VOLGENS MILIEU-ATLAS VOOR
Moerdijk misgreep, Reimerswaal weg
WALLACE AAN DE BETERENDE HAND
Voortgaan op weg
Gijsen catastrofe
Fabrieken langs
Westersehelde
moeten Rijn
mond ontlasten
Anonieme dreiging: Losgeld anders de lucht in
DE! STEM
Vier bomexperts
gedropt in volle zee
geld
Fiscus werft ruim 500 man meer aan
Voorzitter
KVP
doet
stap terug
Meer vakantie-
voor ambtenaren
andaag
in
'n Muzikale
omwenteling.
Het Solina orgel.
Met strings-
ensemble en
Orbifone 3D.
Geen enkele
kerncentrale
kan zonder
lekkages zijn
|jl^jinter(3stiioiis
editie voor
KERNFYSICUS
KEMA:
VAKCENTRALES
WIJZEN PLAN
SCHOOLGELD AF
Limburgse leken in advertenties:
BREUK
MILIEUATLAS ZEER BEZORGD
OYER KWALITEIT VAN WATER
Strategische rol
RECHTSTREEKS VAN
FABRIEK AAN CONSUMENT
UFA MEUBELFABRIEK
Voor scherpere controle op belastingbiljetten
Vrijdag 19 mei 1972
ZEELAND
Directeur: Dr. W. A. J. M. Harkx
Hoofdredacteur: L. Leijendekker
Hoofdkantoor: Breda, Reigerstr. 16
Telefoon 22341, Postgiro 1114111
STEM
112e jaargang no. 17026
WEERBERICHT
Zonnig
In het algemeen weinig wind. Zon
nige perioden, maar later op de
dag uit het zuidoosten toenemende
bewolking en kans op regen. Tem
peratuur ongeveer vijftien graden.
KANTOREN: GOES, KLOKSTRAAT 1
HULST, STEENSTRAAT 14
TERNEUZEN, NIEUWSTRAAT 9
BERGEN OP ZOOM, ZUIVELSTRAAT 26
OOSTERHOUT, ARENDSTRAAT 14
ROOSENDAAL, MOLENSTRAAT 45
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG De plaatskeu
ze voor het superindustrieter
rein Moerdijk is destijds een
planologische misgreep ge
weest, althans volgens de Con
tactcommissie Natuur- en Land.
schapsbescherming. Op enkele
plaatsen in de gisteren versche
nen milieu-atlas van Zuidwest-
Nederland wordt dat duidelijk
gemaakt.
De vraag of deze vaststelling
in de ogen van de commissie
tot de conclusie leidt, dat het
Moerdijk-industrieterrein maar
beter niet in zijn totale om
vang kan worden afgewerkt
werd donderdagmiddag tijdens
de persconferentie bevestigend
beantwoord. De planoloog ir. N.
Roorda van Eysinga, een van
de leden van de werkgroep die
de milieuatlas heeft voorbereid,
voegde er zelfs aan toe: „Wij
zouden het zelfs prettig vinden
als Shell niet meer werd afge
bouwd".
De voornaamste reden waar
om het Moerdijkterrein een
planologische fout wordt ge
noemd is wel de bedreiging die
er uit voort kan komen voor
de zoetwaterhuishouding. Als
aanvocrweg voor het water
in de Delta komt alleen in aan
merking de weg Hollandsch
Diep via Volkerak naar de
Oosterschelde. Daarom noemt
de milieu-atlas de ontwikkeling
van een industriegebied voor
chemische en aanverwante be
drijven aan het Hollandsch
Diep „op zijn zachtst gezegd
onbegrijpelijk".
De milieu-atlas rekent ook
af met het Reimerswaalplan.
In plaats daarvan is op de kaart
„basisindustrie" een potentieel
industriegebied ingetekend op
Zuid-Beveland tussen het Ka
naal door Zuid-Beveland en het
Schelde-Rijnkanaal. Ir Roorda:
„Als argument voor projectie
in de Oosterschelde wordt aan
gevoerd, dat er dan geen cul.
tuurgrond voor gebruikt wordt.
Dat is voor ons nu juist een
argument om het niet daar
te projecteren zolang er nog
cultuurgrond beschikbaar is".
ZEEREUS VARENDE BOM
v
STAD EN STREEK
Kat zorgt voor
konijntjes. Pagina 2.
Actie voor warm
Scheldebad in
Terneuzen. Pagina 5.
RADIO EN TELEVISIE
Protest van „De Rooie
Vrouwen". Pagina 9.
FINANCIëN EN
ECONOMIE
Bakkenist en Van Boven
over investeringsbeleid.
Pagina 11,
KUNST EN CULTUUR
Nieuwe Nederlandse
speelfilm Angela.
Pagina 19.
SPORT
Schür wint Olympia's
Tour. Pagina 23.
(Van onze redactie buitenland)
LONDEN/NEW YORK Gisteravond omstreeks
half negen zijn ergens midden op de Atlantische Oce
aan vier Engelse bomexperts met parachutes uit een
Engels transportvliegtuig gesprongen in de onmid
dellijke omgeving van het passagiersschip de Queen
Elizabeth II.
De vier experts waarvan er één in zjjn leven nog nooit
een parachutesprong heeft gemaakt hebben de onmoge
lijke opdracht aan boord van het reusachtige passagiers
schip dat met ruim 2000 mensen op weg is van New York
naar de Franse havenstad Cherbourg, te zoeken naar een
onbekend aantal bommen.
(ADVERTENTIE)
(Fciders op aanvraag:
postbus 75, Bodegraven)
tooi aangevraagd.
Bit is een bericht over een.
iktakuTaire vinding. Deze zorgt
oor dat praktisch alle instru-
lenten in een Solina orgel
lorden verveelvoudigd. Deze
gading berust op fase-verschni-
agen, daardoor is het nu mo-
'lijk om met één orgel een
Mipleet symfonie-orkest te
eeren.
Be muziekwereld heeft deze
ueke vinding met verwondering
idegeslagen. Uiteraard is ok-
ooi aangevraagd op deze vla
ag, die inhoudt dat bijna alle
gisters op het Solina orgel ver-
eerderd kunnen worden. Niet
viool. Wel twintig. Cello's,
'bos, trombones, trompetten,
'mieerderen zich volgens het-
ilde principe.
Baarnaast werd ook het z.g.
toitone 3D systeem ontwikkeld,
erdoor verkrijgt men driedi-
'asionale geluidsweergave (3
aaien). Dit is een nieuw elek-
oisch systeem voor chorus- en
aiolo-sound. Een grote ver
tering to.v. het oude mecha-
sche systeem, waardoor geruis
lüedig verdwijnt. Ook hierop is
drooi aangevraagd. Beide vin-
jagen worden toegepast in So-
a orgels.
(Van een onzer verslaggevers)
BORSELE „Ik geloof niet,
dat er een kerncentrale ter we
reld is, die zonder lekkage kan
zijn", aldus ir. D. Mosterd
hoofd van de afdeling kernfy
sica van het KEMA uit Arn
hem, gisteren tijdens het werk
bezoek van de landelijke PPR-
kopstukken aan het Sloegebied.
Hij zei desgevraagd nog geen
kennis genomen te hebben van
het rapport van een regerings
commissie in Engeland, dat in
het jaar 2000 de bevolking van
Engeland in hoge mate aan
stralingsziekte gaat lijden ten
gevolge van lekken en radio
actieve afvallozingen. Hij kon
zich niet voorstellen, dat de re
geringscommissie zo'n rapport
zal uitbrengen.
De kerncentrale van Borsele
heeft oorspronkelijk waterlo
zingsmogelijkheden tot 20 Cu
rie stralingsdoses per uur aan
gevraagd bij de rijksinstanties,
terwijl nu in Amerika de
nieuwste norm 5 Curie be
draagt. Ir. Mosterd.' „Ik ben er
niet van overtuigd, dat het het
veiligste is om zo laag moge
lijke stralingspercentages te
lozen. Als men meer afval op
slaat in de centrale is er gevaar
voor de mensen, die daar wer
ken".
UTRECHT (ANP). Het
overlegorgaan van de drie vak
centrales staat afwijzend tegen
over de plannen van het kabi
net-Biesheuvel met betrekking
tot de schoolgeldheffingen. Nu
besloten is de parlementaire
behandeling te doen voorafgaan
door hoorzittingen van de vas
te onderwijscommissie uit de
Tweede Kamer, heeft het over
legorgaan zich als een der eer
ste „verontrusten" gemeld.
Deze spectaculaire actie is
het gevolg van een tweetal
®)nonieme telefoontjes naar het
lerikaanse kantoor van de
rederij Cunard Line. Daarbij
werd meegedeeld dat er een
aantal bommen, verspreid over
het hele schip, zou ontploffen
a's er geen grote som geld
betaald zou worden. Volgens
de eerste berichten zou het
gaan om een bedrag van
350.001) dollar (ongeveer één
miljoen gulden), te betalen in
biljetten van 10 en 20 dollar.
De directie van Cunard
maakte gisteravond bekend
dat zij bereid was het ge
vraagde geld te betalen via de
FBI, de Amerikaanse federale
politie. Het eerste telefoontje
is afgelopen woensdag al bin
nengekomen. Pas gisteravond
maakte men het nieuws we
reldkundig. Uit het feit dat de
Britse luchtmacht vier bomex
perts per parachute naar het
schip stuurt, mag men aanne
men dat de bedreigingen se
rieus opgevat worden. Er is
ook een straalhommenwerper
de lucht ingegaan om de ver
bindingen tussen de Queen
Elizabeth II en Amerika en
Engeland te onderhouden.
De Queen Elizabeth II, die
in 1969 in dienst werd gesteld,
heeft, 150 passagiers in de eer
ste klas en 1.288 passagiers in
de toeristeniklas aan boord.
Voorts telt de bemanning 850
tot 900 mensen Gezagvoerder
is de 60-jarige Bill Law, die al
35 jaar voor de maatschappij
vaart. Het luxueuze schip ver
tegenwoordigt een waarde van
250 miljoen gulden.
(Van onze parlementaire
redactie)
KAATSHEUVEL KVP
voorzitter dr. De Zeeuw heeft
een „stap terug" gezet op de
weg naar zijn ideaal: de vor
ming van een open volkspartij
die mensen vanuit verschillen
de inspiratiebronnen verenigt
op een politieke strategie.
Gisteravond in Kaatsheuvel
gaf hij toe de formule die in de
contactraad van de drie chris
telijke partijen is uitgewerkt
„persoonlijk niet ideaal te vin
den" en wel „omdat de deur
naar anderen niet helemaal is
opengegooid". Niettemin heeft
de KVP-voorzitter de formule
aanvaard omdat hij „de een
wording van de drie partijen
op korte termijn en zeker in
deze kabinetsperiode mee wil
de bevorderen".
(Van een onzer verslaggevers)
MAASTRICHT/ROERMOND In pagina's grote advertenties,
die vandaag en morgen in de Limburgse dagbladen worden gepu
bliceerd, verklaart een grote groep katholieke leken zich middels
een (open) brief solidair met de priesters van het bisdom Roer
mond, die door het gevoerde beleid van mgr. Gijsen in gewetens
nood zijn geraakt.
De open brief is vooral be- raai A. Castermans van het
doeld om de verschillende ka
ders van dit bisdom, die van
morgen voor een beslissend
beraad bijeen zijn gekomen,
een duidelijke steun in de rug
te geven door een massale
solidariteitsverklaring. De ad
vertentie is het resultaat van
het initiatief van een kleine
groep Maastrichtse leken, die
van mening zijn, dat voortgaan
op de weg-Gijsen, catastrofale
gevolgen moet hebben voor de
kerk van Limburg,
In de brief, die werd onder
tekend door politici, specialis
ten, huisartsen, economen,
maatschappelijk werkers en
honderden anderen, wordt ge
vreesd, dat „al wat na jaren
met bezielende inzet van vele
hardwerkende pastores en le
ken gewetensvol werd opge
bouwd, geen toekomst meer
heeft."
Volgens de brief dreigt de
situatie in Limburg ondraag
lijk te worden en vraagt men
zich af of „een volledige breuk
met deze bisschop de enige weg
is om uit de gewetensnood te
geraken". De brief eindigt met
een oproep tot handhaving van
de onderlinge solidariteit en
saamhorigheid.
Intussen heeft vicaris-gene-
(ADVERTENTIE)
de mannenmodemakers
KORTE BRUGSTRAAT 1 BREDA
SCHOUWBURG RING 5-7 TILBURG
bisdom Roermond met mede
weten van mgr. Gijsen een
communiqué uitgegeven waar
in staat dat na de personeels
dienst ook de andere diensten
van het bisdom op hun inhoud
en werkwijze zullen worden
bezien.
Het is, zoals bekend, juist de
reorganisatie van de personeels
dienst geweest, die tot de hef
tige protesten van dit moment
heeft geleid. Volgens het com
muniqué worden de diensten
doorgelicht uit een oogpunt van
efficiency, om doublures en on
duidelijkheden te voorkomen
en om de visie en het streven
van de kerk in haar geheel via
de bisschop te laten doorklin
ken „opdat de basiszielzorgers
hun werk in rust en vreugde
kunnen doen en de gelovigen
zich in vertrouwen met bis
schop en wereldkerk verbon
den weten".
De Amerikaanse ncurochi-
rurg dr. James Galbraith acht
de kans dat gouverneur Geor
ge Wallace van Alabama ooit
zijn benen weer kan gebrui
ken, minder dan vijftig pro
cent ofschoon zijn algemene
toestand vooruit gaat. Zelfs als
hij weer zou kunnen lopen
zou hij waarschijnlijk toch or
thopedische hulpmiddelen no
dig hebben.
De gouverneur, die dingt
naar de democratische presi
dentskandidatuur, praatte gis
teren met bezoekers en las
verslagen van zijn overwinnin
gen in de voorverkiezingen in
Maryland en Michigan.
Bij hem zijn vrouw Cornelia.
DEN HAAG Het centraal
georganiseerd overleg in amb
tenarenzaken heeft overeen
stemming bereikt over verho-
ginr van het vakantie-uitke
ringspercentage voor het over
heidspersoneel.
Met ingang van 1 juni a.s.
zal dit percentage van 6,5 pro-
cenf op 7 procent worden ge-
Dracht. In evenredigheid hier
mede wordt de vloer in de
uitkering en het bedrag per
kind, eveneens met ingang
van 1 juni, nader bepaald op
f928,80 en f70,56 per jaar.
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG Als het regeringsbeleid, dat de ontwik»
keling van Zuidwest-Nederland regelt, rekening wil hou.
den met de draagkracht van het milieu, dan betekent dit:
geen vestiging van milieu
belastende industriën op
de Maasvlakte en geen uit
breiding van de Maasvlak
te;
0 geen aantasting van het
Verdronken Land van
Saeftinge door een Baai-
hoekkanaal, afsnijding van
het Nauw van Bath, indij
king of opspuiting;
0 consequente zuivering
van het afvalwater dat in
België en Nederland (o.a.
bij Waarde) in grote hoe
veelheden op de Wester
sehelde wordt geloosd.
Die conclusies vindt men in
de milieu-atlas van Zuidwest-
Nederland, een uitgave van de
Contactcommissie voor Na-
tuur- en Landschapsbescher
ming, die donderdag tijdens
een persconferentie is gepre
senteerd. Een werkgroep van
deskundigen op het gebied van
milieubeheer en natuurbe
houd, ruimtelijke ordening,
economie en werkgelegenheid
heeft onder leiding van prof.
dr. J. W. Tesch de atlas samen
gesteld. Daarbij heeft de kwa
liteit van het milieu centraal
gestaan.
De economen en werkgele-
genheidsdeskundigen uit de
groep stellen vast, dat de ar
beid als produktiefactor een
strategische rol speelt in de
ontwikkeling van Zuidwest-
Nederland. Mét de milieubelas
ting zal een krappe arbeids
markt en die wordt ook
voor de toekomst nog steeds
verwacht beperkingen op
leggen aan de uitgroei van
wat genoemd worden de groei-
industrieën. En dat betekent:
vestiging van arbeidsinten,
sieve stuwende bedrijven, zo
als bijvoorbeeld een hoog.
oven, is in het Rijnmond-
gebied ongewenst omdat
andere, niet aan diep vaar
water gebonden en be
trekkelijk schone indus
trieën daar dan niet te
recht kunnen en zich bui
ten het Rijmnondsgebied
moeten vestigen;
het Rijnmondgebied kan
een centrale functie ver
vullen ten aanzien van het
containervervoer tussen
Noord-Amerika en West-
Europa;
de zuidelijke Delta (met
name het Westerscheldege-
bied) zal in een gelijkop»
lopend proces zowel bedrij
ven als werknemers moe
ten aantrekken om de druk
in en op het Rijnmondge
bied te verlichten.
Volgens de berekening van
de milieu-atlas kan Zuidwest-
Nederland (minus Rijnmond)
tot 1985-1990 nog ten hoogste
netto 3000 ha industrieter
rein in gebruik nemen.
Wie dit alles op de landkaart
denkt ziet daarmee opnieuw
het hoefijzer ontstaan dat ook
te vinden is in het „paarse
boekje", waarin de Rijksplano
logische Commissie haar vi
sie op de ontwikkeling van
Zuidwest-Nederland heeft ge
geven.
(Vervolg op pag. 3)
(ADVERTENTIE)
Bankstellen en fauteuils, allerlei mogelijke
modellen en bekledingen. Profiteer van de lage
prijzen. Bezoek ons of maak een afspraak.
(ook vrijdagavond open)
OOST HAVENDIJK 13 - ROOSENDAAL - TEL.: 01650-37950
DEN HAAG (ANP) Voor
de verscherpte controle van de
belastingaangifgen, die staats
secretaris Scholten van Finan
ciën heeft aangekondigd, zui
len alleen al deze zomer 500 a
600 ambtenaren extra voor de
belastingdienst worden gere
kruteerd. De statassecretaris
heeft dit in een gesprek mee
gedeeld.
Ten behoeve van deze ver
scherpte controle ondergaat de
belastingdienst op het ogen
blik de grootste reorganisatie
uit zijn geschiedenis. Van de
ruim 22000 belastingambtena
ren zijn er thans ongeveer
5000 in opleiding of omscho
ling om die verscherpte con
trole mogelijk te maken, naast
de 6000 ambtenaren, die nor
maal in opleiding zijn.
Er vindt een verschuiving
plaats van onderen naar bo
ven. Uit de onderste laag,
d w.z. de groep ambtenaren,
die zich uitsluitend met admi
nistratieve werkzaamheden
bezig houdt, worden nu men
sen opgeleid voor werk aan de
eenvoudige aanslagregelingen.
Hierdoor krijgen de ambtena
ren die de ingewikkelder aan
slagregelingen tot taak heb
ben, meer ruimte, zoda' zij tot
meer controles in staat zullen
zijn. Ook het invorderingsap
paraat wordt versterkt, zodat
men wanbetalers beter in het
oog zal kunnen houden.
De staatssecretaris kan nog
niet zeggen, welke extra in
komsten al die extra inspan
ningen de schatkist gaan ople
veren. Het gaat ook niet in de
eerste plaats om extra inkom
sten voor de staat, maar het is
vooral een kwestie van recht
vaardigheid.
Inmiddels blijkt de versnel
de invordering van dt belas
tingen, waarmee op 1 januari
j.l. een begin is gemaakt weinig
moeilijkheden op te leveren.
De wijze, waarop dit door het
belastingbetalend publiek is
opgevangen is volgens de
staatssecretaris voor zover
op grond van de tot nu toe
opgedane ervaringen kan wor
den beoordeeld bepaald mee
gevallen. Het aantal verzoeken
om uitstel van betaling is wel
wat gestegen, maar dit w._s
toch minder dan men had ver
wacht.
