Priesters
iii de
Kamer
HALF MILJOEN BEJAARDEN ERBIJ
790
PRIJSSLAG
Tfokantie?
Neem Aspirine
dan ook mee!
NLM-Friendship zonder neuswiel
geland
Heath: scheepswerven
aan de Clyde
worden niet gesloten
Expoge-
congres
geopend
LET OP DEZE PRIJSVERSCHILLEN
't SCHEELT VELE GULDENS
I
Volgens CBS
in jaar 2000
RIDDER VAN
RAPPARD MET
PENSIOEN
NIEUWE CAO
BANKBEDRIJF
binnenland
buitenland
JAN HEYMANS: KVP
DAVID VAN OOIJEN: P.v.d.A.
\foor de kinderen:
Aspirine Junior met vruchtensmaak.
Afkoopregeling
rentekaarten
bij jac. hermans prijsslag koopt u voor
groothandelsprijzen
vrije tijdsschoenen in massa verkoop
daaromzo extra voordelig!
KRUISBAND SANDAAL
voetbed, in bruin rundleder
sportieve blauwlinnen
ZOMER LOAFER
grote sortering kurkmuiltjes
DAMES KURKMUILTJE
stevige
JONGENSSANDAAL
BASKETBALL SCHOENEN
JAC. HERMANS
N.V.
IN URMOND
Ouders vragen
justitie om
onderzoek
bij internaat
Donderdag 17 juni 1971
Jan Heymans, 47 jaar, priester-
Gezellige, licht-gezette
Limburger, grijzende bakke
baarden, drukke giebaren, con
verserend in een charmante
mengeling van sociologisch
jargon en woorden, die men tot
voor niet zo heel lang als
„obscuur" placht te omschrij
ven.
David van Ooijen, 31 jaar,
priester.
Slank, atletisch uiterlijk, als je
de rossige pruik en baard zwart
verft zó in te zetten in een
passiespel. Bedachtzaam spre
kend, rustig.
Twee priesters, twee nieuwe
leden van de Tweede Kamer.
Jan Heymans voor de KVP,
David van Ooijen voor de PvdA.
Het journalistieke idee is
pasklaar. Breng Heymans en
Van Ooijen bij elkaar en
verzamel de vonken, die van
hun felle discussies afvliegen,
Hier volgt het resultaat van
deze misvattingi.
David van Dongen (links) en Jan Heymans.
Eerste vraag: Iedereen heeft het
over priestertekorten, over een te
kort aan politici wordt nimmer ge
klaagd- Kan de heren niet voor de
voeten worden geworpen, dat ze
zich elders nuttiger kunnen ma
ken?
Van Ooijen: „Dat hoor je meer.
Maar men realiseert zich blijkbaar
niet dat maar weinig priesters de
hele dag als priester functioneren.
Veel priesters zijn leraar ik
vind dit werk zeker zo nuttig. En
als priester kan ik in mijn vrije
tijd wel degelijk functioneren
i dubbele zin pro deo".
Heymans: „Daar is dat oude idee
van de sacristiepriester weer. Als
ik rustig schat doet vier vijfde van
de priesters allerlei werk dat niet
speciaal des priesters is".
Van Ooijen: „In de vraag klinkt
een bepaalde opvatting van het
priesterschap door. Volgens mijn
visie is de priester de inspirator
van een bepaalde groep die zich
„gelovig" noemt. Dat inspireren
kan gebeuren in de kerk, maar dat
is slechts één vorm".
Heymans: „Helemaal akkoord,
alleen wil ik er wel de nadruk op
leggen dat de priester geen inspi
ratie-monopolie heeft. Hij is één
van de inspiratoren".
Stelling: de politiek wordt onge
loofwaardig genoemd, de priester
wordt ongeloofwaardig genoemd.
De politieke priester is dus dubbel
op ongeloofwaardig.
Van Ooijen: „Het is maar wat je
ongeloofwaardig noemt. In Frank
rijk is de priester nauwelijks om
streden, hij voldoet aan het ver
wachtingspatroon van wijwater
kwast en bonnet. Maar 99 procent
van de mensen daar ziet hem een
voudig niet meer. Als je geen risi
co's neemt krijg je nooit moeilijk
heden, maar je schiet ook niks op.
Ik heb brieven gekregen van men
sen, die zeggen: „Voor mij ben je
als priester afgeschreven", maar
óók brieven waarin het tegendeel
staat. Ik meen gewoon, dat er in
de politiek zoveel beslissende mo
menten zijn, dat ik er iets in kan
doen. Al is het maiar de mensen
laten zien dat je de politiek niet
kunt afdoen met „dat vieze zaak
je".
Heymans: „Laten we duidelijk
afspreken, dat de priester niets
vóór heeft op andere politici, hoog
stens iets tegen. Het glorieuze van
vroeger heb je bij voorbaat ai niet
mee. Het is ook opvallend diat de
mensen die je kennen veel eerder
je keuze accepteren dan de ande
ren, de theoretici. Natuurlijk is er
een hoop rotzooi in de politiek.
Nou, dan wil ik die rotzooi te lijf,
niet in een getto blijven zitten.
Dat klinkt overigens verwaander
dan het is, ik heb echt niet het
idee dat Jan Heymans de wereld
zal hervormen".
Waarom hun uiteenlopende politie
ke keuze?
Van Ooijen: „Mijn keuze voor de
PvdA is gegroeid, zuiver op basis
van het programma. Voor mij is
een partij alleen een middel dat
ergens toe leidt. Confessionele en
niet-confessionele partijen zijn
twéé middelen. Ik kan me voor
stellen dat als ik een tijdgenoot
van Schaepman was geweest, ik
met hem de Staatspartij had opge
richt. - Maar de noodzaak is ver
dwenen. Er valt niks meer te
emanciperen. Daarom wijs ik de
confessionele partij niet principieel
af, maar wel de facto. En ik heb
met name veel bezwaar tegen de
manier waarop de confessie in' de
laatste verkiezingscampagne is ge
presenteerd als een soort dwang
middel tot scheiding der gees
ten".
Heymans: „Voor mij is het ook
geen principekwestie. Ik zie duide
lijk dat je de deconf essionalisering
niet weer weg kunt denken. Je
kunt dan van buiten gaan duwen,
zoals Van Oojen, maar je kunt
ook druk ontwikkelen binnen de
groep. Op zich is het sociologisch
merkwaardig dat een miljoen drie
honderdtachtigduizend mensen op
de KVP hebben gestemd. Heel
merkwaardig, maar het feit dat het
nog (met nadruk op nog) gebeurt,
is een gegeven diait je moet honore
ren. Je kunt mijn weg „de lange
weg" noemen- Maar het is mis
schien niet de makkelijkste".
Hoezo?
Heymans: „Enerzijds ligt het na
tuurlijk voor de hand dat je je als
Limburger bij de KVP aansluit,
anderzijds wijken mijn opvattin
gen sterk af van wat nog bij velen
in de partij leeft. Mensen die me
kennen zeggen nogal eens: Lap
zwans, wat moet jij bij die zak
ken? En ook in de fractie is het
geen kwestie van gemakkelijk ac
cepteren. Er is me serieus heel
voorzichtig gevraagd: „Ben je nog
priester?" En aan het „Nou je zo
goed verdient ga je zeker trou
wen?" ben ik al helemaal gewend.
Er is geloof ik een klein percenta
ge dat mij niet juichend ontvangt,
al was het maar omdat ik als
vrijgezel, met veel vrije tijd, het
spel zou kunnen bederven. Ik ge
loof dat ik eerder verzuip in mijn
partij dan jij in de jouwe".
Van Ooijen: „Ik denk dat er bij
ons in de fractie mensen zijn die
nauwelijks weten wat een priester
is".
Jan Heymans bezette, ais we
reldgeestelijke, voor hij in de Ka
mer kwam, een aantal jaren een
„brugfunctie" tussen kerk en
maatschappij, hetgeen hij als een
„heerlijke baan" omschrijft.
David van Ooijen was onderwij
zer, werd drie jiaar geleden tot
priester gewijd, hield zich vanuit
het domindcanerklooster in, Huis-
sen bezig met vormingswerk. Hoe
hebben zij hun politieke keuze bij
hun overheden ter tafel ge
bracht?
Van Ooijen: „Ik heb de provinci
ale overste nooit gevraagd of het
mocht. Ik heb altijd beseft dat als
je formeel iets vraagt, je ook for
meel antwoord moet hebben, waar
mee de anitwoordgever een deel
van de verantwoordelijkheid op
zich neemt. Ik dacht dat het ele
ganter was om de overste alleen te
informeren, daarmee hem tevens
dekkend".
Heymans: „Nou, is dat nou niet
geweldig, dat het allemaal kan,
ondanks alle verhalen over Ro
meinse hielen waar we onder zit
ten? In Limburg wilden ze me ook
meteen naar de bisschop sturen,
maar ik heb rustig afgewacht.
Voor je gekozen bent kan er zo
veel geschoven worden dat je d'r
toch niet inkomt, en ik heb gewei
gerd om me in dat opzicht in het
politieke spelletje te storten. Ik
ben vain niemand afhankelijk ik
heb zelfs in vijftien jaar geen sti
pendium voor mislezen geaccep
teerd. Maar goed, toen het zover
was dat ik op een verkiesbare
plaats stond heb ik na een verga
dering de vicaris-generaal mijn
plannen meegedeeld. Hij zei: jam
mer dat je weggaat, maar geen
bezwaar. In twee minuten gebeurd.
Zonder toestanden-
Van Ooijen: „Toen bij d-e raads-
en de statenverkiezingen mensen
aan mijn overste schreven dat hij
mij moest verbieden mee te
doen, stuurde hij die brieven terug
met de mededeling: verkeerd gea
dresseerd".
Heymans: „Nou, dat zeg ik toch:
d'r is een verdomd groot stuk ver
draagzaamheid gegroeid. Maar ik
heb intussen wel degelijk respect
voor de mensen die die verdraag
zaamheid niet kunnen opbrengen,
die zich afvragen waar het alle
maal naar toe moet".
Er lijkt weiniiig verschil in het el
dan niet accepteren van de „eer
waarde geachte afgevaardigde" met
betrekking tot de partij waarvoor
hij zitting heeft. Al wil Heymans
wel kwijt dat hij, als van-binnen-
uit-werker, niet volstrekt gelukkig
is met de afwijzende reacties die
hij met name op jongerenforums
krijgt.
Vraag: stel dat KVP en PvdA in
de grond verdwenen, maar Hey
mans en Van Ooijen in de Kamer
dienden te blijven. Voor welke par
tij zouden ze dan kiezen?"
Heymans: „Ik geloof dat ik de
neiging zou hebben te kiezen voor
de PSP. Alleen: die club stelt poli
tiek -niks voor, en ik wil wel
kunnen koeköbakken".
Van Ooijen: „Jasses, mijn eerste
keuze was al moeilijk genoeg.
No-u, ik denk dat ik in dat geval
maar de progressieve volkspartij
zou oprichten".
Heymans: „Je ontwijkt de vraag,
maar je hebt eigenlijk gelijk. De
mogelijke alternatieven, met name
ook de PPR, hebben politiek niets
te betekenen. Al onderschat ik hun
functie als moedige roependen in
de woestijn niet".
Zegt David van Ooijen, als het
gesprek in een nieuw rondje pils
wegglijdt: „We hadden het eigen
lijk over politiek moeten hebben.
Jan. Dan hadden we het oneens
kunnen zijn".
(Van onze parlementaire
redactie)
DEN HAAG In het magische
jaar 2000 zal de Nederlandse bevol
king uit 17.058.200 zielen bestaan,
ruim 4,1 miljoen zielen meer dan in
1970. Dit heeft het Centraal Bureau
voor de Statistiek (CBS) vorig jaar
berekend. De volledige prognose
„Berekeningen omtrent de toekom-
ADVERTENTIE)
stige bevolkingsgroei in Nederland
in de periode 1970-2000" is ter per
se. Uit de komende publicatie zal
blijken, dat het CBS in 1967 nog
uitging van een bevolkingsaantal
van 17,9 miljoen in 2000. Oorzaak
van de nieuwe, lagere raming is de
intussen duidelijk geworden tendens
tot vorming van nog kleinere gezin
nen en een opgetreden uitstel der
geboorten.
Voorts toont het sterfteverloop een
afwijking. Reeds eerder was gesteld,
dat de sterfteonitwikkeling voor
mannen steeds slechter werd. De
ontwikkelingen van de laatste jaren
heeft het beeld nog ongunstiger ge
maakt.
Met betrekking tot de zuigelingen
(kinderen tot 1 jaar) zegt het CBS
dat de daling van de huwelijks
vruchtbaarheid wel leidt tot een ge
ringer kindertal per gezin, maar dat
door de nog voortgaande verjonging
van de huwelijkssluiting en de daar
uit voortvloeiende vermeerdering
van het aantal jonge gezinnen, toch
met een toenemend aantal zuigelin
gen in de beschouwde periode moet
worden gerekend. Thans zijn er
circa 245.000 zuigelingen, over
dertig jaar zullen het er ruim
291.000 zijn.
Ondanks de vruchtbaarheidsdaling
zal ook het aantel leerplichtigen
aanzienlijk toenamen, nog afgezien
van de mogelijkheid dat de jeugd in
de toekomst langer naar school zal
moeten. Thans zitten er 2,3 miljoen
in de leeftijdsgroep 6-15 jaar, in
2000 zullen het er ruim 2,7 miljoen
zijn, een toeneming dus met 17,5
pet.
Het aantal bejaarden zal zowel
relatief als absoluut toenemen.
Thans maken de mensen boven de
65 circa 10 pet. van dc totale bevol
king uit, straks zal dat percentage
rond 11 zijn. In absolute zin bete
kent dit een vermeerdering van het
aantal bejaarden van 1,3 miljoen in
1970 tot bijna 1,9 miljoen in 2000,
een stijging met 555.000 of 42 pet.
Opmerkelijk is voorts, dat niet al
leen de totale bevolking veroudert,
maar dat ook sprake zal zijn van
veroudering der ouderen, die sterker
wordt naarmate de groep ouder is.
De groep 65-74-jarigen zal in de
komende jaren vermeerderen 'met 30
pet, die van 75-84 jaar met 55 pet.
en het hoog bejaarden zal van 1970
op 2000 zelfs meer dan verdubbelen:
in 2000 zullen meer dan 165.000 Ne
derlanders ouder dan 85 jaar zijn.
GORKUM (ANP) Eind juli
gaat Gorkum afscheid nemen vaai
"burgemeester mr. L.R.J. Ridder van
Rappard. Dat gebeurt op 29 juli in
een raadsvergadering en een dag
later tijdens een door de gemeente
aangeboden receptie-
Hij wordt per 1 augustus gepensi
oneerd, na een 32-jarige loopbaan in
Gorkum.
De in Gorkum regerende meerder
heidscoalitie van PvdA, AR, KVP
en D'66 heeft zich uitgesproken voor
een PvdA-burgemeester.
(Van onze redactie binnenland)
SCHIPHOL Met elf passagiers
en drie bemanningsleden aan boord
heeft een Fokker Friendship van de
NLM in de naclit van dinsdag op
woensdag omstreeks half een zonder
neuswiel een geslaagde landing op
een met schuim bespoten baan van
Schiphol uitgevoerd. Doordat hel
neuswiel in de romp was blijven
steken kwam de machine, die door
de zware motoren topzwaar is aan
de voorkant, aan het einde van de
landing met de neus op de baan tot
stilstand. De passagiers sprongen
achter uit de deuren, die door de
schuine stand van het toestel 2 me
ter boven de baan uitstaken. Er
deden zich geen persoonlijke onge
vallen voor.
Het toestel maakte een vlucht van
Schiphol via Enschede naar Gronin
gen. Na de start van Enschede om
half elf 's avonds bleef het neuswiel
in de romp steken, zodat in de
cockpit een rood lichtje bleef bran
den.
De 36-jarige gezagvoerder J. D
van Wijngaarden uit Baarn poogde
eerst door het nemen van scherpe
bochten het neuswiel weer naar bui
ten te krijgen met behulp van de
middelpuntvliedende kracht, doch
dat baatte niet. Daarop keerde hij
terug naar Schiphol, vloog tweemaal
dicht langs de verkeerstoren en ver
nam toen via de radio dat men
duidelijk had geconstateerd dat het
neuswiel niet naar buiten stak. Hij
ging vervolgens een uur lang boven
het IJsselmeer vliegen om zijn over
tollige brandstof op te stoken en
voerde vervolgens omstreeks half
een 's nachts de geslaagde landing
op Schiphol uit.
(Van onze redactie buitenland)
LONDEN De Britse premier
Edward Heath heeft gisteren een
delegatie van arbeiders van scheeps
werven aan de Schotse rivier de
Clyde ontvangen en hen verzekerd
dat de scheepswerven waar zij wer
ken niet gesloten zullen worden. Er
zal een nieuwe maatschappij worden
opgericht om de levensvatbare tak
ken van de „Upper Clyde Shipbuil
ders' 'over te nemen, die dinsdag
failliet is verklaard. De premier kon
echter niet garanderen dat voor alle
werknemers van de UCS eenzelfde
soort werk beschikbaar zal zijn.
De delegatie had Heath verzocht
terug te komen op zijn besluit de
UOS te liquideren, maar Heath zei
ervan overtuigd te zijn dat de maat
schappij in de huidige vorm niet kan
voortbestaan. Hij meende overigens
dat vertrouwen in de toekomst van
de scheepsbouw aan de Clyde ge
rechtvaardigd is. De delegatie zei na
afloop van het onderhoud niet „op
getogen" te zijn over de resultaten
van het gesprek met Heath.
Vertegenwoordigers van de werf-
arbeiders dreigden woensdag dat ze
een politieke beweging zouden vor
men tegen het besluit de „Upper
Clyde Shipbuilding Company" te
sluiten. Ze willen hun zaak ook bij
de Britse parlementsleden bepleiten.
In de streek rond de Clyde, waar al
70.000 werklozen zijn, wordt voor
massale werkloosheid gevreesd.
Een delegatielid zei dat de afge
vaardigden, die met Heath en andere
regeringsvertegenwoordigers hadden
gesproken, de indruk kregen dat ze
te maken hadden met mensen, die
(ADVERTENTIE)
geen idee hadden wat het betekent
om in de rjj te moeten staan voor
een uitkering, en wat werkloosheid
betekent voor een arbeidersgezin.
„Het scheen hen ook niet te kunnen
schelen", zo meende hij.
UTRECHT (ANP) Ook in de op
1 juli a.s. beginnende afkoopperiode
zal weer een groot aantal afkoop
sommen worden uitbetaald aan vroe
gere bezitters van z.g. rentekaarten.
Van 1 juli af zijn aan de beurt zij die
zijn geboren in de jaren 1934, 1935
en 1936. Voor deze groep geldt dat
hun vroegere invaliditeitsverzekering
in elk geval zal worden afgekocht,
ongeacht het aan rentezegels geplak
te bedrag.
Anders ligt het met hen die zijn
geboren in de jaren 1913 en 1914. Zij
kunnen alleen op een afkoopsom re
kenen als hun ouderdomsrente bij
het bereiken van de 65-jarige leef
tijd minder dan ƒ60,per jaar zou
bedragen. In de praktijk wil dit zeg
gen dat in de meeste van deze geval
len alleen dan afkoop plaatsvindt
als in totaal minder dan 268,is
geplakt. Om het aan rentezegels ge
plakte bedrag terug te krijgen, kan
men zich wenden tot de raden van
arbeid. Aanvraagformulieren zijn
daar en op alle postkantoren te ver
krijgen.
maten
40/45
wat 'n prijs
maten 39/45
dit is een bestseller!
blauw/rood of
wit /rood
maten
36/42
16?°
met voetbed
maten 28/31
13?°
maten 32/39 fl.15.90
zoek maar uit
jongens maten 450
heren maten 4^
De 11 passagiers werden door de
21-jarige hofmeester A. G. Plooy
allen achter in de cabine geplaatst
teneinde het gewicht in de staart zo
hoog mogelijk te maken.
Er was op het vliegveld groot
alarm gegeven. Langs de baan ston
den tientallen met zwaailichten ge
markeerde brandweerauto's, ambu
lances en andere wagens gereed. Zij
hoefden niet in actie te komen.
(Van onze redactie binnenland)
AMSTERDAM De delegaties
van werkgevers en werknemers in
het bankbedrijf hebben overeen
stemming bereikt over de cao ver
nieuwing voor 1971.
Met inachtneming van de oon-
maatregel van de regering heeft per
1 januari, naast verwerking van de
ƒ400 uitkering, een salarisverhoging
plaatsgevonden met 3 pet en per 1
april met nog eens 1 pot, Per 1 juli
wordt een verdere verhoging toege
past met 6 pet niet-cumulatief.
De werknemers die op 30 juni in
dienst zijn ontvangen voorts in de
maand julie een uitkering ineens
van 1,75 pet op jaarbasis. De vakan
tietoeslag wordt van 6 pet gebracht
op 7 pet. Er is een afspraak gemaakt
om nader overleg te plegen over de
wijze waarop compensatie zal ge
schieden, wanneer de gemiddelde
prijsstijging in 1971 t.o.v. 1970 de
6,5 pet overschrijdt.
(Van een onzer verslaggever)
BREDA In tegenwoordigheid
van prinses Beatrix en prins Claus
is woensdagmiddag in de aula van
de KMA te Breda het 26e congres
van de Nederlandse Vereniging van
Ex-Politieke Gevangenen geopend.
Ongeveer vijfhonderd congresgan
gers uit alle delen van het land
luisterden naar toespraken van de
voorzitter van de congrescommissie,
de heer J. B. Vermeulen, ir. W. 3.
L.J. Merkx, burgemeester van Bre
da, mr. C. Ch. Aalders, voorzitter
van de vereniging en ir. F.J. Phi
lips, aan wie een erelidmaatschap
werd aangeboden.
Mr. Aalders betoogde tijdens het
uitspreken van de jaarrede dat de
universele verklaring van de rech
ten van de mens dient aangevuld te
worden op het punt van de rechten
van de inwoners van een land, die
zich verzetten tegen overrompeling
en bezetting door een ander land.
„In een bezet land heeft de verzet-
pleger geen rechten. Hij wordt ge-
pleger geen rechten. Hij wordt ge
vangen genomen, verhoord, berecht
en veroordeeld, alles en alleen naar
het believen van de bezetter. Deze
vrijheidsberoving geschiedt geheel
naar willekeur", aldus mr. Aalders.
Hij pleitte voor een aanvulling op
de universele verklaring. Verzets
mensen moeten, indien zij worden
gearresteerd, worden beschouwd als
politieke gevangenen op wie ook de
rechten, toegekend in de universele
verklaring, het verdrag van Rome
en het protocol van Parijs, van toe
passing zijn.
Mr. Aalders deelde mee, dat als
een betreffend voorstel door het
congres zal worden aangenomen, de
vereniging regering en parlement
zal verzoeken voorstellen te doen
ter aanvulling van de rechten van
de mens. De NV Expoge-voorzitter
hield voorts een pleidooi voor de
handhaving van de vijfde mei als
nationale feestdag en vond, wanneer
de nationale herdenkingsplechtig
heid op de Dam in Amsterdam on
der dezelfde condities als in voor
gaande jaren gehouden moet wor
den, dit beter verplaatst kon worden
naar een andere stad.
Na de openingsplechtigheid in de
KMA begaven de congresgangers
zich in een lange stoet naar de
Grote Kerk in Breda, waar „het
witte kruis" en enkele kransen wer
den gelegd.
met schoenaf delingen te; hoogerheide, oostburg, vlissingen en schijndei
(Van onze correspondent)
URMOND Twintig van de 29
ouders, van wie kinderen zijn opge
nomen in de Jongenshof in Urmond,
een tehuis voor minder begaafde
jongens, hebben zich in een brief
gewend tot mr. G. Weggemans, offi
cier van justitie in Maastricht met
het verzoek om een justitieel ingrij
pen in dit internaat.
In het schrijven aan de officier
wordt erop gewezen, dat jongens
hebben ingebroken in de oude kerk
in Urmond, en daar enkele oude
lijkkisten hebben opengebroken, dat
longens in Sittard fietsen hebben
/ernield en dat jongens nu regelma
tig van het internaat weglopen. Ook
wordt gesteld, dat de zwak begaafde
en moeilijk opvoedbare jongens on
handelbaar zijn geworden wegens
gebrek aan goede begeleiding die
ontstaan is door personeelsgebrek.