'JJKEN
KKERU
ED"
Tijl op de voet gevolgd
De Belgische kust: één langgerekte Boulevard
ONTMOETING
MET VERLEDEN
IN VLAANDEREN
ieveland
J Overigens, de VW heeft
log wel meer goede tips
loor individuele vakantie-
lierders, die zich in West-
Irabant willen vermaken,
leel aantrekkelijk zijn twee
Irochures „Lopen, fietsen,
Ij den", waarin een aantal
achten door West-Brabant
de Baronie van Breda is
uitgestippeld. De brochure
(Brabants Bont" wijst zoe
tende toeristen de weg naar
Ja. de basiliek in Ouden-
|osch en het Zoeavenmu-
(eum, de Grote Kerk in Bre-
|a en het historisch centrum
fan Bergen op Zoom, het
nolenmuseum in N- Vosse
neer de Volkssterrenwacht
Hoeven en Catharinadal in
Kosterhout. Een aparte at-
jractie is „De Kleine Speur-
Aeus". een autopuzzetoit (115
lim) door de Baronie van
llredn, waarbij de kinderen
Vertellen hoe pa (of moe)
poet rijden.
mtiek
de stem
mondain
duinkerken
antwerpen
brugge
geut
hieten met kruisbogen.
Dor deze (gezelschaps)toch-
n en ook voor de inmiddels
tfaamde „Historische kilo-
der" door Breda heeft de
een speciaal gastvrou-
(nteam opgericht dat met
nodige kennis (en talen-
mnis) bewapend, gereed
at om bezoekers rond te
iden.
Die Bredase „Historische
lometer" waaraan men ook
individuele vakantiegan-
|r kan deelnemen, heeft
lijkbaar iets bijzonders. In
ït vakantieseizoen 1971
^rd die tocht door 4000
Eelnemers gemaakt. En dat
net zoveel belangstelling
j alle soortgelijke tochten
Nederlandse steden te za
len trokken.
Ook dit jaar is die aan-
lekkelijke kilometer er
leer bij. Van 3 juini t-m. 9
eptember iedere zaterdag
-naar 1 en 8 juni niet) en
an 10 juli t.m. 5 augustus
agelijks. behalve op zonda-
en. Vertrek 10-30 uur vanaf
t VVV-kantoor
Met zijn wekelijkse (in
het seizoen althans) kunst-
In antiekmarkt op de Haver-
Inarkt etaleert Breda zich als
len antiekcentrum van groei-
lnde betekenis. Er zijn goede
Intiekzaken in de stad. Sinds
lorig jaar is er een perma-
lente antiekexpositie in het
las gerestaureerde pand van
le fa- Van Aalst in de Ca-
Iharinastraat en in dezelfde
Itraat exposeert de heer
Bchreurs zijn collectie antie-
le klokken. Antiquair Kuy-
per aan de Haagdijk heeft
Loven zijn zaak een antiek-
lolder, die tijdens de ope
ningsuren van de winkel zo
wel voor kopers als voor kij
kers toegankelijk is.
nellen".
Binnen enkele jaren komt van Charles de Coster dier- plaats Veere.
er ee„ officiële Tijl Uilen- bare herinneringen aan De m deze
spiegelroute, een tocht d.e moet hebben gehad. De rijden kunnen genieten
innfs tal van plaatsen tocht die wij nu onze le-
lang» van een fraai en gevarieerd
voert waar de legendari- zers als primeur aanbieden jan(jschap
sche figuur Tijl volgens het begint in Antwerpen en
in 1868 verschenen boek eindigt in de Zeeuwse
Gedenkteken „Uilenspiegel groet de Schelde" te Rupelmonde. Op de achtergrond de Gra-
ventoren met watermolen en O. L. Vrouwetoren.
Gestart wordt in de Gilde-
kamerstraat achter het stad
huis te Antwerpen. In deze
buurt verscheen in 1512 het
eerste Vlaamse Til Uilen
spiegelboek. Tijl werd hierin
niet als de grote Vlaamse
held, maar meer ais een
grappenmaker gepresenteerd.
Op het Steenplein in de
buurt van het stadhuis staat
het beeld „Lange Wapper",
uitgevoerd in brons. „Lange
Wapper" is een populaire
historische figuur voor de
Belgen.
Van Antwerpen gaat de
tocht naar Rupelmonde. Het
best kan men langs de Ken-
nedytunnel rijden en dan de
E-3 volgen tot aan St.-Ni-
klaas. Bij de aftakking naar
St.-Niklaas kiest men de
richting Temse. Dan is men
zo in Rupelmonde, een oud
schippers- en vissersplaatsje.
In Rupelmonde zijn drie be
langrijke dingen te zien: het
standbeeld van de beroemde
in 1512 te Rupelmonde gebo
ren aardrijkskundige Merca
tor, het standbeeld van Rei-
naert de Vos (die volgens de
verhalen door het „zoete
land van Waas" zwierf) en
het aan Reinaert de Vos en
Tijl Uilenspiegel gewijde
museum, dat sinds 1939 in de
oude waetermolen is onder
gebracht. Volgens het boek
van Charles de Coster heeft
Tijl Uilenspiegel in Rupel
monde heftig gestreden tegen
de Spaanse bezetters. Op een
gestileerde boeg van een
schip kijkt Tijl Uilenspiegel,
de hoofdfiguur in diverse
boeken, nu naar de Wester-
schelde.
Van St.-Niklaas rijdt men
vervolgens via de E-3 naar
Gent. Wanneer men naar het
centrum gaat ziet men de
„optocht van de drie torens",
waar volgens het boek Tijl
Uilenspiegel van genoot. Hier
staan namelijk de St.-Baafs-
kathedraal. het Belfort en de
St.-Niklaaskerk. Voor de be
wonderaars van Tijl Uilen
spiegel is ook 's-Gravensteen
van belang omdat volgens de
legende Tijl daar vol bewon
dering kwam luisteren naar
de klok „Roelant", een klok
die momenteel in Asten
wordt gerepareerd.
Langs de oude weg tussen
Gent en Brugge of anders
langs de nieuwe verbindings
weg kan men nu naar Brug
ge rijden, het Bourgondische
stadje, waar allerlei zaken
volgens het boek van Charles
de Coster aan Tijl Uilenspie
gel herinneren. Volgens het
boek kwam Tijl hier her
haaldelijk met zijn grote
vriend Lamme Goedzak om
er te feesten. Dat werd na
melijk in Brugge in vroeger
tijden goed en veelvuldig ge
daan.
Vanuit Brugge kan men
langs het kanaal tussen
Brugge, Damme en Sluis het
plaa'tsje Damme bereiken,
waar bij de reusachtige kerk
een standbeeld van Tijl Ui
lenspiegel staat. In het goti
sche museum is ook een mu
seum ingericht. Damme is
volgens de legende de ge
boorteplaats van Klaas Ui
lenspiegel de vader van Tijl.
Vader Klaas zou levend op
de brandstapel door de Span
jaarden zijn verbrand.
Het kanaal verder volgend
komt men ook gemakkelijk
in Knokke. Op een plein
staat hier een standbeeld van
Tijl Uilenspiegel en Nele, de
grote geliefde van Tijl. Vol
gens de aanhangers van Tijl
Uilenspiegel is Tijl de
„Geest van Vlaanderen", Ne-
Ie het „Hart van Vlaande
ren" en Lamme Goedzak de
„Maag van Vlaanderen". Het
standbeeld in Knokke is een
goed evenbeeld van het nati
onale Tijl Uilenspiegelmonu
ment, dat in Elsele bij Brus
sel vlak voor de gebouwen
van de B.R.T. staat.
Vanaf Knokke voert de
tocht naar Sluis, waar Tijl
volgens de legende vaak is
geweest voor heimelijke,
nachtelijke vergaderingen
met zijn medestanders.
Via Oostburg, Schoondijke
bereikt men Breskens, waar
men per veerboot de Wester -
schelde kan oversteken. Aan
gekomen in Vlissingen rijdt
men dan via Middelburg
naar het historische stadje
Veere, het eindpunt van deze
Tijl Uilenspiegeltocht. Het
boek van Charles de Coster
eindigt namelijk ook in
Veere omdat voigens de le
gende Tijl Uilenspiegel ten
slotte naar Veere is gevlucht
om daar wachter te worden
op de Kantveerse toren, een
toren, die nu nog bestaat.
9 Standbeeld Reitiaart
Vos, Rupelmonde.
9 James Ensor (1860-1949): „De intrige", hangt in Museum poor Schone Kunsten te Antwerpen.
de
Het is onvoorstelbaar wat
de Belgen hebben weten
samen te pakken op die paar
kilometer kuststrook, die
zich vanaf Duinkerken tot
boven Knokke uitstrekt.
Het is één langerekte bouie-
'a van aan elkaar geplakte
stnandhotels met uitzicht op
een langzaam vervuilende
Noordzee, die desondanks nog
niet al zijn charmes heeft ver
loren. In het voorjaar kun je
in een sneltreinvaart alle bad
plaatsen achter elkaar afwer
ken. Er is weinig fantasie voor
nodig om te weten dat de
Belgische kustroute in het top-
seizoen een marteling is voor
elke automobilist die haast
OP
Schelphoek naar Borsseljj-
de eindbestemming W<»r0 A,a
da»
Wittouck-1 gedraaid en
gaat het via hetzelfde
weer terug naar Goes.
®e Zn vakantievervoer lie-
wm-Ht takman overlaat,
irotat door de Belaischp
ZIT?™ met ^sfZor-
Laneuen beloond. Men
daagse ah tle™~ en viiftien'
wmZ abon^menten kopen,
TTJ men net ""el in
spoorbus int de groene
verkiest ?-lHen als men
"cment 'tost 580 f 9!?®
tweede en S7S frank,en m de
Masse het j m de eersfc
reent 'si? tiendaagse abonne-
fraiLJ respectievelijk 1223
kng ZkriT Vijfti-e"
deren h' Vlaan~
'ranken fn rf is 1044
bi de eerIt tweede en 1572
diegenen kUsse kwiVoor
will en ;,„Ae het Bevoel
rebben elke dag in de
trein te moeten stappen om
het geld eruit te halen, werd
nog een tussenvorm bedacht:
een kaart die vijf dagen gel
dig is, maar die men in een
periode van twee weken mag
uitsmeren. Zo'n kaart kost 696
franken in de tweide en 1044
in de eerste klasse. Vergele
ken met de basisprijs van acht
cent de kilometer maakt dat
nogal een verschil. Al deze
voordelige aanbiedingen kan
men echter alleen in België
zelf krijgen. En verder: deze
kaartjes zijn niet geldig in de
rode bussen van de Buurt
spoorwegen. Het Belgische
spoorwegnet is wat frequen
ties en snelheden betreft, ze
ker op de hoofdlijnen verge
lijkbaar met het Nederland-
heeft. Ongeduldige mensen
met een chronisch gebrek aan
tijd ook in de vakantie
moeten dan ook beslist de zee
kust als doel voor een uitstap
je rechts laten liggen. Wie
houdt van de sfeer van mon
daine vakantieoorden, pittores
ke zeeplaatsjes, leuke haven
tjes, de drukte, het kenmer
kende vakantielawijt, een
wandeling door zanderige dui
nen, een fikse strandtocht of
een romantisch straatje, kan
aan de Belgische kust te
recht.
Hoe zuidelijker men er
komt, hoe mondainer de plaat
sen. Hoe pittiger vak ook de
pa-ijzen, maar te betalen is het
allemaal nog wel. Wie boven
dien een vakantie wil met een
historisch tintje kan vanuit
België even de Franse grens
overwippen naar Duinkerken,
waar nog steeds niet alle litte
kens van de tweede wereld
oorlog zijn verdwenen, waar
de oude wallen en verweerde
forten spreken tot de verbeel
ding van groot en klein, waar
het fraaie strand het „unei-
mische" gevoel bij het zien
van grauwe stadswijken snel
doet vergeten. Duinkerken is
overigens de stad van de te
genstellingen. Van het weel
derige groen en de grauwe
rook brakende industrie
schoorstenen. Een stad ook,
waar een ijverig gebarend ma-
diameke je de weg naar „La
frontière Beige" wijst, als je
eigenlijk op het strand moet
zijn. En al dit fraais ligt bin
nen het bereik van met name
de bevolking van Zeeuwseh-
Vlaanderen, die vanuit dit ge
bied binnen twee uur midden
in Duinkerken kan zitten.
Sinds de E 10 en de E 3
respectievelijk klaar en ver
gevorderd zijn, ligt al dit
mooit ook binnen het bereik
van West-Brabant.
Vanuit Breda rijdt men via
de E 10 en daarna de E 3 voor
een groot deel linea recta in
de richting van Duinkerken.
Alleen het laatste deel van de
route laat deze weg verstek
gaan en moet men zijn weg
zoeken Via secundaire en terti
aire wegen, die als men het
traject via Ieperen volgt:
evenwel onverwijld naar
Duinkerken leiden. Het volgen
van deze wegen is trouwens al
een feest op zich.
Duinkerken is een geweldig
startpunt voor een bezoek aan
de Belgische kust. Parallel aan
de duinen van dit Noord-
Fransje stadje loopt een kust
route, die aansluiting geeft op
de lange boulevardweg, die
zich vanaf de Franse grens
langs de kust naar Knokke
slingert.
Een weg die buiten het sei
zoen weinig afwisseling biedt,
maar in de vakantie overloopt
van gevarieerdheid. Bovendien
komt men via deze weg achter
eenvolgens in alle belangrijke
badplaatsen. Ondertussen kan
men blijven genieten van de
aanblik van de Noordzee-gol-
ven, die tussen de duinenrijen
en de hoge flats, regelmatig
zichtbaar zijn. En als men na
een eendags uitstapje (ook
vanuit Breda is dat te doen,
maar dan moet men vroeg uit
de veren en niet terugschrik
ken voor een uur of zeven
autorijden alles bij elkaar) aan
de kust van onze zuiderburen
tot de conclusie komt, dat zo'n
verblijf tekort is om volop te
kunnen proeven van een echte
vakantiesfeer, dan zijn er
campings volop om er een vol
gende keea- de tent voor een
week of zo op te slaan. En
iedereen kan er aan zijn trek
ken komen.
Jongeren kunnen er hun
vertier zoeken in de vele eta
blissementen, die er zich heb
ben verspreid als onkruid op
een grasveld, dat niet groeien
wil. ZÜ, die er niet teveel
geld willen achterlaten komen
evenzo aan hun trekken, want
wat is er fijner dan tussen al
die mensen over de blulevard
te slenteren, het rulle zeezand
rond je benen te voelen waai
en, gezichten te bestuderen,
een pilsje te drinken op een
van die terrasjes of gewoon
met een oude auto over de
boulevard te rijden, daarbij
voor lief nemend, dat je auto-
dampen moet slikken in plaats
van frisse lucht. Die nare au-
tosmaak kan trouwens weer
weggespoeld worden met een
glaasje prik. Enfin: u weet het
nu wel. Ga er gewoon eens een
keertje kijken
Een museum is meer dan
een schuilhut voor vakan
tiegangers of voor oude
kunst; een museum laat je
mensen, tijden en sferen ont
moeten uit voorbije perio
des, waarop wij onze cul
tuur gebouwd hebben. De
provincies - Zeeland en
Noord-Brabant grenzen aan
een streek, die tot de meest
begenadigde gebieden ter
wereld behoort op het ter
rein der beeldende kunsten.
Het is daarom helemaal niet
zo gek om op uw tochten o.a.
aan de volgende museums in
Vlaanderen te denken.
KONINKLIJK MUSEUM
VOOR SCHONE KUNSTEN,
Leopold de Waelplaats: Een
collectie met ruim 1000 wer
ken van oude meesters en
1500 modernen. Een fraaie
verzameling Vlaamse primitie
ven (15e eeuw) en meesters
uit de 16e en 17e eeuw,waar
onder Rubens.
MUSEUM PLANTIN-MORE-
TUS, Vrijdagmarkt: eens een
wereldbefaamde drukkerij
(15551876); werkplaats, gie
terij, proeflezerskamer en
winkel in hun oorspronkelijke
staat. Verder een rijke patri
ciërswoning en verzameling
schilderijen, boeken (incuna
belen) boekbanden, hand
schriften en typografisch ma
teriaal.
RUBENSHUIS, Rubens
straat: Het huis waar Rubens
geleefd en gewerkt heeft.
Stijlvolle interieurs met schil
derijen en voorwerpen etc. die
het beeld van deze grootmees
ter levendig maken.
MIDDELHEIM: Middelheim-
laan: een geweldig fijn park
met een unieke verzameling
beeldhouwkunst, waarin prac-
tisch alle belangrijke beeld
houwers vanaf Rodin tot he
den vertegenwoordigd zijn.
MUSEUM MAÏER VAN
DEN BERGH: Lange Gast
huisstraat: Een verzameling,
die tot de belangrijkste van
het land behoort. Hoogtepunt
is „De dulle Griet" van Pieter
Brueghel de Oude. Verder o.a.
schilderijen van Broederlam,
Juan de Flandes, Metsys, de
Vos e.a. Verzameling beeld
houwwerken van de 6e tot en
met de 18e eeuw; edelsmeed-
werk, keramiek, munten, bor
duurwerk, ivoor etc.
MUSEUM RIDDER SMIDT
VAN GELDERBelgiëlei
Kunst uit de 18e eeuw, Chi
nees, Japans en Europees por
selein, meubels en schilderijen
in fraaie interieurs.
MUSEUM VLEESHUIS
Vleeshouwersstraat: en mu
seum voor archeologie, ge
schiedenis en kunstnij verheid
in een historisch gebouw, dal
op zich de moeite waard is.
De kem van de verzameling is
van lokaal-historische beteke
nis.
MUSEUM BROUWERS
HUIS; Adr. Brouwerstraat;
vooral bekend om zijn o ude
installatie voor watervoorzie
ning van de omliggende brou
werijen. Fraaie gevels waar
achter stemmige raadszaal,
rijk gestoffeerd met goudleer
en een werkplaats met rosmo
lens, paard festal, reservoirs
etc.
NATIONAAL SCHEEP
VAARTMUSEUM „STEEN",
Steenplein: Enig maritiem mu
seum van België met grote
verzameling scheepsmodellen,
instrumenten, kaarten etc. ter
illustratie van de geschiedenis
van de scheepvaart, de Belgi
sche in het bijzonder. Een bi
bliotheek met ongeveer 10.000
delen.
VOLKSKUNDEMUSEUM,
Gildekamerstraat: Een over
zicht van de Vlaamse Volks
kunst, met o.a. de Reus en de
Reuzin van Antwerpen.
POESJE (ANTWERPS MA
RIONETTENMUSEUM), Re-
penstraat: een overzicht van
de laatste waarachtig volkse
Poesje(stangen-poppenspel) en
de bewaarde spelen, die zeer
populair waren.
MAAGDENHUIS, Lange
Gasthuisstraat: rijk historisch
archief, schilderijen vanaf de
15e eeuw, beeldhouwwerk en
produkten van sierkunst (16e
eeuws Antwerps plateel, meu
bels, liturgische voorwerpen
etc.)
STERCKSHOF, provinciaal
museum voor kunstambacht,
Hooftvunderlei, Deurne: Dit
kasteel bezit naast kostbare
folkloristische verzamelingen,
zalen gewijd aan diverse kunst
ambachten (koper, tin, glas,
katoendruk, penningen, foto
grafie etc), Samen met het
domein Rivierenhof een
prachtig geheel.
STADHUIS, Grote Markt:
Geweldige zalen, muurschil
deringen van Leys, Lagye,
Verhaert, Boom, Houben. De
Jans, Farasyn, Schilderijen uit
19e en 20e eeuw.
KERKEN: O.L.Vr, kathe
draal, Handschoenmarkt met
o.a. drie schilderijen van Ru
bens, prachtige glasramen,
beeldhouwwerk en schilderij
en: St.-Jacobskerk, St.-Jacob-
straat met schat aan beeld
houwwerken schilderijen,
handschriften, grafkapel van
Rubens. Omdat de kerk door
brand werd geteisterd zijn tij
delijk veel kunstschatten el
ders ondergebracht; St. Pau-
luskerk, Nosestraat met o.a.
schilderijen van Rubens, Van
Dyck, Teniers en Jordaens en
merkwaardig houtsnijwerk en
beeldhouwwerk van Quellin
e.a. Ook in de St. Augustinus-
kerk, Kammerstraat, bevinden
zich schilderijen van Rubens,
Van Dyck, Seghers, De Craey-
er e.a.
GROENINGEMUSEUM
Groeninge: Vlaamse schilder
kunst, vooral primitieven en
tekeningen. Het portret van
Margareta van Eyck door Jan
van Eyck is al een bezoek
waard. Maar natuurlijk blijft
kanunnik van der Paele „Ds
Nachtwacht" van dit mu
seum.
GRUUTHUSENMUSEUM,
Dijver 17, Oudheidkunde,
beeldhouwwerk en toegepaste
kunst, oude interieurs. Indruk
wekkend Bourgondisch pa
leis met o.a. een prachtige
portretbuste van de jonge kei
zer Karei doon- Konrad Meit.
ST. SALVATORKATHE-
DRAALhistorische bouw
werk. waarbinnen o.a. aan
dacht verdienen de koorban
ken, praalgraven, passiereta
bel, de laatgotische koorom
gang en straalkapellen door
Jan van de Poelle (15e
eeuws).
BRUGGE is eigenlijk één
groot museum met oude poor
ten, de dubbelkapel van St.
Basilius en H. Bloed, O.L.Vr.-
kerk. St. Jacobskerk, Begijnhof,
St. Gilliskerk, St. Janshospi
taal, Jeruzalemkerk. Halle met
Belfort, stadhuis, Huid'vetters-
huis etc.
ST. BAAFSKATHEDRAAL:
Het Lam Gods-veelluik, het in
1432 voltooide meesterwerk
van Jan van Eyck, behoort tot
de meest belangrijke ver
schijnselen van de westerse
cultuur en derhalve ook het
pronkstuk in deze kerk. In de
crypte van de kerk een schat
aan zilverwerk en borduur
werk, terwij] in de kerk veel
historische monumenten (o.a.
graftombes), voorwerpen en
een schilderij van Rubens een
bezoek waard maken.
MUSEUM VOOR SCHONE
KUNSTEN; Citadelpark: schil
derskunst, beeldhouwwerk,
wandtapijten en tekeningen
van grote estetische en histori
sche kwaliteit.
Ook in Gent veel historische
gebouwen o.a.: St. Michiels
kerk (barok meubilair en
beelden door Laurent Delvaux,
Karei van Poucke en Christus
met de spons van Van Dyck),
Bijlokeabdij (oudheidkundc-
museum), Geerard Duivel
steen (nu rijksarchief), Bel-
iort (14e eeuw). Groot Vleeshuis
huis
Stadhuis (met o.a. Pacificatie-
zaal' met doolhofvloer: oude
kapel; troonzaal), St.-Pieters-
abdij etc.
NOTA BENE Het is goed te
dat alle rijksmusea
m België op maandag geslo-
Jan van Eyck (ca 1390 - 1441) ff. Maagd met kanunnik van museums zic^bii
der Paele in het Groeningemuseum te Brugge. aansluiten gebruik
