VROUWEN VAN WIELRENNERS
HEBBEN BETREKKELIJK WEINIG
Vrouwen vechten sierlijk
OPEN BRIEF AAN PRINS BERNHARD
Mevrouw Pellenaars:
iMiljoen voor olifantenhuis (Artis) schokt pater in Pakistan
ZWANGERE VROUWELIJKE
OFFICIEREN MOGEN BLIJVEN
IN AMERIKAANSE LEGER
Elektrische kussens
Oorlog inspireert
dames-regenmode
DUITSE TIJGERIN" OVER VROUWEN-CATCH
Links blok in
Zuid-Amerika
HUISVROUW
LOOPT IN
KEUKEN MEER
GEVAAR DAN
ZE DENKT
vrouw
mode
REACTIES,
|V ooraanstaand
Diep geschokt
Koolmonoxyde
BeNDERDAG 6 MEI 1971
Mevrouw Pellenaars en Blackie.
WASHINGTON (AP) De
vrouwelijke officieren en minde
ren van het Amerikaanse leger
zullen van nu af aan kinderen
mogen hebben en een gezin mogen
stichten.
Volgens nieuwe voorschriften
zullen de leden van het vrouwen
en verpleegsters van
leger die zwanger zijn of reeds
kind hebben in dienst kunnen
Tot dusverre leidde zwaii-
erschap automatisch tot ontslag.
Deze wijziging is de jongste
van de strijdkrachten
lom een einde te maken aan de van
oudsher bestaande dubbele norm
[van de seksen.
De desbetreffende vrouwen zul-
llen echter wel aan bepaalde eisen
moeten voldoen. In de allereerste
plaats moeten zij een aanbeveling
van hun bevelvoerende officier
krijgen om in dienst te kunnen
blijven. Verder moeten zij verkla
ren dat het kind geen invloed op
haar werk zal uitoefenen en dat
[anderzijds het kind niet door het
|tverk zal worden verwaarloosd.
Indien het verzoek van de aan
staande moeder wordt ingewilligd,
krijgt zij verlof van de zevende
naand van de zwangerschap tot en
net de zesde week na de geboorte
van het kind.
Dezelfde procedure geldt voor
gehuwde vrouwen, die kinderen
villen adopteren of aan wier
jzwangerschap om medische rede
nen dan wel door een miskraam
;een einde komt.
Ongehuwde vrouwen die zwan-
|ger worden zullen evenals vroeger
vorden ontslagen. In bijzondere
gevallen zullen zij echter in het
leger kunnen blijven indien zij
kinderen adopteren of indien aan
hun zwangerschap een einde
komt.
Het ministerie vain sociale zaken
en volksgezondheid heeft onlangs
gewaarschuwd tegen elektrische
kussens zonder vochtwerende be
kleding. Als er vocht op inwerkt,
kunnen deze kussens gemakkelijk
vlam vatten. De Consumentenbond
heeft op haar beurt acht elektri
sche kussens van verschillende
merken onderzocht. Wat beveili
ging betreft waren alle kussens
gelijk. Tegen gevaar van overver
hitting hadden alle tweê of drie
thermostaten. Maar tegen het ge
vaar van elektrische schokken was
er bij geen van alle enige voorzie
ning. Alle kussens moeten direct
op de 220 volt van het liehtnet
worden aangesloten, zonder dat
een transformator die spanning
omlaag brengt of er sprake is van
een z.g. beveiligingsdraad. Elektri
sche dekens die dergelijke beveili
gingen misten, noemde de Consu
mentenbond indertijd „onveilig".
Dit betekent dat de onderzochte
kussens alle ongeschikt waren 's-
nachts in bed te worden gebruikt.
De Consumentenbond dringt er op
aam dat de kussens zonder vocht
werende overtrek uit de markt ge
nomen dienen te worden en dat
vooral de importèurs gewaar
schuwd dienen te worden.
„Vrouwen van wielrenners heb
ben betrekkelijk weinig. Praktisch
de hele zomer zijn de mannen van
huis; ook op zondag moeten ze
meestal werken, want dan worden
de koersen verreden. En als de
mannen 's avonds thuis komen,
moeten de vrouwen truitjes was
sen".
Mevrouw Pellenaars is de echt
genote van ploegleider Kees of
„De Pel", zoals hij gemeenlijk
wordt genoemd. Ze woont in een
prachtig huis in Breda, Er staat
geen naam op de deur, wel „Hier
is 't". „De mensen weten het toch
wel te vinden". Er is een grote
tuin bij. „Die vraagt nogal wat
onderhoud". Ze wandelt veel met
de twee honden: met Blackie, die
bruin is en met de zwarte jacht
hond.
„Ach, het huishouden gaat ge
woon door", maar als echtgenote
van De Pel „heeft ze betrekkeljk
weinig", want haar man is weg
van half maart tot oktober en ze
mag niet met hem mee naar de
grote koersen. Waarom?? „Het mag
nou eenmaal niet. Een keer ben ik
mee geweest. Dat was in 1967 bij
de Ronde van Zwitserland. Het
was prachtig; je ziet een groot
gedeelte van zo'n land. Maar op
een gegeven ogenblik kwam de
wedstrijdleiding er achter dat ik
meereed in de- volgwagen. Ik
moest weg en imijn man moest een
boiete van 200 francs betalen. Nu
vroegen ze een paar maanden te
rug of mijn man weer naar Zwit
serland wilde komen. Maar hij zei:
„Denk er maar niet over", in ver
band met die boete natuurlijk.
Maar ze wilden hem graag hebben:
alles was opeens in orde en die
200 frzrfés krijgt hij terug."
In gedachten verbinden wij „zo
mer" aan „zon". De praktijk en de
in de Bilt wijzen ech
ter uit dat „Zomer" en „regen"
en soms zelfs nog inniger bij
elkaar horen. Om in onze regen
kleding meer zomerse fleur te
brengen, worden er bijzondere
dessins gebruikt voor regenjasjes
en regenbroekpakken met paraplu!
Het gele broekpak uit dacron
is versierd
oranje reuzen-inkt-vlekken.
zijn niet overal de para
erbij te krijgen, maar in
geval staat een geweer ook
decoratief.
H
Mevrouw Pellenaars blijft dus
thuis, Ook al heeft ze thuis „be
trekkelijk weinig". Toch heeft zij
er op aangedrongen dat haar man
weer begonnen is als ploegleider,
nadat fiij een paar jaar uit de
running was geweest. „Ach, we
zijn t6 jong om te gaan rentenie
ren - te jong om al niks te gaan
zitten doen. Het was een te rustig
leven voor zijn karakter. Toen hij
nog «fats had besloten, zeiden ze
wel etnJs: „Hij moet van jou." Dat
was ook misschien wel zo. Maar
nu is hij zelf ook blij dat hij het
heeft gedaan. Op het ogenblik zit
hij in de Ronde van Spanje."
„Dait hij nu werkt, geeft ook
weer wat leven in huis, hoewel er
in de ploeg, die hij nu heeft,
minder Brabantse renners zitten.
Vroeger in de andere ploeg was
het nog drukker in huis. Nu komt
alleen Gerben Karstens nog wiel
eens aan die woont hier achter
het bos".
„Wel bomen de renners met hun
vrouwen hier op de zondag voor
dat de mannen in trainingskamp
gaan bij elkaar. Dat is erg leuk.
Dan leren die vrouwen elkaar ook
eens kennen. Als je dan eens, naar
een boers gaat, op zondag of zo,
dan ken je er tenminste iemand; je
kan eens praten. Vroeger liep je
misschien zo langs elkaar heen. De
andere vrouwen vinden het, geloof
ik, erg leuk".
Want als vrouw van een wiel
renner heb je betrekkelijk wei
nig.
ELS SMIT
Reacties op Vrouw en Mode zijn
te allen tijde welkom. Het adres is
Reigerstxaat 16 in Breda.
BREDA „Catch-as-catch-can
voor vrouwen is zeker geen slechte
amateuristische show. Wij doen in
niets onder voor onze mannelijke
collega's. Mensen die beweren dat
vrouwen niet kunnen vechten, we
ten niet waar ze over praten".
Deze woorden komen uit de mond
van een zeer bekende vrouw op
catchgebied, namelijk Stefi Scholz
ofwel „De Duitse tijgerin".
Stefi Scholz, 27 jaar, getrouwd
en moeder van twee kinderen, be
gon drie jaar geleden catch te be
oefenen. „Ik begon er eigenlijk
mee om mijn man dwars te zitten.
Ik vond dat ik eens moest laten
zien dat niet alle vrouwen doetjes
zijn, wier leven bestaat uit lakens
strijken en afwassen.
Catch-ais-oatoh-can ofwel „grijp-
als-je maar-grijpen-kan bestaat
volgens Stefi voor 90 procent uit
zuivere sport e nvoor 10 procent
uit show. Een gevecht kan soms
werkelijk gevaarlijk zijn", vertelt
ze, en ze laat enkele littekens op
haar arm en been zien. „Die heb
ik opgelopen tijdens een gevecht
in Antwerpen.
Soms komt een greep verkeerd
aan en dan heb je grote kans dat
je tegenstander kwaad wordt. Ik
heb een keer gezien dat Rita Cor-
tez, de kampioene van Spanje de
Engelse mis Sexy bijna een stuk
uit haar been beet. Bij miss Cortez
moet je altijd erg op je hoede zijn.
Vooral voor dat bijten. Ze pres
teert het rustig om wanneer haar
iets niet aanstaat de scheidsrechter
een duim af te bijten". Aldus Stefi
over haar rivale die ze vrijdag j.l.
in Het Turfschip, tijdens de eerste
damescatch-kamp in Nederland
ontmoette.
Het verschil tussen haren- en
damescatch is voligens baar het
best te vergelijken niet de gevech
ten tussen twee heren en twee
panters. Beren vedhten niet hun
kracht en doen dat op een lompe
manier, vrouwen daarentegen
vechten veel sierlijker.
Stefi vindt het damescatch wel
onvrouwelijk maar zeker niet on
smakelijk. Een geëmancipeerde
vrouw vindt het niet erg om on
vrouwelijk te zijn. Je kan dames
voetbal toch ook moeilijk een typi
sche vrouwensport noemen.
Het wordt pas onsmakelijk als
een door het spel verhitte man de
ring inspringt. Gelukkig wordt hij
er dan direct door de scheidsrech
ter weer uitgezet. „Soims ben ik
echter flink bang voor die beren",
vertelt Stefi. „Maar je moet ervan
uitgaan dat je het publiek brood
nodig hebt. In Nederland zal een
man niet zomaar in de ring sprin
gen. Daarvoor zijn ze hier te nuch
ter voor. Maar in België of Frank
rijk waar we het meest optreden
ligt het anders. Daar loopt men
veel eerder warm voor de catch-
catch. Dat is waarschijnlijk ook de
reden dat het in die landen zo
bekend is. Je moet voor catch een
lekker meelevend publiek hebben.
In Antwerpen vechten we in de
Sporthal voor een duizendkoppige
gillende en krijsende mensenme
nigte. Dan heb je eigenlijk pas de
juiste sfeer.
Eind mei komt er in Antwerpen
een zeskamp voor damescatch, die
ongetwijfeld weer succesvol zal
zijn. Stefi Scholz zal daar optreden
in haar geliefde tijgervel.
ROELFIEN SANT
eindredactie
els smit
'KONINKLIJKE HOOGHEID,
LANDGENOTEN.
Kortgeleden ontving ik een rond-
schrijven van het consulaat der Ne-
I derlanden te Karachi betreffende
I een "nationaal geschenk hij de ver-
I jaardag van z.k.h. de prins der Ne-
I derlanden". Het heeft mij diep ge-
I schokt, toen ik in dat schrijven het
I volgende las:
I Teneinde zijne koninklijke hoog-
Iheid de prins der Nederlanden bij
Izijn 60ste verjaardag een passend
I geschenk te kunnen aanbieden, is
leen werkcomité gevormd, dat zich
|Jfn ^°.e^ heeft gesteld de Nederlan-
Iders binnen en buiten de grenzen in
Istaat te stellen bij te dragen aan een
I geschenk, dat, op verzoek van de
Iprins, een nationaal belang zal die
pten.
De keuze is gevallen op de bouw
I™1. een nieuw olifantenhuis voor
lArtis met eventueel een daarbij
|aangeboUwde, verwarmde buiten
ruimte, waarmede een bedrag van
RnH'eve^'£ circa 1 miljoen en
I o l.OOO gulden gemoeid zal zijn".
De leden van het genoemde werk-
route worden in het rondschrijven
vermeld en zijn mij daarom
felle i*- Waarschijnlijk zijn het
i j vooraanstaandie mensen in
land, zoals dat gewoonlijk bij
dergelijke comités het geval is. En
waarschijnlijk dus ook mensen die
behoren tot de top van onze Neder
landse "affluent society", wien het
zelf aan niets ontbreekt, en dus ook
mensen uit de zgn. „zeer goed ont
wikkelde" klasse van onze vader
landse maatschappij.
Met alle respect voor deze mensen
spijt het mij te moeten vaststellen
dat hun ontwikkeling niet zo ver
schijnt te gaan, dat zij er zich van
bewust zijn, dat tweederde van de
wereldbevolking nog steeds gedwon
gen is te leven in onmenselijke om
standigheden. En dat niettegenstaan
de alle publiciteit, die er vooral de
laatste jaren rond de "onderontwik
keling" in Nederland geweest is op
de t.v., de radio, in kranten en
tijdsohriiften en in boekvorm.
De gemaakte keuze - een olifan
tenhuis - heeft me diep geschokt.
Van de bijna 24 jaren dat ik hier/ in
Pakistan heb mogen werken heb ik
een kleine 20 jaar gewerkt in de
achterbuurten van Karachi. En de
laatste vier jaar heb ik het binnen
land van Sind en Baluchistan door
kruist als diocesaan inspecteur van
het onderwijs en projectcoördinator.
Ik weet dus maar al te goed wat
A onderontwikkeldheid betekent aan
menselijke ellende, hoe we die el
lende zouden kunnen lenigen en hoe
dikwijls wij daar machteloos tegen
over staan om de eenvoudige rede
nen, dat de middelen ons ontbreken.
En dan moet j.e lezen, dat er één
miljoen of mogelijk anderhalf mil
joen voor een olifant gaat besteed
worden.
Om een voorbeeldje te geven: al
meer dan vier jaar zijn wij aan het
proberen om fondsen te krijgen voor
de enige "middle school", die wij in
Sind hebben voor de verheffing van
onze mensen uit de laagste klassen
van de maatschappij. Die school is
met veel geduld en in de loop van
veel jaren opgebouwd door de ene
barak naast de andere te plaatsen.
De muren zijn van baksteen en het
dak van balken en rietmatten, afge
streken inet leem.
Omdat die barakken op invallen
staan en hoognodig door een goed
gebouw vervangen moeten worden,
hebben wij rechts en links een pro
ject ingediend, allereerst bij de Ne
derlandse regering (medefinancie
ring projecten), maar alles tever
geefs. Niettegenstaande lange en aan
duidelijkheid niets te wensen over
latende uiteenzettingen over de loka
le structuur van het onderwijs hier,
strandde ons project bij de Neder
landse regering op een goedkeuring
van de Pakistaanse minister
van onderwijs (die zich met derge
lijke zaken niet inlaat). De Neder
landse regering wilde geen genoegen
nemen met de goedkeuring van de
director of education (onder wie
dergelijke zaken ressorteren), of die
van de provinciale minister van on
derwijs (die zich feitelijk ook niet
met dergelijke zaken inlaat).
Het gevolg: dat wij gefrustreerd
nog steeds zitten te wachten op de
noodzakelijke fondsen en weer met
angst en beven de regen afwachten,
die waarschijnlijk de barakken in
elkaar zal doen storten en een einde
zal maken aan onze school, dus een
einde aan de opvoeding van meer
dan 400 kinderen.
En dan zouden er één of mogelijk
anderhalf miljoen aan een olifant
besteed worden.
En zo zijn er natuurlijk legio ge
vallen oveT heel de onderontwikkel
de wereld.
Koninklijke hoogheid, op uw vele
buitenlandse reizen in alle mogelij
ke landen hebt u ongetwijfeld nog
meer menselijke ellende gezien dan
ik. Mag ik er daarom opwertrouwen
dat u, niettegenstaande uw interna
tionale functie in organisaties voor
het behoud van wilde dieren, meer
belang hecht aan menselijke ellende,
die er ook in Nederland nog is en
dat u zult weigeren om een ge
schenk voor een dergelijk doel te
aanvaarden. Overigens ben ik van
mening dat het een groot "nationaal
belang" is, dat onze Nederlandse
mensen zich steeds meer leren in
zetten voor hun medemensen in de
onderontwikkelde gebieden, en dan
niet als een vorm van weldadigheid,
maar van sociale rechtvaardigheid.
Landgenoten, mag ik u oprp-epen
om fel te protesteren tegen het
voorgenomen nationaal geschenk aan
de prins der Nederlanden bij gele
genheid van zijn 60ste verjaardag en
te weigeren om uw bijdrage te leve
ren, zolang de doelstelling voor een
dier en niet voor mensen besteed zal
worden. Weiger om de naam van
onze prins te verbinden met een
zaak, die volgens mij a-sociaal ge
noemd moet worden in een wereld,
zoals wij die kennen: een wereld
van menselijke ellende.
HYDERABAD,
WEST-PAKISTAN
Pater H. v. d. BOOGAARD ofm.
SANTIAGO Voor de eerste maal
heeft zich in Latijns-Amerika een
links blok van verschillende landen
geformeerd. Cuba, Chili, Peru en
Bolivia maakten op een bijeenkomst
van de economische commissie voor
Latijns-Amerika (Cepal) gezamenlijk
front tegenover de Verenigde Staten
en landen als Argentinië en Bra
zilië.
Peru en Bolivia sloten zich desge
vraagd aan bij een Chileens-Cubaan-
se ontwerp-resolutie, waarin „de so
cialistische weg" wordt aanbevolen
voor de economische en sociale ont
wikkeling van het gebied.
De reacties van de andere landen
waren over het algemeen afwijzend.
Het beraad over het document wordt
de komende dagen voortgezet. De
Cepal, een VN-orgaan, blijft tot 8 mei
in Santiago bijeen.
De Cubaanse minister voor de bui
tenlandse handel, Marcelo Fernan-
deze Font, gaf toe dat er verschillen
bestaan tussen de vier landen van
het linkse blok. Maar er waren naar
zijn zeggen ook talrijke punten van
overeenkomst.
(V'an een onzer verslaggevers)
NIJMEGEN Een huisvrouw, die
aan het koken is op gas in een niet-
geventileerde ruimte, verkeert in
een situatie, die gevaarlijker kan
zijn dan die van een agent op een
kruispunt in het spitsuur.
Een kind fietst over het algemeen
gezonder buiten en slaapt meestal
ongezonder binnen, dan men zou
verwachten
Twee uitspraken ouer milieuver
ontreiniging van drs. I. Valk, werk
zaam op de afdeling fysische antro
pologie (een onderafdeling van de
afd. anatomie) van de medische fa
culteit van de Nijmeegse universi
teit. De heer Valk heeft, samen met
zijn collega's Jansen en Van Oeve-
ren, nogal wat bezwaren tegen de
huidige gang van zaken bij het mi
lieuonderzoek. Niet alleen vinden ze
dat het onderzoek naar de milieu
verontreiniging te weinig systema
tise h gebeurt, maar men vindt ook
dat het teveel een zoeken is naar de
schuldigen. De heer Valk: "Men
wijst vooral de industrie en het
gemotoriseerd verkeer aan als de
grote vuïlproducenten, terwijl men
daarnaast bovendien te weinig ver
band legt tussen de producent van
de giftige stof en de plaats waar die
stof ontstaat."
"Bij ons onderzoek hebben we een
ander standpunt ingenomen. Omdat
het terrein zo uitgebreid is, hebben
we ons beperkt - uiteindelijk zijn
we als antropologen vooral georiën
teerd op de wording van de mens
als groep en als individu - tot het
kind. We hebben ons afgevraagd:
hoe zit het met het milieu dat een
kind krijgt aangeboden. En daarbij
hebben we ons voorlopig alleen be
ziggehouden - uit praktische over
wegingen - met de hoeveelheid
koolmonoxydedie zo'n kind om-
geep. Later willen we ook andere
giftige stoffen onderzoeken".
Met een door de heer Van Oeve-
ren ontwikkeld apparaat ("dat net
als wij "ademt" en waarbij wij kun
nen zien hoeveel koolmonoxyde het
binnen heeft gekregen), dat overal
mee naar toegenomen kan worden,
deden de heren op allerlei plaatsen -
keukens, slaapkamers, straten, hui
zen - metingen.
De heer Valk: "Ik moet wel met
nadruk zeggen, dat we overal alleen
maar kleine waarden hebben geme
ten. Er is geen reden tot paniek wat
dit betreft. Verhalen als: we gaan
naar het einde, vinden we paniek-
zaaierij. Natuurlijk is er wel wat
aan de hand en moe*-n we iets aan
die verontreiniging door koolmo
noxyde doen. De kans bestaat dat
we iets aan het verstoren zijn, dat
we de ecologische keten verbreken,
zonder dat we de consequenties
daarvan kunnen overzien.
Bij het onderzoek is de heer Valk
met zijn collega's tot de conclusie
gekomen, dat vooral de plaats, in
relatie met de luchtbeweging, waar
de koolmonoxyde geproduceerd
wordt, bepalend is voor de intensi
teit. "Iedereen verwacht dat vooral
de straten - door het gemotoriseerd
verkeer - concentraties van koolmo-
noxydes vormen, maar onze metin
gen hebben uitgewezen dat dat erg
meevalt. Juist door de open lucht en
de veelal aanwezige wind - al kun
nen er door weersomstandigheden
inderdaad wel eens vervelende situ
aties ontstaan doordat de koolmo
noxyde blijft hangen - verdwijnt de
giftige stof daar vrij gauw. Maar als
een huisvrouw kookt in een keuken,
die niet geventileerd wordt, blijkt
dat de concentratie van koolmo
noxyde, aanzienlijker kan zijn dan
op de straat. Ook op de slaapka
mers, die niet gelucht worden, blijkt
vaak wel wat koolmonoxyde - van
elders afkomstig - aangetroffen te
worden".
Vooral sigaretten blijken enorm
veel koolmonoxyde te produceren.
De heer Valk: "Als je alleen maar
door de sigaret zou ademhalen, zou
je binnen de kortste keren morsdood
zijn door de koolmonoxyde".
Hoe een kind reageert, dat conti
nue met een lage waarden koolmo
noxyde in aanraking komt, is vol
gens de heer Valk niet bekend. Dat
geldt trouwens ook voor volwasse
nen. "Iemand die continue moet le
ven in een lichte olmonoxyde-
situatie, moet zich lichamelijk aan
passen. Dat lukt wel of niet, maar
daar weten we verder nog niets
vanaf."
Wel is volgens de heer Valk zeker
dat, "als je kabaal maakt over de
koolmonoxyde, die de industrie en
de auto's verspreiden je ook kabaal
moet maken over het koken op gas,
of het roken als verspreiders van
die stof. Een roker moet zich goed
realiseren, wat hij anderen aandoet,
als er niet geventileerd wordt".
"Overigens", aldus de heer Valk,
"wat een roker zelf aan koolmo
noxyde binnenkrijgt staat in geen
verhouding met dat wat hij binnen
krijgt, als hij op straat loopt. Lopen
is aanzienlijk gezonder".