Hartziekte erger dan epidemie Vereniging van hartpatiënten is er in gelopen HARTSTICHTING OYER HARTZEGELACTIE Iffie pak siroop tieprijs ANGSTIGE KINDEREN IN CALIFORNIË NIEUWE VOLKSZIEKTE EIST BESTRIJDINGSMETHODE ZOALS INDERTIJD TBC Eén maand voor weigering van „herhaling" pawïer ooe^ uw pen Anne-F rankhuis heropend Vrouw in Europa wordt nog ged iscrimineerd zo goed als met je Daarom ksm'n n aan de W-melkman, ïdat je niet er en wind ire tassen, oor die nbiedingen binnenland buitenland Voorkomen On-Hollands Droom Naar regio Meer geld Onvoldoende Selecteren Levenswijze SLECHT PLAN" TRIESTE ZAAK WANHOPIG Aantal priesters in Italië slinkt Nyerere wil „top" van Afrika bijeen Een van de politie- inoorclenaars gepakt Zelfmoord- klinieken voorgesteld V ogelrampen fonds op bres voor merels in de V.S. Simom's-v. d. Veeken ssapp*1 el DONDERDAG 18 FEBRUARI 1971 ROTTERDAM In het jaar 1900 stierven er van elke hon derdduizend Nederlanders tweehonderd aan tuberculose. Dat aantal was vier jaar geleden (volgens cijfers van het CBS) al gedaald tot 1,4. In het jaar 1970 stierven van elke honderdduizend Nederlanders tweehonderdvijftig aan een hartinfarct. Het jaarlijkse aantal sterfgevallen aan tuberculose bedroeg in het Nederland van rond de eeuwwisseling twintigduizend. Nu sterven er jaarlijks 24.000 Nederlanders aan een hartinfarct. Een even groot aantal overleeft weliswaar het hartinfarct, maar dat wil niet zeggen dat deze mensen altijd volledig genezen naar huis toe gaan. Hart- en vaatziekten hebben al lang de tuberculose verdreven als doodsoorzaak nummer 1. Men kan inderdaad spreken van een volks ziekte en dat is erger dan een (immers tijdelijke epidemie. En het is juist doodsoorzaak nummer 1 in de leeftijdsgroep die het meest produktief is in onze maat schappij. Vooral mannen worden getroffen en wel in de leeftijds groep van 35 tot 50. Vrouwen wor den door hun hormonen tot aan de menopauze beschermd tegen hart en vaatziekten. Daarna wordt ook bij hen de risicofactor enorm ver hoogd. Men kan stellen dat in alle mo derne, geïndustrialiseerde landen hart- en vaatziekten vijftig procent van de doodsoorzaken uitmaken. Tegen één dodelijk auto-ongeluk telt Nederland per jaar vijftien doden door de hartziekten. Kanker komt als doodsoorzaak iets minder voor. Het percentage is vermoede lijk op het platteland niet anders dan in de stad kerels naar elkaar". Aan het woord: de 42-jarige pro fessor P. J. Hugenholtz, een Neder landse cardioloog, twee jaar gele den uit Amerika „gehaald" om mee tw werken aan de opbouw van het Rotterdamse thoraxcen trum. Die medewerkers komen trouwens van overal. Uit Neder land bijvoorbeeld de hartchirurg prof. dr. J. Nauta; er zijn er ook uit Engeland, India, Amerika. De sfeer is in elk geval on-Hollands en zelf vinden ze ook wel dat het Rotterdamse team uit de lokale Nederlandse sfeer is getrokken. Een moderne apparatuur, een modern teamwork, volledig inge steld op de genezing van de pa tiënt. Alles wat je kunt bedenken, van hartbewaking tot hartchirur- gie, is hier aanwezig. Men vindt trouwens dat het een van de taken is van een academisch ziekenhuis om verschillende apparaturen te ontwikkelen, joist ook ten behoeve van andere ziekenhuizen. Het is langzamerhand voor alle betrokkenen wel duidelijk dat de ziekte preventief moet worden aangepakt: voorkomen is beter dan genezen. Hetgeen niet betekent dat ook niet alle aandacht begeven moet worden aan de slachtoffers van vandaag. Men wil zowel het een als het andere. In het zevental hartklinieken dat Nederland telt gaat, begrijpelijkerwijze, de eerste aandacht naar degenen die al slachtoffer zijn. De nieuwste Ne derlandse hartkliniek staat in Rot terdam. De modernste in Europa, fluistert men, maar dat kan mor gen alweer over zijn, wamt niets blijkt sneller te verouderen dan moderne apparatuur. Toch schuilt het „moderne" van het Rotterdam se thoraxcentrum (thorax is borst- ,kas) van de jongste medische fa culteit van Nederland misschien niet eens zo zeer in die hele com puterwereld die men er heeft op gebouwd „Toen we zo'n jaar of twee gele den begonnen met de zaak op te bouwen was het al een fenomeen dat cardiologen, chirurgen en anaestesisten zo nauw samenwerk ten in één kliniek. Dat was al een droom. Maar het werd nog veel mooier, want allerlei andere (niet- meddscheü vakmensen werden er ook bijgehaald: biologen, inge nieurs. Zo werken we hier. We hebben gezegd: de gezondheidszorg is als het ware een grote schijf, een grote taart en een stuk van die taart is voor de artsen. Vroeger nam de dokter alles op het gebied van de gezondheidszorg voor zijn rekening. Hij zou de zaak wel gezond maken. Intussen is daar al tien jaren over gepraat en tien jaar lang heeft iedereen gezegd dat het anders moest. Maar waar ge beurt het ook echt anders ?Nou ja, hier dan, hè. Hier luisteren al die Die „andere ziekenhuizen" spe len in het betoog van dokter Hu genholtz heel vaak een rol. Bij vindt namelijk dat de hele behan delingsmethode moet worden uit gedragen naar de regio. En in elk van de vijf of zes regio's, waarin Nederland moet worden ingedeeld zou een hartkliniek als centrale moeten fungeren door o.a. gespecia liseerd personeel op te leiden en aan de regio te leveren. Nieuwe samenwerking in een hele regio is ook daarom van het grootste belang, omdat daar de pa tiënt moet worden opgespoord of die taohtig op de tienduizend men sen, die een hoog risico lopen. Die tachtig zouden opgespoord moeten worden om op de afdeling diagnos tiek van de hartkliniek te worden onderzocht. Ervaring leert dat on geveer éénvijfde in aanmerking blijkt te komen voor chirurgische behandeling. De overigen zouden terug moeten naar de regio voor een revalidatie-behandeling. „Een goede, directe communicatie drukt ■het dodencijfer", aldus de hoogle raar. Een hartbewakingsbed (coronary care) in het thoraxcentrum te Rotterdam, de nieuwste Nederlandse hartkliniek. Aan die iommuniiatie mankeert nog van alles. Hugenholtz: „In den lande is men er zich al wel meer en meer van bewust dat er iets gebeuren móét. Er is daarom in middels een groot plan ingediend voor die regionale communicatie bij de staatssecretaris voor Volks gezondheid. Het aantal bewaakte bedden voor hartpatiënten (corona ry care) is momenteeel nog niet de helft van het door de Wereld Ge zondheidsorganisatie voorgeschre ven aantal. Het ontbreekt aan spe ciaal opgeleide verpleegkundigen. Er is meer geld nodig. Je kunt niet meer werken op de maniej van Florence Nightingale. Je kunt ge zondheidszorg kopen vandaag de dag door je de technieken te ver werven die nodig zijn en verpleeg kundigen daarmee vertrouwd te maken. Bovendien staat centraal een volledige herindeling van het werk in de regio's, van opsporing tot laatste behandeling". Valt de ziekte te voorkomen? De oorzaken zijn nog onvoldoende be kend. „Maar het is in elk geval een van die ziektes die we zelf veroorzaken. Als we het aan het juiste eind hebben dan is de hoofdschuldige: verkeerde leef-, rook- en eetgewoontes. Aanvanke lijk dachten we dat het zonder meer een teveel aan vet was in ons dagelijks menu. We beginnen te ontdekken dat een heel belang rijke oorzaak zou kunnen zijn: de over-opname van koolhydraten. In plaats van de nodige 20 procent koolhydraten gebruiken wij hier in de westerse wereld 40 tot 50 pro cent: suiker, pudding, lekkere hapjes in plaats van groente en fruit. En in het algemeen is het aantal kalorieën toegenomen ter wijl de zwaarte van het werk ver mindert" Meestal ontstaat een hartinfarct doordat een kransslagadervat dichtslibt. Dit betekent afsterven van een deel van de hartspier. Hoe kom je er nu achter dat je mis schien wel aan een hartinfarct toe bent? Hugenholtz: „Als je de eer ste symptomen zou willen opvan gen, dan zijn er goed voorgelichte suisartsen nodig en die zouden dan weer hun patiënten voor nader on derzoek „ergens" heen moeten kunnen sturen. Maar dat „ergens" is er niet en de ziekenhuizen zit ten al vol. Daarom zijn wij hier in Rotterdam begonnen met de orga nisatie van een opvangapparaaf. Als dat er niet is, krijgen de doktoren alleen maar een slechtere naam". Pijn op de borst bij inspanning (angina pectoris) is in de meeste gevallen het eerste symptoon dat er ergens een vernauwing in de kransslagaderen zit of een stop, die zuurstofgebrek en daardoor pijn veroorzaakt. Het proces kan jaren duren. Volgens dokter Hu genholtz is deze groep direct uit te selecteren. Daarnaast is er een gro te groep, die al het begin van een afwijking heeft, maar geen pijn voelt. Ook die groep moet echter uitgeselecteerd worden. Bij deze mensen is het namelijk van het grootste belang de zogenaamde ri sicofactoren te vermijden: roken, onverstandig eten, onverstandig le ven. Dokter Hugenholtz legt er de na druk op, dat de technologie het juist NU mogelijk maakt om de zaak grondig aan te pakken: de opbouw van regionale organisaties met subcentra en één supercen- trum in elke regio. „Het is als in de vliegtuigwereld", zegt hij, „con tinu surveilleren en op bepaalde kernpunten selecteren". In de sub centra zou de selectie moeten plaatsvinden van de „high risk man" (de man met het hoogste risico). Daar zou men ook de acute situaties moeten opvangen, waaruit zo nodig een superspecialistische behandeling kan voortvloeien. „Wij in Rotterdam zijn er van over tuigd, dat een superspecialisme hier weinig zin heeft zonder een volledige organisatie in de hele regio. Zoals ook het nut van hart- renwagens twijfelachtig is ,hart- renwagens brengen de direct be nodigde apparatuur bij de patiënt thuis als je daarna een aange paste behandelingsmethode kunt aanbieden". Wie eenmaal als ern stige patiënt „ontdekt" is, heeft over de „modernste hartkliniek ter wereld" niets te klagen. Op de Rotterdamse computer kunnen de vakmensen gegevens aflezen voor al over het beloop van bloeddruk, hartritme enzovoort, die zonder computer slechts moeilijk en moei zaam te verkrijgen zijn. De com puter doet dit werk, en met grote re nauwkeurigheid en uiteraard zonder moe te worden, 24 uur per dag. Mede door inschakeling van dergelijke apparatuur en door spe ciaal getrainde verpleegkundigen, kan het sterftecijfer in het zieken huis verminderd worden van 30 tot 15 procent. Maar daarmee breng je e en volksziekte nog niet tot stilstand. Daarvoor is een organisatie nodig zoals die in het begin van deze eeuw werd opgezet ter bestrijding van de volksziekte van toen, de tuberculose. Maar tevens za] de levenswijze van ons allemaal moe ten veranderen. Over lucht-, wa ter- en bodemverontreiniging be ginnen we ons gelukkig al druk te maken. Onze „dieetverontreini- ging" is zeker zo verontrustend. JAN HüSKEN (Van een onzer verslaggevers) BREDA/DEN HAAG Vol gens de heer Fievet, voorzitter van de Nederlandse vereniging van hartpatiënten, is de heer J. Kierkels, directeur van de Neder landse Hartstichting, de belofte 'net nagekomen om een positieve houding aan te nemen tegenover het hartzegelpian van de vereni ging. I" een verklaring die de patiën tenvereniging heeft uitgegeven (zie °ns blad van gisteren) zegt zij „he- vtg teleurgesteld en verontwaardigd o zijn over de unfaire uitlatingen an en de manier waarop" het hart- egelplan van de vereniging is aan- vn I Besondanks wil men de orlopig® toezegging doen, de hart- te steunen, die de stichting eigende week organiseert. Het hartzegelpian heeft tot doel. via een zegelactie van Nederlandse winkeliers gelden bijeen te brengen voor de leniging van de directe no den van hartpatiënten. Het directe doel is, de mede-financiering van de noodzakelijke uitbreiding van „be waakte bedden" voor hartpatiënten. De heer Kierkels heeft zich in het openbaar tegen dit plan uitgelaten. Hij zou zich tevens gekeerd hebben tegen alle andere acties van de hart patiëntenvereniging en dit zelfs in het persoonlijke vlak hebben door getrokken. „Hij keert zich tegen het zegelplan aan de hand van een on juiste argumentatie", aldus de heer Fievét. De patiëntenvereniging heeft in een onderhoud met de bestuursver- tegenwoordiger van de Hartstich ting, mr. J. Bierman geëist dat de „onjuistheden en inpertinente on waarheden, die de heer Kierkels verkondigt heeft" zouden worden herroepen. Het bestuur van de stich ting had echter besloten, die genoeg doening niet te geven „omdat men vreesde daarmee eigen belangen te schaden". De~ heer Kierkels gaf ons desge vraagd als zijn commentaar: „De Hartstichting staat natuurlijk sym pathiek tegenover de hartpatiënten, maar ook tegenover de vereniging van hartpatiënten. Wat echter het zegeltjesplan betreft, houd ik staan de dat het eeen slecht plan is. Het was door de ontwerper, de heer J. van de Putte, al eerder aangeboden aan het Rode Kruis o.a. en aan het Asthmafonds, die het hebben afge wezen. Later werd het ook ons aan geboden en we hebben het op z'n bruikbaarheid laten onderzoeken Op deskundig advies hebben we het plain afgewezen. Een jaar later werd het aan de hartpatiëntenvereniging aangeboder en die zijn er ingelopen. Het plan werd buiten medeweten van de winkeliersverenigingen ge lanceerd. De middenstandsbonden hebben zich echter vooral gekeerd tegen de methodiek van de heer Van de Putte, die de winkeliers wilde dwingen om mee te doen met de leus, dat wie niet meedoet schul dig is aan de dood van een mede mens. Op die manier wilde men zich natuurlijk niet laten dwingen. Om dat nu gebleken is dat het plan slecht is zoekt men een' zondebok. Maar het plan mislukt niet, omdat ik het niet goed vind, maar omdat het blijkbaar slecht is, zoals ieder een al gezegd heeft". Op onze vraag of de heer Kierkels voorstander is van een samengaan van Hartstichting en Patiëntenvere niging zeg,t hij: „De Hartstichting is opgericht om een epidemie te be strijden en daarvoor heb je de hele bevolking nodig. Vanaf midden '67 hebben we geijverd om iedereen bij het werk van de stichting te betrek ken. Daarna is de Patiëntenvereni ging gekomen als een pressiegroep vanwege de wachtlijsten voor hartpa tiënten in de verschillende hartcen- tra. Die wachtlijsten, dat is een trieste zaak. Ze bestaan overigens in heel Europa, want de ziekte heeft zich in de geïndustrialiseerde we reld zo snel uitgebreid dat het aan tal artsen en verpleegkundigen dat ter bestrijding nodig is nog lang niet voldoende is". „De strijd van de hartpatiënten is eigenlijk een wanhopige", aldus de directeur van de Hartstichting, „maar het is we] begrijpelijk dat een groep hartpatiënten acties is gaan ondernemen. Die groep is hier in Nederland veel strijdbaarder dan elders in Europa. Mijn vraag blijft echter of je met dit soort acties veel mensen helpt En ook: vertraagt men de ontwikkeling nu niet? Wordt het publiek nu niet geremd om mee te doen aan de hartweek?". De heer Fievet: „Wij keren ons als hartpatiënten tegen de logge, ambte lijke stijl van de Hartstichting. Ons zegelplan heeft intussen al bewezen dat het aan zijn doel kan beant woorden, maar dat men zich tegen ons keert, komt voort uit angst. We blijven echter de pressiegroep, die we van het begin af wilden zijn". JAN HüSKEN LOS ANGELES (AFP) Sinds de aardbeving van vorige week in Californië weigeren talrijke kinde ren in het gebied van Los Angeles naar school te gaan, in hun eigen bed te slapen en zelfs hun moeder te verlaten. Dit is door medische organisaties in Los Angeles bekend gemaakt. Meer dan 400 kinderen van 4 tot 14 jaar zijn door hun ouders naar een zenuwinrichting in de vallei van San Fernando gebracht voor een be handeling. MILAAN (KNP) Het aantal priesterwijdingen is in Italië de laatste 20 jaar met 29 procent ge daald. De teruggang is in sommige gebieden meer dan 40 procent. Een uitzondering vormt Sardinië, waar het aantal priesterwijdingen met 7 procent gestegen is. In 1966 telde Italië 45.080 diocesa ne priesters, d.w.z. 1 priester voor 1.227 inwoners. In 1988 volgens be rekeningen van het sociale centrum voor 1.787 Italianen 1 priester be schikbaar zijn. DAR ES SALAAM President Julius Nyerere van Tanzania heeft alle vooruitstrevende Afrikaanse lei ders uitgenodigd voor een gemeen schappelijk overleg Over de metho den waarmee men de „Afrikaanse revolutie kan verdedigen, gezien het gebeuren in Oeganda, en vorig jar november in Guinee". Nyerere meent, dat de contrarevo lutie in Afrika wordt georganiseerd door Imperalisten, die voortdurend complotteren tegen de socialistische oriëntatie van Afrikaanse landen. DALLAS (DPA-AFP) Een van de twee mannen, die in Dallas (Texas) drie politiemannen „te rechtgesteld" hebben, is gepakt. Maar zijn broer en medeplichtige wordt nog gezocht. In heel Texas zijn een duizendtal politiemannen met deze taak belast. De politie vermoedt dat de 33-jarige voort vluchtige de Mexicaanse grens over wil. STOCKHOLM (KNP) Een voor- stel om mensen die per se zelfmoord ■willen plegen daarin te helpen door middel van bijvoorbeeld een .zelf moordkliniek" heeft in Zweden een geweldige discussie losgeslagen. Het voorstel van „zelfmoordklinieken" komt van het Deense parlementslid H.C. Seierup. In deze klinieken zou men, aldus Seierup, allereerst met behulp van velerlei specialisten moeten pogen om de patiënt van zijn zelfmoord plannen af te brengenrhaar wan neer dat niet lukt, moet men hem adviseren „hoe hij zo menselijk en pijnloos mogelijk zijn leven kan be ëindigen". Kerkelijke functionarissen hebben het idee van zich afgeworpen en noemen het „absurd", „onmoge lijk" en „totaal verwerpelijk". Niet temin is in de Zweedse pers de dis cussie over het idee van Seierup op gelaaid. Het zelfmoordcijfer is zowel in Zweden als in Denemarken opmer kelijk hoog. HAARLEM (ANP) In een telegram aan president Nixon heeft de Nederlandse Stichting Vogelrampenfonds ernstig gepro. testeerd tegen het voornemen om bij de Amerikaanse plaats Milan in de staat Tennessee miljoenen merels te vernietigen. Zoals gemeld zou dit met che micaliën gebeuren. In het tele gram zegt het bestuur dat de vogelstand in de hele wereld hierdoor ernstig wordt aangetast DEN HAAG (ANP) Het hoog militair gerechtshof heeft gisteren de 29-jarige mr. P. J. uit Amsterdam, die in juli 1970 één dag op herhaling moest komen en toen dienst weiger de. veroordeeld tot een gevangenis straf van een maand en ontslag uit de militaire dienst. De advocaat-fiscaal had bevestiging van het vonnis van de krijgsraad in Den Haag gevord -d, waarbij J. zes weken kreeg opgelegd. 8rie..-i -czt -u' ek moet«n met vol ledige naam en «ares «voraen ondertekend. Bij aublicatie zullen deze vermeld worden. Slechts oii hoge uitzoi.oenng zal van deze regel wor- ien atqeweicen Naam en adres zijn dan bij de 'edactie oekeno Publicatie van brieven verkort o* onverkort beteken* «vet dat de redactie het tn alle gevallen *ens met in houd. c.o. strekking. Een bisschop komt, een kapelaan gaat. Een stemming wees uit: „Niet die bisschop". Rome beslist: „Wél die bisschop". Een stemming wees uit: „Wél die kapelaan". Rome be slist: „Niet die kapelaan". De heer V.d. Veeken is mij be kend als een man die inhoud aan zijn werk kon geven. Samen met de pastoor vormde hij een team, waar door de kerk goed bezocht werd; door wie je je gesteund wist te proberen een goed christen te zijn. Dat hij als mens niet huichelde en aantoonde dat hij naast zijn kwali teiten normale menselijke eigen schappen bezit, stempelt hem tot een man van eer. Wat wij alleen maar mogen waarderen en waarbij wij hem veel geluk toewensen. Het ware beter geweest wanneer de kerkgemeenschap van Teteringen of waar dan ook - zeker nu er in de toekomst een enorm gebrek zal ont staan aan geloofsbegeleiders door het tekort aan priesterstudenten - van zijn kennis en wil tot begelei ding had kunnen blijven profiteren, al was dat dan niet als kapelaan, maar als de heer V.d. Veeken, be voegd tot pastoraal werk. Wanneer wij met God tot een gesprek zouden kunnen komen, dan is het mijn vaste overtuiging dat Bij met zijn enorme naasteliefde zou zeggen: „Wij mogen deze mensen, die getracht hebben mij te volden niet in de steek laten en wij moeten hen de kans geven op een andere wijze, als pastoraal werker, de kerk en de gemeenschap te dienen". Wanneer dan die gemeenschap - die deze stem tot zich heeft laten doordringen - hem ook die kans wil geven, dan moet het toch voor de paus mogelijk zijn hieraan zijn goedkeuring te verlenen. Zou het werkelijk zo zijn, dat de harde lijn in Rome de overhand heeft gekre gen, dat zij de stem van naasteliefde van zijn opperste leider niet hoort? Laten wij bidden dat de paus zich los zal kunnen maken van die raad gever, die wellicht gezeteld in bis schoppelijke paleizen, wellicht in landen waar de rijkdom de armoede niet ziét, die wellicht bézeten, zijn van de .angst kun macht te verlie zen. Natuurlijk moeten wij ook uit naasteliefde en uit respect voor an deren aan onze nieuwe bisschop Si- monis het vertrouwen geven, dat hij naast de richtlijnen van Rome be grip zal tonen voor de moderne kerk, waar de jeugd volop bezig is zich in te zetten voor het geloof, die toont aan de buitenwereld dat zij op wil komen voor de mede mens, voor de vrede en de bestrij ding van de armoede. Hopelijk beseft Rome op tijd dat zij dit mede moet ondersteunen en niets heeft aan lege kerken. Het niet willen verlenen van dispensatie aan de heer V.d. Veeken is geen goede stap in die richting. Het is mijn hoop en met mij zeer waarschijnlijk de hoop van velen, dat deze wen ding een keer zal nemen. Wij van onze kant moeten besef fen dat wij dan ook meer dan oooit onze stem moeten zullen laten ho ren, dat wij op gepaste wijze van onze gevoelens van onrust blijk ge ven, zodat Rome beseft dat wij niet alleen stemmen, maar ook een stem willen hebben. BREDA L. E. UYTENDAAL AMSTERDAM (ANP) Na een ingrijpende restauratie zal het Anne Frankhuis aan de Prinsengracht in Amsterdam vandaag weer worden opengesteld voor het publiek, dat merendeels uit buitenlanders be staat. De restauratie was nodig omdat in de loop van 1969 was geconstateerd dat het pand, waarin in de oorlogs jaren de familie Frank was onderge doken, de enorme stroom bezoekers (ca 200.000 per jaar) niet meer kon verwerken. Muren vertoonden scheuren en balken bogen door. BRUSSEL (ANP) Een gelijke beloning van mannen en vrouwen voor geiijk werk bestaat nog lang niet overal in de Europese Gemeen schap. Op vele plaatsen wordt dit in het verdrag van Rome neergelegde beginsel nog met voeten getreden. Deze conclusie wordt getrokken in een verslag van mevrouw Ast-rid Lulling, een Luxemburgse socialiste die lid is van het Europees parle ment. Zorgvuldig heeft ze de discri minaties opgespoord: een gebrekkige rechtsbescherming in Nederland, het ontbreken van cao's of overblijfseld van discriminerende cao's in België, Duitsland, Italië en Nederland, ter wijl verder de vrouwen in alle lan den van de gemeenschap op discri- minc—-ndp wijr° ;n te lage looncate- goriën wotden geplaatst.

Krantenbank Zeeland

de Stem | 1971 | | pagina 15