DODELIJKE KOGEL MOGELIJK
UIT WAPEN VAN POLITIE
Minstens
15 doden
in verkeer
Kleine storingen bij
maanritten houden
spanning erin
KWIKLOZINGEN BEDREIGEN ZEEDIEREN
DAGBLAD VOOR ZUIDWEST-NEDERLAND
Zuidmolukkers slaags met politie
TV O-commissie na onderzoek: te veel kwik in Rijn, Maas en IJsselmeer
Arrestanten
al weer vrij
Dode en vier zwaargewonden na botsing St.-Annapolder
DUITSER DOOR
EIGEN BOOT
OVERVAREN
:eeland
weerbericht
VONNIS VOOR
TIEN BASKEN
Comfortabeler
Verwondering
Op Oosterschelde
flaandag 2 augustus 1971
pITIE VOOR
irecteurDr. W. A. J. M. Harkx
jootdredacteur L. Leijendekker
lootdkantooi Breda, Reigerstr. 16
elefoon 22341, Postgiro 1114111
DE STEM
111e jaargang no. 16799
Meer bewolking
Meer bewolking en plaatselijk
kans op buien. Matige tot krach
tige wind. Temperatuur maximaal
21 graden.
ANTOREN: GOES, KLOKSIRAA1 1
HULST, STEENSIRAA1 14
TERNEUZEN, NIEUWS1 RAAT 9
BERGEN OP ZOOM, ZUIVELSIRAA1 26
OOS1ERHOUT, ARENDSI RAAT 14
ROOSENDAAL, MOLENSTRAAT 45
tVan onze correspondent).
ROERMOND Geleen Het
onderzoek naar de dood van de 2W-
jarige militair Peter Janssen uit
Gelcen, die in de nacht van zater
dag op zondag bij de onlusten in
Roermond om he leven kwam, had
gisteravond nog geen resultaat «!>-
cleverd.
Bij de sectie in het ziekenhuis in
Heerlen is een verwrongen kogel
,n het hoofd van het. sltachtot'fer
wonden. Het kaliber van deze
k. el is 7.65 mm. Ook de wapens
waarmee de politie heeft gescho
ten, hebben dat kaliber. Commissa
ris G.J.H. Van Vlijmen van de
Roermondse gemeentepolitie wilde
gisteravond in het belang van het
onderzoek nog niet medelen van
welk kaliber het enige vuurwapen
is dat van de Zuidmollukkers is
gevonden. Dat was een met 8 pa
tronen geladen revolver, die gister
morgen door de politie gevonden
werd in het café De Schuur nadat
de Zuidmollukkers uit dat pand
waen gehaald.Het onderzoek naar
de herkomst van de dodelijke ko
gel zal worden verricht door het
gerechtelijke lahoratorium in Den
Haag.
„Die jongen is gewoon in koelen
bloede vermoord. Het is afschuwe
lijk en onbegrijpelijk. Hij had met
die rellen niets te maken", aldus
een geschokt familielid van het
slachtoffer. De dood van Peter
Janssen heeft in zijn woonplaats
Geleen, met name bij zijn familie
in de Molenstraat, grote verslagen
heid teweeggebracht. Peter zou
binnenkort, uit dienst komen en
stond reeds ingeschreven in Til
burg waar hij M.O.-Engels zou
gaan studeren. De toedracht van
he drama in Roermond is niet
geheel duidelijk Volgens het fami
lielid is Peter, die in Grave was
gelegerd en zaterdagavond met
verlof was, met twee vrienden uit
gegaan in Roermond. Het drietal
was op het Stationsplein uit de
auto gestapt om naar de rellen te
kijken. Daarbij werd de jonge Ge-
leendenaar plotseling door een ver
dwaalde kogel getroffen en zakte
stervend in elkaar. Het slachtoffer
werd direct per ambulance naar
het ziekenhuis in Heerlen overge
bracht voor een hersenoperatie
door de neurochirurg L. Coene,
maar diens ingreep mocht nieet
meer baten. Een van Peters vrien
den liep na het gebeurde een ern
stige shock op en moest eveneens
in het ziekenhuis worden behan-
deld.He t slachtoffer word woens
dag of donderdag, vermoedelijk
met militaire eer begraven.
DODE BIJ REL
IN ROERMOND
(Van onze correspondent)
ROERMOND Bij ernstige onlus in de nacht van zaterdag op zondag in de Roer
mondse binnenstad is een 20-jarige jongeman, Peter Janssen uit Geleen, door een kogel do
delijk getroffen. Tijdens de onlusten zijn zeker twaalf schoten gelost waaronder waarschu
wingsschoten van de politie.
De ongeregeldheden vormden de climax van de moeilijkheden
die zaterdagavond begonnen toen de politie met een Westduitser naar
het station ging om twee Zuidmolukkers aan te houden, die de West
duitser, naar zijn zeggen, hadden mishandeld.
Dc agenten kwamen omstreeks half twaalf tegenover een menigte van
150 Zuidmolukkers te staan. Toen deze met stenen en stukken ijzer naar de
politie begonnen te gooien, gaf deze het bevel dat men zich moest verwij
deren. Er werden vervolgens waarschuwingsschoten door de politie gelost
en daarna gerichte schoten op de benen van de Zuidmolukkers afgevuurd.
Na afloop van de ongeregeldheden, die volgden, en waarbij Peter Janssen
dodelijk werd getroffen, verschansten de Zuidmolukkers zich in café „De
Schuur".
kers hebben gezegd zich bedreigd te
voelen.
Van de rijkspolitiemannen, die ter
versterking naar Roermond zijn ge
stuurd, komen er ruim tachtig uit
Brabant. Ongeveer 30 daarvan zijn
gerekruteerd in het district Breda.
Het zijn leden van de mobiele een
heid en rijkspolitiemannen van ver
schillende groepen, wier vrije dagen
zijn ingetrokken. Mede in verband
met de vakanties werkt de rijkspoli
tie daardoor hier en daar onder de
normale bezetting, maar men ver
wacht niet dat daar grote problemen
van zuilen komen.
Een groep gearresteerde Zuid-
molukse jongeren op de binnenplaats
van het politiebureau in Roermond
na de ernstige ongeregeldheden van
zaterdagavond en -nacht. De Ambo
nezen hebben op de garagedeuren ge
schilderd. Een van hen staat met ge
balde vuist te argumenteren.
Gistermorgen werden zij daar door
de politie uitgehaald. Het waren 155
Zuidmolukse jongens en meisjes en
13 Nederlandse jongens, die gister
avond na verhoor allen vrijgelaten
werden. In het café werden overal,
verstopt in de wandbekleding en on
der tegels, een 30-tal slag- en steek
wapens en een revolver gevonden.
Ook is op de Molukkens een aantal
patronen gevonden, waaronder die
voor een karabijn. De Zuidmolukkers
kwamen uit alle delen van het land,
en zijn tussen de 16 en 35 jaar. Uit
het verhoor is geen aanwijsbare da
der naar voren gekomen.
De politie heeft drie getuigen die
zeggen dat ze Zuidmolukkers hebben
zien schieten. Commissaris Van Vlij
men sluit de mogelijkheid niet uit
dat de Zuidmolukkers meer vuurwa
pens bij zich hebben gehad dan het
erte dat gevonden is. Ook is het niet
zeker of alle Zuidmolukkers, die ge
schoten zouden hebben, zijn aange
houden.
Gisteren bleef het overigens in
Roermond de gehele dag betrekke
lijk rustig. Wel verzamelden zich
's avonds enkele honderden nieuws
gierigen om te wachten op de dingen
die eventueel zouden komen.
De drie mensen, die bij de ongere
geldheden verwondingen hebben op
gelopen, zijn allen in ziekenhuizen
opgenomen. Het zijn een 16-jarige
jongen uit Roermond, die een her
senschudding opliep en twee Zuid
molukkers, een 17-jarige jongen uit
Gennep, die een zware hersenschud
ding kreeg en een 13-jarige jongen
uit Bemmel, die een schotwond in de
heup heeft opgelopen, maar het in
middels goed maakt.
Gistel-middag is een twintigtal in
woners van Roermond bij de brand
weerkazerne, waar 60 jongens en
meisjes zaten opgesloten, op de da
ken geklommen. Zij wendden zich
schreeuwend tot de Nederlandse ar
restanten. De politie gelastte hun
zich te verwijderen, waaraan sne! ge
volg werd gegeven.
De hele dag groepten ook inwoners
van Roermond samen voor het poli
tiebureau aan het Wilhelminaplein,
om eenglimp op te -vangen van de
110 Zuidmolukse arrestanten, die op
de binnenplaats van het bureau wa
ven verzameld om te worden ver
hoord. Met e enspuitklare brand
weerauto werd er de wacht gehou
den.
„Het zijn mensen die geneigd zijn
de Zuidmolukkers zelf even onder
handen te nemen", aldus een politie
functionaris.
Ook de leiders van de Zuidmoluk-
(Van onze correspondenten)
TERNEUZEN-BERGEN OP
ZOOM RUCPHEN Het verkeer
op de Nederlandse wegen heeft in
het afgelopen weekeinde aan zeker
15 personen het leven gekost.
Gistermiddag om even over half
twee zijn op het kruispunt St. An-
napolder twee personenauto's, een
uit Den Haag en een uit Merksem
bij Antwerpen, op elkaar gebotst.
De vijf inzittenden van beide auto's
werden alle zeer zwaar gewond. De
51-jarige mevrouw G. Hellebds-Ha-
vermans uit Merksem is bij aan
komst in het Elisabethziekenhuis te
Sluiskil overleden.
De uit Den Haag afkomstige be
stuurder reed over de Oudelandse-
weg, komende uit Terneuzen en wil
de waarachijnlijk doorrijden naar
Axel. De bestuurder van de Belgi
sche personenauto, J. F. Hellebos,
kwam van Axel en stopte tussen de
rijbanen van het kruispunt waar
schijnlijk om in de richting van de
Sluiskilbrug te rijden. Bij de aanrij- Haag.
ding, die volgde was de ravage
enorm. Dokter Widdershoven, ver
bonden aan het Elisabethziekenhuis
te Sluiskil, en de Terneuzense art
sen Bauwens en van Herk verleen
den de eerste hulp.
De gemeentepolitie van Terneuzen
verzoekt degenen, die getuige zijn
geweest van dit ongeval, zich met
haar (tel. 01150-4151, 4444) of met
politie van zijn of haar woon-
ats in verbinding te stellen.
De 18-jarige Bergenaar Eric van
Blaricum uit Bergen op Zoom is in
de nacht van zaterdag op zondag
overleden ten gevolge van een aan
rijding, die hij met zijn brommer in
de Zandstraat had gehad. De jongen
reed daar kort na middernacht tegen
de laadklep van een stilstaande
vrachtauto. Hij overleed kort nadat
hij in het ziekenhuis was aangeko
men.
Hoe het ongeval s gebeurd, is
niet bekend. De vrachtwagen moet
duidelijk te zien zijn geweest, om
dat die net vorbij een lantaarnpaal
stond. Bij het ongeluk is een 19-
jarig meisje uit Bergen op Zoom,
dat bij hem achterop zat licht ge
wond geraakt.
De 27-jarige mej. J. van Geel uit
Rucphen is zaterdagmorgen om het
leven gekomen bij een ongeval op de
Raadhuisstraat in Rucphen. Zij werd
op de fiets aangereden door een
vrachtwagen en werd op slag ge
dood. Het ongeluk gebeurde kort
nadat het slachtoffer vanaf de Ach-
terhoekseweg de Raadhuisstraat, een
voorrangsweg, opgefietst was. Ze
kwam onder de achterwielen van de
vrachtwagen terecht. De toedracht
van het ongeval is nog niet geheel
duidelijk.
Op de E 8 onder Voorthuizen
schoot gisteren om onduidelijke re
denen een auto uit een file en botste
tegen een boom. Drie inzittenden
werden op slag gedood, drie anderen
werden zwaar gewond naar een zie
kenhuis gebracht.
(Vervolg op pag. binnen-buitenland)
(Van onze redactie buitenland)
BURGOS Het militair tribunaal
in Burgos heeft gisteren tien Baski-
sche nationalisten veroordeeld tot
gevangenisstraffen tussen 21 jaar en
6 maanden. Vijf van de veroordeel
den zijn vrouwen.
Een van de wagens, betrokken bij de botsing op het St.-Annapolderverkeersplein. Deze auto kwam uit Den
(Van onze redactie buitenland)
HOUSTON. Een door zijn grimmigheid mooi maanlandschap. Een
uitstekend verlopen maanexpeditie die een schat aan geologische gegevens
zal opleveren. En de nodige mankementen die de astronauten David Scott
en James Irwin heel wat zweetdruppels bezorgden, maar die in samen
werking met het vluchtleidingscentrum in Houston alle konden worden
opgelost. Het hield er de spanning wei in.
Dat zijn de ingrediënten van het
weekeinde dat de Apollo-astronau-
ten op de maan hebben doorge
bracht. „Een weekeinde op de
maan", ook voor de miljoenen tv-
kijkers in heel de wereld die dit
keer op uiterst scherpe beelden
werden getrakteerd. Een panorama
dat soms aan de Sahara deed den
ken. Uniek was echter het maange-
bergte dat de wereld een volstrekt
nieuw gezicht van de maan liet
zien.
Scott en Irwin zetten vandaag him
verkenning voort. Vanavond (om
18.00 uur onze tijd, verlaten de
astronauten in de maanlander Falcon
het maanoppervlak, waarna om vijf
over acht de koppeling volgt aan het
moederschip Endeavour van de
Apollo-15.
Gisteravond rond acht uur zat de
tweede maantoeht erop. „Tjonge,
wat heb ik een honger", verzuchtte
één van de (na de maanlanding
plotseling veel sprakzamere) astro
nauten, toen zij beide na een auto
tocht van zeven uur bij de maanlan
der Falcon terugkeerden. De tweede
maanverkenning had hen aan de
voet van het Apennijnengebergte
gebracht. De rit in de maanjeep was
heel Wat confortabeler dan de vorige
dag, omdat Scott en Irwin er met
steun van Houston in waren ge
slaagd de voorwielaandrijving van
de maan taxi te herstellen. Van een
pechdag was allerminst sprake, hoe
wel het daar 's morgens niet naar
uitgezien had.
Na een nachtrust van zes uur
moest Scott op verzoek van Houston
direct aan het werk om het water
op te ruimen dat door een filter
breuk in de Falcon gesijpeld was.
Toen moest de tweede maantoeht
een uur worden uitgesteld, omdat er
iets niet in orde bleek in het verzor
gingssysteem van David Scott. In de
watertank van dit systeem dat in
een soort rugzak is ingebouwd, deed
zich een luchtbel voor. De rugzak
moest daardoor eerst leeggegoten
worden en opnieuw gevuld.
In het uur van uitstel meldde
Scott nog dat de antenne van Irwin
gebroken was. Met een stukje isola
tieband werden de twee stukken
aan elkaar bevestigd en stond het
sein voor de tweede maantoeht ein
delijk op vielig. In hun maantaxi
bereikten de astronauten de voet
van het imposante Apennijnenmas-
sief met pieken die bijna vijfdui-
DEN HAAG (ANP) In Neder
land bestaat een ernstig kwikpro
bleem. Ofschoon de volksgezond
heid vermoedelijk niet direct
wordt bedreigd, is dit anders ge
steld met exclusief visetende die
ren. Zij dreigen het slachtoffer te
worden van een kwikbelasting die
de natuurlijke grens heeft over
schreden. Tegen normale vlscon-
sumptie van de Nederlandse bevol
king bestaat echter geen bezwaar.
Alleen bij een dagelijkse consump
tie van 2,1 kg Waddenvis loopt
men kans vergiftigd te worden.
Tot deze conclusie komt de kwik
werkgroep van de „Commissie
Nevenwerkingen van Bestrijdings
middelen en verwante stoffen
TNO" (CNB) onder voorzitter
schap van prof. dr. H. van Gende-
ren, hoogleraar in de diergenees
kundige farmacologie en biologi
sche toxicologie.
Uit het onderzoek is geweken
dat in alle onderzochte organismen
in zee kwik voorkomt. De laagste
gehalten werden gevonden in zee-
pieren, de hoogste bij zeehonden.
De Utrechtse hoogleraar noemde w
TNO-nieuws, dat het verslag van
deze onderzoekingen heeft gepu
bliceerd, de situatie bij de zeehon
den zeer ernstig. Zeven oude van
de zeventien dood gevonden dieren
bevatten een zo hoog gehalte aan
kwik dat aangenomen moet wor
den dat dit hun dood is geworden.
De andere doodgevonden zeehon
den bevatten veel minder kwik.
Door al deze gegevens staat het
voor prof. Van Genderen vast dat
het huidige milieubeheer van kwik
fout is. Hij is van mening dat de
kwikbelasting voor visetende die
ren moet worden teruggebracht.
Het beleid dient gericht te zijn op
een snelle en drastische verminde
ring van de kwiklozingen in Ne
derland en in de Rijn en Maas
buiten Nederland. De registratie
van giftige stoffen in het milieu
zal door de overheid eenzelfde
vaste plaats moeten krijgen als de
registratie van waterstanden en
besmettelijke ziekten, aldus prol.
Van Genderen.
Naarmate tijdens het onderzoek
meer gegevens beschikbaar kwa
men werd het duidelijk dat kwik
verontreiniging niet alleen aan het
gebruik van bestrijdingsmiddelen
is toe te schrijven, maar misschien
in veel belangrijker mate aan an
dere bronnen (industrie, huisvuil).
Naar ruwe schatting voert de Rijn
per jaar 70 ton kwik het land
binnen. Het geschatte verbruik van
kwikbevattende bestrijdingsmidde
len in land- en tuinbouw bedraagt
(uitgedrukt in zuiver kwik) slechts
enige procenten van deze hoeveel
heid. Daarnaast is het noodzakelijk
meer gegevens te krUgen over het
oppervlaktewater in industriege
bieden. Dit zijn nog open plekken
op de kwikkaart van Nederland.
De weinig hierover verkregen cij
fers tonen aan dat hier belangrijke
verontreinigingshaarden bestaan.
Het grootste deel van het kwik
dat met het Rijnwater Nederland
binnenkomt, is aanvankelijk ge
bonden aan het slib, maar wordt m
het benedenstroomse gebied hier
van losgemaakt. Het opgeloste
kwik wordt dan omgezet in veel
giftiger methyl-kwikverbindin-
gen.
Uit ander onderzoek is gebleken
dat de paling uit het IJsselmeer,
evenals baars en snoekbaars veel
kwik kunnen bevatten. Ook is ge
bleken bij analyses van vis uit de
Maas dat deze rivier een te hoge
kwikbelasting heeft. De situatie
bij de zeevis ligt gunstiger. Een
uitzondering hierop vormen de to
nijnen.
Ook monsters makreel uit de At
lantische Oceaan bevatten hoge ge
halten aan kwik, soms wel 5'keer
zoveel als in de monsters ingeblik
te makreel die van geheel andere
afkomst kunnen zijn.
kwik te he
Waddenzee-vis bleek ook meer
kwik te bevatten dan vis nit open
zee.( uitgezonderd tonijnen en ma
kreel). Het is voor de onderzoe
kers duidelijk dat de Noordzeekust
en de Wadden onder invloed staan
van de Rijn met zijn kwikbelas
ting. De grote sterns hebben een
duidelijk verhoogd kwikgehalte i11
de weefsels.
Door gebrek aan voldoende toxi
cologische gegevens bestaat nog
geen norm voor het kwikgehalte in
vis. De voorgestelde toleranties lo
pen nogal uiteen. Hanteert men de
Zweedse norm (max. 1 ppm- mg
per kg) dan blijkt slechts de baars
hier incidenteel boven te vallen.
Wanneer echter de Amerikaanse
eis 0,5 ppm wordt aangehouden,
zouden alle onderzochte baarzen,
een groot deel van de snoekbaar
zen, snoeken en IJsselmeeralen en
een van de vier onderzochte ma
krelen afgekeurd moeten worden.
Het rijksinstituut voor de Volksge
zondheid in Bilthoven voert thans
onderzoek uit om te komen tot een
algemeen aanvaardbare norm voor
het kwikgehalte.
Commandant David Scott ver
loor zijn evenwicht toen hij gisteren
met zijn reisgenoot James Irwin be
zig was stenen te verzamelen. Irwin
was wel zo vriendelijk zijn baas
weer op de been te helpen. Volgens
Houston zijn ruimtepakken tegen een
dergelijke lichte val wel bestand. De
astronauten hebben ook materiaal bij
zich om eventuele scheurente
dichten.
zend meter hoog zijn. Onderweg
stapten Seott en Irwin af en toe uit
om bodemmonsters te nemen en
spraken zij hun verwondering uit
over vreemdsoortige glinsterende
stenen, die zij onder rotsklompen
vonden. Terwijl zij met een snelheid
van ongeveer tien kilometer per uur
over het van kraters wemelende op
pervlak van de Hadley-vallei reden,
gaven ze Houston een zo volledig
mogelijk beeld van het ook op de
tv-beelden zo grimmige landschap.
James Irwin en David Scott plaat
sten bij terugkeer voordat zij het
maanstof van hun pakken verwij
derden om de Falcon weer binnen te
gaan, de Amerikaanse vlag in het
maanzand. Het is de vierde Ameri
kaanse vlag die op de maan geplant
werd.
(Vervolg op pag. binnen-
-buitenland)
(Van een onzer verslaggevers)
THOLEN Een Duitse toerist
heeft gisteren op de Oosterschelde
ter hoogte van Sint Annaland een
been verwond bij een ongeluk met
zijn snelboot.
Het slachtoffer, de heer Müller,
stond op de voorplecht van zijn
snelboot, die op dat ogenblik werd
bestuurd door zijn vriend, de heer
Krupp De heer Müller wilde zijn
vrouw fotograferen die, op waterski's
door de snelboot werd voortgetrok
ken. Toen hij zijn maat een teken
gaf het wat kalmer aan te doen
omdat anders de foto te onscherp
zou worden verloor hij het even
wicht en gleed hij ruggelings van
boord. Hij viel pal voor de boeg in
het water en werd daarop door zijn
eigen snelboot overvaren. De heer
Müller is in het Lievensbergzieken-
huis te Bergen op Zoom opgenomen.
sa-s