Iv waad bloed door
l i to in Kroatië
INDIASE RING
ROND DACCA
SLUIT ZICII
30%
P.v.d.A.: 1600 MILJ.
BEZUINIGEN
OP DEFENSIE
cnuD
Mp
Deens hervormingsplan
voor de defensie
BIJ DALENDE CONJUNCTUUR JUIST MEER REED VOOR WELZIJNSWERK
STUDENTENRELLEN EN
0TATIES IN PARTIJ
wlph Waver mag
fnieuw
l(>Ifjaar blijven
"ARGENXV
SUPER LUX
1 PHILIPS
Concern-cao Is
in toekomst
belangrijker
cngeébtHMtfacr
cptaM,
ck /6eg/ëo I
V liegen binnen
Europa
wordt duurder
VNO weet niet
hoe prijzen
te matigen
binnenland
buitenland
^lationali
isme
DE HARTIJ
GEVAAR
méér licht optafel.,
„voor dezelfde
stroomkosten"
In 15 jaar 10.000
adop Lieve rzoeken
Bonden vragen 450,-
voor hoveniersbedrijf
Weer aanslagen
in Noorcl-Ierland
Kersverse voorzitter
Industriebond NKV:
Nationale Raad Maatschappelijk Welzijn:
Person eelstekort
ziekenhuizen
valt nogal mee
Meisje overlijdt
aan nekkramp
Woensdag 15 december 1971
13
TITO
touwtjes in handen
(Van onze redactie buitenland)
ZAGREB Het aftreden van de partijleiding in Kroatië
i Tito's oproep tot zuivering van „rotte elementen" in de re-
[bliek, heeft in heel Kroatië en vooral bij de studenten in
lagreb veel kwaad bloed gezet. Honderden studenten gingen
iaandagavond de straat op, waar het tot diep in de nacht ver-
heidene malen tot vechtpartijen met de politie kwam. Er zijn
14 arrestaties verricht.
Onder de arrestanten bevinden zich
drie leidende figuren uit de nationa
listisch getinte studentenbeweging.
De voorzitter van de Kroatische stu-
dentenbond. Ante Paradzik, heeft
zich vrijwillig bij de politie gemeld
commentaar
e Joegoslavische idylle, zoals ze
door sommige Nederlanders
uak werd gezien, is ook al niel te-
n de realiteit bestand gebleven,
opzet leek het deze federatie van
itrialistische republieken elk voor
iich te zwak om een politiek en eco
nomisch zelfstandige eenheid te
tanen vormen lang niet slecht
Ie gaan. De economie van het land
s de laatste jaren ontegenzeggelijk
jegroeid, vooral dank zij een door
l/esteuropeanen gevoed toerisme,
daar juist datzelfde vreemdelingen-
rerkeer en de daaruit voortvloeiende
nkomsten, vormen de oorzaak van
je weer opgelaaide tegenstellingen
ussen vooral Kroaten en Ser-
im. De Kroatische inspanningen op
oeristisch gebied dragen wel een
derde bij tot het inkomen van de fe
deratie, Kroatië zelf krijgt daar mis-
:hien tien procent van terug.
In een éénheidsstaat zou dat niet
oveel moeilijkheden geven. Daar is
et heel gewoon dat de economisch
terke landsdelen de zwakkere sub-
idiëren. Maar juist in een federatie
lllen de samenstellende landen op
ond van hun autonomie ook een
«nredig deel van hun .nationaal
ndukt onlvangen. Zeker geldt dat
«r de Kroaten, waar het nationa
lly sterk leeft. Voor de tachtig
maarschalk Tito, die van de
tijding af ernaar heeft gestreefd
onverzoenlijke te verzoenen
wil zeggen een staatsbestel te
«deren waarin elk land intern
As! zou kunnen zijn, maar sa-
»iet de anderen naar buiten een
%slavische eenheid zou vormen
-noet dit een teleurstellende onf-
Éeling zijn. Nog is zijn machl zo
!M dat hij kan ingrijpen in de
fetische partij- en regeringsver-
Wingen. Maar dat heeft al tot
pi fysiek verzet geleid. Dat men
parbij het gebruikelijke ideolfogi-
'5 jargon niet schuwt, bewijzen
p woorden van de voorzitter van
'Kroatische parlement, Blazevic,
[«t men erin geslaagd is de agres-
;van de contra-revolutie, die op
P burgeroorlog uit is, te beteuge
lt laat zich overigens aanzien
de gewone tegenstellingen tus-
vooruitstrevende en conservatie-
stromingen binnen het commu
ne in dit geval niet meespelen:
'recht- en vrijzinnigen bevinden
■b in beide kampen. Het Kroati-
e nationalisme lijkt voorshands de
-angrijkste belemmering voor een
ttdzaam samenleven in Joegosla-
'Git onze redactie binnenland).
B iif De verblijfsver-
I j "T yan de Amerikaan Ralph
Cl\ die vandaag zou aflopen, is
II ii™ llalf 'aar verlengd. Hij mag
B W'jven tot half juni, tenzij er
.'tr een definitieve beslissing in
H 1 Wak komt.
Raad van State heeft twee
lsraVelederl (geheim) advies uit-
«ent over Wavers verzoek om
'tit 'ls'e* 'n ons 'an<d- Dat advies
alleen gepubliceerd als de
n tegen de uitspraak van de
J van State ingaat. Wavers ad
at mr. W. J. van Bennekom,
acht dat de beslissing snel zal
j.™ genomen, als het advies
«nkomstig het regeringsbeleid
afwachting van het besluit over
.asielverlening is de hogerbe-
'•!>roceduré inzake het overle-
®Ssverbod, dat de Haagse recht-
Ptesident in kort geding uit-
a'Sde, op een zacht pitje gezet,
t Ralph Waver als vluchteling
"til toegelaten, dan is dat hoger
,.fP van het kort geding verder
®»odig, De regering zal dc Amc-
"t namelijk niet overleveren als
asiel is verleend.
Het centraal comité van de Kroa
tische communistische partij heeft
mevrouw Milka Planic gekozen tot
voorzitster als opvolgster van me
vrouw dr. Dabcevic-Kucar. Deze was
met enige andere hoge partijleden af
getreden, nadat Tito de partijleiding
van Kroatië van „nationalistische af
wijkingen" had beschuldigd. Hiervan
maakten wij in een eerdere editie
reeds melding.
In een korte toespraak onderstreep
te de nieuwe voorzitster Milka Pla-
ninc de plicht der Kroatische commu
nisten de politiek van president Tito
te volgen eri hem „onafgebroken in
te lichten" over hun activiteiten. De
voorzitter van het Kroatische parle
ment, Jakov Blazevic. volgde kenne
lijk ook de nieuwe koers, toen hij
verklaarde, dat men erin geslaagd
was de „agressie van de contra-revo
lutie, dieop een burgeroorlog uit
was", te beteugelen.
Of de overname van het roer door
„de nieuwe ploeg van Zagreb" een
oplossing of een verscherping van de
crisis binnen de liga van communis
ten in Zuid-Slavië betekent, zal spoe
dig blijken. In Belgrado wil men in
ieder geval niet verhelen, dat de par
tij een van de zwaarste schokkien
sinds het einde van de tweede we
reldoorlog te verwerken heeft gekre
gen.
Het gevar bestaat, zeggen politici,
dat dc verhouding van de- Kroaten
ten opzichte van dé gehele Z-u-idSla
vische staaf opnieuw ter discussie
wordt gesteld. Het katholieke Kro
atië is de h oogst geïndu
strialiseerde republiek van Zuid-Sla
vië en heeft ook de hoogste levens
standaard. Het doel van de thans te
ruggetreden Kroatische leiders was
een open, moderne en de nationale
belange behartigende communistische
partij van Kroatië defintief in te bou
wen in de Zuidslavische gemeenschap
van volken. Het lijkt weinig waar
schijnlijk, dat Tito met zijn kritiek er
in zal slagen het. Kroatische nationa
lisme gegroeid door eeuwen van
conflict en bloedige strijd met het
naburige Servië over religieuze, cul
turele cn politieke verschillen in
te dammen.
(ADVERTENTIE)
DEN HAAG (ANP) Sinds vijf
tien jaar geleden adoptie in ons
land mogelijk werd, zijn ruim tien
duizend verzoeken om adoptie inge
diend- Daarvan is ongeveer drie
kwart toegewezen. Dit staat in het
jaarverslag 1970 van de Centrale
Adoptieraad.
De raad zegt te hopen dat nu, na
deze Vijftien jaar adoptiepraktijk
een duidelijke lijn zal worden uitge
stippeld, waarlangs binnen redelijke
termijn adoptie kan worden verkre
gen. De raad bereidt een voorstel
voor om te voorkomen tot een effi
ciëntere fen meer deskundige opzet
van de adoptievoorbereiding.
(Copyright De Stem/Het Parool)
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Vooruitlopend op het debat over de defensie-begro
ting volgende week in de Tweede Kamer heeft de-PvdA haar groten
deels reeds bekende voorstellen gebundeld voor een „slagvaardiger en
minder kostbare bijdrage aan de NAVO-defensie".
Reeds voor 1972 wil de PvdA bij
de krijgsmacht forse bezuinigingen
aanbrengen: bij de landmacht 170
miljoen, de luchtmacht 69 miljoen en
de marine 22 miljoen. De doorwer
king hiervan in komende jaren zou
in 1975 leiden tot bezuinigingen van
resp. 279, 129 en 46 miljoen. Over de
hele periode 1972-1975 gaat het om
plm. 1600 miljoen.
De bezuinigingen bij de landmacht
richten zich onder meer op: beper
king aanschaf luchtafweergeschut 30
miljoen, terugbrengen aantal briga
des van zes naar vier 15 miljoen,
herziening paraatheidsregeling en
funktieherziening 90 miljoen, stopzet-
UTRECHT (ANP) —De agrari
sche bonden hebben voor de werk
nemers in het hoveniersbedrijf een
werkelijke inkomensverbetering van
f 450 per jaar voor iedereen ge
vraagd. Een deel van dit bedrag
willen ze gebruiken voor een verho
ging van de vakantietoeslag van 6,5
tot 7 procent van hgt j aarloon.
BELFAST (DPA) In Belfast
zijn gisteren vijf bomaanslagen ge
pleegd op woningen van gemeente
raadsleden en politici. Dit versterkt
het vermoeden dat het Ierse repu
blikeinse leger begonnen is zijn
slachtoffers onder vooraaanstaahdc
Noord-Ieren te zoeken.
Het Britse ministerie van buiten
landse zaken heeft gisteren de Ierse
regering in Dublin indirect verant
woordelijk gesteld foor de moor
daanslagen. In een in scherpe be
woordingen gestelde verklaring
wordt gezegd: „Het is de taak van
de Ierse regering te verhinderen,
dat Ierland een schuilplaats wordt
voor leden van de Ira die aanslagen
in Noord Ierland plegen".
ting herhalingsoefeningen 3 miljoen,
herziening defensie Suriname 2 mil
joen, stopzetting revisie (onder an
dere Centurion-tanks) 2 miljoen,
temporisering nieuwbouw en onder
houd 8 miljoen, vermindering aan
schaf springstof/munitie 5 miljoen.
De bezuiniging bij de luchtmacht
behelzen onder meer: opheffing
„Strike" squadrons 37 miljoen, op-,
heffing navigatiestations-noord 10
miljoen, opheffing S 11 squadron 6
miljoen, aanpassing paraatheid ge
leide wapens 24 miljoen. Voor een
nieuw vliegveldbeleggingsplan (Wel
schap zou moeten verdwijnen) zou
daarentegen 10 miljoen beschikbaar
moeten komen. De PvdA wil voorts
geen vervanging van de Starfighter.
De bezuiniging bij de marine be
treffen: afschaffing twee kruisers 8
miljoen, geen bouw van tweede be
voorradingsschepen 8 miljden, aan
passing defensie Antillen 4 miljoen,
minder munitie 1 miljoen en tempo
risering nieuwbouw eveneens 1 mil
joen. Op liet departement zou 10 mil
joen bezuinigd kunnen worden.
Ter vergroting van de efficiency
Wil de PvdA onder meer: samenvoe
ging van de marineluchtvaartdienst
met de koninklijke luchtmacht, op
lange termijn opheffing van een zelf
standige luchtmacht en integratie
met de landmacht, opheffing van
Marva, Milva en Luva.
KOPENHAGEN (DPA). Dc
Deense minister van defensie, Kjcld
Olescn, heeft dinsdag het parlement
een wetsontwerp voorgelegd tot her
vorming van de Deense defensie, dat
de sociaaldemocratische regering hij
haar taakaanvaarding in oktober had
aangekondigd.
Het plan voorziet o.m. in verkor
ting van de diensttijd tot „ongeveer
zes maanden". Tot- dusver moes
ten dienstplichtigen twaalf tot veer
tien maanden dienen.
Minister Olesen legde er de nadruk
op, dat zijn plan géén vermindering
van de defensiekosten inhoudt.
(Van onze parlementaire redactie)
SCHEVENINGEN —Cao's met af
zonderlijke concerns kunnen in de
toekomst wel eens belangrijker wor
den dan de cao's die met hele be
drijfstakken worden afgesloten. Dat
zei de heer P. Brussel, de kersverse
voorzitter van de gisteren in het
Scheveningse Congresgebouw opge
richte Industriebond NKV.
Deze industriebond werd een feit
na de fusie van de bonden St. Eloy
(metaalbewerkers), St. Lambertus
(kledingindustrie), Katholieke Mijn-
werkersbond en St. Willibrordus
(industriële werknemers).
Ze telt ruim 140.000 leden.
De heer Brussel verklaarde dat
het aangaan van cao's met afzonder
lijke ondernemingen geheel in de
lijn ligt van het huidige vakbonds
werk. Vandaag zullen de loononder-
handelaars van de drie vakbonden
voor een nieuwe metaal-cao voorna
melijk over dit pint spreken.
NKV-voorzitter Mertens zei dat
de bonden die partij zijn bij het
vastgelopen metaal-overleg kunnen
rekenen op steun van de centrale,
als zij akties beginnen om hun eisen
kracht bij te zetten.
DE IN het afgelopen weekeinde
geparafeerde overeenkomsten tussen
Oost- en West-Duitsland zullen vrij
dag in Bonn en Oost-Berlijn worden
ondertekend.
(Van onze redactie buitenland)
DACCA De toestand van de
Pakistaanse troepen in de Oostpa-
kistaanse hoofdstad Dacca wordt
met het uur minder rooskleurig.
Indiase troepen hebben de aanval
op Dacca in volle hevigheid inge
zet. De stad, die bijna verlaten is
door de burgerbevolking, wordt,
voortdurend beschoten en gebom
bardeerd. Hoge Pakistaanse amb
tenaren hebben hun toevlucht ge
nomen tot de neutrale zone van
het Rode Kruis in Dacca.
Indiase woordvoerders meldden gis
teren al dat een deel van het Paki
staanse garnizoen in Dacca zich in de
buitenwijken vau de stad had over
gegeven aan Indiase troepen. Tot de
officieren die de wapens „na een zeer
kort gevecht" neerlegden, behoorden
een brigade-generaal en twee luite
nantkolonels. Indiase militaire woord
voerders schatten dat er een Paki
staanse brigade van rond de 6.000
man in Dacca is gelegerd. Deze kan
echter versterking hebben gekregen
van Pakistaanse eenheden, die zich
voor de oprukkende Indiase troepen
hebben teruggetrokken.
De Pakistaanse radio, die uiterst
schaars is met berichten over de oor
log, meldde gisteren dat de Paki
staanse troepen hevig verzet bieden
tegen de Indiase parachutisten die ten
noorden van Dacca waren geland. Ook
zou stand worden gehouden in Khoel-
na en Tsjittagong, plaatsen die India
zegt al veroverd te hebben.
De Indiase minister van defensie
Ram heeft in het parlement verklaard
dat de Indiase verliezen 2.000 doden,
5.000 gewonden en 1.600 vermis
ten bedragen. Minister Ram zei
niet over Pakistaanse verliescijfers te
beschikken, „maar ik weet dat zij
veel hoger zijn dan de onze". Vooral
in Oost-Pakistan zouden de Paki
staanse verliezen groot zijn. Minister
Ram merkte verder op dat Pakistan
slechts met buitenlandse hulp en
voorraden verder zou kunnen vech
ten.
Het hoofd van de missie van Ban-
gla Desj in Nieuw-Delhi heeft mee
gedeeld dat maatregelen zijn genomen
om wrattKa'cties van bevrijde Benga
len op collaborateurs te voorkomen.
In India vinden momenteel iedere
dag grote anti-Amerikaanse demon
straties plaats. In Calcutta zijn zelfs
speciale politiewachten gestationeerd
bij Amerikaanse handelsvestigingen
e.d. na een aanval op de kantoren
van Panam, maandag. In Nieuw-Delhi
protesteerden studenten tegen het op-
stomen van de Amerikaanse zesde
vloot.
(ADVERTENTIE)
7feefofaxms
vraag kleurenbrochure dealerlljst
aan bi] Riha Harderwijk
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG. -y Wanneer de con
junctuur daalt moet er juist incir
geld worden besteed aan welzijns
werk, in plaats van minder zoals nu
met de bezuinigingen in dc CRM-
sector dreigt te gebeuren. Dit is door
de Nationale Raad voor Maatschap
pelijk Welzijn naar voren gebracht in
een gesprek met CRM-minister En
gels en staatssecretaris mevr. Van
Veenendaai.
De conjuncturele teruggang, aldus
de Nationale Raad, vergroot de vraag
om hulp. Juist de zwakkeren worden
getroffen, de maatschappelijke
vreemdelingen, de buitenlandse
werknemers, de mensen in de indus
trie-arme gebieden van Nederland.
Daar wordt moeizaam op gang ge
brachte samenlevingsopbouw door
een financieringsstop teniet gedaan.
Daarom moet de overheid in plaats
van in deze conjuncturele situatie
het profijtbeginsel af te kondigen,
juist meer geld uit de algemene mid
delen beschikbaar stellen.
Minister Engels antwoordde hierop
dat er voor 1973 en volgende jaren
opnieuw minder geld beschikbaar zal
zijn, aldus staat in een persbericht
van de Nationale Raad. Overigens zei
de minister ook dat hij het met de
zienswijze van de Nationale Raad
eens was. Hij verzocht om meer har
dere gegevens, die liet stellen en ver
dedigen van prioriteiten mogelijk
maken.
GENEVE De tarieven op de
normale vliegroutes binnen Europa
gaan met ingang van 1 april 1972
waarschijnlijk met gemiddeld vijf
procent omhoog.
Dit heeft een zegsman van de
International Air Transport Associ
ation (IATA) meegedeeld. De ver
hoging geldt zowel voor eerste klas
se als voor „economy" klasse.
Ook dq tarieven voor vcluchten
van Europa naar Afrika worden met
vijf procent verhoogd, zij het dat
hier enkele uitzonderingen gelden.
Maandag maakte de IATA bekend
zoals door ons gemeld, dat een defi
nitief akkoord was bereikt over de
nieuwe tarieven (in sommige geval
len een verlaging van dertig pro
cent) voor vluchten op de Noordat-
lantische en aanverwante routes.
UTRECHT (ANP) De directeur
van dc Nationale Ziekenhuisraad, mr.
L. C. Wesseldijk, heeft de indruk dat
liet met het tekort aan verplegend
personeel in de ziekenhuizen over
liet algemeen nogal meevalt. Hij
heeft de indruk gekregen uit dc re
acties op een plan van de NZR voor
een gezamenlijke, landelijke wer
vingscampagne. Maar 25 procent van
de ziekenhuizen bleek daaraan te
willen meedoen.
Mr. Wesseldijk ging uitvoering in op
alles wat er gebeurt om de sterk
stijgende lasten te beteugelen. De
ziekenhuizen hoeven zeker niet zo
duur te zijn als het geval is.
In het jaarverslag over 1970 van
de NZR staat dat ziekenhuisbesturen
en -directies zich mede verantwoor
delijk voelen voor een redelijke ta-
riflering voor specialistische ver
richtingen die in ziekenhuizen wor
den uitgevoerd. „Bijzondere aandacht
verdienen daarbij de tot nu toe wei
nig beschermende particuliere pa
tiënten, aan wie vaak tarieven in
rekening worden gebracht die een
veelvoud zijn van de tarieven voor
ziekenfondspatiënten", aldus het ver
slag.
Het huisdier staat weer eens in
het brandpunt van de belangstelling
in deze krant tenminste. Al of niet
besmettelijke katten en al of niet
verwaarloosde honden. Maar het
maakt niet uit of je nu door de hond
of door de kat wordt gebeten, de
honden lusten er geen brood van en,
trouwens, als katjes muizen mauwen
ze niet,
Hebt u zich wel eens gerealiseerd
dat wij mensen de eerste huisdieren
waren? In de grijze oudheid, toen
onze voorouders nog nauwelijks in
de gaten hadden dat ze mensen aan
het worden waren.
Wij zijn het liefst maar binnens
huis, zeker jn deze kille dagen. Bin
nen zitten lijkt ons zo ideaal dat we
van iemand die goed in de slappe
was zit zeggen: die is binnen.
Die binnen bennen bennen binnen,
placht mijn grootvader al te verkon
digen, maar hij stond buiten.
Eigen haard is per slot goud
waard.
Maar er is ruzie in het grote
dierenbos schenhoofd)
En die prof mauwt maar wat, zei
de kat met onbesmet blazoen.
Het kan er honds aan toegaan,
vrienden. Een Franse student heeft,
zo meldt Het Beste, maandenlang
door Europa gezworven, de ene
grens na de andere over, met niet
zijn eigen foto in z'n paspoort, maar
de kop van zijn cocker-spaniël. Een
douanebeambte schijnt naderhand
ietwat beschaamd te hebben opge
merkt: „Nou ja, zoals die knullen
tegenwoordig ook hun haar dra
gen"...
Geen hond ziet het verschil.
Onveiligheidsraad!
Ti-
Maar, vrienden mede-ex-huisdie
ren, moed verloren, al verloren.
Kom je over de hond, dan kom je
ook over de staart.
Bangla Desj: een vluchteling is
iemand die uit zijn hut wordt ge
jaagd, onderweg alles wat hij nog
heeft aan bezittingen en dierbaren
gedeeltelijk of helemaal verliest, en
bij terugkeer vaak ook geen hut
meer heeft, en dat...
,..10.000.000 maal.
Oorlog is medemensen verlagen
tot minder dan honden.
En daar hebben wij ook iets mee
te maken, vind ik.
MERIJN
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Het bestuur van liet
Verbond van Nederlandse Onderne
mingen is het er met zichzelf nog
niet over eens op welke wijze het de
onofficiële regeringsopdracht moet
realiseren om via duidelijke prijs-
matiging de inflatie sneller te be
perken dan wel eens voor mogelijk
wordt gehouden.
Ket V.N.O.-bestuur heeft zich gis
teren langdurig met het vraagstuk
beziggehouden en het kwam tot de
voorlopige conclusie dat er niet veel
meer te doen valt dan het doen uit
gaan van een algemene aanmaning
tot zorgvuldige prijsvorming.
„Heel veel prijsverhogende fakto-
ren heeft een ondernemer niet in de
hand", zo zei ons vice-voorzitter mr.
P. van Meeteren. Hij noemde in dit
verband het invóerprijspeil, de
vrachtprijzen, de overheidstarieven
en de lonen.
AMSTERDAM (ANP) In Am
sterdam zijn drie gevallen van nek
kramp geconstateerd. Eén patiëntje,
een 6-jarig meisjes, is overleden.
De twee andere gevallen zijn een
grootmoeder en haar kleinkind. Aan
de familieleden van het meisje en
personen in haar naaste omgeving
heeft de GG en GD sulfatabletten
verstrekt om verdere besmetting te
voorkomen.
De adjunct-directeur van de GG en
GD wees er op dat er jaarlijks ge
vallen van nekkramp in Amsterdam
voorkomen en dat deze drie gevallen
niet verontrustend zijn. De GG m
GD heeft dan ook geen Waarschuw
wingsbricf aan de huisartsen gezon
den.