WERNHER VON BRAI N Dromen werden werkelijkheid Brok bewogen volksstrijd in „Pieter Daens Middenstand staakte in Antwerpen TOON HERMANS WEER OP DE PLANKEN Elizabeth II maakt verzoeningsgebaar Australië.^ Land om te léven. Inter naar hi AJACIEDEN SPELEN IN TILBURG LOUIS PAUL BOON NOG NIET UITGEBLUST Tiende ambulance post Rode Kruis Nederlands bedrijf in België verkocht Het verschil 1 met gisteren is meer dan duidelijk voelbaar. Aardbeien jmetKlopKlop binnenland buitenland SCHAFTTIJD STOKSLAGEN Je moet'm voelen. De nieuwe PhilishaveeQQ Super. (Maak ook liet gebaar van de tevreden driekop-scheerder) papier ■w pen Heilige Geest Tweedracht Dinsdag 30 mei 1972 8 13 1tmmmmmmamM Dinsdag 30 mei 197: (Viain onze radactie buitenland) WASHINGTON „Niet «ïom maar uiterst onevenwich tig"... „en zo'n merkwaardige fantast". Zo karakteriseerden tientallen jaren geleden Duitse leraren de jonge Wernher von Braun, de man die jaren later de grote man van het Ameri kaanse ruimtevaartpnograinma zou worden. Zoals wij al be richtten zegt Von Braun de NASA vaarwel. De voornaam ste drijfveer tot dii-t besluit is vermoedelijk dat hij diep ont goocheld is door de beknotting van de financiële toewijzing voor het ruimtevaartprogram- rna. Hij verwacht nu beter aan zijn trekken te kunnen komen bij Fairchild Industries, bou wer van vliegtuigen en ver bindingskunstmanen. Fairchild werkt ook mee aan andere luchtvaartproj ecten. Op school kreeg Von Braun onvoldoende voor wiskunde. Niet omdat hij de beginselen van dit vak niet door had maar louter omdat hij van an dere zaken droomde. En dat was dan voor?i de ruimte vaart. In het begin van de dertiger jaren, toen men in Duitsland ontdekte dat raketten mogelijk het leger konden dienen, kreeig hij de kans om op be scheiden schaal te gaan expe rimenteren. En al spoedig gin gen de eerste raketjes de lucht in. Toen bleek ook al duide lijk dat het Von Braun niiet zozeer om raketten als projec tielen te doen was maar om ruimtevaartuigen. Jaren later noemde Hitier dit „sabotage" en liet hem opsluiten. Invloedrijke vrien den konden hem weer vrij krijgen maar hij moest belo ven niet meer aan ruimtevaart te denken. In oktober 1942 ginig van een platform in Peenemiinde een V 2 statig omhoog, het gevreesde wapen dat in 1944 operationeel werd. Voor Hitler-Duitsland was het echter al te laat. Tijdens de evacuatie van Peenemiinde naar de Harz werd Von Brraiun door de Amerikanen aange houden. Een paar weken later stond hij met zijn medewer kers op Amerikaanse bodem en maakte hij al kennis met ruimtevaartdeskundigen. Toch kreeg Wernher von Braun nog maar weinig gehoor voor zijn denkbeelden over mimtevaartprogramma's. Som migen verklaarden hem zelfs voor krankzinnig. Maar Ame rika werd wakker, toen de eerste Russische Spoetnik rond de aarde cirkelde. Pas toen kreeg de inmiddels genaturaliseerde Duitser de kansen waarvan hij jarenlang gedroomd had. En die droom De die de werd wemkieiliiij'i taculaire ruir wereld al enkele keren op de televisie hieeft kunnen volgen, zijn voor Von Braun al weer lang varleden tijd. Hij droomt verder. Volgens hem lopen op dezelfde manier rond 1985 mensen op Mars rond en voorts is hij ervan overtuigd, dat er voor het jaar 2000 op de maan kinderen worden ge baren. Von Braun zou men een soort Jules Verne kunnen noe men. Met dit verschil, dat hij enkele fantastische voorspellin gen tot werkelijkheid maak te. „Schop de mensen een geweten", zo besloot Louis Paul Boon indertijd „Mjjn kleine Oorlog". De letters waren kapitaal gezet, maar in een tweede druk moest dat in kleine lettertjes. Al is een nog niet helemaal moe gestreden Boon na de oorlog wat ontgoocheld ge raakt door de ontwikkeling van het socialisme, de op gang ervan de bloed- en tranenstrijd heeft hij onlangs uitvoerig voltooid in zijn epos PIETER DAENS (uitg. n.v. De Ar beiderspers, Em. Querido n.v. f 37,50). In deze 650 pagina's schopt hij ongetwijfeld weer tegen het geweten, door in deze brok geschiedenis zijn uit spraak in Kapellekensibaan hard te maken: „En het maakt me eindeloos triestig, ik zie daar heel die massa staan, al die kleine socialen wier vaders gevochten heb ben en die gebroodroofd werden en die daar nu ein delijk staan als gevestigde en erkende socialen met aan hun hoofd leiders die niet meer geloven in een sociale maatschappij". Het boek Pieter Daens doet je denken aan de uit voerige levensgeschiedenis die prof. Brom indertijd ge schreven heeft over de Ne derlandse priester Alfons Ariëns, die parallellen ver toont met de priesterfiguur Adolf Daens in Boon's boek. Maar Adolf Daens komt veel harder over, als iemand die door dik en dun uiteindelijk consequenter heeft gekozen voor de vertrapte massa's bo ven gehoorzaamheid aan het instituut Rome. Ten koste van zichzelf- Nu heeft Brom indertijd in zijn standaard werk het nodige verzwegen over Ariëns, om met zijn boek niet de aanleiding te zijn, dat Rome deze priester „de eer der altaren" zou ont houden. De historicus prof J. Prein, die in Maarssen bij Ariëns kapelaan was, voor spelde reeds: Ariëns zal toch nooit heilig verklaard wor den, ook al verzwijgt Brom het een en ander". Eerlijk gezegd ben ik met moeite aan dit boek begon nen. Mijn zwak daarbij was misschien: geen overmatige belangstelling voor allerlei geschiedkundige feitjes en feiten. Je weet het zo lang zamerhand wel: ai die ellen de aan het begin van deze eeuw met kinderarbeid, dronken vaders, uitbuitende fabrikanten, rechteloze bur gers, strijd om kiesrecht, schoolstrijd etc. Je hebt er valser over gelezen en van gehoord. Men roept dezelfde aversie bij je op als nu: „Dat steeds maar weer praten over die oorlog" bij bepaalde oudere groepen in onze be volking. Je leest Boon graag en...toe dan maar. Louis Paul Boon heeft ja ren gewerkt aan het bijeen garen van de gegevens voor dit boek. Hij is geen histori cus, waardoor bij hem ook het vermogen ontbrak om een grote schifting aan te brengen in de stapels histori sche feiten. Hij heeft ze jaar voor jaar (1840-1914) aaneen geregen als romancier. Een boeiend verteller van feiten en gebeurtenissen, waardoor je toch blijft lezen. Boon kon daarbij in de huid van Pieter Daens krui pen. Pieter was in Aalst waar de arbeidersstrijd tegen armoede en onrecht zich con centreert, uitgever en vol- schrijver van diverse kran ten, die een belangrijk medi um bleken bij die strijd. Schrijver-pamflettist, sociale strijder: Pieter en Louis-Paul; beiden. Het boek is in de ik-vorm (is Pieter) geschre ven. Hoofdfiguur is echter Pieter's broer, de priester Adolf. Boon heeft er plezier in, dat zowel „links" als „rechts" zich nu prijzend uit laten over de wijze waarop hij deze sociaal bewogen priester heeft getekend- Boon, die zioh nu niet direct zo door de r.k. kerk aange trokken voelt. Het pleit voor de objectiviteit van deze ro mancier. Juist in Aalst en omstreken waarmee de au teur zich zo nauw verbonden weet., heeft in het begin van deze eeuw de r.k. kerk zijn eigen ruiten ingegooid. Adolf kwam solidair tot het uiter ste, daardoor ook in de kou te staan. Is een man als Ariëns toch steedis de gehoorzame zoon van een zich noemende moe derkerk gebleven, Adolf Daens, steeds bewust pries ter gebleven, heeft conse quenter doorgedacht en de rol van „het zwarte sichaap" aanvaard. Hem werd alles ontnomen, zodat hij bijvoorbeeld op een gegeven moment als verte genwoordiger in wijn en olie aan de kost moest komen. Eerlijkheidshalve dient daar wel bij aangemerkt te wor den, dat de Nederlandse bis schoppen minder fel zijn op getreden (en daartoe ook niet zo in staat waren) tegen mannen- als Ariëns en Sohaepman, die Adolf Daens sociaal-politiek in zich vere nigde, a-lis de Belgische. „De katholieke fabrikanten bekommerden zich alleen maar om het godsdienstig ge drag hunner onderdanen. Leirens gaf zijn meester knecht De Cuyper, eveneens een vriend van mij, opdracht de fabriekskinderen tijdens schafttijd godsdienstles te geven. En in de fabriek Hen- drickx-Drowé stond in de meimaand een altaar ter ere van de H. Maagd opgesteld en konden de arbeiders er iedere avond bidden, van 7 tot 8 uur, voor de voorspoed der fabriek. Met spijt moet ik eraan toevoegen, dat zij dit biduur niet uitbetaald kregen en dat zowel Leirens als Hendrickx-Druwé de laagste lonen van de stad uitbetaalden. „Een willekeu rig citaat, dat de sfeer tekent waarin de bom tot barsten komt. Een tijd van Law and Order onder een, met wijwa ter bevlekt, uitbuitend kapi talisme. Wie daarna mis schien voor de zoveelste keer nog weer eens leest hoe er letterlijk gevochten is voor betere arbeidssituaties, kiesrecht, coöperaties, vak bonden, eitc zaken, die wij nu als vanzelfsprekend ac cepteren komt toch weer onder de indruk. Niet dat je naar een herha ling verlangt, maar de strijd van actiegroepen e-d. in onze tijd is er maar kinderspel bij; alles is nu gladgestreken onder de parlementaire glim lach. Adolf, die indertijd ook in Nederland sprak o.a. in Bre da en daarbij jaloers wias op de situatie van een wat reë ler overleg hier, heeft in het Vlaamse land heel wat te verduren gehad bij zijn strijd om de partijen bij el kaar te brengen op voor waarde van menswaardige principes. In het gevecht voor een strijdbaar radioaal- christelijk-sociale beweging, daarbij heen en weer geslin gerd tussen katholieken, li beralen en socialisten, liep hij letterlijk stokslagen op. Als een uitgestotene, met de woorden: „Vrienden, blijf democraat maar blijf toch ook christen", stierf hij in 1907. Maar dan gaat het boek nog een tijdje (7 jaar) door Spotprent op „Pieter Daens" in het gelijknamige boek. met Pieter, die als een oude man verder strompelt, in het besef, dat het hele leven te vergeefs was. Boon: „Dat was het ook. Je moet consta teren dat al die bewegingen zichzelf doodlopen. En daar tegenover is dan toch die ene man die, terwijl hij dat alle maal heel goed wist, toch door deed, niet ophield, on danks alle dood en ellende. Dat is ook het besef waarin wij vandaag leven: na ons komen de kabouters. Mijn hele leven is eigenlijk steeds hetzelfde boek, telkens op nieuw geschreven", de één wording van de arbeidsmassa is nog lang niet voltooid wil Boon zeggen. Ze zijn met de kapitalistische wapens van ijskasten, auto's en meer schijnwelvaartsgoederen be streden en zo koest gehou den. De strijd gaat door- ....maar Boontje is met pensi oen, wat moegestreden maar nog niet uitgeblust, met zijn zestig jaren. Namen zullen Nederlandse lezers in dit boek weinig zeg gen, maar door die nietszeg gende namen lees je heen. Dit soort „hagiografieën" over een priester als Daens, zou den we vijfentwintig jaar eerder gehad moeten heb ben Het zou, vertaald, naar Zuid-Amerika moeten worden gezonden Adolf Daens was zijn tijd vooruit, al was hij tevens een kind van zijn tijd. Het blad Vooruit schreef bij zijn dood: „Van stap tot stap was hij meer meegesleept op de baan der democratie. Hij werd in feite het hoofd der christen volkspartij en bevond zich weldra zeer dicht bij alle socialistische hervormingen. Verzwakt en ziekelijk onder wierp hij zich aan zijn bis schop, trad af als leider der christen democraten en ver klaarde zich met de overhe den der kerk te willen ver zoenen. Verscheidene groepen der christen democraten keurden zijn handelwijze af. Maar of de geest van de volkspriester nog huisde in het gemartelde en afgebeulde lichaam, be twijfelen we. De kerk over won een gevelde, een ster- vende...Arme kerk". Het boek is (nog?) niet ver krijgbaar voor een volks- prijs. Maar de KRO bereid twee uitzendingen voor, die gebasseerd zijn op dit boek en door Boon samengesteld zijn. Is f 37,50 u teveel, zet dan de bandrecorder maar aan, want het is een tekst om te herlezen of te herluis- teren. HENK EGBERS (ADVERTENTIE) BRUSSEL (ANP) Een groot aantal consumenten in en rond Antwerpen is gisteren bij de middenstandswinkels voor een gesloten deur gekomen. De winkeliers hielden hun zaken dicht op verzoek van hun or ganisaties. Met deze „staking" willen de zelfstandigen meer kracht bijzetten aan een pro gram van eisen dat ze enige tijd geleden bij de regering op ta fel hebben gelegd. Het eisenpakket van het „al gemeen verbond van de zelf standige arbeid" omvat een pensioen van tenminste 6300 gulden per jaar, opheffing van een prijsblokkeringsbesluit van de regering, een „meer huma ne" toepassing van de btw, stel selmatige aanpassing van de belastingschalen aan het index cijfer voor de kosten van le vensonderhoud, stopzetting van het geven van vergunningen voor wat de middenstanders noemen „verkoopmastodonten" en nog een aantal minder be. langrijke eisen. MAASTRICHT Toon Her mans, 54, gebruind, fris en monter, komt terug. Vrijdaga vond 2 j-uni om 21.00 uur ver zorgt hij in de stadsschouw burg van Miaastrichit eein lied jesprogramma zond-er confe rence, dat d-e inleiding vormt van zijn terugkeer op die plan ken na de ziekte d-ie hem een jaar lang buitenspel zette. Het is een benefiet-avond waarvan de opbrengst tien goede komt aan die kinderboerderij van de mytylschool St.-Raphaël te Maastricht, waarvan Toon Hermans beschermheer is. Op uitnodiging van schouw burgdirecteur Wim Bary wil Toon 20 nieuwe liedjes laten horen met piano-begeleiding van Henk Eestrus, die ook Jas- perine de Jong heeft begeleid. De liedjes zijn onlangs opgeno men voor een nieuwe l.p. Het ligt in de bedoeling dat de pla tenmaatschappij o-ok opnamen maakt van Toons optreden van vrijdag in de stadsschouwburg van Maastricht, welke alsnog aan de plaat worden toege voegd. Intussen is Toon ook in Gooi land in Hilversum aan het w-erk geweest voor tv-opma- me-n, die over enige tijd door AVRO wiorden uitgezonden. Verder werkt hij bard aan de voorbereidingen voor zijn nieuwe one-man-show, waar mee hij in september weer op tournee gaat. Tijdens het jaar dat hij op dok tersadvies rust moest houden LONDEN (RTR) Konin gin Elizabeth II van Engeland heeft het laatste gebaar ge maakt dat de verzoening tus sen de Britse koninklijke fa milie, en de weduwe van de zondag in Frankrijk overleden hertog van Windsor voltooit na de Britse constitutionele crisis die zesendertig jaar geleden Albion op zijn grondvesten deed trillen. Dat gebeurde toen op donderdag 10 december 1936 koning Edward de be roemd geworden woorden sprak: „Het is mij onmogelijk gebleken de zware last van de verantwoordelijkheid te dra gen en mijn plichten te ver- rullen op de wijze zoals ik die zou wensen, zonder de hulp en de steun van de vrouw die ik bemin." De Britse vorstin heeft de nu 75-jarige hertogin, de vrouw voor wie Edward zijn troon opgaf en in ballingschap ging, geïnviteerd om tot na de be grafenis van haar echtgenoot bij haar op Buckingham Palace te logeren. Het is voor het eerst dat de hertogin officieel in het paleis zal vertoeven, hoewel men meent te weten dat zij er voor en na de oorlog niet-officieel >ok wel eens is geweest. Het betrof een tweedracht tussen de Britse koninklijke familie en de hertogin, de twee maal gescheiden mevrouw Bes sie Wallis Warfield Simpson uit het Amerikaanse Baltimore. De koning trad na tien maan den bewind af ten gunste van zijn broer, George de Zesde. Sindsdien hebben de hertog en zijn vrouw in vrijwillige ballingschap geleefd, meestal in Frankrijk, officieel gene geerd door de koninklijke fa milie in Engeland. Twee weken geleden, toen de Britse vorstin en haar echt genoot een staatsbezoek brach ten aan Frankrijk, gingen zij ook even naar het huis van de hertog, die toen al ernstig ziek was. Naar men zegt heeft Eli zabeth toen maar enkele mi nuten met haar oom gesproken Buckingham Palace heeft meegedeeld dat de rouwplech- tigheden door de hertog zeil waren vastgesteld, nadat een parlementslid kritiek had ge leverd op het feit dat de over ledene niet wordt opgebaard in Westminster Hall. De Labour-afgevaardigde Geoffrey Rhodes zond de ko ningin en premier Heath nl. een protestboodschap van de volgende inhoud: „Dit besluit geeft zonder meer aan dat de huichelarij van het establish ment, die in de eerste plaats zijn troonsafstand veroorzaak te, nog steeds diegenen door dringt die de kring van het hof vormen. Het zal voor velen in Engeland die een grote per soonlijke achting koesteren je gens wijlen de hertog van Windsor en zijn hertogin, een betreurenswaardige zaak zijn lat hij als eerste koning van dit land in deze eeuw niet wordt opgebaard in het paleis van Westminster." Westminster Hall symboli seert de nauwe banden tussen de kroon en het parlement, en grenst aan het Lagerhuis. heeft Toon Hermans veel ge schilderd en getekend. Resul taten van zijn schildersbezig- heden zijn in oktober te zien op een tentoonstelling in de galerie Hüsstege in Haaren (N.B.) en daarna in die Maas trichtse Redoute. Een aantal tekeningen en verhalen wor den opgenomen in een „Toon- boek", dait eveneens in voor bereiding is. (ADVERTENTIES) caloriearm f 1.27 per pakje leuk recept op elk zakje Brieven voor deze rubriek moeten met volledige naam en adres worden ondertekend. Bij publikatie zullen deze vermteld worden. Slechts bij hoge uit zondering zal van deze regel worden afgeweken. Naam en adres zijn dan bij de redactie bekend. Publikatie van brie ven (verkort of onverkort) betekent niet dat de redactie het in alle gevallen eens is met inhoud, c.q. strekking. Met verontwaardiging, zou Christus, zo Hij momenteel o,p deze aarde aanwezig zou zijn, een „Gesel van Koorden" ma ken en veel Hoge Priesters en schriftgeleerden en farizeërs van de Nederlandse kerkpro vincie de „Tempel" uitdrijven. Wie is er met deze Pinkster dagen vervuld geworden met e'en heilige Geest v-an Chris tus?... Gij sen?.of de ont slagen schriftgeleerden uit het bisdom Roermond? Is de Rooms Katholieke? Limburgse gemeenschap vervuld vain de „Geest van Clhristus"? Laten wij het hopen.of wordt het een „Kruisig Hem!"? ROOSENDAAL TOON HENDRICKX Er is veel tweestrijd in de katholieke kerk. Bisschop Gij- sen wil het geloof zoals het vroeger was. Maar veel pries ters en ook leken willen daar niet meer van' horen. Hier klopt iets niet. De priesters zaaien zelf verwarring door hun twist en tweedracht. Ze brengen zelf de gelovigen op een dwaalspoor- Bisschop Gij- sen is door de paus zelf tot bisschop gewijd. Vergeet dat niet!! PRINSENBEEK MEVR. MAAS EPE (ANP) Hel Neder landse Rode Kruis zal zijn tien de ambulancepost instellen bij het verkeersknooppunt Deil bij Zaltbommel. De heer A. van Emen, directeur-generaal van het Rode Kruis, heeft dit maan dagmiddag in Epe meegedeeld. De negen ambulanceposten langs de snelwegen hebben vo rig jaar in 108 gevallen hulp verleend aan 164 slachtoffers (135 licht- en 29 zwaargewond). Bij deze ongevallen waren zes doden te betreuren. De posten bevinden zich te Linschoten, Driebergen, Vinkeveen, Via- nen, Willemsdorp, Gouwebrug, Hoevelaken, Joure en Helden- Panningen. Voor de nieuwe post te Deil zullen een 65 vrijwillig(st)ers een speciale opleiding krijgen. Zij zijn afkomstig uit o.a. de r.-k.-colonnes in Den Bosch, Geldermalsen, Bommelerwaard en Lienden. BRUSSEL (ANP) De on geveer 140 (vrouwelijke) werk nemers van het confectiebe drijf „Otten N.V." in Turnhout dreigen op straat te komen, omdat het bedrijf (eigendom van het Nederlandse bedrijf „De Spanjaard") plotseling verkocht is aan het Belgische confectiebedrijf „Mac België". Otten fabriceerde voornamelijk herenoverhemden. De verkoop van de gebouwen is gebeurd, omdat Otten de concurrentie, vooral tegen produkten uit Honkong, niet kon volhouden. (Werken moetje toch) /lens erger je niet langer. Kom naar Australië, .and dat rust en ruimte, zon en gezondheid biedt. Voor meer informatie, kunt u gebruik maken van de coupon of bellen: 070-647908, vragen naar mevr.Posma. Stuur de ingevulde coupon in een S envelop met postzegel aan Australische Ambassade, Postbus 8011, Amsterdam. In het Ajax-stadion. u>a|| afreis naar het trainingska drhonc en Johan Cruyff op van elkaar. (Van onze sportredactie) ROTTERDAM Inter zal afloop van de Europacupfin niet aanzitten aan het banl in het Feyenoordstadion. „I is nu eenmaal niet onze 7 woonte", zei trainer Inverniz die gistermiddag met zijn e; tal landde op Zestienhoven. „Na een dergelijk zware we strijd zijn mijn spelers alti gewend om snel te gaan rustr en daar maken wij geen ui zondering op". Mario Corso, de door UEFA geschorste speler va Inter, is toch mee naar Nede land gekomen. Corso behoo tot de achttien Interspelers d in het KNVB-sportcentrum Zeist zijn te vinden. „Corso voor het moreel van de ploe uiterst belangrijk", zegt trains Invernizzi. „Hij weet altijd voc een geweldige stemming te zoi gen. En zo'n feest als een Eu ropacupfinale wilden wij her ook niet onthouden". Inter-trainer Invernizzi wa maandagavond direct na aan komst in het KNVB-sportcen trum te Zeist met zijn verdedi ger Bellugi in het medisch een trum te vinden. Bellugi klaag' de over een spierblessure. „Ih hoop dat het niet ernstig isj kas woensdag weten we of hij helemaal fit is", aldus Inverl mzzi. Bellugi over zijn bles sure: „Het zal allemaal wei meevallen". Woensdagmiddag spelen twee Rotterdamse jeugdelftallen in et eyenoordstadion een voet- Dalwedstrijd om de NOS-came- ramensen en technici volledig >jingespeeld" aan de start te «njgen voor de uitzending var öe Europacupfinale. cSURG Sinds Johan teiei zondagavond voor de 'mt geld van Eddy het Graafland-trofee aan Fonrt„ mimgin Wilhelmina de h afstond en daarbij op das d"e- wedsf"jd van zon- deei-rtr. 3r\ in Tllbur& On veren - ft de organiserende facten ,TAC z°veel con- heloond me- posit'eve «"slag m Sd,5eaen' dat zo langza- tai gesmet311 een surPrise-e11- fresproken ffaat worden. hmTCruii«U oolS,Sjsak Swart men T a en Ke'zer meeko- VakW at de oomP'ete aan- burosT'Va" Ajax in het TiI- En k ftadl°n gaat opereren. Graafk, T e E<My Pieters ^bben li,6" ,Van HaneS™ Prisr- tl 00 v°or het sur vey Tm?)-. aangeme-ld: Schrij ven (NAC), Senders (Eindho- ger w", dTe populaire Tilbur- ser Henk Vriens.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1972 | | pagina 8