Tussen
Stirlingmotor
maakt gebruik
van uitwendige
verbranding
ooo ooooooo oo©
oooo ooooo ©ooo
ooooo ooo ooooo
oooo ooo oooo
oooooo#oooooo
o ©oo###ooo O
OO 0000#©000 oo
ooooo«ooooo#ooooo
©o ooooaoooo oo
o ooo###ooo O
OOOOOOOOOOOOO
OOOO OOO ©ooo
©oooo ooo ooooo
©ooo ooooo ©ooo
©oo ooooooo
Omgekeerd resultaat
vrij
uit
Oplossing puzzel
van vorige week
Loop bij
pech naar
praatpaal
Mislukking
VW 1300 leidt
In Duitsland
Auto-allerlei
©000###©00#©©0000
00000©00000@©0000
PRIJSWINNAARS ZO INSTUREN
PUZZEL
NAAM:
STRAAT:
WOONPLAATS:
SCHAKEN
BRIDGE
z
POSTZEGELS
ZATERDAGBIJLAGE VAN DE STEM/6 FEBRUARI 1971
Autorubriek onder redactie van Hen Bollen
Autobus met Stirling-motor, ontworpen door Philips
Advies van ANWB
AUTOMOBILISTEN die met
pech te kampen hebben,
wondt door de ANWB gead
viseerd naar een praatpaal
te lopen, omdat zij dan snel
ler geholpen kunnen wor
den. Voor veel automobilis
ten blijkt het nut van een
praatpaal nog niet geheel
duidelijk. De bond heeft
vastgesteld dat van 14 de
cember 1970 tot 10 januari
1971 op het traject Hoevela
ken-Zwolle slechts 515 (37
pet.) van de 1380 pechgeval
len via de praatpaal werden
gemeld. Vastgesteld werd
verder dat pechvogels die
zich niet via de praatpaal
meldden, 15-30 minuten lan
ger moesten wachten op hulp
dan hun lotgenoten die de
praatpaal hanteerden en dat
terwijl er door de Wegen
wacht toch normaal werd ge
patrouilleerd.
Wat de bediening van de
praatpaal betreft, geeft de
ANWB deze aanwijzing: de
gehel rukknop moet slechts
even ingedrukt worden om
verbinding met het wagen-
wachtstation te krijgen. Het
is niet de bedoeling de knop
ingedrukt te houden tijdens
het spreken of luisteren, om
dat dan de zoemer in het sta
tion bljjft overgaan.
Op 1 februari is de ANWB
begonnen met een proefne
ming in 't wegenwachtrayon
't Harde op de Veluwe, waar
bij zal worden nagegaan in
hoeverre de Wegenwacht in
staat zal zijn sneller hulp te
verlenen aan gestrande auto
mobilisten. De proef zal drie
maanden duren.
VORIG JAAR werden in de
Bondsrepubliek 2.107.123
nieuwe auto's verkocht, bij
na 300.000 meer dan in 1969.
Het best verkocht werd de
Kever 1300 waarvan er
214.193 aan de man werden
gebracht. Op de tweede
plaats staat de Opel Kadett
met 184.402, gevolgd door de
VW 1600 met 169.965, daarna
de Opel Rekord met 168.510.
De Ford Capri was de meest
verkochte sportieve wagen
met een afzet van 69.039
stuks. Van de Opel Manta
die vorig jaar werd uitge
bracht werden 16.468 eenhe
den verkocht. Op de totale
ranglijst handhaafde VW
zich op de eerste plaats met
Opel als tweede en Ford als
derde.
In België werden vorig
jaar 329.937 auto's verkocht,
11.123 minder dan in 1969.
Volkswagen produceerde
vorig jaar 2,2 miljoen auto's,
110.000 meer dan in 1969. De
omzet steeg van 13,9 miljard
mark in 1969 tot 15,5 miljard
in 1970
De Zwitserse steden Ba
sel, Bern en Zürich zijn nu
onderling door een autosnel
weg verbonden.
HOEWEL DE door Philips
ontwikkelde Stirling hete-
luchtmotor in feite nog in 'n
experimenteel stadium ver
keert, is het principe van 't
systeem in hoge mate inte
ressant. Toepassing in perso
nenauto's lijkt voorshands
nog wel niet mogelijk gezien
de voor de koeling van de
motor benodigde omvangrij
ke apparatuur, waarvoor in
de beperkte ruimte van een
personenauto moeilijk plaats
te vinden is. Toepassing in
de naaste toekomst in bus
sen en vrachtwagens is ech
ter goed mogelijk.
De uitlaatgassen van de Stir
lingmotor bevatten 10 tot
1000 maal minder verontrei
nigingen dan die van con
ventionele motoren. Wat spe
cifiek vermogen en rende
ment betreft is de Stirling
motor te vergelijken met een
dieselmotor. Behalve de
schone uitlaatgassen heeft de
Stirlingmotor nog meer voor
delen. Zo is hij geruisarm
en trillingsvrij, vergt zeer
weinig onderhoud, heeft een
lange levensduur, heeft mul
ti-fuel en multi-heat eigen
schappen zodat de motor op
elke gasvormige en vloeiba
re brandstof kan werken,
terwijl ook andere warmte
bronnen zoals zonne-energie,
kernenergie en warmtebuf
fers kunnen worden aange
wend. Bovendien zijn bij ge
bruik in tractie voor het
goed functioneren van de
motor minder versnellingen
nodig.
Toepassing van de Stirling
motor in schepen, b.v. ple
zierjachten, en voor die soor
ten van energie-opwekking
waarbij weinig geluidshinder
wenselijk is behoren verder
tot de mogelijkheden.
PRINCIPE
In tegenstelling tot diesel
en benzinemotoren waarbij
een inwendige verbranding
van het gasmengsel in de ci
linders plaatsvindt, maakt
de Stirlingmotor gebruik van
uitwendige verbranding, die
optimaal kan zijn met als re
sultaat zeer schone uitlaat
gassen ook bij gebruik van
fossiele brandstof. In de Stir
lingmotor wordt gas in een
gesloten circuit met behulp
van een verdringen heen en
weer geschoven van een
ruimte met een constante ho
ge temperatuur naar een
ruimte met een constante
lage temperatuur en omge
keerd. Wordt de verdringer
omhoog bewogen dan
stroomt het gas uit de war
me ruimte via verhitter, en
koelerkanalen naar de koude
ruimte. Wordt de verdringer
omlaag bewogen dan stroomt
het gas langs dezelfde weg
terug naar de warme ruim
te. Bij de eerstgenoemde
verplaatsing moet het gas 'n
grote hoeveelheid warmte af
geven die het bij de tweede
beweging weer moet opne
men. Teneinde daarbij niet
onnodig warmte te verspil
len is tussen het verhitter-
kanaal en het koeler-kanaal
een regenerator geplaatst.
Dit verdringerssysteem voor
periodieke verhitting en af
koeling van het gas wordt
door middel van een rom-
bisch drijfwerk gecombi
neerd met 'n zuigersysteem,
dat het gas comprimeert als
het zich in de koude ruimte
bevindt en dat het gas laai
expanderen als het zich in
de warme ruimte bevindt.
Doordat het comprimeren bij
een lagere temperatuur
plaatsvindt dan het expande
ren ontstaat een arbeids-
overschot.
S E
S1AE1
E A D
KASO
ADO
STERK
L J L
KODOKiL
PUP
ÏUSIEI
HEL
H
K Z
B E D A A E D
T L O
STOMPEN
E E V
RENTE
ELI
S N E E T
D E A
REEDS
E E
Z O
M E N N O
L D H
P 0 E E T
OOI
STULP
T D A
GROENTE
ONE
HOI SUES
MEN
E
S N M
STADION
REE
EEUWIGE
N H E
GAZON
EEN
MENEN
AVE
M A E N E
L S
S A
ETAGE
AGE
STENO
INT
TEDER
REE
DEKZEIL
M O G
VERTIER
L T E
E
A N M
KLAVIER
LET
H E E E L E N
EDE
NOREN
PAL
E E G E N
NEG
LENIG
N E
Eerste prijs
C. A. van Leest,
Johan Willem
Frisostr. 13, Moerdijk.
Tweede prijs
M. Maes-Melker,
mevrouw
Ue jpiussing van de nieuwe
puzzel muet uiterlijk maan
dagavond per briel verzonden
worden aan:
Redaktie De Stem
Reigerstraat 16
Breda
De eerste ontvangt een post
cheque van 25 gulden; de
tweede een van 15 gulden.
Horizontaal 1. erg, 4. ren
bode, 10. schil, 13. gewoonte
recht, 15. plaats in Fries
land, 16. larve, 17. momen
teel, 19. jongensnaam, 20
schenkkan, 21. Italiaanse
munt, 22, plaats im Gelder
land, 23. levenslucht, 24.
volksverzet, 27. herinnering,
31. Eisenhower, 32. hoofd
deksel, 34. in loco (afk.), 36
deel van het gezicht, 38. toe
spraak, 39. en omstreken
(afk.), 40. noodzakelijk, 43
voertuig. 45. met room, 48.
jongensnaam, 49, bovenste
deel, 50. gast, 51. kleine som
geld, 53, uitspansel, 55. wa-
genvet, 56. water in Fries
land, 57. stel, 59. plaats in
Gelderland, 61. deel van een
Franse ontkenning, 62. tijd
perk, 63. een zekere, 64. aan
leg, 67. rolvormig pasteitje.
70. japon, 71. veilige lig
plaats, 73. rivier in Duits
land, 75. naaigerei, 76. ae-
tatis (afk.), 77. ongevuld, 79.
miereneter, 80. lange nekha
ren, 82. verbond, 83. vreem
de munt, 84. bedrag van de
belasting, 85. loopvogel.
Verticaal 1. uitroep, 2. ho
ge stand, 3. ontvangtoestel,
5. rund, 6. eenjarig dier. 7.
strook, 8. elk, 9. maanstand
(afk.), 10. sieraad, 11. plaats
in Noord-Holland, 12. moed,
14. heuveltje, 16. larve, 18.
bedrijf. 20. beroep, 25. in or
de (afk.), 26. tijdperk, 28.
stad in Duitsland, 29. wegge
tje, 30. siertorentje, 33. als
gast huisvesten, 35. pape
gaai, 37. bosgod, 38. vlas-
kam, 39. vertrouwd, 41. pro
jectieplaatje, 42. een weinig,
44. plakmiddel, 46. boom, 47.
afgemat, 52. spel beoefenen,
53. geweeronderdeel, 54. stel
sel, 55. prikkend uitsteeksel,
58. vlaktemaat, 60. wind
richting, 64. hoog bouwwerk,
65. bijbelse figuur, 66. oog-
vocht, 67. keukengerei, 68.
hoogstand. 69 zacht, 70. woe
de, 72. op een keer, 74.
plaats in Rusland, 75. ver
laagde toon, 78. blaasachtige
knobbel, 80. familielid, 81.
achter.
Het Hoogoventoernooi van
dit jaar was spannender
dan ooit tevoren; tot en
met de voorlaatste ronde
was er geen zinnig woord
te zeggen omtrent de eind
uitslag. Deze situatie was
voornamelijk ontstaan
door de grote strijdlust
van alle deelnemers. De
vele favorieten voor de eer
ste plaats bestreden elkaar
op leven en dood en on
derstaand duel uit de der
tiende ronde is er een voor
beeld van. De Joegoslaaf
Ivkov stond na de twaalf
de ronde een punt voor op
de rest van het peloton,
maar door zijn nederlaag
tegen de kandidaat voor
het wereldkampioenschap
Hübner verspeelde hij een
reële kans voor het ere-
platform.
Wit:
B.Ivkov
Zwart:
R. Hübner
(Konings-Indische verdedi
ging) r
1 c2-c4 g7-g6
2 d2-d4 Lf8-g7
3 g2-g3 Pg8-f6
4 Lfl-g2 0-0
5 Pbl-c3 c7-c5
6 Pgl-f3 Pb8-c6
7 0-0 d7-d6
8 d4-d5 Pc6-a5
9 Pf3-d2 e7-e5
10 a2-a3 b7-b6
11 b2-b4 Pa5-b7
12 Lcl-b2 Pf6-g4
13 h2-h3 Pg4-h6
14 e2-e3
(Een slappe zet, in
plaats waarvan in
elk geval e4 had
moeten geschieden.)
14 Lc8-d7
15 Ddl-c2 f7-f5
16 f2-f4 Ph6-f7
17 Pd2-b3 g6-g5
18 b4xc5
(Daardoor krijgt
zwart op d6 een
prachtig veld voor
een van zijn paar
den, zodat zijn begin
nende aanval op de
rechtervleugel te ge
vaarlijk wordt. Ivkov
had zich echter van
zijn actie op de lin
kervleugel te veel
voorgesteld.)
18 d6xc5
19 a3-a4 e5xf4
20 e3xf4 Pf7-d6
21 Dc2-d3 Tf8-e8
22 Tfl-f2 g5xf4
23 Tf2xf4
(Vermoedelijk bood
gxf4 betere verdedi
gingskansen.)
23 Dd8-g5
24 Pb3-d2
(Er dreigde sterk
Pe4, maar nu komt
het gevaar van een
andere kant.)
24 Lg7-d4f
25 Tf4xd4
(Op een koningszet
komt dodelijk Te3
maar wit koesterde
nog vage hoop op te
genspel langs de dia
gonaal al-h§.)
25 c5xd4
26 Pc3-dl
(Er dreigde weer
Te3 of De3f en op
Dxd4 volgt Dxg3, bij
voorbeeld Pe2, De3t
enzovoort.)
26 Te8-elt
27 Kgl-h2
(Of Kf2, Tae8 enzo
voort.)
27 f5-f4
28 g3-g4
28 f4-f3!
(Het begin van een
elegante slotcombi-
natie. Op Dxf3 volgt
Dxd2 en na Pxf3 is
Df4 mat. Dus:)
29 Lg2xf3 Pd6-f5
(De pointe. Nu gaat
gxf5 niet wegens
Dgl mat.)
30 Pd2-fl Dg5-f4f
Wit geeft het op. (Men zie:
Khl, Txflt, Dxfl, Pg3t en
zovoort of Kgl, Dg3t of Kg2,
Ph4f, Kf2, Dxf3t enzovoort.)
CONSTANT ORBAAN
In een paren wedstrijd heeft Zuid
A-V-5
A-V-5-3
H-7-2
H-8-3
West geeft. Allen kwetsbaar.
Nadat West, Noord en Oost gepast hebben,
opent Zuid met 1 Sans-Atout en Noord maakt
er 3 Sans-Atout van. West komt uit met
Ruiten 5 en Noord legi neer
10-8-4-3
O: H-B-6
O: A-8
V-10-6-5
Zuid bekijkt het spel eens en ziet dat hij 8
vaste slagen heeft als hij er ook een uit de
Klaveren bijtelt. De 9de slag zal dus óf door
een snit op Schoppen V óf uit de Klaveren
moeten komen. Hij begint met de Ruiten op
te houden en legt in Noord Ruiten 8. Oost
Legt de V en wint en speelt de 10 na. Noord
wint met het A en uit Noord wordt Klave
ren 5 gespeeld. Zuid zet de H en deze houdt.
Om de 9de slag te krijgen zou hij nu kunnen
proberen een kleine Klaveren te spelen en
in Noord de 10 te leggen. Maar veronderstel
lat West Klaveren A heeft en Oost nog de
B. Dan wordt door Oost na met Klaveren B
aan slag te zijn gekomen weer Ruiten ge
speeld waardoor West later nog Klaveren A
en 2 Ruitenslagen maakte als hij tenminste
met 5 Ruiten is begonnen. He is daarom maar
beter om succes te zoeken in een snit in
Schoppen. Zuid speelt daarom Harten 3 en
brengt Noord met Harten H aan slag waarna
hij Schoppen 3 speelt en snijdt op de V. Dat
lukt en het kontrakt is veilig. De positie
van Noord en Zuid is thans
B-6
10-8-4
O B-9-6-5-3
A-7-4
10-8-4-3
H-B-6
A-8
V-10-6-5
H-9-7-2
b:
A-V-5
A-V-5-3
H-7-2
H-8-3
N
W O
Z
O:
9-7-2
V-10-4
B-9-2
10-8-4
B-6
V-10-6
N
Z
A-5
A-V-5
H
8-3
Nu kan Zuid, zolang hij nog de Ruitendek-
king heeft, proberen zoveel mogelijk slagen
uit die Klaveren te halen. Hij bedenkt boven
dien dat als Oost Klaveren A had, hij deze
waarschijnlijk bij de 1ste Klaverenslag al
gezet zou hebben omdat Oost had kunnen
dienken dat West de resterende Ruiten zou
lebben. Zuid speelt nu Klaveren 3 en legt
in Noord de V. welke wint. Klaveren 6 wordt
nagespeeld en Klaveren B bij Oost en Kla
veren A bij West vallen over elkaar. Nu is
het kontrakt niet alleen gemaakt maar zelfs
met 2 ups. Het was misschien anders gelo
pen als West in de 1ste Klaverenslag Klave
ren H met het A had genomen. Misschien
had Zuid dan ook nog op de B gesneden.
West wilde het echter te slim doen. Zijn
trucje, het in de 1ste slag duiken, had nu
een averechtse uitwerking doordat Zuid in
de 2de Klaverenslag niet de 10 maar de V
speelde. De hele verdeling wa«:
Dezelfde Zuid heeft in deze wedstrijd
A-H-4-3
H-B-10
V-6-2
V-B-5
en hij en Noord bereiken, zonder dat Oost
en West iets geboden hebben, een kontrakt
van 3 Sans-Atout. West komt uit met Kla
veren 10en Noord legt neer:
B-8-2
O; 8-3
H-B-10-7-5
H-6-2
In Noord wordt de 2 bijgelopen, Oost de 7
en Zuid wint met de V. Natuurlijk moest
Zuid nu proberen 4 Ruitenslagen te maken.
Hij speelt Ruiten 2, West legt de 9, in Noord
de 10 en Oost legt de 3. Dan Ruiten 5 uit
Noord. Oost de 8, Zuid de V en West de 4.
West gaf dus een doubleton aam. Weer speelt
Zuid Ruiten en West legt Harten 9 bij. Noord
Ruiten B en Oost wiint met het A en speelt
Harten 2 na. Zuid legt Harten B en West
Harten 5. Nu probeert Zuid Noord aam slag
te krijgen door Klaveren 5 te spelen. Hij
legt in Noord de H maar het A zit bij Oost
en die laat Noord natuurlijk niet aam slag
komen. Het kontrakt gaat dan ook down.
De hele verdeling was
B-8-2
C: 8-3
H-B-10-7-5
H-6-2
V-7-6
O: V-6-4-2
O A-8-3
A-7-4
A-H-4-3
<7: H-B-10
V-6-2
V-B-5
Door het goede tegenspel van zowel West
als Oost kon Zuid het kontrakt niet maken.
Het tot de 3de slag ophouden vam Ruiten A
was goed tegenspel maar ook het niet nemen
In de 1ste Klaverenslag was goed tegenspel.
Oost kon daardoor beletten dat de vrije Rui
ten vam Noord gebruikt werden. Maar ook
West speelde goed tegen. Hij gaf door hoog-
laag Ruiten bij te spelen goed aam dat hij
daarvan een doubleton had en in de 3de
Ruitenslag gaf hij goed aan door Harten 9
bij te spelen dat Ooat met Harten terug kon
komen.
10-9-5
A-9-7-5
0-4
10-9-8-3
N
W O
MONACO
De vijftigste sterfdag van de
ItaliaansFranse schilder
Amadeo Modigliami (1884
1920) werd im december her
dacht door de uitgifte van
een zegel van 3 fr. Hierop
wordt een van zijn vrouwe-
portrettem gereproduceerd.
JOEGOSLAVIë
Naar aanleiding vam de Dag
van de Republiek op 29 no
vember is een serie vam zes
zegels in omloop gebracht
onder het motto: „Kunst
door de Eeuwen, de Barok".
De zegels geven reproduc
ties van schilderijen van
Joegoslavische kunstenaars
uit de 17e en 18e eeuw: 0.50
d. „De Hemelvaart van
Christus" door Teodor Kra-
cun, 0.75 d. „Het Offer van
Abraham" door Federiko
Bemkovic, 1.25 d. „De Heili
ge Familie" door Francisek
Jelovsek, 2.50 d. „De Ja-
cobsladder" door Christo-
phor Zefarovic, 3.25 d. „De
Dood van Christus" door een
onbekende Servische schil
der, en 5.75 d. „De Kroning
van de Moeder Gods" door
Tripo Kokolja.
ISRAëL
Het 50-jarig bestaam van de
W I Z O, de Women's Inter
national Zionist Organisation,
werd gevierd door de uitgif
te vam een zegel van IL 0.80
met de voorstelling vam een
moeder met haar kind.
OOSTENRIJK
Ter herdenking vam de hon
derdste geboortedag van de
Oostenrijkse bondspresident
dr. Karl Renner (18701950)
verscheen op 7 december een
zegel van 2 Sch. met de beel
tenis van deze politicus.
OOST-DUITSLAND
In verband met de tweehon
derdste geboortedag van de
beroemde componist Ludwig
van Beethoven (17701827)
kwam op 10 december een
miniatuurvelletje uit met
zijn beeltenis, naar ontwerp
van Gerhard Stauf.
ROEMENIë
Met reprodukties van schil
derijen van de Vlaamse kun
stenaar Gonzales Coques
(16141684) verscheen een
serie kunstzegels van zeven
waarden; zij tonen zinne
beeldige voorstellingen van
de klassieke vijf zinnen: 10
b. „Zien", 20 b. „Horein",
35 b. „Ruiken", 60 b. „Proe
ven" en 1.75 L. „Voelen".
Bovendien nog een 3 L. met
een gezicht op het museum
Bruckentha] in Sibiu, waar
de schilderijen hangen, en
een 5 L. met de reproduktie
van een lithografie uit 1808
met een panorama
van de stad Sibiu (in de
vorm van een miniatuurvel
letje).
INDONESIë
Ten bate van de sociale zorg
werd op 21 december een se
rie van drie weldadigheids
zegels in omloop gebracht
met afbeeldingen van ver
schillende soorten insekten:
7.50+0.50 rp. Kepik daun
(Chrysocoris javanus), een
soort wants, 15+1.50 rp. Tja-
pung (Orthetrum testaceum),
een soort libel, en 20+2 rf>.
Kumbang (Xylocopa flavoni-
grescens), een soort houtbij.
IERLAND
Op 15 februari zal ook de Ier
se republiek het voorbeeld
van Groot-B rittannië volgen
en overgaan op het decima
le muntstelsel door de uitgif
te van een serie frankeerze
gels in de nieuwe valuta (100
new pence is 1 pond). De
voorstellingen van de zegels
zijn gelijk aan de in omloop
zijnde serie: 1, 1%, 2, 2%,
3, 3% en 4 p. (gestileerde
hond), 5, 6, 7% en 9 p. (ge
stileerde eland), 10 en 20 p.
(gevleugelde os) en 50 p.
(adelaar).
BELGIë
Ter gelegenheid van de 50e
Internationale Auto- en Rij
wielsalon, die van 19 tot 31
januari in Brussel werd ge
houden, werd op 18 januari
een zegel van 2.50 fr. uit
gegeven met de voorstelling
van een gestileerde auto, sa
mengesteld uit de letters
van het woord „auto", maar
ontwerp van Julian Key.
ZWEDEN
In de waarde 80 werd op
22 januari een nieuwe defi
nitieve frankeerzegel ver
krijgbaar gesteld, waarop 'n
zogenaamd scherenschip, va
rende langs het koninklijk
paleis in Stockholm, is afge
beeld, naar een foto van Len-
nart af Petersens.
Op 20 november werd een
bijzonder postzegelboekje
uitgegeven met 10 zegels van
30 öre, dat speciaal bestemd
is voor de frankering van
kerstkaarten. Op de zegels
worden zangvogels afge
beeld die in Zweden overwin
teren: de merel, koolmees,
goudvink, groenling en pim
pelmees. De ontwerpen zijn
afkomstig van Czeslaw Sl»-
