EN
OEKEN
OEKEN BOEKEN l|
BIJEN
VISSEN
voor
SLACHTOFFERS VAN DELICTEN NOG ALTIJD IN DE KOU
BOEKJE
OPEN
OVER
LEZEN
Nieuwe Van Kampen
Vliegende schotels
Hemingway: eilanden
Couperus herleeft
Chaucer
Zeeslag
Maan S.F.
«Operatie door
tie lucht'
binnenland
buitenland
fUHBDMM
Kort geboekt
Kort geboekt
WINKEL
Ien- rt®'
Fij
Welf 100
yy0ensdag
8 december 197
AMSTERDAM De Nederlandse
literatuur heeft nauwelijks een
functie in onze samenleving. Slechts
een kleine groep van de bevolking
leest literatuur en van die groep
leest dan nog de helft alleen werken
van de Nederlandse schrijvers die
het gemaakt hebben, als bijvoor
beeld Van 't Kcve, Hermans en Mu-
lisch. Nederland heeft een vrij groot
aantal jonge auteurs die boeken
schrijven op een niveau dat boven
het gemiddelde ligt, maar toch ge
nieten ze maar een geringe bekend
heid".
Dit is de mening van Rudolf Geel,
schrijver, wetenschappelijk mede
werker aan het Instituut voor Neer
landistiek te Amsterdam en pre
sentator van het t.v.-programma
„Boekje open".
„De oorzaak van dit probleem ligt
volgens mij al bij het basisonder
wijs. Driekwart van de tijd die men
aan Nederlands op scholen besteedt
gaat op in spelling. Kinderen moe
ten afschuwelijke dictees maken,
zinnen ontleden zonder dat zij we
ten waar het goed voor is en zich in
vreselijke stijlbejegeningen verdie
pen. Ze mogen dan ook nog een
keer per kwartaal een opstel maken
waarvoor ze meestal de titels op
krijgen. Zo krijgt een kind een
grondige hekel aan taal.
Er is geen enkele ruimte op de
scholen vrij gelaten om het kind
creatief schrijven te leren, ook op
de middelbare scholen niet. Men on
derwijst naast de stijl wel literatuur
maar dat houdt niet meer in dan
een middeleeuwse tekst kunnen le
zen en historisch overzicht van de
Nederlandse stromingen. Veel mid
delbare scholieren lezen voor hun
lijst de boeken, die de leraar aan
raadt en dat zijn werken van dat
kleine groepje auteurs die iedereen
kent. „Avonden" van Van 't Reve en
het Stenen Bruidsbed van Mulisch
zijn hierdoor als het ware klassie
ken geworden. Ieder jaar worden ze
weer opnieuw gedrukt. Natuurlijk
zijn er uitzonderingen, maar helaas
zijn die op een hand te tellen"
Rudolf Geel vindt dat een droevi
ge zaak. Hij heeft een eigen theorie
om een kind creatief schrijvend te
maken. „Je moet een kind in het
begin niet volstoppen met spelling
regels, spreekwoorden en cliche-
uitdrukkingen. Laat zo'n kind toch
gewoon schrijven wat het wil. Als
het heeft geleerd zich in schrift uit
te drukken kun je gaan schaven.
Aan de hand vai) een verhaaltje dat
zo'n kind zelf heeft geschreven kan
je het spelling en de opbouw van
een verhaal Ieren. Er is wel eens
een experimentje gehouden over
hetgeen wat ik daar net noemde. De
resultaten waren opvallend.
Volgens mij is er dat de oorzaak
van dat de Nederlandse literatuur
nauwelijks een functie heeft. De
Nederlandse lezer is naar mijn me
ning hypocriet. Dit laatste geldt niet
voor de jeugd".
Rudolf Geel, drs. Nederlandse taal
en letterkunde, noemt zich schrijver.
Hij is de auteur van vijf boeken,
een aantal essays en schreef ook
voor Nederlandse dagbladen. Daar
naast heeft hij zijn werk op de
universiteit en doet af en toe wat
voor de radio (hoorspelen)
visie. „Ik houd ervan 0m
spanning te werken, als ik 3
zou uittrekken om te schtthJ
ik van te voren dat er
terecht komt. Ik doe een b
dingen tegelijk en moet, VM,
zelf, dan ook nog schrijven,
soms vermoeiend maar ook vaak"'
leuk.
Rudolf Geel is op het i.,,
bezig met een boekje waarin?'
analyse geeft van allerlei 2?
stripverhalen. „Ik ben begonnen
een artikel over de Peanuts
is uitgegroeid tot een boek n
een verschrikkelijk leuk en ij
sant onderwerp".
GOED nieuws voor jong Neder
land: uitgeverij Skarabee komt met
een nieuwe reeks Sjorsen op de boe
kenmarkt. Sjors, de voorzitter van
de rebellenclub, even tijdloos ge
worden als Prikkebeen, Robinson
Crusoë en Winnetou, appeleert op
nieuw aan de voorstelling die de
gemiddelde Nederlander heeft van
de superkwajongen met het gouden
hart; het ventje dat moeders verte
dert, vactors doet glimlachen en kin
deren fascineert.
Sjors, voorzitter van de rebellen
club. (Uitg. Skarabee, per deel f
6,90.).
ZO'n tien jaar geleden kwam het
Engelse meisje Jane Goodall met
een grote belangstelling voor dieren
in Tanganyika aan. Haar opdracht
luidde: chimpansees bestuderen. Ge
duldig observerend en noterend
bouwde zij een schat van gegevens
op zoals nog nimmer over een in het
wild levend dier werd bijeenge
gaard. Het boeik dat zij schreef is het
resultaat van. jaren van intensieve
studie.
Jane van Lawick - Goodall:
„Mijn leven met chinpansecs".
(Uitg. Elsevier f19.50).
IN „Achtervolgd" beschrijft de
Argentijnse auteur Julio Cortazar de
ondergang van een jazz-saxofonist
die niet speelt om de muziek (waar
op zijn beroemdheid rust), maar om
een tijdstip te pakken te krijgen dat
hem obsedeert. De tijd is het centra
le thema ln deze novelle van Corta
zar, die geldt als één van de belang
rijkste Zuidaimeri'kaanse schrijvers.
Julio Cortazar: „Achtervolgd".
(Uitg. Van Gennep, Amsterdam, f
6.50).
„DE geflesten", een boeiend boek
van de Amerikaanse auteur Patrick
Freeman, is een verrukkelijke paro
die op de wereld van de reclame en
het merkartikel. Op humoristische
wijze wordt men geconfronteerd
met de omstandigheid, dat steeds
meer mensen zich steeds meer din
gen laten aanpraten die zij niet of
nauwelijks nodig hebben. Het boek
is geen verwijt aan de reclame
industrie maar wel de signalering
van het feit dat we met z'n allen
steeds minder kritisch wordfen tegen
over de invloed van de massamedia.
Patrick Freeman: „De gefles
ten". (Uitg. A. W. Sijthoff).
BIJ uitgeverij De Fontein zijn
weer enkele science fictionromans
verschenen. Een ervan is „Schadu
wen op Aries" van Felix Thijssen.
De aarde dreigt door een verschrik
kelijke ramp getroffen te worden.
Terwijl men probebrt die ramp af te
wenden zoeken ruimteverkenners
uitwijkplaneten voor evacuatie van
de bewoners van de aarde. Bij het
zoeken van dergelijke planeten
komt Mark Stevens op een roze
planeet in het stelsel Aries terecht.
Jfier verblijven schaduwen die het
ruimteschip met hun dodelijke on
zichtbare energie trachten te ver
drijven. Het geheim van de planeet
ligt verscholen in de Torens van
Over. Het doorgronden van dat g'e-
heim is voor Mark Stevens natuur
lijk een uitdaging.
0 Felix Thijssen: Schaduwen op
Aries. (Uitg. De Fontein, f 4,90).
De bekende columniste Ethel
Portnoy heeft bij herhaling blijk
gegeven een goed vertelster te zijn.
Meulenhoff Editie heeft veertien
van haar korte verhalen in een bun
del bijeengebracht. En dat is te
recht. Het is verwonderlijk hoe ze
totaal verschillende sferen in simpe
le bewoordingen weet op te roepen.
Ethel Portnoy bezit ongetwijfeld de
gave van een geweldige opmerk
zaamheid; heeft bovendien een tref
zeker gevoel voor kleine details, die
in haar korte verhalen boekdelen
spreken. Haar verteltrant neigt wel
eens naar een opsomming van kleine
dingen als in een dagboek: maar
geen woord te veel of te weinig.
0 Ethel Portnoy; „Steen en been".
Het beest uit Zee is een „reconstructie" van de ramp met het compagnie
schip „Batavia" in 1628. Het boek is van de hand van Anthony van Kampen
en het beest is onder-koopman Jeronimus Cornelisz die op een afschuwelijke
wijze de overlevenden van de Batavia terroriseert. Het schip verging als
gevolg van een navigafiefout op de koraalklippen voor de Australische west
kust in oktober 1628. Er bestond aan boord daarvoor al een muiterijachtige
sfeer, waarvan de sinistere Cornelisz een der centrale figuren was.
De tallozen die de vertellerskwaliteiten van Anthony van Kampen kennen,
speciaal als hij het over de zee heeft, zullen niet teleurgesteld worden in dit
boek, waarin beschreven wordt hoe uiteindelijk het „goede", gestuurd door
de soldaat Wiebe Hayes uit Winschoten, het „kwade" overwint. Het Beest
uit Zee is bepaald niet Van Kampens sterkste boek, maar toch nog ruim
schoots goed genoeg voor een fijne leesavond.
Anthony van Kampen: Het Beest uit Zee. (Uitg. C. de Boer Jr.)
Vliegende schotels en marsmannetjes lijken de laatste jaren niet erg ac
tueel meer. De dreiging waaraan elke generatie z'n behoefte schijnt te heb
ben, ligt thans meer op de loer op onze eigen aarde: onder onze motoi-kapjes,
in de chemische fabrieken en in de echtelijke sponden over de hele wereld.
Niettemin blijft het interessant kennis te nemen van de geheimzinnige ver
schijnselen, die in de veertiger en vijftiger jaren zoveel opzien baarden en
„Vliegende schotels" werden genoemd, of om in wat nuchterder, meer
wetenschappelijke, termen te spreken UFO's (afkorting van Unidentified
Flying Object Ongeïdentificeerd Vliegend Voorwerp). Het gekke met
UFO's is dat er weinig geks maar wel veel onbekends aan zit. Allerlei men
sen hebben UFO's waargenomen. Daaronder bevonden zich natuurlijk ook
lieden die altijd al bedreven zijn geweest in het tegen het lijf lopen van
spoken of het op bezoek krijgen van maanmannetjes, maar de meeste mel
dingen komen van serieuze, bekwame, nuchtere mensen, heel vaak ervaren
vliegers.
UFO's mogen dan niet actueel meer lijken, omdat de kranten er niet meer
over schrijven, ze worden nog steeds waargenomen en vormen onderwerp
van serieuze studie. In Oost en West. De Belgische schrijver Juliën Wever-
bergh en de Roemeen Ion Hobana, wetenschappelijk medewerker van de
Roemeense krant Scinteia, hebben samen een balans opgemaakt van het
UFO-versehijnsel. Deze inventarisatie is in Nederland en België aan de
markt in twee delen: UFO's in Oost en West.
Ion Hobana en Juliën Weverbergh: UFO's in Oost en West. (Uitg.
Kluwer. 17,90).
Een van de latere werken van de beroemde Amerikaanse romancier Ernest
Hemingway. De harde kern van liefhebbers heeft het boek natuurlijk al lang
gelezen, maar misschien (hopelijk) draagt deze herdruk bij tot een nieuwe
verbreding van het lezerspubliek van Hemingway.
„Eilanden in de golfstroom" is een lijvige psychologische roman, zoals zo
vaak spelend aan de kusten van de oceaan en in de kroegen van een haven
stad; dit keer Havanna. Centrale figuur is Thomas Hudson, een eenzame
kunstschilder die zijn dagen in een star patroon slijt op het eiland Bimini.
Zijn sleur wordt doorbroken door een bezoek van zijn drie zoons, die samen
met de oude man een levendige vakantie doorbrengen. De belevenissen van
de vier, vooral hun diepzeevis-avontuur, worden beschreven op een manier
die zeker zo indringend is als in de bekroonde novelle „De oude man en de
zee".
In het tweede deel, dat speelt tijdens de tweede wereldoorlog op Cuba,
ontmoet de hoofdfiguur de meest uiteenlopende figuren. De grootmeester bij
uitstek op het gebied van de dialoog laat Thomas Hudson door „het ge
sproken woord" steeds meer tot leven komen. Na het derde deel, waarin de
man als werker op een reddingsboot enkele essentiële verborgenheden in zijn
eigen (kunstenaars )leven ontdekt, heeft de lezer een warme sympathie voor
de eenzame vechter gekregen.
Ernest Hemingway: Eilanden in de golfstroom. (Uitg. Strengholt.)
Geoffrey Chaucer (13401400)
wordt wel Engelands meest sociaal
bewogen dichter genoemd. Het beste
bewijs hiervoor is zijn „Cantebury
Tales" dat nu in een Nederlandse
vertaling van prof. dr. A. J'. Bar
louw onder de titel „De vertelling
van de pelgrims naar Kantelberg"
verscheen. Het gedicht, dat in opzet
doet denken aan Boccasio's Decarrte-
rone, vertelt over een groep pel
grims op weg naar het graf van St.
Thomas Becket in Cantebury. Ze
vertellen elkaar verhalen om de lan
ge tocht per paard wat te veraange
namen. Hst werk van Chaucer be
staat uit drie delen: de proloog,
waarin hij de lezhr laat kennis ma
ken met de pelgrims. Met humor en
ironie schildert hij het uiterlijk
van de bedevaartgangers, dat ken
merkend is voor hun karakter. Dan
komen de verhalen van de pelgrims
die afkomstig zijn uit alle lagen van
de bevolking en zo representatief
voor de Engelse maatschappij in de
veertiende eeuw. Tussen de ver
schillende verhaten door de reacties
van de toehoorders; discussies, kri
tiek, ruzies en meningen. Reacties
als kritiek van Chaucer op de toen
malige maatschappij. Een prachtig
maar langademig, werk waarin hu-
mor, pittege verhalen en maat
schappijkritiek de voornaamste de
len zijn.
0 Georffrey Chaucer: De vertellin
gen van de pelgrims naar Kantel
berg. (Het Spectrum prisma 1506 f
6.40).
U moet hem maar weer in de gaten houden, de SNOECKS-1972
(voorheen: almanak) Voor de ongelooflijk lage prijs van 4,90 krijgt u
in deze nieuwe uitgave weer bijna 300 pagina's smakelijk (veel illustra
ties) uitgegeven informatie op het gebied van literatuur, kunst, film,
toneel, mode, reizen, eten etc. Het jaarlijkse grote reisverhaal is dit jaar
geschreven door Jef Geeraerts, die op zijn eigen manier over Cuba
vertelt. De foto, die u hierboven ziet is uit een interview met de vrouw
van de bekende fotograaf Sam Haskins.
Een groot aantal gerenommeerde auteurs schrijft goed over alles en
nog wat. Een greep: over de Russische ondergrondse literatuur: over
Henry Miller en George Simenon, Roger v. d. Velde en Ionesco (inter
view). Strips en cartoons, maar ook een creatieveling als Kienholz
komen aan de orde. Een ironische beschouwing over de t.v., Saint Tro-
pez en de opstand der mini-meisjes of de ontwikkelingen in de pop
muziek en Frank Zappa, zeggen dat dit een boekje is met zoals dat
heet voor elk wat wils. Enkele namen van auteurs: Karei Jonck-
heere, Hubert Lampo, Wim lbo, Heere Heeresma, Jan Brusse, Pierre
Dubois (32 in totaal). Een beetje Vlaams is het wel, maar dat is geen
bezwaar. De Nederlandse uitgever is Nijgh Van Ditmar.
Er is de laatste tijd merkbaar een herleefde interesse voor Louis Couperus
ontstaan. Dank zij o.a. de t.v. is die interesse ook verbreed. Uitgevers gaan
daarom weer over tot heruitgave van zijn werken. Zijn waarschijnlijk wel
beste roman is VAN OUDE MENSEN DE DINGEN DIE VOORBIJGAAN
(uitg. L. Veen - 6,25). Het intrigerende verhaal van twee oude mensen,
wier schijnbaar rustige leven beheerst wordt door wroeging om een misdaad
uit het verleden. Nog zeer de moeite waard om te lezen en nu dus goedkoop
verkrijgbaar.
Minder groots en boeiend zijn MAJESTEIT en WERELDVREDE, waarvan
ook herdrukken verschenen (uitg. L. Veen - resp. ƒ5,25 en ƒ4,25). Ze be
horen tot „het mindere goed" van Couperus. Toch de moeite waard om ken
nis van te nemen als men een wat afgerond beeld van deze auteur wil
krijgen.
Het leven en werken van de bij
en, de sociale opbouw van hun
maatschappij en de economische
wetten die hun gedrag bepalen heb
ben altijd sterk op de verbeelding
van de mens gewerkt. De mens
heeft diepe studies gemaakt van het
doen en laten van bijen en er is in
de loop van de tijd ook erg veel op
dit gebied gepubliceerd.
Aan deze ruime collectie is een
werkelijk schitterend boek toege
voegd. Het staat op naam van de
Zweed Nils Gonnert. Het is in het
Nederlands vertaald door de leraar
bijenteelt W. Ondshoorn.
Gonnert heeft zijn verhaal opge
bouwd aan de hand van de seizoe
nen, te beginnen tegen het eind van
de winter wanneer de honingvoorraad
van de bijenstaat bijna is verbruikt
en de dapperste bijen de eerste
vluchten buiten de kast maken en
eindigend in de herfst wanneer hon
derden ongelukkige darren door het
bijenvolk worden afgeslacht omdat
zij voor het voortbestaan van het volk
geen functie meer hebben. Daartus
senin het eindeloos boeiende verhaal
van de levenscyclus van de bijen, de
straffe en efficiënte organisatie in
de bijenmaatschappij. De superieure
positie van de koningin en de bij
zondere zintuiglijke eigenschappen
van de bij.
Het verhaal van Gonnert krijgt in
dit boek een extra dimensie door de
prachtige detailopnamen in kleur.
Men ziet b.v. de strijd op leven en
dood tussen twee koninginnen. Men
ziet zelfs een pagina-groot detail
van een bijenoog (electronenmicro-
foto: 35.000 maal vergroot). Een in
verschillende opzichten rijke uitga
ve.
Mils Gonnert: De wonderlijke
bijeenstaan (uitg. Zomer en Keu-
nings Uitgeversmaatschappij i.s.m.
de Vereniging tot bevordering der
Bijenteelt in Nederland f 28.50).
Science fiction lectuur vraagt ge
woonlijk nogal wat van je fantasie.
Dat kan plezierig zijn, maar het
wordt toch even anders als je je aan
het lezen zet van Robert Anson
Heinleins' roman: „De maan in op
stand". Al is de maan dan, sinds we
ër mensen in een wagentje hebben
zien rondtoeren, min of meer ver
trouwd terrein geworden, Heinlein
dwingt - je niettemin tot het open
trekken van alle registers van je
voorstellingsvermogen. En dan nog
blijft het ingewikkeld. De schrijver
verplaatst de lezer naar de maan in
het jaar 2075, waar computers een
eigen leven leiden en alles beheer
sen. De maan fungeert als graan
schuur voor de aardbewoners. Maar
met het graan verdwijnt het schaar
se water van de maan en als de
computer berekent dat dat nog
slechts 7 jaar kan duren, komt de
multinationale maandsamenleving in
actie. Voor liefhebbers van science
fiction met een ongebreidelde fanta
sie aanbevolen lectuur.
„De maan in opstand, R. A.
Heinlein. (Uitgave Meulenhoff Am
sterdam (SF 47). Prijs f5,—).
Boiitho is voor de Engelsen net
zo'n legendarische figuur als onze
Michiel de Ruyter.Twee episoden uit
zijn woelige en spannende bestaan
werden door de schrijver van dit
nieuwe boek al eens eerder geboek
staafd.
Hij is uitstekend op de hoogte
en weet een zeeslag met verve te
verslaan Dit keer vindt Boiitho
(pas kapitein) een Franse zee-admi
raal tegenover zich. Deze Lequiller
is bijna net zo slim. Het grote tref
fen heeft plaats in de Caraïbische
zee. Een spannend boek; ook voor
de jeugd.
Alexander Kent: Vijand in zicht,
(uitg. Elsevier).
Zelfs de eindeloos lijkende ver
scheidenheid van de soorten insek-
ten kan zich niet meten met de
verschillen in grootte en vorm, die
zich bij vissen voordoen. Van al de
gewervelde schepselen ter wereld
zijn zij de oudste. Vissen bevolkten
de wateren heel lang voor de eerste
van hen zich er buiten en op het
land waagden om daar het lange,
langzame evolutieproces te beginnen
dat de zoogdieren en, tenslotte, de
mens deed ontstaat. Met deze intro
ductie begint het nieuwe deeï uit de
serie Life Wereldoriëntatie 2000.
Dit deel „Vissen" zet de traditie
van de Life-serie onverflauwd voort.
Dat betekent: compacte, duidelijke
informatie over de algemene aspec
ten van het onderwerp, an de orde
komen: de geweldige verscheiden
heid aan vissoorten, het organisme
van de vis in relatie tot zijn milieu,
de kringloop van leven en dood
onder het wateroppervlawk, de
voortplanting, de trek van vissen en
het belang van de mens hi j'het goed
floreren van de visstand in de we
reldzeeën. Wat het laatste betreft is
het boek eigenlijk al weer verou
derd. Er wordt wel gewezen op het
gevaar van overbevissing maar de
factor „waterverontreiniging" wordt
duidelijk onderbelicht. De oorspron
kelijke uitgave dateert uit 1968. Zo
als gebruikelijk in deze serie:
prachtige foto's en voortrefelijke te
keningen.
F.D. Ommanney: Vissen (uitg.
Perscombinatie-Meuienhoff f
9.90.).
ROB HERWIG: HET Kin
KAMERPLANTENBOEK (2,
Veen 4,90) handiig boekje,,!.,
heel veel te lezen is omtreir
planten en bloemen, die do®
in de huiskamers te vindei
Wilt u lang plezier hebbün van
huisgenoten, dan kunt u hierj
zien hoe u dan te werk moet gaan
ELSEVIERS NIEUWE
PLANTENGIDS (Uitg. Efe
22,50) Waardevol boek met 5
alfabetische gerangschikte nv
soorten, tuinbloemen, boiraf
heesters, zoals die onze vaderhJ
tuinen sieren. Voor de serieuze,
nier staan er veel praktische,
ken in. Ook het oog krijgt
nodige door de fraaie illustraties
auteur Willem Iven heeft
bewezen op dit terrein een i
raadgever te zijn.
C. BUURMAN: GEZOND v
FRUIT (uirg. Vain Dishoeck, l\
Fruit is goed voor u. Wat' dJ
ermee? Via dit boekje
waarschijnlijk nieuwe ideeu,
voor smakelijke lunchgert
kleine hapjes, salades en drana
Wat dacht u: het fruit speelt du
de hoofdrol.
RIA HOLLEMAN: VOOR AU
DAG uitg. Van Dishoeck 4S
Wat eten we vandaag? schijnt 1
onuitroeibare vraag te zijn,
stroom boekjes, die daarop een i
woord willen geven, past dit
Wel leuke ideeën voor werk-,
feest-, bezoek- en andere dagen,'
MARION MARCENO-Hl'YGEM
DE MOOISTE SPROOKJES V
OVERAL (uitg. Krusemans uitg.j
10,90) Verzameling sprookje) i
heel Europa. Verrassend van inhi
fen eenvoudig verteld. Grote
scheidenheid aan onderwerpen
erg verschillend van stijl. Niet i
leen om te lezen, maar c
om voor te lezen. Marion XX t
werkte deze sprookjes enrerarj
de Illustraties, waarmectdt jeugi
een groot plezier deed.
'T ZIT IN DE LUCHT (uitg. nJ
Centr. Uitg. 17,50): Voorkinderen™
4 tot 8 jaar alles over de luchtluchj
vervuiling, ruimtevaart, de wind,
de molens laat draaden de zeilbot
laat varen en de was droogt. De
teur Richard Scarry brengt spelea
derwijs de kinderen deze zaken b"
zonder een vervelend belerend too
tje.
KAREL DE GROTE (uitg
lusitr. Pers. 7,90): In de serie
groten van alle tijden" als erg fri
(teel verschenen. Een mysterie»
vorst, die ongetwijfeld nog tot j
verbeelding kan spreken. Met reP'
dukties van niemand minder dan-
Diirer en E. Roger wordt een d™
lijk overzicht gegeven van de ge-:
schiedenis en de cultuur in het aq
rolingische rijk ten tijde van M
de Grote.
NOëLLE LAVAIVRE; VRIJE W
BLIJE TIJD (uitg. Van Distor
14,90): Bloemen, schimmenst
collages en maskers, een boek1
gevouwen, -(gebeeldhouwde,
duurde en geschilderde fantas'
voorzien van zeer veel werktekf
gen, gekleurde voorbeelden w
spirerende resultaten. Het lep'l
dat me'estal wordt uitgegaan H
goedkoop en natuurlijk mat®f
Je hoeft geen kunstenaar te MIJ
toch tot "kunstzinnige" voor»'erP
te komen. Nadepl is, dat er.a'e"
ook kitscherige dingen w
(bloemen van watten,
Maar de grapjes, die je met I
uit kunt haten; de collages
(Van
AMSTERDAM Aan
waar burgemeester Samka
salaris per jaar kan opsoup
raad drs. Wim Sinnige, die
lijks 7.000 gulden heeft om
dienen hier wel even in asf
vrijwillig ontslag heeft ger
per jaar opbracht omdat hi
(hij is voorzitter van de Pt
hij het goed doen. Hjj is
noodzaak.
Als socialist blijkt hij gem.
mogelijk de verworvenheden
dat er een aangepast maatsc
maar zonder nadelen van beid
Zijn revolutionaire stap on
der meer een salaris van
gulden weg te gooien en med
vrouw te gaan leven van de ij
re inkomsten die voor een raz
zijn weggelegd (60 gulden pr
tiegeld per tweewekelijkse v<
dering en wat vergoeding
commissiewerk plus gratis te
neren en trammen) is dus bei
niet ingegeven door afkeer var
verderfelijke kapitalisme. He
gewoon een praktische daad
weest. Wel werd Wim Sinnige
mee het eerste raadslid in
historie die op deze drastische
ze de consequenties heeft du
aanvaarden van het feit datj
kiezers zich door hem verte
woordigd wensten te zien.
vraag ligt voor de hand of
vindt dat andere raadsleden in
name grote centrasteden als
Haag, Rotterdam, Maastricht, 1
da, Enschede, Groningen - nf
»m»ar op - ziyrt-voorbeeld-wo'
volgen, want die-hebben natuur]
de handen even vol als hij.
Wim Sinnige ontwijkt het
woord. 'Als "raadsleden er nog
tulltime baan bij hebben", zegt
slechts, „betekent het dat ze
n nacht moeten werken inpl;
sai alleen overdag."
Ot dat ook gebeurt? Hij wt
zich niet in de vingers te snij*
,.Ik kan alleen voor mijn ei]
fractiegenoten in de Aansterda
gemeenteraad spreken", zegt
„Daar geldt het inderdaad voor."
Wim Sinnige is dus vri,
teruggevallen van 2333
bruto per maand naar 583
bruto. Dat 25 procent van
inkomsten als raadslid belas.,
wij is, kan nauwelijks een trc
ajn. De roddel dat hij gemak
ujk de martelaar kan uithan
omdat zijn vrouw 30.000 gul
ler jaar verdient, heeft hij eer
a het gesprek verontwaardigd v
UIL lAuiic nar-iri; ue c(j,
waaier van zoenende ju®rs
zijn origineel. Allen, die
"prutsen" moeten dit boek
de gaten houden, E 3
eens in
boek «««J
- taan
met:
materiaal- en werkbeschrijving™-
veel duidelijke tips in C®'
Haarlem <anp) Het nieuw
®arlemse ziekenhuis, het „St. Elisa
of Grote Huis", dat morgen doo
rf'er dr. L. B. J. Stuyt van Volks
«oudheid en Milieuhygiëne officiee
zal worden, heeft gistere
®«reeks het middaguur een „opera
"e «oor de lucht" gehad.
ou\\an<?de niameHjk een helikopte
,1?® ztekenihuaateroein om de ne
dt.3^erci kilogram wegende bee:
van Mairi Andrieesien, vooi
EJiJsafaettii Thüringer
tinao rtefinitieve plaats in het Rosa
aar a 5*! B^hOömdi, op te tillen ei
Hum» ^"Mbkevie plaats in het Rosa
- te vervwaien.. De beeldengroe
«ia»°P hlat ziiedaenhuisteirein
®oest over een vijver worde
(ADVE
De geleerden en zij niet alleen
zijn het er lang over eens, dat
het huidige vaderlandse strafrecht
op tal van plaatsen-tekortschiet. Een
fundamentele hervorming van het
strafrechtelijke systeem, noodzake
lijk om menswaardiger te gaan
functioneren, blijkt echter taaie
weerstand te ondervinden. Een on
derwerp, dat vooral de laatste jaren
in dit kader sterk in de belangstel
ling is gekomen, is de sociale en
juridische problematiek van het
slachtoffer van delicten.
Terecht wordt in de strafrechtple
ging aan de persoon van de dader
en aan diens relaties tot anderen
grote aandacht besteed. Zijn slacht-
ofer blijft echter veelal in de kou
staan en krijgt nauwelijks of liever
geen aandacht. Hooguit wordt het
slachtoffer opgeroepen om de weinig
aantrekkelijke rol van getuige te
vervullen, de kans lopend door de
advocaat van verdachte grondig op
zijn geloofwaardigheid te worden
getest. Wanneer echter het directe
doel van strafrechtspraak een zin
volle sanctie tegen de dader is, dan
zal om die sanctie effectief te
doen zijn ook voor het slachtoffer
een grotere plaats moeten worden
ingeruimd.
Het slachtoffer van delicten is
in maart van dit jaar onderwerp
geweest van diepgaande bezinning
en discussie tijdens een te Nijmegen
gehouden tweedaags congres. Een
groot aantal ter zake deskundigen
w.o. prof. dr. W. Jonkers, prof. mr.
L. Hulsman, mr. A. Nagel, dr. E.
Bongers, prof. dr. S. de Batselier,
mr. H. Kuypers, prof. dr. S. van der
Kwast en mr. W. Duk hielden er
inleidingen. Hun beschouwingen en
die van anderen werden gebundeld
onder de titel: „SLACHTOFFERS
VAN DELICTEN".
De huidige minister van Justitie,
prof. mr. A. van Agt trok uit de op
zichzelf zeer lezenswaardige en in
dringende inleidingen ter afronding
een aantal belangwekkende conclu
sies, die hopelijk hun uitwerking
niet zullen missen. Daaruit blijkt nl.
o.m. dat onder een slachtoffer van
delicten zeker niet alleen kan wor
den verstaan degene, die direct ge
troffen is. Ook de dader zelf van het
delict kan in velerlei opzicht slacht
offer zijn. „De wetgeving maakt
immers slachtoffers, waar zij gedra
gingen tot delicten stempelt, die niet
strafwaardig zijn of waar zij in haar
beschuldiging van strafwaardige ge
dragingen op onevenredige wijze te
werk gaat", zegt prof. Van Agt en
verder: „De maatschappij maakt
overal slachtoffers, waar zij door de
werking van haar structuren mensen
tot strafbaar gesteld gedrag dispo
neert". Maar de dader kan ook reëel
slachtoffers zijn doordat degene, aan
wiens rechtgoed bij zich heeft ver
grepen, hem tot zijn daad heeft
gebracht. Trouwens de dader is
veelal ook slachtoffer van zijn eigen
delict, waar het hem persoonlijk
niei alleen ontreddert en maat
schappelijk deklasseert maar ook
degenen, wier leven met dat van de
delinquent is verbonden. _j
Prof. Van Agt, stelt, dat veel ma
teriële en immateriële schade zonder
menselijk toedoen wordt toege
bracht. „Van de onrechtmatige ge
dragingen, die stoffelijke en ideële
schade aanrichten valt slechts een
klein gedeelte in de termen van een
delicts omschrijving. „Niettemin is
er naar de mening van prof. Van
Agt alle reden om speciale voorzie
ningen te treffen voor slachtoffers
van delicten. Tot die voorzieningen
rekent hij o.a. het schrappen uit de
strafwetgeving van die bepalingen,
welke naar hedendaagse opvattingen
mtns cu maatschappij (een
strafwaardig gedrag omschrijven;
meer wetenschappelijk onderzoek
naar de oorzaken van delinquent
gedrag en naar de effecten van
strafrechtelijk optreden daartegen;
maatregelen ter voorkoming van cri
minaliteit zowel ten aanzien van po
tentiële daders als van potentiële
slachtoffers. Teneinde desondanks
toegebracht leed toch zoveel moge
lijk te lenigen zal met de belangen
en wensen van de benadeelde meer
rekening gehouden dienen te wor
den bij de opsporing en de beslis
sing tot al dan niet vervolging, de
straftoemeting en de executie van
de opgelegde straf.
Prof. Van Agt is voorts van oor
deel, dat het strafproces zo her
vormd zal moeten worden dat het
slachtoffer daarin beter dan 1
geval is zijn materiële en cm
belangen kan behartigen, r
nele hulpverlening in maten j(
al dan niet in het kader
instellingen voor reclassering r.
niet kunnen worden germst y,.
slotte bepleit hij wettelijke. J
gen tot tegemoetkoming
riële schade, die door delict
aangericht. „Slachtoffer va
ten" vormt een waardevolle j,
tieve bijdrage tot verbeterde
de relatie slael.toffer-deM
Voor geïnteresseerden.
„Slachtoffer van delic twm
gave Bosch en Keumg At"os
HARRÏ S1VINJW
