JUWELEN BLIJVEN VERBORGEN
keizer sgr a ven, gebouwd op de
botten van het Chinese volk
Loos-a
ochu
Geurig begjn van gezelligheid...
katholiek o
Ondergronds
Afwijzing
binnenland
buitenland
1
Pilaren
litst
Al bij het eerste kopje koffie
weet je: dit wordt een gezellige avond.
Met lekkere, verse koffie.
Geurige koffie. Daarom neem je
trouwens Douwe Egberts.
Want die is door de grote vraag
altijd vers.
♦♦.lekkere koffie
Donderdag 16 september 1971
I poni
derdag 16 september 1971
(Van onze correspondent in Peking)
PEKING Mensen, mensen Tijdens een bezoek
aan China zie je hen bij in blauw geklede miljoe
nen. Zij zijn de bouwers van een nieuw China, en terwijl
je hier bent wil je zoveel mogelijk van hen zien, om te
proberen te begrijpen, wat ze aan het bouwen zijn. Maai
er komt een tijd, dat je alles gezien hebt, dat je van hen
wilde zien, wanneer teveel mensen naar je gestaard heb
ben, wanneer je het allemaal wilt ontvluchten en een
beetje aan het verleden wil denken. Dan, als je in Peking
bent, moet je naar de Ming-graven gaan.
Dertien keizers uit de Ming-dynastie zijn in een vallei
buiten Peking in prachtige graven begraven. Je kunt een
bezoek brengen aan het graf van keizer Wan Li, het enige
graf dat opgegraven is, of je kunt naar een van de kleinere
graven, en alleen zijn met je gedachten, de schitterende
Ming architectuur en je lunch.
Je nadert en verlaat de graven langs de heilige weg,
en loopt langs 36 staande en knielende uit steen gehou
wen figuren van mensen en dieren. Langs deze figuren
kwam eens het lichaam van een overleden keizer. Tegen"
woordig zijn de Chinese toeristen op fietsen en boeren
in hun karren de heersers op deze weg.
Nee, het is werkelijk geen
lied van de Amerikaanse ma
riniers, maar ,,Van de hallen
van Montezuma naar de Ming-
graven bij Peking" zou er wel
een kunnen zijn. De overal
aanwezige Amerikaanse solda
ten hebben ook hier hun spo
ren achtergelaten. Op het
steen van een stele, of verli-
kale labiet, voor de ingang van
het graf van de Miug-keizer
Wan Li staan een aantal de
tails gekrast van een sergeant
van de marine uit Californië,
die in 1917 - '18 in China was.
De inscriptie vervolgt: „ver
moeid en slaperig, 31 jaar
jong, jacht makend op de ju
welen van de Mings, die nie
mand kan vinden. 1. I." Dal
waren de tijden voor de ping
pong politiek.
Het feit, dat de jaclit op juwelen
geen succes had, hoeft geen verbazing
te wekken. Deze graven zijn zo in
genieus geconstrueerd, dat men er
pas in 1956 in geslaagd is er één te
openen en op te graven. De andere
zijn nog ongeopend. Hun lijkkisten en
kostbare voorwerpen blijven in de
vallei van de dertien graven onder
tonnen aarde in gewelven verborgen.
Het is een prachtig gebied. Zorg
vuldig uitgekozen om de wind- en
watergeesten tevreden te stellen. De
grond waar eens geen enkel levend
wezen mocht komen behalve de men
sen die voor het onderhoud zorgden,
staat nu open voor het Chinese pu
bliek en zelfs vreemdelingen worden
toegelaten.
In het afgelopen jaar heeft de
plaats ook een grotere politieke be
tekenis gekregen. Nu wordt de na
druk gelegd op het lijden van de
mensen, teweeggebracht door de aan
leg van deze mooie, maar extra
vagante mausolea. Op het gewelf,
waarin keizer Wan Li met- zijn kei
zerin en tweede vrouw liggen begra
ven laat de boodschap niets aan dui
delijkheid te wensen over: ,,Het graf
van deze keizer is gebouwd op de
botten van het volk".
De gidsen vertellen dit en schilde
rijen en muurschilderingen onder
strepen het. Je komt er aan de weet,
dat voor het geld, dat aan een graf
uitgegeven is voor één miljoen men
sen zes en een half jaar lang rijst
gekocht had kunnen worden. Boeren
moesten huh land afstaan, heel China
werd afgezocht voor de mooiste en
fijnste materialen. Arbeiders en boe
ren, die toch al ellende genoeg had
den werden gedwongen aan de bouw
mee te werken. In totaal heeft het
project een half miljoen mandagen
gekost.
De meest magnifieke dingen, die je
ondergronds kunt zien zijn de zeven
witte marmeren deuren, elk vier ton
wegend, die het gewelf.afsloten. Bo
vengronds zie je de bekende Ming
dakon met gele dakpannen en ver
miljoen gekleurde muren. In twee
expositiezalen staan sommige van de
objecten, die in kisten naast de lijk
kisten gevonden zijn. Daaronder be
vinden zich gouden schotels, kommen
en eetstokjes, de keizerskroon van
gouden filigraan, jade, zilverwerk en
onbetaalbaar Ming porselein.
De laatste tijd heeft men het aan
tal tentoongestelde voorwerpen wat
in aantal teruggebracht om plaats te
maken voor levendige afwijzing van
keizerlijke buitensporigheid en on
rechtvaardigheid. Je ziet daar de
boombast, wortelen en aarde, die de
arme boeren moesten eten, de onge
looflijk armoedige kleren, de primi
tieve wapens die ze opnamen in een
opstand tegen de dynastie. Het por
selein ziet er wat minder fraai uit,
nadat je een schilderij hebt gezien
De oude hal van de geesten in Pekiags vallei van de dertien
waar de Chinese keizers begraven liggen,
waarop een jong meisje weggesleept
wordt om in de keizerlijke ovens ge
offerd te worden. Naar men zegt
werd dit gedaan omdat men dan bij
het stoken van het porseleinen bed
van de keizer succes zou hebben.
De tweede grote tentoonstelling in
de vallei is een geopend graf met een
gebouw, dat door 60 kolossale pilaren
gesteund wordt, elke pilaar is de stam
van een boom. De pilaren kwamen
helemaal uit de provincie Yunnan in
het zuidwesten van China. Op de bui
tenmuren zijn leuzen aangebracht en
binnen op de muren staan citaten
van voorzitter Mao. Over het grote
gebied dat op een park lijkt staan nog
elf andere graven met gele glanzen
de daken verspreid. Ze verkeren alle
maal in een verschillende conditie,
staan alleen en worden zelden be
zocht, maar vaak zijn ze nog steeds
erg mooi.
Bebouwd land strekt zich tot aan
de voet van hun muren uit en naast
de gebouwen grazen schapen en gei
ten. Sommige muren dragen inscrip
ties, aangebracht door militante voor
vechters van de culturele revolutie
(„Bewaak het centraal comité van de
partij, bewaak voorzitter Mao").
De 36 beroemde beelden van men
sen en dieren langs de heilige weg
zijn onbeschadigd gebleven. Je komt
er langs als je er heen gaat of er
vandaan komt. De vallei door een ge
weldig grote rode poort met drie bo
gen binnenkomend of verlatend. Je
gaat door de middelste poort naar
binnen de ingang, die eens ge
bruikt werd voor het lichaam van een
overleden keizer.
Copyright: De Stem
The Globe and Mail.
(Van onze Belgische
correspondent)
Enkele
is in 102
jtart
ecundair
36 beroemde beelden langs de heilige weg.
BRUSSEL
pekelt geleden
jjksscholen in Vlaanderen ge
niet het zgn. vernieuwd
onderwijs. Aldus
ror(lt voortgebouwd op expe-
jmenten, die sinds één of
Chinese boeren passeren op hun wagen een stenen olifant, él f ee jaar in een twintigtal
laanise scholen aan de gang
jn, met de bedoeling het se-
judair onderwijs te hervor-
ieii in de richting van een
erder doorgedreven democra-
isering.
Enkele schaarse uitzonderingen
iet te na gesproken kijkt het vrij
Merendeels katholiek) onderwijs
kat nog uit de boom. Woordvoer-
;rs van net vrij onderwijs verwij
len de minister van nationale opvoe-
ng dat hij veel te voortvarend te
zerk gaat en zij scharen zich ook
et zonder voorbehoud achter zijn
reefdoel. Natuurlijk, zeggen ze,
oet het nderwijs verder gedemo
raliseerd. Maar dit mag geen doel
zichzelf zijn, veeleer een middel,
inddoel van het onderwijs is en
ijft, zonder sociale discriminatie in
timale mate gevormde en ge
hooide jongelui ter beschikking te
ïllen van de gemeenschap. En ter-
ke vrezen zij, dat de „democrati-
ring" zoals ze door de minister
n nationale opvoeding wordt na-
streefd, zal uitmonden in een ni-
llering naar beneden-
Traditioneel verloopt het ondier-
js in België via drie cycli: zes
ir lager (primair) onderwijs, zes
ar middelbaar (secundair) onder-
js en nadien het hoger onderwijs,
dan niet van universitair niveau,
aarnaast is er vanzelfsprekend het
irmaalonderwijs (de Nederlandse
reekscholen) en het buitengewoon
tderwijs voor lichamelijk een gees-
ïlijk gehandicapten.
Jlfet secundair onderwijs was tot
enkele, jaren opgesplitst in
™>isch onderwijs, voor de meeste
«rangen bedoeld als eindpunt,
w alleszins de weg openhoudend
®r het hoger technisch onderwijs
™sch ingenieur) en de humani-
onderverdeeld in twee grote
Se i
ater
Faarsmerk 1.98 Roodmerk 2.25 Zilvermerk (vacuum verpakt) 2.35 Fijne Dessert 2.45 hUm
'1 an onze correspondent)
Zonder het Nederlandse
n °f drinkwater ook maar eni-
f S£hade te berokkenen is het
!(r r ^'t>e water uit de afvalvij
jlan **e Ruhrstad Bochum de
too ')P]1 we^en door ons land ge-
Stèren beëindigden pipeli-
ihiers van het Westduitse leger
^"os-actie, waardoor het giftige
ie(r -f'a tuitslands grootste
dep,'-P' 'let riviertje de Emscher,
'!lDuisburg geleid werd-
Wcr'l'-ma6''6 z«n tocht naar
e,;t> aanlj® rivier voort en dank
a"'et-ïeliai. maatregelen was het
kunnen te gerinf> om schade
het .if31?"0'116"- Niet all ren
ha'sche mi,,.!'1, srote tanks met
«naien wenrtu" aangetast, maar
'hand me, het vijverwater na-
's "'ater Kr°te hoeveelheden
'"'Minetn enKd voordat het in
^'ause,, weid" Bochum en Reck"
Jk nadat^ ««Pompt. Onmid-
v.'jver n o, 'aatste water uV.
'"iers ermen gez°scn, begonnen de
nV, die 7j) n"m 10 km lange
k e" hadrte ongeveer een maand
^reken. !l aangelegd, weer af
't^griostPr0,b-Ie*m is echter nog
l' bevind» drooSgelegde
e»den vaten i "u n0rr enkele
conceiUrnf- modder- waar-
?ullen n,, at'es van cyaniet.
li h°e het ffi°f "PSpbaggerd.
ia. is voor ué - v?rn,?tig.« moet
de instanties nog een
Ertussen
's er behalve de bewa-
i lilliii.-t.
"imr
I v
fctl°m"at
1 va„ hef" 1U"'C" v,K,r het
V nog Cyaniet had aange-
8ev°#den Seetl definitieve schuldi-
fr Vaa da er ^®halve de bewa-
H' 0Uidatl"!,niS')elt' d'e ontslagen
L °at hij fooien
enor
een
zorg
