VEEL ZON IN WEEKEINDE
Jaarverslag PNEM: Produktie en transportmiddelen niet tijdig klaar
Stroomvoorziening in gevaar
V
RAADSFRACTIES PvdA EN
PPR BORSELE: WE KRIJGEN
NIET GENOEG INFORMATIE
OVER DE IEIDINGSTRAAT
Meningen over
Bisschop Gijsen
flink gewijzigd
DAGBLAD VOOR ZUIDWEST-NEDERLAND
Washington woedend op Jane Fonda
DESTEM
Wijziging regeerakkoord zo goed als zeker
andaag
in
Brief naar Ged. Staten
Na conflict van 5 maanden
MAN (32) UIT
ZEVENBERGEN
VERDRONKEN IN
OOSTERSCHELDE
ONTWIKKELINGSHULP NIET IN HET GEDING
Protest van
Fischer
afgewezen
VELEN LUCHTZIEK TIJDENS BRUIDSVLUCHT
Dode in Renesse, drie gewonden in Hulst!
editie voor
zeeland
weerbericht
OPLOSSING
KERNENERGIE
Legerleiding trekt
bevel in: Geen
haarnetjes
in Vierdaagse
1 ]2e jaargang no. 17075
Directeur: Dr. W. A. J. M. Harkx
Hoofdredacteur: L. Leijendekker
Hoofdkantoor: Breda, Reigerstr. 16
Telefoon 22341, Postgiro 1114111
STEM
Zaterdag 15 juli 1972
Zomers
Droog en zonnig. Matige noord
oosten wind. Maximum tempera
tuur: 25 graden.
KANTOREN: GOES, KLOKSTRAAT 1
HULST, STEENSTRAAT 14
TERNEUZEN. NIEUWSTRAAT 9
BERGEN OP ZOOM, ZUIVELSTRAAT 26
OOSTERHOUT, ARENDSTRAAT 14
ROOSENDAAL, MOLENSTRAAT 45
DE BILT. Deze week heeft West-Europa in het zomer
weer gebracht dank zij een sterk hogedrukgebicd waarvan
het centrum langzaam van de Noordzee naar Zuid-Noor-
wegen trekt. Met een wind tussen noord en noordoost wordt
droge lucht aangevoerd waarin dus veel uren zon zijn waar
te nemen. In deze situatie zal tijdens het weekeinde vrijwel
geen verandering komen. De lucht wordt door de sterke
zonnestraling verwarmd tot ongeveer 22 a 23 graden in de
middag. Belangrijk warmer zal het de eerste dagen niet worden.
Dan zal de wind toch eerst van zuidoost tot zuid moeten draaien.
Ook in de hogere luchtlagen is de atmosfeer bestendig zodat ver
wacht mag worden dat dit fraaie weer na zondag zal voortduren.
Daarbij ook goed strandweer met veel zon en een matige wind
uit noordoostelijke richting bij een temperatuur van 22 graden
zeewater 16 graden.
WASHINGTON/HONG
KONG Hel Amerikaanse
ministerie van Buitenlandse
Zaken heeft vrijdag de Ame
rikaanse actrice Jane Fonda
gelaakt naar aanleiding van
berichten, dat zij in de Noord-
vietnamese hoofdstad voor de
radio, haar stem heeft verhe
ven tegen de oorlog en een
beroep heeft gedaan op Ame
rikaanse militairen, de bom
bardementen op Noord-Viet-
nam te staken.
In het verleden heeft het
Amerikaanse ministerie van
Buitenlandse Zaken gepoogd
de paspoorten in te trekken
van Amerikanen, die naar
Noord-Vietnam reisden. Maar
door recente besluiten van
rechtbanken tegen een derge
lijke maatregel, aldus een
woordvoerder van het Ameri
kaanse Ministerie, zijn vele
Amerikanen reeds naar Hanoi
gereisd zonder speciale ver
gunning.
Jane heeft in de omgeving
van Hanoi een stelsel van dij
ken bekeken dat op 12 juli
door Amerikaanse bommen
werd beschadigd. Na afloop
zei ze dat „zich geen militair
doel in de onmiddellijke na
bijheid bevond".
Jane Fonda deed donderdag
via de radio een beroep op de
Amerikaanse militairen niet
langer Noord-Victnan te
bombarderen.
„Ik smeek jullie eens goed
te overwegen wat je aan het
doen bent", zei zij via „De
stem van Vietnam", Jullie al
lemaal in de cockpits van jul
lie toestellen, op de vliegdek
schepen, degenen die de hom
men inladen, die de vliegtui
gen repareren, die bij de Ze
vende Vloot werkzaam zijn,
denk asjeblief aan wat je
doet. Ziin deze mensen jullie
vijand? Wat zul je later te
gen je kinderen zeggen als
die vragen waarom je aan de
oorlog .deelnam? wat zul je
dan legen hen zeggen", zo
vroeg ze.
(Van een onzer verslaggevers)
DEN BOSCH - De elektriciteitsvoorziening in ons
land dreigt al in de nabije toekomst in gevaar te ko
men door het niet tijdig gereed komen van produk
tie- en transportmiddelen.
Het gevaar, zo blijkt uit het jaarverslag 1971 van de Pro
vinciale Noordbrabantse Electriciteitsmaatschappij
(PNEM). wordt veroorzaakt door de problemen op het
gebied van ruimtelijke ordening en leefmilieu, die met de
vestiging van centrales en de bouw van hoogspanningslijnen
gemoeid zijn.
De bestudering van die problemen vertraagt de goedkeurings
procedures van elektriciteitswerken. Daarom zal er, aldus de
PNEM, snel een ordening van beleid op dat gebied moeten
komen.
De problemen waarmee de
elektriciteitsproducenten te ma
ken hebben, zijn die van het
koelwater, van het verbruik
van primaire energie (voorna
melijk olie en gas en voor een
gering deel kolen) en het ruim
tebeslag door de bouw van bo
vengrondse hoogspanningslij
nen.
Van die problemen is dat van
het koelwater het meest nij
pend, omdat ook het koelwater-
verbruik in het buitenland
daarop van invloed is. Overi
gens lijken de mogelijkheden
voor oplossingen niet te ont
breken, al zal het wel eens no
dig zijn, zo schrijft de PNEM,
ter voorkoming van ernstiger
nadelen een minder bezwaar te
accepteren.
STAD EN STREEK
De pop verovert
Kloosterzande. Pagina 2.
Touwtrekken om
Zeeuwse meer. Pagina 3.
Mensen op vakantie,
dieren in nood. Pagina 5.
BINNEN- EN
BUITENLAND
Zwitserland in anarchis
ten-psychose. Pagina 8,
SPORT
Euwe acht Fischer rijp
voor het ziekenhuis.
Pagina 20.
RADIO EN TELEVISIE
Wereldtalen op Teteac.
Pagina 10.
PEILINGEN
Dr. Paul Sporken:
Abortuswet van twee
kwaden het kleinste.
Pagina 14.
VRIJ-IT
Toerisme in een weten
schappelijk jasje.
Mouth and MacNeal:
Twee keer flop is top.
Strips tekenen een tijd
rovend bedrijf.
Denksport.
(Van onze sportredactie)
REYKJAVIK
De com-
SCHIPHOL (ANP). Vele
van de stralende gezichtjes
van de tien bruiden werden
gistermiddag aan boord van
een F-27 Friendship van de
Nederlandse Luchtvaartmaat
schappij even wit als hun toi
letjes, waarin zij direct na het
geven van het ja-woord naar
Schiphol waren gekomen
Deze kersverse passagieres
van de huwelijksboot waren
meer dan wat wit om de
neus geworden als gevolg van
luchtziekte.
Met de tien pas gevormde
echt paren vierde de Neder
landse felicitatiedienst Feli-
citas" op de luchthaven het
bereiken van een mijlpaal: het
bezoek aan de 750.000ste
bruid. In de perskamer van
de luchthaven ontvingen de
jonggehuwden, die bij hun
aankomst veel bekijks hadden
getrokken, uit handen van di.
recteur P. Weduwer van Fe-
licitas het pakket van het be
drijfsleven, dat voor deze ge.
tegenheid uitgebreider was
dan gewoonlijk. Daarna maak
te hij bekend wie van de ge
lukkige echtparen het 750.000e
was. Dat was Johanne en Wil
lem-Jan KreikampZwolle
uit Amersfoort. Zij kregen een
vliegreis ter waarde van
1500,—
Het feest werd in de lucht
besloten tijdens een uur du
rende vlucht, waarbij de echt
paren hun toekomstige woon
plaatsen van de lucht uit kon
den aanschouwen.
(Van een onzer verslaggevers)
BORSELE De fracties van de PPR en de PvdA in de
Borselse gemeenteraad zijn hevig verontrust over het tracé
van de leidingstraat door de zak van Zuid-Beveland. Zij
vinden dat hun informatie over deze kwestie onthouden is
en hebben zich daarom in een schrijven tot het college
van Gedeputeerde Staten van Zeeland gewend.
---- JL-/ C UVJ11I-
missie van beroep, bestaande
uit de IJslanders Meller en
Arnlauksson, de Amerikaan
Cramer en de Rus Krogius
heeft het protest dat Bobby
Fischer indiende naar aanlei
ding van het feit dat hij ver
liezer werd verklaard van de
tweede partij van de tweekamp
met Spassky afgewezen,
cischer had geëist dat de par
tij alsViiet gespeeld beschouwd,
j zou worden.
Een optimale oplossing ziet
de PNEM in het vestigen van
nog een beperkt aantal centra
les op de meest geschikte plaat
sen aan de grote rivieren. Het
eigen plan voor een Maas-
Waalcentrale wordt daarbij een
goed voorbeeld genoemd.
Alleen het koelwatervraag-
stuk zou wellicht op te lossen
zijn door vestiging van centra
les aan zee, aan de zeearmen of
aan uitgestrekte meren zoals
het IJsselmeer en de Deltame-
ren. Maar dat zou tot gevolg
hebben, dat er voorlopig een
grotere behoefte zou ontstaan
aan bovengrondse transportlij
nen. Het zoeken naar geschikte
tracees voor die hoogspannings
lijnen levert in ons dichtbe
volkte land nu op sommige
plaatsen al moeilijkheden op.
Voor de verdere toekomst,
aldus het PNEM-verslag, is de
hoop gevestigd op een goedko
pere manier aan elektriciteit
ook op grotere afstanden via
ondergrondse kabels te kunnen
leiden. Vooreerst spanningen
van 150 kV, later wellicht ook
van 380 kV.
Voor het koelen zijn ook an
dere methoden mogelijk, bij
voorbeeld het gebruik van
koeltorens. Maar daarbij stuit
men op landschappelijke be
zwaren.
Het grondstoffenprobleem kan
in de toekomst worden opge
lost, wanneer kernenergie, ze
ker nadat kweekreactoren ope
rationeel zijn geworden, aan
vulling en vervanging kan
worden voor fossiele brand
stoffen, waarvan, aldus de
PNEM, de bekende wereldvoor
raad thans voor 100 jaar toe
reikend wordt geacht.
De vele instanties, zo zegt
het jaarverslag, die zich bezig
houden met ruimtelijke en eco
logische vraagstukken willen
terecht de afweging van de ver
schillende belangen zo even
wichtig mogelijk doen plaats
vinden, hetgeen veel studie en
overleg vereist. De tegenkant
van deze medaille is, dat het
tijdig gereedkomen van pro
duktie- en transportmiddelen
welke nodig zijn om in de stij
gende behoefte aan elektrische
energie te voorzien, in het ge
drang komen. „In deze ontwik
keling schuilen reeds voor de
nabije toekomst gevaren voor
elektriciteitsvoorziening en dus
voor de vervulling van de ta
ken die aan bedrijven als het
onze zijn toevertrouwd".
(Van onze correspondent)
HILVERSUM Meer dan de
helft van katholiek Limburg,
namelijk 52 procent, is de me
ning toegedaan, dat bisschop
Gijsen van Roermond geen
bruggenbouwer is tussen de
verschillende stromingen in de
katholieke kerk van Neder
land. Precies de helft van ka
tholiek Limburg vindt dat bis
schop Gijsen meer rekening
houdt met Rome dan met de
andere Nederlandse bisschop
pen.
Dit blijkt uit een enquête,
die KRO-Brandpunt in Lim
burg heeft laten houden. Het
Brandpunt-onderzoek loopt pa
rallel met de enquête, die in
februari van dit jaar door Ken
merk gehouden werd. Toen za
gen echter 25 procent geen
bruggenbouwer in bisschop Gij
sen en vonden eveneens slechts
25 procent dat bisschop Gijsen
meer naar Rome keek dan naar
zijn Nederlandse collega's.
Brandpunt hield het afgelo
pen weekend zijn enquête over
de vraag hoe men nu 5 maan
den na de benoeming van mgr.
Gijsen, denkt over de nieuwe
bisschop en over de problemen
die sindsdien in het Limburgse
diocees zijn gerezen tussen bis
schop Gijsen en zijn medewer
kers en de meerderheid van de
Diocesane Pastorale Raad.
Doordat Brandpunt dezelfde
vragen voorlegde als Kenmerk
in februari van dit jaar, kan
men gemakkelijk zien, dat er
hier en daar aanmerkelijke
verschillen optreden in de be
antwoording. Velen zijn de zaak
in de loop van het conflict an
ders gaan beoordelen. Brand
punt voegde er echter enkele
vragen toe over een mogelijke
oplossing van het conflict in
het bisdom.
Up de vraag of men een mo
gelijkheid ziet om de moeilijk
heden tussen de bisschop en
zijn kaders op te lossen, ant
woordde 41 procent met ja, 37
procent met nee en 22 procent
met „geen mening". De groep
van 41 procent ja-zeggers ant
woordde vervolgens op.de sub
vraag „Welke mogelijkheid?"
met: bisschop Gijsen aanvaar
den 15 procent, bisschop Gijsen
moet aftreden 15 procent, bei
de kanten moeten praten en
toegeven 43 proeent, de bis
schop moet toegeven 9 procent
en de medewerkers moeten
worden terechtgewezen 9 pro
cent.
De groep van 37 procent nee-
zeggers antwoordde op de sub
vraag „Waarom niet?" met
met bisschop Gijsen valt niet te
praten 29 procent, standpunten
onoverbrugbaar 34 procent, als
buitenstaander niet in staat te
oordelen 21 procent.
De Brandpunt-enquête werd
verzorgd door Intomart N.V. in
Hilversum, welke daarvoor
evenals bij de Kenmerk-enquê-
te ruim vierhonderd katho
lieken ondervroeg. Bij de ver
werking van de gegevens werd
Brandpunt begeleid door dr. IS.
Bijnen van de katholieke hoge
school in Tilburg.
Blijkens mededelingen van
de briefschrijver, het PFR-
raadslid J. de Koster, gaat de
leidingstraat niet zoals oor
spronkelijk de bedoeling was
via Valdijk, PZEM-hoogspan-
ningsleidingstraat en toekom
stige Sloeweg naar het Sloege-
bied (Total), maar zal de lei
dingstraat de kortste route ne
men, dwars door de ai met
ruilverkaveling bedreigde
„Poel", Valdijk en Louissepol-
der.
De leidiingstraat zal, behalve
de Tot,ail-leidiing, ook de wa
terleiding van het waterschap
en de waterstraat van de Wa
termij- Zeeland bevatten en in
breedte variëren van 100 tot
140 meter, met bovengrondse
leidingen. Op de volle breedte
daarvan mag geen boom groei
en. Dit met het oog op ge
vreesde beschadigingen en ca
lamiteiten. Bovendien moet
het gehele terrein worden
geëgaliseerd. Naar verluidt
(bevestiging van enkele infor
maties hierover wilde men
van officiële zijde nog niet
gewen) zou het ruilverkave
lingsplan „De Poel" al aan de
herziene stnaatipliannen zijn
aangepast. Op verzoek van mi-
nieter Lardinois gaat een van
diens topambtenaren binnen
kort in bespreking met de on
langs opgerichte Vereniging
Landschapsreserva-at Zuid-Be
veland. De met ruil-verkave
ling (o.m. „De Poel") belaste
ambtenaar zal aan de be
windsman rapport moeten uit
brengen over datgene dat ge
wijzigd zou kunnen worden in
de Poel-plannen, Mat het oog
hierop wilde PPR-raaidslid en
tevens V.L.R.-lid De Koster
van zijn gemeentebestuur iets
weten van de omstandigheden
rond de leiddnigstraat. Tot zijn
spijt deelde wethouder M.
Jansen hem na ruggespraak
met de rest van het ooilege
mee, dat hij geen inzicht
mocht hebben van de notulen,
van de werkgroep die de led-
dingstnaat voorbereidt en
waarvan twee topambtenaren
van de gemeente Borsele deel
uitmaken.
(Vervolg op pag. 3)
NIJMEGEN (ANP) De
leiding van de Nijmeegse
Vierdaagse wandelmarsen
heeft, vrijdagavond meege
deeld dat zij van de legerlei
ding bericht heeft gekregen
dat het bevel dat militairen
met lang haar, die aan de
vierdaagse deelnemen, een
haarnetje moeten dragen is in
getrokken. Aanvankelijk had
de legerleiding deelneming
aan de vierdaagse beschouwd
als „dienst te velde", waarvoor
haarnetjes verplicht zijn.
I
(Van onze correspondent)
SINT MAARTENSDIJK
Gisterenmiddag is op de Oos-
lerschelde nabij Gorishoek de
32-jarige uit Zevenbergen af
komstige J.G. van de Luit-
gaarden verdronken. De heer
Van de Luitgaarden verbleef
met zijn familie op de cam
ping De Zeester te Sint Maar
tensdijk en was de laatste dag
van zijn vakantie met de rub
berboot gaan varen waarin
zich zijn 3 kinderen en de
grootvader bevond. Op onver
klaarbare wijze is de rubber
boot omgeslagen. De grootva
der plus de 3 kinderen konden
door personen in de omgeving
van het ongeval die zich even
eens te water bevonden, wor
den gered. De heer J.G. van
de Luitgaarden die zich aan
de rubberboot vastklampte is
dc diepte ingegaan. Door de
rijkspolitie te water wordt nog
steeds gedregd om te trachten
het stoffelijk overschot te ber
gen.
Een van de zwaar bescha- digde auto's als gevolg van een verkeersongeluk in Hulst.
(Van onze correspondent)
RENESSE-HULST Een
dode in Renesse en drie ern
stig gewonden te Hulst. Dat
was gisteren de tol op de
drukke Zeeuwse wegen. In
Renesse kwam de 7-jarige
S.R. van Kleef uit Rotterdam
op de Vroomweg om het le
ven.
De jongen reed samen met
zijn moeder op de Vroomweg
op het fietspad, terwijl uit te-
geovergestelde richting een
bromfiets, bestuurd door
H.J.K. uit Rotterdam kwam
aangereden met als duo-passa
gier de 15-jarige R.V. even
eens afkomstig uit Rotterdam.
Volgens verklaringen van me
vrouw Van Kleef moet de duo
passagier van de brommer
met de benen wijd uit elkaar
op de brommer gezeten heb
ben en daardoor de 7-jarige
jongen uit balans hebben ge
bracht. Hij viel en kwam met
zijn hoofd op de stenen te
recht. De jongen overleed ter
plaatse.
Op het kruispunt Abdaalse-
weg-Rijksweg 60 verleende
gistermiddag omstreeks vijf
uur de bestuurder van een
personenauto, uit Sas van
Gent, rijdende in de richting
Axel, geen voorrang aan een
uit de richting Perkpoldcr ko
mende personenauto bestuurd
door P.B. uit de Klinge (Bel
gië). Bij de botsing die hier-:
van het gevolg was werden
drie inzittenden uit de beide
auto's zeer ernstig gewond en
allen per ambulance overge
bracht naar het ziekenhuis te
Hulst. Het waren uit de Ne
derlandse auto de heer W. en
diens echtgenote en uit de
Belgische auto de echtgenote
van dc bestuurder, mevrouw
B. Beide auto's werden zwaar
beschadigd en moesten met
een takelwagen worden weg
gesleept. Het is al geruime
tijd geleden dat zich op dit
drukke kruispunt een ongeval
heeft voorgedaan en volgens
de politie te Hulst is het vol
doende (stopbord en waar-
schuwingslichten) beveiligd.
(Van onze
parlementaire redactie)
DEN HAAG Het regeer
akkoord zal ongetwijfeld op de
helling gaan, teneinde de thans
nog in volle gang zijnde kabi
netsbesprekingen over de pro
blematiek tot een goed einde
te brengen. Op welke punten
het regeerakkoord wordt ge
wijzigd (men spreekt in Den
Haag trouwens van „bijstel
len") staat nog niet vast, wel
is zo goed ais zeker dat aan
de afspraken omtrent de ont
wikkelingshulp niet getornd zal
worden. Geruchten over de mo
gelijkheden van een aantal
veranderingen in het regeerak
koord (basis van Biesheuvel's
vijfpartijenkabinet) zijn giste
ren bevestigd door de heer H.
Wiegel, voorzitter van de VVD-
fractie in de Tweede Kamer.
Deze fractie heeft gisteren op
nieuw langdurig vergaderd
met haar geestverwante be
windslieden, die daartoe van
uit het Catshuis overkwamen
naar het tweede kamergebouw.
De heer Wiegel wilde geen me
dedelingen doen over wat er
in deze bijeenkomst is bespro
ken. Wel zei hij te verwachten,
dat de vijf fractievoorzitters
nogmaals naar het Catshuis
zullen worden ontboden voor
overleg met het kabinet. Don
derdagavond gebeurde dat ook.
Het betrof toen, aldus Hans
Wiegel een „zuiver informatie
ve" vergadering, waarin het
kabinet geen concrete voor
stellen heeft gedaan tot wijzi
ging van het regeerakkoord.
Wel zijn alle mogelijkheden
daartoe op een rijtje gezet.
Verwacht wordt, dat de voor
zitters van de regeringsfracties
dit weekend (vermoedelijk
zondag) opnieuw naar het
Catshuis gaan. Dan zal het ka
binet wellicht met concrete
voorstellen komen inzake wij
zigingen in het regeerakkoord.
De heer Wiegel wees er met
nadruk op, dat de fractievoor
zitters indertijd dit regeerak
koord hebben ondertekend en
dat wijzigingen aan de instem
ming van de huidige fractie
leiders van de regeringspar
tijen gebonden zijn, die daartoe
door hun fracties gemachtigd
moeten worden.
Dc heer Wiegel noemde de
problematiek, waarover het ka
binet al de hele week verga
dert „moeilijk", maar zo
voegde hij er aan toe in bei
de kampen (kabinet en rege»
ringsfracties) is dc wil aan
wezig ar uit te komen,
(Veruolg op pagina 8.)
W