorgen had een
complete levensbeschrijving
aan mij gestuurd".
Violet kan ook aan andere din
gen merken dat ze letterlijk
grenzeloos populair is. Ze ve'r-
telt: „Ik was op vakantie in
Italië en werd midden in Rome
aangehouden door een voorbij
ganger. Het bleek een Neder
landse vakantieganger te zijn
die mij herkend had en die
me met alle geweld een hand
wilde geven. Soms is al die be
langstelling wel eens verve
lend .Al zet ik een donkere
bril op, waar ik me ook ver
toon, schreeuwen de mensen
Enaaa tegen me".
Tekst: Tom Smeets
Foto: Granada Television
Al weken lang is in de
omgeving waar ik
werk een discussie
gaande over de godsdienstleer.
Nu is die altijd al een geliefd
onderwerp voor felle disputen
en zelfs moordpartijen ge
weest, waarschijnlijk werkt
hierin een soort van natuur
wet door die ons voorschrijft
onze grootste zekerheden te
localiseren op een terrein
waarvan onze kennis het
kleinst is en er met betrek
king tot onze meest dubieuze
stelligheden de grootste into
lerantie op na te houden. Wie
nu al boos wordt en mij ver
wijt een verdorven scepticus
te zijn, geef ik onmiddellijk
gelijk, maar hij bewijst daar
mee het mijne.
In dit geval komt daar
nog iets bij, namelijk
de macht van Rome,
het centrum van de ortho
doxie. In Rome is besloten dat
een cursus godsdienstleer die
door veel deskundigen is sa
mengesteld en op veel scholen
gebruikt wordt, onmiddellijk
uit de circulatie genomen moet
worden. De bisschoppen, die
niet zo enthousiast zijn over
de inhoud van de cursus, staan
voor een moeilijke beslissing.
De ervaring leert intussen dat
bisschoppen die voor een
moeilijke beslissing staan en
die niet kunnen uitstellen, in
de geest van Rome beslissen.
Maar intussen gaat de discus
sie haar gang: zij is door geen
beslissing ongedaan te maken.
Er zijn mensen die Rome
steunen ofwel omdat zij willen
gehoorzamen ofwel omdat zij
de cursus slecht en ketters vin
den. Tegenover hen staan de
genen die de cursus willen
handhaven hetzij omdat ze
niet willen gehoorzamen, het
zij omdat ze de cursus goed
vinden. De laatste mogelijk
heid vermeld ik alleen volle
digheidshalve, want ofschoon
dit de enige redelijke over
weging lijkt om de cursus te
handhaven heb ik haar nog
niet vernomen. Het schijnt om
iets anders te gaan, zoals dat
gewoonlijk gebeurt bij discus
sies. Het voorwerp van de
twist wordt buiten beschou
wing gelaten en de twist gaat
onbelemmerd zijn gang, vol
gens vaste wetten.
Dat „andere" noemen ze
beleid. Rome, aardig op
weg een symbool van
het kwaad te worden, handelt
ondemocratisch, achter „onze"
rug om. En daarmee is het
oordeel geveld, want onde
mocratisch en slecht zijn twee
woorden voor hetzelfde. Ik
geloof, zeg ik er haastig bij,
dat dit op het gebied van be
leid wel zo ongeveer waar is.
Beleid hoort democratisch te
zijn. Maar ik vind het een
beetje griezelig om alles wat
met de kerk en het geloof te
maken heeft als een zaak van
beleid te zien. Beleid heeft te
maken met wat in onze macht
ligt: kerk en geloof danken
hun specifiek karakter hier
aan dat ze te maken hebben
met wat niet in ónze macht
ligt. Voor zaken die in onze
macht liggen en om beleid
vragen hebben we geen kerk
nodig.
De autoritaire, dus we
reldse, kerk en degenen
die tegen haar maat
regelen protesteren, hebben in
elk geval dit gemeenschappe
lijk. dat zij de waarheid en het
heil, ommaar een paar klei
nigheden te noemen, als een
object van beleid beschouwen.
De twist over de vraag of dit
beleid dan democratisch of
monarchistisch moet zijn, van
het basisvlak naar de top of
van de top naar het basisvlak
moet worden doorgespeeld, is
in het licht van deze funda
mentele vergissing van geen
enkel belang en heeft met de
kerk niets te maken.
Bij zo'n twist vraag ik mij
dan ook altijd af in
hoeverre zij geïnspi
reerd wordt door een oprecht
geloof in iets anders dan de
mocratie of een andere vorm
van bestuur. Omdat ik een
scepticus ben, heb ik de nei
ging te denken dat het geloof
hierin geen rol speelt, dat men
hiervan moet afzien en al een
flinke heiden moet zijn om
van zulke punten een zaak
van politiek en beleid te ma-
ken.De heidenen wonen in
Nederland en in Rome. Hun
gemeenschappelijk en een
drachtig beleden heidendom
bestaat hierin dat zij alleen
in hun macht geloven. Over de
uitoefening daarvan verschil
len de opinies. Dat die macht
wordt uitgeoefend over ge
loofszaken maakt voor hen
weinig verschil. Het kon even
goed over iets anders gaan.
V
