EXTRA EDITIE
MASSA-ONTSLAGEN BIJ AKZO
ENKA-BREDA DICHT:
1700 MAN OP STRAAT
kv.d.A. WIL KAMERDEBAT OVER SLUITNG ENKA-BREDA
18%'
mann
V
ee stem
Aviolanda vraagt verlenging
werktijdverkorting 200 man
DAGBLAD VOOR ZUIDWEST-NEDERLAND
DE STEM
Langman: Prijzen
gaan niet meer
dan 6V2% omhoog
Marathon-
sitting
Zeeuwse
Staten
archivaris
Voor meer nieuws
over de massa-
Akzo: zie de
pagina's 9 en 14
andaag
in
Cairo breekt
met Jordanië
lente Hulst
'ware slag voor Umla en oSn&fcviiig
[REDA, april - Een van
6 grootste massa-ontsla-
en is vandaag in Breda
«vallen»
m Ki, uitwis
Grootste na Roosendaal
Veertigduizend man
eventien-
onderd
ensen
(Van een onzer verslaggevers)
BREDA/DEN HAAG - Diepe verslagenheid,
maar ook gelatenheid.
Dat was de algemene reactie van liet personeel van de
Enka-Breda gistermiddag nadat zij rond één uur op de
hoogte waren gesteld van het ontstellende nieuws dat
hun bedrijf gesloten zou worden.
Ontevreden
Zwaar
1 jêe jaargang no. 16990
If HE VOOR
land
t gebied van:
(mnl/J
if: Dr. W. A. J. M. Harkx
jofdredacreur: L Leijendekker
jfdkantoor: Breda, Reigerstr. 16
»foon 22341, Postgiro 1114111
jNTOREN: GOES, KLOKSTRAAT 1
'an het algemeen
a een inwerkperiode,
f-tekenkamer.
ctie vinden wij ten
of M.A.V.O.-
n volledige opleiding.
fd Personeelszaken
N.V.
ÏSPLAN HOOGHUIS.
Ian Hulst maakt ter voldoe-
|lde in artikel 31 van de Wet'
Ordening bekend, dat ter
afdeling algemene zaken,
Inzage ligt het bestemmings-
iesteld bij raadsbesluit van:
goedgekeurd door Gedepu-
Zeeland bij besluit van 11
128/349, 4e afd., r.o., waarvan
krroepelijk is geworden.
be burgemeester voornoemd,
Molthoff.
STEM
Vrijdag 7 april 1972
WEERBERICHT
Wisselvallig
Bewolking met nu en dan regen.
In de loop van de dag opklarin
gen. Maximum temperatuur 13
graden.
HULST, STEENSTRAAT 14
TERNEUZEN, NIEUWSTRAAT 9
BERGEN OP ZOOM, ZUIVELSTRAAT 26
OOSTERHOUT, ARENDSTRAAT 14
ROOSENDAAL, MOLENSTRAAT 45
DAGBLAD VOOR ZUIDWÉST-NËD13RLAND
(Vm önx» v«iiUQg»v«fs>
MiltkX:
Dit is
OU-
VOOT-
M In een oplage van 10.000 exemplaren heeft De Stem gistermiddag het nieuws van de sluiting
l Enka-Breda in Breda en omgeving bekend gemaakt Om vier uur verscheen de extra-editie op
nat. Bi? de poort van de Enka-fabriek, bij het station, in de binnenstad en op andere plaatsen
ËBreda en omgeving -vonden de k-mnten gretig aftrek.
(Van een onzer verslaggevers)
BREDA/ARNHEM. Enka-Breda gaat
dicht. In totaal 1723 mensen komen binnen een
jaar op straat te staan. Er zal getracht worden
een gedeelte van het personeel in andere ves
tigingen van het AKZO-moederconcern te
plaatsen. De directie van Enka Glanzstoff is
daar echter niet optimistisch over.
In nog meer Enka-bedrijven in Europa wor
den mensen ontslagen. In Emmercompascum
zullen 465 mensen moeten afvloeien, waarvan
een gedeelte overgeplaatst kan worden naar
het bedrijf in Emmen. In het Duitse Wuppertal
gaat de Glanzstoff-fabriek geheel dicht, waar
door 3000 werknemers op straat komen te
staan. Verder is dan nog aangekondigd de ge
leidelijke sluiting van de Feldmühle-fabriek in
Zwitserland en de Fabelta-fabriek in België
(samen 1000 werknemers).
Als reden voor deze ingrijpende maatregelen
noemt de Enka Glanzstoff-directie de over
capaciteit in de produktie van synthetische ga
rens in Europa.
Enka-Breda is de grootste industriële vesti
ging van de stad en op Philips-Roosendaal
(1800 werknemers) na de grootste in West-
Brabant. In het bedrijf werken 1482 mannen
en 241 vrouwen. Ongeveer 1200 van hen wonen
in Breda of Prinsenbeek, circa 220 werknemers
komen van buiten de Baronie, terwijl er ook
nog 220 Belgen (voornamelijk uit Turnhout
en omgeving) en 60 Spanjaarden werken. Van
het personeel is de helft ouder dan 40 jaar
(22,9 procent tussen de 40 en 50 jaar, 12,7 pro
cent is tussen de 50 en 55 jaar, 14,4 procent is
ouder dan 55 jaar). De sluiting van het bedrijf
zal een jaar in beslag nemen, zodat het per
soneel geleidelijk zal afvloeien.
Het nieuws van de ontslagen werd gisteren
medegedeeld aan de vakbonden en aan de on
dernemingsraden van het concern. Op een
persconferentie zei de heer S. Bakkenist, vice-
voorzitter van de Raad van Bestuur van
AKZO, dat de maatregelen noodzakelijk zijn
om de werkgelegenheid van de overblijvende
40.000 personeelsleden zeker te stellen. De
heer Bakkenist ontkende ten stelligste dat dit
een eerste stap op weg naar meer afvloeiings
maatregelen zou zijn. „We hebben op dit mo
ment geen verdere reorganisatieplannen. Wel
kunnen deze maatregelen gevolgen hebben
voor de bezetting van de twee hoofdkantoren
van Enka Glanzstoff N.V. in Arnhem (1100
werknemers) en Wuppertal (1300 mensen).
larde klap voor W.-Brabant
Vendofloor 9000
Geweven wollen
berber op 400 cm breed»
per meter
ist een verschrikkelijke
slag moet dat gisteren
de 1.700 werknemers
ENKA-Breda zijn geweest
R ze te horen kregen, dat
I fabriek zou gaan sluiten.
I fabriek Het allerbitterste
deze massale ontslag-af-
e is wel, dat mensen, die
nlang hun werkkracht en
w aan een bedrijf gege-
hebben, van de ene dag
de andere te horen kun-
krijgen, dat ze kunnen
n en dat zij op een be-
L dat zo diep ingrijpt in
j leven en dat van hun ge-
geen enkele invloed
i>en kunnen uitoefenen-
hl het mogelijk zijn de
1.700 ENKA-mensen aan
jend ander werk te hel-
Wij zijn hier niet erg
ist op. Zeker bij de huidige
'inctuur vele bedrijven
'en een personeelsstop
'eng je niet zo maar ruim
0 mensen behoorlijk el-
onder dak. Ten aanzien
de jongere werknemers
een zeker optimisme ge-
|tvaardigd maar de ou-
jn..„ Bij zoveel ontslag-
,'tjes is al gebleken dat zij
zijn, die uiteindelijk het
P betalen-
V werkgelegenheidspro-
P is des te groter omdat
|e geen industriestad is en
West-Brabant reeds veel
doosheid bestaat. Wat
je zelf betreft wreekt zich
het bewust gevoerde be
ven wij-willen-hier-liever-
i-industrieën uit het ver-
J1- Als gevolg van dit be
zit men thans met een
isgroot werkgelegenheids-
|leem.
[middels is van vele zijden
jP dit massale ontslag ge-
■erd- Maar wat is het ef-
J van al die protesten
F Den Haag wordt nog
Ps geen doelgerichte an-
vkloosheidspolitiek ge-
d- Toch zal er hulp van
oaf moeten komen want
-Brabant is niet bij machte
robleem alleen op te los-
Ook niet in het wijdere
sod van Zeeland en Mid-
Prabant, waarmee dan
de zeer penibele
tuele situatie van geheel
West-Nederland getekend
Pi situatie, die al jaren
let en waaraan al jaren
te weinig wordt gedaan,
tt minste wat nu ver-
jt mag worden is dat nu
.Breda betrokken wordt bij
Jecenfratisatie van rijks-
psten uit de Randstad. Een
■e beslissing op dit punt
Het personeel kon overigens nog maar gedeeltelijk
op de hoogte worden gebracht. De avondploeg die
gisteravond 0111 tien uur opkwam, heeft het moeten
horen via radio of televisie. Het op het bedrijf aan
wezige personeel vernam het nieuws via het publica
tiebord of van de elief of voorman.
Het kader van het bedrijfI
werd gistermorgen om tien
uur op de hoogte gebracht.
Kaderleden die op vakantie
waren, zjjn per telegram op
geroepen; zieke kaderleden
zijn per taxi van huis ge
haald. De Belgische werk
nemers hebben een brief
thuisgekregen, waarin hen
ontslag binnen een jaar
werd aangezegd.
De Belgische Enka-directie
heett de 1000 werknemers van
de Fabelata-fabriek in Zwijn
aarde bij Gent zeer vaag in
gelicht over de sluiting van
dit bedrijf. In een lang com
muniqué worden alleen maar
vage aanduidingen gegeven.
Er wordt gesproken over het
"afbouwen" van bepaalde pro-
duktieëenheden, zodat er cij
fers worden genoemd van ont
slagen.
De Akzo-directie heeft
woensdag minister Boersma
van Sociale Zaken, minister
Langman van Economische
Zaken, de burgemeesters van
de betrokken gemeenten
(waaronder burgemeester
Merkx van Breda) en de
Commissarissen der Koningin
in Brabant (en Drente) op de
hoogte gesteld van de ontsla
gen.
Burgemeester Merkx was
over dit laatste zeer ontevre
den: „Er is nu kostbare tijd
verloren gegaan, waarin maat
regelen getroffen hadden kun
nen worden". Het gemeentebe
stuur van Breda en de regio
Breda hebben telegrammen
gestuurd naar de ministers
van Sociale Zaken en Econo
mische Zaken, waarin snelle
maatregelen worden gevraagd
om de plotselinge grote werk
loosheid in Breda en omgeving
op te vangen.
Het nieuws over de ontsla-
kan een aanduiding zijn van
de ernst waarmee deze zaak
op hoog niveau wordt aange
pakt. Voorts zal bevorderd
moeten worden, dat de
nieuwe DAF-fabriek in West-
Brabant wordt gebouwd.
En bij al deze en andere
maatregelen zal bedacht moe
ten worden dat het hier op de
allereerste plaats gaat om hulp
aan mensen, aan weerloze,
diep gekwetste mensen.
gen bij| Enka heeft begrijpelij
kerwijs enorme opschudding
teweeg gebracht in politieke
en vakbondskringen,
Dinsdag' zal de Tweede Ka
mer beslissen of de fractie van
de Partij van de Arbeid vol
gende week een interpellatie
mag houden over het sluiten
van Enka te Breda, of dat er
een debat komt naar aanlei
ding van een nota van de re
gering'. Met name de KVP-
fractie wil dit laatste. De heer
Peijnenburg gelooft, dat de
moeilijkheden binnen het Ak-
zo-concern beter kunnen wor
den besproken in de kamer,
aan de hand van- een rege
ringsnota, dan via een inter
pellatie.
Dè PvdA-fractie ziet de
sluiting als een bewijs voor
een eerder door de fractie ver
dedigde stelling, dat de over
heidsmaatregelen van de rege
ring ter bestrijding van de
werkloosheid beslist onvol
doende zijn.Het vex-zoek tot de
interpellatie zal worden ge
daan door de heer Wieldraay-
Volgens de PvdA-fractie
moet allereerst gesproken
worden over de consequenties
van de sluiting voor de werk
gelegenheid in West-Brabant,
die toch al niet best is. De
fractie eist van het kabinet
dat er duidelijke toezeggingen
gedaan zullen worden ten aan
zien van vervangende werkge
legenheid. Een tweede punt,
waar de fractie zwaar aan tilt,
is het al dan niet op tijd
Inlichten van het personeel.
Het is aldus een woordvoer
der van de fractie, natuurlijk
altijd een twistpunt, Wat men
onder tijdig inlichten ver
staat", maar twee minuten
voor sluiting lijkt ons toch wel
te bar."
De heer Peijenburg van de
KVP-fractie is het daar niet
mee eens. Allereerst stelt dit
kamerlid, dat het besluit van
de Akzo-directie blijkbaar een
'dwingende noodzaak' is. Het
is ook niet zo dat het bedrijf
in Breda van de ene op de
andere dag zijn poorten sluit.
Daar is in totaal een jaar mee
gemoeid. De discussie moet
eerst nog op gang komen. Het
kamerlid zou zich kunnen
voorstellen, dat er van de kant
van de ondernemingsraad al
ternatieve voorstellen aan de
directie zullen worden ge
daan.
Volgens dc heer Peijnen
burg moet de regering wel
iets aan de situatie doen. Hij
zou graag zien, dat de rege
ring Breda tot een soort her-
structueringsgebied verklaart,
zoals enkele jaren geleden met
Tilburg gebeurde. Op die ma
nier is het mogelijk extra in-
dustriën naar Breda te trek
ken. In ieder geval is het be
ter dat het bedrijf in Breda
helemaal wordt gesloten en
niet dat in Emmen. Het ka
merlid gelooft namelijk, dat
de opvang in West-Brabant
heel wat beter kan verlopen
dan in het noorden van het
land.
Samen met zijn fractiegeno
ten Assman, Hermsen en Fie-
vez heeft de heer Peijnenburg
in schriftelijke vragen aan de
regering aangedrongen op
maatregelen om aan de situa
tie in de regio het hoofd te
bieden. Ook vragen de KVP-
ers de ministers van Sociale
Zaken en van Economische
Zaken of zij mogelijkheden
zien om de herplaatsing van
de betrokken werknemers te
begeleiden en mogelijk te ma
ken.
De centrale ondernemings
raad van het Akzo-concern
heeft gistermiddag een verkla
ring uitgegeven waarin hij de
voorstellen van de raad van
bestuur "in deze vorm" niet
aanvaardbaar noemt. De raad,
die meent dat onvoldoende ge
gevens zijn verstrekt, vraagt
zich met name af of de belan
gen van de factor arbeid en
die van de factor kapitaal wel
juist tegen elkaar zijn afgewo
gen. De centrale onderne
mingsraad gaat zich nader be
raden op de situatie en zal
daartoe ook overleg plegen
met de vakbonden en de des
kundigen van binnen en bui
ten de onderneming.
Enkele leden van de onder
nemingsraad hebben op een
persconferentie ^meegedeeld,
dat zij de herstructurerings
voorstellen nog niet als defini
tieve plannen beschouwen.
Evenals de vakbonden gaat de
raad zich bezinnen op mogelij
ke alternatieven. Met het oog
daarop zal een speciale werk
groep worden gevormd.
(Zie ook pag. 9)
Arbeiders van Enka-Breda
worden door journalisten onder
schot genomen.
STAD EN STREEK
Hulst gaat kinderen aan
speelplaats helpen.
Pagina 2
Nog geen advies over
concentratie vissers
haven. Pagina 3
Braakman lief voor
Belgen met bouw
plannen. Pagina 5
Bodem van Kapelle geeft
historische gegevens
pri|S. Pagina 7
FiNANCIëN EN
ECONOMIE
Winst Hoogovens stevig
gedaald. Pagina 11
BINNEN- EN
BUITENLAND
Varkensfokkers gebrui
ken helemaal geen
zenuwgas, zegt
minister. Pagina 13
SPORT
Kater voor Zoetemelk
na Ronde van België.
Pagina 17
BRIAN DONLEVY, de man
die het bioscooppubliek vele
jaréft jifceffc geboeid als de
zwiertX'e -*teetjesputter ,is in
Hollywood overleden. Hij is 69
jaar geword®^.
<Van een onzer
verslaggevers)
MIDDELBURG De Sta
tenvergadering van vrijdag 21
april a.s. belooft een mara
thonzitting te worden. Het col-
legfe van G.S. heeft namelijk
voorgesteld om in deze verga
dering zowel de ontwikke-
lïngsschets 1971, als het rap
port over concentratie van de
Zeeuwse visserij plus de lucht
havennota te behandelen.
Het college houdt er reke
ning mee, dat de vergadering
niet op één dag met deze in
gewikkelde problematiek,
waarover een hele stapel pa
pier ter voorbereiding is ge
produceerd, klaar kan komen.
Daarom wordt voortzetting
van de Statenvergadering op
zaterdag 22 april voorgesteld.
Een ongewone vergadering
voor de Zeeuwse Staten en bij
na een unicum in de geschiede
nis.
(Van onze parlementaire
redactie)
DEN HAAG Minister
Langman (Economische Za
ken) verwacht niet dat dc
prijzen dit jaar boven de
geraamde 6Vz% zullen stij
gen.
De stijging van de kosten
van levensonderhoud in janua
ri en februari jl. (1,7 komt
volgens de bewindsman over
een met het beeld, dat hiero
ver bij een jaarraming van 614
mag wordfen verwacht. De
prijsontwikkeling vormt voor
het Centraal Planbureau
(CPB), dat deze ramingen op
stelt, geen aanleiding de jaar
raming te herzien. Dit ant
woordt minister Langman op
schriftelijke vragen van het so
cialistische Tweede Kamerlid
mevrouw Brautigam.
Het consumenten Contactor
gaan (CCO) wijst desgevraagd
er op, dat de praktijk van de
laatste jaren heeft bewezen,
dat het CPB altijd zijn ramin
gen over de te verwachten
jaarlijkse prijsstijgingen heeft
moeten herzien. „In eerste
aanleg zijn ze altijd te laag
gebleken", al-dus een woord
voerder. Het CCO heeft nog te
weinig aanwijzingen om
nu reeds de verwachting uit te
spreken, dat de prijzen meer
dan 6Vi omhoog gaan.
(Van onze redactie buitenland)
CAIRO Egypte heeft de
diplomatieke betrekkingen met
Jordanië verbroken. Het be
sluit werd na een kabinetsver
gadering door de Egyptische
vice-premier bekendgemaakt.
Hij zei dat de maatregel nood
zakelijk was geworden in ver
band met de strijd tegen Is
raël.
Onlangs verwierp Egypte
een plan van koning Hoessein
voor een federaal koninkrijk op
beide oevers van de Jordaan.
Het kon ook bij de andere
Arabische landen, de Pales
tijnse verzetsorganisaties en
Israël geen genade vinden.
(Van een onzer verslaggevers)
WOENSDRECHT Avio
landa in Woensdrecht gaat bij
het gewestelijk arbeidsbureau
in Breda verlenging aanvragen
van de werktijdverkorting,
waarvoor de vergunning op 2!
april afloopt. Er is nu werk
tijdverkorting voor 140 werk
nemers, die in plaats van vijf
dagen drie dagen werken.
De verlenging heeft betrek
king op 200 werknemers die
in plaats van vijf nog slechts
twee dagen zullen gaan wer
ken.
Deze uitbreiding van het
aantal werknemers en verdere
oeperking van het aantal werk
dagen is een gevolg van het
feit, dat de orderportefeuille in
de komende zes weken nog le-
ler zal zijn dan in de afgelopen
zes weken. De directie van
Aviolanda verwacht wel een
opleving van de tweede perio
de van werktijdverkorting, al
is dat slechts een prognose die
nog niet op harde feiten geba
seerd is. De onderhandelingen
met defensie over nieuwe op
drachten lopen nog steeds, ter-
'i
éi*
wijl er geen toezeggingen zijn
gedaan.
Als die orders van defensie
niet komen zullen in de loop
van dit jaar nog zwaardere
maatregelen genomen moeten
worden dan de huidige werk
tijdverkorting.
Civiele orders (KLM) zou
den volgens een woordvoerder
van het bedrijf wel enig soe
laas kunnen bieden, maar hij
liet wel duidelijk merken, dat
de defensieorders bovenaan de
verlanglijst van het" bedrijf
staan.
