nieuwe
Kerk
stijl wijst
niet omhoog
PUZZEL
I
Biervliet vroeger en nu
Vuurwerk kan in
Terneuzen
kwaad meer!
geen
Vlisj
slaat
brug
Midc
PPR aanvaarl
Zeeuwse
amendementc
PRENTEN
KABINET
OVER
ZEELAND
zeeuwse nstuif
MET UITBF
„LAMMERE
HEEMKUNDE
NOGAL
IN TREK
BIJ ZWSCH-
YLAMINGEN
stad
streek
in
zeeland
VLISSINGEN-De g<
SUSKE EN WISKE
de toornige tjiftja
LUCKY LUKE
de daltons in de blizzai
Overwegend somber
DONDERDAG 4 FEBRUARI 1971
DONDERDAG 4 FEBRU
Stel u voor dat een middeleeuwse
bouwmeester zich plotseling in onze
tijd zou vertonen, om te zien hoe
het met de kerkbouwkunst gesteld
was. De man zou radeloos naar zijn
hoofd grijpen. Niet alleen bouwen
wij tegenwoordig opvallend „plat
te" kerken die meer op benzine
stations of barakken dan op „teke
nen naar omhoog" lijken we
doen het ook nog eens verbazend
snel. De oudste kerken in Zeeland
werd-n vroeger door generaties
achter elkaar gebouwd. Wie getuige
was van de eerstesteenlegging
moest wel héél jong zijne wilde hij
kunnen hopen en ook 't moment van
inwijding te zullen beleven.
Nu is dat anders. De kerken re
kenen in bouwtijden van maanden,
in plaats van jaren.
Het probleem is bovendien niet
langer: hoe komen wij aan een ont
werp voor een kerk, dat de hemel
in verrukking kan brengen en dat
voor de eenvoudige ziel een ver
wijzing naar het eeuwig paradijs is?
maar veeleer: waar halen wij het
geld vandaan? Ook dat was in de
middeleeuwen net andersom.
De kerkgenootschappen zullen
ons dan ook geen wonderen van
bouwkunst meer schenken. Het zal
blijven bij „gebouwen", met een
kleine variant erin, om ze te kun
nen onderscheiden van kleuterscho
len, ateliers, wijkgebouwen en di
rectieketen.
Het zij zo het kerkvolk moet
onderdak. Dat is de eerste nood
zaak. Dat de kerken niet langer in
het landschap domineren moet men
maar voor lief nemen.
Nu is Middelburg-Zuid aan een
kerk toe. Eind van dit jaar wonen
daar zo'n tienduizend mensen, welk
aantal in tien jaren zal verdubbe
len. Er is een vriendelijk ontwerp
gemaakt, waarin de eigenlijke kerk-
zaal verscheidene doeleinden kan
dienen.
Sommige idealisten hebben ge
droomd van een „oecumenisch
kerkgebouw" in Middelburg-Zuid,
maar dat blijkt in de praktijk niet
haalbaar. Hoewel gereformeerden,
katholieken en wellicht ook de her
vormden van Middelburg-Zuid van
het kerkgebouw gebruik zullen
gaan maken zij zullen dat maar
hoogst zelden op hetzelfde uur
doen. Zij zullen elkaar, biddend tot
één en dezelfde Heer, aflossen.
Toch zal men hier een stapje vor
deren op de weg der oecumene. De
tafel, welke gebruikt wordt door de
gereformeerden en (als zij mee
doen) de hervormden bij de vierin
gen van het heilig avondmaal, zal
tijdens de katholieke eucharistievie
ringen als altaar worden gebruikt.
Er komt ook een doopvont in de
kerk en het is niet anders mogelijk,
dan dat hier sprake zal zijn van één
doop, al wordt deze dan door ver
schillende bedienaren verricht.
Zo'n kerk als deze stelt, juist
doordat de architectuur bescheiden
moet zijn, de verdeeldheid der ker
ken op schrille wijze in het licht.
Eén tafel voor het sacrament, één
katheder voor het Woord, één doop
vont voor de toediening van het
eerste sacrament, één orgel voor het
loflied aan de ene Heer en toch
verschillende kerkgenootschappen.
Het is te vergelijken met de situatie
van drie mensen, die besloten heb
ben levenslang samen te gaan wo
nen, maar nimmer willen worden
uitgemaakt voor leden van een
communeOf van een man en
vrouw die besluiten samen te le
ven, doch niet als echtpaar erkend
willen zijn. Of van een man en een
vrouw, die een kind aannemen en
toch niet vader en moeder ge
noemd willen worden De daad
is er, maar de formaliteit ont
breekt.
Men spant zich, hervormd, gere
formeerd of katholiek, ja zelfs als
niet-kerkganger gezamenlijk
voor de kerk in Zuid in. Allerlei ac
ties komen er op gang, van papier-
ophaaldiensten tot periodieke giro
overschrijvingen toe. De bouwkos
ten liggen namelijk dicht bij het
miljoen.
Men is ook aan het zinnen op een
naam voor de nieuwe kerk, die in
de „zuidelijke" stadswijk Dauwen-
daele gaat verrijzen. Middelburg
heeft als 'n Ontmoetingskerk en
een Getuigeniskerk. Waarom zou
die in Zuid niet „eenheidskerk mo
gen heten?
Instuif (stopperjte)
Tot beter begrip diene, dat het
Don-Kozakkenkoor, dat in februari
in Zeeland optreedt, iets heel an
ders is dan de „kozakken van Don".
Die treden namelijk elke maand op
in de gemeenteraad van Middel
burg, onder bezielende leiding van
W. Don.
Het kerkgebouw volgens tekening van het architectenbureau
G. Tuinhof te Vlissingen.
In plaats van horizontaal en ver
ticaal dienen de woorden van
linksboven naar rechtsonder en
van linksonder naar rechtsboven te
worden ingevuld.
Van linksboven naar rechtson
der: 1 laten zien; 2 hemelgeest; 3
aantekenen; 4 kippenloop; 5 lang
verdicht prozaverhaal; 8 omlaag
komen; 9 inwendig orgaan; 10
zangstem; 11 schrijven; 12 toege
haalde strop ;13 handvat; 14 eten-
bereider.
Van linksonder naar rechtsbo
ven: 5 bedorven; 6 telwoord; 7
verder in de tijd; 8 predikant; 9
plaats in 't Gooi; 10 ontvangkamer;
1 rillen; 14 door koop verwerven;
15 gevlochten ring; 16 bontsoort;
91
TI
8
AXEL
Chr. Mavo 14 en 15.15 uur: Harry
Sevenstern (trompet) en Melle
Weersma (piano). Jeugdconcerten
voor het voortgezet onderwint
i.s.m. Het Schoolconcert
GOES
Chr. Lyceum (aula) 11 uur: Har
ry Sevenstern (trompet) en Melle
Weersma (piano). Jeugdeoncert
voor het voortgezet onderwijs
i.s.m. Het Schoolconcert
MIDDELBURG
City 20 uur: Twee legendarische
spits(e)boeven 14 j.
Concertzaal 20 uur: Jubileum
concert door het Nederlands Ka
merorkest met als gastdirigent
Zdenek Macal. Solist: Theo Bruins
(piano).
Rijksarchief, expositie „De
Zeeuwse boerderij als monument
en als bedrijf" (t.m. 12 febr). Ma.
t.m. vrij. van 9.30-12.30 en van
13.30-17.30 uur. Zat. van 9.30-12.30
uur.
ROTTERDAM
De Doelen (grote zaal) 20.151
uur: NCRV-concert: het Promena
deorkest o.l.v. Gijsbert Nieuwland, i
m.m.v. Urker zangers o.l.v. Frits
Bode. Solisten: Henny May (so-
praan), Marco Bakker (bas-bari
ton) en klaas - Jan Mulder (or
gel). Samenzang o.l.v. Lex Karse-I
meyer. Hofplein Theater 20.15 uur:
„Vlinders zijn vrij", blijspel vaaf
de Theater Produktie Combinatie,!
Rott. Schouwburg 20.15 uur: „Een:
vrouw om weg te gooien" door de
Haagse Comedie.
TERNEUZEN
Zuidland Theater 13.30 uur: Ge.|
mengd Vokaal Solisten Kwartet.:
Jeugdeoncert voor het voortgezet
onderwijs i.s.m Het Schoolconcert.
VLISSINGEN
Alhambra 20 uur: De brug
Remagen 14 j.
Britannia 14 uur: „De Kneep'
van Ann Jellicoe door de Toneel-1
werkgroep Proloog. Jeugdvoorstel-l
ling voor het voortgezet onderwijl!
BB
De pittoreske markt in het oude
havenstadje Biervliet heeft na de
oorlog enkele ingrijpende wijzigin
gen ondergaan.
De muziekkiosk, in de volks
mond „de theater" geheten, zult u
er vandaag de dag tevergeefs zoe
ken, evenals de oude waterpomp,
die op de bovenste foto nog vaag
linksboven is te ontwaren.
Daarvoor in de plaats i3 geko
men een gedenkteken voor Bier-
vliets beroemdste zoon, Willem
Beukelszoon, zij het dat die een
andere plaats kreeg, dan waar
vroeger de kiosk stond. Tegelijk
met de plaatsing van dit stand-
beeldje kreeg de oude markt een
stevige klinkerbestrating.
Door de kiosk heen is een hoek
huis te zien, waarin vroeger de
gezusters Van der Hooft een café
bedrijf „De Witte Leeuw" ,'explo-
teerden. Na een ingrijpende ver
bouwing is er nu H. Verdegem's
woninginrichting in gevestigd.
In het hoekhuisje linksboven
naast de kiosk was vroeger de
textielhandel van Faas gevestigd.
In deze winkel kon men toenter
tijd op een grote koffiemolen zelf
zijn gekochte bonen malen. Nu is
er de jonge kapper B. Doens ge
vestigd.
Links van de markt, op de oude
foto niet te zien, stond vroeger de
boerderij van Van der Hooft. On
geveer op deze plaats staat nu het
gemeentehuis van de voormalige
gemeente Biervliet, die 1 april bij
de herindeling deel werd van Ter-
neuzen.
Sinds 15 januari is er in Terneu
zen een vuurwerkverordening van
kracht. Deze verordening ten aan
zien van de jaarwisseling komt
voor de jaarwisseling 1970-'71 als
mosterd na de maaltijd. Het oog
gericht op de jaarwisseling 1971-72
zou opgemerkt kunnen worden dat
de gemeente een vooruitziende
blik heeft. Ais voornaam punt uit
de verordening komt de wijze van
opslaan van de voorraad tussen
kerstmis en nieuwjaar naar voren.
Als eis geldt dat het vuurwark
moet worden bewaard in een ste
vige houten kist of kast welke aan
de buitenzijde geheel bekleed is
met asbestplaten. Aan deze eis
worden nog verdere details toege
voegd.
Na het inwerkingtreden van de
nieuwe verordening zal er mense
lijkerwijze gesproken geen explo
sie in een voorraad vuurwerk bij
de winkelier kunnen plaatsvinden.
Het publiek zal er nooit bij stilge
staan hebben of er nu wel of niet
een dergelijke verordening be
stond. Pas wanneer er zich ee:
explosie zou voordoen, dan zo;
men zich wellicht afvragen of a
ten aanzien van de opslag ges
voorschriften bestaan.
„Ik ben het tegenover mijn mal
demensen verplicht mijn voorrsai
vuurwerk tussen Kerstmis e:
nieuwjaar op een brandvrije plaa:
te bewaren", zegt de heer I. va:
Urk, eigenaar van een bekent:
fop- en etalageartikelenwinkel
Terneuzen.
Zo tegen de ndeuwjaarsvieri:,!
lopen volwassenen en kinderen
gelmatig bij hem binnen om w
onschuldig vuurwerk te kopen li
meer glorie van de intrede van h;|
nieuwe jaar. Ter illustratie van ij
grote nonchalance waarmee soa
mige winkeliers met hun voorns
vuurwerk omspringen, vertelde i
heer Van Urk er in Amsterda:
getuige van te zijn geweest dat
voorraad vuurwerk naast de li
chel stond opgeslagen. Zulke vel
halen horende, lijkt het goed c-
Terneuzen thans een vuurwerkvei
ordening heeft.
I
(Van een
zich in deze tijd bezig i
plan, genaamd „Lamm
een complex, met alles
veer vijftienduizend iir
Voor een gemeente als Vli:
„Lammerenburg" een formidabo
Het plan wordt in fasen uitg
burg-II" enz. worden genoemd.
IMifiHopie mm Lmiti zich
VMDEüimmm teohtpde/i.
Vliejen Mik niet
Mdrhnohkentftt
17 renbode; 18 moed.
Magisch vierkant midden: 1
overschot; 2 wild zwijn; 3 rustte
ken (muz). 4 openbaar vervoer
middel.
OPLOSSING:
'ure.it f tejos g
iaaaa sJ)sai x ïïUBJtJaiA qostSepi
•pi 8t iaouooJi il ispau
;suej3J gx luadcat XI luoAaq
iuoiES 0T tuaosT 6 teautuiop
•uib %:::;BJI X BPS S
jjapi i fuaSsu g I)oj g :usa
-oqsiqoaJ jbeu uoAoqEquq usa
■3io2t XT
8i :3pJ)S zi TT teBBJdos
01 U3A31 6 luapp 8 iuEuioj 9 iuaj
X luajaiou g IpSua g iuauoj x :jap
-uosiqoaa resu uoAoqstiuti uba
In 1961 werd de Heemkundige
Kring West Zeeuwsch-Vlaanderen
opgericht, bestaande uit ongeveer
zeventig leden. In de afgelopen
tien jaar is de kring zodanig ge
groeid, dat ze thans 375 leden telt.
Het bestuur is van oordeel dat er
nog zoveel oprechte amateurs zijn
die graag lid zouden worden dat
het nuttig zou zijn een werfactie
in te zetten.
De doelstelling van de kring is
vooral de bestudering van het
streekeigene en de publicering
daarvan. Er worden bijeenkomsten
gehouden waar bekende deskundi
gen lezingen houden
Bovendien worden er jaarboeken
en een mededelingenblad uitgege
ven. De kring stimuleert en acti
veert objecten op allerlei gebied
om te behouden wat van waarde is
in de streek. De kring heeft ook
■een uitgebreide bibliotheek van
boeken en geschriften, speciaal op
het gebied van historie die gratis
ter beschikking van de leden wor
den gesteld.
Degenen die aan het werk van
de kring willen meedoen of sym
pathiseren met de opzet, kunnen
een gratis exemplaar van het me
dedelingenblad aanvragen bij de
heer J. J. Lambert, van Ostade-
straat 1 te Oostburg.
De contributie voor het lidmaat
schap van de kring bedraagt zes
gulden per jaar.
Men kan zich rechtstreeks opge
ven bij de secretaris, de heer G.
van Vooren, Herendreef 43 te Aar
denburg.
Denkt u iets geschikts te heb
ben voor deze rubriek, ueem
dan contact met ons op. Schrijf
een brief of een kaartje aan re
dactie dagblad De Stem:
Nieuwstraat 9 Terneuzen
Kromme Weele 4 Middelburg
uiet de vermelding „Zeeuwse
Instuif".
In het uiterste geval, maar dat
mag niet meer dan een uitzon
dering zijn, kunt U ons telefo
nisch bereiken. Ons telefoon
nummer:
in Terneuzen :01150 - 7920
in Middelburg 01180 7764
eindredactie
ton koopman
gé van berkel
Er is weer een bijzondere uitga
ve over Zeeland in de maak. In dit
voorjaar verschijnt bij Fibula -
Van Dishoeck en Can-aletto te Al
phen aan de Rijn een zogeheten
„Kabinet van Zeeuwse gezichten"
Het gaat hier om fraaie, vaak
zeer oude, en minutieus getekende
kaarten van stads- of dorpsgezich
ten. zo'n tachtig in getal. Veel
vooraanstaande kunstenaars uit de
17e, 18e en 19e eeuw zijn in dit
boek met hun werk vertegenwoor
digd. De heer H. H. Besselaar,
stelde het boek, waaraan ook wat
betreft lay-out en druktechniek
grote zorg is besteed, samen. Het
is de bedoeling van de uitgever, de
uitgave exclusief te houden. Er zal
een oplage van niet meer dan dui
zend genummerde exemplaren
worden gedrukt.
(Van een onzer verslaggeve
MIDDELBURG Op het pr
ciaal congres van de Zeeuwse
dat 14 januari in Kloosterzande
gehouden, is een groot aantal a:
dementen op liet verkiezing-
gramma van deze partij aanv:
Het dezer dagen in 'sHertogenb
vergaderende verkiezingscongres
de PPR heeft deze amendeme:
nu overgenomen. Ze zullen in
programma worden verwerkt.
Het belangrijkste amendement
treft een nadere uitwerking vat
paragraaf inzake het milieubel
Het stelt, dat de hinderwetprocei
volledig moet zijn afgerond vóó
een bepaald bedrijf met de produ
mag beginnen.
Verder regelt de vernieuwde p
graaf een daadwerkelijke inspt
van de bevolking in gebieden w
zich industrieën vestigen. Voor
indienen van bezwaarschriften te
vestigingen of uitbreidingen wor
langere perioden voorgesteld.
Voorts wordt er in een der Zeem
amendementen op aangedrongen
met alleen zij die rechtstreeks sch;
tijden door industrievestiging scha
loos worden gesteld, maar ook de
nen die gedupeerd worden door
nun eigendommen (woningen e.
in waarde verminderen door de i
Wjheid van grote industrieën. H
zelfde moet, aldus de PPR, gele
voor middenstanders wier om
daalt als gevolg van industrievej
gingen en het daarmee gepaa
gaande vertrek van inwoners.
Ook een amendement van
Zeeuwse PPR betreffende het kle
ter- en lager onderwijs is overj
nomen met algemene stemmen. I
amendement stelt, dat men dient
omen tot een radicale vernieuw!
va?J"' kleuter- en basisonderwi
Alle kinderen moeten gelijke ui
gangsmogelijkheden en gelijke ka,
sen hebben.
?™*er Zeeuws amendeme
aagt, dat het ziekenfonds moet ud
groei-en tot een volksverzekering.
Am Vooruitzichten
voor vrijdag i
zaterdag,
opgesteld
het KNMI
woensdag
18.00 uur:
Overwegend
somber met
tnt-fvf wat motregen. Tempe
en aanhoudend boven normaal
misAe,r?Vooruitzichten in cijfers
mjddeld over Nederland.
tot e,°r ^^ijd-ag: Aantal uren zon
g„Jfeef Mül- temP-: drie tot -
een f A .ven nocmaal. Max.
v. vter graden boven nor
sten! i°<F een droge periode van i
geheel jUUr: 80 Procent- Kans op
V 1 droog etmaal: 50 procent.
n„i zaterdag: Aanta] uren
ven Ile' Min' temp.: twee tot
temn fraden boven normaal.
maal t?U! tot vier graden boven
«Unsten!niS»OP een droge periode i
een uur: 80 Procent. Kans
geheel droog etmaal: 60
door
op
om
Tempera
I.
ge
nu
zevei
temp.
normaal
min
eer
zon
ze-
Max
nor-
van
or
procent.
^ater-slanders
18!^0'fS7^nz 377 (onv.J: Rheinlelden
Snsfe SMSSML 388°<:
215 „^'ngen 122 (-6); Mannheim
260 r"VA Stainbach 178 (-17): Mainz
194 Bingen 180 (-18): Kaub
252 V'InV TjIer 396 Koblenz
tort ',?„eulen 270 (-40); Ruh-
Pannerri (",49); Lobith 1133 (-40):
977 f o=,n i°P 110 ("40); IJsselkop
^eventi Kefde IJssel 530 (-25);
2): ]?n®L410 (-26); Monsin 5478 (-
1268 c-af n 4091 ("45); Belfeld
LopilhtT"°- J7 °P de Lek onder
Jaarsveld is hersteld.
