Aart Staartjes: genoe
van gesubsidieerd toneel
Nieuw gevoel
Ie koop.
radio
televisie
Willi»
Kritische kabouter
Bijbelverteller
Vrije vogel
Opvoedend
RTV-pakket over
ontwikkelingshulp
Fhilishave 90 Super
met 90 sleuven méér.
Je moet m voelen.
PHILIPS
LUCKY LUKE:
Bootrace op de
Missisippi
SUSKE EN WISKE:
De kale kapper
\J\W\JLS /-»>-/ 1 JUINI 17/
Het aantal afvallige acteurs
stijgt met de dag. De een na de
ander stapt uit de veilige schoot
van de gesubsidieerde toneel-
muze, om het op het riskante pad
van de vrije produkties verder
te proberen. En dat geldt niet
alleen voor van hun publiek ver
zekerde topacteurs als Guus Her-
mus of de via zijn tv-bitterkoek-
jes ook niet onbemiddelde Ton
van Duinhoven. Ook steeds meer
jonge acteurs die zich nog niet
als ster aan ons toneelfirma-
mentje hebben vastgezet, durven
dat risico aan. Eén van hen is de
acteur Aart Staartjes.
Waarom verkies je een onzekere
toekomst boven een zeker bestaan
als acteur met dankzij subsidie ook
nog artistieke vrijheden? Dat vroe
gen we Aart Staartjes, 33 vader van
drie kinderen en Uiterlijk het mid
den houdend tussen een kritische
kabouter en een slimmerd met
voortdurende pretlichtjes in zijn
ogen.
„Moet jie luisteren. Het toneêlbe-
zoek Iuopt niet achteruit, het dondert
achteruit. Voor mij is toneel zoals
dat nu te zien is voorgoed voorbij.
Het is net een soort folklore, dat
met veel subsidie iin stand wordt
gehouden. Het leeft niet meer bij en
voor de mensen. Als je zoiets zegt
wordt er altijd geroepen „Maar die
en die voorstelling dan? Die hebben
ze toch maar 100 keer gespeeld en
daar kwamen" zoveel mensen". Goed
maar da,n heb je een voorbeeld Een
uitzondering die door zijn kwaliteit
eruit springt, maar verder alleen
maar die algemene teru ;amg be
wijst". Wat zou dam het alternatief
moeten zijn? Hoe kom je als toneel
speler weer „bij de mensen"? „Ik
geloof dat We een andere vorm moe
ten vinden, dat we toneel voor een
(ADVERTENTIE)
begenadigd acteur loslaten. Indertijd
is im de muziek de „popmuziek"
ontstaan. Dat was een revolutie. Nu
heb je mensen als Frank Zappa,
voor mij hèt voorbeeld hoe het wel
kan. Hij heeft een nieuwe vorm
gevonden Een theatervoorstelling
waarin een heleboel kan en waar
publiek voor is." Nu gaat Aart Staar
tjes dus „De brand in de Jonge Jan"
spelen. Een stuk van Herman Heij-
ermans indertijd geschreven voor
topacteur Henri de V ries. Solo torn eel
voor een begenadigd acteur die er
maar liefst 7 verschillende rollen in
moet vertolken. Bijna alles in com
plete monoloog. De Vries toerde er
Europa en zelfs Amerika mee af en
in d-e Nederlandse taal ontstond een
staande uitdrukking „jongejammen"
Later deed Willem van Capellen dat
nog eens over, terwijl enkele jaren
geleden de gekwelde Vlaamse ac
teur Julie-n Schoenaerts voor de te
levisie Heijermans' zevenklapper
liet ontploffen. Is zo'n stuk v-ali-
manstheater nu een antwoord op de
bestaande toneel situatie? „Heijer
mans heeft in elk geval een authen
tieke vorm van toneel geschreven
die zeer dicht bij het publiek stond.
Duidelijk een soort niet-intellectueel
theater. Hij is de „zangeres zonder
naam" van het toneel en als zodanig
erg bruikbaar om een verloren pu
bliek terug te winrien. Ik sta trou
wens nog helemaal aan het begin
van mijn voorbereidingen. Ton Len-
siink zou de jonge Jan voor me gaan
regisseren maar de tweede acteur
die de officier vain justitie speelt
heb ik nog niet. Gesteld dat bet
allemaal niet lukt met Heijermans
wat ga je dan doen? Televisie. Dat
vind ik een geweldig medium, hele
maal van deze tijd. Ik begrijp niet
dat er zoveel op televisie wordt
afgegeveh. Waarom zou bet erg zijn
als de mensen er voor thuis blijven?
De televisie in ons land is helemaal
niet zo slecht. Het publiek wordt er
in elk geval wel door bereikt. Ten
slotte moet. je bedenken dat ik met
wat ik al voor de televisie doe zo'n
gemiddelde kijkdichtheid van an
derhalf miljoen mensen heb"
Inderdaad kan Aart Staartjes er
zeker van zijn dat bij door de tele
visie bij een groot publiek bekend
is geworden en zeker niet door rol
len in stukken als Ann Jellicoe's
„The knack" of 't nieuwe „De Spra-
kelozen" van Lod-ewijk de Boer. Als
een wat hippe bijbelverteller maak
te hij de Nederlandse jeugd op zon
dagmiddag bekend met het bo-ek der
boeken,terwijl bet met programma's
als „Wat je zegt dat ben je zelf" en
„Zo vader, Zo zoon" een duidelijke
tv-persoonlijkhoid is geworden. „Het
voordeel van televisie, is dat er voor
de mensen begrijpelijke en herken
bare personality's gekweekt worden.
Voor mezelf zie ik dat met zo. Je
wordt bekend en omdat je geaccep
teerd bent kun je daarmee ook veel
gaan doen. Ook dingen die de men
sen niet meteen van je zouden ver
wachten". Zou Staartjes dain eerder
en liever zo'n „personality" zijn dan
„acteur"? „Natuurlijk zijn al die tv-
persoomlijkheden ook acteurs. Een
Willen Duijs is een perfect acteur.
Hij beeft een rol gecreëerd die bij
miljoenen aanslaat, die jongens van
de actualiteitenrubrieken zijn het ook
ti' 4-
xMiimSmwii
AART STAARTJES
maar kijken of hel lukt
tjes tot nu toe gemaakt heeft over
heerst het didactische opvoedende
element. Is dat toeval? „Nee ik zou
best van alles willen doen, maar je
kan jezelf toch niet helemaal ver
loochenen. Ergens wil je toch probe
ren de mensen een beetje progres
siever te maken. Een van de leukste
dingen die ik bijvoorbeeld gedaan
heb was een co-productie tussen de
UNWRA, IKOR en Wereldraad van
Kerken. Het onderwerp was de Pa
lestijnse vluchtelingenkinderen in
Libanon en Syrië. Twee films voor
de Nederlandse televisie en een in
ternationale film. Ik moest de boel
presenteren, maar daar komt weinig
van terecht als je geen woord Ara
bisch spreekt. Mijn werk bestond in
de praktijk dan ook voornamelijk
uit bet bij elkaar krijgen van ver
gunningen om hier en daar te mo
gen filmen en om dit of dait te
mogen doen. Fijn werk".
maar op de vorm van dat cijfer ging
werken, achter elkaar, warm. warm
op die 3 „inzoomen". Een program
ma over melk, waarbij je als kijker
gewoon betrokken raakt. Zoiets
moest je nou met toneel theater of
wait dan ook kunnen doen. Het hele
maal geprogrammeerd bij de mensen
brengen, het aan ze verkopqn. Dat
doen wij niet We zitten in een
theater en de mensen moeten maar
naar ons toekomen".
Jan Blokker
iemand had
programma
nieuws". Ze
ander acteur
eens dat hij
zeggen „Goed
„Achter het
er alleen een
nen. Het voor
deel is dat die mensen acteur zijn
zonder aan de vorm van het toneel
vast te zitten, zonder mee te lopen
in het ambtenarenkorps dat het ei
genlijke toneel aan het worden is".
„Die scheidingslijnen liggen
hier jammer genoeg zo vast. Als
acteur moet je woorden opzeggen
die een ander voor je geschreven
heeft. Van een cabaret-groep als
„Neêrlauds hoop in bange dagen"
(een geweldig stel dat voor mij een
uniek voorbeeld is van hoe het wel
kan) wordt al gezegd „Leuk, maar
het is geen cabaret meer". Dat is
waanzin. In Amerika zouden ze al
een film gemaakt hebben met Wil
lem Duys in de hoofdrol. Ha ha". In
de televisieprogramma's die Staar-
Het mooiste voorbeeld van een
stuk opvoeding in een uniek pro
gramma is voor mij het Amerikaan
se „Sesame street" dat ik in Bussum
gezien tyeb. De opdracht van de
makers was: er is een enorm aantal
kinderen in krottenwijken van ste
den als Chicago, New Orleans, Los
Angeles, die niet naar school gaan.
Maak een televisie-programma voor
die kinderen, waarin je ze les geeft
in rekenen, taal etc. Maar maak het
zo, dat die kinderen bLijven kijken.
Zo, dat ze er speciaal de tv voor
Daar zijn een aantal re-
aan gaan zitten, teke-
en filmers. Die zijn
•kopen als zeeppoe-
N. Dat vind ik iets
je moet voorbij
gaan aan je eigen ijdelheden. Maak
maar eens zo'n programma over re
kenen voor kinderen die geen cijfer
kennen. Ik heb zo'n film over het
cijfer 3 gezien waarbij de camera al
Niettemin ligt er het feit, dat er
hard gewerkt wordt over en gedok
terd aan een nieuwe toneelopzet.
Het voorbeeld van de Amsterdamse
schouwburg en haar bespeling is
overduidelijk. „Ja, maar ik geloof
niet dat ze daar ook maar iets mee
opschieten. Een programma als „La
byrinth" onder Peter Schat, dat leek
er op. Daarin werd duidelijk naar
een andere, eigentijdse vorm ge
zocht". Maar daar was dan toch wel
subsidie voor i nodig „Natuurlijk kun
je subsidie niet missen bij het ont
wikkelen van iets niieuws. Maar er
was publiek voor „Labyrinth". Meer
publiek zelfs dan men verwacht
had. Als men gewend is aan derge
lijke producties, aan die andere
vorm, moet het zo worden dat die
subsidie kan vervallen." Aard Staar
tjes, niet voor niets eens de „vrije
vogel" van de Fabeltjeskrant, zit
met een maag vol kritiek op de
toneelsituatie van dit ogenblik en
met een hoofd vol ideeën voor de
toekomst. Ze Zijn niet allemaal even
duidelijk ontwikkeld, maar hij is
tenminste bereid een stap te doen,
een stap waarbij hij de veilige sub
sidie en daardoor een vast inkomen
laat schieten voor een groot aantal
vraagtekens.
Hij begint plotseling te lachen.
„Vreemd, als je er aan denkt wat je
over vijf jaar doet. Dat kan vain
alles zijn. Gek idee".
NEDERLAND I:
NOS
18.45 (kleur) TIM EN DE LEEUW
(Zie toelichting)
18.55 (kleur) JOURNAAL
AVRO
19.05 TOPPOP
20.00 (kleur) JOURNAAL. NOS
20.21 PEYTON PLACE
21.10 (kleur) SPECIAL: FRANK
SINATRA JR. MET FAMILIE EN
VRIENDEN
22.00 AVRO'S TELE VIZIER-MAGA
ZINE
22.50 (kleur) JOURNAAL. NOS
22.55 SLUITING
NEDERLAND II
NOS
18.45 (kleur) TI MEN DE LEEUW
(Zie toelichting)
18.55 (kleur) JOURNAAL
19.05 DEN HAAG VANDAAG
19.10 (kleur) VRIJ UIT
KRO
19.30 (kleur) FELIX DE KAT
19.38 (kleur) HET VERRE WESTEN
20.00 (kleur) JOURNAAL. NOS
21.21 'KRO-WIELERRONDE
21.10 (kleur) PAUL VLAANDE
REN
22.00 (kleur) LODYNSKI'S VLOOI
ENMARKT
22.35 (kleur) JOURNAAL. NOS
22.40 SLUITING.
DUITSLAND I:
20.00 (kleur) JOURNAAL EN
WEERBERICHT
20.15 (kleur) ALLES OF NIETS
21.00 (kleur) LA STRATEGIA DEL
RAGNO
Italiaanse speelfilm uit 1970.
22.45 (kleur) JOURNAAL, KOM-
MENTAAR EN WEERBERICHT
23.05 SLUITING
DUITSLAND II:
19.45 (kleur) HEUTE
20.15 (kleur) DE SPORTSPIEGEL
21.00 (kleur) DEPARTEMENT S
„Als de vis wil bijten".
21.50 (kleur) ZWARTE KUNST
22.20 (kleur) JOURNAAL, WEER
BERICHT EN KOMMENTAAR
22.35 NACHTSTUDIO
0.10 SLUITING
FRANKRIJK (Rijssel)
12.30 MIDI CHEZ VOUS
13.00 JOURNAAL
13.20 TéLé-VILLAGES
13.43-13.46 BEURSBERICHTEN
14.05-14.46 en 16.30-18.00 SCHOOL
TELEVISIE
18.30 NIEUWS
18.35 VIVRE AU PRéSEN'l"
18.55 VOOR DE KLEUTERS
19.00 REGIONAAL NIEUWS
19.20 MEDEDELINGEN EN WEER
BERICHT
19.25 RIEN QUE LA VéRITé
19.40 MEDEDELINGEN
19.45 JOURNAAL
19.45 JORNAAL
20.10 MEDEDELINGEN
20.15 FEUILLETON
20.30 DAKTARI
21.20 LES él'OILES DE LA CHA'
SON
22.00 MEDISCHE UITZENDING
23.20-23.35 JOURNAAL
SELGIë (Nederlands)
18.00 (kleur) DE FABELTJES
KRANT
18.05 (kleur) SKIPPY
18.30 TIENERKLANKEN
19.05 DE TOEKOMST VAN ONt
VERLEDEN
19.35 HIER SPREEKT MEN NE
DERLANDS
19.43 MEDEDELINGEN
19.45 NIEUWS
20.10 WACHTWOORD
20.40 (kleur) SPELEN ME'
VUUR
22.10 SCHATTEN OP ZOLDER
22.50 NIEUWS
BElGIë (Frans)
18.05 NIEUWS IN HET KORT
18.10 TV CLUB JUNIOR
18.25 AFFICHES
18.55 BéBé ANTOINE
19.00 LA DEMOISELE D'AVIG
NON
19.30 LË MONDE DES FORMES
19.40 WEERBERICHT
19.45 JOURNAAL
20.10 (kleur) JOUR DE NOCES
21.20 L'ENFANT ET NOUS
22.30 JOURNAAL
Dinsdag 1 juni
HILVERSUM I 402 M EN FM
KRO: 12.00 (S) Van twaalf tot
twee: gevarieerd programma. (12.22
Wij van het land; 12.26 Mededelin
gen t.b.v. land- en tuinbouw; 12.30
Nieuws; 12,41 Actualiteiten; 13.00-
13.05 Raden maar...) 14.05 (S) Lich
te grammofoonmuziek. 14.30 (S) In
terlokaal: muzikaal middagmagazine.
(16.00-16.02 Nieuws). Overheids
voorlichting: 17.00 Sociologische as
pecten van de Nederlandse Antillen.
Vraaggesprek van Raymundo Debrot
met drs. R.A. Romer. KRO: 17.10
Voor de kinderen. 17.15 Finale Kin
derzangfestival. 17.45 Hai!: jeugd!
programma Politieke Partijen; 18.19
Uitzending van de Politieke Partij
Radikalen. KRO: 18.30 Nieuws.
18.41 Actualiteiten. 19.00 (S) Licht
ensemble met solisten. 19.45 (S)
Lichte grammofoonmuziek. 20.00 (S)
Klassieke en moderne orkestwer
ken (gr). 21.25 Week van de Koor
zang: moderne koormuziek. 21,55
We hebben alle begrip, hoorspel.
22.25 Overweging. 22.30 Niéuws.
22.38 Den Haag vandaag. 22.50 Reis-
óogst: toeristisch magazine. 23.15
(S) Lichte muziek. 23.55-24.00
Nieuws.
HILVERSUM II 298 M EN FM
12.30 Overheidsvoorlichting: Uit
zending voor de landbouw, 12.40
Knipperlicht: wekelijks verkeersma-
gazine. 13.00 Nieuws. 13.11 Radio
journaal. NOS: 13.30 Den Haag van
daag. 13.35 Spiegel van België: mu
ziek en nieuws van onze zuiderbu
ren. 14.05 Jazz uit het Historisch
Archief. 14.30 (S) Het Promenade-
orkest: amusementsmuziek. 15.00
Van ta-ta tot totale taal: een rubriek
over het leven in de taal. AVRO:
15.10 Muziekmiddag, waarin om:
15.10 (S) Nieuwe grammofoonpla
ten, met toelichting; 16.00 Nieuws;
16.03 (S) Internationale Gitaardagen
1971; 16.45 (S) Spaanse Muziek van
de 13e tot de 20e eeuw: 18e-eeuwse
kamermuziek. 17.15 (S) Week van
de koorzang: Eindilovens vocaal
dubbelkwartet, 17.30 Trefpunt: dis
cussierubriek voor actuele zaken.
17.55 Mededelingen. 18.00 Nieuws.
18.11 Radiojournaal. 18.25 (S) Licht
orkest en zangsolist. 18.55 (S) Jeugd
en ritme. 19.25 Paris vous parle.
19.30 Nieuws. 19.35 Vanavond, geva
rieerd programma met om: 19.35
Caribia: muziek uit Suriname en de
Nederlandse Antillen; 20.00 Geluk
kig in het spel: licht programma
met veel muziek en een prijsvraag;
21.00 (S) Zomertoer: lichte muziek;
21.30 Herengracht drie-drié-acht;
22.00 (S) Jazz Spectrum. 22.30
Nieuws. 22.40 Mededelingen. 22.45
Radiojownaal. NOS: 22.55 Zin-tUig
nr. 42: Gewaarwordingen van en
over mensen die zich uiten op podi
um en doek, in atelier en boek,
buiten het Nederlandse taalgebied.
23.55-24.00 Nieuws.
HILVERSUM III 240 M EN FM
13.00 Nieuws. 13.03 De Eddy Bec
ker Show. (14.00 Nieuws). 15.00
Nieuws. 15.03 Drie-draai. 16.00
Nieuws. 16.03-18.00 Mix: rijp en
groen op alle toeren. (17.00
Nieuws).
BRUSSEL (NED. UITZ.) 324 M
12.00 Nieuws, .mededelingen en
SOS-berichten. 12.08 Tuinbouwkro
niek. 12.15 Muziekprogramma. 12.5f
Buitenlands persoverzicht. 13.00
Nieuws en toneelagenda, 13.20 Dans
muziek. 14.00 Nieuws. 14.03 Geva
rieerd programma. (15.00 Nieuw -
16.00 Nieuws en beursberichten)
17.00 Nieuws. 17,15 Voor ,oudei
luisteraars. 17.55 Weegschaal. 18.00
Nieuws. 18.03 Voor de soldaten
18.28 Paardesportuitslagen. 18.30
Verkeersinformaties. 18.45 Spor;.
18.55 Taalwenken. 19.00 Nieuws en
actualiteiten. 19.40 Romantische mu
ziek. 19.45 Klankbeeld. 19.55 Ro
mantische muziek. 20.00 Grammo-
l'oonplatenprogramma. 22.00 Nieuws
en De Zeven Kunsten. 22.20 Jazz
muziek. 23.00 Nieuws. 23.10 Stem
mige muziek. 23.40-23.45 Nieuws.
VOOR het basisonderwijs wordt
via radio en televisie begin volgend
jaar een onderwijs-leerpakket over
ontwikkelingssamenwerking uitge
zonden. Dit project komt tot stand
onder verantwoordelijkheid van de
protestants-christelijke en rooms-ka-
tholieke basisstichtingen van de
NOT (Nederlandse Onderwijs Tele
visie, en de KRO en de NCRV, en
in samenwerking met de nationale
commissie ontwikkelingsstrategie
'70-'80. Het is voor het eerst in ons
land, dat radio en televisie bij een
dergelijk project betrokken zijn.
Het multimediale onderwijs-leer
pakket omvat vijf schoolradio-uit
zendingen, vier schooltelevisie-uit
zendingen, een dia-serie en schrifte
lijk materiaal voor onderwijzenden
en leerlingen. Het pakket is bedoeld
voor de hoogste klassen van het
basisonderwijs. Verwacht wordt, dat
150.000 scholieren de eerste serie
lessen over ontwikkelingssamenwer
king zullen volgen. Daarbij gaat het
er om bij de leerlingen het verlan
gen te vergroten naar rechtvaardig
heid en menselijke solidariteit, en
hun zo een gelegenheid te bieden
aan de verlangens vorm te geven en
iets van hun eigen verantwoorde'
lijkheid in deze te ontdekken.
(ADVERTENTIE)
A
