Oosterse cultuur in klei gebakken
Het leven tussen Geert en Domien
SEX IN DE KRANT
VEILIGHEID DIPLOMATEN KAN NIET GEGARANDEERD WORDEN
Eilandje in opstand door
komst Maffia-bannelingen
kunst
cultuur
en
te keur
De berg
kwam op
de Zoom
Reacties
van
Van Beek
Een geste
van ***<*-
de krant
EGOÏSME
PURE WINST
MILJOENENZAAK
IMPOTENT
Tegen dwang
Illusie van kracht
Moeilijk
28 MEI 1971
TURNHOUT HEEFT vanaf van-
d tot en met zondag een Euro-
Muziekfestival. Muziekkorpsen
Duitsland, Nederland, Oostenrijk,
emburg, Frankrijk, Tsjechoslo-
jcije en België, Vanavond om acht
t opening door het brandweer-
zlefcfoorps uit Hamburg en Con-
rdia uit H/ilvarerabeek. Zaterdags
nd om 19 uur een „verboede-
ngsavond" en zondag om 13.30 uur
Europese ma-rswedstrijd. En nog
,el meer.
GODFRIED BOMANS probeert
Nederlander Vlaanderen te ont-
-Jcken. Momenteel voert hij ge-
rekken met Vlaamse prominenten
fern Hollander onitdekt Vlaanderen"
de titel van de serie, die de BRT
r, ervan maakt.
MARIUS MONNIKENDAM
ordt vandaag 75 jaar. Gevierd met
2. een orgelconcert door Feike As-
in de Grote Kerk van Dordrecb: i
'atuurlijk speelt Asrna daarbij een
antal composities vam deze verdien
,:lijke Nederlandse componist.
I RENé NICOLY, die in 1957 de
„ternaitionale organisatie Jeugd en
.Itiziek heeft opgericht, is op 64
jarige leeftijd te Parijs overleden.
I MEER DAN 300 Amerikanen ne
men deel aan het internationaal con
gres over kerkmuziek van 1 tot 7
juni in Den Haag. Behalve studie
over de chaotische situatie op dit
terrein, veel muziek. O.a.: 3 juni
Thiel College Choir; 5 juni: Valpa
raiso University Choir en 12 juni:
Kloosterkoor uit het Deense Hor
sen.
I THEATER MICKERY te Lo>
aerstoot heeft tot en met 6 Juni
(20.30 u., iedere avond) de Gruppo
di Sperimentazione uit Rome. Geëx
perimenteerd wordt met Shakespea
re's King Lear. Van 8 tot en met 20
juni komt in Mickary Tenjo Sajiki
int Tokio.
PUBLIEK, vriend of vijand? Dat
het discussiethema van het 2-
Jaarlijkse congres van het Internati
onaal Theaterinstituut (ITI), van 29 1
mei tot 5 juni in Londen. Nederland
rond een 10-koppige delegatie o.l.v.
Ben Stroman. Ook de toekomstige
teken van het ITI (derde wereld:
theater - jeugd; muziektheater; pu-
blikaities) komen aan de orde
VIJF NOS-orkesten zullen een
concert verzorgen in het kader van
het Holland Festival. Dat zal de
andere beroepsorkesten sohee! doon
kijken. De NOS geeft desuDij
slechts een rijkswijdte binnen de
Randstad. Niet voor niets: „Hol
land"-festival. De andere provincies
krijgen binnenkort luister- en kijk-
geidrerlagrng. En dat in deze
tijd....
TONEELMUSEUM te Amster
dam: tot eind augustus expositie van
25 jaar decors- e.a. ontwerpen voor
toneel, opera en ballet van Nicolaas
Wijnberg; tevens presentatie van
werk van 2 afgestudeerde leerlingen
van de Jam van Eijck-a-oademie.
Maastricht.
THEO GROENEN <30) is eer
bescheiden Belgische beeldhou wei
Een tentoonstelling van zijn „vertel
sels" ie hout is door de zanger Miel
Coots geopend in galerie Bizaar.
Luikerweg 58, Valkenswaard. Tot en
met 17 juni te zien.
In de Beyerd te BREDA zijn mo
menteel twee wel zeer verschillende,
maar niet oninteressante tentoonstel
lingen te zien (tot 6 juni). De over
bekende serie etsen Los desastres de
la guerra (De verschrikkingen van
de oorlog) - uit de verzameling van
dr. G. Jailer - van Francisco de Goya
Op realistische wijze vertellen de 80
bladen van de beestachtige guerrilla,
tijdens de Franse overheersing in
Spanje onder Napoleon. Goya is een
vituoze tekenaar, die de trucages
van het vak verstond, ook al zijn zijn
etsen niet altijd puntgaaf. Een boei
ende romantische strip van een stuk
"teit
ellendige historie, die aan actualiter,
nog weinig ingeboet heeft.
Ruimtelijk, maar niet mentaal, ligt
in het verlengde van deze expositie
het werk van Geertrui (Tegenbosch)
-Charpentier. Met een ironische
blik ziet zij mensen en situaties
rondom zich en tekent en schildert
deze in een, wat wrange sprookjes- T© KUFISc
achtige sfeer, uit. De wisselvallige
verfbehandeling en kleur roepen een
atmosfeer op, die tegelijk bruut en
poëtisch is. Vaak knap, maar verder
van een nogal wisselvallige kwali
teit. Er hangen ook enkele heel
mooie tekeningen en een aantal ver-
rukkelijke „naïeve" paneeltjes. Een
kleurig eigentijds „blije" tentoon
stelling, al vormt ze met Goya sa
men wel een abacadabra van exposi
tie-organisatie.
in TILBURG ergeren kunstemars
zich aan „monsterprodukties uit de
vreemde" (Alda), maar willen „het
eigen zijn en kunnen, dat van blij
vende waarde" is, naar buiten dra
yen. De stad telt ruim 50 beeldende
Kunstenaars. Een 30-tal (op dit mo
ment) daarvan zal die „blijvende
waarde" gedurende de maanden
juni en juli in galerie Kokon Nieuw-
landstr. 17) naar binnen dragen.
Werk van o.a. Jan Asselbergs, Frans
Blondel, Sabine Vess, Cees Gub-
bels, Frans de Koek, Joop Liesker,
Nico Molenkamp, Theo Mols, Wer
ner Moonen, Annemarie v.d. Meer
de Walcheren zullen de galerie vol
stouwen, maar de expositie zal „als
C taalbeeld aantrekkelijk zijn", zo
wordt gemeend. Geen monsterpro-
duktie
In het museum Mr. S. van Gijn te
DORDRECHT (Nieuwehaven 20) is
Je waardevolle particuliere verza
meling Kleiweg de Zwaan-Vellema
te zien. Deze bestaat uit schilderij
en sculpturen en kunstvoorwerpen
van de 12e tot de 16e eeuw. Enkele
stukken genieten een bijzondere
faam. Een Frans Corpus Christi uit
de 12e eeuw en een 15e-eeuws
Noordnederlands schilderij van een
anonieme meester, die wel de
„meester van mamia-inzameling"
wordt genoemd, genieten een meer
dan nationale bekendheid. Het toaal
van schilderijen, stenen en houten
beelden, reliëfs, emails, albasten uit
vroeger eeuwen is tot 31 oktober tn
dit museum te zien.
„Glasmanifestatie 1450 graden Cel
sius" heet een exclusieve tentoon
stelling in Het Zeister slot te
ZEIST. Met assistentie van de ver
maarde Zeistenaar A. Copier (Leer
dam) is daar een spel ontstaan met
industrieel en vrij glas. Glas van
fabrieken als Leerdam, De Maas en
Hardmaas, Philips, Saint Gobain,
Isoverbel e.a., alsmede werkstukken
van studenten en professionele ont
werpers van de Rietveld-academie
(aangevuld met fabrieksgeluiden,
muziek, diareportage en film) geven
een aardig glas-beeld. Ook liefheb
bers van antiek en „unica."-glas
kunnen hun hart ophalen door me
dewerking van vele museums. Van 5
juni tot en met 29 augustus.
Het moet voor velen de moeite
waard zijn in de komende dagen
eens die wonderlijke tegenstelling
tussen de ruige architectuur van het
Markiezenhof te Bergen op Zoom en
de fijnzinnige vormen van het aar
dewerk uit het Verre Oosten te on
dergaan. De tentoonstelling „De ver
zameling ceramiek uit het Verre
Oosten van het Rijksmuseum
Kröller-Müller is na Rotterdam
Goude en Groningen op haar rond
reis nu in Bergen op Zoom; eind
juli is deze expositie in Den Bosch.
Eeuwen van Oosterse cultuur, uitge
drukt in aardewerk-vormen, decora
tes, vindingrijke glazuren en type
rende figuren, confronteren ons op
boeiende wijze met leef- en denkpa
tronen in China, Korea, Thailand en
Japan uit voorbije eeuwen.
Het Kröller-Müller museum op de
Veluwe is, zoals bekend, voor res
tauratie gesloten. Een museum, dat
voor velen een aangename trekpleis
ter is in zomerse maanden; een mu
seum, dat bij velen geïdentificeerd
wordt met de talrijke Van Goghs
die er hangen. Het grootste deel van
de verzameling is momenteel onder
gebracht in Arnhems Gemeentemu
seum; het minst bekende deel van
met name Chinese kunstnij-
verheidsprodukten in aardewerk is
op rondreis, Zo is de berg naar
Mohamed gekomen. Klim erop. Dop
dat aan de hand van de zeer infor
matieve catalogus, die daarbij te
krijgen is.
De ceramiek is chronologisch in
gedeeld naar de dynastieën, die over
China geregeerd hebben: de Han-
dynastie (206 v. Chr. 221 n.
Chr.) T'ang-dynastie (618 - 306)
Sung-dysatie (960 1279), Ming-
dynastie (1388 1643), en Ch'ing-
dynastie (1644 1912). Verder is
er een verzameling monochromen
(glazuur in één kleur); Blanc de
Chine (doorschijnend wit zeer
mooie afdeling celadon (veld-
spaatglazuur)Swatow (naam van
havenstad - grof porselein); marta-
vanen en andere voorraadpotten; ke-
De monnik Pu-tai (Japans)
ramiek uit Annam, Siam, Korea en
Japan.
De expositie is te overzien (twee
zalen). Je kunt ze telkens weer
opnieuw „nemen". De ene keer let
tend op de iconografie, de geschil
derde voorstellingen, de andere keer
lettend op de talloze glazuren; dan
weet op de gebruikswaarde .de
vormgeving of de vlakbehandeling.
Telkens raak je dan, als piastic-
mens, weer geboeid door de volkse
kunstzinnige fijngevoeligheid of de
mythische denkpatronen uit vervlo
gen tijden. Als je door het steen
goed heenkijkt, zie je mensen. Daar
bij kun je jé verwonderen over de
manie van grafbeeldjes, over de
technische vaardigheden, over het
oxblood of familie rose glazuur of
de wijze waarop de Chinezen de
Europeanen in het verleden karakte
riseerden (vreemde bolle ogen, grote
vrouwenborsten, flessen en bekers
in de hand etc.). Een veelzijdige
tentoonstelling, die tot en met 20
juni in Bergen op Zoom blijft.
De Brabantse schrijver Geert van
BeekIk betrap me erop, dat ik
min of meer vanzelfsprekend zo
begin en wil het velletje uit mijn
typemachine trekken. Vroeger deed
een dergelijke aanhef het wel, want
dan kon je er donder op zeggen, dat
er dan wel weer een of andere
bundel met Peelwerkers of sappige
volksverhalen aangekondigd moest
worden. Hoewel de Brabantse situe
ring niet helemalal vreemd is aan
zijn nieuwste bundel „De 1500 me
ter" (uitg. Querido - ƒ13,50), ironi
seert Van Beek in de zes losse
verhalen mensen en situaties, zoals
we ze bijna dagelijks overal tegen
komen. Hij reageert daarop op een
wijze, die onderhuids wat kritisch
moraliserend (tenslotte is hij ook
schoolmeester), maar tevens, soms
bijna pijnlijk, relativerend is.
Je leest de verhalen prettig vlot.
Toch bezwaren „moet" je tenslot
te hebben bedrijft hij wat veel
literatuur. Het wordt allemaal zo
weids (omslachtig) en erg mooi be
schreven; een soort perfect proza,
ons „rechtoe-rechtaan mensen
van deze tijd" wat indirect ver
telt, wat ook direct gezegd zou kun
nen worden. Een beetje verstopper
tje spelen met de werkelijkheid. Van
Beek is een poëet.
Het eerste en laatste verhaal wer
den vorig jaar reeds in het tijd
schrift Raam gepubliceerd. Van de
rest weet ik het niet; je kunt niet
alles meer bijhouden. Het titelver
haal is een indringend dubbele-bo-
demverhaal over een „hardloper",
terwijl Ludieke Dominiek een heer
lijke persiflage is op de welbekende
Brabantse figuur Domien van Gent.
opgehangen aan de ludieke opening
van de Keuze-tentoonstelling, vorig
jaar. „Ongelooflijk", zei Jacques (is
Domien), „met geen stok zijn ze
Geert van Beek
naar een expositie te slaan, maar je
stopt ze een folder in de handen
met een mooie juffrouw, bedondert
de kluit met Ludieke Dominiek, en
het loopt storm, leve de democrati
sering, leve de bourgeoisie". Domien
van Gent zou zich de opening ge
wenst hebben, zoals deze dan door
Van Beek beschreven wordt. Dat
opent perspectieven.
Sterk is ook het verhaal „Een
glimlach midden in de week", dat
als uitgangspunt heeft een tekst
van Jeanne Thiradeau: „Un-e situati
on générale, e'est une situation ba
nale". Daarin beschrijft Van Beek
de kwetsbaarheid van een liefdesre
latie, die verzand is in de alledaagse
vanzelfsprekenheid en dan plotse
ling een shock krijgt. Wat goedkoop
rancuneus tegen het roomse verleden
is „De seance", waarin het Maria-
Legioen op de hakken genomen
wordt. De leraar Van Beek obser
veerde sterk de „liefde" tussen een
jongen en een meisje en de „vol
wassen" reacties daarop in „Het
sletje". In „Asperges" wordt een
oorlogsherinnering wrang doortrok
ken.
Een bundel verhalen over de
kwetsbare mens. waarvan Van Beek
„de werkelijkheid" vaak doorprikt:
de mens achter de mens. Toch maar
eens lezen.
era
„WEINIG verkoop maar ook,
weinig uitleningen, kortom: weinig
lektuur. En toch. Toch is er jaarlijks
een budget voor de promotie van de
letteren op de nota van de Neder
landse Kuituur, spenderen kranten
wekelijks ten minste één pagina aan
het verschijnsel (want laten we
even duidelijk stellen: dit is vanwe
ge de pers pure goodwill, een geste
die de krant niet leefbaarder maakt,
integendeel), zijn er tv-programma's
met Literaire Inslag, maar dan hoor
je onmiddellijk bij je buurman het
omswitchen der knopjes". Dat stelt
Jan Vanrret in KRÉATIEF Goud
bergstr. 39. Wevelgem - België). Dit
literair en kunstkritisch tijdschrift
heeft een nieuw, saaier jasje aange
kregen. De 5e jaargang opent met
een „dossier literatuursociologie".
Bevat o.a. bijdragen van Bert Brou
wers: De marxistische literatuurso
ciologie; E. van Itterbeek: Over lite
ratuursociologie en geëngageerde
kritiek; L. Deflo: Naar een alterna
tieve roman? en H. Verlinde: Hugo
Claus, eenzijdig seismograaf met
veelzijdig talent.
„ONZE relaties met anderen zijn
m het algemeen niet meer dar, een
middel om onze sociale status te
vergroten. Wij zijn bang voor het
dichterbij komen van anderen; zij
zouden ons eens te goed leren ken
nen en daarmee de image verstoren,
die wij met grote zorg hebben opge
bouwd..", aldus prof. Jourard van de
universiteit van Florida in BRES-28
Wagenstraat 70, Den Haag). In het
artikel „Op zoek naar de totale
mens", worden interessante ervarin
gen met experimenten rond „de taal
Yan l schrift
van het lichaam" verteld. In dit
kader dient ook genoemd de slotbij-
orage van de Haagse psychiater dr.
M. Lietaert Peerbolte over: „Naar
een nieuw bewustzijn". Verder be
vat deze aflevering van Bres o.a.
een kernachtig interview met de
Duitse toneelman Wolfram Mehring
(„Het menselijke boven het socia
le"); een verhaal over de vreemde
magiërs Aleister Crowley en dokter
Encausse (Papus); beschouwingen
over het fantastisch-realistisch
kunstwerk van de Mexicaan Antrag-
ne en de Bas Kloens uit Dor
drecht.
KRITIEK op de consumptie
maatschappij hoort zelf ook wezen
lijk tot die consumptiemaatschappij.
Dat zie je heel goed in magazines
«Is Twen, Aveuue e.d. Ze leveren
kritiek op de consumptie, maar kun
nen er nooit zelf aan ontsnappen.
Dat is de teneur van Eric de Kuy-
per's beschouwing „Beeld-spraak" in
STREVEN-8 (postbus 233, Den
Bosch). Aandacht verder voor J-
iVeitjens, die zich afvraagt „Aan
vaarden of reageren?. Voor iedereen,
sociologen, psychiaters, artsen, maat
schappelijk werkers, doet zich de
vraag voor of ze hun cliënten moe
ten helpen zich aan te passen aan de
bestaande maatschappelijke situatie
of dat ze de conflicten daarin niet
uit de weg mogen gaan. Daarop
doordenkend trekt het artikel van F.
Bakker de aandacht („Een huisarts
ziet verband tussen werk en ge
zin"), waarin aan de hand van
„Contact der functionarissen" ver
teld wordt over de samenwerking
tussen artsen, maatschappelijk wer
kers, zielzorgers e.a. in de Rotter
damse wijk Ommoord. Henk Jans
schrijft in deze aflevering over
„Ware en valse drukte om het
maanonderzoek" en Henry Buntinx
over „Chinees kernwapen: militair
schild en politieke speerpunt".
eindredactie
henk egbers
Vraag van een lezer uit Roo
sendaal „waarom heeft De Stem
zo weinig aandacht besteed aan
de voorlichtingsfilm die de
NVSH onlangs voor de tv heeft
uitgezonden?"
Antwoord: „omdat wij onze be
perkte ruimte hebben besteed
aan zaken, die naar onze mening
belangrijker zijn dan masturba
tie"
Deze redactie heeft altijd enige
terughoudendheid betracht ten
aanzien van sex in de krant. In
sommige kringen wekt zo'n re
serve onmiddellijk argwaan. Men
denkt dan aan bevoogding en aan
verknipte zieltjes, die nog in een
taboesfeer leven. Stel u gerust:
deze redactie gelooft niet in sek
suele taboes en verafschuwt be
voogding. Als wij onze kolommen
niet volstoppen met sex en aan
verwante zaken dan komt dat,
omdat wij de motieven wantrou
wen van degenen, die pleiten
voor de grootst mogelijke open
heid in sexualibus en levens
grote vraagtekens plaatsen bij
het zgn. nuttig effect van de
huidige vloedgolf van informatie
over sex zonder meer.
die van sex een commercieel ar
tikel hebben gemaakt. Aan deze
commercialisering worden miljoe
nen verdiend. En dat gebeurt dan
onder de vlag van openheid, ver
draagzaamheid en Vooruitstre
vendheid. Die vlag past echter
niet bij deze lading. Hier is al
leen sprake van grof winstbe-
j «g-
Deze kritische kanttekeningen
zullen waarschijnlijk door som
migen toch wel weer worden er
varen als een gebrek aan ver
draagzaamheid onzerzijds en als
een bewijs van een conservatieve
inslag. Het zij zo. Voor ons ech
ter is het helemaal geen uitge
maakte zaak, dat „links", „voor
uitstrevend" of „progressief" ipso
facto inhoudt een alles-mag-en-
kan-houding tegenover de seksu
aliteit. Uit zo'n houding spreekt
egoisme. En als iets zich niet
verdraagt met „links" dan is dat
egoïsme. Daardoor immers wordt
de ellende in deze wereld veroor
zaakt. Alleen wie gelooft in ka
meraadschap, in eerbied voor de
ander, in zelfopoffering kan ho
pen op een nieuwe betere we
reld.
Gelukkig ligt het Victoriaanse
tijdperk van verheimelijking en
huichelarij rond de seksualiteit
ver achter ons. Gelukkig kunnen
man en vrouw, ouders en kinde
ren tegenwoordig frank en vrij
met elkaar praten over sex en
seksuele problemen. Dat is pure
winst. Toch dreigt hier een ge
vaar. Liefde is geen kwestie van
alleen maar seksuele technieken;
de geslachtsdaad geen mechani
sche handeling als eten en drin
ken. Sex leidt tot geestelijke ver
arming en menselijke vereenza
ming als er van losgemaakt wor
den begrippen als genegenheid,
trouw, eerbied voor de ander
zelfbeheersing, kameraadschap,
tederheid.
Dat gevaar bestaat. Het wordt
veroorzaakt door een eenzijdige
belichting van de zuiver lichame
lijke aspecten van de seksualiteit
en vooral door handige lieden
Tot slot nog een „denkertje",
een citaat uit een interview met
de vermaarde dierpsycholoog
prof. Konrad Lorenz. Dat citaat
luidt: „De zogenaamde liberalise
ring van de sex zie ik als een
toename van impotentie - precies
het tegendeel van wat het be
weert te zijn. Groepssex en por
nografie kan men zien als maat
regelen tegen deze impotentie. Er
zijn sterkere prikkels nodig om
seksueel actief te worden. Daar
komt bij dat de mensen steeds
passlever worden. Ze voetballen
niet maar kijken naar voetbal op
de tv. Ze beleven geen avontu
ren maar gaan naar wild
westfilms kijken. Datzelfde ge
dragspatroon ontstaat op het ge
bied van de sex."
Einde citaat. Het is erg geschikt
om zo 'ns met een los handje in
een sexdiscussie te gooien. Het
geen wij dan bij dezen hebben ge
daan.
De redactie
(Van onze correspondent)
ROME Sinds de slag om Engeland is er wellicht geen enkel eiland
meer geweest dat zo vastbesloten was om een dreigende invasie af te slaan
als Filiduki. Filiduki, dat 200 inwoners heeft, is een klein vulkanisch eilandje
ten noorden van Sicilië. De gehele bevolking verkeert op het ogenblik in
staat van beleg om de dreigende deportatie van 15 Maffia-leden naar hun
woonoord te voorkomen.
De 15 man, die onder de hoede van de Italiaanse politie verkeren, worden
door de Italiaanse overheid als „ongewenst" beschouwd. Eerder deze week
viste de Italiaanse politie de 15 bandieten in verschillende delen van Italië
op. Zij werden in het geheim in Messina bijeen gebracht en voorbereid op
hun transport. Toen de naam Filiduki viel en toen ook de bewoners van dit
eiland, dat tenslotte maar één telefoon telt, dit hoorden, brak er spontaan
een algemene staking op het eiland uit.
Ook de burgemeester van Filiduki verzet zich tegen de komst van de
Maffia-bannelingen. Toen de eerste politietroepen van boord gingen werden
zij met gehoon en gejoel van een woedende mensenmenigte ontvangen. De
pastoor van Filiduki, die zich aanvankelijk bij de komst van 15 nieuwe
parochianen neergelegd had, werd later ook gedwongen zijn standpunt te
wijzigen en de noodbel te luiden.
Diplomaten zijn volgens inter
nationale conventies onschend
baar maar wie in Zuid-Amerika
een aanstelling ais ambassadeur
krijgt aangeboden, zal zich toch
wel even bedenken. De guerrilla's
daar hebben lak aan al die inter1'1
nationale verdragen en ontvoeren
buitenlandse diplomaten aan de
lopende band.
In de rest van de wereld is het
met de veiligheid van het „corps
diplomatique" niet veel beter ge
steld. Nog maar enkele dagen gele
den werd de Israëlische consul-ge
neraal EIrom in Istanboel door link
se extremisten om het leven ge
bracht. In Stockholm verloor onlangs
de Joegoslavische ambassadeur bij
een aanslag het leven.
Pas in 1961 heeft de persoonlijke
onschendbaarheid van de diplomaat
algemene en formele erkenning ge
vonden. Aan het eind van een con
ferentie van de Verenigde Naties
over het diplomatieke verkeer is op
18 april 1961 in Wenen een verdrag
ondertekend, waarvan art. 29 aldus
luidt: „De persoon van een diploma
tiek functionaris is onschendbaar
Hij mag niet worden onderworpen
aan enigerlei vorm van arrestatie oi
detentie. De ontvanger-'- staat moei
hem, met» verschuld gö respect be
handelen en dient alle passende
maatregelen te nemen om te verhin
deren dat zijn persoon, vrijheid of
waardigheid in gevaar wordt ge
bracht". (Tractateniblad 1962, 1591
Oorspronkelijk is men ervan uit
gegaan dat de diplomaat vooral be
schermd zou moeten worden tegen
lijfelijke dwang, die het land, waar
hij is geaccrediteerd, op hem zou
willen uitoefenen om concessies te
vragen van het land dat door hem
vertegenwoordigd wordt. Sinds en
kele jaren wordt de diplomaat op
een geheel nieuwe wijze bedreigd,
n.l. door ontvoeringen die revolutio
naire groepen ten uitvoer leggen.
Het meest gebeurt dit in Latijns-
Amerika, maar deze methode heeft
ook bij revolutionaire groeperingen
in andere delen van de wereld in
gang gevonden. In dit verband kan
ook gewezen worden op de affaire,
die zich 31 augustus 1970 afspeeldp
in en rond de ambtswoning van de
Indonesische ambassadeur in Wasse
naar, die in een soortgelijke richting
ging.
Carlos Marighela, de schrijver van
„Pour la libération du Brésil", die ir>
november 1969 door de Braziliaanse
politie uit een hinderlaag doodge
schoten werd noemde in zijn in
1969 gereedg komen handleiding
voor de stadsguerilla de ontvoering
één van de te gebruiken methoden
Hij vermeldde enkele categorieën,
die hiervoor in aanmerking komen.
Diplomaten zijn hier niet bii; wel
politiefunctionarissen, Amerikaanse
„spionnen", bekende personen on
politiek gebied en personen die ge
vaarlijk zijn voor de revolutionaire
beweging. Apart vermeldde hij nog
het ontvoeren van populaire figuren
op sportgebied, waarbij Marighela
vermoedelijk heeft teruggedacht aan
de ontvoeringen van de Argentijnse
autocoureur Fangio (in Havanna
1958) en de voetballer Di Stefano
(in Caracas in 1963) en kunstenaars.
Dergelijke stunts kunnen goede pro
paganda zijn, maar da nmoeten ze
wel zo worden uitgevoerd, dat de
bevolking deze „sympathiek" vindt.
Vrijlating zal pas geschieden nadat
de regering aan bepaalde eisen heeft
voldaan, zoals de vrijlating van ge
vangen genomen medestrijders. An
dere voorstanders van de stadsguer-
rilla, zoals Carlos Nunez, noemen de
diplomaten als „prijsobject" voor
ontvoeringen wel.
Wat beogen de stadsguerrilla's
met hun ontvoeringen? In de eerste
plaats willen ze de aandacht in bin
nen- en buitenland vestigen op het
bestaan van hun revolutionaire ver
langens. In de tweede plaats probe
ren zij de illusie van hun kracht te
scheppen. Meestal hebben zij de ei
gen regering vaak met succes
trachten te dwingen de politieke
beginselverklaringen van deze groe
peringen te publiceren. In de derde
plaats kan aldus een „losprijs" wor
den verkregen, geld voor de aan
koop van wapens en voorraden,
maar in de meeste gevallen de vrij
lating van een aantal politieke ge
vangenen.
De ontvoering van diplomaten ls
betrekkelijk eenvoudig en kan met
relatief weinig risico worden ge
daan, aangezien de ontvoerders het
initiatief hebben en bij verrassing
kunnen handelen. Het is ook een
uitermate „goedkope" methode, die
theoretisch gesproken eerder onder
terreur dan onder guerrilla moet
worden gerangschikt. Wat de be
trokken regering in zo'n geval ook
doet, zij doet zichzelf altijd afbreuk.
Stemt zij toe in de eisen van de
ontvoerders, dan verliest zij presti
ge. Gaat zij niet in op de eisen, dan
maakt zij in internationaal opzicht
een zeer slechte beurt, vooral indien
de ontvoerde diplomaten worden ge
dood. De Braziliaanse regering is tot
nu toe steeds op de eisen van de
ontvoerders ingegaan. In totaal wer
den er 130 politieke gevangenen
vrijgelaten. Argentinië en Uruguay
zijn nog nooit voor de eisen van de
guerrilla door de knieën gegaan.
Door de grote toeneming van het
aantal ontvoeringen vorig jaar is op
2 februari j.l. in Washington door de
Organisatie van Amerikaanse Staten
(OAS) en conventie opgesteld tei
bestrijding van aanslagen op en ont
voeringen van diplomaten. Dertien
landen keurden de tekst goed, zes
landen, waaronder Brazilië
Argentinië en Paraguay, wilden
strengere maatregelen, terwijl Boli
via, Peru en Chili tegen de conven
tie stemden. De conventie van Wash
ington bepaalt dat de landen, die
tot ondertekening overgaan, zich
verplichten samen te werken bij het
treffen van maatregelen, die zij nut
tig achten ter bestrijding van acties
tegen diplomaten. Een verplichting
tot berechting of uitlevering is in de
conventie niet opgenomen. Het staat
de OAS-landen: die zich aan hei
overleg onttrokken hebben, wel vrij
alsnog de conventie te ondertekenen
maar waarnemers betwijfelen of zij
dat zullen doen. Van het effect van
de overeenkomst koestert men geen
al te grote verwachtingen.
Het garanderen van de veiligheio
van diplomaten is een zeer moeilij
ke zaak. Een regering kan de bui
tenlandse vertegenwoordigers voor
schrijven bepaalde routes niet te
volgen en het is denkbaar dat ze de
diplomaten consigneert in speciaal
daartoe beveiligde wijken. Maar in
beide gevallen wordt afbreuk ge
daan aan de bewegingsvrijheid zon
der welke de diplomaten hun taak
niet naar behoren kunnen uitoefe
nen. Indien de regeringen echter bij
ontvoeringen eensgezind weigeren
de „losprijs" te betalen, worden ook
de guerrilla's in een moeilijke posi
tie gebraoht. Doden zij immers de
diplomaat, dan verspelen zij de
„goodwill" van een groot gedeelte
van de wereldopinie en de internati
onale pers. Laten zij de diplomaat
vrij, dan verliest de hele methode
geleidelijk haar doelmatigheid.
EL ROM
vermoord
Di stefano tijdens zyn ontvoering"