Venus 8 landde zaeht op Venus Wat Iaat deze tekening zien vrij uit Varia Kurkdroog Onmetelijk Broeikas Geen kans Hoofdbrekens Tui o en DE SI EMEAi tittUAu O AÜUU51 US 1972 Venus: een barbaarse wereld O Deze reeks van vijf opnamen van de planeet Venus laat duidelijk zien dat de planeet, net als de maan, schijngestalten vertoont, ter wijl zij zich van links naar rechts naar de aarde toe beweegt in haar baan om de zon. Natuurlijk is steeds één halfrond van Venus verlicht. De onderlinge stand van Venus, aarde en zon bepaalt echter de grootte van het ver lichte deel dat vanaf de aarde is te zien. Zaterdag 22 juli maak te een Russische Ve- nus-sonde een zachte landing op de planeet Venus. Dat betekende, dat een reis van 270 miljoen kilometer, die in maart was begonnen, met succes werd afge sloten. Onze ruimtevaart-re dacteur Piet Smolders deed daarna twee din gen: aan de hand van de hem bekende gege vens bracht Fiij de lan- beeld. ding en de inhoud van het landingsgedeelte in Bovendien schreef hij bijgaand verhaal over de planeet, waarop geen enkele vorm van_ leven mogelijk is. Ve nus: een barbaarse we- reld. A. Hittebestendige capsule scheidt zich af van moeder schip. 3. Gasanalysator. Meet sa menstelling Venus-damp- kring. B. Capsule wordt witgloeiend 4 Tweede parachutestrop bij intrede in dichte damp kring. C. Deksel wordt afgestoten- Loodsparachute trekt hoofd parachute open. D. Hoofdparachute (bestand tegen temperatuur van 530 graden Celcius) zorgt voor zachte landing. Radaranten nes meten resterende hoogte boven Venusoppervlak. E. Capsule hier opengewerkt om interieur te tonen) ligt op de bodem van Venus- 1. Eerste parachutestrop 2. Antenne voor verbinding met de aarde 5. Antenne radiohoogteme ter 6. Kraag voor bevestiging van deksel (diameter 80 centimeter). 7. Derde parachutestrop 8. Ventilator 9. Hitte- en drukbestendige capsule 10. Drukvat waarin appara tuur 11. Electronische apparatuur 12- Draagring voor bevesti ging aan moederschip 13. Radiozender 14. Demper waarop drukvat rust 15. Verschillende lagen hit- te-isolerend materiaal 16. Omvormer. Maakt meet resultaten geschikt voor uitzending naar aarde 17. Radiator voor afkoeling apparaten-drukvat 18. Binnenste hitte-isolatie 19. Explosieve bout voor af gestoten luik 20. Vierde parachutestrop (opengewerkt) 21. Tweede antenne radio hoogtemeter 22. Parachute 23. Venusoppervlak Dezer dagen is 's morgens nog voor zons opgang in het oosten 'n schitte rend heldere ster te zien: Venus, afgezien van onze maan onze naaste buur in het immense heelal. Begin deze week heeft de planeet, die de naam van de godin der liefde draagt, haar grootste helderheid bereikt: zij staat nu zoda nig tussen aarde en zon dat wij het overgrote deel van haar oppervlak ver licht zien. Het woord op pervlak is in dit verhand in feite niet helemaal juist: in tegenstelling tot haar mythologische naamgenote houdt de planeet Venus haar oppervlak angstvallig bedekt. Een dikke perma nente wolkenlaag onttrekt le planeet aan de spieden- Ie blikken van de sterren kundigen. Er zijn nog meer frappante verschillen tussen de my thologische en de échte Ve nus. Sinds enkele jaren weten we dat de planeet niets lie felijks heeft. De zachte lan ding van de Russische Vene ra (Venus)-8, nu een week geleden, heeft de laatste twij- tels weggenomen: Venus is 'r barbaarse wereld. Haar opper vlak is zo'n 500 graden Cel- Mus heet. Zink en lood kun nen er alleen maar in de vorm van plassen voorkomen. De druk van de met wolken gela den dampkring is verplette rend: honderd atmosfeer. Of in duidelijker taal: even groot als een kilometer diep in de Oceaan. Venus is een kurk droge gigantische woestijn die het leven geer. schijn van kans biedt. De gelijkenis tus sen de aarde en Venus de planeten zijn praktisch even groot is niet meer dan op pervlakkig. Een hypotethische Venus- bewoner hij bestaat niet. daar kunnen we nu al zeker van zijn zou de grootste moeite hebben te ontdekken dat hij op een bolvormige pla neet leeft, die maar een on beduidend stofje is in de onmetelijke ruimte. De dichte atmosfeer en de zeer hoge temperatuur van de luchtlaag vlak boven de grohd veroor zaken het duizendvoudige van een verschijnsel dat we alle maal we) eens gezien hebben op een snikhete dag boven 'n vliegveld' een in de verte lan dend vliegtuig lijkt zich min cf meer te verdubbelen- Op Venus lijkt de horizon zich aan alle kanten sterk te ver heffen. zodat een bewoner het idee zou hebben te leven op de bodem van een gigantische kom. De dichte ondoordring bare wolkenlaag belemmert hem het uitzicht op zon en sterren. Diezelfde wolken fil teren het zonlicht en zorgen voor een per-manente scheme ring. De verstrooiing van het licht in de dichte atmosfeer heeft een misteffect. dat mo gelijk zelfs een blik op de ho rizon onmogelijk maakt waardoor het genoemde kom- effect weer wat zou worden afgezwakt. Naarmate er in de afgelo pen jaren meer bekend is ge worden over Venus, is de strijd over,de vraag waarom deze planeet zo hemelsbreed van de aarde verschilt in alle hevigheid ontbrand. Er is een aantal mogelijke verklaringen gegeven voornamelijk door Amerikaanse en Russische geleerden. Venus en de aarde zijn zowat even groot, hun massa's zijn ook om en nabij gelijk, zodat ze ongeveer de- kent, dat Venus ruim twee keer zoveel zonnestraling in casseert dan wij. Al heel lang geleden moet het water dat zich door aller lei chemische processen aan het oppervlak had gevormd, zijn verdampt, waardoor Ve nus veranderde in een woes tijn waarin geen leven kon ontstaan. Toen de tempera tuur aan het oppervlak zo'n 250 graden bereikte, begonnen grote hoeveelheden kooldioxi de vrij te komen uit de ge steenten, waardoor de atmos feer verzadigd werd met dit gas. De aarde bezat eens ook een dampkring die hoofdza kelijk uit kooldioxide bestond, maar nadat de plantengroei tot ontwikkeling was gekomen werd dit gas geleidelijk aan omgezet in zuurstof, waardoor het hogere leven een kans kreeg. Op Venus heeft het kooldi oxide in de dampkring de zaak nog verergerd. Kooldioxide belet namelijk de uitstraling van warmte vanaf het oppervlak, waardoor een broeikaseffect optreedt- Zodoende konden de tempera turen extreme waarden be reiken. De hitte en de grote dicht heid van de V.enus-dampkring hebben de Russen bij het ont werpen van hun Venusniks niet weinig hoofdbrekens ge kost. Aan het begin van de zestiger jaren, toen de eerste Venera's werden gelanceerd, baseerde men zich op 'n min der barbaars Venus-model, met het gevolg dat de Venus- verkenners een roemloos en voortijdig einde vonden. Maar telkens kregen de ge leerden juist genoeg gegevens om te kunnen concluderen dat men nog te optimistisch had gedacht over de omstan digheden op onze buurpla- neet. Geleidelijk aan kwamen de Venera's dan ook dichter bij het begeerde doel: metingen niet alleen tijdens de afdaling in de diepere (en steeds he tere) dampkringslagen, maar ook op de bodem. Venera-7 bleef als eerste 23 minuten „levend" op het oppervlak en de jongste Venera zelfs 50 minuten. Het lijkt hoogst onwaar schijnlijk dat er ooit ruimte vaarders op Venus zullen rondstappen.tenzij de mens zou kunnen ingrijpen in het „broeikaseffect" om geleide lijk aan Venus meer te doen gaan lijken op de aarde. zelfde aantrekkingskracht uitoefenen op de gassen die de atmosfeer vormen. Ze zijn waarschijnlijk even oud en uit dezelfde „grondstoffen" gevormd. Waarom ontwikkel de de aarde zich tot een biologisch gesproken para dijs voor het leven en werd Venus tegelijkertijd een ste riliserende broeikas? De enige duidelijk aanwijsba re oorzaak moet welhaast ge legen zijn in het feit dat Ve nus veel dichter bij de zon staat dan de aarde: zo ruw weg 100 miljoen tegen 150 miljoen kilometer. Dat bete- De Russen willen zich in de verre toekomst voorlopig tevreden stellen met een zwe vende kolonie, zo'n 50 kilome ter boven het ziedend hete oppervlak. Enkele van hun ge leerden hebben heel slim be cijferd dat het op dat niveau best aangenaam kan zijn: een temperatuur van 2o'n 25 gr. Celcius, een druk van maar een halve atmosfeer.Met an dere woorden: zoiets als in de aardse dampkring op de hoogten die door de meeste vliegtuigen worden bereikt. Grote balonnen eventueel bestuurbaar zouden de on derkomens van astronauten, geleerden en technici dragen- Als er eenmaal een beschei den „basis" is, zou het syn thetische bouwmateriaal voor de uitbouw van de kolonie uit de bestanddelen van de Ve- nusdampkring kunnen wor den gedistilleerd. En de mens zou zich voedsel en zuurstof kunnen verschaffen door daarboven op grote schaal groenten en andere planten in kassen te kweken. Rusland's moderne versie van de han gende tuinen van Babyion. TEKST EN TEKENING: PIET SMOLDERS door Corn. Verhoeven Politiek lijkt soms wel de methode waarmee bedoelin gen worden omgezet in frus traties. Sinds er met zoveel nadruk over duidelijkheid ge praat wordtis alles veel on duidelijker geworden. Het streven naar eenheid heeft geleid tot het ontstaan van een groot aantal nieuwe partyen, dus tot versplinte ring. De leus „bezuiniging" wordt de oorzaak van een ka binetscrisis die waarschijnlijk meer gaat kosten dan er te bezuinigen valt. De vriende lijkste verklaring van dit ver schijnsel is deze dat politici nobel als ze zijn, telkens een programmapunt maken van datgene waarvan ze voe len dat het uit de hand dreigt te lopen. Zij houden de mis lukking wel niet tegen, maar begeleiden ze toch met prin cipiële uitspraken. XXX Bijna elke dag blijkt het weer zich heel anders te ge dragen dan door het meteoro logisch instituut te De Bilt wordt voorspeld. Wie 's avonds even naar buiten kijkt, kan zelf gemakkelijk de voorspel lingen van de deskundigen corrigeren. Waarin bestaat dan eigenlijk de deskun digheid van de meteorologen in De Bilt? Misschien wel hierin dat zij de enigen zijn die wel eens naar buiten kij ken. Maar de mogelijkheid moet niet uitgesloten worden dat het hele instituut helemaal niet bestaat of al jaren lang bezet wordt door een man die het langzamer hand beu begint te worden elke avond naar buiten te kijken. Dat is ook niet meer nodig, want iedereen blijft toch in de voorspellingen gelo- XXX Als een enquête uitwijst dat 25 procent van de Limburgers geen vertrouwen heeft in bisschop Gijsen, en twee maanden later blijkt dat per centage opgelopen tot 50, dan zegt dat, strikt genomen al leen maar dat de opinies over hem veranderd zijn. Het zegt dus iets over de veranderlijk heid van opinies, misschien wel over de karakterloosheid van het publiek, dat zo laf is iemand in de steek te laten zodra hij tot voorwerp van spot en verdachtmaking wordt. Ik zeg niet dat het precies zo is of dat mgr. Gij sen een uitstekende bisschop is. Maar het is een van de vele overwegingen waartoe 'n enquête aanleiding kan ge ven en die ik nergens héb ge lezen. XXX In Amerika drong het pu bliek er op aan, dat Thomas Eagleton, kandidaat voor het vice-presidentschap, zich zou terugtrekken. Gebleken was dat hij een paar keer een psy chische inzinking had ge had. Hij had dit feit niet aan de grote klok gehangen even min als zijn bezoeken aan de tandarts. Deze oneerlijkheid werd hem nu noodlottig. Wat hem het meest kwalijk genomen werd, de instorting of het verzwijgen daarvan, is niet zo duidelijk, maar het pupliek is wel zo sympathiek dat het noch een geheim, noch een zwakheid duldt. Het selec teert zijn leiders op een ma nier, die alleen weerzinwek kend normale dikhuiden een kans geeft. Mochten zij al o- ver menselijke eigenschappen beschikken, dan mag daarvan in elk geval niets blijken. XXX Ais niemand precies weet waar het over gaat en zelfs de betrokkenen verschil lende lezingen geven van de gebeurtenissen, dan ligt het voor de hand te' zeggen dat het nergens over gaat. Er is dus niets gebeurd, en er is geen reden om niet op de ou de voet verder te gaan. Zoiets gebeurt in gezinnen dagelijks. Ik vermoed dat nieuwe ge- zichtspunten zijn ontdekt, misverstanden opgehelderd - enz. Want al is er dan niets gebeurd, je kunt in de politiek niet doen alsof er niets ge beurd is.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1972 | | pagina 17