Priesters iii de Kamer HALF MILJOEN BEJAARDEN ERBIJ 790 PRIJSSLAG Tfokantie? Neem Aspirine dan ook mee! NLM-Friendship zonder neuswiel geland Heath: scheepswerven aan de Clyde worden niet gesloten Expoge- congres geopend LET OP DEZE PRIJSVERSCHILLEN 't SCHEELT VELE GULDENS I Volgens CBS in jaar 2000 RIDDER VAN RAPPARD MET PENSIOEN NIEUWE CAO BANKBEDRIJF binnenland buitenland JAN HEYMANS: KVP DAVID VAN OOIJEN: P.v.d.A. \foor de kinderen: Aspirine Junior met vruchtensmaak. Afkoopregeling rentekaarten bij jac. hermans prijsslag koopt u voor groothandelsprijzen vrije tijdsschoenen in massa verkoop daaromzo extra voordelig! KRUISBAND SANDAAL voetbed, in bruin rundleder sportieve blauwlinnen ZOMER LOAFER grote sortering kurkmuiltjes DAMES KURKMUILTJE stevige JONGENSSANDAAL BASKETBALL SCHOENEN JAC. HERMANS N.V. IN URMOND Ouders vragen justitie om onderzoek bij internaat Donderdag 17 juni 1971 Jan Heymans, 47 jaar, priester- Gezellige, licht-gezette Limburger, grijzende bakke baarden, drukke giebaren, con verserend in een charmante mengeling van sociologisch jargon en woorden, die men tot voor niet zo heel lang als „obscuur" placht te omschrij ven. David van Ooijen, 31 jaar, priester. Slank, atletisch uiterlijk, als je de rossige pruik en baard zwart verft zó in te zetten in een passiespel. Bedachtzaam spre kend, rustig. Twee priesters, twee nieuwe leden van de Tweede Kamer. Jan Heymans voor de KVP, David van Ooijen voor de PvdA. Het journalistieke idee is pasklaar. Breng Heymans en Van Ooijen bij elkaar en verzamel de vonken, die van hun felle discussies afvliegen, Hier volgt het resultaat van deze misvattingi. David van Dongen (links) en Jan Heymans. Eerste vraag: Iedereen heeft het over priestertekorten, over een te kort aan politici wordt nimmer ge klaagd- Kan de heren niet voor de voeten worden geworpen, dat ze zich elders nuttiger kunnen ma ken? Van Ooijen: „Dat hoor je meer. Maar men realiseert zich blijkbaar niet dat maar weinig priesters de hele dag als priester functioneren. Veel priesters zijn leraar ik vind dit werk zeker zo nuttig. En als priester kan ik in mijn vrije tijd wel degelijk functioneren i dubbele zin pro deo". Heymans: „Daar is dat oude idee van de sacristiepriester weer. Als ik rustig schat doet vier vijfde van de priesters allerlei werk dat niet speciaal des priesters is". Van Ooijen: „In de vraag klinkt een bepaalde opvatting van het priesterschap door. Volgens mijn visie is de priester de inspirator van een bepaalde groep die zich „gelovig" noemt. Dat inspireren kan gebeuren in de kerk, maar dat is slechts één vorm". Heymans: „Helemaal akkoord, alleen wil ik er wel de nadruk op leggen dat de priester geen inspi ratie-monopolie heeft. Hij is één van de inspiratoren". Stelling: de politiek wordt onge loofwaardig genoemd, de priester wordt ongeloofwaardig genoemd. De politieke priester is dus dubbel op ongeloofwaardig. Van Ooijen: „Het is maar wat je ongeloofwaardig noemt. In Frank rijk is de priester nauwelijks om streden, hij voldoet aan het ver wachtingspatroon van wijwater kwast en bonnet. Maar 99 procent van de mensen daar ziet hem een voudig niet meer. Als je geen risi co's neemt krijg je nooit moeilijk heden, maar je schiet ook niks op. Ik heb brieven gekregen van men sen, die zeggen: „Voor mij ben je als priester afgeschreven", maar óók brieven waarin het tegendeel staat. Ik meen gewoon, dat er in de politiek zoveel beslissende mo menten zijn, dat ik er iets in kan doen. Al is het maiar de mensen laten zien dat je de politiek niet kunt afdoen met „dat vieze zaak je". Heymans: „Laten we duidelijk afspreken, dat de priester niets vóór heeft op andere politici, hoog stens iets tegen. Het glorieuze van vroeger heb je bij voorbaat ai niet mee. Het is ook opvallend diat de mensen die je kennen veel eerder je keuze accepteren dan de ande ren, de theoretici. Natuurlijk is er een hoop rotzooi in de politiek. Nou, dan wil ik die rotzooi te lijf, niet in een getto blijven zitten. Dat klinkt overigens verwaander dan het is, ik heb echt niet het idee dat Jan Heymans de wereld zal hervormen". Waarom hun uiteenlopende politie ke keuze? Van Ooijen: „Mijn keuze voor de PvdA is gegroeid, zuiver op basis van het programma. Voor mij is een partij alleen een middel dat ergens toe leidt. Confessionele en niet-confessionele partijen zijn twéé middelen. Ik kan me voor stellen dat als ik een tijdgenoot van Schaepman was geweest, ik met hem de Staatspartij had opge richt. - Maar de noodzaak is ver dwenen. Er valt niks meer te emanciperen. Daarom wijs ik de confessionele partij niet principieel af, maar wel de facto. En ik heb met name veel bezwaar tegen de manier waarop de confessie in' de laatste verkiezingscampagne is ge presenteerd als een soort dwang middel tot scheiding der gees ten". Heymans: „Voor mij is het ook geen principekwestie. Ik zie duide lijk dat je de deconf essionalisering niet weer weg kunt denken. Je kunt dan van buiten gaan duwen, zoals Van Oojen, maar je kunt ook druk ontwikkelen binnen de groep. Op zich is het sociologisch merkwaardig dat een miljoen drie honderdtachtigduizend mensen op de KVP hebben gestemd. Heel merkwaardig, maar het feit dat het nog (met nadruk op nog) gebeurt, is een gegeven diait je moet honore ren. Je kunt mijn weg „de lange weg" noemen- Maar het is mis schien niet de makkelijkste". Hoezo? Heymans: „Enerzijds ligt het na tuurlijk voor de hand dat je je als Limburger bij de KVP aansluit, anderzijds wijken mijn opvattin gen sterk af van wat nog bij velen in de partij leeft. Mensen die me kennen zeggen nogal eens: Lap zwans, wat moet jij bij die zak ken? En ook in de fractie is het geen kwestie van gemakkelijk ac cepteren. Er is me serieus heel voorzichtig gevraagd: „Ben je nog priester?" En aan het „Nou je zo goed verdient ga je zeker trou wen?" ben ik al helemaal gewend. Er is geloof ik een klein percenta ge dat mij niet juichend ontvangt, al was het maar omdat ik als vrijgezel, met veel vrije tijd, het spel zou kunnen bederven. Ik ge loof dat ik eerder verzuip in mijn partij dan jij in de jouwe". Van Ooijen: „Ik denk dat er bij ons in de fractie mensen zijn die nauwelijks weten wat een priester is". Jan Heymans bezette, ais we reldgeestelijke, voor hij in de Ka mer kwam, een aantal jaren een „brugfunctie" tussen kerk en maatschappij, hetgeen hij als een „heerlijke baan" omschrijft. David van Ooijen was onderwij zer, werd drie jiaar geleden tot priester gewijd, hield zich vanuit het domindcanerklooster in, Huis- sen bezig met vormingswerk. Hoe hebben zij hun politieke keuze bij hun overheden ter tafel ge bracht? Van Ooijen: „Ik heb de provinci ale overste nooit gevraagd of het mocht. Ik heb altijd beseft dat als je formeel iets vraagt, je ook for meel antwoord moet hebben, waar mee de anitwoordgever een deel van de verantwoordelijkheid op zich neemt. Ik dacht dat het ele ganter was om de overste alleen te informeren, daarmee hem tevens dekkend". Heymans: „Nou, is dat nou niet geweldig, dat het allemaal kan, ondanks alle verhalen over Ro meinse hielen waar we onder zit ten? In Limburg wilden ze me ook meteen naar de bisschop sturen, maar ik heb rustig afgewacht. Voor je gekozen bent kan er zo veel geschoven worden dat je d'r toch niet inkomt, en ik heb gewei gerd om me in dat opzicht in het politieke spelletje te storten. Ik ben vain niemand afhankelijk ik heb zelfs in vijftien jaar geen sti pendium voor mislezen geaccep teerd. Maar goed, toen het zover was dat ik op een verkiesbare plaats stond heb ik na een verga dering de vicaris-generaal mijn plannen meegedeeld. Hij zei: jam mer dat je weggaat, maar geen bezwaar. In twee minuten gebeurd. Zonder toestanden- Van Ooijen: „Toen bij d-e raads- en de statenverkiezingen mensen aan mijn overste schreven dat hij mij moest verbieden mee te doen, stuurde hij die brieven terug met de mededeling: verkeerd gea dresseerd". Heymans: „Nou, dat zeg ik toch: d'r is een verdomd groot stuk ver draagzaamheid gegroeid. Maar ik heb intussen wel degelijk respect voor de mensen die die verdraag zaamheid niet kunnen opbrengen, die zich afvragen waar het alle maal naar toe moet". Er lijkt weiniiig verschil in het el dan niet accepteren van de „eer waarde geachte afgevaardigde" met betrekking tot de partij waarvoor hij zitting heeft. Al wil Heymans wel kwijt dat hij, als van-binnen- uit-werker, niet volstrekt gelukkig is met de afwijzende reacties die hij met name op jongerenforums krijgt. Vraag: stel dat KVP en PvdA in de grond verdwenen, maar Hey mans en Van Ooijen in de Kamer dienden te blijven. Voor welke par tij zouden ze dan kiezen?" Heymans: „Ik geloof dat ik de neiging zou hebben te kiezen voor de PSP. Alleen: die club stelt poli tiek -niks voor, en ik wil wel kunnen koeköbakken". Van Ooijen: „Jasses, mijn eerste keuze was al moeilijk genoeg. No-u, ik denk dat ik in dat geval maar de progressieve volkspartij zou oprichten". Heymans: „Je ontwijkt de vraag, maar je hebt eigenlijk gelijk. De mogelijke alternatieven, met name ook de PPR, hebben politiek niets te betekenen. Al onderschat ik hun functie als moedige roependen in de woestijn niet". Zegt David van Ooijen, als het gesprek in een nieuw rondje pils wegglijdt: „We hadden het eigen lijk over politiek moeten hebben. Jan. Dan hadden we het oneens kunnen zijn". (Van onze parlementaire redactie) DEN HAAG In het magische jaar 2000 zal de Nederlandse bevol king uit 17.058.200 zielen bestaan, ruim 4,1 miljoen zielen meer dan in 1970. Dit heeft het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) vorig jaar berekend. De volledige prognose „Berekeningen omtrent de toekom- ADVERTENTIE) stige bevolkingsgroei in Nederland in de periode 1970-2000" is ter per se. Uit de komende publicatie zal blijken, dat het CBS in 1967 nog uitging van een bevolkingsaantal van 17,9 miljoen in 2000. Oorzaak van de nieuwe, lagere raming is de intussen duidelijk geworden tendens tot vorming van nog kleinere gezin nen en een opgetreden uitstel der geboorten. Voorts toont het sterfteverloop een afwijking. Reeds eerder was gesteld, dat de sterfteonitwikkeling voor mannen steeds slechter werd. De ontwikkelingen van de laatste jaren heeft het beeld nog ongunstiger ge maakt. Met betrekking tot de zuigelingen (kinderen tot 1 jaar) zegt het CBS dat de daling van de huwelijks vruchtbaarheid wel leidt tot een ge ringer kindertal per gezin, maar dat door de nog voortgaande verjonging van de huwelijkssluiting en de daar uit voortvloeiende vermeerdering van het aantal jonge gezinnen, toch met een toenemend aantal zuigelin gen in de beschouwde periode moet worden gerekend. Thans zijn er circa 245.000 zuigelingen, over dertig jaar zullen het er ruim 291.000 zijn. Ondanks de vruchtbaarheidsdaling zal ook het aantel leerplichtigen aanzienlijk toenamen, nog afgezien van de mogelijkheid dat de jeugd in de toekomst langer naar school zal moeten. Thans zitten er 2,3 miljoen in de leeftijdsgroep 6-15 jaar, in 2000 zullen het er ruim 2,7 miljoen zijn, een toeneming dus met 17,5 pet. Het aantal bejaarden zal zowel relatief als absoluut toenemen. Thans maken de mensen boven de 65 circa 10 pet. van dc totale bevol king uit, straks zal dat percentage rond 11 zijn. In absolute zin bete kent dit een vermeerdering van het aantal bejaarden van 1,3 miljoen in 1970 tot bijna 1,9 miljoen in 2000, een stijging met 555.000 of 42 pet. Opmerkelijk is voorts, dat niet al leen de totale bevolking veroudert, maar dat ook sprake zal zijn van veroudering der ouderen, die sterker wordt naarmate de groep ouder is. De groep 65-74-jarigen zal in de komende jaren vermeerderen 'met 30 pet, die van 75-84 jaar met 55 pet. en het hoog bejaarden zal van 1970 op 2000 zelfs meer dan verdubbelen: in 2000 zullen meer dan 165.000 Ne derlanders ouder dan 85 jaar zijn. GORKUM (ANP) Eind juli gaat Gorkum afscheid nemen vaai "burgemeester mr. L.R.J. Ridder van Rappard. Dat gebeurt op 29 juli in een raadsvergadering en een dag later tijdens een door de gemeente aangeboden receptie- Hij wordt per 1 augustus gepensi oneerd, na een 32-jarige loopbaan in Gorkum. De in Gorkum regerende meerder heidscoalitie van PvdA, AR, KVP en D'66 heeft zich uitgesproken voor een PvdA-burgemeester. (Van onze redactie binnenland) SCHIPHOL Met elf passagiers en drie bemanningsleden aan boord heeft een Fokker Friendship van de NLM in de naclit van dinsdag op woensdag omstreeks half een zonder neuswiel een geslaagde landing op een met schuim bespoten baan van Schiphol uitgevoerd. Doordat hel neuswiel in de romp was blijven steken kwam de machine, die door de zware motoren topzwaar is aan de voorkant, aan het einde van de landing met de neus op de baan tot stilstand. De passagiers sprongen achter uit de deuren, die door de schuine stand van het toestel 2 me ter boven de baan uitstaken. Er deden zich geen persoonlijke onge vallen voor. Het toestel maakte een vlucht van Schiphol via Enschede naar Gronin gen. Na de start van Enschede om half elf 's avonds bleef het neuswiel in de romp steken, zodat in de cockpit een rood lichtje bleef bran den. De 36-jarige gezagvoerder J. D van Wijngaarden uit Baarn poogde eerst door het nemen van scherpe bochten het neuswiel weer naar bui ten te krijgen met behulp van de middelpuntvliedende kracht, doch dat baatte niet. Daarop keerde hij terug naar Schiphol, vloog tweemaal dicht langs de verkeerstoren en ver nam toen via de radio dat men duidelijk had geconstateerd dat het neuswiel niet naar buiten stak. Hij ging vervolgens een uur lang boven het IJsselmeer vliegen om zijn over tollige brandstof op te stoken en voerde vervolgens omstreeks half een 's nachts de geslaagde landing op Schiphol uit. (Van onze redactie buitenland) LONDEN De Britse premier Edward Heath heeft gisteren een delegatie van arbeiders van scheeps werven aan de Schotse rivier de Clyde ontvangen en hen verzekerd dat de scheepswerven waar zij wer ken niet gesloten zullen worden. Er zal een nieuwe maatschappij worden opgericht om de levensvatbare tak ken van de „Upper Clyde Shipbuil ders' 'over te nemen, die dinsdag failliet is verklaard. De premier kon echter niet garanderen dat voor alle werknemers van de UCS eenzelfde soort werk beschikbaar zal zijn. De delegatie had Heath verzocht terug te komen op zijn besluit de UOS te liquideren, maar Heath zei ervan overtuigd te zijn dat de maat schappij in de huidige vorm niet kan voortbestaan. Hij meende overigens dat vertrouwen in de toekomst van de scheepsbouw aan de Clyde ge rechtvaardigd is. De delegatie zei na afloop van het onderhoud niet „op getogen" te zijn over de resultaten van het gesprek met Heath. Vertegenwoordigers van de werf- arbeiders dreigden woensdag dat ze een politieke beweging zouden vor men tegen het besluit de „Upper Clyde Shipbuilding Company" te sluiten. Ze willen hun zaak ook bij de Britse parlementsleden bepleiten. In de streek rond de Clyde, waar al 70.000 werklozen zijn, wordt voor massale werkloosheid gevreesd. Een delegatielid zei dat de afge vaardigden, die met Heath en andere regeringsvertegenwoordigers hadden gesproken, de indruk kregen dat ze te maken hadden met mensen, die (ADVERTENTIE) geen idee hadden wat het betekent om in de rjj te moeten staan voor een uitkering, en wat werkloosheid betekent voor een arbeidersgezin. „Het scheen hen ook niet te kunnen schelen", zo meende hij. UTRECHT (ANP) Ook in de op 1 juli a.s. beginnende afkoopperiode zal weer een groot aantal afkoop sommen worden uitbetaald aan vroe gere bezitters van z.g. rentekaarten. Van 1 juli af zijn aan de beurt zij die zijn geboren in de jaren 1934, 1935 en 1936. Voor deze groep geldt dat hun vroegere invaliditeitsverzekering in elk geval zal worden afgekocht, ongeacht het aan rentezegels geplak te bedrag. Anders ligt het met hen die zijn geboren in de jaren 1913 en 1914. Zij kunnen alleen op een afkoopsom re kenen als hun ouderdomsrente bij het bereiken van de 65-jarige leef tijd minder dan ƒ60,per jaar zou bedragen. In de praktijk wil dit zeg gen dat in de meeste van deze geval len alleen dan afkoop plaatsvindt als in totaal minder dan 268,is geplakt. Om het aan rentezegels ge plakte bedrag terug te krijgen, kan men zich wenden tot de raden van arbeid. Aanvraagformulieren zijn daar en op alle postkantoren te ver krijgen. maten 40/45 wat 'n prijs maten 39/45 dit is een bestseller! blauw/rood of wit /rood maten 36/42 16?° met voetbed maten 28/31 13?° maten 32/39 fl.15.90 zoek maar uit jongens maten 450 heren maten 4^ De 11 passagiers werden door de 21-jarige hofmeester A. G. Plooy allen achter in de cabine geplaatst teneinde het gewicht in de staart zo hoog mogelijk te maken. Er was op het vliegveld groot alarm gegeven. Langs de baan ston den tientallen met zwaailichten ge markeerde brandweerauto's, ambu lances en andere wagens gereed. Zij hoefden niet in actie te komen. (Van onze redactie binnenland) AMSTERDAM De delegaties van werkgevers en werknemers in het bankbedrijf hebben overeen stemming bereikt over de cao ver nieuwing voor 1971. Met inachtneming van de oon- maatregel van de regering heeft per 1 januari, naast verwerking van de ƒ400 uitkering, een salarisverhoging plaatsgevonden met 3 pet en per 1 april met nog eens 1 pot, Per 1 juli wordt een verdere verhoging toege past met 6 pet niet-cumulatief. De werknemers die op 30 juni in dienst zijn ontvangen voorts in de maand julie een uitkering ineens van 1,75 pet op jaarbasis. De vakan tietoeslag wordt van 6 pet gebracht op 7 pet. Er is een afspraak gemaakt om nader overleg te plegen over de wijze waarop compensatie zal ge schieden, wanneer de gemiddelde prijsstijging in 1971 t.o.v. 1970 de 6,5 pet overschrijdt. (Van een onzer verslaggever) BREDA In tegenwoordigheid van prinses Beatrix en prins Claus is woensdagmiddag in de aula van de KMA te Breda het 26e congres van de Nederlandse Vereniging van Ex-Politieke Gevangenen geopend. Ongeveer vijfhonderd congresgan gers uit alle delen van het land luisterden naar toespraken van de voorzitter van de congrescommissie, de heer J. B. Vermeulen, ir. W. 3. L.J. Merkx, burgemeester van Bre da, mr. C. Ch. Aalders, voorzitter van de vereniging en ir. F.J. Phi lips, aan wie een erelidmaatschap werd aangeboden. Mr. Aalders betoogde tijdens het uitspreken van de jaarrede dat de universele verklaring van de rech ten van de mens dient aangevuld te worden op het punt van de rechten van de inwoners van een land, die zich verzetten tegen overrompeling en bezetting door een ander land. „In een bezet land heeft de verzet- pleger geen rechten. Hij wordt ge- pleger geen rechten. Hij wordt ge vangen genomen, verhoord, berecht en veroordeeld, alles en alleen naar het believen van de bezetter. Deze vrijheidsberoving geschiedt geheel naar willekeur", aldus mr. Aalders. Hij pleitte voor een aanvulling op de universele verklaring. Verzets mensen moeten, indien zij worden gearresteerd, worden beschouwd als politieke gevangenen op wie ook de rechten, toegekend in de universele verklaring, het verdrag van Rome en het protocol van Parijs, van toe passing zijn. Mr. Aalders deelde mee, dat als een betreffend voorstel door het congres zal worden aangenomen, de vereniging regering en parlement zal verzoeken voorstellen te doen ter aanvulling van de rechten van de mens. De NV Expoge-voorzitter hield voorts een pleidooi voor de handhaving van de vijfde mei als nationale feestdag en vond, wanneer de nationale herdenkingsplechtig heid op de Dam in Amsterdam on der dezelfde condities als in voor gaande jaren gehouden moet wor den, dit beter verplaatst kon worden naar een andere stad. Na de openingsplechtigheid in de KMA begaven de congresgangers zich in een lange stoet naar de Grote Kerk in Breda, waar „het witte kruis" en enkele kransen wer den gelegd. met schoenaf delingen te; hoogerheide, oostburg, vlissingen en schijndei (Van onze correspondent) URMOND Twintig van de 29 ouders, van wie kinderen zijn opge nomen in de Jongenshof in Urmond, een tehuis voor minder begaafde jongens, hebben zich in een brief gewend tot mr. G. Weggemans, offi cier van justitie in Maastricht met het verzoek om een justitieel ingrij pen in dit internaat. In het schrijven aan de officier wordt erop gewezen, dat jongens hebben ingebroken in de oude kerk in Urmond, en daar enkele oude lijkkisten hebben opengebroken, dat longens in Sittard fietsen hebben /ernield en dat jongens nu regelma tig van het internaat weglopen. Ook wordt gesteld, dat de zwak begaafde en moeilijk opvoedbare jongens on handelbaar zijn geworden wegens gebrek aan goede begeleiding die ontstaan is door personeelsgebrek.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1971 | | pagina 3