Vakantiewerk soms levensgevaarlijk wetenschap geen monopolie meer van ijmyersiteit Alleen in dubro citron zit echt Citroensap ARBEIDSINSPECTIE GEEFT INSTRUCTIE UIT Applaus voor van Uden GOED DAT ER POLITIE IS..? Nu citroen frisheid voor uw hele afwas Gewetensbezwaarden niet meer naar Vledder Tito verleent gratie aan Westduitse journalist BREZJNEV IN OOST-BERLIJN Rode Kruis werkt niet mee aan nieuwe hulporganisatie binnenland buitenland Spanning Riskant Een halve citroen in dit Geen koffiedik Democratisering PRESIDENT LAUREAAT v d. ARBEID „Kerk uit het slop" Werken aan toekomst Dinsdag 15 juni 1971 (Van een onzer verslaggevers) DEN HAAG Elk jaar verongelukken in de Neder landse bedrijven scholieren die in hun vakantie geld wilden verdienen. In de afgelopen vijf jaar telde de Arbeidsinspectie 100 gevallen waarin een scholier werd gedood of ernstig werd verminkt. Behalve het verdriet dat gezin nen plotseling overviel betekende een langdurige handicap voor an deren een niet te dragen finan ciële ballast: want lang niet iedere jongen of „meisje" dat va kantiewerk doet is ook verze kerd. Geschrokken van deze feiten heeft de Arbeidsinspectie juist nu het aanbod van werkwillige' scho lieren weer voor de deur staat een aantal aanbevelingen opgesteld. De directies van de bedrijven wordt gevraagd er speciaal op te letten dat de jeugd buiten die sectoren van de onderneming wordt gehouden waar de meeste risico's liggen. De inspectie: „Wan ner scholieren in een bedrijf gaan werken hebben ze veelal een peri ode van spanning en intensieve studie achter de rug en verkeren daardoor meestal niet in de juiste mentale gesteldheid. Daar komt nog bij dat ook in het bedrijf zélf het werkmilieu tijdens de vakan tieperiode niet in alle gevallen opti maal is". Op verzoek van de Arbeidsin spectie heeft het Veiligheidsinsti tuut in Amsterdam instructiekaar ten samengesteld met zes 'gedrags regels voor jeugdige werkers. Het is de bedoeling dat de bedrijven deze kaarten aan vakantiewerkers uitdelen. De aanbevelingen zijn: 1 Houd je aan de opschriften, signalen, afschermingen en aanwij zingen. 2 Voer alleen die handelingen uit die je zijn opgedragen én voor gedaan én uitgelegd. 3 Gebruik gereedschap alleen voor het doel waartoe het is ge maakt. 4 Houd de vloer om je heen vrij. Dus ruim telkens op wat weg kan. 5 Doe niet mee aan geintjes of ruzies. In de werkomgeving is dat te gevaarlijk. 6 Bedwing je lust tot onderzoek. „Even proberen of dat gaat" is te riskant. Neem dus alleen aan vaardbare risico's en stel gerust de nodige vragen. Ook over je verze kering. Aan de achterkant van de kaart wordt er op gewezen dat er grote verschillen zijn tussen de vaste kers: Die andere wéét wat de ge varen zijn, hij herkent ze in de werkomgeving. Hij heeft geleerd hoe hij er veilig mee kan omgaan en hij heeft méégemaakt wat er gebeurt als je teveel risico's neemt. 1 Extra riskant als vakantiewerk zijn al gebleken: Transportmidde len (vorkheftrucks, transportban den); Idimmateriaal (ladders, stei gers); bewegende machinedelen; werknemers en de vakantiewer-tanks (gevaar voor zuurstofgebrek, Scholieren zijn zich vaak niet van het gevaar bewust. ■aanwezigheid gevaarlijke stoffen) en silo's; gassen, electriciteit en chimicaliën. De „Instructiekaart vakantiewer kers" is onder antwoordnummer 1316 te Amsterdam aan te vragen bij het Veiligheidsinstituut. In kleine aantallen wordt hij gratis toegezonden. Het ken een kwestie zijn van leven en dood. (Van onze onderwijsredacteur) TILBURG Wat is de (tamelijk nabije) toekomst van de universi teit? Die belangrijke vraag poogt de Groningse hoogleraar dr. J.Th. Snij ders (psychologie) te beantwoorden. Hij doet dat aan de hand van ont wikkelingen die nu al zijn te onder scheiden. Zijn studie 1) is belang wekkend, omdat de wisselwerking tussen maatschappij en universiteit als u liever hebt: wetenschappe lijk onderwijs steeds sterker wordt. Dat betekent niets meer of minder dan dat plaats en taak van „de universiteit" in onze samenle ving in toenemende mate de moge lijkheden en ontwikkelingen van die samenleving zullen helpen bepa len. Welnu, Snijders meent dat na de oorlog de verhouding tussen weten schap en maatschappij duidelijk is veranderd. Hij toont dat in zijn interessante studie aan. Die veran- ADVERTENTIE) dering is een van de belangrijkste oorzaken van de concrete moeilijk heden waarmee de universiteiten nu worstelen. Want het is juist de uni versiteit als maatschappelijke instel ling die in onze cultuur het meest in historische tradities gevangen zit. Als je gaat proberen iets zinnigs te zeggen over de universiteit van 1980-1985, zul je moeten proberen die maatschappelijke instelling in die tijd haar plaats te geven in de maatschappij. Snijders is geen koffiedik-kijker. Hij wijst erop dat er beslist niet van de ene dag op de andere zo maar een „nieuwe universiteit" uit de lucht zal komen vallen. W'at er over zo'n 10 of 15 jaar uit de bus gaat komen, wordt nu reeds be paald. Het is zonneklaar dat de maat schappij zich in haar veelsoortige ontwikkeling steeds verder zal „ver wetenschappelijken". Niet alleen welvaart en welzijn, maar ook func tionering en besturing van de sa menleving zullen steeds meer be paald worden door wetenschappelijk gefundeerde technieken. Weten schappelijk gevormde mensen zullen met die technieken werken. „Alleen maar lagere school" zal vrijwel tot het verleden gaan behoren. Er gaat in razendsnel tempo een samenle ving ontstaan die lichamelijke ar beid aan machines overdraagt en die heel veel geestelijke routine-arbeid (rekenen, schrijven, boekhouden, re gistreren, controleren) overdraagt aan elektronische breinen. De mens zal dat alles op sommige essentiële punten blijven besturen. De gelegenheid tot „cultuur" en de behoefte eraan zal toenemen. Persoonlijke en sociale problematie- ken zullen meer gewicht krijgen. Het aantal arbeidsjaren gaat ver minderen. Waarschijnlijk zal ons huidige begrip „arbeid" totaal ande re inhoud krijgen. Kort en goed, zulk een samenle ving eist verlenging van de onder wijstijd. We zijn er al mee bezig door de leerplichtige leeftijd te ver hogen. Verder zal het beroepsgerich te onderwijs in zijn mogelijkheden moeten worden uitgebouwd en zal serieus nu eindelijk moeten worden gezocht naar oplossingen van de manieren waarop de samen leving l.aar leden voortdurende vor ming kan geven. Het beroepenpatroon in onze sa menleving ondergaat grote wijzigin gen. De landbouw gaat als factor van arbeidsverschaffing snel achter uit. Het aantal industrie-arbeiders stijgt langzaam. Maar vooral de diensten-sector vraagt steeds meer mensen. En vooral de afdeling „cul tuur" binnen die sector krijgt steeds meer nadruk. Dat zijn de afdelin gen: wetenschapsbeoefening, onder wijs, vorming, communicatiemedia, creatieve beroepen, recreatieberoe- pen. Die tendenties ziet Snijders op het ogenblik. Iedereen zal het met hem eens moeten zijn. Verder is er een sterke druk om bredere bevolkings lagen door het scheppen van nieuwe structuren aan besluitvormingspro cessen te laten deelnemen. Dat is de democratiseringswens. In feite komt die voort uit de groeiende onzeker heid over de gevolgen van de .ver wetenschappelijking van onze sa menleving. Zij drijft naar deelne-, ming van steeds 'meer mensen aan onderwijs en cultuur. Ze wenst een klimaat van openheid, tolerantie en beweeglijkheid. Die democratisering zal ertoe kunnen bijdragen dat jon ge mensen de kans krijgen nieuwe vormen te scheppen waarin oude menselijke waarden kunnen gedijen. Bo vendien betekent die democra tisering een voortschrijdende sprei ding van de macht en een groeiende zeggenschap van de mensen over hun eigen situatie. Snijders voorziet dat die onweerlegbare ontwikkelin gen spanningen zullen oproepen. Dat eigenlijk al voortdurend doen. Maar hij meent ook dat dit alles niet tot vernietiging zal leiden, wel tot schokkende en snelle veranderingen. Hier spreekt natuurlijk zijn peroon- lijke opvatting heel sterk. Hij houdt het kennelijk nog altijd op het ge zond verstand. In ieder geval zal dit alles tot gevolg hebben dat de wetenschap moet veranderen, omdat haar maat schappelijke positie zich wijzigt. De wetenschap zal zich dienen te her oriënteren. Er zal een accentverschui ving optreden ten gunste van de menswetenschappen (biologie, psy chologie en socioculturele weten schappen). Die ontwikkeling loopt samen met het ontstaan van een nieuw humanisme. Die heroriëntatie zal' een herziening van de verdelin gen en verhoudingen meebrengen. „Wetenschapsindeling heeft de voor rang afgestaan aan wetenschapsbe leid" constateert Snijders. Hoger beroepsonderwijs is tot nu toe een voorrecht geweest van een maatschappelijke en intellectuele bovenlaag. Die situatie gaat veran deren. In de Verenigde Staten krijgt meer dan 50 procent van de jeugdi gen op het ogenblik enkele jaren (ADVERTENTIE) hoger beroepsonderwijs in colleges en universiteiten. Hier nog slechts 15 procent. Europa, dus ook Neder land, kan zich dat geringe percenta ge gewoon niet lang 'meer permitte ren. In 1985 zal ook hier in dat opzicht het Amerikaanse percentage zijn bereikt. „Waar het (in dit opzicht) om gaat is, dat wij nu moeten beginnen ons op dat tertiaire (beroepsonder wijs) aan 50 procent van de leef tijdsgroep voor te bereiden", zegt Snijders. Hij wijst erop dat dit tertiair on derwijs „eindonderwijs" is in die zin dat hij zijn studenten direct aflevert aan de maatschappij. Als we het beroepsgerichte onderwijs zien als een nieuwe eenheid in ons hele onderwijsstelsel, ligt het ook voor de hand dat wij in dit onder wijs het Hoger Beroeps Onderwijs zien als de representant van de be roepsopleiding en de universiteit als die van de algemene wetenschappe lijke vorming. Erkennende dat de maatschappij verwetenschappelijkt lijkt het vrijwel zeker dat het terti air onderwijs in de nabije toekomst zowel een algemeen wetenschappe lijke vorming als een beroepsvoor bereiding gaat geven. Beroepsonder wijs en wetenschappelijk onderwijs horen op tertiair niveau bij el kaar. Snijders stelt dat de universiteit als instelling van onderwijs én on derzoek in de afzienbare toekomst gehandhaafd moet blijven. Maar de universiteit moet gaan beseffen dat ze een van de centra van weten schapsbeoefening is en niet langer hét centrum. Zij moet veel meer in relatie treden met andere instituten op dit gebied. Ze zal bovendien scherp moeten kiezen welke terrei nen van onderzoek ze wil bestrij ken. JACQUES LEVIJ 1) Prof. Dr. J.Th. Snijders. „Univer siteit 70-80" (uitg. Wolters-Noord- hoff, 148 pag. ƒ9,50). DEN HAAG (ANP) Kamp Vledder zal op korte termijn worden gesloten als tewerkstelllngsobjecten voor gewetensbezwaarden militaire dienst. Er gaan geen nieuwe gewetensbe zwaarden meer heen. Volgens een woordvoerder van het ministerie van defensie is de sluiting vamhet kamp afhankelijk van de snelheid, waarmee de laatste twee gewetens bezwaarden die nog in het kamp zitten een ander tewerkstellingsob ject gevonden zullen hebben. Zelf schatten dezen dat dit hooguit enke le weken zal duren. BELGRADO (DPA-TANJUNG) De Zuidslavisohe president Tito heeft de Westduitse journalist Hans Peter Rullman van het weekblad Der Spiegel, die in januari wegens spionage tot zes jaar gevangenisstraf was veroordeeld, gratie verleend. Zijn ouders hadden een verzoek om gratie voor hun zoon ingediend. De gratie geldt ook voor twee Zuidsla- vische burgers, die wegens mede plichtigheid tot SV2 jaar warein ver oordeeld' OOST-BERLIJN (RTR AFP) Als vandaag met een dag vertraging (in verband met de verkiezingen voor de Opperste Sovjet in Rusland) in de Werner-Seelenbinder-hal Oost-Berlijn het achtste congres van de Oostduitse communistische partij begint gaat de aandacht van de we reld vooral uit naar de toespraak die de Russische partijleider Leonid Brezjnev zal houden. Na het signaal van Tiflis en de nadere preciseringen die hij vorige week vrijdag nog in Moskou gaf over een wedderzijdse ontwapening tussen oost en west vraagt men zich af of Brezjnev niet van de gelegen heid gebruik zal maken om te spre ken over de kwestie-Berlijn, een be langrijke voorwaarde voor het hou den van een door het socialistische kamp zo gewenste Europese veilig heidsconferentie. Een tweede interessant aspect van het partijcongres is het feit, dat Erich Honecker voor het eerst uitgebreid voor het internationale voetlicht zal treden als eerste secretaris, na jaren in de schaduw te hebben geleefd van veteraan Walter Ulbricht. De 77-jarige Ulbricht, die vorige maand de teugels van de partij aan zijn 58-jarige vroegere plaatsvervan ger overhandigde, zaj nu alleen nog de openingstoespraak verzorgen in zijn hoedanigheid van voorzitter van de staatsraad, een soort super-rege ring. (ADVERTENTIE) (Van een onzer verslaggevers) MAASTRICHT Bij de in stallatie van de heren Guy Vroe- men (van de Sphinx) en S. Post- ma (directeur Van het Maaspa viljoen) tot drager van het Lau reaat van de Arbeid in het Maastrichtse Maaspaviljoen, heb ben zich twee incidenten voorge daan. Enkele journalisten werd de toegang tot de besloten verga dering ontzegd, op grond van het feit, dat een weekblad enige tijd geleden een zeer negatief artikel over het Nederlandse Laureaat van de Arbeid publiceerde. Toen een van de journalisten bleef aandringen, werd een beroep op de Maastrichtse politie gedaan om de man te verwijderen. In de vergadering zelf was het de Brabantse Laureaatdrager, de heer Van der Putten uit Val- kenswaard die daar voor de no dige opschudding zorgde- Hij wilde geen onderscheiding ont vangen van een president van het Laureaat, de heer Van Uden, met naar hij had gelezen „een oorlogsverleden". De president van het Nederlandse Laureaat zou volgens berichten NSB'er zijn geweest. Na die aantijgingen verweerde de heer Van Uden zich door de vergadering mee te delen, dat hij voor een zuiveringscommissie was verschenen, die hem van alle blaam had vrijgesproken. Hij nodigde de talrijke Laureaat dragers uit een commissie te vormen, aan wie hij graag alle stukken, die op zijn zuivering betrekking hebben, wil voorleg gen. Met een ovationeel applaus gaf de vergadering hem toen alle vertrouwen. In een gesprek, dat wij later met de heer Van Uden hadden, gaf hij toe dat hij in 1947 voor een tribunaal moest verschijnen, maar dat hij niet tot een geld boete of gevangenisstraf werd veroordeeld. (Een tribunaal yer- oordeelde Van Uden tot o.a. 5 jaar gevangenisstraf voorwaarde lijk- Red.). Na de publikaties over het „oorlogsverleden" van de heer Van Uden hebben diverse Laure aatdragers hun onderscheiding teruggestuurd. Omdat ik geen vijf meter van de hoek stond! Een bon. Om twee héle meters verschil, de uitslovers! Bij mijnglaasje-voor-het-eten las ik, dat een man van 32 jaar zwaar .gewond was geraakt: hij was een drukke straat in gefietst, en hij had onvoldoen de zicht naar links gehad. Vanwege een auto, die zo wat op de hoek geparkeerd had gestaan... Brieven voor deze rubriek moeren met vol ledige naam en adres worden ondertekend. Bij publicatie zullen deze vermeld worden. Slechts bij hoge uitzondering zal ven deze regel wor den afgeweken. Naam en adres zijn dan bij de redactie bekend. Publicatie van brieven (verkort of onverkort) betekent niet dat de redactie het in alle gevallen eens ia met in houd, c.q. strekkina. Er vindt een verschuiving van de verantwoordelijkheid voor het fun geren van de kerk plaats naar de kant van de gelovigen. Wij zijn nu allemaal verantwoordelijk voor de gang van zaken in de kerk, die momenteel een „verbouwing" ondergaat (en dat zit je natuurlijk een tijd in de rommel). Help zelf mee om die kerk uit de steigers te halen- Doe actief mee om de vormen van geloofspraktijk en de kerkelijke meelevendheid op een hoger peil te brengen en schuif dit niet af op de geestelijkheid. Filosofietjes over „hoe het dan eigenlijk wel moest zijn" zijn misschien wel leuk, maar doe iets concreets. De tijd die u vroeger toch ook kwijt was voor het lof, processies en de hele reuteme- teilt, kunt u nu besteden door bijv. deel te nemen aan een gespreks groep, of u richt er onderling een op. Dit is één van de vele mogelijk heden. Veel jongeren maken tegen woordig zelf diensten, organiseren bezinningsweekenden of een vredes- week etc.! Waar blijven de ouderen? En als het kerkbezoek terugloopt moeten we daarover niet gaat zitten kniezen, maar onszelf afvragen: Past de huidige vorm van de eucharistie viering wel in onze tijd, worden de mensen er wel actief genoeg bij betrokken of moeten ze alleen maar braaf luisteren!! (Wat toch zeker geen kenmerk is voor de moderne mens). Kan er i.p-v. een eucharistie eens niet een bijeenkomst zijn waarin wij onze maatschappij-kriti sche kijk op de wereld vanuit ons geloof en het evangelie eens sterker kunnen belichten. Samen moeten we naar mogelijkheden zoeken en expe rimenteren zodat het een levende kerk blijft. Vergeet nooit dat, ook al staat de kerk eens een tijdje op losse schroeven, jij, jouw geloof in God", „jouw Christen zijn" altijd zult kunnen blijven bewijzen door jouw liefde jegens je medemens. PRINSENBEEK CEES V.D. WESTEN. Vol bewondering heb ik uw bijla ge van dii-sdag j-1. „Werken aan de Toekomst" doorgebladerd en in som mige gevallen gelezen. Het viel mij op, dat sommige takken van het bedrijfsleven en diverse andere be roepen, alfabetisch behoorlijk uit de verf kwamen, eventueel aangevuld met adressen voor informatie. Een ding moet mij wel van het hart, n.l. de m.i. grove nalatigheid, tekortko ming van uw rdaktie, daar met geen woord gerept wordt over de textie lindustrie in Nederland en de oplei dingsmogelijkheden hiervoor- Er werken in Nederland toch al tijd nog c.a. 80.000 mensen in deze sector. De textiel industrie heeft ook broodnodig vakbekwame mensen nodig, of is uw redactie ook al de mening toegedaan dat de textielin dustrie, evenals de landbouw, dan maar uit ons landje moet verdwij nen, om zodoende met regerings (ontwikkelings) hulp naar de ont wikkelingslanden te emigreren. U bent t.o.v. de 80.000 mensen in de textielindustrie schromelijk te kort geschoten en toch zker tegeno ver de inwoners van O-Z.O. Z. Vlaanderen die voor een belangrijk deel werkzaam zijn in deze ak van industrie te Clinge, Kapellebrug, St.-Jansteen en Hulst. HULST TH.J-J. MAES. UTRECHT (ANP) —Het Neder landse Rode Kruis voelt cr niets voor, deel te gaan uitmaken van een nieuwe overkoepelende rampenorga nisatie voor hulp aan het buitenland in vredestijd. In sommige van de organisaties zoals het Algemeen Diakonaal Bu reau van de gereformeerde kerken, de katholieke stichting Mensen in Nood, UNICEF en NOVIB waar mee het Rode Kruis heeft samenge werkt bij de nationale acties voor Peru en Oost-Pakistan, speelt men met de gedachte, zo'n nieuwe orga nisatie met een eigen gironummer te vormen. De directeur-generaal van het Ro de Kruis, de heer A. van Emden, zei zaterdag op de algemene vergade ring van het Rode Kruis in Utrecht, dat het Rode Kruis bereid is tot medewerking aan een centraal gelei de fondsenwerving ten behoeve van rampslachtoffers in het buitenland, maar dat het daarbij dan niet een van de vele zou kunnen zijn in een overkoepelende organisatie die niet onder Rode-Kruisvlag optreedt. Het belangrijkste argument daarvoor i» de handhaving van de eigen identi teit.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1971 | | pagina 3