BARST
WEER
krabbelt
DIAMONDS FOREVER' NADERT VOLTOOIING
NADGE:
met helse machines,
duivelse vrouwen en
schielijke schurken
binnenland
buitenland
EUROPA'S VEROUDERD
VERDEDIGINGSSYSTEEM
(Van onze redactie
buitenland)
De VS en hun Noordatlanti-
sche partners werken aan een
verdedigingssysteem van radars
en computers dat West-Europa
zou moeten beschermen tegen
een eventuele aanval. Het cuchZ-
oerdedigingssysteem, Waoge
(Nato Air Defence Ground En-
viroment), treedt in werking als
het in een crisissituatie voor ae
diplomaten niet meer mogelijk
zou zijn om een directe militai
re confrontatie te voorkomen.
Een hypothetisch geval om de
erking van het systeemdat
eind 1972 voltooid moet zijn,
duidelijk te maken:
Er is een crisis ontstaan, de
beide machtsblokken hebben
hun strijdkrachten in staat van
alarm gebracht. Diplomatiek
valt er niets meer te redden.
Een eskader vijandelijke bom
menwerpers stijgt op. Binnen
een kwartier zal bijvoorbeeld
een stad als Amsterdam bereikt
zijnDirect na het opstijgen van
de vliegtuigen worden ze op
een radarscherm van een NA-
TO-staat opgepikt. Een compu
ter, die gebruik maakt van de
gegevens van de radar, bere
kent hun hoogte, koers en snel
heid. Er flitst een elektronisch
signaal, iff-identificate-vriend
uf vijand de ruimte in. Er
wordt niet op gereageerd. Deze
operatie van de computer, hoe
ingewikkeld ze ook is, vergt
slechts enkele secondenDit is
nodig omdat de snelheid van de
moderne vliegtuigen bijna twee
maal zo groot als die van het
geluid is.
Na het uitblijven van enige
reactie op het signaal komt een
identificatie-officier tot de con
clusie dat het vijandelijke
vliegtuigen zijn. Een meester-
controlewr, een hoge officier op
het NATO-hoofdkwartier nabij
Mons in België, neemt de be
slissing tot het neerschieten van
de vliegtuigen, het begin tot de
totale verniel ging van de be
trokken landen. Een computer
udviseert hem dat gevechts
vliegtuigen of luchtafweerrraket-
ten de beste verdediging zijn.
Hij kan de Hawk-raket kiezen.
Computers helpen hem dan om
te beslissen welke rakettenbat-
terij het gunstigste geplaatst is
en voeden in het eigen datasys-
teem van de Hawk de informa
tie die het projectiel nodig
heeft om de aaaanvallende vlieg
tuigen te vinden.
Het idee voor Nadge is tien
jaar geleden geboren, en nu
blijkt al dat het project verou
derd is. N.l. het systeem werkt
niet als er een aanval van ra
ketten zou komen; ze hebben
een te grote snelheid. Tevens
blijkt ook dat de opzet van
Nadge, een verbetering, aanvul
ling en coördinatie van de grote
verscheidenheid van nationale
verdedigingssystemen tot een
geallieerd wapen niet volledig
gerealiseerd kan worden.
Frankrijk, dat in het systeem
als een belangrijke schakel
werd opgenomen, heeft zich in
de loop van de ontwikkeling
van het project uit de geïnte
greerde militaire commando's
van de NATO teruggetrokken.
Wel krijgen de Fransen de in
lichtingen die het systeem ver
schaft en dragen zij hun deel
bij in zowel de gegevens als in
de financiën, maar Nadge heeft
geen zeggenschap over Franse
vliegtuigen of raketten. De
Franse strijdkrachten zijn inge
schakeld via een verbindings
systeem dat de Franse officie
ren vrij laat in hun beslissin
gen.
Nadge wordt verwezenlijkt
door een internationaal consorti
um van zes maatschappijen on
der leiding van de Amerikaanse
Hughes Aircraft Company. De
overigen zijn de Franse Com
pagnie Electronique Thomson-
CS, Marconi (Engeland), Sele-
nia (Italië), AEG-Telefunken
(Duitsland) en de N.V. Hol
landse Signaalapparaten. De fi
nanciering wordt verdeeld vol
gens een schaal die voor de
meeste NAVO-projecten wordt
toegepast. De VS dragen de
zwaarste lasten, 30,8 procent
(102.000.000 dollar), West-
Duitsland 19,2 procent
(64.000.000 dollar). De rest
wordt door de andere NATO-
lidstaten bekostigd tot zelfs
Luxemburg toe, dat 0,17 procent
voor zijn rekening neemt. Ver
plicht is dat 98 procent van de
bijdrage van elk land moet
worden besteed binnen zijn
grenzen. Dit voorkomtproble
men over de internationale be
talingsbalans, zoals die zich bij
voorbeeld voordoen bij de be
kostiging van de Amerikaanse
troepen in West-Duitsland. In
het kader van de doelstellingen
van Nadge, een supranationaal
verdedigingssysteem, lijkt deze
verdeelsleutel een enghartig
economisch nationalisme, waar
door een verdedigingssysteem
alleen gerealiseerd kan worden
als het de eigen nationale in
dustrie bevordert. Nadge-men-
sen antwoorden hierop dat elk
lid van de NATO volkomen
souverein is en dat het niet
reëel zou zijn dat sommmige lid
staten economische offers zou
den brengen voor de verdedi
ging, terwijl anderen de winst
opstrijken. Kritici repliceren
dat het wel irreëel is dat voor
een verdedigingssysteem dat de
vrijheid van de NATO-landen
moet veilig stellen zo nodig
Minst gemaakt moet worden.
De Nadge-mensen blijven
echter optimistisch. Het mag
dan wel niet de ideale methode
Zijn, zo zeggen zij, maar als de
verdediging even bevredigend
verloopt als de financiering dan
voelen wij ons gelukkig.
RECHTS:
De twee lieve boeven uit de
nieuwste Bondfilm, Bruce Glover en
Potter Smith amechtig uitkijkend
over het Amsterdamse Waterlooplein
voor ze tot actie overgaan aan de
hoofdstedelijke Magere Brug.
LINKS:
Actrice Lana Wood, wekelijks
heen en weer geslingerd tussen Lee
Webber en Rodney Harrington in
„Peyton Place" speelt in „Diamonds
forever" een rol temidden van de
goktafels van Las Vegas.
Sein Connery, weer'terug in de huid van James Bond 007 in de rond Kerstmis in de bioscopen verschijnende „Diamonds forever" wordt zoals
lonfijk belaagd door de mooiste dames uit het filmrijk. Dit keer is het de fraaie roodharige Jill St. John, die hier met de nog niets vermoedende
Es Bond poseert.
Onder de kerstboom zullen we het
elkaar allemaal kunnen vertellen.
Hoe hard de vlammenwerpende As
ton Martin sportwagen nu weer reed
en hoeveel keer het Walther PPK
38 pistool uit het schouderholster
moest komen om respectievelijk
kaalhoofdige, sadistische, of verlei
delijk gevormde tegenstanders op
een afstand te houden. Want deze
dagen gaan de laatste spectaculaire
meters film door de camera's in
Londen voor de nieuwste nammoet-
thriller rond de koelste geheim agent
ter wereld, James Bond 007, om de
dagen voor Kerstmis dit jaar weer
op te duiken in de bioscoopprojecto
ren over de hele wereld voor de
ogen van zo'n 100 miljard Bond-
verslaafden met vrede op aard ver
in het achterhoofd.
En voor wie het nog niet wist,
James Bond is weer de oude. Straks
na de nieuwste en laat niemand
zeggen de laatste, verfilming van
een van de vele Ian Fleming-boeken
heeft iedereen de nep-Bond uit „On
Het Majesty's Service" vergeten. De
Australische ex-mannequin George
Lazenby is weer vervangen door de
zwijgzame, cynische gestalte van de
40-jarige acteur Sean Connery, die
worstelend met gefrustreerde ac
teurstalenten toch maar weer zal
toeslaan met zijn zesde Bond-rol, 1
waardoor hij een steeds groter tou-
petje nodig heeft om het kalende
hoofd te bedekken. Maar toch is
Sean Connery meer dan de aan de
miljoenen van het succes verslaafde
telganger van producers Harry
Saltzman en Albert R. Brocolli, de
keiharde breinen achter het onbe
vlekte Bond-image. Connery heeft
er een aantal normale speelrollen
opzitten- in b.v. Hitchcocks „Mar-
nie", een film als „The Hill", die hij
met zijn allerlaatste, nog niet in
Nederland vertoonde „The Anderson
Tapes" van Sidney Lumet als zijn
beste werk beschouwt.
Zijn contract met .Saltzman c.s.
was trouwens na „You only live
twice" afgelopen en voor geld -hoef
de de lange Schot in elk geval niet
meer terug. Nee, Connery is om
andere redenen voor de druk van de
producers gezwicht. Het geld voor
zijn rol gaat naar het Schotse Inter
nationale Opvoedingsfonds, een insti
tuut dat talentvolle Schotse jongeren
de kans moet geven zich te ontwik
kelen. Als Sean Connery over zijn
geboorteland, waar hij jaren zwoeg
de als melkboer, cementmixer, met
selaar en vrachtwagenchauffeur vóór
hij via de musical „South Pacific"
breedgeschouderd op weg ging naar
filmroem, aan de praat raakt is het
duidelijk dat zijn liefdadige gebaar
niet voorgeschreven werd door zijn
publiciteitsagenten. Connery met de
stiff upperlip van de Angelsaksen
en de zangerige tongval met de
harde R van de echte Schot, is
bezorgd over de economische en so
ciale toestand in zijn land, geeft
commentaar op het sluiten van en
kele grote dokken in Newcastle en
zegt over het toetreden van Enge
land tot de EEG: „Waarom nu al?
Laten we eerst de rommel in eigen
huis op orde brengen".
Hij loopt over de „set" met de
lichte landerigheid van iemand die
het nu allemaal wel weet en zegt
over zij geheim-agenten-werk„Ik
denk altijd, als het mijverveelt, dan
moet het de toeschouwer toch zeker
vervelen". Daarom heeft hij van dit
nieuwe eenmalige contract gebruikt
gemaakt om, voordat de grijpgrage
handen van geldruikende producers
het papier onder zijn pen vandaan
Natuurlijk is Bond weer omringd
met de schoonsten der schonen,
maar „leading lady" is de roodhari
ge Jill St. John, een rasechte vrou
welijke bandiet met dubbele bodem
die onder de naam „Tiffany Case"
deel uitmaakt van de smokkelaars
bende. Tiffany's is het beroemde
diamantendomein in New York en
Jill St. John ontleent er haar naam
aan („Ik ben er geboren. Op de
eerste verdieping toen m'n moeder
haar trouwring uitzocht"). Behalve
het op een boortoren boven de Stille
Oceaan gelegen hoofdkwartier van
de sinistere Blofeld, wordt een der
meest opvallende zaken aan „Dia
monds forever" het optreden van de
twee constante belagers van Bond,
twee uiterst lief uitziende boeven,
die achter de weke glimlach een
arsenaal aan venijnigheid mogen
verbergen. Boef nummer 1 is de
acteur Bruce Glover, al heel lang
kleine rollen spelend in grote en
minder grotè Hollywood-produkties
als „Frankenstein contra het ruimte
monster" en „Blindfold" met Clau
dia Cardinale, en nu pas op weg
omhoog via o.a. Stanley Kramers
„Bless the Beasts and Children" dat
veel applaus maar geen prijs kreeg
op het filmfestival te Berlijn.. Glo
ver houdt er rekening mee dat hij
met zijn boevenrol definitief door
stoot naar de top.
Dat kan niet van zijn collega-boef
nummer 2 gezegd worden. Dat is
Patrick Potter Smith, van huis uit
bassist bij Shelly Manne en jazz-'
grootheid Theloraious Monk en bij
toeval in de film geraakt, om zijn
opvallend komische uiterlijk. Zijn
bolle ronde hoofd, voornamelijk
vanachteren begroeid met lang
blond vlashaar, het intellectuele
dienstfietsje op een mopsneus met
daaronder een treurige walrussnor,
daaronder weer een mond vol tan
den met in het midden een spleetje
dat je ogen gevangen houdt tijdens
zijn constante grijns, het heeft de
film-beeldhouwer in de Londense
Pinewood-studio's heel wat proble
men gegeven. Want boef Potter zal
straks als kelner Bond belagen met
een vlammende pan met schasliks
en in zijn eigen vuur omkomen.
Aangezien daar geen stand-in voor
gevonden kon worden moest Potters
onnavolgbare hoofd in gips nage-
boetseerd worden. Potter Smith
loopt rond als een vreemde in Jeru
zalem en vindt het allemaal prach
tig, maar bekende indertijd bij de
pils in een Amsterdams kroegje dat
die film verder voor hem niet zo
hoefde.
Regisseur van de ongeveer 8 mil
joen dollar kostende verrassing voor
onder de kerstboom is Guy HamiL
ton, een wat week aandoende onbe
rispelijk geklede typische Engels
man, die al eerder Bond onder han
den had in „Goldfinger" en verder
een groot aantal films maakte waar
van „Battle of Brittain" de verfil
ming van de Blitz-krieg boven En
geland, de meest opvallende was.
Hamilton houdt rustig zonder enige
poeha de opnamen in het oog, maakt
niet de driftige gebaren van een
bezeten filmdirigent maar wordt
door producer Saltzman geprezen als
een man die „efficiënt werkt". Guy
Hamilton zegt over zijn nieuwste
Bond: „Bond is veranderd, hij' is-
volwassener geworden. Net zoals
Connery veranderd is, die nu veel
meer geïnteresseerd is in hoe een
film gemaakt wordt. Toen vroeger
iemand tegen James Bond „Handen
omhoog" zei, riep Bond driftig „Pas
op, of ik schop je ondersteboven"
(Een wat simpele vertaling voor Ha-
miltons „I'll kick the shit out of
you").
Nu gehoorzaamt Bond gewillig en
denkt na hoe hij de situatie op kan
lossen. We moeten Bond natuurlijk
ook veranderen omdat hij sinds zijn
filmbestaan zo'n miljoen imitators
heeft gekregen. Daarom moet ook
alles steeds groter worden in de
Bond-films. Een achtervolging is
niet zo maar een achtervolging, maar
moet al het voorafgaande slaan. Een
mooi meisje mag niet zo maar mooi
zijn, maar moet meteen De Mooiste
zijn". Wat trekt zo'n keurige Engels
man nu het meeste aan in het grove
geschut van het Jemes Bond verfil
men? „Natuurlijk is het allemaal
nonsens. Maar het is een prachtige
oefening om steeds weer te zorgen
dat de toeschouwers mee gaan doen.
De filmkijker wil dat Bond in moei
lijkheden komt, maar als het zover
is moet je ze naar het puntje van
hun stoel zien te krijgen. Een Bond
film is op z'n best als de toeschou
wers allemaal James Bond wor
den".
In dat geval mogen de Nederland
se Bond-adepten zich alvast gaan
oefenen in zelfbeheersing. Want er
zal straks met Kerstmis geen her
dertje bij nachte meer rustig slapen
als de Bond barst met zijn helse
machines, duivelse vrouwen en
schielijke schurken. Wanneer de
kerstboom schudt bij het navertellen
en we geen kalkoen meer keurig
door de keel kunnen krijgen.
scheurden, met kleine lettertjes er
de bedinging onder te prenten dat
hij nóg een film voor hen moet
maken, maar dan een die hijzelf
uitkiest. En zelfs met die koppelver
koop van Connery kon het enthousi
asme van de heren met het geld niet
bekoelen.
„Diamonds forever", is het ver
haal van een diamantsmokkel met
grote gevolgen. Uit Zuid-Afrika ver
dwijnen grote hoeveelheden diaman
ten, maar het vreemde is dat ze
nergens meer opduiken. Zelfs niet
op de zwarte markt. Omdat iedereen
op z'n vingers kan natellen dat daar
natuurlijk het geheimzinnige genoot
schap SPECTRE van superboef Blo
feld achter moet steken, komt Bond
op de proppen. Via de goktafels van
Las Vegas, waar de met meer dan
acteertalent begiftigde Lana Wood,
een zusje van Nathalie Wood en
wekelijks te bewonderen als het
sexy vrouwtje van Lee Webber dat
maar niet van haar nare man kan
afkomen in Peyton Place, haar in
het oog springende werk doet, en
een superachtervolging waarvoor
men in totaal zo'n 53 auto's nodig
had, komt Bond in Amsterdam te
recht. Daar kon hij ruim dertig keer
oefenen om één keer uit zijn Aston
Martin te stappen aan de Reguliers
gracht en een trapgevelig grachten
huis binnen te gaan, en mocht hij
van de Magere Brug de Amstel
inspringen, eep taak die met liefde
door een stuntman van hem werd
overgenomen.
