Eerste passagiers in KLM
J limbo Jet Oceaan over
MAAGDENTRIP" VAN LUCHTOLIFANT
Roken nam weer toe
in 1970
Voorkomen van ziekte spoedig
in pakket van volksverzekering
Kant- en klaarvoedsel
in de ziekenhuizen
Inflatiebestrijding van
kabinet De jong
mislukt
ONDER PUINHOOP
KI P-jongeren willen
pornografie vrij
Zestig doden geborgen f
binnenland
buitenland
Nevenkasten
PROF. dr. P. MUNTENDAM BEARGUMENTEERT STELLING
geSjf de patiënt
Advies
DS '70-LIJSTTREKKER DREES:
Meer liandel
met Cuba
Helpende hand
Progressieve regering
Onveilige lucht
bevochtiger
uit de handel
„EEN LEEFTIJDSGRENS STELLEN"
ZATERDAG 13 FEBRUARI 1971
(Van een onzer verslaggevers)
(Van een onzer verslaggevers)
SCHIPHOL Op dit ogenblik begeven, zich 350 mannen
vrouwen en kinderen, gerekruteerd uit het KLM-personeel en hun
gezinsleden, welgemoed aan boord van de PH-BUA „Mississippi"
hoewel de machine („geen vliegtuig meer maar een regelrecht
luchtschip", pocht de reclamefolder) niet verder dan vijftig meter
van zijn Schiphol-pier zal worden weggesleept, dragen ze koffers
en zijn ze ook anderszins bepakt en bezakt met handtassen, ca
mera's paraplu's, verrekijkers en soortgelijke artikelen, die lucht
reizigers tot zo'n sloverig volkje maken.
Eenmaal neergezegen in een van
de vijf zalen, waarin KLM's eerste
luchtoiifant is onderverdeeld,
worden zij subiet onderworpen aan
de service van drie hofmeesters en
tien stewardessen. Hoofdkussentjes
schikken. Krantjes uitdelen.
Drankjes rondbrengen. Lunch op
dienen, die dampend en mysterieus
uit de negen boordkeukens komt
aangerold. Daarna film voor wie er
zin in heeft. Liever een partijtje
schaak of een klaverjasje? Dat
kan. Wil meneer zich elektrisch
scheren? Kan ook.
Intussen verdwijnen de contai
ners met bagage in de buik van de
Jumbo en komen ze weer tevoor
schijn, keer na keer. Hier wordt,
kortom drooggevlogen. Hier vindt
de generale repetitie plaats voor
de eerste vlucht van de Boeing
747, waarmee de KLM zich gaat
storten in de concurrentieslag op
de Noord-Atlantische route. Mor
gen wordt hij aan een laatste
grote schoonmaakbeurt onderwor
pen. Maandagmiddag om 1 uur
vertrekt hij, vrolijk trompetterend
uit zijn vier motoren met 20.400
kilo stuwkracht elk (is bij de DC-
8 8160 kilo) en 13.500 liter brand
stof per uur opzuipend (is 7200
liter bij de DC-8) naar New Vork
voor zijn maagdentrip, als je tegen
over al dat viriele geweld zo'n
broos begrip nog wilt hanteren.
De bouw van een Jumbo duurt
21 maanden. Een echts olifant
draagt 19 maanden, dus ook in dit
opzicht gaat de vergelijking aardig
op. Maar al 22 maanden voordat
het- eerste snippertje van de PH-
BUA in de Boemg-fabrieken te
Seattle op zijn plaats kwam, start
te bij de KLM het overleg over de
niet geringe vraag hoe de 90 mil
joen dure kolos het best kon wor
den gedresseerd. Een eenvoudig
rekensommetje leert, dat men dus
43 maanden heeft gehad voor de
noodzakelijke voorbereidingen.
„En wij zijn klaar", zegt J. van
der Schaaff in zijn piepkleine, met
bizarre schema's behangen kan
toortje op het oude Schiphol. „We
hebben niets vergeten en we zijn
er met de hakken over de sloot
gekomen, al zijn hier en daar de
hakken wel nat". Hij is al die
maanden planningscoördiinator voor
de introductie van de Boein/ 747
geweest.
De zes andere Jumbo's die nog
zullen volgen, baren hem geen zor
gen meer. Hij heeft inmiddels
de coördinatie van de planning
voor de introductie van de DC-10
op zich genomen.
De komst van de Boeing' 747
heeft de KLM aan neveninveste
ringen nog eens 150 miljoen gul
den gekost. Die zitten evengoed in
bordjes om de verbandtrommels
aan te wijzen als in een drie
miljoen duur gebouw voor vlucht-
nabootsirag, waar de cockpitbeman
ning in 15 uur voor de Jumbo kan
worden klaargestoomd of in een
Kalf miljoen dure trekker, die de
kiohtoliïaot voort moet zeulen
wanneer hij op de grond is en zich
niet op eigen vermogen voortbe
weegt.
Toen de KLM zijn bestelling
plaatste, kocht de maatschappij in
wezen slechts een lege romp met
vier motoren eraan en een half
ingerichte cockpit erin. Hoe ze de
rest wilde hebben, moesten haar
technische en commerciële deskun
digen maai' uitmaken. Daarom
werd meteen iin de zomer van 1967
een stuurgroep in het leven geroe
pen om zich te beraden over de
voorzieningen die men zich in en
om de Jumbo wenste. Technische
kopstukken bekeken, welke hulp
middelen nodig waren voor de best
mogelijke technisch-operationele
vluchtuitvoering. Marktonderzoe
kers bestudeerden welke cabine-
uitvoering de passagiers het meest
zou aanspreken.
„Ook zaten we met de vraag of
.we diepgevroren maaltijden moes
ten gaan gebruiken dan wel nor
maal gekoeld voedsel dat in een
oven op de juiste temperatuur
wordt gebracht. We geloofden dat
het laatste beter was omdat je dan
meer variatie kunt bereiken. Nu
gaan we het doen zoals het thuis
in de koelkast gebeurt bij een
temperatuur tussen de 5 en 8 gra
den. Dat geeft veel meer variatie
mogelijkheden. Maar om deze ser
vice aan de passagiers te kunnen
verlenen hebben we wel een speci
ale koelinstallatie moeten laten
ontwikkelen. Er zijn weinig maat
schappijen die dit hebben".
Een snufje tenslotte, door de
KLM verzonnen en speciaal voor
haar aangebracht: het achter-
Alles moest voor de Jumbo opnieuw worden besteld, vanaf de uitge
kiende boordkeuken tot en met 'het uniform van de stewardessen.
ste stuk van het hoofddek kan
volkomen van de rest van de cabi
ne worden afgesloten. Men heeft
dan nog altijd plaats voor 280 pas
sagiers en al hun bagage kan, ver
deeld over 16 containers, in het
afgesloten achterstuk worden op
geborgen. Resultaat: het onidercom-
partimenit komt helemaal vrij zo
dat ruim 16 ton vracht kam worden
meegenomen. Maandag is dan het
grote moment van de eerste offi
ciële vlucht waarover coördinator
Van der Sahaaff zegt: „Dan züllen
we al dat geld waar moeten ma
ken".
Wil de luchtoiifant de verschrik
kelijke bedragen terugverdienen,
die in hem zijn geïnvesteerd, dan
zal hij moeten vliegen. Dan zullen
zijn „omdraaitijden" zo kort moge
lijk moeten zijn. Een uur aan de
grond en hup, wegwezen. Maar
hoe leeg je in een uur 400 asbak
ken? Hoe verwissel je de slopen
van 400 hoofdkussentjes? Hoe stof
zuig je 150 meter vloerbedekking?
Hoe krijg je 5 ton keukenuitrus
ting, voedsel en drank naar bin
nen? He praktijk zal het leren.
Wie een luchtoiifant heeft getemd,
kan geen moeite hebben met een
vlo
(Van een onzer redacteuren)
BREDA Binnen enkele jaren zal iedere Nederlander kunnen profiteren
van een preventieve en curatieve gezondheidszorg op basis van een algemene
volksverzekering. Daarmee zal voor het eerst de nu bestaande kloof tussen
e kruisverenigingen, die zich bezig houden met het voorkómen van ziekten
(«enk aan de injecties voor kinderen) en de ziekenfondsen, die vooral de
«org voor de zieken op zich heeft genomen, zijn overbrugd. Dit althans is
e mening van prof. dr. P. Muntendam, die hij weergeeft in een artikel in
Medisch Contact.
Prof. Muntendam voert voor deze duurd voordat althans bij de
stelling ook een aantal argumenten wetgever het inzicht was geko-
an. Hoewel het tot 1969 heefit ge- men, dat ook het voorkomen van
'Vaii een onzer ver
slaggevers)
BEN HAAG Een
"ami rames speciaal
«er de patiënt in het
®ekenhuis. Of koude
KlP. Of gewoon cotelet,
snijboontjes, aardappe
len, tomatensla. Lekker.
Het moet straks alles
kunnen, zoals het nu al
kan bij de KLM en in
antrnes van bedrijven,
"oor gebruik te maken
•an de mogelijkheden
an „kant-cn-klaar-
voedsel".
bit nieuws heeft ails
achtergrond enkede
eihairde Eeiten waar-
te de ziefcemhuiskeu-
„en jal een hele bijd.
ordt geconfronteerd.
Er is gebrek aan
Personeel op afe ni
veaus;
De personeelskostein
D1flven stijgen;
,)a 4.en steeds lïiim-
bereid om tijdiens
e weekends «n op on-
w«maitige UTen te
Dooi- de welvaarts-
verandert d,e
van de consu-
"a* en steil hij and,e-
hij will een grotere va
riatie.
Door de verandering
wordt ook het menupa-
bijvoorbeeld tussentijd
se „snacks".
En het probleem vain
de schaalvergroting:
Het aantal bedden
per ziekenhuis neemt
door verbouwing, aan
bouw van nieuwe ver-
pleegafdeffimgen en der
gelijke toe. Dit is ook
het geval met aantal
personeelsleden dat
een warme maaitijd in
hest ziekenhuis ge
bruikt.
Twee jaar geleden
stelde die directeur-ge-
van de volksge-
een ruimer
gebruik van .conve
nience foods' in zieken
huizen ter discussie. Er
de
be
Wel,
se ziekenhuizen. De
werkgroep was ervan
diat op de
gebruikelijke
die pa-
gevoed
aan de
tijd .kan
De
eisen op
an kwali-
sn presen-
toe, maar
mogelijkheden om
te voldoen wor-
beperkt.
Door produktie en dis
tributie los te koppelen
(dus niet meer zelf ko
ken) kan dat wel. En
dan is men aangewezen
op kaait- en-blaar-
en dat is vol-
s werkgroep
nog bij voor
keur diepvries. Opge
warmde diepvriesmaal-
tijdiep tóeken kwalita
tief op hoog niveau te
Het is nog niet be
kend in welk ziefcen-
experkraent
foods'
gehouden,
een ja
dat psy-
instituten
dienen,
omdat daar die vairia/tie
in het 'eten niet zo
groot is.
ziekten zou kunnen behoren bij die
vormen van gezondheidszorg, waar
op iedere Nederlander recht heeft,
zijn er sindsdien steeds meer teke
nen gekomen, die er op wijzen, dat
dit inzicht nu ook op korte termijn
tot werkelijkheid gebracht zal wor
den.
De werkgroep Preventie uit de
commissie Verstrekkingen van de
Ziekenfondsraad ziet, aldus prof.
Muntendam, een mogelijkheid in de
Algemene Wet Bijzondere Ziekte
kosten. Deze wet, die iedere Neder
lander de gelegenheid wil geven ook
zeer zware ziektekosten (bijvoor
beeld langdurige verpleging in een
psychiatrische inrichting) te dragen,
wordt duidelijk beschouwd als het
sluitstuk van de sociale verzekering,
waardoor het mogelijk werd het ge
heel van de gezondheidszorg te
plaatsen in het kader van de sociale
zekerheid.
Daar komt noig bij, dat de staatsse
cretaris van Sociale Zaken en
Volksgezondheid vorig jaar nog ad
vies heeft gevraagd over de vraag of
de zogenaamde sociaal-psychiatri
sche diensten binnen de voorzienin
gen krachtens de AWBZ kunnen
worden gebracht. Volgens prof.
Muntendam is dit een principiële
stap in de richting van het onder
brengen van de preventieve gezond
heidszorg in de AWBZ. De sociaal-
psychiatrische dienstverlening is nl.
vooral een preventieve zorg.
Een advies om de financiering van
de maatschappelijke gezondheids
zorg ook in de AWBZ onder te
brengen wijst er ook al op, dat het
niet al te lang meer zal duren, dat de
gehele gezondheidszorg een zaak
wordt, waarop iedere Nederlander
recht heeft. Ook al zal hij daarvoor
dan een premie aan een algemene
verzekering moeten bepalen.
MINISTER drs. B. J. Udink van ont
wikkelingssamenwerking zal zondag
met een kleine delegatie naar Zuid-
Slavië vertrekken, waar hij bespre
kingen zal voeren met de Zuidsiavi-
sche minister voor ontwikkelingssa'
menwerking en de plaatsvervangend
minister van buitenlandse zaken.
DEN HAAG De Nederlanders
hebben vorig jaar weer meer ge
rookt dan in 1969, toen een vrij
forse daling van het tabaksaanbod
op de Nederlandse markt optrad.
Gerekend naar de produktie vol
gens afgeleverde banderollen,
kwamen op de Nederlandse markt
1058 min. sigaren die per 1000
stuks 3 of meer kg wegen, in 1969
was dit 955 min. stuks en in 1968
kwamen 1096 mbi. sigaren van de
ze categorie op de markt. Het aan
tal overige sigaren, voornamelijk
de zgn. eigarillos, was vorig jaar
354 min. (1969: 342 min. en 1968:
403 min.) zo blijkt uit cijfers van
het centraal bureau voor de statis
tiek.
Bijna 18,7 miljard sigaretten zijn
op de markt gebracht tegen 16,3
miljard in 1969 en bijna 18,5 mil
jard ui 1968. De cijfers voor het
aanbod van kerftabak luiden 11,8
min. kg., 11,7 min. kg. en 11,9 min.
kg-
(Van onze parlementaire redactie)
UTRECHT „Het kabinet-De
Jong beloofde de inflatie te stoppen,
maar de inflatie werd onder dit
kabinet erger. De prijsstijgingen
waren sterker dan in de jaren voor-
het kabinet-De Jong. De hele maat
schappij raakt ervan doordrongen.
Oudedagsvoorzieningen devalueren
in waarde, ouderen zien hun inspan
ning en hun besparingen slecht be
loond. Dit is een ernstig onrecht".
Dat zei de lijsttrekker van D.S.
'70, dr. W. Drees jr., op het gistera
vond begonnen verkiezingscongres
van zijn partij. De voortdurend
overspannen arbeidsmarkt heeft on
aangename gevolgen, aldus dr.
Drees.
Hij noemde de inflatie, de groei
ende stroom buitenlandse arbeiders,
de daling van de woningbouw en
het gebrek aan arbeidskrachten in
gevoelige sectoren (verpleegsters,
bejaardenhelpsters, onderwijzers).
De regering kan de inflatie be
strijden door een sober beleid Het
kabinet suggereert dat de inflatie
door medewerking van alle burgers
ban worden gestopt. Dat is onjuist
en een versluiering van verantwoor
delijkheden om alle burgers erin te
betrekken. Soms wordt ook gesugge
reerd dat de schuld in het buiten
land ligt. Dat is onjuist, aldus dr.
Drees. Nederland is koploper in de
inflatie.
De lijsttrekker van D.S. '70 noem-
Joann Carbonara geeft haar vader Frank een zoen in het ziekenhuis,
waarin hij gisteren werd opgenomen, kort nadat de 68-jarige man onder de
resten van het hospitaal voor oud-strijders was uitgekropen in Sylmar bij
Los Angeles. Het gebouw was bij de jongste aardbeving ingestort. De man
een kok heeft 58 uren onder het puin gelegen. Hij werd direct per
helikopter naar een ziekenhuis gebracht. Links mevrouw Rose Carbonara.
d'e de „import van
onjuist. De buitenlandse arbeiders
zijn mensen, ze hebben recht op
goede huisvesting, op moskeeën en
schoten, op dezelfde voorzieningen
als Nederlanders. Maar voor deze
toevloed, die in enkele tientallen
jaren een half miljoen mensen kan
betreffen, ontbreekt in ons land de
ruimte. Nederland moet bereid zijn
andere landen te helpen bij hun
industrialisatie, maar het eigen be
leid moet gericht zijn op matiging
van de investeringen.
Van een spreiding van de werkge
legenheid en een goede ruimtelijke
ordening is volgens dr. Drees ook
mist veel tea-echt gekomen. De feite-
in tegen de
kabinet zegt
Dr. Drees achtte kritische bezin
niing op de overheidsuitgaven drin
gend geboden. Door het optreden
-essiegroepen in het parlement
die uitgaven verdier op. Uit
zag moeten worden: geen
in eigen zaak. Het hele
zal op de helling
Door lagere subsidies wor
den lagere belastingen mogelijk.
Verlaging van de subsidies
wetenschappelijk onderwijs
grote bedragen aan
voor
kan
eld
Het collegegeld bedraagt
van de wer
elitkeondei^jsVac
het wetenschap
nodig, maar in
overheveling v
Om gelijke kansen
zijn studietoelagen
feite heeft nu een
Dr. Drees bepleitte ook een groei
van de werkgelegenheid in het zuid
en, noorden en oosten van ons land.
De Randstad zou min of meer uitge
sloten moeten worden. „Men laat de
werkgelegenheid toenemen, men
juicht bij ieder nieuw verzekerings
kantoor en men vergeet dat op deze
manier de woningnood in het wes
ten van ons land eeuwig duurt".
(Van een onzer verslaggevers)
DEN HAAG De Nederlandse
handel met Cuba heeft zich in het
afgelopen jaar sterk uitgebreid, al
dus een overzicht van het instituut
voor Latijns-Amerika. De invoer
steeg van 18 miljoen gulden in de
eerste tien maanden van 1969 tot 35,5
miljoen gulden in dezelfde periode
van 1970 en de uitvoer naar Cuba
steeg van resp. 17,5 miljaen tot 11
miljoen gulden.
De sterke stijging van de invoer
uit Cuba werd vooral veroorzaakt
door de toegenomen invoer van sui
ker en grondstoffen voor de chemi
sche industrie.
Briefen uonek moeten met vol
ledige haam en aores worden ondertekend. Bij
publicatie zullen deze vermeld worden. Slechts
bii hoge uitzondering zal van deze regel wor
den afgeweken Naam en adres zijn dan bij
de redactie bekend. Publicatie van brieven
(verkort ot onverkort) betekent niet dat de
redactie het in alle gevallen eens is met in
houd, c.q. strekking.
Al diegenen die het programma
van de VPRO over de crisisjaren
1920-1940 hebben gezien, wil ik in
overweging geven zich goed te rea
liseren dait het mieit de christenen,
ni'et de liberalen waren di'e de ar
beider te hulp kwamen in zijn mens
onterende en onmetelijke dood.
Het waren die socialisten die dit
christenen die dit in
hun grote voorganger
moeten doen. Denk
arbeider! Ook gij die deze
vreselijke tijd ni'et hebt meege
maakt.
BA VEL L.v. Beek
De heer Maurer vindt dat de con
fessionele partijen en him regering
het wel goed gedaan hebben.
Het werkstakingsprotest van 1 uur
door de honderdduizenden werkne
mers op die bewuste dinsdag tegen
dit regeringsbeleid in de loonkwestie
en de houding van de KVP, AR, CHU
en WD in deze zaak, tellen kenne
lijk niet mee. Tegenover de ondub
belzinnige uitspraken van Mertens
(„stom"), Lanser („onwijs") en Kloos
(„onzinnig") over de loonmaatrege
len van deze regering, hebben de
confessionele partijen in koor het in
feite door de WD en Witteveen ge
leide kabinet geprezen.
Het is een nuchtere constatering
dat de vakcentrales him houding en
standpunten niet terug konden vin
den binnen de confessionele partijen,
die zich achter de in hun vuist gnui
vende werknemers geplaatst hebben.
De houding van de KVP, AR, CHU
en WD noemde Jan Mertens „een
klap in het gezicht". Wat is er ook
te verwachten van partijen wiens
achterban maatschappelijk zo vetert,
schillend is, soms tegengesteld en
meerderheid behoudend denkt. Zichv£,
dit alles eens te realiseren als deV~
werknemer in het stemhokje staat inJ-J*-"
april, dan zou dit als resultaat tqch^>%
wel eens een progressieve regering.
op kunnen leveren vanuit de PvdA.r'.-
D'66 en de PPR.
BREDA J. VAYSSIER
(Van onze redactie buitenland)
LOS ANGELES Het aantal do
den ten gevolge van de aardbeving
van dinsdag te Los Angeles, is tot 60
gestegen, waarvan 39 in het zieken
huis van Sylmar. Twee zieken en
drie personeelsleden worden nog ver
mist.
De stuwdam van Dorman bij de
San-Fernandovallei houdt het nog
steeds, het water in het stuwmeer is
nu voldoende gezakt, zodat men niet
langer behoeft te vrezen voor een
grote ramp, wanneer een nieuwe
aardbeving de stuwdam mocht doen
breken.
DEN HAAG (ANP) De onveilige..*
luchtbevochtiger, waarover de Con-
sumentenbond bij het ministerie vaa
Economische Zaken een klacht had .-
ingediend, is uit de handel genomen.
Het apparaat werd door een groot
warenhuis aan de man gebracht.
KUNSTSCHILDER Edmond Wingen
is op 64-jarige leeftijd in Den Haag
overleden. Hij maakte naam met zijn
Limburgse landschappen, bloemstil-
levens en portretten.
(Van een onzer verslaggevers)
ROERMOND De Limburgse
KVP-jongeren stellen in een rapport
dat het verbod op pornografie dient
opgeheven te worden. Opsteller van
dit rapport is Wim Geurtsen van
Kessel van de statenkring Gulpen.
In het rapport is een groot aantal
meningen van deskundigen bijeen
gebracht op grond waarvan de eind
conclusie werd getrokken.
In het rapport wordt verder ge
steld dat er wat de juridische zijde
van de pornografie betreft geen
sprake is van objectieve reehtstoe-
passing.
Een van de argumenten van de
jongeren om de pornografie vraj te
geven is o.m. het resultaat van on
derzoekingen naar de invloed van
sex- en pornografische films. Hierbij
kwam men tot de slotsom dat het
onwaarschijnlijk is dat dergelijke
films jeugdigen vanaf 17 jaar scha-
den. „Zij hebben hun houding ten
aanzien van de seksualiteit meestal
al bepaald en staan er min of meer-*
kritisch tegenover," aldus Wipr
Geurts van Kessel. Volgens het rap
port verdient het wel aanbeveling
voor het kopen van pornografie een
leeftijdsgrens te stellen van bv. 16
of 17 jaar. „Dit te meer", aldus de
rapporteur „om de ouders zelf te
laten beslissen of hun kinderen in
de jaren dat ze gevormd worden mét
pornografie in aanraking komen of
niet. De wet, zo wordt in het rapport
nog gezegd, dient bescherming te
bieden omdat anders het gezag van
de ouders ondermijnd zou kunnen
worden.
