SPASTICI
ISRAËL
JE MOET DE WEG WETEN VOOR
'N KIRROETS-REIS NAAR
nen
meer
zijn
dan
wip en
schom
mel
binnenland
buitenland
(Je kunt er niet vroeg
genoeg bij zijn)
Plattelanders
Prijzen
Ongerust
Gesprek
(Van onze medische medewer
ker).
DE VOORBEHANDELING van
spastische kinderen zou reeds vóór
de geboorte, de behandeling onmid
dellijk na de bevalling moeten be
ginnen. Onder die omstandigheden
kunnen er opvallende resultaten be-
reikt worden. Inderdaad, ook bij een
normaal kind is het eerste levens
jaar de meest actieve opvoedings
periode.
Gedurende deze fase ondergaat
ons zenuwstelsel een zeer intens rij-
pingsproces dat een definitieve in
vloed zal uitoefenen gedurende de
rest van het leven. Wanneer men nu
te doen heeft met een geschonden
zenuwstelsel, zoals bij spastische
kinderen, is het nog belangrijker dat
dit eerste levensjaar onder ideale
omstandigheden doorgebracht
wordt.
Een vroegtijdige ontdekking en
aanpak van spastici is dan. ook het
voornaamste gebod om tot een goed
resultaat te komen.
Alle ouderverenigingen zouden
eens een bezoek moeten brengen aan
een instituut voor spastisch verlam
den. Een persoonlijke confrontatie is
nog steeds veel ingrijpender dan
alle lectuur en beelden die langs het
televisiescherm in onze huiskamer
binnendringen. Het is merkwaardig
met welke toewijding en vakkennis
er gewerkt wordt om het maximale
rendement te halen. Dit is werk van
vele jaren dat, juist door zijn lang
durigheid, een weinig sensationeel
karakter heeft en daarom weinig oj
niet de werkelijke belangstelling
van de bevolking gaande houdt.
Spastische kinderen vragen een on
eindig geduld en doorzettingsvermo
gen. Immers, alle elementaire bewe
gingen die bij een normaal kind
spelenderwijs en als vanzelfspre
kend tot stand komen, zijn voor
spastici langdurige en zware opga
ven. De controle over houding en
hoofdbeweging als ook de spraak en
mondmotoriek zijn van het aller
grootste belang.
Het spierstelsel van spastici staat
onder een te grote spanning om het
lichaam onder controle te kunnen
houden. Vandaar ook de naam
„spastische kinderen". Het eerste
probleem is het kind te leren zitten.
Dit is een noodzakelijk tussenstadi
um naar de rechtopstaande houding.
Een van de kernproblemen is het
kind telkens over zijn angst heen te
helpen. Hoe klein ook, het kind
reageert onbewust op beangstigende
situaties. Hiertoe behoren alle hou
dingen waarbij het kind aanvoelt dat
het zijn controle over zijn lichaam
niet meester is.
Is eenmaal de zithouding met veel
geduld aangeleerd, dan moet het
trachten allerhande bewegingen uit
te voeren. Dit leidt tenslotte tot een
volledige beheersing van de zithou
ding. De eerste vorm van zich actief
voortbewegen is de kruipbeweging.
Het aanleren van het kruipen ver
loopt wederom in verschillende fases.
Eerst wordt het kind op zijn buik
gelegd in de vertrekstand van een
kruipbeweging. Daarna wordt het
kruipen passief geoefend. Op deze
manier wordt het kruippatroon als
het ware ingeprent.
over datum van vertrek, aankomst,
hoe te handelen enz,"
In Amsterdam hoorde mejuffrouw
Loes dat zij de dertig gulden had
kunnen uitsparen
Overigens, men heeft, èn Israël het
liefst Nederlanders die van het zo
genaamde platteland komen. „Merk
waardig genoeg komt 80 pet. van
alle aanvragen van het platteland,
met een duidelijke tendens naar het
noorden en oosten", vertelde Joel
Bros, de in Nederland geboren, maar
14jaren in Israël gewoond hebbende
jeugdleider. Hij besohikt over vol
doende mensenkennis, om te zien
wat voor vlees hij in de kuip
heeft.
„Natuurlijk sla ik de plank ook
wel eens mis. In Israël is men niet
zo gecharmeerd van druggebruikers,
weet jeNeen, men vraagt geen
bewijs van goed gedrag, niet of men
met de politie in aanraking geweest
is. Alleen een gezondheidsverkla
ring, een paspoort en eventueel een
visum voor langer verblijf dan voor
toeristen gebruikelijk is. Daarnaast
staat de deur van kamer 14 of 15
aan de Johan Vermeerstraat te Am
sterdam de gehele dag open voor
iedereen die naar Israël wil en in
lichtingen wenst.
„Kijk, we zijn natuurlijk niet kin
derachtig en kijken niet op honderd
gulden. Maar-., als men de assorti
menten ziet die aangeboden worden,
ook door reisbureaus, dan schrikken
wij wel eens van de prijs. We
bemoeien ons niet met volwassenen
die in hotels verblijven, maar we
geven wel advies. Wij zijn ook niet
aangesteld om reisbureaus te be
voordelen of af te kraken. Over het
algemeen is men bonafide, maar...
ook soms wel stevig aan de prijs.
Neem nu studenten: via de NBBS,
het studenten reisbureau met vesti
gingen in alle universiteitssteden,
kan iedere scholier die een voortge
zette opleidingsinstelling bezoekt
een studentenreis krijgen, die f 526
kost, exclusief de luchthaventoesla
gen, zodat men al met al niet boven
de f 530 tot f 540 uitkomt.
Nu zijn er reisbureaus die deze
studentenreizen ook verzorgen,
maar... er f 750 tot f 900 voor in
rekening brengen..."
We vragen Joel B-ros hoe lang
men nu doorgaans in Israël verblijft.
„Dat varieert sterk. De arrangemen
ten variëren van een maand het
minimum tot een jaar- lm de
zomermaanden kunnen we ook niet
garanderen dat men in de kibboets
van zijn of haar keus komt. Wel in
voor- en naseizoen. Iedereen echter
die via ons gemeld is, wordt wel
geplaatst. Dat is gegarandeerd. Wij
krijgen hier de bevestiging waar
men terecht gekomen is. Wij houden
ook contact. We sturen bijvoorbeeld
een stencil naar het adres in Israël
en vragen naar ervaringen. Die zijn
stuk voor stuk gunstig".
„Vervelende dingen of teleurstel
lingen zijn er niet. Nou ja: we
hebben wel ongeruste ouders aan de
lijn gehad. Ze vroegen bijvoorbeeld
of we konden garaderen dat hun
dochter, die naar een kunstenaars
dorp ging, niets overkwam... We
hebben ook eens moeten bellen om
dat iemands moeder plotseling zeer
ernstig ziek was geworden. We heb
ben ook ouders gehad die wilden
dat wij telefoneerden waarom de
zoon of dochter niets van zich liet
horen".
Voor scholieren, die in de vakan
tie naar Israël willen en contacten
beogen met scholieren, heeft men de
vakantieperiode gereserveerd. Ook
onderwijzers en docenten aan lagere
zowel als middelbare scholen laat
men bij voorkeur in de vakantie
gaan-
„Het is enorm te horen hoe men
de kennis van land en volk in die
enkele weken kan verrijken. On
danks de al jarenlange bezoeken die
aan het land gebracht worden, is de
feitelijke kennis toch nog gering",
zeggen de twee kibboets-vertegen
woordigers.
Naargelang het kind beter leert
kruipen en minder valt, neemt ook
de overdreven spanning af in de
spieren, wat op zijn beurt weer leidt
tot een verder verdwijnen van de
angstgevoelens.
Heeft het kind eenmaal het krui
pen onder de knie dan komt het
belangrijke stadium van het lopen.
Ook dit verloopt weer in verschil
lende fasen. Eerst leert het spasti
sche kind, evenals ieder ander kind,
de rechtopstaande houding te be
heersen. Daarna komen de eerste
wankelende stapjes die met de nodi
ge aanmoediging en steun gepaard
gaan.
Terzelfdertijd leert men het kind
op een niet gevaarlijke manier te
vallen. Ook dit is voornaam omdat
een goede valtechniek weer een fac
tor is om de angst te doen vermin
deren.
Ook de „ergotherapie" heeft een
grote inbreng in het opvoudings-
programma van spastici. Het doel er
van is de handvaardigheid te verho
gen, De ongewenste bewegingen en
de spierinspanningen nemen af. Het
kind leert iets te grijpen op effi
ciënte wijze. Daarbij komt het erop
aan dat het kind niet alleen de
beweging doet, maar ook inziet hoe
dit moet gedaan worden. Vele her-
senverlamden hebben ook geredu
ceerde psychische capaciteiten, zodat
er in dit verband heel wat psychi
sche problemen bij te pas kunnen
komen.
Tegelijk met het opdrijven van de
handvaardigheid moet er voldoende
aandacht geschonken worden aan
het verwekken van ruimte- en tijds
ein. Hiervoor heeft men allerhande
ingenieuze spelletjes en apparaatjes
uitgedacht, zoals het opvangen van
een bal, het marcheren door enige
doorgangen, het op elkaar tassen van
voorwerpen en dergelijke.
Het verwerven van mond- en
spraakcontrole is natuurlijk een van
de grote punten op het programma.
Men kan zich moeilijk realiseren
wat het betekent spastische kinde
ren te leren zuigenkauwen en slik'
ken. Het kauwen, hoe eenvoudig ons
dit toeschijnt, is een zeer ingewik
kelde functie. Spastische kinderen
kunnen dit alleen aanleren door
eerst het voedsel van de ene kant
naar de andere kant van de mond te
verplaatsenDaarbij komen dan nog
specifieke oefeningen voor de tong.
de onderkaak en de lippen.
Tenslotte is het leren spreken een
hele opgave. Van een eenvoudig
stemgeven tot het vormen van zin
nen is een lange weg. Het op
voedingsproces volgt verder de
moeizame weg van het aangepast
kleuter- en lager onderwijs.
Het uiteindelijk doel is een volle
dige integratie in de maatschappij.
(Van een onzer verslaggevers)
AMSTERDAM/ALMELO
Joel Bros en Lex-Nathans zijn de
jeugdleiders van de twee joodse
jeugdorganisaties, die in Neder
land zeer actief zijn en daarnaast
de „beheerders" van de „Volun
teers desk", een vrijwilligersbu-
reau. Joel en Lex zetten hun
handtekening onder de aanvragen
om gedurende een maand, een
kwartaal of een jaar of mogelijk
langer, naar Israël te mogen. Een
handtekening van Joel en Lex
geeft garantie. Het is de enige
sleutel die de kibboetscentrale in
Tel Aviv zonder meer accepteert.
En niemand wordt in Israël geac
cepteerd zonder dat die handteke
ning binnen is bij het Ischud Ha-
kwoutsoth Vehakibitzim, het bureau
dat de vrijwillige arbeidskrachten
verdeelt over de nederzettingen in
dit jonge land met zijn eeuwenlange
historie.
Dat coördinatie noodzakelijk is,
blijkt vaak want de mensen worden
mislead- „Ik heb hier een brief en
een advertentie uit een landelijk
blad. Daarin worden arbeidskrach
ten gevraagd voor tal van landen,
maar met name voor Israël. Ik heb
zwart op wit de klachten. Die zijn
zeer talrijk. De behandeling door dit
„bureau" is zodanig dat we overwe
gen juridische stappen te onderne
men. Men wekt vertrouwen door de
studentenwereld en de pers te ge
bruiken in de naamgeving, maar de
universitaire wereld ontkent dat
men met het bestaan van dit bureau
■op de hoogte is. We willen met
kracht waarschuwen voor dit soort
wervingscampagnes, want ze kosten
geïnteresseerden alleen geld en be
zorgen hen ergens een teleurstel
ling".
Wat doen namelijk een aantal
„handige jongens" die „geld rui
ken?" Zij hebben een brief naar Tel
Aviv gestuurd, naar het centraal bu
reau van de kibboetsim. Die schre-
Geen fantasieloze, smalle en gevaarlijke trap om
boomstronken is gestoffeerd.
de glijbaan te komen, maar een heuvelrug, die ruig met
(Van een onzer verslaggevers)
WIE „SPEELTUIN" ZEGT, denkt
aan schommels, wippen en glijba
nen. Het zijn beproefde, onmis
bare attributen voor ieder kind
dat zijn dadendrang kwijt moet of
wil en dat zal zo wel blijven. Maar
je kunt een stap verder gaan. Je
kunt om iets te noemen de fanta
sieloze en niet ongevaarlijke trap
van de glijbaan vervangen door
een hoge, met boomstronken ge
stoffeerde heuvel. Daarmee geef
je verbeelding van het kind een
extra-dimensie zonder het de be
loning van een „roetsj" door de
glijgoot te onthouden.
De verbeelding van het kind, daar
gaat het de Nederlandse Unie van
Speeltuin Organisaties om. Alge
meen secretaris J. Coenen zegt, zich
bezinnend op het veertigjarig be
staan van de NUSO, er het volgende
over: „Het woord speeltuin is een
beetje belast. Het heeft een kinder
achtige klank, maar de oudere garde
wil het nog niet loslaten. Persoon
lijk zou ik liever de term „centrum
voor jeugdrecreatie" gebruiken,
want dat is het. Natuurlijk houden
we de schommels en wippen in ere.
Daar kan een kind niet buiten. Maar
we komen meer en meer tot het
inzicht dat we onze jongens en
meisjes creatief bezig moeten hou
den. De tijd van de statische speel
tuin is voorbij. Alles waaraan be
hoefte bestaat moet kunnen. De kin
deren moeten bij ons de kans krij
gen om hun fantasie uit te leven".
In 1931 startte de NUSO met 65
aangesloten speeltuinverenigingen.
Dat zijn er inmiddels bijna 800 ge
worden met een kwart miljoen ge
zinnen als lid. Het aantal kinderen
dat jaarlijks dank zij het speeltuin-
werk aan zijn recreatieve trekken
komt, benadert het miljoen.
Ze wippen en ze schommelen, zo
als gezegd- Maar daarnaast vieren ze
hun fantasie bot op grillig gevormde
bouwelementen en de onderne
mingslust prikkelende speeltuigen.
Er is clubwerk en handenarbeid, er
is ballet, zang en volksdansen, er
zijn sportvelden, rolsohaatsbanen en
bouwspeelplaatsen. Er ds zelfs een
uitloop naar de tieners. „Ze begin
nen bij ons in de zamdlbak en het
eindigt ermee dat ze plaatjes komen
draaien bij een flesje cola", zegt de
heer Coenen.
Lang met alle speeltuinverenigin
gen, in de NUSO georganiseerd, zijn
zover. Maar de trend is duidelijk.
Ze verlaten meer en meer hum enge,
door de zwaaiwijdte .van de schom
mel bepaalde terrein en ze doen dat
zeer letterlijk in de vorm van bij
voorbeeld dagtochten per bus of
boot, wandeltochten, zomerkampen
en andere vakantiebezigheden.
Al deze activiteiten worden door
een goede twintigduizend vrijwilli
gers georganiseerd en geleid een
stuk stilzwijgend en vanzelfspre
kend sociaal werk waarover al te
weinig wordt gerept.
Algemeen secretaris Coenen van
het overkoepelende NUSO (na de
fusie in 1968 met de katholieke
vereniging Jeugdrecreatie de enige
organisatie op dit gebied in ons
land) is over een en ander duidelijk
content. Toch is zijn tevredenheid
niet compleet. Hij schat dat er in
Nederland behoefte bestaat aan min
stens nog eens achthonderd op vere
nigingsbasis georganiseerde speeltui
nen. Noord- en Zuid-Holland hebben
er elk zo'n 160 en zijn met die
aantallen aardig bezet. Overijssel en
Gelderland maken met respectieve
lijk 83 en 78 verenigingen ook geen
slechte beurt.
Maar de kaart vertoont witte
plekken, met name in West-Brabant
en Noord-Limburg. Omdat daar nog
ruimte genoeg is voor de vrije re
creatie van het kind? De heer Coe
nen gelooft er niet in. „Elk dorp dat
zichzelf respecteert heeft tegenwoor
dig een snelweg", zegt hij, „en de
opzet van de huidige nieuwbouw
wijken zijn verkeerstechnisch niet
van die aard, dat je er je kind veilig
kunt laten spelen".
De heer Coenen: „Een speeltuin
heeft in zo'n buurt een integrerende
Speeltuig dat de fantasie en de ondernemingslust van de jeugd prikkelt.
functie die ver boven de jeugdrecre
atie uitgaat. Ik ken zelfs al clubge
bouwen waar 's morgens bejaarden
die elkaar anders nooit getroffen
zouden hebben, gezellig een kaartje
komen leggen, of die overdag dienst
doen als kleutercrèche. Dat zijn
ontwikkelingen date we stimuleren.
Het is een streven dat een duide
lijk en modern gezicht begint te
krijgen, maar speeltuinen doen
meer. Ze bevorderen de gemeen
schapszin. Het werk wordt door de
ouders opgeknapt. Vaak tot en met
de bouw van een eigen clubhuis.
Speeltuinen brengen via het kind
de volwassenen bij elkaar.
Artikel 3 van de jubilerende orga
nisatie luidt: „De NUSO stelt zich
ten doel het bevorderen van de har
monische ontwikkeling van jeugd en
jongeren en stelt zich in het bijzon
der tot taak het scheppen van moge
lijkheden tot educatieve recreatie in
speeltuinverband".
Vooral in de onpersoonlijke nieuw,
bouwwijken van de steden met hun
problemen van vereenzaming en
vervreemding kam dat van bedui
dende betekenis zijn-
Een speeltuin die goed werkt, ver
stevigt de sociale contacten in een
wijk. Er komt een stuk welzijn door
tot stand dat nu eens niet door de
volwassenen wordt opgelegd maar
dat spontaan vanuit de kinderen
ontstaat".
De jubileumviering gaat op plaat
selijk niveau zo'n beetje de hele
zomer door. Maar het hoogtepunt zal
een landelijke manifestatie worden
op 2 oktober in Den Bosch. Dan
wordt de Brabanthal herschapen in
een kolossale speelwei waar duizend
kinderen, geselecteerd via een natio
nale tekenwedstrijd, zelf alle facet
ten van de jeugdrecreatie den volke
zullen tonen en veel plezier zul
len beleven aan de nieuwste snufjes
op speeltuingebied.
„Wat de handige jongens er niet
bijzetten is, datiedere plaatsing
van een Nederlander in Israël voor
afgegaan dient te worden door een
gesprek met Joel of Lex. Dat men
een verklaring moet hebben van de
school waaraan men studeert, dat er
een gezondheidsverklaring noodza
kelijk is, dat men in aanmerking
kan komen voor een studentenreis,
die stukken goedkoper is. Kort en
goed, het komt er op neer, dat
iedereen die naar Israël wil, zich
het beste rechtstreeks met ons in
verbinding kan stellen. Want men
komt toch hier, met wie men ook in
zee gaat We moeten het dan b.v. -
heel eerlijk hoor - iedereen een
beetje afraden in de zomermaanden
naar Israël te gaan. Het is er buiten
gewoon warm, vooral in de steden.
Beter is het voor -of naseizoen te
kiezen als je tenminste enige toch
ten van betekenis wil maken
En dan komen de brieven, onder
andere uit Drachten, van een mejuf
frouw Loes Z. Zij schreef op een
advertentie, omdat zij naar Israë]
wil. Zij kreeg het verzoek dertig
gulden te storten, zogenaamd in
schrijfgeld. Teon dat gebeurd was,
kreeg zij een paar Engelse folders -
elk reisbureau, elke VVV heeft ze -
alsmede het adres van de kibboets-
centrale. Daar moest zij zich mel
den. Het bureau had haar geïntrodu
ceerd en uien „kenide haar
reeds
Mejuffrouw Loes schreef naar Tel
Aviv, en'. ..kreeg antwoord: „Fijn,
dat u komen wil, maarwilt u
zich in verbinding stellen met Am
sterdam. Johannes Vermeerstraat De twee vertegenwoordigers van de kibboetsim in Nederland; links Lex
22.? Daar kunnen ze u alles vertellen Nathans, rechts Joel Bros.
ven terug: natuurlijk kunnen we
arbeidskrachten plaatsen, die mee
willen helpen bij de oogst, lieden
die stage willen lopen in landbouw
en of veeteelt. Mensen die gewoon
het onderwijs willen bestuderen, de
sociale- en maatschappelijke op
bouw, de industrie, het kibboetssys
teem. Natuurlijk bemiddelen wij bij
plaatsing, als zij aan de voorwaar
den voldoen".