Aan de orde was de vraag: we zijn we zelf? wer ernstig mngetast "De pil helpt niet tegen de honger PAX CHRISTI VOETTOCHT 1971 voor oecumene als Wereldraad naar Utrecht komt Hollandscheveld-gemeente zit in isolement IEWELD NEEMT TOE I PINKSTERGEMEENTEN DISTANTIëREN ZICH VAN EXCESSEN: Paul Ehrlich: Amerika's leidende onheilsprofeet Mé PLAN PROF. DR. FIOLET: jongeren pagina ienst Verwarming VERWARMIN< IS' ZWEMBADEN ij mui KERN THEMA „BALEN" «DE „LADY JACKSON" BOOS TEGEN NEDERLANDER: ANDERE KOERS TITANIC 30 oktober 1971 aar modem bedrijf ale voorzieningen r of afstandsvergoeding rijfskleding Philips' artikelen Bruyn", Korte Nieuwstrat Illlllllllllliniiifllllllllllllllllllllllllllllllllll!! U al lang van centrale ming nu de knoop door en vraag nd prijsopgave. os draait U de thermostaal» huis wordt warm. ïlijker kan het niet. voor een afspraak. (Van een onzer redacteuren) BREDA/den BOSCH Een wonderlijke ervaring: op don derdagmiddag op de steenvlakte (oor de Bossche Brabanthallen hvintig jongens en meisjes te ontmoeten die even tevoren van eikaars bestaan niet afwisten en ip zondagmiddag op datzelfde errein afscheid te moeten ne men van dezelfde twintig, maar lan van een groep waar binnen ien bijna onwezenlijk hechte vriendschap is ontstaan. Won- Wijk, want in krap vier dagen eren, zou je zeggen, twintig mensen elkaar niet gauw ken- ien, ook niet als je gedurende korte periode met elkaar moet optrekken. Het is nu de vijfde keer ge- reest, dat ik de Pax Christi Voet- jcht Den Bosch heb meegelopen n ik moet bekennen dat ik mij er Ike keer weer over verbaas, hoe at bij deze vier dagen durende [beurtenis toch allemaal wèl jan. I Het komt natuurlijk omdat je al tijd geïsoleerd leeft, met el- laar optrekt, praat, lacht, eet, bij ten boer in het hooi slaapt. Het lomt omdat je volkomen op elkaar langewezen bent. En het komt ook omdat je door mstandigheden als het ware ge- EN straat 39a 06-347 Boulevari Tel. 011764 dwongen wordt je in het gesprek voor de ander geheel open te stel len, wat een plezierge ervaring is. Het is een verademing na de be slommeringen van alledag. Een verademing overigens niet in de zin van „uitrusten", want zowel geestelijk als lichamelijk leef je op een top. Je moet er wat voor doen en na afloop ben je bekaf. Toch verklaart dü volgens mij niet alles. De hele verklarende structuur en opbouw ten spijt, is het mij elk jaar op die zondagmid dag weer even wonderlijk te moe de. Dit jaar waren het opnieuw bij na vierduizend eindexamenkandi daten van middelbare scholen, waarbij het allemaal weer kon. Opgedeeld in groepen van circa twintig man, de „kapittels", heb ben zij met hun gespreksleiders in de omgeving van Den Bosch gelo pen en gepraat en hebben zij in de avonduren de spanning van de dag wat weggewist met wat feestelijke uitbundigheid. Uit het hele land komen ze, elk jaar. Het ligt voor de hand, dat verreweg het merendeel katholieke scholen bezoekt. De Bossche Voet tocht is in oorsprong een katholie ke aangelegenheid. Gelukkig is er dit jaar een aantal jongens en meisjes meegeweest, dat niet van katholieken huize was. Ook enkele gespreksleiders wa ren niet katholiek. De voettocht doet daar zijn voordeel mee. Het bevordert de gesprekken. Die gesprekken zijn het 'wezen van de voettocht. Veel meer dan de massale slotvieringen op zater dagavond in de Sint-Jan en op zondagmorgen in de Brabanthallen. Die vieringen, waar de buiten staander getuige van kan zijn, ho ren er wel bij, maar vormen in feite niet meer dan een besluit. De echte voettocht is voorbij als het laatste gesprek verloren gaat in de zingende massa die in de Sint-Jan binnenstroomt. Je kunt je afvragen, hoe het komt dat de belangstelling voor de Pax Christi Voettocht niet afneemt na al die jaren. Wie zich opgeeft weet gewoonlijk niet wat hem of haar te wachten staat. Er wordt vooraf op de scholen door de leer krachten w,el het een en ander over verteld, maar dit kan slechts een globale indruk geven. En wat de zojuist teruggekeerde trekkers aan him medeleerlingen op school aan enthousiaste verhalen vertellen kan gewoonlijk samengevat wor den met: „Je lacht je er rot". Waar het in werkelijkheid om gaat (de gesprekken en de sfeer) blijkt moeilijk na te vertellen. Je kunt wel zeggen, dat hier sprake is van een selecte groep jongeren, maar verder dan dat het hier middelbare scholieren betreft die vlak voor hun eindexamen staat, gaat de selectie toch niet. Er wordt dit jaar met medewer king van de Nijmeegse universiteit en de pedagogische afdeling van de leergangen in Tilburg een on derzoek uitgevoerd naar de effecti viteit van de voettocht. Over enke le maanden zal dat onderzoek zijn afgerond. Het gespreksthema „Je mag best gezien worden" is nogal aangesla gen. Er is dan ook, althans in ons kapittel, veel gesproken over de eigen persoon en hoe die eigen persoon zijn weg in de wereld van de toekomst zou kunnen vinden. Het was opvallend dat onderwer pen als ontwikkelingshulp, Viet nam, revolutie e.d. veel minder aangeroerd zijn dan in andere ja ren. Dat werd ook in de hand gewerkt door de in het routeboek je uitgewerkte gespreksstof. Enke le passages daaruit: „Of ze> (de wereldleiders) gelijk hebben of niet, dat doet er niet toe, want /er is meer te doen dan aan de grote wereldproblemen te denken. Het gaat om jouzelf, om jouw toekomst, om jouw hoop. We moeten gevoelig worden voor de situatie in de we reld, maar de wereld dat is ook je vriend, je bar, je school, je fuif van overmorgen en je eindexamen, en je ouders...". „Wie gevochten heeft met zich zelf, kan anderen vrede geven. Wie durft te dromen, kan het ver langen van een ander verstaan". Min of meer geïnspireerd door deze en soortgelijke gespreksstof, liep er. in zekere zin een rode draad door de gesprekken: het probleem dood-leven. Het mens zijn in de wereld, het geloof in de mens, al of niet met behulp van een God, het geloof in de eigen persoonlijkheid en daarnaast de zin of de onzin van de dood. Het al of niet bestaan van een hierna maals dook telkens in de gedach- tenwisseling op. Er zijn natuurlijk ook wel geheel andere onderwer pen aan de orde geweest, maar de meeste trekkers kwamen toch steeds weer .terug op: „dood-leven- hiernamaals". Dat was verrassend. Niet alleen ik, maar ook andere gesprekslei ders hebben de ervaring, dat in de drie voorgaande jaren de jongelui dit soort zaken nauwelijks het be spreken waard vonden. Opvallend was, dat men zich meer „afvroeg". Er werd veel min der beweerd, veel minder afgewe zen. Enkele passages uit wat in ons kapittel besproken is, zullen dat duidelijker kunnen maken. „Is een ideaal of een hierna maals niet iets als een verzinsel, dat je steeds anders interpreteert in de historie, iets dat je voor jezelf schept om iets te hebben om voor te leven?" „Wie niet in iets hogers gelooft, zou die niet vooral in zichzelf moeten geloven?". „Ik loop niet met God in mijn' zak; ik loop met het moment van nu". „Alles wat je niet kunt verkla ren noem je wel eens God, maar de wetenschap verklaart steeds meer; zou er daarom niet steeds- minder-God zijn?" „Vriendschap en liefde is niet te verklaren. Is het met God dan misschien ook zo?" Tiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiimiiiiiniiiiiiiii „Wie in het leven een dreun naar beneden krijgt, kan een ander die ook zoiets te incasseren krijgt, heel goed begrijpen en zo iets voor die ander betekenen". „Waarom kan ik hier bij de PAX mezelf zijn en op school niet?" „Bij ons op school moet je altijd balen hebben van je huiswerk. Dat verwachten je klasgenoten van je. Ook al vinid je het opgegeven werk vaak interessant. Dus daar kan ik mezelf niet zijn. Maar toch wil ik dat wel graag". „Je wordt geboren. Daar heb je niet om gevraagd. Toch ben je verplicht te werken en te eten om in leven te blijven. En dan ga je dood. Hoe moet ik dat nu zien?" „Wij zijn op school niet opgeleid om onze vrije tijd goed te beste den". Vragen, vragen. Bijna alles vra genderwijs. Soms, in een kring bij elkaar zittend, viel er tussen de vragen en de uitwerking ervan, eenstilte, als een dal van gedachten tussen bergen van woorden. Het ervaren van zulke stiltemomenten, waarin memand iets zegt, maar ook niets hóeft te zeggen, waarin iedereen alleen maar zichzelf is, is mis schien het meest indrukwekkende van de voettocht. Zo'n stilte kun je voelen tot in je uiterste atomen. Onder woorden te brengen is zij niet. HEIN SLUIJTER -,—s een onderzoek van twee ™wndenten van de Washington .«Baar de problemen, waarmee Amerikaanse leger te kampen r '1 schrijven bevelhebbende offi- f "tn het geweld toe aan rassen- pWingen, drugmisbruik en „regel- F™ frustraties van mannen, die tetn Bonient dat deze oorlog zin- r® schijnt door sergeanten worden PMsterd". bevelvoerend officier in I,',BraSS, een van de grootste EL» s 'n Amerika en de thuis- ,.van de 82ste elite luchtlan- fcL» e' bevestigde tegenover ïfel Lilt ersJagSevers van The Posd bun eigen militaire uit- hebben vernietigd en ge- (Van onze correspondent) WASHINGTON. In Vietnam is het lichamelijk geweld van Ame- |«aanse soldaten tegen hun officieren en onder elkaar zo toe- i dat in veel eenheden te velde iedere nacht de vuurwapens fanaten van de soldaten worden afgenomen. Het Pentagon heeft 'gegeven dat er gedurende de eerste zeven maanden van dit jaar HO gewelddaden hebben plaatsgehad vergeleken met 271 over het [He vorige jaar. en schadelijke veranderingen te weeggebracht". De legerleiders overwegen reeds welke stappen er nodig zijn om het moreel en de discipline te herstel len. Volgens de chefstaf van het leger, generaal Westmoreland, moet het eerste doel een groter professio nalisme zijn. Dit past goed in Nixons plannen om het oproepen van dienstplichtigen in juli 1973 te beëindigen en vanaf dat moment uitsluitend op een vrijwilligersleger te steunen. Maar een dergelijke ont wikkeling die door een overweldi gende meerderheid van de door de twee verslaggevers geïnterviewde hoge officieren betreurd wordt, ver eist tevens een aanzienlijke verbete ring van de toestanden in het le ger. Dat is Westmorelands tweede hoofddoel. Zijn derde en laatste is een versterking van de publieke steun voor het leger. Hij vindt dat de anti-oorlogshouding die zich in Amerika heeft gevormd, zeer ge vaarlijk is geworden. Er is reeds begonnen met acties om het image van het leger zowel naar buiten als binnen het leger zelf te ver beteren. Legereenheden en legerhulpmid- delen worden ingezet om mensen in arme gebieden te helpen een beter leven op te bouwen. Het is een deel van het programma dat is opgesteld om het leger in vredestijd een wat constructievere rol te geven en om het publiek te doordringen van het geloof dat „het leger meer is dan moorden en vermoord worden". De Wall Street Journal beweert een exemplaar te bezitten van een brochure die generaal Westmoreland onder hoge officieren heeft laten verspreiden. Volgens de krant stelt de generaal o.m. voor om de solda ten toe te staan tijdens diensturen civiele cursussen en beroepsoplei dingen te volgen, om militairen die in het leger een carrière maken aan te moedigen een eigen woning te bezitten, en daartoe ook faciliteiten te bieden. Dit alles zou natuurlijk een hoop geld kosten. Bij het con gres rust de beslissing of dat geld er moet komen. (Copyright De Stem- The Guardian) liJ®0!®?1 van het leger is, voor- f1» S r!f| ernstig aangetast tel iM» l 'a§e achting die Itvob VL Publiek geniet als rtr8em, J?e "^gebreid gepubli- PtairfLT i?n In My-Lai. van de «er» ofrZaken te§Sn CalleY VhS7 "ff'cieren, de officiële "evel »nLVa-n de Keneraal die het HplS m Weat Point en de %e» :„L maaVegelen tegen de l'e snul». Publiek schandaal over P en v de meeste dienstja- WtaamvetL demonstratie door JMeranen die tegen de oor- ->uk L !ePr°testeerd en hun lei'kaan» traPtreden van het "aanse congres gooiden. rirJ£ ^en' die een belang voren van si .gesPeeld in het ,°?e»hartis "ietnamoorl-og zijn fd 'au dp°»56lveesi over bet ef- iïDS6 staat '°S op de Ameri- Alfred p. zijn strijdkrachten en JoW bjdens de Ken- Ij defendaren onderminis' was, belast met .-'igenheden. Tegen 5:s' Zei hi[lrr^P0ndeiitenvan The "Pure rami °°i dat Vietnam 5» eri de atVi- ji geweest voor het land op verdeeld zelf ernstige een en PROF. FIOLET UTRECHT (ANP) „Wij zitten in Nederland met de oecumene in een impasse, maar wij willen probe ren, nu het centraal comité van de Wereldraad van Kerken (in aug. '72) in Utrecht bijeenkomt, daar aan voor Nederland een plan te koppelen om de oecumene nieuwe gestalte te geven. Dit heeft de roomskatholieke secretaris van de Nederlandse Raad van Kerken, prof. H. A. M. Fiolet, deze week ver klaard. De oecumenische beweging moet bij die gelegenheid a. h. w. een nieuwe „kick" krijgen. Prof. Fiolet vindt dat in Neder land op oecumenisch gebied een an ti-stroomversnelling aan de gang is. Hij wijt dait aan de worsteling die j de kerken op '-het moment voeren over een eigen identiteit. „Toch zuilen wij samen weer ge stalte moeten geven aan de oecume ne", aldus prof. Fiolet. Alle plaatse lijke raden van kerken in Nederland en de ongeveer 60 oecumenische ac tiegroepen krijgen van hem het ver zoek om, tijdens de bijeenkomst van het centraal comité van de Wereld raad in augustus volgend jaar in Utrecht, vertegenwoordigers te zen den naar een speciale dag op 19 augustus in Utrecht over de Neder landse oecumenische situatie. Begin volgend jaar zal naar de plaatselijke radien van kerken en naar de oecumenische actiegroepen een discussiestuk worden gezonden waarin de vraag aan de orde komt hoe de oecumene in ons land wer kelijk gestalte kan krijgen. rrrsr"s-tnc (Van onze correspondent) ROME Lady Jackson, econo- miste en synodespecialiste over de gerechtigheid in de wereld, verloor gisteren op een perscon ferentie ten Vaticane haar Britse kalmte, en sloeg een paar keer met haar vuist op tafel, toen de Nederlandse zielzorger en Septua gint-voorman Joost Reuten en twee journalisten haar naar haar mening over de geboortenrege- lingsencycliek „Humanae Vitae" vroegen. Pater Reuten polste haar ook over zijn stellingen dat de ency cliek een der voornaamste hin derpalen voor de ontwikkeling van de derde wereld is, de gewe tens verdrukt en door tal van priesters en bisschoppen wordt veroordeeld. I De lady zeer elegant, een bui tengewoon scherp debater doch ditmaal snibbig en nerveus als gevolg van vermoeidheid viel tegen de Nederlander uit: „Ver reweg de meeste mensen in de ontwikkelingslanden zijn niet ka tholiek en kunnen door „Huma nae Vitae" dus niet in gewetens nood raken. Laten wij over dit onderwerp ophouden. Het funda mentele probleem is de slechte verdeling van de rijkdommen der aarde. U moest zich eens in ge-- weten afvragen of u daaraan evenveel aandacht besteedt als aan de encycliek. Zo niet, onder zoek dan eens uw geweten waar om u dat niet doet. U kon uw gaven beter besteden aan het bij dragen tot de oplossing van het ernstigste vraagstuk dan aan het afvragen van een thema dat ver deeldheid binnen de kerk zaait". Een Amerikaanse journalist, die het voor pater Reuten opnam, en een Italiaanse collega, die de pil aansneed, kregen ook de wind van voren. Lady Jackson verweet him een „humanae vitae-com- plex". De wereld zou er heel wat beter voor staan als zoveel dames van de lekkerlevende middenklassen in plaats van propaganda te ma ken voor de pil opkwamen voor een rechtvaardiger verdeling van geld en goederen. De vestiging van een 250 miljoen Afrikanen en Aziaten in de Vere nigde Staten en Australië zou tot een aanzienlijk betere benutting van de grond leiden. Tijdens mijn reizen door de ontwikke lingslanden is mij steeds weer de vraag gesteld waarom de witte blanke man er zo op gebrand schijnt dat er minder Aziaten, Zuidamerikanen en Afrikanen komen. Als men een landloze boer de pil aanbiedt, spuwt hij je in je oog". (Van een onzer verslaggevers) BREDA-DEN HAAG De broederschap van Pinkstergemeen ten heeft zich gedistianteerd van de gemeente in Hollandscheveld, waar dezer dagen een kind is overleden, omdat de ouders wei gerden het voor een blinde darm ontsteking medisch te laten be handelen. De ouders deden dit vanuit hun religieuze overtuiging, dat ziekte overeenkomstig de wil van God is, waarbij de mens niet mag ingrijpen. Deze overtuiging leeft nog in een religieuze groepering te Hol landscheveld, maar zeker niet in de Broederschap van Pinksterge meenten. De gemeente in Holland scheveld (om precies te zijn in het gehucht „Elim") was oorspronke lijk een pinkstergemeente, maar is nu 'n zeer geïsoleerde groep chris tenen, die al lang geen enkele relatie met de Pinkstergemeenten meer onderhoudt. De Broederschap rekent deze ge meente helemaal niet meer tot haar gemeenschap, al respecteert zij haar wel als „Gemeente des Heren", maar men heeft zich in Hollandscheveld zelf geïsoleerd. Daarom betreurt de Broederschap, zo liet zij ons weten, dat in ver band met het jongste sterfgeval en opnieuw, toen deze week een ziektegeval in die bewuste ge meente tijdig werd ontdekt en een kind, dat aan geelzucht leedt, door de politie aan medische hulp werd geholpen de naam van de Pink stergemeente op onaangename wij ze in het nieuws is gekomen. Na bekend worden van dit laat ste geelzucht geval liet ds. H. Ch. Sleebos, predikant van de Pinkstergemeente in Breda, mede namens de andere pinkstergemeen ten in West-Brabant ons weten volledig achter het standpunt van de Broederschap te staan. (De Broe derschap omvat ongeveer 50 pink stergemeenten in Nederland en Bel gië). Algemeen secretaris van de Broederschap, de heer A. van Po len stelt in zijn verklaring verder nog dat de Pinkstergemeenten, ofschoon zij geloven „dat God machtig is te doen boven bidden en denken", medische hulp hele maal niet afwijzen. Integendeel, tot de kring' van de Broederschap behoren ook asrtsen en verpleeg sters. De nood, aldus de verkla ring, „van kleine, geïsoleerde groe pen als in het geval van Holland scheveld is, dat zij de correctie van de gemeenschap met andere christenen missen, waardoor het vaak tot excessen komt en als gevolg daarvan tot onherstelbaar leed." (Van een onzer redacteuren) Paul Ehrlich predikt de revolutie en hij verlustigt zich erin. Niemand twijfelt eraan dat hij de politiek meest explosieve en controversiële Amerikaanse professor in de biolo gie is en niemand die de „biologische tijdbom" heeft gelezen twijfelt eraan dat hij zeer goede "redenen heeft voor zijn pessimisme ten aanzien van de toekomst der mensheid. Maar het meest verontrustende aan hem is niet de welsprekendheid en precisie die hij in zijn analyse en voorspelling van de milieucatastrofe legt, maar de loutere drijfkracht en doelbewuste dwang waarmee hij zijn academische conclusies in een politieke campagne heeft omgezet. In volle vlucht tijdens een tournee van lezingen door Europa kijkt hij je met harde ogen aan en zegt hij: „Als de mensen van een eilandeco nomie (Gr.-Brittannië) de noodzaak van geboortenbeperking niet snap pen dan zullen we snel moeten we zen. Bouw 'n muur rond Gr.-Brittan- nië en jullie zullen van de honger omkomen. Bouw een muur rond Eu ropa en alle systemen storten in". Die muren, betoogt hij, zijn al bezig op te rijzen door de uitputting van hulpbronnen en de bevolkings groei. „Wat is de zin van landbouw systemen die gericht zijn op winsten op de korte termijn en op de lang zame verwoesting van het vermogen om gewassen te verbouwen?" De groene revolutie is dan misschien moreel gerechtvaardigd, maar waar schijnlijk waarborgt ze dat een veel grotere wereldbevolking een klein beetje later van de honger omkomt. We dringen de ontwikkelingslanden praktijken op waarvan we in de Verenigde Staten nu al kunnen zien dat ze rampzalig zijn. Zijn bezoek aan Europa hangt los jes samen met de publikatie van zijn nieuwste boek: „Hoe te overleven een plan om ruimteschip aarde te redden". Het kostte hem 15 jaar om erover na te denken en drie weken om het te schrijven. Er mag mis schien twijfelbestaan over de tijd schaal van de zelfverwoesting der- westerse wereld en de instorting van alle levenssystemen op deze planeet, maar er bestaat geen twijfel over het massale verwoestingspoten- v tieel van de koers die de wereld gaat. Het boek bevat een plan om die koers te wijzigen door een massale inkrimping van de consumptie en door de verwerping van alle praktij ken die de toekomstige levensvat baarheid van de aarde bedreigen, de toekomstige levensvatbaarheid van de aarde bedreigen. „Indien een systeem niet voor een onbepaalde periode staande kan worden opgezet". Industriëlen en worden opgezet". Industrieëlen en voorstanders van expansie zullen professor Ehrlich wel als volkomen subversief beschouwen. Dat is dan maar zo en hij is er trots op. Voor ons lijkt hij meer op een heiland. Misschien is hij wel te vroeg naar Europa komen. Wij zitten nog niet zo diep in de trechter der verwoes ting als de V.S., nooh zijn wij al zover ten onder gegaan in de lucht vervuiling en het zedeloze vuilnis van de overvloed. Hij beschouwt bijvoorbeeld Groot-Brittanniës avances aan ,de EEG als een mani festatie van 'precies dezelfde politie ke en materialistische hebzucht die de VS in de crisis heeft gestort en het westen volkomen blind heeft gemaakt voor de genzen die aan onze planeet gesteld zijn. „Wat gaat er met jullie Engelse visserij gebeuren?" vraagt hij. „En wat gebeurt er als de jacht op mineralen oververhit raakt?" of, in alle ernst: „Wat gebeurt er met Europa als de grote klap komt en het op zijn eigen hulpbronnen wordt teruggeworpen? Vandaar Ehrlichs actie in de V.S. voor ZPG (Zero-Population-Growth bevolkingsgroei: nihil) een organisa tie die ten doel heeft de regering ervan te overtuigen dat wijzelf (verbeter de wereld, begin bij je zelf) met bevolkingscontrole moeten beginnen in plaats van alleen maar druk uit te oefenen op de ontwikke lingslanden. De organisatie groeit snel en Paul Ehrlich voert zijn actie een razende tournee met ronduit propagandistische lezingen, als een geobsedeerde. Voor zijn vervoer gebruikt hij een privé-vliegtuig en doorgaans ver blijft hij in Hilton-hotels. Eigenaar dig, zou je zeggen, voor een man die zo zeer het aannemen van praktijken is toegewijd die volledig billijk en ecologisch zuiver zijn. Hij heeft een antwoord klaar. „Als je op de Tita nic zit", zegt hij, „waarom zou je dan op het tussendek reizen?". In derdaad.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1971 | | pagina 23