ongerengroepen
rijgen flinke
ubsidie voor
nctad-acties
PLATEN VAN
BEATLES DOEN
'T NOG BEST
nu
wil
•e toekomst van de religie
igt niet in de
eligie van de toekomst
erckx
Plainsong treedt op
in Tilburg en Goes
OLITIEKE THEOLOGIE LIET IN NIJMEGEN ZWAKKE KANT ZIEN
Van school,
wat nu
Vereniging
voor Milieu
defensie
geen geld
stad
streek
wintraecken
ELNEMERS
PLAATSELIJK
Ontnuchtering
Tegenwicht
Mystiek
Positie
TERDAG 25
MAART
jierdag 25 maart 1972
J7 23
N Milaan - San Remo
loopt Eduard Mil-
house Merckx vijf op
Zeven keer nam hij
an de lenteklassieker
n der schoonsten is op
ich rijkgeschakeerde
van ons jaarlijks wie-
cert. Vijf keer sleep-
de overwinning uit 't
'en in de wacht. Vijf
)ok was de Poggio di
emo de scherprechter,
denken vaak dat dé
Mele, de Capo Cervo
po Berta en de Capo
enig gewicht in de
leggen, maar dat is
■isvatting. In feite zou
de Appelenkaap, de
nkaap, de Heiblokken-
en de Groene Kaap
ibezwaard sportief ge-
kunnen overslaan,
die dingen liggen nu
al op de 280 km. lange
p naar de Poggio en
eem je ze maar mee.
jkers met de koppen
n uiteindelijk steeds
jeslagen op de Poggio
Remo, die als vrijwel
euvels een bergop en
rgaf heeft.
EMEENLIJK wordt
Milaan - San Remo
gewonnen in de ber
in de Poggio, maar zo-
1969 als ook nu weer
2 legde de averechtse
x de grondslagen voor
oerwinning niet in de
maar in de afzink.
'9 redde hij de schijn
rp het gemene stukje
üat achter de Poggio
tarreren, dit keer jas-
j zijn laatste volge-
als het ware met o-
zier driftig uit t wiel
egen honderd per uur
is haarspeldbochten te
en en gaten weg te
peren. Hij werd in
en wel gesteund door
irmalige melkboer Fr.
:ck, u weet wel de ma*
het geniep door
r wordt betaald, Frans
ivallig in Eddy's wiel
eze in een bochi xijn
rage plaatste,
s slipte, raakte uit
en liet het gevreesde
llen. En als het gat
il gevallen is, kan
e nog slechts gehaald
i door de duivel, maar
irt nooit in Milaan -
emo, omdat deze race
het patronaat staat
edstervader Jgzef, die
t op 19 rrlaart jirig is.
4 Parijs - Nice, tuaar-
ckx op zo smadelijke
loor Raymond Pouli-
zijn T-shirt werd ge
ld Louis van Craen
Gazet van Antwer-
schreven: „Het rijk
Idy Merckx wankelt,
s zeker nog niet ver-
Van Craen had 'n
ziende blik, want in
illuidende uitspraak
m profetie schuil die
heid werd.
n veel eer aan Pouli-
ze schatrijke eeuwige
die in de winter van
tsbestaan toch nog de
der overwinning
smaken. Dezer dagen
int bij Loraux te Pa-
i de hand van Char-
made het werk „Pou-
ulidor, of de oude
het pedaal", hetwelk
r lezing kan aanbeve-
dat het aan een zo-
voelde pijnlijke be-
yoldoet.
AR laat ons terugke-
en naar Merckx,
an wie men zich in
cring meer en meer
ragen of hij in Be
an de wielen met 28
een zegen is of een
let antwoord op die
at Merckx zelf
n koud. Tegen de
mogelijk duidelijk
X hij het wielerleven
k waswant kapot-
leeft hij niet alleen
pen, maar hele vee-
het droge en mo-
fietsen wat hem be
de wilgen. Eduard
Merckx is een kou-
j eng en. Toen hij in
k van de Poggio d,e
m van de meute m
voelde, maakte zich
imbare weer nan
ester. Dan verslindt
'Irift naar de zege en
verplettering en ver
van zijn tegenstan-
gemoed en laait in
vuur van de snel-
Niemand kon hem
Motta niet, De Vla
iet, Dierickx niet, -
niet. Mercks IS
te, en bij hem ver
is de rest sa-
>ld uit voddenra-
arenslijpers, sloe-
ejassen, Jan rap-
renbyters, glad-
patjakkers, snotten-
brandhout,
met Merckx meet,
aow niet.
[OR DE
Mdhandelsconferentie
WAD III, die van 13 april
lm met 19 mei in Santiago
li) wordt gehouden, blijkt
ljeer brede groepen in ons
[Iveel belangstelling te
n. Veel jongeren voelen
Inauw bij dit gebeuren
tokken en dat is dan ook
ken waarom de in mei
gevormde UNCTAD -
wegroep, waarbinnen
[een groot aantal
iilorganisaties en
liegroepen hebben verenigd,
twat geld voor zijn acties
Kt gekregen.
|ie publieke opinie bij het
H'AD-gebeuren te
likken heeft de nationale
nissie voor
[tittel ingsstrategie 1970-
I 'Jk miljoen gulden
lidie gekregen en daarvan
Et drie ton toe aan de
ICTAD-strategiegroep.
[trategiegroep is
fcrverdeeld in drie secties.
Isectie informatie wordt
He NOVIB en het
kerkelijk Vredesberaad
verzorgd. Door het
[shouden van nationale en
nationale verbindingen,
liiteenden van
iiggevers, het vertalen
liocumenten en het
langen van een bulletin
|CTAD-in-formatie" wordt
Ivan voorbereidingen en
top van de conferentie op
lwgte gehouden.
sectie, UNCTAD-
ktiie, heeft zich ten doel
leid de door de eerste
it verkregen informatie
■•zetten in actie. Zij doet
l;;or middel van een
■trant, een actie-bulletin
15CTAD-in-actie"),
(•biljetten, actiemodellen,
lirtraining, plaatselijke
keiten enz.
(iade sectie richt zich op
|®iatie binnen het
5 en wordt verzorgd
Ide Stichting Jongeren
laatie Derde wereld
Iiemers aan UNCTAD-in-
zijno.m.: actiegroep
is-Amerika, Angola-
té, Clasc-Nederland,
s Komitee voor
fcationaal Jongerenwerk
lij), Sjaloom, Suriname-
Wereldwinkels en X-Y
i voor
tfbelasting). Het
liaatiecentrum is
stigd in de boerderij van
ïm, De Vork 2 in Odijk,
men tijdens de
brentie over een recht
te telexverbirading met
iago zal beschikken,
tan Harn van Sjaloom:
Ï'OVIB houdt zich bij het
Hekken van haar
kiatie politiek natuurlijk
Ilevlakte. Maar wij moeten
«liegroep duidelijke
itke standpunten gaan
tien. Wij moeten de
sen als het ware dwingen
Wing te nemen. Alleen
■atmleiding voor hen om
tadwerkelijk iets te
lemen".
5 bijvoorbeeld naar de
sia-koffie-actie en de al
ir lopende koffiecampagne
VOOR DE ACTIEGROEPEN en organisaties die de
Nederlandse bevolking aan de hand van de UNCTAD III
met de neus op de ontwikkelingsfeiten willen drukken,
is het natuurlijk een grote vraag hoe dit moet gebeuren.
Daarom heeft men onder ruim drieduizend Nederlanders
een onderzoek ingesteld naar hun kennis over de
ontwikkelingsproblematiek.
Uit de uitslagen van dat onderzoek blijkt dat 78 procent
van de ondervraagden meent dat in de minst ontwikkelde
landen dertig procent van de bevolking vanaf twaalf
jaar kan lezen. (De werkelijke cijfers zijn: Afrika
ongeveer 20 procent, Azië ongeveer 30 procent en
Latijns-Amerika ongeveer 50 procent). Van de onder
vraagden vreest 42 procent dat men in de ontwikkelings
landen niet ouder wordt dan 39 jaar (gemiddelde leeftijd
in India: 41 jaar, Senegal 37 jaar, Angola 35 jaar). Het
gemiddelde inkomen wordt door 77 procent op minder
dan f 1,50 per week geschat (de werkelijke inkomens-
cijfers lopen voor de verschillende landen sterk uiteen;
enkele voorbeelden: Malawi circa twee gulden per week,
Angola vier gulden, Pakistan zes gulden en Bolivia
circa negen gulden vijftig. Nederland wordt door
67 procent van de ondervraagden terecht tot een van
de rijkste landen ter wereld gerekend. Zeventien procent
van de ondervraagden vond spontaan dat men in de
ontwikkelingslanden maar wat harder moet werken.
Een snelle oplossing van de ontwikkelingsproblemen wordt
door twee procent als ideaal gezien, terwijl 71 procent
het liever geleidelijk aan willen zien gebeuren.
De gemiddelde Nederlander blijkt in grote lijnen wel iets
van ontwikkelingslanden af te weten, maar erg exact
is zijn informatie niet.
I Dergelijke tonelen spelen zich nu niet meer af: bezwijmende fans, ordebewaarders op
doorspelende Beatles.
het podium en vrolijk
van de Wereldwinkels met
een spaarsysteem als
bevrijdingsbelasting, waarmee
bevrijdingsbewegingen in
Colombia, Brazilië en Angola-
Mozambique worden
ondersteund. Kijk naar de
suiker-actie, die door de
toetreding van Engeland tot de
EEG weer bijzonder actueel is
geworden. Dat land importeert
immers zeer veel rietsuiker
uit gemenebestlanden, terwijl
de EEG de beschermende
maatregelen rond haar
bietsuiker handhaaft door haar
handtekening te weigeren aan
de internationale
suikerovereenkomst".
Van de drie ton die ter
beschikking zijn gekomen van
de UNCTAD-strategiegroep
kan f 50-duizend worden
gebruikt ter stimulering van
plaatselijke activiteiten. Deze
activiteiten moeten ten doel
hebben de bevolking over
UNCTAD III te informeren en
hen bij de problematiek te
betrekken. In welke vorm dan
ook, bijvoorbeeld een
tentoonstelling, marktkramen,
wijkprojecten, films met
discussie enz. Omdat het om
kleinere activiteiten gaat, ook
niet officieel georganiseerde
en ad hoe UNCTAD-groepen,
worden er heel weinig formele
eisen gesteld.
Er is een
begeleidingscommissie
gevormd, die alle aanvragen
zal beoordelen. Daarvoor is
een snelle procedure
ontworpen: binnen één week
zal over aanvragen worden
beslist. Uitbetaling zal ook
binnen één week geschieden.
Men dient zich hiervoor te
melden bij het NKIJ,
Nieuwezijds Voorburgwal 92
in Amsterdam.
Op de boerderij van Sjaloom
worden al enige tijd cursussen
gegeven voor
vertegenwoordigers van clubs,
groepen, wereldwinkels enz.,
die in staat zijn training door
te geven aan de groep die zij
vertegenwoordigen.
IAN MATTHEWS' NIEUWE
groep Plainsong is op toernee
in Nederland. Naast het
optreden in Goes, waarvan wij
reeds eerder melding maakten,
geeft de groep onder meer een
concert in Tilburg. Dit vindt
woensdag a.s. plaats in zaal
Harmonie aan de
Stationsstraat. Aanvang negen,
uur. In Goes treedt de groep
op 1 april op. Plaats van de
handeling: De Prins van
Oranje.
HET IS ALTIJD al een
opmerkelijke groep geweest:
The Beatles. In de eerste
helft van de zestiger jaren,
waren ze de aanstichters van
een ziekte "de Beatle-mania",
als eersten lieten ze hun haar
lang (nou, ja lang) groeien,
wekten daarmee de wrevel op
van ouders en andere
opvoeders, ze deden in de
ogen van veel fans rare
dingen door zich in te laten
met een fenomeen, de
Maharasji Yogi, bekenden
openlijk in een tijd dat dat
nog maar net in begon te raken
wel eens een stickie te roken,
en nu, na het uiteenvallen van
"the fabulous four" zijn ze ai
het onderwerp van een
revival. Dat is eigenlijk iets
dat meestal alleen artiesten
overkomt, die bij het grote
publiek al lang vergeten zijn.
Veronica, het swingende
radio-station op de Noordzee,
begreep de sentimenten van
veel volwassen geworden
Beatle-fans erg goed en
wijdde op 29 februari een
nonstop uitzending van twintig
uur aan de revival. Voor
Beatle-fanaten een gebeurtenis
om in te zwelgen. Volgens
Veronicaprogrammaleider Rob
Out ook een gebeurtenis die
bij een breed publiek in de
smaak is gevallen. Een juiste
opgave van de luisterdichtheid
voor de Beatle-marathon durft
hij niet te geven, „maar
minimaal twintig procent is
het toch wel geweest", zegt
hij. „en dat komt dan neer op
twee miljoen luisteraars.
Tussen twaalf en een uur en
tussen vier en acht moeten er
trouwens meer luisteraars
geweest zijn."
De platenbonzen hebben de
Beatle-sentimenten ook heel
wel begrepen en brengen vlug
zoveel mogelijk vooral oud
beatle-material op de markt.
Alle oude singles liggen weer
in de bakken en binnenkort
wordt een EP, tegenwoordig
maxi-single geheten,
uitgebracht met oude
nummers. Daar staat
onder meer h eunmtmer „Bad
Boy" op, maar dat zegt alleen
de Beatle-fans van het eerste
uur wat.
Ook Radio Luxemburg heeft
- ongeveer een maand voor
Veronica - een vrij lange
uitzending aan de Beatles
gewijd. Dat station zo blijkt
uit informaties bij platenboeren
in het hele land, wordt echter
alleen in het diepe zuiden van
Nederland beluisterd. De
vraag naar Beatlesingles steeg
daar. De rest van Nederland
luisterde niet, zodat ook de
platenverkoop daar niet
gestimuleerd werd.
Na de non-stop uitzending
van Veronica waren er wel
gevolgen. De verkoop van lp's
steeg - volgens informaties
van dertig platenmannen in
heel het land - met vijftig
procent en dan vooral in het
westen. Bovema, de
platenmaatschappij van de
Beatles in Nederland,
bevestigt dat. Volgens Bovema
ziet de Top-act-Beatles-Lp's-
verkoop er na de Veronica
uitzending zo uit: 1. Imagine
(John Lennon), 2. Abbey
Road, 3. Sergeant Peppers
Lonely Haerts Club Band, 4.
Greatest Hits, 5. Collection of
Oldies, 6. Rubber Soul, 7. Help
en 8. With the Beatles. De
solo-elpees van de
onderscheidene Beatles bleven
in verkoop duidelijk achter bij
bovenstaand achttal behalve
de nieuwste van Lennon. Voor
de Beatlefans door dik en dun
is het misschien nog wel
aardig te weten, dat er banden
met live-optredens in Amerika
uit de beginperiode in omloop
zijn.
SHOCKING BLUE, dat met
„Inktpot" de vijfde plaats op
de Nederlandse hitlijsten
inneemt, staat met „Out of
sight out of mind" eveneens
nummer vijf op de top-tien
van Hong-Kong.
ER IS WEER een nieuw roek-
boekje uit. „De gouden jaren
van de rock" heet het. Het
boekje geeft veel informatie
over „gouden" sterren als Paul
Anka, Jerry Lewis, Everly
Brothers en Peggy Lee.
ONLANGS IS BIJ Spectrum
de Nederlandse vertaling van
het boek over groupies
verschenen. Jerry Hopkins,
bekend van „De Rock Story"
en zijn maat van het popblad
Rolling Stone laten de lezer
door middel van interviews
met groupies een kijkje
nemen in het subcultuurtje
van sterrenjaagsters.
ONDER DE TITEL „Van
school, wat nu?" heeft
„Werkende Jeugd", de
jongerenorganisatie van hef
C.N.V., een
voorlichtingsbrochure doen
verschijnen waarin uitgebreide
voorlichting wordt gegeven
over de onderwijs- en
werksituatie van werkende
jongeren in Nederland.
De uitgave, die is bestemd
voor jongeren, die dit jaar na
het vervullen van hun
leerplicht de school verlaten
om te gaan werken, zal in een
oplage van 15.000 exemplaren
onder meer worden verspreid
op scholen voor lager
beroepsonderwijs. In het
boekje wordt geschreven over
onderwij smaatregelen en
partiële leerplicht. Man kan
zien hoe het vormingswerk is
gestructureerd, voorts tracht
men onder meer duidelijk te
maken wat de vakbeweging
doet.
eindredactie:
ben jansen
bijdragen:
ron van male
ton borghouts
AMSTERDAM „We krij-
per dag tientallen telefoon
tjes en brieven van mensen dia
informatie willen over allerlei
milieuproblemen. Met een
groep vrijwilligers doe ik wat
ik kan, maar we hebben ge
woon geen geld om iedereen
documentatiemateriaal te kun
nen sturen. De Vereniging
Milieudefensie krijgt geen sub
sidie omdat ze zich eerst moet
bewijzen. Maar zonder geld kan
ze zichzelf niet bewijzen".
Aan het woord is directeur
Peter Konijn van de Vereni
ging voor Milieudefensie. Deze
vereniging probeert in samen
spraak met de Raad voor
Milieudefensie een brug te
slaan tussen overheid, industrie
en burgerij wanneer milieu
problemen in het geding zijn.
In mei wil de vereniging gaan
proberen om het bescheiden
aantal leden van ongeveer 2000
op te voeren naar minstens
20.000. En voor het einde van
het jaar hoopt directeur Ko
nijn 75.000 leden te hebben.
Volgens Peter Konijn is de be
langstelling voor de vereniging
enorm groot. 50 brieven en 100
telefoontjes per dag zijn geen
uitzondering. Het aantal leden
groeit met ruim 100 per week,
maar hij is niet in staat om
deze groei verder te stimule
ren door gerichte acties. Daar
voor ontbreken de financiën.
Directeur Konijn werkt zelf
zonder salaris. Hij leeft met
zijn gezin van het geld dat hij
in zijn vorige functie heeft
kunnen sparen. De huur van
het kantoor aan de Heren
gracht (109) wordt betaald:
door het reclamebureau Fran-
zen, Hey en Veltman, de oud
werkgever van de heer Ko
nijn.
Het rapport van de Club van
Rome heeft zowel hem als zijn
werkgever ervan overtuigd dat
er iets moest gebeuren. Om de
vele verzoeken om inlichtin
gen. documentatiemateriaal
e.d. te kunnen verwerken
wordt hij geholpen door groe
pen studenten en huisvrouwen.
De verzoeken komen vooral
van scholen, verenigingen en
huisvrouwen. Peter Konijn:
„Vanmorgen belde een leraar
uit Breda op. Hij wilde over 3
weken een milieuweek organi
seren met lezingen, een forum
en films. Of wij illustratiema
teriaal, foto's, affiches en an
der materiaal zouden willen
sturen en in het forum zitting
wilden nemen".
Het is volgens hem enorm
pijnlijk om dan te moeten zeg
gen dat er niet voldoende geld
is om dat materiaal te sturen.
Woedend verwijt hij het minis
terie dat het niets doet om de
vele verzoeken van scholen
om milieu-informatie te helpen
vervullen.
Ondanks de gebrekkige finan
ciële middelen heeft directeur
Konijn veel plannen en ver
trouwen in de toekomst van de
Vereniging. Op korte termijn
wil hij een onderzoek gaan in
stellen om na te gaan op welke
manier de milieuproblematiek
in het onderwijs verwerkt
moet worden. In de Raad zal
(diepte-) onderzoek worden
verricht om dit werk de nodi
ge achtergrond te geven.
Een belangrijk punt is volgens
hem de uitgave van het blad
Milieudefensie dat binnen en
kele maanden zal verschijnen.
Er komt een afzonderlijk deel
waarin actiegroepen hun
nieuws kwijt kunnen en er zal
ook uitgebreid aandacht wor-
dten besteed aan de problemen
van de huisvrouw. Dat wil
zeggen dat men per nummer
een praktisch probleem wil be
handelen zoals de plastic vuil
niszakken, wasmiddelen en
dergelijke. Directeur Konijn:
„Maar om dit allemaal te kun
nen doen moeten we filter le
den, meer geld en meer man
kracht hebben".
bekomst van de religie
niet in de religie van
['«komst. In deze theolo-
geheimtaal laat zich
de opmerkelijke uit-
's' beschrijven van het
i over de betekenis
net geloof in de toe-
dat de Nijmeegse fa-
:It der godgeleerdheid
Week van maandag tot
•etdag heeft gehouden.
'lnS erom de verhouding
Politiek engagement en
«tt ervaring als wezen-
Uitingen van het christe-
ieioofen het werd duide-
bet toespitsen van de
(ieusehe boodschap op we-
(«rbetering het abso-
1,'tellen van de zelf te ma-
l'oekomst door zijn een-
™'d aan het christendom
zijn eigenlijke zin ontneemt.
De toekomst van het geloof
hangt niet slechts af van een
daadwerkelijk maatschappelijk
engagement maar wordt even
zeer bepaald door de opleving
van een waarachtige mystiek.
Wie luchtkastelen bouwt, moet
voor de fundamenten zorgen,
zegt het spreekwoord.
De onverwacht opgekomen be
langstelling voor allerlei vor
men innerlijkheid en meditatie
heeft de theologen aan het
denken gezet. Zij stelden de
laatste tijd toch al een toene
mende scepsis vast t.a.v. hun
politiek georiënteerde opvat
tingen. In veler ogen werd wat
al te gemakkelijk gesteld dat
de samenleving zich door een
verandering van de structuren
op korte termijn laat omvor
men tot een Rijk Gods op aar
de, de ideale leefruimte voor
de mens.
De structuren tonen zich
weerbarstig. Bovendien be
landt men door een omwente
ling weer in andere structuren
waarvan maar moet worden
afgewacht of zij het beloofde
heil waarborgen. Ligt het heil
wel in ideale structuren? De
vraag alleen al scherpt de blik
voor de kwetsbare plekken
van een tot politieke actielij
nen herleid christendom. De
mens, de werkelijke mens
wordt er miskend omdat hij in
louter materiële welvaart ver
kommert.
Typerend voor dit doorbrekend
besef was het gevoel van ont
nuchtering dat zich van de
deelnemers meester maakte na
de inleiding van de Belgische
theoloog Xhaufflaire. Hij zorg
de voor een stevig dieptepunt.
Als exponent van de politieke
richting in het geloofsdenken
hield hij een dermate abstact
betoog en weigerde hij zo stel
selmatig zijn eigen uitgangs
punten kritisch te ondervra
gen dat tegen zijn gedachten-
spinsels een spontane weer
stand opkwam.
De discussie kwam uiterst
moeizaam op gang en bleef tot
het einde onvruchtbaar omdat
de inleider niet uit zijn denk
wereld wilde komen en nau
welijks moeite deed zijn toe
hoorders aan te tonen dat hij
het over de werkelijkheid had.
Duidelijker kan het mogelijk
verzanden van politieke theo
logie nauwelijks geïllustreerd
worden.
De zo opgeroepen reserve
werd noig versterkt toen de
Poolse marxist Kolakowski de
waarschuwing uitsprak dat de
Westerse cultuur er geenszins
mee gebaat zou zijn, wanneer
het christendom zich in feite
vereenzelvigde met het marx
isme. Het moet juist een te
genwicht vormen tegen het
verglijden van sociale bewo
genheid naar fanatieke machts
uitoefening die de grenzen
van het njenselijke niet aan
vaardt en daarom niet terug
schrikt voor inhumane maatre
gelen. Een paradijs op aarde is
een illusie. Met zijn leer over
het kwaad houSt het christen
dom dat besef levend al loopt
het daarmee tevens het gevaar
van passieve berusting.
er niet zijn vloeiende vermo
gen te ervaren om zich in har
monie te verenigen met ande
ren en met de natuur. Toch
geeft alleen de eenheidsbele-
vipg aan het bestaan vreugde.
Het doet zin ervaren, levens
vervulling.
De eenzijdige beklemtoning
van de harde waarden van we
tenschap en arbeid verdringt
de tegengestelde vorm van
zelfverwerkelijking die verrui
ming van het bestaan zoekt in
het lichamelijk-affectieve en
verbeeldende ervaringsvermo
gen. We zijn nu op het punt
dat die verdringing bewust
wordt, en de onontwikkelde
mogelijkheden een sterke aan
trekkingskracht uitoefenen.
Het onbetwistbaar hoogtepunt
van het congres vormde de in
leiding van de Leuvense gods
dienstpsycholoog Vergote die
diep inging op de mystieke di
mensie van de religie. Hij
bracht die in verband met het
gemoedsleven en de affectieve
kant van het mens-zijn. In on
ze cultuur staan gevoel en
vreugdestreven eigenlijk niet
hoog aangeschreven. Alle aan
dacht richt zidh op het ont
wikkelen van het verstand en
de prestatiewil.
De welvaartsmaatschappij die
daaruit voortvloeit dempt het
geluksvermogen. De mens leert
Het hoeft geen betoog dat Ver
gote positief tegenover dit cul
tuurverschijnsel staat, niet al
leen in het religieuze, maar
ook in kunst en erotiek. Een
dynamische kracht in het
mens-zijn komt tot gelding.
Evenwel heeft die kracht zijn
gevaren. Hij is allereerst op
het ik betrokken en komt ge
makkelijk in conflict met de
rede en de eisen van de ethiek.
Niettemin hangt de innerlijke
eenheid van de persoon ervan
af. Onderschatting van deze
kracht tast ook het sociaal en
gagement aan dat verheten en
grimmig wordt.
Een harmonisch ontwikkeld
mens weet zijn gemoedsstre
vingen te integreren in zijn
ethische idealen. Dat is een
proces van rijping en vorming
dat bedreigd wordt door de te
genstellingen in het mens-zijn
zelf. De eenzelvigheid van het
vreugdevol genieten moet
doorbroken worden door het
ingaan op de werkelijkheid en
het appel dat daaruit opklinkt.
In dit uittreden uit zich zelf
vormt de begeerte zich om tot
een energie van zinstichtende
gerechtigheid.
Maar zij verliest niet haar ka
rakter van vermogen tot
vreugdevol ervaren. Inderdaad
is mystieke eenheidsbeleving
nog niet hetzelfde als geloven
in de zin van het evangelie.
Dat vereist precies het open
breken van de eigen wereld
naar de anderen en de Ander.
Zonder ontwikkeld gemoedsle
ven mist dit zichzelf verliezen
echter de voedingsbodem waar
de mens de kracht put om in
het zich prijsgeven niet ver
nietigd te worden.
Zo zocht prof. Vergote de
brug te slaan van de contem
platie naar de actie. Het doen
van de gerechtigheid blijft de
toetssteen van een waarachtige
religieuze beleving. Zonder
contemplatie echter geen
waarlijk vrijmakende actie,
veeleer een actie die een in
houdsloze vrijheid verovert.
Ook prof. Schillebeeekx hield
een pleidooi voor een rijkere
mensopvatting dan die ge
meengoed is geworden. Ook hij
wilde de waarde van de niet
strictrationele en op prestatie
gerichte menselijke mogelijk
heden in het licht stellen.
De meest interessante discussie
op het congres was precies of
Schillebeeekx hiermee iets an
ders bedoelde dan Vergote die
het ingaan op de werkelijkheid
als de brug zag naar het han
delen. Vergote sprak als zijn
mening uit dat het lijden juist
daarom als zinloos verschijnt
omdat men vanuit vreugde-er
varen weet heeft van zijn zin.
Voor Schillebeeekx heeft dit
vreugde-ervaren nauwelijks
scheppende waarde. Deze dis
cussie werd aangevuld door
een magistraal betoog van de
Duitse theoloog Pannenberg
die sprak over toekomst en
zienervaring.
Door Gods belofte heeft de ge
schiedenis als geheel een zin,
die in de afzonderlijke gebeur
tenissen oplicht. De zin van de
geschiedenis als geheel maakt
het mogelijk zinloze feiten te
doorstaan. Ook hij stelde dat
onze cultuur de mens bedreigt
omdat ze zijn ogen sluit voor
de echte zin van het leven.
Het was in hoge mate symbo
lisch dat het congres plaats
vond in het psychologisch la
boratorium van de universiteit.
De psychologie legt de vermin
kingen bloot die een dwang
matige dadendrang veroor
zaakt. Zij wijst tevens op het
illusionaire karakter van in
zichzelf besloten mystieke be
levingen. Van het laboratori
um echter naar het leven is
het nog een hele stap. Uitein
delijk geeft alleen daar de wis
selwerking tussen onbevangen
vreugde en ernstige arbeid aan
het menszijn karakter.
DRS.R. v.d. HEUVEL
