STEUN EPISCOPAAT
AAN BESTRIJDERS
VAN RACISME
De Jong bedankt voor „lintje'"
Vliegtuig
stort neer:
35 doden
Lanser (CNV)
beroep op PvdA
en confessionelen
REKENKAMER
GAAT P.Z.E.M.
DOORLICHTEN
ERNSTIGE WAARSCHUWING
AAN OLIEMAATSCHAPPIJEN
DAGBLAD VOOR ZUIDWEST-NEDERLAND
morgen
gepaneerde
varkenslappen
DE STEM
OE THANT NA
DIT JAAR
WEG BIJ VN
Onderwijs in moedertaal
volstrekt onvoldoende
AOW PAAR
DAGEN LATER
Plan NV Haven
Vlissingen
met vervoer
onzeker
Shag en tabak
5 ct. duurder
andaag
in
DRIE OVERLEVENDEN
NA RAMP BIJ ZÜRICH
GRONINGERS BETOGEN
Beslissing zou in gemeenteraad al gevallen zijn
editie voor
zeeland
weerbericht
Varkensvlees is nu goedkoop!
bij groene of witte kool of lof
ongelooflijk lekker!
Te weinig uren
Onbehagen
111e jaargang no. 16634
Directeur: Dr. W. A. J. M. Harkx
Hoofdredacteur: L. Leijendekker
Hoofdkantoor: Breda, Reigerstr. 16
Telefoon 22341, Postgiro 1114111
STEM
Dinsdag 19 januari 1971
Tijdelijk regen
Toenemende bewolking met later
tijdelijk regen. Krachtige tot storm
achtige wind uit noordwestelijke
richting.
KANTOREN: GOES, KLOKSTRAAT 1
HULST, STEENSTRAAT 14
TERNEUZEN, NIEUWSTRAAT 9
BERGEN OP ZOOM, ZUIVELSTRAAT 26
OOSTERHOUT, ARENDSTRAAT 14
ROOSENDAAL, MOLENSTRAAT 45
(Van een onzer verslaggevers)
UTRECHT - DEN HAAG De gezamenlijke Nederlandse bisschoppen
hebben zich uitgesproken vóór steun aan groeperingen die rassendiscrimina
tie, onder meer in zuidelijk Afrika, bestrijden. „De bisschoppenconferentie
in Nederland", zo is bisteren bekendgemaakt, „betuigt haar instemming met
het besluit van het uitvoerend comité van de Wereldraad van Kerken steuD
te verlenen aan organisaties en bewegingen in Zuidelijk Afrika en andere
delen van de wereld, die het racisme bestrijden en de slachtoffers van het
racisme bijstaan. De bisschoppen gaan daarbij uit van de toezegging, gege
ven door de organisaties, waarvoor de steun is bedoeld, dat zij deze niet
zullen besteden aan de aanschaf van wapens, maar voor humanitaire doel
einden".
De bisschoppen hebben besloten deze morele steun ook uit te drukken in
een geldelijke bijdrage aan het speciale fonds, dat de Wereldraad van Kerken
voor de bestrijding van het racisme heeft opgericht. Voor deze symbolische
bijdrage van tienduizend gulden zullen de 7 Nederlandse bisdommen ieder
duizend gulden schenken, terwijl de Nederlandse missieraad, de Pax Christi-
bcweging en de St.-Willibrord Vereniging, die de actie van de Wereldraad
bij de bisschoppen hebben aanbevolen, ieder ook duizend gulden zullen bij
dragen.
Het breed moderamen der synode van de Nederlandse hervormde kerk
heeft eveneens besloten tot steun aan dit initiatief van de Wereldraad van
Kerken.
(Zie ook commentaar op binnen/buitenland 1)
Premier De Jong: „gedecoreerd"
in Suriname.
(Van een onzer verslaggevers)
BREDA Dat het minister
president De Jong ernst is in zijn
pogen het decoratiebeleid in ons
land te vereenvoudigen, heeft hij
dezer dagen duidelijk onder
streept. Een beschikking van de
Ginnekense carnavalsvereniging t
Lestogenblik hem tot „Baron van
't Lestogenblik, hertog van Bra-
ehalle en erflieer van Ginneken en
de Baronie" uit te roepen, heeft de
heer De Jong carnavalesk, maar
resoluut van de hand gewezen.
In zijn brief schrijft de minister
president o.a.: „Wij zijn sedert
lang bezig het decoratiebeleid te
vereenvoudigen. Het resultaat was
er nog niet, maar het streven is
minder onderscheidingen toe te
kennen op een simpeler manier.
Uw vererend voorstel gaat tegen
dat principe in en deze inbreuk op
wat ik zelf propageer, stuit mij te
gen de reeds zwaar gedecoreerde
borst! Ik ben al zo behangen, dat
ik slechts een plek op mijn rok-
kostuum zou kunnen vinden aan
de onderkant van mijn linker
schouderblad. Tenslotte vind ik,
dat dit protocolair te laag geplaatst
zou zijn voor uw zo hoge onder
scheiding". Aldus minister-presi
dent De Jong.
In haar schrijven aan de heer
De Jong stelde 't Lestogenblik:
„Door uw optreden in het open
baar, voorzover wij dit hebben
kunnen volgen, heeft u bewezen
dat een man ondanks zijn hoge
positie niet gespeend behoeft Ie
zijn van gepaste humor tijdens het
uitoefenen van zijn functie. Wij
hebben u nooit kunnen betichten
van het verliezen van uw goede
humeur, hoe na men ook het vuur
aan uw schenen meende te leg
gen. Juist deugden ais gepaste hu
mor, een opgewekt humeur, het
leven met en het begrijpen van de
problemen van een ander, dient
een carnavalist te bezitten. Die
deugden herkent hij direct in een
ander. Als wij door het noemen
van deze, door ons in u gevonden
deugden, de indruk zouden wek
ker ons schuldig te maken aan
teierij, dan haasten wij ons dit
tegen te spreken',. Aldus 't Lest
ogenblik.
De beslissing van de heer De
Jong is er met gemengde gevoe
lens ontvangen. Maar het geestige
antwoord heeft veel vergoed. Bo
vendien begrijpen zij, als goede
carnavalisten, de problemen van
"en ander.
(Van onze redactie buitenland)
ZÜRICH Gistermiddag is een
viermotorig Bulgaars verkeersvlieg
tuig, komende uit Parijs, enige hon
derden meters voor de landingsbaan
in Zurich neergestort en verbrand.
Het mistte en de piloot landde „op
instrumenten".
Aan boord van de IIjocsjin-18 be
vonden zich 38 mensen, 30 passagiers,
waaronder twee kinderen, en acht
bemanningsleden. Van de inzittenden
vonden er 35 de dood.
Drie ernstig gewonden zijn naar
ziekenhuizen te Zürich overgebracht.
Er is ook een kind bij.
Onmiddellijk na de ramp spoedden
brandweerwagens en ambulances zich
naar de plaats van het ongeluk. Het
vliegtuig brandde hevig en stukken
van het toestel en de inhoud lagen
over een uitgestrekt gebied verspreid.
Het had de hele dag stevig gemist bij
Zürich, maar er was normaal gevlo
gen. Het zicht was gistermiddag, vol
gens iemand van de meteo op het
vliegveld 500 tot 600 meter, maar de
politie schatte het op niet meer dam
200 meter.
Na het ongeluk werd al het lucht
verkeer naar en van het vliegveld
(Van onze redactie buitenland)
NEW YORK Oc Thant zal een
nieuw mandaat als secretaris-gene
raal van de Verenigde Naties na 1971
weigeren.
De ambtstermijn van Oe Thant als
secretaris-generaal loopt 31 december
1971 af. Toen hij in 1966 een tweede
mandaat van vijf jaar aanvaardde,
deelde hij al mee dat hij geen derde
fermijn ambieerde. Thant wordt vrij
dag 62 jaar.
Oyer de stand van de vredesbe-
moeiingen van V. N. -onderhandelaar
Jarring in het Midden-Oosten toonde
Thant zich voorzichtig optimistisch.
Oost-Groningers demonstreerden gisteren voordat de openbare vergade
ring van de vaste Tweede Kamer commissie van sociale en economische
zaken begon, op het Binnenhof in Den Haag. De noodklok werd letterlijk
geluid. (Zie ook op binnen/buitenland 1)
(Van onze parlementaire redactie)
UTRECHT Voorzitter Jan Lan
ser van het Christelijk Nationaal Vak
verbond heeft een beroep gedaan op
KVP, PvdA, CHU en ARP om ge
zamenlijk de verantwoordelijkheid
op zich te nemen voor een kabinet,
dat zowel wat program als samenstel
ling betreft de vakbeweging kan aan
spreken. Hij is van mening, dat deze
partijen, die een duidelijke aanhang
hebben onder de werknemers die
door de vakcentrales worden gere
presenteerd, beneden de maat van
hun verantwoordelijkheid blijven, als
zij zich bij voorbaat zouden uitsluiten
van een dergelijk kabinet.
De heer Lanser zei dit gisteren bij
de opening van de verbondsraad van
het CNV. Hij betoogde verder, dat
(ADVERTENTIE)
Publicatie van de Stichting Voorlichtingsbureau Wees, Vleeswaren en Weeseonserven
r"
de werkonderbreking van een uur in
december j.l. wel een politieke actie,
maaar geen politieke staking was. Het
was een actie om het handelen van
het parlement te beïnvloeden.
Hij liet wel uitkomen, dat juist in
de kring van het CNV veel kritiek is
geweest op de deelname van dit ver
bond aan de actie. Velen menen daar
op grond van de bijbel, dat men ge
trouw aan het gezag moet zijn. Lan
ser stelde echter „Het gezag als van
God gegeven aanvaarden sluit niet
uit, dat gewone mensen bepalen on
der welke staatsvorm zij zullen le
ven en wie als overheid zal regeren".
In het verdere verloop van zijn
betoog vroeg de heer Lanser zich ook
af, of de recente campagne ook zou
zijn gevoerd als er geregeerd zou zijn
door een andere ministersploeg dan
het kabinet-De Jong. „Het antwoord
ligt voor de hand. Ik ben van mening,
dat de houding van de vakbeweging
ten opzichte van een kabinet mede
bepaald wordt dpor de politieke sa
menstelling ervan. De houding van
de vakbeweging is per definitie ge
reserveerder tegenover een kabinet
met liberalen dan zonder liberalen."
De heer Lanser wees bij voorbaat
eventuele verwijten af, dat hij zich
aldus sprekend met de politiek en
met de kabinetsformatie ging inlaten.
Hij zei, dat de vakbeweging nu een
maal in zekere zin afhankelijk is van
de politiek (wat de vakbeweging wil,
moet immers door wetgeving worden
geregeld) en dat het omgekeerde ook
het geval is. Als men de vakbewe
ging (terecht) medeverantwoordelijk
heid wil laten dragen voor het soci
aal-economisch beleid kan het de
vakbeweging niet onverschillig laten
wat voor kabinet de regeringsver-
antwoo^lelijkheid voor dat beleid
draagt. Vandaar Lansers beroep op
de vier' genoemde partijen.
LERAREN
SLAAN
ALARM
(Van een onzer verslaggevers)
AMSTERDAM. Het onderwijs in de moedertaal op de scholen
voor voorbereidend wetenschappelijk, hoger algemeen vormend en
middelbaar algemeen vormend onderwijs is onvoldoende. Daarvan
dreigen vooral de leerlingen uit taalarme milieus de dupe te worden.
Dat is de droeve conclusie van een memorandum van de secties
Nederlands van de Vereniging van Leraren in Levende Talen.
De leraren Nederlands eisen, dat zo snel mogelijk enkele „minimale ver
beteringen" tot stand komen. „Anders kunnen de neerlandici de verantwoor
delijkheid voor het onderwijs in het Nederlands op deze scholen niet meer
dragen", zo staat in het memorandum.
maatschappelijk taalverkeer stelt,
vergen intensivering èn vernieuwing
van het moedertaalonderwijs. Daar
voor zijn bestrijding en opheffing van
•*e taalachterstand en méér oefening
in luisteren en spreken, informatie
verwerken, schrijven en creatief (en
recreatief) omgaan met de taal no
dig.
Die
zijn:
noodzakelijke verbeteringen
Uitbreiding van het aantal uren
Nederlands;
Eén wekelijks lesuur in gesplitste
klassen voor de eerste drie klassen
van de h.a.v.o.- en m.a.v.o.-seho-
len en de vier eerste klassen van
de scholen voor v.w.o.;
Een groepsmaximum van 20 leer
lingen bij de lessen Nederlands in
de hoogste klassen van deze scho
len:
Uitbreiding en een betere coördi
natie van het zeer noodzakelijke
vernieuwingsonderzoek.
De neerlandici menen, dat Neder
lands het centrale vak is bij het
voortgezet onderwijs; het is van be
lang voor de algemene menselijke
vorming en voor de functie van de
moedertaal in alle vakken. De demo
cratisering van het voortgezet onder
wijs en de nieuwe eisen, die het
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Bejaarden en we
duwen kunnen deze maand hun uit
keringen voor A.O.W. of A.W.W. en
kele dagen later ontvangen.
De Sociale Verzekeringsbank in
Amsterdam, die de uitbetalingen
doet, is enkele dagen achtergeraakt,
omdat de verhogingen per 1 januari
in de bedragen moesten worden ver
werkt. Tot deze verhogingen werd
pas enkele dagen voor kerstmis de
finitief door regering en parlement
besloten.
De computer van de bank is onder
tussen gereed met de verwerking,
zodat de uitbetaling op gang komt.
De uitkeringen zuilen echter nog en
kele dagen bij de giro onderweg zijn.
DE NEDERLANDSE ambassadeur in
Uruguay, H. van Bfamkensteiin, heeft
de hoofdstad Montevideo plotseling
verlaten terwijl geruchten de ronde
deden, dat hij door guerrilla's wias
bedreigd.
Daar komt onder de huidige om
standigheden vrijwel niets van.
Er zijn weinig lesuren: maximaal
4 per week en het gemiddelde be
draagt slechts 3 a 4 uur per week.
Er zijn bovendien plannen om het
aantal uren te verlagen. In dat geval
zal de grens van het toelaatbare wor
den overschreden, is de pertinente
mening van de leraren Nederlands.
In het memorandum wordt erop ge
wezen, dat in de meeste andere lan
den veel meer aandacht èn uren aan
het moedertaalonderwijs besteed
worden.
De samenstellers van het memo
randum signaleren voorts, dat de
klassen over het algemeen te groot
en dat de leraren Nederlands over
belast zijn. De leraren komen bij
voorbeeld niet aan een voldoende
voorbereiding van de lessen toe.
(Van een onzer verslaggevers)
MIDDELBURG - DEN HAAG
Vandaag beslist het college van G.S.
van Zeeland over het zenden van
een verzoek aan de Minister van Bin
nenlandse Zaken om de Algemene
Rekenkamer te belasten met een be-
drijfsonderzoek op de N.V. PZEM. Er
is zekerheid verkregen, dat de mi
nister instemmend zal reageren op
dit verzoek, zoals ook praktisch reeds
vaststaat, dat de Algemene Rekenka
mer het onderzoek op zich zal nemen.
Over de opdracht aan de rekenkamer
zou in de ministerraad jl. vrijdag
reeds zijn beslist.
„Aan de grondigheid van het on
derzoek behoeft al evenmin getwij
feld te worden als aan de integriteit
van de Rekenkamer zelf. Het is het
meest bovenpartijdige orgaan dat wij
in Nederland hebben. Drie leden zijn
voor het leven benoemd en er is zelfs
geen minister, die de Rekenkamer op
het matje kan roepen wegens haar
bevindingen. Bovendien zal de Re
kenkamer ook in dit geval in het
openbaar rapporteren", aldus deelde
de heer A. J. Kaland, lid van het col
lege van G.S. en een centrale figuur
in de gehele problematiek rondom de
(Van een onzer verslaggevers)
VLISSINGEN De kans dat de
geruchtmakende plannen van de NV
Haven van Vlissingen voor een eigen
vervoersbedrijf niet doorgaan, is on
verwacht groot geworden.
Zoals bekend was enige tijd gele
den in Zeeland, maar ook elders in
den lande (resulterend in vragen in
de Tweede Kamer), veel rumoer ont
staan over de vervoersplannen van de
Vlissingse haven, omdat die (in eer
ste instantie) de particuliere onder
nemingen, die tot nu toe steeds het
vervoer van en naar die haven regel
den, buiten spel zetten.
In tweede instantie besloot men om
die particuliere vervoerders toch
langs een achterdeurtje (weer) uit te
nodigen. Van het begin af aan echter
hebben deze ondernemingen zich ver
zet tegen het stichten van een eigen
onderneming van de NV Haven op
him „terrein". De NV achtte een re
geling daarentegen noodzakelijk met
het oog op de per 1 april te starten
containerlijn.
Tijdens in het geheim gevoerde be
sprekingen schijnen de particuliere
ondernemers en de NV Haven van
Vlissingen nu overeengekomen te
zijn, dat de plannen niet door zullen
gaan, als de vervoerders voor 1 fe
bruari kunnen aantonen, dat zij zich
voldoende aan het containervervoer
hebben aangepast en dat een eigen
vervoersdienst van de NV Haven niet
nodig is. De „proeftijd" is begin deze
maand ingegaan.
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Shag en pijptabak
zijn gisteren met vijf cent in prijs
omhoog gegaan. Een pakje shag zal
nu in de meeste gevallen 1,50 gaan
kosten.
De verhoging is een gevolg van de
gestegen grondstofprijzen. Minister
Nelissen (Economische Zaken) heeft
toestemming gegeven voor de prijs
verhoging. Overigens zullen eerst de
voorraden van de oude prijs nog ver
kocht worden.
PZEM-kwestie, ons desgevraagd mee.
Gevraagd naar de reden waarom
aan de deelnemers van de vergade
ring van vrijdag jl. zwijgplicht was
opgelegd (zie onze krant van zater
dag jl.) zei de heer Kaland: „Het zou
niet juist geweest zijn als de personen
die in eerste instantie recht op infor
matie hebben, dat zijn de minister, de
raad van bestuur van de PZEM en de
aandeelhouders, uit de krant zoudten
moeten vernemen in welke formule
ringen het verzoek aan de minister
gegoten is en wat de taakomschrij
ving voor het onderzoek is. Wij heb
ben niets willen verbergen, want er
is feitelijk niets te verbergen. De Re
kenkamer wordt gevraagd. Dat is ge
woon een feit!"
Op onze opmerking, dat het stil
zwijgen van de deelnemers aan de
vergadering de onrust en het onbe
hagen heeft vergroot (men kon daar
van iets terugvinden in de vergade
ring van de P.v.d.A.-Zeeland, zater
dag jl. in Goes) zei de heer Kaland:
„Formeel was het wellicht juist ge
weest om de pers te melden dat er
geen mededelingen konden worden
gedaan, met opgave van de overigens
nogal duidelijke redenen die ik zo
juist gaf. Maar fysiek ontbrak die
mogelijkheid eenvoudig. Direct na de
vergadering met o.a. de dienstcom
missie, en een delegatie uit de raad
van bestuur en enkele anderen op de
PZEM, ben ik letterlijk weggevlogen
naar een andere bijeenkomst elders
in het land. Pas diep in de nacht
kwam ik weer thuis".
(Vervolg op Stad/Streek 2)
STAD EN STREEK
Vissersvloot Breskens vaart bij
goed weer opnieuw uit.
Zeeuwse koks bereiden culinai
re show voor.
Middenstand in dorpskernen
van Sloegebied kwijnt weg.
FINANCIëN EN ECONOMIE
KLM-directeur voorziet gouden
tijden voor de burgerluchtvaart.
BINNEN- EN BUITENLAND
Rel om nieuwe plaat van Toon
Hermans.
Ludek Pachman; „Het huidige
communisme heeft voor mij af
gedaan".
SPORT
René Pijnen: „Ik zoek mijn toe
komst op de baan".
KUNST EN CULTUUR
Hans Koningsberger vindt het
schrijven van een roman in
New York een onmogelijke op
gave.
RADIO EN TELEVISIE
Documentaire over (ongeïnte
resseerdheid Zeeuwen bij be
waking milieuhygiëne.
(Van onze redactie buitenland)
ALGIERS/WENEN Libië, Alge
rije en Irak heben de grote interna
tionale oliemaatschappijen gisteren de
waarschuwing gegeven, dat zij alle
nodige maatregelen zullen nemen om
vertragingstaktieken van de oliemaat
schappijen in hun prijzenoorlog met
de olieproducerende landen tegen te
werken. Zij zullen niet akkoord gaan
met besprekingen die uitsluitend zijn
gericht op het winnen van tijd en het
handhaven van privileges. Deze eer
ste reactie op voorstellen van de olie
maatschappijen om onmiddellijk te
gaan onderhandelen met de tien le
den der organisaties van olie-export
landen (Opec), belooft weinig goeds
voor het overleg, dat vandaag zou
beginnen.
Libië en Algerije doen in een com
muniqué, waarbij Irak zich later aan
sloot, een beroep op de Opec-leden
hun eenheid te versterken. De olie
prijzen dienen onmiddellijk te wor
den herzien, opdat de olie uit de pro-
duktie van geïndustrialiseerde landen
op gelijke voet met die uit ontwikke
lingslanden wordt geplaatst.
In Algerije ziet men het wel als
iets positiefs dat nu voor het eerst de
buitenlandse oliemaatschappijen er
in hebben toegestemd, gezamenlijk
met de Opec als collectieve organisa
tie te onderhandelen. Het ziet in de
voorstellen van de olie-ondernemin
gen wel enkele positieve punten, zo
als de noodzaak van een diepgaande
herziening van de officiële lijstprij-
zen, het beginsel van een jaarlijkse
herziening der prijzen en het toeken
nen van een prijstoeslag voor olie uit
het Middellandse Zeegebied.
Dr. Nadim Pachachi, de secretaris
generaal van de organisatie van olie
producerende landen heeft verklaard
dat hij er zeker van is dat zijn orga
nisatie met de Westerse oliemaat
schappijen overeenstemming zal be
reiken over de olieprijzen.