Kanker
vrij
uit
De vrede
"Beperkt"
Truc
Dol
Bacteriën
Tampons
Agressie
J.Th.J.M. Willems
EN
i de supervisie over vijf
I ruim 100 patiënten,
administratief gebied
takten met o.m. de leidino
utische teams. Krijgen
resse.
erpleging A en B, of alleen
e opleiding aan een Sociale
ifopleiding of ruime
prvaring worden zij
ofdverplegende of
EN
Lfdeling van 24 fot 44
pet een Algemeen Hoofd en
ipeutische teams, voor het
afdeling.
Ziekenverpleging A en B,
eiding. Aanstelling in de
afdelingshoofd. Hebben
i en B of alleen B.
ZAÏfcKüAGBIJLAGE VAN DE STEM/19 JUNI I97I
SENDEN
Leerling Verplegenden
rergelijkbare opleiding, al
tenverpleging A. Zij worden
nde personeelsleden zal
Rechtspositieregeling,-
'overheidspersoneel,
i in het Algemeen
-gediplomeerden fs een
an van de funkties richt dan
lingen, aan de afdeling
trum. Postbus 83.
[Voorlopig kosteloos.
Bij vonnis van de Arron
dissementsrechtbank te
Breda van 11 juni 1971 is
in staat van faillissement
verklaard Petnis Wilhel
mus Antonius Janzen, ca
fetariahouder, wonende te
Breda aan de Haagdijk 50.
Tot Rechter - Commissaris
is benoemd Mr. J. Mendlik,
Rechter in voornoemde
Rechtbank. Tot Curator is
aangesteld de ondergete
kende.
Door de Rechter-Commis-
saris is bepaald, dat de
schuldvorderingen uiterlijk
op 16 augustus 1971 bij on
dergetekende moeten zijn
ingediend en dat de verifi
catievergadering zal wor
den gehouden op dinsdag
7 september 1971 om 15.15
uur in het Gerechtsgebouw
aa nde Kloosterlaan 46 te
Breda.
Mr. A. M. van Tilburg
I Curator.
Breda, Parkstraat 8.
Niemand kan de situatie
in Griekenland veranderen.
Het heeft geen zin om te
protesteren. Voor Vietnam
de straat opgaan doen de
mensen al jaren. Helpt het?
Nana Mouskouri
m God Allemachtig, je mag
tegenwoordig toch niet onze
ker zijn, je moet toch een
supermens wezen. Alles
heeft namen, alles draagt 'n
etiket.
Kees Brusse, acteur
m Van spelen word ik niet
moe, maar als ik op al die
programmabladen van mijn
toehoorders handtekeningen
moet zetten, heb ik de vol
gende dag als het ware lood
in mijn armen.
Arthur Rubinstein
Een grote moeilijkheid is
dat de bevolking van voor
malig Biafra vrijwel niet
over geld beschikt, zodat wel
eens de bekende kringloop
van geen werk, geen geld,
geen handel ontstaat.
Pater Harrie Huiskamp
„Onze Doc die in het Na
tionale Paleis zijt voor het
leven, in de naam van deze
en toekomstige generaties,
uw wil geschiede in Port-au-
Prince en op het platteland,
geef ons heden ons nieuwe
Haïti en vergeef ons nim
mer onze anti-vaderlandlie
vende belagers, die iedere
dag ons land bespuwen. Leid
hen in verzoeking, en verlos
hen niet van het kwade.
Tekst uit schoolboekjes van
Haïtaanse kinderen
In de opvatting van Sina
tra is het paradijs een plaats
waar veel vrouwen en geen
journalisten zijn. Hij beseft
het niet maar hij zou mis
schien beter af zijn als het
precies andersom is.
Humphrey Bogart
m Als ik stop met het roken
kan ik tien jaar langer leven.
Maar heb je je wel eens ge
realiseerd wat dat betekent?
Dat ik dan tien jaar langer
in mijn levensonderhoud
moet voorzien.
Rob Hoeke
Iedere ontwikkeling in de
topsport is een Schotse drie
pas, of hoe de dans precies
mag heten. Drie passen voor
uit en dan twee achteruit.
Wij streven naar het afschaf
fen van die twee passen ach
teruit.
Bram Leeuwenhoek,
chef-de-mission voor de
Olympische Spelen van
München.
Ik vrees dat, wie ooit het
uurrecord verbetert, er altijd
aan herinnerd zal worden
van speciale omstandighe
den geprofiteerd te hebben.
Dat is niet in mijn aard.
Eddie Merckx
Het tewerkstellen van
Indonesische gastarbeiders
in Nederland zou schadelijk
zijn voor het imago van de
Indonesiër hier te lande.
Stelling bij proejschrijt
a Als je honderd keer iets
leest in de meest uiteenlo
pende vragen, ga je je af
vragen wie er nu eigenlijk
gelijk heeft, wij of zij.
Robert Jay Stips,
pianist Supersister
Het jaarlijkse massaal
doden van jonge zeehonden
in Canada, ondanks heftige
protesten in de internationa
le wereld, bewijst nog eens
te meer, dat economische
motieven zwaarder wegen
dan humanitaire en ideële.
Stelling bij proefschrift
a Ik maak het niet meer
mee dat de kunst werkelijk
geïntegreerd zal zijn in de
maatschappij.
graficus Koos van Tol
Terwijl iedereen praat over
kernoorlogen, worden er
elke dag mensen gedood,
oogsten en bezittingen
vernield en breekt er
gemiddeld per vijf maanden
een gewapend conflict van
grotere omvang uit, meestal
ergens in de „derde wereld".
Daar komen geen kernwapens
aan te pas.
Sinds de tweede wereldoorlog
zijn ei geen kernbommen
meer gebruikt maar
in Vietnam alleen al
veel meer conventionele
hommen dan in die hele
tweede wereldoorlog.
In de zesdaagse Sinai-oorlog
in het Midden-Oosten, streden
maar liefst 1000 tanks meer
dan in de historische
U nkslag bij El Alamein
in 1942.
De wapenhandelaar van de
zeventiger jaren is niet meer
een duidelijke aanwijsbare
figuur, zoals een Zaharoff,
Pierpont Morgan, Du Pont,
Krupp of Schneider waren.
De grootste wapenhandelaar
van de wereld is de regering
van de Verenigde Staten,
of liever:
een ongrijpbare onontwarbare
bureaucratische wir\var van
bureaus, commissies,
departementsafdelingen,
rijkelijk overbezet met nauw
gezette, op zichzelf brave,
eerlijke en loyale ambtenaren.
Er bestaat over de
internationale handel in
conventionele wapens
nagenoeg geen literatuur.
Zelfs in de bibliotheek van de
ontwapeningscommissie van
de Verenigde Naties kon
u schrijver George Thayer
niets vinden wat nog niet
bekend was als gevolg#van
een jarenlange speurtocht
door de labyrinten van de
wapenhandel.
Thayer heeft tenslotte zijn
boek, een verbijsterende
opsomming van feiten,
meningen, cijfers etcetera,
klaar gekregen.
In Nederland is hel
verschenen bij Wolters
Noordhof te Groningen in de
onder redactie van prof.
B.V.A. Röling staande reeks
„Standpunten in wereld
problemen".
De Nederlandse titel van dit
lijvige boek luidt
(goed gekozen):
„Een moordhaudel".
Onderstaand verhaal is
gebaseerd op gegevens uit dit
boek, dat overigens op het
moment van vertaling, al weer
enkele jaren euo is.
Internationale wapenhandel
groeit als een kankergezwel
De internationale wapen
handel „corrupteert" als
geen andere. Wapenhande
laren, of zij nu particulier
zijn of in opdracht van de
staat werken, houden zich
wel eens bezig met de es-
tetische kanten van hun
handel en zij geven dan
toe dat er een kwalijke
geur zit aan de produkten
die zij verhandelen. Maar,
zeggen zij dan, als wij niet
leveren doen anderen het
en tenslotte is er vraag
naar wapens en daaraan
zijn wij niet schuldig. Wat
de handel op zichzelf be
treft, zijn wij net zo eerlijk
of oneerlijk als de colle
ga's uit de olie-, koffie- of
theebusiness.
Dit is niet helemaal on
waar. De meeste wapenhan
delaren zijn loyale staatsdie
naars die menen in het be
lang van hun land en zelfs in
het belang van de vrede te
werken. Ook de particuliere
wapenhandel is doorgaans
bezet dcor, weliswaar agres
sief verkopende, maar toch
eerlijke mannen. De steeds
weer voor veel opschudding,
publiciteit en „romantiek"
jorgende mala fide transac
ties en wapensmokkelaffaires
betreffen slechts een zo mini-
maa1 deel van de internatio
nale wapenstroom, dat zij al
die publiciteit nauwelijks ver
dienen. Veel zorgwekkender
is een moreel bankroet zoals
dat blijkt uit het verweer
van de Verenigde Staten,
wanneer zij er van worden
beschuldigd dat 25 tot 30 pro
cent van de Amerikaanse ex
port-wapens terechtkomt in
de onderontwikkelde landen
die ze of niet nodig hebben,
of verkeerd gebruiken, maar
ze ir. elk geval biet betalen
kunnen (en toch moeten).
Nee, nee, zeggen dan de VS-
officials. Zo erg is het niet.
„Slechts zes procent" gaat
naar de derde wereld. Met
andere woorden: wij zijn
slechts een béétje corrupt, 'n
béétje schurkachtig, een béét
je oplichter.
Een moreel bankroet blijkt
ook uit allerlei andere, aan
wijsbare en eigenlijk niet zo
onbekende feiten:
Ook regeringen leveren
dikwijls aan beide strijden-
door
WIM KOCK
de partijen in een conflict. In
de India-Pakistan-oorlog van
1965 vochten Amerikaanse
Pattontanks tegen Ameri
kaanse Patton- en Sherman-
tanks.
Beroepsneutralen en vre-
depredikers als Zweden en
Zwitserland ontpoppen zich
als oorlogsprofiteurs. Van 't
Zwitserse bankwezen is dit
wel algemeen bekend maar
minder in het oog springend
zijn de enorme activiteiten
van deze twee landen op het
terrein van de wapenhandel.
Alleen al de namen Bofors
en Oerlikon zijn met de beste
aapalmprodukten van Dow
"hemical niet weg te bran
den uit de krijgsgeschiede
nis.
De Sovjet Unie, pal staand
voor gelijkheid voor allen, le
vert nog altijd militair ma
teria 1 aan Zuid-Afrika. On
danks een al sinds 1963 van
kracht zijnd wapenembargo
tegen dl' land van de V.N.
Embargo's ontduiken is in
de internationale wapenhan
del even „moreel aanvaard
baar" als belastingontdui
king in een Latijns land. Een
soort sport. Een miljoenen-
sport en een dodelijke sport
weliswaar....
Iedereen schijnt te weten
dat de rijke landen met
inbegrip van de Oosteuropese
voor miljoenen dollars wa
pens opdringen aan landen
die ze niet nodig hebben. In
de wereld zijn dergelijke
voorbeelden legio. Het be
kendste voorbeeld in onze ei
gen contreien is de Bondsre
publiek. Als bijdrage in de
legeringskosten vam Ameri
kaanse troepen moest Bonn
jarenlang wapens kopen van
de V.S. "/apens, die niet no
dig waren en die langs ach
terdeuren doorverkocht
moesten worden, aldus een
bijdrage leverend (bijv.
aan de bewapeningsraoe in
'het Midden-Oosten. Tenslotte
leidde deze voortdurende wa
penindigestie mede tot de val
van het kabinet Erhardt.
te bedienen waren er uiter
aard niet.
De Russen zijn trouwens
ook op een andere manier
glashard. Zij aanvaarden bij
voorbeeld van een onderont
wikkeld land ook betaling in
natura (hun rentes zijn door-
ga~ns veel lager dan de Ame
rikaanse, Britse of Franse).
Dat betekent dat Rusland op
die manier produkten ont
vangt die het niet nodig heeft
en vervolgens op de wereld
markt gaat dumpen waar
door het land dat met die
produkten betaalde, natuur
lijk gedupeerd wordt en al
dus voor de tweede maal de
rekening gepresenteerd
krijgt voor de wapenleveran
tie.
Zelfs de meest doorzichti
ge praktijken in de wapen-
business kunnen er de voor
harde munt wapens verko
pende regeringen niet toe be
wegen de handen ineen te
slaan en paal en perk te stel
len am al die lokale bewa-
peningswedloopjes, die stee
vast ook tot soms niet eens
zulke kleine oorlogen lei
den. De meest doorzichtige
truc is dat een regering die
wapens wil hebben, laat uit
lekken leverancier A. daar
om gevraagd te hebben. Le
verancier B. springt er dan
onmiddellijk in en de betrok
ken regering heeft zonder
veel onderhandelen de ge
wenste wapens. Daarmee is
het natuurlijk niet afgelopen.
De buren van die regering
zien de wapenaankopen met
stijgende onrust en zowel le
verancier A. als leverancier
B. weten dat en beginnen nu
pas goed hun wapens in het
hele gebied te pompen. Het
resultaat is gewoonlijk een
slachtpartij die dan gepaard
gaat met een hoop moralise
rende prietpraat van de le
veranciers A. en B. voor het
forum van de V.N.
A. en B. zijn in de meeste
gevallen natuurlijk de Sovjet
Unie en de Verenigde Staten
die uit welbegrepen eigenbe
lang zo uitvoerig samen ver
gaderen over de beheersing
van hun kernwapenarsena
len.... Zoals 's werelds groot
ste particuliere wapenhande
laar Samuel Cummings eens
zei tijdens een hoorzitting
van de Amerikaanse senaat:
het gaat om geld. Senator
Symington ondervroeg hem.
Cummings zei: „Rusland le
vert ook aan Zuid-Afrika en
Rusland beweert uiteraard
dat het alleen de zwarten wil
helpen. De Russen stellen
veel belangstelling in geld".
Waarop Symington: „Meer
dan in de zwarte bevolking?"
Cummings: „Ja. Er zijn
prac' tige regelingen en be
leidsverantwoordingen en
witboeken en zo, maar door
een goudstuk heen kan je die
nu eenmaal niet lezen", (uit:
Een Moordhandel, door Geor
ge Thayer).
Sinds de wapenleveranties
in plaats van gratis hulp,
handel werden en gingen die
nen om betalingsbalanstekor
ten te bestrijden, komt men
de dolste situaties tegen.
Geld en niet hulp bij de ver
dediging van vrijheid of on
afhankelijkheid moet de
drijfveer van de Russen zijn
geweest toen zij Guinee vol
stopten met anti-tankkanon
nen terwijl er in die dagen
in dat deel van Afrika geen
tank te bespreuren was om
op te schieten.
Alleen om het geld moet
het ook geweest zijn dat de
Russen in 1963 moderne Mig
straaljagers verkochten aan
Somalia, een land met twee
miljoen inwoners die gemid
deld per hoofd 200 gulden
verdienen per jaar, voor ne
gentig procent niet konden
lezen of schrijven en een
„gestudeerde elite" had van
welgeteld 100 personen (in
1962). Technici of piloten om
de Migs te onderhouden en
Volgens voorzichtige schat
tingen is alleen al de inter
nationale wapenhandel van
het westen momenteel goed
voor een bedrag van 40 mil
jard gulden per jaar. Met al
die wapens surplusgoede-
ren, maar even vaak ook
gloednieuwe, zeer moderne
materialen zijn de bijna
zestig oorlogen en grotere ge
wapende conflicten gevoerd
die da wereld sinds de twee
de wereldoorlog troffen. In
clusief staatsgrepen, opstan
den etcetera, komt men
sinds 1945 tot een indruk
wekkende geweldsbalans van
meer dan 300 gewapende con
flicten. De zogenaamd „be
perkte" oorlogen zijn alleen
nog beperkt in geografische
zin, niet in die zin dat men
zich bij het gebruik van wa
pens beperkingen oplegde.
Vietnam en het Midden-Oos
ten zeggen wat dit betreft ge
noeg.
Er zijn geen tekenen dat
de wapenhandel afneemt. In
tegendeel. Er zijn nog min
der tekenen dat het aantal
geweldsconflicten afneemt.
Beide, overbrekelijk met el
kaar verbonden verschijnse
len, nemen alleen maar in
verontrustende mate toe.
Niemand heeft greep op de
internationale, bureaucra
tisch georganiseerde wapen
handel. Niemand is persoon
lijk verantwoordelijk. De ge
weren, tanks en vliegtuigen
worden geleverd door ab
stracte, steeds weer door an
dere motieven en instanties
'edreven lichamen. De inter
nationale wapenhandel is als
sen kankergezwel: onstuit
baar en dodelijk.
De nitriettoevoeging bij
vleesconservering en de bij
voeging van nitraten bij de
vervaardiging van kaas zul
len in de Bondsrepubliek
Duitsland gereduceerd wor
den. Dr. R. Preussmann van
het kankerinstituut in Hei
delberg heeft ontdekt dat de
ze toevoegingen mogelijker
wijze kankerverwekkend zijn.
In tegenstelling tot veel an
dere onderzoekers meent dr.
Preussmann dat kanker voor
90 door chemicaliën wordt
veroorzaakt. Hij zegt over
voldoende bewijzen te be
schikken voor het feit dat
kanker door uiterlijke (en
dus niet erfelijke) omstan
digheden wordt bepaald. Het
feit dat kankeraandoeningen
de laatste tijd vooral in het
spijsverterings-, ademha-
lings en voortplantingsstelsel
optreden is volgens de Duitse
onderzoeker een bevestiging
van zijn stelling.
men dat deze middelen ab
soluut veilig' zijn gedurende
alle stadia van de maande
lijkse bloeding. Ze conclu
deren dat de tampons geen
nadelige invloed hebben op
de samenstelling van de va
ginale flora, dat door tam
pons geen infecties ontstaan
die anders niet ontstaan zou
den zijn, dat mechanische be
schadiging door tampons on
mogelijk is en dat door deze
tampons geen ophoping van
menstruatievocht optreedt.
De morele bezwaren tegen
tampons zijn volgens de art
sen al lang achterhaald.
Misverstanden over men-
struatietampons blijven on
danks alle voorlichting op
dit terrein welig tieren. De
vrouwenarts Jaszmann, de
bacterioloog Kayser en de
arts Rijks-van Beek hebben
daarom nogmaals een on
derzoek ingesteld over de
werking van tampons en zijn
(tot niemands verbazing)
weer tot de conclusie geko-
Onderzoek aan enkele Ame
rikaanse universiteiten en in
de laboratoria van General
Electric heeft duidelijk ge
maakt dat het in de toe
komst wellicht mógelijk zal
zijn om cellulose door bac
teriën af te laten breken.
Glas, plastic en andere stof
fen die tot nu toe een blij
vende belasting vormen van
bet menselijke milieu zullen
dan mogelijk worden omge
zet in voedsel voor dieren en
in een later stadium zelfs tot
voedsel voor de mens. De
onderzoekingen hebben te
vens duidelijk gemaakt dat
de bacterie Cellulomonas
ook afval van strokarton-,
suiker- en soortgelijke indus
trieën kan elimineren.
Prof. dr. K. Lorenz met twee van zijn proefdieren.
De mens is sinds kort on
derwerp van biologisch ge-
(te) lang gemeend dat voor
het menselijk gedrag re
gels golden die ziel. ver uit
strekken buiten en hoven de
wetten van het dierlijk ge
drag. Prof. Konrad Lorenz
dragsonderzoek. Men heeft is als eerste gaan zien dat
deze opvatting niet juist is
en heeft aangetoond dat de
diersoort mens niet alleen
lichamelijk, maar ook gees
telijk uit zijn dierlijke voor
ouders is voortgekomen.
Over deze bevindingen heeft
deze Duitse arts en letter
kundige een aantal boeken
geschreven die niet alleen vol
zeer wetenswaardige infor
matie zitten, maar die bo
vendien gemakkelijk leesbaar
zijn door de populaire wijze
waarop de auteur zijn bevin
dingen presenteert. Van een
dezer boeken is onlangs de
vierde druk verschenen,
„Over agressie bij mens en
dier" heeft dus ook door zijn
commercielb succes wel be
wezen dat 't boek ook in ons
land is aangeslagen. De
vaak humoristische wijze
waarop dr. Lorenz zijn be
vindingen met dieren be
schrijft zal daartoe onge
twijfeld hebben bijgedragen.
„Over agressie bij dier en
mens" door prof. dr. K. Lo
renz. Vertaling dr. D. Hille-
nius. Uitgeverij Ploegsma,
Amsterdam.
De stichting van een Uni
versitaire Pers Nederland
zou aanbeveling verdienen,
gezien de ontwikkelingen in
de Nederlandse uitgevers
wereld en ce subsidierege
lingen van ZWO.
(stelling bij proefschrift
van F. van Holthoon, Gro
ningen).
De verhouding tussen docent
en student is die van mees
ter en leerling tot de student
het tegendeel bewijst.
(stelling bij bovengenoemd
proefschrift).
De Stichting voor Bodem-
kartering in Wageningen
gaat in samen- -erking met
de Rijksgeologische dienst
bodemgegevens vastleggen in
een computergeheugen zodat
deze bij (milieu-) beheers
maatregelen sneller ter be
schikking zullen zijn.
Het werkterrein van de me
disch sexuoloog dient de
grenzen van de sexuele hy
giëne en dn sexuele psycho
pathologie niet te overschrij
den. De medisch sexuoloog
dient een op het vakgebied
van de sexiatrie gespeciali
seerd psychiater te zijn.
(stelling bij het proefschrift
van J. de Haan, VU A'dam.
Het toekennen van gelds
waarde aan milieufactoren
om tot een verantwoord mi
lieubeleid te komen is een
noodoplossing die evenmin
recht kan doen aan de in
trinsieke betekenis van het
milieu als de waarde van het
leven kan worden uitgedrukt
door de hoogte van een le
vensverzekering.
(stelling bij proefschrift
van L. Lijklema, Eindho
ven).
De discussie over fluoride
ring van 't drinkwater staat
in geen verhouding tot de ge
ringe aandacht voor het ho
ge suikergebruik in ons land.
(stelling bij bovengenoemd
proefschrift).
In een proefopstelling bij
München heeft de eerste
magneettrein ter wereld ge
reden. Bijna geruisloos en
geheel zonder uitlaatgassen
liep de proeftrein op magne
ten die het stel aan de rails
vasthielden. De trein wordt
voortgestuwd door een elec
tromotor.
