PROVADYA? GAAT HET NOG EENS PROBEREN Zuidwest-Nederland krijgt een stripblad fzus BEWEGING NEDERLAND HEEFT DUIZENDEN VOLGELINGEN Evangelist Luuk" is fel anti-aards Passieve waarden wij nu wij pagina jongeren Kinderen rde dinsdag Tragiek 'iinning Hoofdkwartier Geen behoefte door dr- corn, verhoeven september 1971 het mislukken te wijten i fysieke afwijkingen, een iere 33 pet. van de kinde- had last van vage onlust- /oelens en de rest van de ideren kon op school niet lekomen omdat de omstan- ;heden thuis storend werk- l op de ontwikkeling van 't id. Volgens de Duitse psy- ter blijkt hieruit dat er ;n duidelijke remedie aan te izen is om dit soort kinde- te helpen. Ieder kind moet onderlijk worden bena- •d en in samenhang met de dnsomstandigheden wor- i geholpen het evenwicht ug te vinden. s eens heel lang geleden een tijd, dat er men- die vonden dat het nodig was om met «en nieuwe levenswijze op te bouwen, omdat t|kaardat de oude, die van hun ouders, eigenlijk jo best was. Ze waren meestal te herkennen aan wat lange bit duurt soms jaren, rnaar het kan ook voorkomen dat de afwijking binnen een week is behandeld. De behande- lingsduur is namelijk sterk afhankelijk van het soort ai- wijking waarom het gaat. De begeleiding en behande- ling van een patiënt met een hazelip duurt gewoonlijk veel langer dan die van een paar scheefstaande voortanden. Volgens Dr. Boerma kunnen de meeste orthodontische be handelingen echter binnen 2 tot 3 jaar afgewerkt worden mits op het juiste tijdstip wordt begonnen, de juiste ap paratuur wordt toegepast en niet in de laatste plaats de medewerking van de pa tiënt optimaal is. Het is natuurlijk moeilijk om die volledige medewerking te vragen gedurende een veel langere periode en behande lingen die 6 of 7 jaar duren moeten volgens hem daarom worden vermeden. In 'n aan tal gevallen is zo'n langduri ge behandeling te wijten aan een vroeg begin ervan, want dit betekent n.l. dikwijls, dat er tijdens de behandeling tan den en kiezen moeten wisse len. Daar moet dan op ge wacht worden en de behande ling is eigenlijk niet voltooid voordat het gehele blijvende gebit is doorgekomen. Afgezien van een klein aan tal volwassenen dat om ortho dontische hulp vraagt, houdt de tandregulatie zich voorna melijk bezig met de behande ling van kinderen. Een van de voorwaarden om dit specialis me goed te kunnen beoefenen is volgens Dr. Boersma dan ook „dat je iets voor kinderen voelt." Als men niet met kin deren om kan gaan, kan men zich beter niet in deze rich ting specialiseren. Over de oorzaken van een afwijkende tandstand bij deze kinderen is nog lang niet alles bekend. Vermoedelijk speelt da erfelijkheid een overheersen de rol en het is vrijwel zeker dat het vroegtijdig verlies van het melkgebit van grote bete kenis is voor het ontstaan van bepaalde afwijkingen. Melkkiezen houden n.l. plaats open voor hun opvolgers bij het wisselen. Vallen ze 'e vroeg uit doordat ze door ca- riës zijn aangetast, dan kan er later plaatsgebrek optreden voor de nieuwe kiezen. Het is volgens dr. Boersma mede om deze redenen van belang dat fluoridering aan het drinkwa ter overal wordt doorgevoerd. ü'in rookten weggedoken op hun kamertjes wel h-ei stiekum een pijpje of joint. K verloop van tijd kwamen er steeds meer men- [ijn met elkaar om wilden gaan en toen wer ken kamM'.ies veel te klein om iedereen te kun- Uiitmoeten. Daarom gingen ze op zoek naar heel kamers, waar bijna iedereen uit de omgeving r kon ontmoeten om er met z'n allen de meest dingen te (joen waar ze maar zin in hadden. K werd er in die tijd ook nog vreselijk geïnspi- roUZïek gemaakt en iedereen vond deze muziek "mooi, dat ze er zelfs hun kamers naar noemden: vaDYA? 'n omdat iedereen het er zo fijn vond werd het er dS voller en voller en steeds minder fijn, want er amen ook steeds meer mensen, die helemaal niet een betere wereld wilden werken, elkaar be- n en zelfs bedreigden om aan steeds meer geld 'gunnen kopen voor een hi-fi stereo installatie met ingebouwde ruisfilter en stereo decoder en om heel veel verdovende en stimulerende middelen te kunnen komen, zodat ze op konden scheppen, dat ze weer zo ontzettend stoned waren, omdat ze wel voor 100,opgeblowed hadden. Ze scholden ook nog eens vreselijk op die oude maatschappij, omdat daar mensen in leefden, die werkten om aan steeds meer geld te kunnen komen voor een hi-fi stereo installatie met ingebouwde ruis filter en stereo-decoder en om heel veel pils te kunnen kopen, zodat ze op konden scheppen, dat ze zo ontzettend zat waren en dat ze wel voor 100, opgezopen hadden. Nu waren er natuurlijk nog wel mensen, die wel voor een betere wereld wilden werken, maar die bleven weer net als vroeger, en nu dikwijls met eigen vrouw of echtgenoot in hun eigen kamertjes zitten. Ze leefden er nog lang en gelukkig. De rest bleef in de grote kamers zitten. Zij voelden zich er nu leeg en doods en verveelden zich, omdat ze niet meer wisten, wat ze nu met z'n allen in die grote kamer moesten doen en er was ook niemand meer aan wie ze het konden vragen. Provadya? veranderde in een Sleep-In! Omdat iedereen het er zo fijn vond werd het steeds voller en voller en steeds minder fijn. lino* beetje het verhaal, dat ,an der Merwe, terugdenkend reeds langvervlogen tijden, zich 'weet te herinneren. Eens was Klrokken bij de oprichting van «idya?-Breda, één zo'n grote ,er met verhogingen, Oosters tonde tapijten, kleurig beschil- j» muren en mindblowende pekiii het centrum van een „rlijk provinciestadje. Hij is iiiarzün eigen kamer terug- in, maar in de grote blijven s, steeds broedend op een ikheid om het verhaal nog leen vervolg te kunnen geven, mogelijkheid schijnt nu zo jumerhand gekomen te zijn. ia Provadya? (Breda?) is dijkeen elf koppige stuurgroep licht, die gaat proberen het oronkeiijke idee achter Bdya? weer levend te maken, loeten weer happenings komen, it bezoekers (aanwezigen) in totaalgebeuren betrekken en een ■stief vormen voor de huidige cnptieve sfeer. eindredactie willem verhallen adressenlijst komt. Er bestaat binnen Provadya? namelijk geen bijgewerkt centraal adressensysteem meer. Evenmin overigens als Koos Zwarts landelijke Provadya?- (reclame)bureau, dat door middel van die adressenlijst in niet geringe mate mede tot de metamorfose van Provadya? in consumptietent heeft bijgedragen. de dingen, die uit die ugroep zijn ontstaan, is de reringsgroep De Derde Dinsdag, linnen Provadya? voorlopig elke hg van de maand voor een tekenpakket gaat zorgen, dat i voorbereid wordt door de «kers zelf en dat erop gericht is inden te creëren, waaruit in het at van de jaren zestig ontstonden als het (je Kunst Baart Kracht. De ideobjectenshow en het tonservatorium. ode week zaterdag wordt de e activeringsavond gehouden en at je nu eenmaal met iets moet :n staat nu onder andere al dat er op die avond een ieidswedstrijd voor heren touden, dat bezoekers maken en dat er worden opgevoerd, '«ijtpen moment zal er een ■Uien sessiongroep uit een pater enz. komen wik Een niet geringe lachfilms wordt dan ook eid gehouden. Kortom Mentaal weer gaan De tragiek van de Provadya?- beweging zou overigens toch wel eens kunnen zijn, dat ze zich nooit los zal kunnen maken van de allengs vercommercialiseerde (pop)- cultuur. cultuur, waaruit ze is voortgekomen. Ondanks alle goede bedoelingen blijkt namelijk ook Provadya?-Breda er niet onderuit te kunnen alsmaar popconcerten te blijven organiseren, al zal dat wel beperkt worden tot één keer in de maand. Op zaterdag 16 oktober is er een optreden van De Zipps en voor december is, in het Turfschip nogwel, een optreden gepland van de Engelse groep Southern Comfort, die met niet gering succes dit jaar op dezefde plaats in ook al optrad in het voorprogramma van The Byrds. Provadya? bestaat ondanks alles nog steeds. Nog altijd met dat gekke vraagtekentje, dat de goede verstaander er steeds weer aan herinnert dat het gaat om een experiment, van levensbelang, dat overigens nog wel een ontelbaar aantal keren zal mislukken. Henk Postma mBtffoefu/T/mié 0ff~zuM mei m t Rader belangrijk punt, dat ^"isuitde stuurgroep, is de Jjfbezinningsavond, die elke %vond in Provadya? «engaat worden. Op die avond fo niet alleen bezonnen, maar '«iedereen met ideeën en 81 san komen dragen. St0P het ogenblik ook maan contacten met andere |5®®de Provadya?-clubs, die ,lfde plannen rondlopen. En om ook met meer mensen En i P'33!8 toestanden te j^maken. Daarvoor is het «er een nieuwe Provadya?- De tekeningen, die je hierboven en hieronder op deze pagina ziet zijn gemaakt door Dozy. Hij komt uit Eindhoven, heeft zijn tekentafel in Breda staan en gaat de komende week Zuid-Nederland voorzien van een nieuw stripblad „Take a trip to comicland". Het eerste nummer heeft hij in elkaar geflanst samen met zijn vriend Frans Timmers, die zich in een voorstad van Londen heeft genesteld, waar hij zich voornamelijk bezighoudt met het vervaardigen van affiches. Hij schrijft er ook gedichten en artikelen voor Engelse (underground) bladen. Wat Dozy (pseudoniem, zijn echte naam gebruikt hij liever niet) betreft: een tekenopleiding of iets van dien aard heeft hij nooit gehad, alleen maar lagere school en enkele klassen van de lts. Op zijn zesde jaar kreeg hij een tekenset en daar is het mee begonnen. Zijn eerste strips (hieronder zie je er een fragment uit) vervaardigde hij samen met toneelschrijver Jan Willem Overveem, die de teksten maakte. Vooral de generatiekloof, de milieuverontreiniging en wantoestanden in het bedrijfsleven moesten er in die strips aan geloven. Zijn voorbeelden waren in die begintijd zo'n beetje Van der Steen en Sleen, de Belgische school zou je dus kunnen zeggen. Op dit moment behoren vooral de Amerikanen Crumb en Cobb tot zijn favorieten. In „Take a trip to comicland" zal die Amerikaanse invloed duidelijk te merken zijn. Het blad, dat geöffset wordt in Eindhoven, heeft ook hetzelfde formaat als de Amerikaanse sick-comic produkten, die Nederland momenteel in groten getale overspoelen. Het heeft 20 bladzijden en ademt zo ongeveer dezelfde sfeer uit, als de oer- Nederlandse Tante Lenny- produkten. Of het blad een lang leven beschoren zal zijn, ligt volgens Dozy niet aan hem. Materiaal is er nog genoeg en wanneer de onkosten gedekt kunnen worden gaat hij uiteraard door, zegt hij, want „het is in de eerste plaats een hobby en een fijne manier om er aan mee te werken sociale wantoestanden en dergelijke uit te bannen. Bovendien kun je er de mensen een heleboel goedkope lol mee voorschotelen". De tekeningen die hier zijn afgedrukt zijn afkomstig uit een verhaal, dat als alles goed loopt in het volgend nummer van zijn blad gepubliceerd gaat worden. Een speciaal dr. Jonas zonderlingnummer. H.P. "feilonzer verslaggevers) l:.iEZlSBEWEGING" beleeft hoogtepunt. Het be lt» etn>3 en stroomde toen wweld. Vooral jongeren f, ingetrokken tot de be- ffijj, J stammen veelal uit hip- Mm waar ze vroeger 18 u'. ls nu afgezworen. Er PM® vi.r ^c.ommunes, waar de mi, I s in kuisheid leven. JWettige sex, pornografie, Nlfen ,"m'ngen zijn taboe. Ze f' «iet H tynibool een gebalde h»n,!.-?ijsvinSer naar boven. ':,iar n dat de Jezus-bewe- p'chologen nog over aan NHshiIv' een reactie is op het 1 k bun "V e maatschappij. Je- 11(1(3 el' hun voorganger. »Ji" ze"s musicals gein- «i r "Jesus Christ-Super- ïeflpr'm lezusbewe- in do Lvaak hulp aan randfi- UiIïaa^chappH' ln Neder- ten Hoeree uit Emmen eg» vo»rmannen. »idomWasEuuk fel tegen het godsdienst ac,eepteerde. e«n e, to haan!' was met te" ifonkoo j mdereen. Ik was 1 de mi sober en ik werd t" van het politiebureau Het ktken, 'k bekeerd. Radi- oom n°°r e?n uitdaging k^te nn, Dle zei: »Je durft li' in lat» aten"' Ik zei: »lk me0 naar16"" V? lk gi"ë 1,5 SDrat een tl,m Ter over de geweldige blijdschap van mensen die Christus hebben ontmoet. Na afloop vroegen ze me of ik naar voren wilde komen het was van de Pinkstergemeente maar ik vertikte het. Daar knapte ik op af. Dat was mijn hoogmoed natuurlijk. Ik had God zo gehoond dat dit een te grote vernedering voor me was". „Ik ging naar huls en ging zitten aan tafel. Mijn vrouw en zeven kin deren waren naar bed. Toen werd het woord van God levend in mij. Nog diezelfde avond hoorde ik een stem: „Je moet je bekeren". Begrijp me goed, ik voelde me toen een van de slechtste mensen die ooit geleefd hadden Emmen, Kapelstraat. Een zeven- kantig gebouwtje met Bonanza-ach- tige letters „Tramp's Temple". Bin nen felle kleuren op plafond en vloer, links een tafel met boekwer ken als „Gangster buigt voor God". „De genezing van Betty Baxter", „De doorn in het vlees", bijbels, geschriften, gezangenbundels enz. Dan een verrassing: „Nu meisje - straks vrouw". Het hoofdkwartier van evangelist Luuk, oprichter van de J.B.N., de Jezus is „in". Volgens sommigen Emmen ruim honderd volgelingen en duizenden daarbuiten. Jezus in „in". Volgens sommigen maakt hij in Amerika kans gekozen te worden tot de man van het jaar. Het zevenkantig gebouwtje ziet er keurig uit. De moeder van Luuk houdt de boel schoon en ze gewaagt met een zachte glimlach van haar blijdschap om de bekering van haar zoon. „We zijn gereformeerd, maar Luuk staat daar niet meer achter". De deur gaat open. Een jongeman, uiterlijk een milde hippie-figuur stelt zich voor als Anco en vertelt zijn verhaal: „Ik ben twintig en een der eersten die door Luuk zijn be keerd. Ik speelde in een band in „Fashion" in Heng, lo als bas-gita rist. Daar verzette ik alles voor. Dat was mijn leven. Niets anders dan de band: oefenen, spelen, populariteit, image, meisjes, en drugs. En in een keer werd ik eruit gezet, abrupt. Er was een betere bas-gitarist- Mijn leven was afgesneden. Luuk predik te toen in de koffiebar te Emmen. Ik raakte onder zijn invloed. Toen ontdekte ik dat het leven dieper kon wezen. Het gebeurde in een kwar tier. Luuk heeft in drie maanden honderd bekeerlingen gemaakt in Emmen. Nu bestaan meisjes niet meer voor me, ik gebruik nooit meer drugs, ik word niet meer door mijn driften gedreven". Evangelist Luuk heeft niets van de bezeten profeet, de woestijnbe woner, de onverbiddelijke aartsva der. Hij is grauw, tenger, draagt een ouderwets tamelijk sjofel kostuum, het haar is glad naar achteren ge kamd. Geen baard. Geen priemende ogen. Geen gestalte om de vloek over een volk af te roepen. Wel een gemakkelijk prater, zeer tekstvast en als een vraag wat dieper boort, dan citeert hij losjes uit het hoofd en verwijst naar Paulus. Weer gaat de deur open. Een jon ge man komt binnen. „Prijs de heer". „Prijs de heer". De jonge man rommelt wat rond en ver dwijnt. Luuk zegt dan: „Het aantal zielen groeit dagelijks. We zijn nu pas drie, vier maanden in de running- Ik ben de enige evangelist van de be weging omdat in de bijbel een evan gelist een leraar is. We hebben geen verbintenis met bewegingen ais van Billy Graham, maar we praten wel met ze. Ik heb nu los werk. Mijn laatste baan was pompbediende". Luuk: „Ik geloof dat een christen moet werken. Het gaat om je eten en voor je eten moet je werken. Maar al mijn vrije tijd besteed ik aan het evangelie. Ik ga overal heen, zelfs naar Den Helder naar de marine. Ik heb getracht op hun schepen te komen maar dat lukte niet. Je hebt drie jaar nodig om een zoon van God te worden. Eerst ben je een baby, dan een zoon en dan een vader in het geloof. Ik ben al in mijn kinderschoenen gaan prediken. Je gelooft wat je predikt, maar je hebt niet de kennis om op elke vraag een antwoord te geven". „Wat is je boodschap, in het kort?" Luuk: „Ik geloof in Jezus, Doe wat hij zegt en redding is schelden, destemeer heb ik ze nabij". „Hoe sta je tegenover drugs?" Luuk: „We gebruiken het in geen geval. Alles wat niet van God is, is zonde. Een drug is een aards pro- dukt". „Sex?" Luuk glimlacht moeilijk: gTTy iiiWM f t'»1" ""VT „Al deze namen zijn produkten van **-• -*••• - N de zonde. Homofilie is een verdwa ling van God. Wij hebben totaal geen behoefte". Anco, de bekeerde bas-gitarist zegt: „We geloven totaal niet in de wetenschap. Alles wat van buiten God komt, is aards en ongeestelijk. We hebben geen ge notsmiddelen nodig, zelfs geen me dicijn". Luuk: „Mijn kinderen worden nooit ziek. Ze kunnen niet onder een auto komen of uit een raam vallen". „Valt het mee in de maatschappij om een Jezus-mens te zijn?" Luuk: „We worden onheus behandeld en niet voor vol aangezien. Daar ben ik blijmoedig onder. Als de wereld zich niet tot God bekeert, zullen haar pestilenties en oorlogen ten deel vallen. Als Nederland zich bij tijds bekeert, heeft het niets te vre zen van een oorlog of een economi sche crisis". „Ben je wel eens bang?" Luuk: „Een keer sprak ik en daar achter in de zaal stonden een stel dronken jongens. Ze dreigden me dat ze me zouden pakken na afloop. Eerst was ik bang. Toen dacht ik: „Dat is satan. Satan, verdwijn. En hij ver dween en ze deden me niets meer, maar trokken af. O, wat fiad ik die mensen lief. Hoe harder ze me uit- li«t". EVANGELIST LUUK eindredactie jan landman 1/ rij algemeen lijkt de overtui- r ging te bestaan dat naargelang iets méér waarde heeft voor ons, het ook door groter moeite verkregen moet worden. De begrippen „waar de" en „inspanning" lijken sterk aan elkaar gekoppeld, zodat de leuze „niets voor niets" ook inzoverre toe gepast schijnt te worden dat alles wat we voor niets krijgen als waar deloos beschouwd wordt. „Goed koop" is dan wat geen moeite kost. Deze leuze past heel goed in een kapitalistisch stelsel waarin alles zijn prijs heeft en waarin die prijs weer in moeite en arbeid kan wor den omgerekend. Daaraan moet dan nog toegevoegd worden dat de over tuiging niet alleen betrekking heeft op moeite, maar ook op strijd. Het belang van een waarde wordt afge meten aan de bereidheid te strijden voor het verwerven of behouden daarvan. De vrijheid wordt bijvoor beeld als zo'n waarde gezien. Bijna altijd wordt zij met strijd in ver band gebracht. Zij schijnt een zo weinig vanzelfsprekend gegeven te zijn en zo van alle kanten bedreigd te worden, dat zij alleen ervaren kan worden als het resultaat van een aanzienlijke inspanning of zelfs van een strijd op leven en dood. Zij heeft dan ook te maken met de zelfstandigheid van een persoon die zich desnoods tegenover anderen kan handhaven. Nu is het typerend voor een bepaalde manier van den ken dit „desnoods" als het normale geval te beschouwen, Deze manier van denken kan ka- pitalistisch-militair genoemd wor den. Het heeft mij dikwijls ver baasd dat de tegenstanders van ka pitalisme en militarisme het door hen veroordeelde systeem nooit van uit dit gezichtspunt bezien. Waar schijnlijk ondergaan ze daarvoor zelf te sterk de invloed van dat Systeem. Dit houdt in dat ook zij zich op het typisch kapitalistische standpunt stellen dat de mens zelf zijn hoogste waarden kan scheppen en dat de activiteit het enige beslis sende is voor het menselijk welzijn. Alleen zo kan, meen ik, radicaal genoeg gezegd worden, wat die overtuiging uiteindelijk inhoudt. En zolang dit als een axioma aanvaard wordt,moet de strijd beschouwd worden als de hoogste vorm van activiteit en sterven voor de vrij heid als een zinvol lot. Het offer moet verheerlijkt worden als de mythische overdrijving van de prijs en dus als geschikt om alles te kopen. Elk genot moet voorafgegaan worden door een negatieve fase van chagrijnige grimmigheid. Het formuleren van een andere overtuiging heeft niet de pretentie de eerste te vervangen of zelfs maar te weerleggen, maar alleen haar aan te vullen en afbreuk te doen aan haar al te grote, funeste vanzelf sprekendheid. Hier is deze overtui ging: er zijn hoge waarden, waaraan wij weliswaar door onze activiteit positief kunnen bijdragen, maar die wij uiteindelijk alleen maar als een geschenk kunnen ervaren en passief genieten. Ze hebben geen prijs, we krijgen ze voor niets. Als ons be staan een waarde is moet het er een zijn van deze soort. Ook onze ge zondheid is een puur geschenk. Ver der: er zijn waarden die in het niets dreigen op te lossen zodra ervoor gevochten moet worden. Vrede is zo'n waarde. En rust en geluk. Vechten voor de vrede of voor zijn geluk wordt al gauw een tegenstrij dige zaak. Het is duidelijk dat het niet de goedkoopste waarden zijn die van deze passieve kant uit het best gewaardeerd kunnen worden. Juist de meest subtiele waarden zijn nauwelijks bestand tegen de grove nadrukkelijkheid van inspanning en strijd. In een kapitalistisch-militair sys teem lijken zij dan ook weinig in tel, omdat dit systeem juist op hun ontkenning gebaseerd schijnt te zijn. Maar het tegenstrijdige is, dat door het militarisme altijd de oorlog wordt voorbereid en in stand gehou den ter verdediging van waarden waarvoor innen het systeem geen werkelijke waardering bestaat: vre de, rust en geluk. Zij lijken het lege centrum van dit systeem te zijn. Het is kapitalistisch de passieve waar den uit te schakelen door ze perma nent tot object van inspanning, offer en verdediging te maken en ze dus eindeloos uit te stellen, al is het tot het hiernamaals. Het systeem neemt de waarden weg die het zegt te verdedigen. Het is riet uitgesloten dat dit de enige manier is om van het bestaan een systeem te maken en dat daar om de kritiek in dezelfde fout ver valt. Maar &an zou de vraag gesteld moeten worden, of het vormen van een systeem wel tot de menselijke mogelijkheden behoort, of het niet een teveel aan actieve inspanning is. Als we door onze activiteit bepaalde waarden vernietigen in plaats van ze op te bouwen, is die activiteit misplaatst.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1971 | | pagina 15