earn
3-3
ORKESTWERELD:
DURE KAKOFONIE
'ANKOVERVALLENWAT DOE JE DAAR TEGEN?
SUWLAND
Hoe je publiek in de
schouwburg
krijgt
Verkeer is
te moeilijk
voor
kinderen
onder de acht
kunst
cultuur
1
igen
DE LEEUW
MPIOEN
>L
Wanneer
op de muziek
helling
Mozart
als
grap
Ie cent(eri)
fan de
malers
Te veel
last van
verleden
dinsdag
9 MAART 1971
actor beslag op de
promotie naar de et,w.
d verzekerd. Naaste concuj.|
rarding was niet in de juii-f
want tegen Luctor ging hei L
3 ten onder, waardoor i(|
naren de titel al bir-
Tot overmaat van r
aar nog een 29 nederlaag I
,auw Wit bij, waardoor half
de tweede plaats verspeel. L
Blauw Wit won van OlyiJ
37. Tjoba 2 en OlympiJ
f staartploegen speelden te'
ar gelijk. Stand: Luotor 1~
n Wit 2 8—11, Volharding!
iba 2 7—3, Olympia 7—2,
3e klas C: Tjoba 4 - Zaarn-1
Junioren 2B: VolhardingI
06. Olympia - Blauw Will
Tjoba 2-Olympia 3—3, Vol.
2 - Blauw Wit 2 2—9,1
iten D: Blauw Wit B - Tog; L
Adspiranten H: Tjoba C I
g 10. Vlissdnigen. 2e klajl
;0 1 - Stormvogels 1 3-4
IA: Swift 1 - Stomvogels 1
unioren 2A: Stormvogels 3
3—2. Middelburg. Juniow
o - Tjoba 1 46, Adspira-l
stormvogels A - Zuidwesten I
Adspiranten B: Tjoba A I
iiig A 4—0. Adspiranten C;
- Swift B 11. Adspiranteul
a B - TOP 1—2. Adspiranteil
A - Stormvogels B 110. Ad-1
n F: Volharding B - Zuid-I
B 21. Adspiranten H:[
- Luctor 41. Adspirants'l
E - Animo D 50. Adspil
Togo F - Animo E 0—4.|
aten K: Tjoba D - Swift F
Pupillen C: Zuidwesters
»gels B 12.
onze sportmedewerker)
iELBURG Na een vit:
n durende strijd op het grot-I
n is het de twee jaar jonge
ereniging „Rode Leeuw" uit
uid gelukt om kampioen te
in het dorpen toernooi. Ml
rd gevierd in café Dorpszichtl
lekerke waar alle 52 deelni-
iet hun dames waren vera-
)e heer Janse, voorzitter van
:.V. Koudekerke bracht als
ijn felicitaties over waan»
eester H. Koevoets de prijs-
ïg voor zijn rekening na
rerd-ere uitslagen: 2. K.B.V.I
erke, 3. Zuidwesters, Zoute/
1. Oostkapelle, 5. Vuurtoren/
pelle 6. Vuurtoren West»!
Toen was het tijd v«#
er Janse om het startschot tl
/oor de feestavond welke t«|
leine uurtjes doorging.
Het Memorandum voorbereiden-
je" wetgeving maatschappelijk en
cultureel welzijn" levert geen bij
drage aan de noodzakelijke recon-
I structie van het particulier bestel.
Integendeel: een aantal verouderde
Istructuren in de welzijnszorg zullen
door een sterk structurerende wet
worden toegedekt. Dat is de reactie
van de Nationale Raad voor Maat
schappelijk Welzijn op het inmid
dels steeds bekender wordende
boekje van Marga". Het Memoran-
I dmn wil o-a. „raden" instellen op
I gemeentelijk, regionaal en provinci-
laal niveau voor specifieke functies;
[jaden voor jeugd- en jongerenwerk,
Kunst en cultuur, maatschappelijke
I dienstverlening etc. De Nationale
Ijlaad noemt dit een ondoorzichtige
k, die de bevolking onvoldoende
inties biedt om een vinger in de
te krijgen. De raad meent bo-
vêndien dat dit radenstelsel nog te-
1 veel gebouwd is op ons huidige
I staatsrechtelijke systeem van ge
meenten en provincies, dat er over
110 jaar wel eens heel anders uit zou
I kunnen zien. Daar komt bij, dat wij
i bij een dergelijk ingewikkeld
I radenstelsel in ons land over
[onvoldoende gekwalificeerde functi
onarissen beschikken om de zaak te
[bemannen. De Nationale Raad vindt
de voorgestelde wettelijke regeling
[te beperkt (cultureel-maatsehappe-
|lijk) en zou deze willen zien voor
|de totale welzijnszorg (oa. de
[volksgezondheid). Terzijde wordt
opgemerkt dat het Memorandum
leen verwarrende taai spreekt, die
voor allerlei uitleg vatbaar is. Met
nadruk wordt in het 50 pagina's
(tellende commentaar de relatie over-
Iheid-particulier initiatief aangesne-
I den Geconstateerd wordt dat het
hvaartepunt steeds meer bij de
overheid komt te liggen. „Terwijl
ïstanties worden ingebouwd om
jnateurisme op welzijnsgebied te
[voorkomen, worden geen instanties
Uorgesteld, die een tegenwicht zou
den kunnen vormen tegen een te
[sterke centralisering bij de overheid
jp verschillende niveaus". Gewezen
ivordt tenslotte op optredende frus
traties, omdat bij de verhouding
[overheid, samenleving en particulier
[bestel de deelnemers niet gelijk
waardig zijn. „Overheidsvertegen
woordigers zijn daarbij aanwezig in
[de vierdubbele rol van de instantie,
lie welzijnsfuncties subsidieert, de
Instantie die uiteindelijk het totale
[beleid bepaalt, de instantie die
[eventueel ook uitvoerend optreedt,
ide instantie die in samenspraak me-
Meadviseert".... Wie doet me wat?
„Als je het Memorandum over
J Maatschappelijk en Cultureel
t Welzijn gaat „vertalen", zit je
De arbeidsmarkt van 1450 orkest-
musici bij onze 17 gesubsidieerde or
kesten komt in het geding. Hoewel de
Raad voor de Kunst nog zwoegt op
het juiste vertegenwoordigingsprin
cipe, komt er toch een commissie, die
gaat studeren op een herindeling en
herstructurering. Gedachten als sa
menvoeging van orkesten in noord,
oost en zuid zijn daarbij niet vreemd.
Daarbij spelen verder nog problemen
als de toenemende concurrentie van
de omroeporkesten (die naar buiten
treden), het mobiele orkest, meer
kansen voor kamermuziekensembles
en de salariëring der orkestleden.
Na 1945 zijn, mede als gevolg van
het idee van cultuurspreiding bij O.,
K. en W. (prof. v. d. Leeuw), talrijke
nieuwe orkesten ontstaan: Het Bra
bants Orkest, Het Overijsels Philhar-
monisch Orkest, Forum-orkest, Zuid
hollands Orkest, Amsterdams Phil-
harmonisch Orkest (Kunstmaand-or-
kest), Nederlands Kamerorkest, or
kesten van de Ned. Opera, het Natio
naal Ballet en Hoofdstad Operette.
Allen deden een beroep op subsidië
rende instanties onder het motto:
„Waarom zij wel en wij niet?" Het
Rijk betaalt de helft van de subsidies;
provincies en gemeenten de andere
helft. Samen kost dat 34 miljoen per
jaar. De commissie Scholten heeft in
middels alle orkesten geheven op het
salarisniveau van het Residentie Or
kest (niet van het Concertgebouw Or
kest), zodat dit weer extra belasting
betekent voor gemeente en provincie
Voor Brabant komt daar nog bij dat
het HBO speelt met 10 musici méér
dan het door het Rijk toegestane
maximum, zodat de kosten daarvan
alleen door provincie en gemeenten
gedragen worden. Financieel gaat het
allemaal knellen.
Bovendien vallen de uit de 19e
eeuw stammende symfonie-orkesten
een beetje uit de gratie. De 17 orkes
ten trekken per jaar zo'n 650.000
mensen; dat is 5 pet. van de 13 mil
joen inwoners, bij wie de muzikale
belangstelling in het algemeen toch
is toegenomen. Die 5 pet. was er op
het eind van de vorige eeuw ook al.
Bij een herstructurering zullen de
klappen wel niet vallen bij de drie
grote Randstad-orkesten/"" Het USO
zit met Amsterdam en Hilversum
(Omroeporkesten) in de buurt, al
moeilijker. Er wordt gedacht aan één
orkest voor Friesland en Groningen,
één orkest voor Oost-Nederland en
één basis-orkest voor Zuid-Neder
land (Het Brabants Orkest en Lim
burgs Symfonie-orkest samenvoe
gen).
Dit zal niet zo simpel zijn. Afge
zien van de vermeende eigenheid van
ieder orkest, spreken daarbij mee re
gionale pretenties, die diepgeworteld
historisch verankerd zitten. En ver
der spelen mee de persoonlijke
(woon- en werk)omstandigheden van
de betrokken musici in provincieste
den, doorwerkend op gebied van pri-
vé-muzieklessen, vorming van kleine
ensembles, begeleiding van koren en
het decor en aan muziekscholen, har
monie-orkesten etc.
Nu de omroeporkesten een agres
sievere politiek gaan voeren in de
regio's (vroeger speelden de regiona
le orkesten voor de omroepen), waar
de streekgebonden orkesten streven
naar 125 tot 150 podiumbeurten,
dreigt er helemaal een chaos te ont
staan. Er is dus enige spoed gewenst
met de commissie in de kinderschoe
nen. die aan dit probleem gaat wer
ken
Jongere musici willen echter over
wegend artistieke vertegenwoordi
gers in deze club, omdat ze vinden
dat liet allemaal anders moet en meer
ruimte voor hedendaagse muzikale
ontwikkelingen een eis is. Maar ook
de orkestdirecties willen uiteraard
hun stem laten horen. De dirigenten
willen er tevens de maat in slaan en
dan de vakbonden niet te vergeten.
Wat bovendien voor de een mineur
klinkt, zal voor de ander majeur zijn.
Maar momenteel is het organisato
risch een dure kakofonie.
J vlug op een dwaalspoor. Speciaal
t die juridische termen liggen zo
vast dat je, als je ze gaat para
fraseren, het eigenlijke uitgangs
punt al gauw uit het oog ver
liest", aldus mr. R. Vos van CRM
in „Trefpunt"Lang leve het
flexibele democratische wel
zijn Misschien zijn gemeen
tebesturen ook wel niet meer in
staat het ambtenaren-jargon over
ons aller welzijn te lezen. Het
departement klaagt tenminste
dat er zo weinig visie vanuit de
gemeenten op het Memorandum
gekomen is. Kom gemeentebestu
ren (raadsleden), zeg het maar
in het Brabants en het Zeeuws
tegen Den Haag. Misschien leren
ambtenaren dan ook nog eens
de kunst van het ..vertalen".
Hij is werkelijk een toverkunste
naar. Meneer Briesenbach", is er in
geslaagd, voor de schouwburg van
Keulen 3000 nieuwe abonnees te win
nen. Een verbluffend succes, als men
bedenkt, dat het aantal theaterabon
nees bij de schouwburgen van de
Domstad sinds het seizoen 1966/'67
bijna met een derde terugliep. Meneer
Briesenbach bestaat notabene hele
maal niet. Hij is een schepping van
een inventief reclamebureau, dat in
opdracht van de directeur van de
stedelijke schouwburgen van Keulen
de toneelbeue Keulenaars weer op
de been moest brengen. In dagblad
advertenties, in prospektussen, kakel
bonte affiches, op elke aanplakzuil
staarde die meneer Briesenbach de
inwoners van Keulen aan. Eerst als
toneelhater, die alleen van zijn pan
toffels en zijn televisie houdt; ten
slotte als overtuigd kunstvriend, die
zich gelukkig prijst, een toneelabon
nement te bezitten: „Briesenbach zit
niet meer thuis te mokken, hij gaat
naar de Schouwburg".
Gelijktijdig fladderden bij de Keu
lenaars folders met inlichtingen over
meneer Briesenbach en over de Keul
se schouwburgen door de brievenbus.
Bijgevoegd waren prijsaanbiedingen
voor een toneelabonnement. Doel van
deze geraffineerde reclamecampagne:
de verborgen bereidheid te activeren,
want in feite bestaat er geen weer
stand tegen toneelbezoek. Het resul
taat 3000 nieuwe abonees was
zo verrassend, dat men zich nog eens
zeer gericht tot twee weerspannige
groepen wil wenden: de ouderen en
jongeren. Terwijl de bejaarde Keulse
inwoners gratis toegansbewijzen voor
matineevoorstellingen krijgen, mogen
de jongeren in een jeugdclub voort
aan mede bepalen, welke stukken
zij willen zien.
0 Waldo de Los Rios.
WALDO DE LOS RIOS is een muzi
kale grapjas. Zijn nieuwe lp „SIN-
FONIAS", die in Spanje, aldus de
verhalen, zelfs de vuilnisophalers
Mendelsohn, Mozart en Brahms laat
fluiten, is nu ook in ons land ver
krijgbaar (Sinfonias Waldo de Los
Rios - Hispa Vox - Negram HHS 11-
200). „Waldo de Los Rios of de
meer begaafde Spaans sprekende
broer van een James Last", is één
van de slagzinnen rond deze compo
nist en arrangeur. Hij gaat inder
daad als een soort Last tegen Dvo-
Een vertaler verdient hier 1 tot
cent per woord; in Engeland 5 tot
'1 cent; in Duitsland 4 tot 8 cent.
Een vertaler die per jaar een
lalf miljoen woorden vertaalt (dat
s minstens 8 romans van gemiddel-
Be omvang) verdient daarmee (bij
j<en gemiddeld tarief van 1,8 cent
per woord) ƒ9000 bruto per jaar,
■"50 bruto per maand, circa 600
jer maand na aftrek belasting en
(01V en circa 550 na aftrek ziek-
Rverzekeringspremie. Maar de
fceeste vertalers halen die 500.000
[oorden niet eens.
Voor 550 per maand kan geen
fcoeilijk intellectueel werk worden
■tracht. Wij verzoeken n dan ook
pet de grootst mogelijke aandrang
pn zodanige subsidie per boek te
(erstrekken, dat de Nederlandse
Vertalers een aanvullend honorarium
hijgen van 3 cent per woord. Cita-
l'n uit een open brief van een 70-tal
vertalers aan minister Klompé. Mis-
(chien is het onderwijs in de
(vreemde" talen wat te bevorderen,
'dat het vertalen overbodig wordt.
Pet is maar een suggestie.
Nederland is cultureel nogal avant-
gardistisch, behalve in de lteratuur,
was onlangs te lezen in het tijdschrift
Vlaanderen; er is hier momenteel
sprake van imitatie-literatuur, vol
holle rethoriek. Vlaanderen schijnt
het beter te doen en, als je sommige
Nederlandse uitgevers mag geloven,
is het aanbod van moderne jonge
Vlaamse auteurs veelbelovender dan
die vanuit de Nederlandse toekomst.
De Nieuwe Nijgh Boeken trachten
daar doorlopend getuigenis van af te
leggen. Wanneer we echter twee van
de nieuwste aanwinsten (Bob Wil-
lems: Lichtgevoelig Monster - 11
en Willy Lauwens: Zing zacht zanger
ƒ9,90) geïrriteerd hebben doorgele
zen, zijn we allerminst overtuigd ge
raakt van een literaire zon in het
Vlaamse.
Over hol pathos gesproken. Wat
te denken van zinnen als: „Het is
geen rust (want die bestaat nergens,
nooit): veeleer een kantelen van de
wilskracht in de lauw trage moeras
sen van het bloed" (Willems). „Het
ruisen van de zee werd onze tweede
hartslag" (Lauwens). Beiden hante
ren een nogal Vlaams taalgevoel,
maar dat hoeft geen bezwaar te zijn,
vergaapt als we ons indertijd hebben
aan Timmermans en Streuvels.
BOB WILLEMS (35) maakt in
LICHTGEVOELIG MONSTER een
„analyse" van het leven van een jon
geman op weg naar volwassenheid.
Ouders, grootouders, militaire dienst,
studie, vrouw etc. moeten het daarbij
ontgelden. Hij komt daarbij echter
niet verder dan een nogal cliché-ma
tig intrappen van open deuren. Zijn
„delirium-tremers"-geschrijf is bo
vendien nogal onrechtvaardig éénzij
dig trapperig, waarhij hij het „labo"
van zün bestaan trekt „doorheen de
vuurzóne der vernieling, naar de
ont-menselijking, en dus weg van het
mensbeest en juist daarom het eerst
beter leren kennen, het aanvaarden,
het leren beschouwen, het subject, het
object in se, zo van: niets menselijks
is me vreemd". Ondanks de vlotte,
barokke pen en de gemakkelijk te le
zen gebeurtenissen is het boek inhou
delijk voor Nederlandse begrippen
iets uit de jaren 50. Over avant-garde
gesproken.
Ook de 7 verhalen van WILLY
LAUWENS in ZING ZACHT ZAN
GER laten zich vlot lezen. Ze zijn
zeer ongelijk van waarde. Ook hij is
zich daarbij aan het losschrijven van
een Vlaams verleden. Bedrijft daarbij
een soort ironie, die soms vermake
lijk, sonw irritant vervelend is. In-
Klaus Rifberg
houdelijk nogal onbeduidend. „Mijn
huwelijk was zoiets als een wettig
geregeld, formeel bekrachtigde le
vensgemeenschap tussen een witte
circusmerrie en een knol". Je denkt:
Dan heeft-ie pech gehad, etc. Tussen
neus en lippen worden de meeste „in
stituten" van ons huidige bestel wel
op de hakken genomen. Lauwens
doet het overigens wat genuanceerder
en speelser, minder met de botte bijl
en meer met aardige invallen dan
Willems.
Liever is ons dan het meer actueel
geëngageerde en „geestige" boek van
de Deen KLAUS RIFBERG: GONNIE
EN CLAES (oorspr. Lonni og Karl
waarom deze vertaling? uitg.
Contact). Hierin wordt het gedweep
met revolutie heerlijk op de hakken
genomen. Rifberg, die volgens de flap
de belangrijkste Deense auteur heet
te zijn, mag dan hiermee geen mees
terwerk afleveren, het is een zeer le
zenswaardig boek. Geen humor van
de bovenste plank maar wel een met
vaart geschreven verhaal, waarin de
revolutionaire ontevredenheid in een
welvaartsstaat ontaardt in een fanta
sierijke ironie. Claes is de man, die
leeft in de dromen van een welvaarts
staat. ervan profiteert en ertegen pro
testeert (ironie van het lot), zich er
een carrière droomt van beroemd
filmregisseur. In de alledaagse grauw
heid van flat, „fles", reclame-filmpje
maken in biscuitfabriek (met de
Noorse „kapitalist" Mox) waar de
zielige echtgenote Gonnie met één
twee kinderen achteraan huppelt
frustreert hij de werkelijkheid met
revolutiefantasieën. Aan branden,
executies, beschietingen moeten alle
autoriteiten (premiers, koninklijke
familie, directeuren, etc.) geloven.
Er liggen geen revolutie-theorieën
aan ten grondslag, maar wel het ge
voel van een algemeen onbehagen. De
karakteristieken van de personen zijn
niet sterk, maar voldoende tekenend
om het boek geamuseerd en boeiend
te kunnen lezen.
rak, Haydn, Mozart e.a. aanstaan,
zoals James Last tegen het „Karre
tje op de zandweg". Persoonlijk
waarderen we meer de creatieve
wijze waarop b.v. Ekseption Bach
en Beethoven onderhanden nemen
dan de gladde vaudevilleachtige tie
relantijnen van De Los Rios, ook al
is het allemaal knapper gedaan dan
James Last. Waldo de Los Rios is
Argentijn van geboorte. Zijn móeder
was indertijd de belangrijkste ver
tolkster van de Argentijnse volks
muziek. Na zijn conservatoriumop
leiding te Buenos Aires interes
seerde hij zich bijzonder voor fol
kloristische muziek. Op 25-jarige
leeftijd had hij naam als componist,
producer en pianist in heel Ameri
ka. In '62 vestigde hij zich in Span
je en dook onder in het populaire
genre. Momenteel schijnt hij de be
langrijkste arrangeur te zijn in de
Spaans sprekende wereld. Hij com
poneerde muziek voor talrijke musi
cals. Beweerd wordt dat zijn Sinfo
nias vooral de jeugd aanspreekt in
de Spaanse gebieden e.a. Billboard's
Ritchie Yorke raadde zelfs aan dit
album op te nemen in de collectie
van Led Zeppelin, Beatles en Procol
Harum. Dat zal dan wel. Waldo de
Los Rios neemt op deze plaat o.a.
onder handen stukken uit de negen
de van Beethoven, de Unvollendete
van Schubert, Symfonie no. 40 van
Mozart, de 5e van Tschaikowsky er
de Italiaanse van Mendelsohn. Het is
orohestraal allemaal, technisch knar
en vindingrijk gedaan, maar je moet
houden van deze stijl. We hebber
niets tegen deze wijze van muzikaa'
opereren, maar voor ons is het noga'
kitscherig. Kwestie van smaak. Mis
schien denkt u er anders over.
eindredactie
henk egbers
(Van
onze correspondent)
[bankovervallen en overval-
w op geldtransporten zijn momen-
r«l vrijwel dagelijks voorpagina-
i1 mts. Het schijnbare gemak waar-
Re de overvalle.rs er met hun buit
pandoor gaan, roept een aantal vra-
11 "1'. Maastrichts officier van justi-
L 'm- van Buuren die vorige
j met twee Limburgse overval-
I n te maken kreeg, kan alleen nog
T«t zeggen, dat hij het „diep treu-
1 vindt", en constateren „Als ik
»oü !erzelteringsman was, zou ik de
t. van premies voor banken nog
is nader bekijken en ze vaststel-
t. 'laar rato van de door de banken
T, n veiligheidsmaatregelen.
I Bat het zo niet langer kan,
f n 'le ctifers wel duidelijk.
P januari van dit jaar werd de
overval van 1971 gepleegd.
r,r,'y"s gingen er (in Hilversum)
lp 59.000 gulden van door. Vrijdag
am een overvaller op de Nuts-
E.ta.nk in Zaandam genoegen
toorn gulden. Hij zorgde daarmee
I. ue zeventiende overval in het
n lol-11' ^ie Be cijfers van 1966
1967
fun 18
nagaat, komt op een totaal
overvallen in twee jaar tijd.
I rv aar nu Bie stijging?
I. .'Bunoloog dirs. j. van Werimgh,
Iriim ,en aan de gemeentelijke
let s iflt van Amsterdam, kan
ïa„ wil van de wereld niet
Wed 1 Val sPreken: „Iedereen in
\nd Wee^ uu zo lamgzamer-
Li Bat het bankpersoneel de
■en het gold mee te ge-
ïinrit wanneer een overval plaats-
■orrló weet Bat er niet hard zal
- 7® opgetreden tegen overvallers
mirh anBpersoneel. Van die we-
laP wordt door velen gebruik
gemaakt om ook een slag te slaan".
Met name met het laatste deel van
die bewering is de Maastrichtse offi
cier van justitie mr. Van Buuren het
duidelijk oneens. Volgens hem is er
geen sprake van een opkomst van
voorheen niet crimineel werkzame
zelfstandigen, die zich voor een
keertje verrijken door het plegen
van een gewapende bankoverval. Hij
zoekt het eerder in een andere rich
ting: de opkomst van een nieuw
soort criminelen. Ze zijn tussen de
20 en 30 jaar oud, en worden vooral
door de televisie", geconfronteerd
met allerlei vormen van geweid. Mr.
Van Buuren: „Met een mooi lang
woord zou je ze gewelddadige ver-
mogenscrimdnelen kunnen noemen,
die er geen erecode op na houden.
Ik weet zeker, dat die groep, die ik
voorzichtig de „goede criminelen"
zou willen noemen, een afkeer heb
ben van hun jonge vakgenoten, die
hun toevlucht zoeken in het gebruik
van geweld".
Waar het ook aan ligt, de verzeke
ringsmaatschappijen zijn bezorgd.
Hier en daar worden zelfs al gelui
den vernomen als zouden de verze-
kerinigsmaatschappijien banken ais
klanten moeten afstoten. De heer
F.D. Rahusen, firmant van Franco
Mendes nv in Amsterdam, gespecia
liseerd in de verzekering van geld
transporten, liet eerder deze week al
weten: „Door het inbouwen van een
zeer hoog eigen risico, is er nog een
dekking te krijgen, maar waar het
in de toekomst met diit soort verze
keringen naar toe moet, weten we
echt niet".
Verregaande beveiligingen van
bankinstellingen wordt in sommige
kringen als de oplossing gezien,
maar goedkoop is dit niet. Verplicht
evenmin. Mr. Van Buuren: „Binnen
de huidige wetten is het onmogelijk
deze beveiliging verplicht te stellen".
Wettelijke verplichtingen bestaan
wel in Duitsland. Sinds 2 jaar
zijn daar alle bankinrichtingen voor
zien van pantserglas. Het resultaat:
in die twee jaar is het aantal gewa
pende bankovervallen met de helft
verminderd.
Van 22 tot 25 maart worden de
Nederlandse baukdirecties in Den
Haag in staait gesiteld "te bekijken,
wat er zaai aan bevedüiiginigsmaiteri-
aal op de markt is. Gedurende die
dagen wordt dan de tweede zgn.
„safety-fair" in het congresgebouw
gehouden.
Voor de fabrikanten van deze bevei
ligingen ligt een grote markt open.
De Nederlandse banken alleen al
lopen niet plannen om in ongeveer
2% jaar tijd voor 200 miljoen gul
den in beveiligingsmaatregelen te
investeren. „Het kan natuuüildjk al
tijd beter", aldus inspecteur E.E.
Nordholt, chef van de algemene sur
veillancedienst van het Groningse
politiecorps, voormalig verbindings
officier van hetzelfde korps, een
man miet grote ervaring op het ge
bied van beveiliging en die daarvan
een diepgaande studie heeft ge
maakt. Hij is ook de man die de
ring van het sitil alarmsysteem zoals
leiding heeft gegeven aan de uitvoe-
Groningen dat nu kent. De grote
aandacht die de Groningse politie
aan het alarmsysteem heeft gegeven
heeft de banken aiarm-minded ge
maakt. Momenteel zijn 41 geldin
stellingen, als banken en overheids
instellingen waar geld wordt be
waard, op het systeem aangesloten.
Hieronder vallen nagenoeg alle ban
ken in de gemeente Groningen. Het
stil alarm is onder te vendelen iin
een overvalalanm en een kluisbevei-
liging. In het eerste geval is er een
druk op de knop die het alarmsig
naal in de centrale meldkamer op
het politiebureau op rood zet, in het
tweede geval gebeurt betzelfde via
een of twee vernuftige alarmsyste
men, die op of rond de kluis zijn
aangebracht. In beide bevallen is er
sprake van een stil alarm, waarvan
men in de bank niets merkt. In het
politiebureau daarentegen brengt het
rode licht met een tegelijkertijd los
barstende alarmbel een explosie van
activiteiten teweeg. Mochten de
overvallers toch weten te ontkomen,
dam treedt het politieaiarm-noord in
werking, een voor ons land uniek
systeem om op zo snel mogelijke
wijze de daders, (van overvallen of
andere ernstige misdrijven) te pak
ken te krijgen. Als ergens in die drie
noordelijke provincies een overval
gepleegd is. dan waarschuwt de
plaatselijke politie de centrale
alarmpost in Groningen. Terwijl de
plaatselijke politie op de plaats van
het misdrijf aam het werk gaat, ver-
Beveiliging is niet verplicht
zorgt de centrale meldkamer in Gro
ningen de verdere externe alarme
ring. Dit houdt in dat rond de plaats
van de overval op de kaart een
cirkel wordt getrokken met een be
paalde straal, waarin van buiten
naar binnen de politiecorpsen wor
den gealarmeerd. Het van de buiten
rand naar het midden van de cirkel
toewerken dient om een voorsprong
te krijgen op die vluchtenden. Zou
men de zaak omdraaien dan zouden
ze voor de „tefefoongolf" uit gaan.
Sinds het politiealarm noord in
oktober 1969 (het eerste jaar op
proef) werd ingeschakeld, is men
twee keer operationeel geweest
Modht het de eerste keer op 15
januari 1970 na die overval op de
boeren leenbank in Nieuw Lande
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG Elke week komt
men gemiddeld drie keer in de
krant tegen: kleuter overreden; plot
seling overstekend kind door auto
flJTTl (ÏPVPfl PT1
In 1969 kwamen er 163 kinderen
beneden de acht jaar om in het
steeds drukker wordende Neder
landse verkeer. 2688 Kinderen van
die leeftijd werden gewond. „Waar
bij u moet bedenken", aldus me
vrouw Van der Does-Enthoven,
voorzitster van de Nederlandse Ver
eniging van Voetgangers, „dat daar
heel vaak gevaarlijke verwondingen
bij zijn. Kinderen lopen gauw een
hersenschudding op".
Het trieste is vaak dat in de
meeste gevallen de ouders van het
kind de schuld aan het ongeluk zijn.
Ouders laten kinderen van die leef
tijd vaak te veel risico's lopen. Me
vrouw Van der Does: „Ouders heb
ben vaak een overwaardering voor
de capaciteiten van hun kinderen.
Zij zeggen: ons kind is zo intelli
gent, handig en luistert zo goed naar
wat we gezegd hebben. We kunnen
hem rustig alleen het verkeer instu
ren. Maar," aldus mevr. Van der
Does, „kinderen beneden de zeven,
acht jaar zijn er eenvoudigweg nog
niet aan toe alleen het verkeer in te
gaan. Die kinderen moet je begelei
den".
Er zijn genoeg ouders die menen
dat je kinderen op jonge leeftijd het
verkeer in moet sturen, om er aan
te wennen. Immers, jong geleerd,
oud gedaan. Hiertegen trekt de ver
eniging, en meer speciaal het door
deze vereniging opgerichte comité
geen succes hebben, de tweede keer
bij de gewapende overval in Uite-
huizerneede werd het systeem de
daders noodlottig. In Stadskanaal
konden ze worden aangehouden. Na
de goede ervaringen met proefalar-
meringem, kan inspecteur Nordholt
stellen dat het systeem in het noor
den goed functioneert. „Optimaal zou
de situatie echter zijn als we de
beschikking zouden hebben over een
regionale mobilofoonverbinding. De
'apparatuur hiervoor is al besteld".
„Landelijk gezien", zegt de heer
Nordholt, „zal het instellen van re
gionale of provinciale mobilofoon
netten het grote voordeel bieden,
dat dan ook landelijk door bepaalde
koppelingsprocedures zeer effectief
kan worden opgetreden.
ter bevordering van de kleuterbe
scherming, fel van leer. Mevrouw
Van der Does: „Het staat als een
muur zo vast dat grote verkeerswe
gen te moeilijk voor kinderen zijn.
Kinderen van die leeftijd kun je de
verkeersregels niet instrueren. Daar
zijn ze te impulsief voor. Weten
schappelijke onderzoekingen hebben
dat ook uitgewezen. Het gekke is,
we luisteren wel naar artsen als die
zeggen dat iets slecht voor ons is.
Maar als onderzoekingen uitwijzen
dat je kleine kinderen niet alleen
het verkeer in kunt sturen, dan
slaat men daar geen acht op.
Onderzoekingen van onder andere
de Zweedse kinderpsychologe pro
fessor S. Sanndels hebben uitgewe
zen dat:
Het begrip links-rechts voor de
helft van de kinderen tussen de vier
en de zeven jaar nog moeilijkheden
geeft, ongeveer driekwart van de
zevenjarigen en achtjarigen wist er
raad mee en ongeveer 90 procent
van de ngenjarigen;
Kinderen vaak de richting van
waar het geluid komt, niet kunnen
lokaliseren. Dit vaak tot woede en
ontzetting van bijvoorbeeld automo
bilisten;
Het kind langzamer reage.ert op
bewegingen van opzij (afbuigend
verkeer) dan volwassenen;
0 Het waarschuwingsbord bij scho
len (twee hollende kinderen) door
verschillende kinderen uitgelegd
blijkt te worden als: hier moeten we
hollend oversteken;
0 Bij snelheidsproeven bleek dat
kleuters van drie tot vijf jaar op
hun step een snelheid halen van
plm. vijftien km. per uur. Zeven
tot achtjarigen halen vaak rond de
twintig km. (een step heeft meestal
geen rem). Mevrouw Van der Does:
„Onze vereniging heeft een wettelijk
verbod gevraagd voor zonder toe
zicht steppende (en fietsende) kin
deren. Maar dat is er niet van geko
men. De ouders moesten zelf beslis
sen, vond men";
0 Het kind door zijn geringe lengte
geen overzich, heeft in het verkeer.
De Nederlandse Vereniging Be
scherming Voetganger probeert op
alle mogelijke manieren voorlichting
te geven en zodoende de ouders
zonodig bewust te maken van
hun verantwoordelijkheden in deze.
De vereniging houdt enquêtes (bijv.
naar de wijze waarop de kleulei.
naar school gaan, en naar de ver-
keersveiligheidsvoorzieningen rond
de scholen. Er blijkt nog een aan
zienlijk aantal kleuters alleen naar
de kleuterschool te gaan en rond die
scholen blijken nog vaak levensge
vaarlijke verkeerstoestanden voor te
komen).
Mevrouw Van der Does: „Het is
niet geoorloogd je hond los te laten
in het verkeer. Dat beest is een
gavaar voor anderen en voor zich
zelf. Voor kinderen bestaat dat ver
bod niet. Maar kinderen kunnen
echt de verantwoordelijkheid alleen
het verkeer in te gaan niet aan.
Onder de zeven, acht jaar mogen
kinderen niet zonder begeleiding in
het verkeer".
