VEEL LOF VOOR.
RECREATIETEAMS
BRABANTSE „BOERENBOND"
UIT PURE ELLENDE GEBOREN
Medewerkers krijgen f 25- per week
75 JAAR NCB (I)
stad
streék
Jeugdvakantiewerk
Groot-Temeuzen
Terneuzen
Schoondijke
Sluis
Uzendijke
Voorbereiding
Moderne tijd
ZWARE BOTSING
Dinsdag 27 juli 1971
Heden overleed zacht en kalm, onze innig gelief
de moeder, behuwd-, groot-, overgroot- en bet
overgrootmoeder, zuster en tante
AAGTJE BAKKER
weduwe van
Jan de Bree
in de gezegende ouderdom van 96 jaar.
Terneuzen
P. C. van Tatenhove-de Bree
L. J. van Tatenhove
Hoek
C. P. de Groote-de Bree
J. de Groote
Zaainslag'
J. J. de Bree
H. E. de Bree-Meertens
M. C. van Xatenhove-de Bree
Klein-, achter- en
achterachterkleinkinderen.
Terneuzen, 26 juli 1971
Dahliastraat 26.
De teraardebestelling zal plaatshebben op don
derdag 29 juli 1971 op de algemene begraafplaats
te Terneuzen om 14.45 uur, na voorafgaande
rouwdienst in de gemeenschapszaal van de Goe-
de-Herderkerk, Koninginnelaan 4, welke aan
vangt om 14.00 uur.
Speletjes op de camping.
VANDAAG
TERNEUZEN, poppenkast op
de markt, alle leeftijden, aan
vang 10.00 uur, prijs 50 cent.
„Free air" festival op een ter
rein bij de Otheense Kreek,
aanvang 19.30 uur, muziek,
lichtshow, slapsticks.
SLUISKIL, poppenkast, alle
leeftijden, „Gildenhuis", aan
vang 14.00 uur. Prijs 50 cent-
MORGEN
VOOR ALLE KERNEN, Meli-
land, bustocht naar het pretpark
in Adinkerke voor leeftijd van
5 tot en met 11 jaar. Vertrek
bussen. Biervliet, 7.30 uur (bus
halte). Sluiskil 7.40 uur (Gil-
dentais). Hoek 7.40 uur (Abri).
Terneuzen 7.50 uur (Markt)
sporthal 8.00 uur. Zaamslag 8.10
uur (Plein).
Aanrijdingen Op het kruispunt
Guido Gezellenstraat-Frederik van
Eedenstraat gaf de autobestuurder
C- C. L. uit Hoek, komende vanaf
Driewegen, geen voorrang aan een
Belgische automobilist. Bij de bot
sing ontstond schade aan beide au
to's. Geen der bestuurders werd ge-
weond.
Zondagavond keek de bromfietser,
F. W. de B. uit Terneuzen op de
Dokweg achterom omdat hij meende
een auto achter zich te boren. Hij
reed daardoor tegen de geparkeerde
personenauto van M. J. A. de' C. uit
Terneuzen. Dokter van Herk ver
leende de gewonde bromfietser de
eerste hulp. Beide voertuigen liepen
flinke schade op.
Op het kruispunt Looseschorweg
en de provinciale weg Hoek-Bier-
vliet, verleende de uit Zelzate af
komstige automobilist L. P. de C
geen voorrang aan W. A. M- van C.
uit Antwerpen. Er volgde een bor-
sing. Beide auto's liepen zware scha
de op.
Botsing Op de rijksweg te
Schoondijke heeft een kettingbotsing
plaatsgevonden waarbij drie auto's
waren betrokken. Een auto, bestuurd
door G. van G. uit Veen endaal moest
plotseling remmen in een file. Een
achter hem komende auto, bestuurd
door G. V. uit Mechelen, renjide even
eens, doch de daarachter komende P.
v. d. V. uit Breskens kon niet meer
op tijd remmen en botste op V., die
vervolgens op G. botste. Zware mate
riële schade was het gevolg.
Botsing- In een bocht op de rijks
weg te Sluis nabij het Pensionaat, is
de Fransman F. B. met zijn auto door
te grote snelheid uit de bocht gevlo
gen. Op hetzelfde moment kwam H.
de W. uit Sluis met zijn personenauto
uit tegenovergestelde richting. B.
kwam uit de richting Oostburg. Een
botsing was onvermijdelijk. Er was
grote materiële schade.
Gewond Op de weg IJzendijke
Waterlandkerkje nabij de Juffer
schans is A. van R. uit Biervliet door
onbekende oorzaak de macht over het
stuur kwijtgeraakt en tegen een pi
laar gebotst. Zowel de auto als de pi
laar werden zwaar beschadigd. Dok
ter v. d. Pas uit IJzendijke verleende
eerste hulp
(ADVERTENTIE)
Houten kindersetjes
best. uit klaptafeltje en
2 stoeltjes, samen ^>"3
Fa. F. C. de VALK
(in 't Vierkantje)
De samenstelling van de teams on
dergaat zowat iedere veertien dagen
wijzigingen, zodat steeds nieuwe
krachten impulsen aan het werk van
de recreatiecommissie bijdragen. De
waardering, die van de zijde van
ouders en campingexploitanten, voor
deze jeugdige medewerk(st)ers
in de leeftijd van 16 tot 25 jaar
wordt uitgesproken, krijgt des te meer
reliëf, als gerealiseerd wordt dat zij
voor de veertien dagen die in hun
vakantie opgeofferd worden om ande
ren te amuseren, een bedrag van f 25
per week ontvangen plus vergoeding
van de gemaakte reiskosten. De team
leden komen uit het gehele land en
zijn afkomstig van diverse pedagogi
sche opleidingen, of zijn priesterstu
dent, jeugdleidster of zo maar enthou
siastelingen.
Streekjeugdwerkleider Joop Wiel
akker, die veertien dagen de leiding
heeft gehad van het team dat op de
Panneschuur werkzaam was, zei ons
dat niet te licht over het werk van
zo'n recreatieteam gedacht moet wor
den. „Het is zwaar en inspannend
en ideaal zou zijn als zo'n team uit
louter ervaren mensen zou bestaan.
Bovendien zou, om alles over de
campings zo goed mogelijk te coördi
neren, een beroepskracht voor dit
werk moeten worden aangetrokken.
Die zou in de winter al veel kunnen
voorbereiden. Neem b.v. de materi
aalvoorziening voor de diverse activi
teiten. Die heeft ons al heel wat
hoofdbrekens gekost".
Joop Wielakker zei gehoopt te heb
ben dat dit recreatiewerk, een voor
treffelijk initiatief van de samenwer
kende kerken in West-Zeeuwsch-
Vlaanderen, in het totale pakket van
de op te richten welzijnsstichting kon
worden opgenomen. „Helaas gaat de
welzijnsstichting niet door", verzucht
te hij.
De samenwerking tussen de teams
en de campingleidingen wordt door
Joop Wielakker goed genoemd „al
zijn wrijvingen tussen ons ideale den
ken en het commerciële denken van
de campinghouders wel eens voorge
komen".
Al staat deelname aan de activitei
ten voor iedere toerist open, de mees
te deelnemers komen toch van de
camping waarop het recreatieteam
zijn tent (letterlijk) heeft opgeslagen.
„Toch zullen ons inziens", aldus het
team op de Panneschuur, „in de toe
komst andere campinghouders op hun
terreinen ook iets dergelijks moeten
organiseren". (Op sommige campings
is dit inderdaad al het geval).
Een wekelijks program van activi
teiten ziet er op schrift vrij zakelijk
uit. Toch is daar een enorme hoeveel
heid ambitie en voorbereidend werk
in gestoken. De programma's zijn
soms uitbereid maar de teams willen
alles goed afwerken. Daarbij schiet
soms de maaltijd in, omdat middag
activiteiten uitlopen in avondactivi
teiten. Dan heeft geen van de leden
van het team tijd om voor de anderen
iets te koken. „Eigenlijk zou iemand
alleen voor het huishoudelijk gedeel
te van het teamwerk moeten worden
aangetrokken", aldus Joop Wielakker.
De campingexploitanten tonen zich
alle drie enthousiast over het werk
van de teams. „De kinderen worden
leuk beziggehouden", aldus mevrouw
Van de Velde van de Panneschuur.
„En 's avonds zijn er leuke dingen
voor de ouderen in de kantine. De
gasten lopen bij slecht weer niet zo
gauw weer weg. Onzerzijds wordt dit
werk ook wel gezien als een soort
klantenbinding en wij zijn blij dat
het er is", vervolgt zij. (De camping
houders dragen een deel bij in de
kosten van dit werk, evenals de ge
meente Oostburg die hiervoor f 200,-
gaf).
Mevrouw Barendse van de Zwin-
hoeve in Retranchement was blij met
het team dat veertien dagen op het
terrein heeft gewerkt. „Heel leuk",
was haar commentaar op het werk.
„Als ze volgend jaar willen terugko
men zullen wij het team weer graag
ontvangen. Wij hadden dit jaar een
gehele wei voor het werk beschikbaar
en ik kan niet anders zeggen dan
dat het team reuze zijn best heeft ge
daan. Ook de kinderen van ouders,
die op andere campings bivakkeerden,
hebben meegedaan", aldus mevrouw
Barendse.
Beheerder Buijze van zeebad Bres
kens liet een gelijkluidend commen
taar horen. „Prima, werkelijk prima
werk", zei hjj.
75 jaar geleden om precies te zijn op 17 augustus 1896 is de
Noordbrabantse Christelijke Boerenbond geboren. In Hotel Noord-
Brabant in Den Bosch. Materiële nood een ernstige Europese
landbouwcrisis had jarenlang de boeren, vooral de kleinere, ge
troffen stond aan de wieg van de prille organisatie. Voor hon
derden boeren dreigde de totale ondergang.
De 31 die op die gedenkwaardi
ge maandag de eerste stap zetten
op de lange, moeilijke, vaak onbe
gaanbaar lijkende weg naar ont
voogding van de boeren werden
geleid door gevoelens van veront
waardiging, protest, mededogen en
angst. Verontwaardiging over het
onbegrijpelijke onrecht aan de
machteloze boeren begaan.
Protest tegen de uitbuiting van
de boeren door woekeraars en de
liberale afzijdigheid van de over
heid bij de groeiende ellende. Me
dedogen met de zedelijk en sociaal
naar de afgrond glijdende boeren
stand. Angst voor het liberalisme
en het opkomende socialisme.
De grote landbouwcrisis begon
omstreeks 1875. Zij heeft onge
twijfeld de organisatie-gedachte en
organisatiewil bij de boeren sterk
gestimuleerd. Ook het voorbeeld
van de christelijke boerenvereni-
gingen in Duitsland was niet
vreemd aan het ontstaan van een
boerenbeweging in ons land. Dat
Duitse voorbeeld bewees immers
dat slechts organisatie, gezamenlijk
optreden, kon leiden tot de op
bouw van een machtspositie.
De landbouwcrisis die omstreeks
1895 over haar dieptepunt heen
was, ontstond toen modern tran
sport en moderne produktiemetho-
den grote vruchtbare maar tot dan
toe onontgonnen gebieden in de
Verenigde Staten, Rusland, Argen
tinië en Canada voor de graanver-
bouw openleigden. Dat goedkope
graan vond ook weer via dat
moderne transport zijn weg
naar de Europese markten. De Eu
ropese boeren maakten toen voor
het eerst op uiterst funeste wijze
kennis met de gevolgen van mo
derne massaproduktie en massa-
vervoer. Het over het algemeen
kleine en zwakke familiebedrijf
kwam in de tang van de moderne
industriële prc-duktiemethoden.
De prijzen van tarwe, rogge, ha
ver, gerst en mout daalden snel.
De waarde van de Nederlandse
graanoogst in 1886, bijvoorbeeld,
was 64 miljoen gulden lager dan in
1881. De import van goedkope bui
tenlandse granen steeg met spron
gen. De Nederlandse boer kon zijn
graan bij wijze van spreken aan
de straatstenenn iet meer kwijt. In
1885 kelderde ook de Europese
veehouderij in elkaar. Buitenland
se concurrentie en te veel gras
land, alsmede geknoei met de
kwaliteit van onze boter, leidden
tot verlies van vele markten. De
Nederlandse veestapel daalde in
vier jaar (1883-1886) bijna zeven
tig miljoen gulden in waarde.
Nog in 1899, toen het diepte
punt van de malaise reeds enige
jaren voorbij was, schreef de jonge
NCB in een brief aan de koningin,
onder andere: „De toestand is in
Noordbrabant in het algemeen on
houdbaar. De grootste boerderijen
zijn het zwaarst met schulden be
last. Onze adviseur, die de provin
cie in alle hoeken heeft bezocht,
verklaart, dat er plaatsen zijn,
waar de boeren maar enkele dagen
in het jaar spek of vlees eten,
geen geld of krediet meer hebben
om van te kopen wat voor de
bebouwing van het land nodig is,
en dat hij nog nergens boeren
heeft gevonden, die in hun bedrijf
zoveel kunnen verdienen, dat zij
in staat zijn om hun kinderen op
tijd uit te huwelijken, tenzij zij
zich willen engageren aan een fa
briek, naar een stad verhuizen of
een ander ambacht aanvaarden".
Het slot van die noodkreet luid
de: „De toestand is dus ellendig en
de toekomst hopeloos. Om de over-
produktie van het vlees tegen te
gaan, is er geen ander middel dan
de graanteelt te bevorderen, die
vroeger voor de boerenstand een
bron van bestaan opleverde. In alle
gevalle, wil men de algehele on
dergang verhoeden, dan moeten zo
spoedig mogelijk afdoende maatre
gelen genomen worden". De boe-
renbonders waren, in hun situatie
heel begrijpelijk vóór protectie.
Maar Nederland was een handel
drijvende natie. Protectie ging in
tegen de liberale wind die toen
waaide.
De toenmalige Maatschappijen
van Landbouw, ook de Noordbra
bantse, waren verenigingen die
zich niet bekommerden om het ze
delijk en lichamelijk welzijn van
de boeren. Wel om landbouwtech
niek. Ze werden geleid door „de
heren": grootgrondbezitters, econo
men, notarissen, ingenieurs, juris
ten, burgemeesters.
De jarenlange en vaak heel felle
strijd die de jonge NCB met die
Maatschappij heeft gevoerd, is
onder andere te verklaren uit
dat verschil in inzicht. Enerzijds,
zo kan men stellen, een instelling
die uitsluitend technlschmaterieel
is gericht, anderzijds een streven
naar verheffing van de boeren
stand, sociaal, geestelijk èn mate-
(Van onze correspondent)
TERNEUZEN In de nacht van
zondag op maandag had op de mr.
F.J. Haarmanweg te Terneuzen een
aanrijding plaats, .waarbij een auto
volkomen werd vernield en een an
dere zware schade opliep, doch die
voor de inzittenden bijzonder goed-
afliep-
Mevrouw S. kwam er met een*
hersenschudding af. Zij moest per
ambulance naar het Julianazieken-
huis worden gebracht. Dë bestuur
der van de andere auto, evenals een
kindje dat achter in hun auto lag,
liepen geen verwondingen op.
(ADVERTENTIE)
HEMELSTRAAT 13,
ST.-JANSTEEN
TELEFOON #1140-26 35
Nagekomen familieberichten
rieel. Waarbij het begrip „christe
lijk", later „katholiek" speciale be
tekenis heeft gehad.
Men dient te beseffen dat de
oprichting van de NCB geen op
zichzelf staande actie is geweest in
de rijke en bewogen historie van
de Nederlandse boerenbeweging. 4
Juli 1896 werd in Utrecht de Ne
derlandse Centrale Boerenbond op
gericht. Op die bijeenkomst zei
Sehaepman kenmerkend gericht
tetfpn de „heren" van de Maat
schappijen van Landbouw „de
boerenbond moet bestaan uit boe
ren op de eerste, tweede en derde
piaats
Het is verleidelijk vele namen te
noemen van hen die de NCB in de
laatste decennia van de vorige
eeuw hebben voorbereid en ge
diend. Het is ondoenlijk is dit
korte bestek. Een uitzondering
dient men te maken voor de „a-
postel van de Brabantse boeren",
de Norbertijn Gerlacus van den
Eisen, de boerenzoon uit Gemert
en priester, die 25 jaar de ziel van
de NCB is geweest. Niet voor niets
hebben vele Brabantse gemeenten
een plein of straat naar hem ge
noemd. Als geestelijk adviseur van
de bond en als. redacteur van het
maandblad later weekblad
heeft hij meer dan wie ook gedaan
om „zijn" boeren te emancipe
ren,.
Hoe duidelijk het overigens de
voormannen van de jonge NCB
voor ogen stond wat moest gebeu
ren, blijkt uiit de besluiten die op
de eerste algemene vergadering, 11
november 1896, zijn genomen.
Toen verplichtte de organisatie
zich boerenleenbanken op te rich
ten, een assurantieregeling te ont
werpen voor huizen, vee, oogst
etc., coöperatieve aankoop van
veevoeder, mest en zaaigoed na te
streven en een maandblad te gaan
uitgeven. Enkele maanden na de
oprichting werd daarmee een ac
tie-programma voor jaren vastge
steld.
JACQUES LEVIJ
Van een onzer verslaggevers)
OOSTBURG De inter
kerkelijke recreatiecommissie
heeft, evenals in de vier voor
gaande jaren, weer veel toeris
ten en hun kinderen aange
naam beziggehouden. Gedu
rende zes weken houden di
verse teams, geformeerd uil
vrijwillig (st)ers, dag-in dag-
uit activiteiten op de ehmpiiigs
Zwinhoeve te Retranchement,
de Panneschuur in Nieuwvliet
en camping Zeebad in Bres
kens.
Leterspel in voorbereiding
