CONTROVERSE IN LABOUR LAAIT OP
EIS:
1200
eYe\y
Werk voor
450 man
in gevaar
GOUD VOOR MIEKE
Soedan in drie kwartier 'om'
jaar
HELFI N.Y. VRAAGT
FAILLISSEMENT AAN
Vijftienjarig
meisje
sticht
twee keer
brand
Lord Astor
overleden
binnenland
buitenland
De riks
Roemenië
WM
Rusland steunt
V.N.-
lidmaatschap
van Peking
OVER GUERRILLA'S
Jordanië eens
met plan voor
conferentie
Mej. Cornelissen
in Tweede Kamer
eJ
vvuenuadg zi jun iy/i
Èommentaar,
De nieuwe rijksdaalder blijkt wel
een probleemkindje te zijn.
Men hoeft niet tot de verstrooiden
te behoren om zo'n muntstuk voor
een gulden uit te geven. Dat blijkt
overigens ook uit de inmiddels wijd
verbreide gewoonte om de nieuwe
rijksdaalders van een herkennings
teken te voorzien.
Handige jongens hebben nu weer
wat nieuws uitgevonden. Ze plak
ken stickers met „dit is een rijks
daalder" op de grotere Antilliaanse
guldens en krijgen op die manier
natuurlijk royaal waar voor hun
geld.
Men mag er zich toch werkelijk
wel over verbazen dat degenen die
het initiatief tot de produktie van
de kleine rijksdaalders hebben ge
nomen de mogelijkheid van al deze
„monetaire" ellende niet hebben
voorzien.
Op zo'n kortzichtigheid zou
eigenlijk een boete moeten staan
van, laten we zeggen, tienduizend
oude rijksdaalders, te verdelen on
der degenen die het kind van de
rekening zijn geworden.
Ceausescoe, de Roemeense partij
leider, wordt in het Westen
niet zelden beschouwd als de De
Gaulle van Oost-Europa: een dwars
ligger die te midden van alle inter
nationale stormen de Russische in
val in Tsjechoslowakije scherp ver
oordeelde, de Breznjev-doctrine naar
de prullenbak verwees, de Ameri
kaanse president Nixon uitbundig
verwelkomde en dikke vrienden
bleef met de Chinezen.
Dit opvallende (buitenlandse) be
leid van Ceausescoe heeft in het
Westen veel waardering ondervon
den, vooral vanwege de zelfverze
kerdheid en vasthoudendheid waar
mee het werd uitgevoerd. Ceau
sescoe heeft zich door dit beleid de
faam van een liberaal onder de
communistische leiders (hij steunde
„rebellen" als Dubcek en Tito) ver
worven, de man die het communis
me ook een wat menselijker gezicht
zou trachten te geven.
Dat is echter een grove vergis
sing, die te verklaren valt uit het
'feit, dat men in het Westen nogal
eens het predikaat „liberaal" plakt
op iemand, die te rebels is voor
Moskou. Ceausescoe is weliswaar
een lastige vriend voor de Russen,
maar alleep waar het de mondiale
contacten van Roemenië betreft en
niet waar de communistische struc
tuur in eigen land (die Tito en Dub
cek probeerden te veranderen) in
het geding is. Welnu, Ceausescoe
heeft nog weinig gesleuteld aan de
Roemeense structuur, die geheel ge-
ent is op de Russische. Roemenië
heeft, na Oost-Duitsland, nog steeds
het hardste regime in de Oosteuro-
pese communistische wereld en de
Roemeense topmannen zijn harde
apparatsjiks, die de conservatieve
communistische leer in de praktijk
brengen. Die praktijk is nog steeds:
geen persoonlijke vrijheden, geen
vrijheid van meningsuiting, het we
ren van (Westerse) buitenlandse in
vloeden en vooral geen pas buiten
de partijlijn.
Naar het oordeel van de appara
tsjiks moeten de Roemenen al van
deze lijn zijn afgedwaald, want de
aangekondigde culturele zuivering
wordt grondig uitgevoerd. Con
tracten met filmmaatschappijen wer
den vorige week al verbroken en
lopende Westerse televisieseries
vonden een vroegtijdig einde.
De zogenaamde culturele zuive
ring is intussen voor Roemenië een
stap terug. Kennelijk wil Ceausescoe
op dit moment geen enkel risico
lopen met wat voor experiment dan
ook. Het image van mildheid, dat
Roemenië in het Westen had, blijkt
in werkelijkheid helaas een fagade
te zijn.
MADRID (DPA) In het
Matesa-proces voor het Spaanse
staatsgerechtshof zijn tegen de
18 beklaagden in het twee jaar
geleden ontdekte exportkrediet
schandaal astronomische vrij
heidsstraffen en geldboeten ge-
eist.
De directeur van de fabriek
van textielmachines Matesa, Juan
Vila Reyes, is 417 maal bedrog
ten laste gelegd. Daarvoor is 1290
jaar gevangenisstraf geeist.
Matesa zou de Spaanse staat
door middel van exportkredieten
voor ongeveer 600 miljoen gulden
hebben benadeeld.
Onder de 18 beklaagden zijn 3
gewezen ministers en een ex-
staatssecretaris.
HAROLD WILSON
onaanvaardbaar
LONDEN (Reuter) De contro
verse in de Britse labour-partij
over een al of niet toetreden van
Engeland tot de Europese Econo
mische Gemeenschap blijkt tot ip
de hoogste regionen te heersen.
Partijleider Harold Wilson riep in
het weekend zijn onaanvaardbaar
uit over de voorwaarden, die ne
Britse onderhandelaar Rippon m
Luxemburg voor de toetreding bad
wetf.i te bedingen. Plaatsvervan
gend labour-voorzitter Roy Jenkins
is echter van mening, dat deze de
beste zijn die verwacht konden
worden.
Op een besloten vergadering van
de parlementsfracties van lahour
deed Je.ikins maandagavond een
felle aanval op de beweringen van
Wilson.
Volgens personen, die deze ver
gadering hebben bijgewoond, pro
beerde Jenkins vooral de argumen
ten te ontzenuwen van zijn tegen
toetreding gekante partijgenoten,
die zeggen dat Engeland zijn ver
plichtingen tegenover het gemene
best moet nakomen.
Jrpkins bracht o.m. in herinne
ring, dat Australië deed of zijn
neus bloedde toen Engeland in de
zwartste dagen van de economi
sche crisis in 1968 om hulp vroeg.
Hij was toen minister van finan
cial.
Er was in die tijd, aldus Jen
kins, een kapitaalsvlucht naar Au
stralië in een periode, dat de Brit
se economie er erg zwak voor
stond. Hij had Australië tot ..wee
maal toe zonder succes benaderd.
De vice-voorzitter zou hieraan
hebben toegevoegd: „Zij waren
zonder meer de hardste, grofste en
meest egoïstische regering waar
mee ik moest onderhandelen".
Hij deed een beroep op de la
bour-partij de kans op toetreding
tot de gemeenschappelijke markt
niet te vergooien. „Naar mijn me
ning zou een labourregering deze
voorwaarden met grote meerder
heid hebben ar#1 genomen", aldus
Jenkins.
De bewogen verdediging van de
toetredingsvoorwaarden door Jen
kins heeft Wilson, die een scheu
ring in de partij wil voorkomen,
voor een ernstig dilemma ge
plaatst.
Jenkins heeft het onmogelijk ge
maakt voor Wilson zich tegen de
EEG te verklaren uit naam van de
gehele partij.
Jenkins zou kunnen rekenen op
de steua van ongeveer een derde
van de lagerhuis-fractie van la
bour.
Jenkins, 53, is de erkende leider
van de socialistische intellectuelen
maar zijn gezag bij de vakbonden
is niet bijzonder groot. Hij zal niet
kinven rekenen op voldoende
steun in de partij om Wilson het
leiderschap te ontnemen.
Maar Jenkins kan rekenen op de
krachtige steun van de vroegere
ministers vr«i buitenlandse zaken,
lord George Brown, Michael Ste
wart en George Thompson, de Eu
ropese onderhandelaar van de re
gering Wilson.
ROY JENKINS
voor toetreding
(Van onze redactie binnenland)
AMSTERDAM/ENSCHEDE De werkgelegenheid voor
de 450 personeelsleden van het confectiebedrijf Helfi In
ternationaal n.v. loopt ernstig gevaar. Gisteren heeft het
bedrijf faillissement aangevraagd bij de Amsterdamse
rechtbank.
De 450 man personeel werken
verspreid op ateliers in Amster
dam, Workum, Enschede, Bene
den-Leeuwen, Vasse, Geesburg
en Neede. Er worden pogingen in
het werk gesteld om de ateliers
afzonderlijk te verkopen. Daar
mee zou de werkgelegenheid vóór
375 personeelsleden mogelijk ge
red kunnen worden, zo verklaar
de de raadsman van Helfi Inter
national mr. Van Schaik. Maar
de toekomst voor de Helfi-perso-
neelsleden, die maandag van va
kantie terugkeren, is allerminst
rooskleurig.
Helfi International is vorig jaar
ontstaan uit een fusie tussen Helfi
regenkleding n.v. en Van Ingen Hol
ding n.v. De directie ziet geen mo-
TWEE HELIKOPTERS die deelna
men aan de hulpverlening voor
slachtoffers van een overstroming
zijn gisteren bij San Fernando de
Apure, 350 km. ten zuiden van Ca
racas, tegen elkaar gevlogen. Bij dit
ongeluk kwamen zes personen om
het leven.
MOSKOU (AP) In een brief
aan de secretaris-generaal Thant van
de Verenigde Naties heeft de Russi
sche minister van buitenlandse za
ken Andrei Gromiko de eis her
haald, dat communistisch China
V.N.-Iid moet worden en dat natio
nalistisch China uit de volkerenor
ganisatie dient te worden gestoten.
Gromiko voorspelde, dat een der
gelijke gedragslijn het prestige van
de. Verenigde Naties zeer ten goede
zou komen. In deze fde brief werd
herhaald, dat de Sowjet-Unie bereid
is om samen met de Verenigde Sta
ten garanties te verschaffen voor
herstel van de vrede in het Midden-
Oosten.
De Russische pers heeft gisteren
voor de egr.ste maal, zij het indirect,
gereageerd op de aankondiging van
Nixons bezoek aan Peking. De
Prawda, Komsomolskaja Prawda en
Krasnaja Zwezda namen een doof
het persbureau Tass verspreid com
mentaar over van de „Daily World",
het orgaan van de Amerikaanse
communistische partij, waarin „de
woorden en daden" van president
Nixon worden gehekeld.
In de komende twee weken zal
Amerika vermoedelijikgaan beslissen
om rijn positie ten aanzien van het
toetreden van China tot de Verenig
de N aties te bepalen.
gelijkheden meer de produktie voort
te zetten in verband met „aanzien
lijke verliezen". De fusie heeft n.l
niet het gewenste resultaat opgele
verd, mede als gevolg van de on
gunstige conjuncturele situatie in de
afgelopen jaren.
De vakbonden zijn over een en
ander ingelicht. Voor een afvloei
ingsregeling zit er volgens vak
bondskringen geen cent in. Dat
hoeft echter geen loonderving te be
tekenen. De bedrijfsvereniging
neemt in zo'n geval allerlei financië
le verplichtingen op zich.
De heer A. Sehellevis van de
christelijke textieibond Unites zei in
een commentaar op de plotselinge
gebeurtenissen: „Het zou me niet
verbazen, als Van Ingen (thans di
recteur van Ramo-Enschede) na het
faillissement alleen doorgaat met het
mode-atelier in Enschede.
Wat de moeEijkheden in de Gro
ninger kledingindustrie betreft zal
de regering pas beslissen over het al
dan niet verlenen van steun als het
resultaat bekend is van een onder
zoek, dat een commissie van des
kundigen insteilt.
Opdracht hiervoor is verstrekt na
een spoedoverleg, dat mr. drs. H
Lamgman, de nieuwe minister van
economische zaken, had met enkele
topfiguren uit de Groningse en lan
delijke oonfeotieindustrie. Zeker
schijnt te zijn, dat voor de Grol-
bedirijv-en geen enkele hoop meer
bestaat. Door sluiting van deze be
drijven zou de werkgelegenheid bij
Mueller wellicht behouden kunnen
blijven.
Het overlegorgaan van de drie
vakcentra-les ziet in de dreigende
catastrofe bij de Groninger Kleding
Unie een ernstige aantasting van de
toch al zwakke werkgelegenheid in
het noorden.
Gistermiddag heeft Mieke Telkamp uit handen van Willem Duys een gou
den plaat gekregen voor haar nummer „Waarheen, waarvoor". Mieke werd
met het goud uerrast tijdens de opnamen voor het programma „op losse groe
pen", dat morgen wordt uitgezonden.
(Van onze redactie buitenland)
AMMAN#BEIROET De Jor
daanse regering heeft gisteren mee
gedeeld het eens te zijn met het
plan een Arabische topconferentie te
houden waarop de strijd tegen de
guerilla's in Jordanië zal worden
behandeld. De woordvoerder van de
regering zei dat men op die confe
rentie dan het Fa estijnse probleem
van alle katten moest bespreken en
gezamenlijk alle krachten bundelen
voor de „bevrijdingsstrijd".
De oproep tot het houden van de
conferentie was uitgegaan van het
Libische staatshoofd, kolonel Gadda
fi. Die had gezegd dat er moest
worden vergaderd om een einde te
maken aan de „bloedige onderdruk
king" van de Palestijnse verzets
strijders in Jordanië.
DEN HAAG Als drs. Th. E. Wes
terterp staatssecretaris wordt in het
nieuwe regeringsteam wordt hij in
de Tweede Kamer opgevolgd door
mejuffrouw G. M. P. Cornelissen uit
Boxmeer.
Mejuffrouw Cornelissen is thans
Eerste Kamerlid voor de KVP.
In de Tweede Kamerfractie van de
A.R, zullen tengevolge van het minis
terschap van de heren Biesheuvel,
Boertien en Boersma drie nieuwe le
den hun intrede doen. In aanmer
king komen mr. J. N. Scholten, burge
meester van Andel-Giessen-Rijswijk,
dr. A. J. Vermaat, lector aan de vrije
universiteit te Amsterdam en drs. A.
Schouten, adjunct-directeur van het
Drenths Economisch Technologisch
Instituut te Assen.
HET RUSSISCHE ruimtestation Sal-
joet is gisteren zijn vierde maand in
de ruimte ingegaan. Sinds zjjn lan
cering op 19 aprl ij.l. is het station
149(1 keer om de aarde gecirkeld.
t
(Van onze correspondent!
LEEUWARDEN De justitie in
Leeuwarden heeft gisteravond op
nieuw een 15-jarig meisje op het po
litiebureau ingesloten, dat tot twee
maal toe brand stichtte in het kin
dertehuis Tjallingahiem. Het is Jo-
landa V., die al 11 jaar in het kin
dertehuis verblijft. Bij de vorige
branden zaterdagavond en gister
avond werd voor ruim f 3500.scha
de aangericht.
In het kindertehuis Tjallingahiem
verblijven een groot aantal kinderen.
Over de motieven van het meisje
tast de politie in het duister. Jolanda
is tot no-g toe niet bereid te zeggen
waarom ze brand heeft gesticht.
Zaterdagavond stak ze een hoop
wasgoed aan in een niet in gebruik
zijnd slaapvertrek. De brand sloeg
uit. Direct nadat zij de brand had
gesticht vluchtte zü uit het kinder
huis.
Politieagenten troffen haar
's nachts om tien over twee aan in
de Prinsentuin. Het meisje werd te
ruggebracht naar Tjallingahiem en
kreeg daar een permanente bewa
king.
Maandagavond mocht ze zioh dou
chen. Jolanda ontsnapte uit de dou
checel en stak de kleding in een kast
op haar slaapkamer in brand. Ook nu
was Jolanda direct na haar brand
stichting gevlucht. Een politieman
trof haar aan bij de ingang van het
zwembad ',,'s Nijlan". Ze is ingeslo
ten in afwachting van een beslissing
van de kinderrechter.
In het verleden heeft Jolanda al
enkele malen eerder brand gesticht
in het kinderhuis. Volgens de politie
is het hier een bijzonder tragisch ge
val. Het meisje is al eens een keer
in overleg met de directie van heit
tehuis en de psychiatrische inrich
ting weer teruggegeven aan haar
moeder. Ze vertelde niets liever te
willen dan naar haar moeder terug
te gaan.
Haar moeder zette haar echter aan
tot prostitutie. Later kwam ze weer
terug in het tehuis en verklaarde
nooit meer uit het tehuis weg te wil
len.
CAIRO (AP) De „paleisrevolu
tie" die in Khartoem een einde
maakte aan het militaire regime, dat
26 maanden heeft geduurd, was het
resultaat van zeer snel werken. Een
diplomaat te Khartoem heeft giste
ren telefonisch aan Cairo gemeld,
dat de zaak in precies drie kwartier
rond was. De staatsgreep begon om
vier uur en was een feit geworden
om kwart voor vijf.
In Khartoem was het gisteren rus
tig. Een demonstratie van aanhan
gers van het nieuwe regime, die
enkele uren duurde. verlieD rus
tig.
Het Iraakse persbureau, dat als
eerste het nieuws van de staatsgreep
heeft gebracht, maakte gisteren be
kend. dat majoor Faroek Osman
Hamdalla zal worden benoemd tot
minister - president van Soedan.
Hamdalla is oud-minister van bin
nenlandse zaken, die ontslagen werd
in november toen in Khartoem een
anti-communistische zuivering werd
gehouden.
Het nieuwe hoofd van de geven
man sterke „revolutionaire raad",
kolonel Babikr el-Noer Osman, arri
veerde vanuit Londen, waar hij in
vrijwillige ballingschap had ge
woond.
De man achter de staatsgreep is
majoor Hashem Ata.
Binnen de 24 uur wordt de vor
ming van het. nieuwe Soedanase ka
binet verwacht.
Majoor Ata heeft in een radiotoe
spraak gez-egd, dat zuid-Soedan on-
afhankeujkheid zal verkrijgen.
Hier was ook al enige malen over
gepraat door de nu afgezette gene
raal Numeiri, maar deze was nooit
zover gegaan om de onafhankelijk
heid te beloven.
In Khartoem zouden alle rege
ringskantoren normaal functioneren.
De nieuwe regering die volgens de
eerste berichten „linkser" is dan
haar voorgangster, heeft ongeveer 20
ministers van het voormalige regime
gearresteerd, over het lot van deze
mensen is niets bekend. Zij heeft
bevolen, dat 49 politieke gevangenen
moeten worden vrijgelaten e» dat
vijf dagbladen tot nader order niet
mogen verschijnen. Er verschijnt nu
alleen het dagblad van de strijd
krachten.
Alle verboden tegen de commu
nistische organisaties, die door het
vorige regime waren in-gesteld, zijn
opgeheven. Het vliegveld van Khar
toem is no-g gesloten.
De couip schijnt zonder bloedver
gieten te zijn verlopen en op weinig
tegenstand te stuiten. Daarop wijst
althans het feit, dat er geen uit
gaansverbod is afgekondigd. De lei
der van de staatsgreep, El Ata, heeft
gezegd de steun van het leger te
hebben.
Overigens schijnt een Soedanese
delegatie onder leiding van minister
van defensie Hassan Abba, die ten
tijde van de staatsgreep een bezoek
aan Zuidslavië bracht, te hopen op
bemiddeling tussen de nieuwe
machthebbers en generaal Ell-Nu-
meiry. De delegatieleden wijzen
daarbij op de grote populariteit van
El-Numeiiy, waardóór het moeilyk
Heden verhalen wij u even een
unicum in de konijnenwereld, en ah
u zich afvraagt hoe weet die men
daar dat het een unicum is dan, dan
verwijs ik direct door naar de heer
S. Broekema, konijnenfokker, leant
die heeft dat gezegd. In Haren, Gro
ningen.
Op de fokkerij van de heer Broe
kema (sorry, het is niet anders) is
namelijk een konijntje geboren met
twee staarten. De „witte wemer" is
springlevend en kerngezond. De
staarten stonden ongeveer vijf centi
meter van elkaar. Het dier heeft ook
twee anusopeningen.
Maar wat gebeurde gisteren tegen
het middaguur? Toen stelde het
dochtertje van de heer Broekema
vast dat het tweede staartje was
verdwenen. Weg. Foetsie. Het won-
derkonijn was een gewoon konijn
geworden, zij het met twee holle
tjes.
De heer Broekema, nog steeds,
meent dat de moeder het extra-uit
steeksel heeft afgebeten. Het blijft
een unicum.
Als u het nu volgende fotootje goed
wil doorgronden, moet u allereerst
even uw krant een slag draaien.
zou zijn hem helemaal uit te schake
len.
De revolutionaire raad heeft de
oprichting aangekondigd van een
nieuw „nationalistisch democratisch
front'', waarin boeren, arbeiders,
soldaten, vrije officieren, intellectu
elen en vertegenwoordigers van het
bedrijfsleven vertegenwoordigd zul
len z(jn.
De revolutionaire raad kondigde
ook aan, dat Soedan een onafhanke
lijke democratischer epubliek" zal
worden. Waarnemers leiden daaruit
af. dat Soedan verder naar links zal
schuiven en de nauwe samenwerking
met Egypte en Libië onder het oac!
van Tripoli van 1969 zal loslaten
Israëlische kranten zien in de Soe
danese staatsgreep, die zij als „pro
communistisch" betitelen, het gevaar
van een uitbreiding van de Russi
sche invloed in dit land en daardoor
in het hele midden-oosten. Deze re
volutie heeft de „linkse extremis
ten" in Khartoem versterkt en zou
ook een zwenking naar links van de
Egyptische president Sadat veroor
zaken. zo menen de kranten.
Inderdaad, uw vermoeden wordt
bevestigd. Dit is of althans lijkt
op geld. U kunt uw krant m
weer in de gewone stand terugbren
gen. Waarna ik u kan vertellen dat
dit geen gewoon geld is.
Neen, dit is een closetrol vol geld,
Zweeds geld, voor gouden poeper-
tjes. Het is een grap van feestartike
lenhandelmaatschappij directeur.
Folke Orlandei. Hij bracht de rollen
in de handel, vol afbeeldingen van
biljetten van 100 kronen.
Maar daarmee kwam hij in con
flict met de autoriteiten die vrees
den dat de mogelijkheid zou worden
aangegrepen om de afdrukken voor
betaling te gebruiken.
En dat mag niet van de autoritei
ten, die er gelijk een „zaak" van
maakten. Zo gaat dat.
Ik ga ook. Morgen zijn we er
weer. Gegroet.
MERIJN
LONDEN (RTR) Op 85-jarige
leeftijd is gisteren in Cannes overle
den lord Astor, de Britse kranten
magnaat die meer dan 40 jaar eige
naar van de Times is geweest.
Na de dood van lord Northcliffe.
eveneens een bekend kraeteneige-
naar, verwierf lord Astor in 1922
een meerderheidsbelang in de Ti
mes, waarvan hij tot hij zich in 1966
terugtrok de belangrijkste eigenaar
was.
Loird Astor's oudste zoon, Gavin,
volgde zijn vader toen als president
van de Times-groep op.
